51999IP0034

A4-0034/99

Ψήφισμα για την ενίσχυση των θεσμών της Ένