Choose the experimental features you want to try

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52004AE1651

    Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με την «πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την καθιέρωση πολυετούς κοινοτικού προγράμματος για προαγωγή ασφαλέστερης χρήςσης του ίντερνετ και νέων επιγραμμικών τεχνολογιών»COM(2004) 91 τελικό — 2004/0023 (COD)

    ΕΕ C 157 της 28.6.2005, p. 136–140 (ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, NL, PL, PT, SK, SL, FI, SV)

    28.6.2005   

    EL

    Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

    C 157/136


    Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής σχετικά με την «πρόταση απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την καθιέρωση πολυετούς κοινοτικού προγράμματος για προαγωγή ασφαλέστερης χρήςσης του ίντερνετ και νέων επιγραμμικών τεχνολογιών»

    COM(2004) 91 τελικό — 2004/0023 (COD)

    (2005/C 157/24)

    Στις 26 Μαρτίου 2004, το Συμβούλιο αποφάσισε σύμφωνα με το άρθρο 153 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, να ζητήσει από την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή να γνωμοδοτήσει για την ανωτέρω πρόταση

    Το ειδικευμένο τμήμα «Μεταφορές, ενέργεια, υποδομές και κοινωνία των πληροφοριών», στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών της ΕΟΚΕ, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 5 Οκτωβρίου 2004 με βάση την εισηγητική έκθεση του κ. RETUREAU και της κας DAVISON.

    Κατά την 413η σύνοδο ολομέλειάς της, της 15ης και 16ης Δεκεμβρίου 2004 (συνεδρίαση της 16ης Δεκεμβρίου), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε με 147 ψήφους υπέρ και 1 αποχή την ακόλουθη γνωμοδότηση.

    1.   Κύρια σημεία του σχεδίου γνωμοδότησης

    1.1

    Η Επιτροπή προτείνει την εφαρμογή ενός νέου σχεδίου για την ασφαλή χρήση του Διαδικτύου, αλλά πιο ενισχυμένου λόγω της ταχείας εξέλιξης της κοινωνίας της πληροφόρησης ως προς τα δίκτυα επικοινωνιών. Το σχέδιο έλαβε έτσι την ονομασία «Ασφαλέστερη χρήση του Internet» (2005-2008).

    1.2

    Εκτός από την πρόταση απόφασης του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου που υπέβαλε η Επιτροπή, η ΕΟΚΕ εξέτασε και την εκ των προτέρων αξιολόγηση της ασφαλέστερης χρήσης του Ίντερνετ (2005-2008) που περιέχεται στο «Έγγραφο εργασίας της Επιτροπής» SEC(2004)148 και COM(2004)91 τελικό. Υποστηρίζει την επέκταση του πεδίου εφαρμογής του νέου προγράμματος δράσης και των στόχων του που λαμβάνουν υπόψη την ταχεία εξέλιξη και τη διαφοροποίηση των μέσων επιγραμμικής πρόσβασης και της ταχύτατης αύξησης του αριθμού προσβάσεων υψηλής ταχύτητας και μόνιμων συνδέσεων. Διατυπώνει ορισμένες συμπληρωματικές προτάσεις για την ανάληψη πολιτικών και ρυθμιστικών δράσεων στις γενικές και ειδικές παρατηρήσεις της, και συγκεκριμένα τα εξής:

    τεχνικοί και νομοθετικοί κανόνες (υποχρεωτικοί και εκούσιοι)·

    εκπαίδευση/κατάρτιση των χρηστών·

    υποχρεώσεις των προμηθευτών χώρου και προσβάσεως και των λοιπών συντελεστών (εταιρείες πιστωτικών καρτών, μηχανές αναζήτησης)·

    ευθύνη των δημιουργών λογισμικού και προμηθευτών μέσων ασφάλειας·

    προστασία των πιο ευάλωτων ατόμων έναντι των δόλιων πρακτικών ή αμφίβολων πληροφοριών (διάφορα είδη αισχροκέρδειας, «ελεύθερη» πώληση ενεργών φαρμάκων, ιατρικές συμβουλές ή θεραπείες εκ μέρους ατόμων χωρίς ιατρική άδεια κλπ.).

    2.   Προτάσεις της Επιτροπής (σύνοψη)

    2.1

    Καθιερώνεται κοινοτικό πρόγραμμα για την προαγωγή ασφαλέστερης χρήσης του Ίντερνετ και νέων επιγραμμικών τεχνολογιών για τον τελικό χρήστη, ιδίως για παιδιά, και τους νέους στο σπίτι ή στο σχολείο. Για τον σκοπό αυτό, προβλέπεται η συγχρηματοδότηση σχεδίων που εκπονήθηκαν από ενώσεις και άλλους συντελεστές (ομάδες έρευνας, σχεδιαστές λογισμικών, εκπαιδευτικά ιδρύματα κλπ.) ώστε να καταστεί δυνατή η ανάπτυξη μέσων προστασίας: «ανοικτές γραμμές», συστήματα καταπολέμησης των ανεπίκλητων μηνυμάτων και των ιών, «έξυπνα» φίλτρα πλοήγησης.

    2.2

    Το προηγούμενο πρόγραμμα για την ασφαλή χρήση του Internet (1999-2002) είχε παραταθεί για τη διετία 2003-2004.

    2.3

    Η ιστοσελίδα του Διαδικτύου της Επιτροπής αναφέρει τα σχέδια που έχουν ήδη υλοποιήσει στα πλαίσια του προγράμματος Ασφαλής Χρήση του Internet (Safe Internet) εώς τα τέλη του 2003 (1).

    2.4

    Η παρούσα πρόταση (2005-2008) επεκτείνεται και στα νέα μέσα επιγραμμικής επικοινωνίας για τα οποία θεωρεί ότι πρέπει να ενδυναμωθεί η καταπολέμηση των παράνομων και επιβλαβών περιεχομένων, συμπεριλαμβανομένων των ιών και άλλων επιβλαβών ή ανεπίκλητων περιεχομένων και μηνυμάτων (spam).

    2.5

    Η ενδυνάμωση της καταπολέμησης αυτής δικαιολογείται σύμφωνα με τα κοινοτικά όργανα για πολλούς και διάφορους λόγους οι βασικότεροι των οποίων είναι οι ακόλουθοι:

    η ταχεία ανάπτυξη ταχύρυθμων συνδέσεων μακράς διάρκειας ή μόνιμων των ατόμων, επιχειρήσεων, διοικήσεων και ιδιωτικών ιδρυμάτων (ΜΚΟ)

    η διαφοροποίηση των μέσων και μεθόδων πρόσβασης στο Διαδίκτυο και στα νέα επιγραμμικά περιεχόμενα εκ των οποίων πολλά είναι ανεπίκλητα (ηλεκτρονικά μηνύματα, κινητά τηλέφωνα) στην μεγαλύτερη ελκυστικότητα των περιεχομένων (πολυμέσα)

    η εκρηκτική επέκταση ανέκλητων και εν δυνάμει επικίνδυνων ή ακατάλληλων περιεχομένων δημιουργεί νέους κινδύνους για το κοινό γενικότερα (ιός: εισβολή στους χώρους αποθήκευσης, εκτροπή ή καταστροφή δεδομένων, μη επιτρεπόμενη χρήση μέσων επικοινωνίας του θύματος· (ανεπίκλητα μηνύματα) (spams): εκτροπή της ζώνης διέλευσης και των χώρων αποθήκευσης, κατάκλιση των ηλεκτρονικών ταχυδρομικών θυρίδων των οποίων ο όγκος είναι συχνά περιορισμένος, πράγμα που εμποδίζει ή δυσχεραίνει την επωφελή χρήση του Διαδικτύου και των επικοινωνιών και προκαλεί σημαντικές δαπάνες που δεν αναλαμβάνονται από τους «ρυπαίνοντες» αλλά από τον τελικό χρήστη) και για ορισμένες σημαντικές κατηγορίες χρηστών, όπως τα παιδιά (ανεπίκλητα μηνύματα ρητού σεξουαλικού περιεχομένου, ανάρμοστα μηνύματα και ραντεβού από παιδόφιλους στις αίθουσες άμεσης συζήτησης (chat rooms)

    ανάρμοστα περιεχόμενα με εύκολη πρόσβαση για τα παιδιά της εξαιρετικά μεγάλης αποτελεσματικότητας των σύγχρονων μέσων φιλτραρίσματος που να είναι προσιτά στα άτομα που έχουν την ευθύνη παιδιών (γονείς, διδακτικό και εκπαιδευτικό προσωπικό, συντονιστές ψυχαγωγικών ή αθλητικών ομίλων κλπ.).

    2.6

    Βασικός στόχος του προγράμματος για την προστασία των παιδιών και η υποστήριξη εκείνων που έχουν την ευθύνη τους (γονείς, διδάσκοντες, εκπαιδευτές κλπ.) ή εκείνων που τους υπερασπίζονται (ΜΚΟ). Το πρόγραμμα αφορά επίσης τις ΜΚΟ του κοινωνικού τομέα, των δικαιωμάτων του παιδιού, της καταπολέμησης του ρατσισμού και της ξενοφοβίας (2) και κάθε μορφής διακρίσεων, της υπεράσπισης των καταναλωτών και της υπεράσπισης των ελευθεριών του πολίτη κλπ.

    2.7

    Αφορά τις κυβερνήσεις, τις νομοθετικές, δικαστικές και αστυνομικές αρχές, και τις υπηρεσίες ρύθμισης. Η νομοθεσία, τόσο από την άποψη της ουσίας όσο και των διαδικασιών πρέπει να προσαρμοστεί ενώ το προσωπικό να επαρκεί και να διαθέτει κατάλληλη κατάρτιση και εξοπλισμό.

    2.8

    Αφορά επίσης τη βιομηχανία η οποία έχει ανάγκη ασφαλούς περιβάλλοντος για την ενδυνάμωση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών.

    2.9

    Τα πανεπιστήμια, η έρευνα μπορούν να διαφωτίσουν τη χρήση των νέων μέσων για τα παιδιά. Ο καλύτερος τρόπος διάδοσης των μηνυμάτων σχετικά με την ασφάλεια είναι να γνωστοποιηθούν οι μεθοδεύσεις των εγκληματιών όσον αφορά τα μέσα αυτά, να αναζητηθούν νέες τεχνικές λύσεις και να διατυπωθεί μία ανεξάρτητη άποψη όσον αφορά τη συμφιλίωση των μέσων που αποτελούν αντικείμενο των διαδικασιών ρύθμισης και αυτορύθμισης.

    2.10

    Το πρόγραμμα έχει διπλή διάσταση. Στο κοινωνικό επίπεδο, επικεντρώνεται στους τομείς όπου η ρύθμιση και η αγορά δεν είναι σε θέση αφεαυτών να διασφαλίσουν την ασφάλεια των χρηστών. Στο οικονομικό επίπεδο, το ζήτημα είναι η προώθηση της ασφαλούς χρήσης του Διαδικτύου και των τεχνολογιών ανοιχτής γραμμής με τη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης.

    2.11

    Προβλέπεται χρηματοδότηση 50 εκατομμυρίων ευρώ περίπου για την ανάπτυξη των τεχνικών και νομοθετικών μέσων, του λογισμικού και της πληροφόρησης για την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση των επιδρομών στα δίκτυα και τους τελικούς σταθμούς ή της δόλιας χρησιμοποίησης μέσων ανεπίκλητων περιεχομένων και ηθικώς, κοινωνικώς ή οικονομικώς επιζήμιων.

    3.   Γενικές παρατηρήσεις της ΕΟΚΕ

    3.1

    Η ΕΟΚΕ υπενθυμίζει τις προγενέστερες θέσεις της σχετικά με την προστασία των παιδιών στο Διαδίκτυο και σχετικά με το πρώτο πρόγραμμα δράσης (3). Επιδοκιμάζει την πρόταση για ένα νέο πρόγραμμα καταπολέμησης των παράνομων η επιβλαβών περιεχομένων στις επικοινωνίες ανοικτής γραμμής (βλέπε Ι. Σύνοψη, στην αρχή του παρόντος εγγράφου). Υποστηρίζει τους στόχους και τις προτεραιότητες του προγράμματος ασφαλέστερης χρήσης του Internet που θεωρεί ως έναν από τους μηχανισμούς για τη βελτίωση της ασφάλειας στο Διαδίκτυο. Ωστόσο, η ΕΟΚΕ τονίζει την τεράστια διάσταση του προβλήματος και την ανάγκη αναλήψεως διεθνών δράσεων και ρυθμίσεων για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού.

    3.2

    Το Διαδίκτυο και οι νέες τεχνολογίες επικοινωνίας ανοιχτής γραμμής (π.χ. τα κινητά τηλέφωνα ή οι ηλεκτρονικοί οργανωτές τσέπης με ιδιότητες πολυμέσων που βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη), αποτελούν κατά την άποψη της ΕΟΚΕ βασικά μέσα για την ανάπτυξη της οικονομίας της γνώσης, της ηλεκτρονικής οικονομίας και της ηλεκτρονικής διοίκησης. Πρόκειται για πολύμορφα μέσα επικοινωνίας πολιτισμού, εργασίας και ελεύθερου χρόνου. Είναι συνεπώς πρωταρχικό να διασφαλιστεί η ασφάλεια και η συνέχιση της λειτουργίας των δικτύων επικοινωνίας, διότι πρόκειται για σημαντικό δημόσιο τομέα που πρέπει να παραμείνει ανοιχτός, προσιτός και στον οποίο όλοι οι χρήστες πρέπει να έχουν εμπιστοσύνη για να παρέχει τις πολλαπλές λειτουργίες του στις καλύτερες δυνατές συνθήκες. Η ενσωμάτωση της πληροφόρησης για την ασφαλή χρήση του Internet στα διάφορα προγράμματα e-Europe, και ειδικότερα στην κατάρτιση, θα ήταν ένα από τα πιο υποσχόμενα μέσα, από την άποψη του κόστους/αποτελεσματικότητας, για να αγγίξει σημαντικό αριθμό ατόμων.

    3.3

    Η ελευθερία έκφρασης και επικοινωνίας που διέπει το Διαδίκτυο διευκολύνεται από το σχετικά χαμηλό κόστος των διασυνδέσεων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων υψηλής ταχύτητας που παρέχουν πρόσβαση στα περιεχόμενα πολυμέσων όλο και πιο εύκολα. Μόνο ορισμένες χώρες με πολύ μεγάλο δημοκρατικό έλλειμμα προβάλλουν την αξίωση ελέγχου των επικοινωνιών και των περιεχομένων που είναι διαθέσιμα για τους υπηκόους τους με αντίτιμο τη μόνιμη παραβίαση των ελευθεριών. Η ΕΟΚΕ φρονεί ότι πρέπει να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη ασφάλεια, με ταυτόχρονη διατήρηση και προώθηση της ελεύθερης πληροφόρησης, ελεύθερης επικοινωνίας και ελεύθερης έκφρασης.

    3.4

    Ωστόσο, αυτός ο χώρος ελεύθερης έκφρασης και πληροφόρησης που είναι τα παγκόσμιο δίκτυο χρησιμοποιείται επίσης, και μάλιστα περισσότερο από τα άλλα μέσα επικοινωνίας, για παράνομες δραστηριότητες όπως η παιδοφιλία, η διάδοση ρατσιστικών και ξενόφοβων περιεχομένων. Ορισμένα περιεχόμενα μπορούν επίσης να αποδειχθούν επιβλαβή για ορισμένα τμήματα του κοινού, ειδικότερα τους ανήλικους, όπως η πορνογραφία ή τα τυχερά παιχνίδια (τα τελευταία έχουν μάλιστα απαγορευθεί σε ορισμένες χώρες) ή διάφορες εγκληματικές δραστηριότητες (εκτροπή της ζώνης διελεύσεως ή δόλια χρήση δεδομένων και υπολογιστών). Η ΕΟΚΕ εγκρίνει συνεπώς την επέκταση του προγράμματος δράσεως στο σύνολο των μέσων ηλεκτρονικής επικοινωνίας που αποτελούν αντικείμενο εξωτερικής πρόσβασης από ανεπίκλητα ή εχθρικά μηνύματα.

    3.5

    Η ρύθμιση του νέου αυτού χώρου που βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη καθίσταται σύνθετη λόγω του ανοικτού και προσιτού διεθνούς δικτύου για όλους από κάθε υπολογιστή ή κάθε πελάτη που συνδέεται ελεύθερα από όλες σχεδόν τις χώρες. Πολλές χώρες όμως δε διαθέτουν ακόμη την κατάλληλη νομοθεσία πράγμα που επιτρέπει σε δικτυακούς τόπους απαγορευμένους στην Ευρώπη να συνεχίζουν τις δραστηριότητές τους. Έχει πολύ μεγάλη σημασία για την Ε.Ε. να εγκρίνει την ανάληψη διεθνούς δράσεως και συγκεκριμένα με τις χώρες όπου το ευρυζωνικό διαδίκτυο είναι πολύ διαδεδομένο, στη Β. Αμερική και στην Ασία και να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία των πιο ευάλωτων και για να καταπολεμήσει αποτελεσματικότερα τα ανεπίκλητα μηνύματα spam που απειλούν την ανάπτυξη των ηλεκτρονικών ταχυδρομείων καθώς επίσης και για την καταπολέμηση της διάδοσης ιών που καθιστούν εύθραυστη τη ψηφιακή οικονομία. Αν και απαραίτητα στον ευρωπαϊκό κοινοτικό χώρο τα μέσα που πρέπει να εφαρμοστούν οφείλουν επίσης να ενσωματωθούν στο πλαίσιο μιας σφαιρικής προσέγγισης.

    3.6

    Στο μέτρο που δεν υφίστανται διεθνείς συμφωνίες, η απαγόρευση ορισμένων περιεχομένων σε ορισμένες χώρες δύναται να αποτελέσει αντικείμενο προσφυγής στον ΠΟΕ, στο πλαίσιο των τεχνικών εμποδίων στο εμπόριο (ΤΒΤ) (4), θέμα που θα πρέπει να τεθεί στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις.

    3.7

    Οι νομοθετικές διαφορές κατά τόπους και η ποικιλία των εθνικών νομοθεσιών αποτελούν ένα πρόβλημα που είναι δύσκολο να επιλυθεί. Το επίπεδο της τεχνολογίας επιτρέπει επίσης άμεσες ανταλλαγές μεταξύ ατόμων κάθε είδους αρχείου (P2P, διομότυπη δικτύωση), συμπεριλαμβανομένων και των κρυπτογραφημένων αρχείων το περιεχόμενο των οποίων είναι ανεξέλεγκτο: κάθε υπολογιστής ή δίκτυο ανοικτής γραμμής μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αποθήκευση και την αποστολή ολοένα και πιο πολύπλοκων περιεχομένων και είναι δυνατόν να συνδέεσαι με οποιοδήποτε υπολογιστή κατά τρόπο ανώνυμο και ανεξιχνίαστο και να χρησιμοποιείς πολύ ισχυρά μέσα κρυπτογράφησης που είναι μάλιστα «απαραβίαστα».

    3.8

    Λόγω της μόδας των προσωπικών δικτυακών θέσεων και των δικτυακών κόμβων, της ανάπτυξης εμπορικών θέσεων ή ηλεκτρονικών οικονομικών υπηρεσιών, του πλήθους ενημερωτικών, εκπαιδευτικών, επιστημονικών ή τεχνικών δικτυακών θέσεων αλλά και πορνογραφικών επίσης ή θέσεων τυχερών παιχνιδιών κλπ., υφίστανται εκατομμύρια χιλιάδες δικτυακές θέσεις σε όλο τον κόσμο. Ένας ορισμένος έλεγχος μπορεί ωστόσο να ασκηθεί κατά την ευρετηρίαση με λέξεις κλειδιά μέσω των μηχανών έρευνας. Η δημιουργία άμεσων συνδέσεων και θέσεων αυτόματης αποστολής περιεχομένων, όπως τα μηνύματα spam μπορεί επίσης να ελέγχεται από τους παρόχους χώρων και πρόσβασης (ΠΧΠ): οι διαφημίσεις και τα λοιπά ανεπίκλητα περιεχόμενα που αποστέλλονται κατά τον τρόπο αυτό ενδέχεται να έχουν γενικότερα επιβλαβή χαρακτήρα (εκτροπή της ζώνης διελεύσεως, ιοί) συγκεκριμένα για ορισμένους παραλήπτες όπως τα παιδιά (ηθικές ή ψυχολογικές βλάβες).

    3.9

    Το Διαδίκτυο χρησιμοποιείται από ομάδες οργανωμένου εγκλήματος, απατεώνων, δημιουργών ιών, πειρατών, βιομηχανικών κατασκόπων και άλλων παρανόμων για τις σχετικές δραστηριότητές τους. Η πάταξη τους είναι δύσκολη, έστω και αν ειδικευμένες αστυνομικές υπηρεσίες ασχολούνται σε πολλές χώρες με τον εντοπισμό τους για τη σύλληψη και τον τερματισμό των εγκληματικών δραστηριοτήτων τους. Αυτό βεβαίως προϋποθέτει διεθνή συνεργασία που θα πρέπει να ενθαρρυνθεί ακόμη περισσότερο.

    3.10

    Πώς είναι δυνατόν να καταπολεμηθούν εγκληματικές δραστηριότητες όπως οι ιστοσελίδες παιδόφιλων; Η απαγόρευσή τους δε θέτει νομικές δυσκολίες, χρειάζεται όμως να εφαρμοστούν μέσα για την εξιχνίαση των δικτύων αυτών. Πώς θα προστατευτούν επίσης τα παιδιά από τους παιδόφιλους που δρουν σε χώρους άμεσης συζήτησης, οι οποίοι εκτιμώνται ιδιαιτέρως από τους νέους, όπου οι παιδόφιλοι επιδιώκουν συναντήσεις. Η συζήτηση δεν αφορά την μονιμότητα της απαγόρευσης ή της πάταξης στις συγκεκριμένες αυτές περιπτώσεις, αλλά τα σχετικά μέσα για την εφαρμογή τους.

    3.11

    Οι πάροχοι χώρων και πρόσβασης (ΠΧΠ) δεν μπορούν να εποπτεύουν και να ελέγχουν όλες τις φιλοξενούμενες θέσεις και όλες τις επικοινωνίες (που αποτελούν ιδιωτικές ανταποκρίσεις). Αντιθέτως, εάν απαιτηθεί από έναν δικαστή ή από αστυνομική υπηρεσία ή υπηρεσία προστασίας των παιδιών, η ΠΧΠ οφείλουν να απαντούν αμέσως στις έρευνες ή αποφάσεις που αφορούν το κλείσιμο παρόμοιων θέσεων ή τον προσδιορισμό των ατόμων που τις χρησιμοποιούν. Αυτό συνεπάγεται ότι οι πληροφορίες όσον αφορά τα δίκτυα πρέπει να διατηρούνται καθώς και οι πληροφορίες σχετικά με τις διασυνδέσεις για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα.

    3.12

    Εντούτοις, οι εταιρείες πιστωτικών καρτών, οι μηχανές έρευνας και οι πάροχοι προσβάσεως θα πρέπει να διενεργούν ελέγχους μέσω σφυγμομετρήσεων για τον εντοπισμό των ιστοσελίδων παιδοφιλίας ή άλλων εγκληματικών περιεχομένων, μέσω δεικτών όπως λέξεις κλειδιά ή γεωγραφικές ζώνες. Θα πρέπει εν συνεχεία να ενημερώνουν σχετικά τις αστυνομικές αρχές. Οι ίδιες τεχνικές θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για τον εντοπισμό των «πελατών» που παραγγέλλουν με τη χρησιμοποίηση πιστωτικής κάρτας περιεχόμενα παιδικής πορνογραφίας ή ταινίες ωμής βίας «snuff» (5). Οι έλεγχοι αυτοί θα πρέπει, εν ανάγκη, να επιβληθούν από τη νομοθεσία. Οι μηχανές αναζήτησης του Διαδικτύου θα πρέπει επίσης να δυσχεράνουν την πρόσβαση σε ιστοσελίδες παιδικής πορνογραφίας ή άλλων εγκληματικών περιεχομένων, επιβάλλοντας τη χρήση λέξεων ή εκφράσεων κλειδιά.

    3.13

    Αυτό σημαίνει ότι διατίθενται από πλευράς δημόσιων αρχών προσαρμοσμένα μέσα καταπολέμησης, ειδικευμένο προσωπικό, γενικευμένες διαμεθοριακές συνεργασίες καθώς και ισορροπημένοι κανόνες σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο που δεν επηρεάζουν τις ελευθερίες των πλοηγών του δικτύου, και ταυτοχρόνως καθιστούν ακίνδυνα τα άτομα και τις ομάδες που χρησιμοποιούν τα εν λόγω δίκτυα για τη μετάδοση παράνομων περιεχομένων και εμποδίζουν εκουσίως την λήψη ανάρμοστων ή βλαβερών περιεχομένων.

    3.14

    Εξίσου, ο αγώνας αυτός για να είναι αποτελεσματικός πρέπει να αφορά άμεσα όλους τους χρήστες του Internet οι οποίοι πρέπει να καταρτίζονται και να ενημερώνονται σχετικά με τις προφυλάξεις που χρειάζονται και τα μέσα που πρέπει να χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση λήψης παρόμοιων επικίνδυνων ή ανεπίκλητων περιεχομένων ή και για να μη γίνονται διαμεσολαβητές των περιεχομένων αυτών. Το σκέλος της ενημέρωσης και κατάρτισης του προγράμματος δράσης πρέπει σύμφωνα με την ΕΟΚΕ να αποδώσει υψηλή προτεραιότητα στην κινητοποίηση των χρηστών ώστε να καταστούν υπεύθυνοι έναντι του εαυτού τους και των εξαρτημένων από αυτούς. Για παράδειγμα αποτελεί πρόβλημα η παρουσία μη ελεγμένων ιστοθέσεων για θέματα υγείας. Για την προστασία τους, οι επιχειρήσεις πρέπει επίσης να μεριμνήσουν για την κατάρτιση του προσωπικού τους και την ασφάλιση των δικτύων και θέσεων τους στο πλαίσιο του ηλεκτρονικού εμπορίου αλλά επίσης τόσο οι διοικήσεις όσο και τα δημόσια και ιδιωτικά ιδρύματα πρέπει να καταφύγουν στην εφαρμογή των ίδιων πολιτικών ασφάλειας και εξασφάλισης του απόλυτου εμπιστευτικού χαρακτήρα των δεδομένων και ειδικότερα των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Η επίταση της συνειδητοποίησης πρέπει να συνοδεύεται με ενθάρρυνση της προώθησης περιεχομένων ποιότητας σε ανοιχτή γραμμή καθώς και με την παροχή κινήτρων για δραστηριότητες εκτός διασυνδέσεως, ως εναλλακτικές λύσεις στην παρατεταμένη πλοήγηση στο διαδίκτυο ή στα παιχνίδια που μπορούν να επηρεάσουν ορισμένες ανώριμες προσωπικότητες.

    3.15

    Οι χρήστες πρέπει να διαθέτουν μέσα για να μπορούν εύκολα να καταγγέλλουν τα παράνομα περιεχόμενα που συναντούν στα δίκτυα, απευθυνόμενοι στα ειδικά τηλεφωνικά κέντρα ή σε άλλους αναγνωρισμένους οργανισμούς ή στις ειδικευμένες υπηρεσίες των αστυνομικών δυνάμεων ούτως ώστε να λαμβάνουν γνώση οι δημόσιες αρχές και να προβαίνουν εν ανάγκη στη λήψη κατάλληλων μέτρων. Χρειάζονται προειδοποιήσεις προς τους γονείς στις χώρες όπου είναι συχνό φαινόμενο η κακή μεταχείριση των παιδιών για την επιγραμμική πορνογραφία και άλλους χώρους, όπως π.χ. στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Αυτά θα μπορούσαν να ενταχθούν σε ορισμένα προγράμματα συνεργασίας RELEX.

    3.16

    H EOKE εγκρίνει τους ειδικούς στόχους του προγράμματος: να δοθεί η δυνατότητα στους χρήστες να καταγγέλουν τα παράνομα περιεχόμενα (hotlines), να αναπτυχθούν τεχνολογίες φιλτραρίσματος για τα μη επιθυμητά περιεχόμενα, να γίνει ταξινόμηση των περιεχομένων, να καταπολεμηθούν τα μηνύματα spam, να υπάρξει αυτορρύθμιση της βιομηχανίας και να εδραιωθεί η γνώση της ασφαλέστερης χρήσης των τεχνολογιών, ταυτοχρόνως όμως η ΕΟΚΕ προτείνει στις ειδικές παρατηρήσεις της ορισμένους συμπληρωματικούς στόχους που θεωρεί ότι είναι σκόπιμο να ληφθούν υπόψη.

    4.   Ειδικές παρατηρήσεις της ΕΟΚΕ

    4.1

    Η ΕΟΚΕ έχει ήδη ζητήσει κατά το παρελθόν από την επιτροπή να ελαττωθεί η υπερβολική γραφειοκρατία των προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ, ειδικότερα για να διευκολυνθεί η πρόσβαση στη χρηματοδότηση μικρο-σχεδίων ή τοπικών ΜΚΟ. Η ΕΟΚΕ επικροτεί τον έλεγχο που αποβλέπει κυρίως στην επίτευξη απτών αποτελεσμάτων στο πλαίσιο του προγράμματος, στην αποτελεσματικότητα των προτεινόμενων λύσεων. Η διάδοση των λύσεων θα πρέπει να είναι λιγότερο εμπιστευτικού χαρακτήρα.

    4.2

    Από την άποψη της ΕΟΚΕ, τα κανονιστικά μέτρα που αποβλέπουν στην ενίσχυση της προστασίας των τελικών χρηστών πρέπει να ληφθούν υπόψη στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού όποτε φαίνεται εφικτό ή μιας νέας πρωτοβουλίας της Επιτροπής.

    4.3

    Οι δημιουργοί λογισμικών προσπέλασης στο Διαδίκτυο και συστημάτων εκμετάλλευσης των υπολογιστών ή καταπολέμησης των παρεισδύσεων θα πρέπει να αναλαμβάνουν πλήρως την ευθύνη τους. Οι χρήστες θα πρέπει να έχουν την εγγύηση ότι οι δημιουργοί των λογισμικών αυτών χρησιμοποιούν τις καλύτερες διαθέσιμες τεχνικές και προσαρμόζουν τακτικά τα προϊόντα τους. Η αυτορρύθμιση, και, ελλείψει αυτής, η θέσπιση κοινοτικού κανόνα, θα πρέπει να ενισχύσουν τις εγγυήσεις των πελατών.

    4.4

    Οι πάροχοι προσβάσεως θα πρέπει να προτείνουν (όπως πολύ απ' αυτούς κάνουν ήδη) εύκολα μέσα καταπολέμησης των ιών στη δικτυακή θέση πριν από τη φόρτιση του ταχυδρομείου ή των προσαρτισμένων αρχείων και να προτείνουν μέσα προκαταρκτικού φιλτραρίσματος του ταχυδρομείου. Έτσι θα διασφαλιστεί ένα εμπορικό προνόμιο στους παρόχους που καταβάλλουν σοβαρές προσπάθειες για την προστασία των πελατών τους. Λόγω του γεγονότος ότι τα παιδιά προηγούνται συχνά από τους γονείς τους όσον αφορά τη χρήση του Διαδικτύου, τα συστήματα φιλτραρίσματος ταχυδρομικών μηνυμάτων, καταπολέμησης ιών, παρεισδύσεων και γονικού ελέγχου πρέπει να είναι προεγκατεστημένα και η χρήση τους να είναι εύκολη για άτομα χωρίς ειδικές τεχνικές γνώσεις.

    4.5

    Το πρόγραμμα θα έπρεπε επίσης να αποβλέπει στην προαγωγή της έρευνας ειδικευμένων λογισμικών και άλλων μέσων επαλήθευσης της «στεγανότητας» του κώδικα των διαφόρων αυτών λογισμικών ασφάλειας και προστασίας, να παρακινεί ή ενδεχομένως να περιορίζει τους προμηθευτές ώστε να παραδίδουν ταχέως τα «διορθωτικά» (patches) για όλα τα ελαττώματα που διαπιστώνονται ή αναφέρονται όσον αφορά τη δυνατότητα παρεισδύσεων, να αναπτύσσουν την αποτελεσματικότητα αλεξίπυρων υλικών και λογισμικών καθώς και μεθόδων φιλτραρίσματος και εντοπισμού της πραγματικής προέλευσης των περιεχομένων.

    4.6

    Η ΕΟΚΕ επιθυμεί να διαδοθούν ευρύτερα η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν στο πλαίσιο του προγενέστερου προγράμματος Ασφαλέστερη χρήση του Internet, ανά κατηγορία των προβλημάτων που αντιμετωπίστηκαν στα σχέδια. Πρέπει να διασφαλισθεί ότι παραμένουν ενεργείς όλοι οι δεσμοί με τα χρηματοδοτημένα προγράμματα και ότι γνωστοποιούνται καλύτερα στους αποδέκτες. Η ιστοσελίδα της επιτροπής θα πρέπει να παρέχει επίσης πληροφορίες σχετικά με τις πρωτοβουλίες και αποκτηθείσες εμπειρίες στα κράτη μέλη ή τρίτες χώρες για τη διάδοση των γνώσεων και τις χρήσιμες ανταλλαγές ή συνεργασίες.

    4.7

    Η υιοθέτηση νόμιμων δράσεων είναι απολύτως δυνατή. Οι προμηθευτές χώρων και προσπέλασης, οι εταιρείες πιστωτικών καρτών, οι μηχανές έρευνας επιδέχονται ρύθμισης και ορισμένοι εφαρμόζουν ήδη την αυτορρύθμιση. Οι ποινικές κυρώσεις για τις δικτυακές θέσεις που ενθαρρύνουν την τρομοκρατία, το ρατσισμό, την αυτοκτονία ή την παιδική πορνογραφία θα πρέπει να είναι αυστηρές και αποτρεπτικές. Και θα πρέπει να καταβληθούν σημαντικότερες διεθνείς προσπάθειες για τον εντοπισμό παρόμοιων δικτυακών θέσεων και για την παύση της λειτουργίας τους στο μέτρο του δυνατού ή για τη διαπραγμάτευση με τις χώρες φιλοξενίας για τον σκοπό αυτό.

    5.   Συμπεράσματα

    Η ΕΟΚΕ επικροτεί τη συνέχιση και επέκταση του προγράμματος «Ασφαλέστερη χρήση του Internet» (που ήταν άλλωστε ένα από τα αιτήματά της), θεωρεί ωστόσο ότι η σοβαρότης και το εύρος της απειλής καταχρήσεων κυρίως ως προς τα παιδιά καθιστά απαραίτητη τη λήψη επειγουσών και συμπληρωματικών νομοθετικών δράσεων, και συγκεκριμένων μέτρων ανάλογα με την περίπτωση, όπως:

    να καταστεί γενικό καθήκον όλων των σχετικών φορέων προστασίας των παιδιών και γενικότερα των χρηστών, ιδίως των πιο ευάλωτων,

    να προβλεφθεί η μόνιμη εγκατάσταση συστημάτων φιλτραρίσματος,

    να προβλεφθούν σαφή μηνύματα ασφάλειας σε όλες τις σελίδες υποδοχής και θύρες πρόσβασης στις αίθουσες επιγραμμικής συζήτησης (chat rooms),

    να προβλεφθεί η υποστήριξη προς τις ενώσεις με τη δημιουργία ανοικτών τηλεφωνικών γραμμών (hot lines) για τη γνωστοποίηση ιστοσελίδων και δραστηριοτήτων που βλάπτουν σοβαρά τα παιδιά,

    να εμποδιστεί η χρήση πιστωτικών καρτών για την παραγγελία περιεχομένων παιδικής πορνογραφίας ή άλλων εγκληματικών περιεχομένων, στο διαδίκτυο ή για το ξέπλυμα χρήματος,

    να γίνει σύσταση στους γονείς και τις αρχές των χωρών όπου η κακή μεταχείριση των παιδιών για πορνογραφικούς σκοπούς αποτελεί ανησυχητικό πρόβλημα,

    να αναληφθούν περισσότερες δράσεις όσον αφορά τις σχέσεις μεταξύ εκμετάλλευσης παιδιών για πορνογραφικούς σκοπούς και οργανωμένου εγκλήματος,

    να θεσπιστούν συστήματα εντοπισμού και πληροφόρησης όσον αφορά τα επιβλαβή περιεχόμενα και την απόσυρση των ρατσιστικών περιεχομένων, διάδοσης πληροφοριών σχετικά με τις απόπειρες αισχροκέρδειας ή πώλησης βλαβερών ουσιών για την υγεία μέσω διαδικτύου για την προστασία των ευάλωτων ή κακώς πληροφορημένων ατόμων,

    να αναζητηθούν τρόποι συνεργασίας και κοινοί κανόνες στο διεθνές επίπεδο για την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση των ανεπίκλητων μηνυμάτων,

    να προβλεφθεί η διεθνής συνεργασία (βελτίωση του συστήματος πρόωρου συναγερμού) και να καθοριστούν αποτρεπτικές ποινικές κυρώσεις για όσους διαδίδουν ιούς πληροφορικής και για την παράνομη χρήση των ιδιωτικών και δημοσίων δικτύων για εγκληματικούς σκοπούς (παρείσφρησης στο δίκτυο για βιομηχανική κατασκοπία, εκτροπή της ζώνης διελεύσεως και άλλες καταχρηστικές εφαρμογές).

    Βρυξέλλες, 16 Δεκεμβρίου 2004

    Η Πρόεδρος

    της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

    Anne Marie SIGMUND


    (1)  http://www.europa.eu.int/information_society/programmes/iap/index_en.htm.

    (2)  Τα θέματα αυτά εξετάζονται σε προηγούμενη εργασίας της ΕΟΚΕ.

    (3)  Γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ «Πρόγραμμα για την προστασία των παιδιών στο Διαδίκτυο», εισηγήτρια, η κα Davison, EE C 48 της 21/02/2002 και για την «Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών – Ασφάλεια των δικτύων και της πληρόφορησης: Πρόταση για μια ευρωπαϊκή πολιτική προσέγγιση», εισηγητής ο κ. Retureau, ΕΕ C 48 της 21/02/2002 καθώς και «Πράσινο Βιβλίο για την προστασία των ανήλικων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας στον τομέα των υπηρεσιών οπτικοακουστικών και πληροφόρησης», εισηγήτρια η κα Barrow, ΕΕ C 287 της 22/09/1997.

    (4)  «Technical Barriers to Trade». Συμφωνίες για τα τεχνικά εμπόδια στις ανταλλαγές και παροχή υπηρεσιών. Βλ. π.χ. την περίπτωση των ΗΠΑ κατά Angigua et Barbuda κατά των υπερχώριων τυχερών παιχνιδιών, απόφαση προσφυγής στον ΠΟΕ (htttp://www.wto.org/french/tratop_f/distabase_wto_members1f :f.htm) έγγραφο 03-4429 cote WT/DS285/3 της 26ης/08/2003. Η υπόθεση εκδικάζεται.

    (5)  Ταινίες ωμής βίας στις οποίες τα βασανιστήρια και οι φόνοι είναι πραγματικά.


    Top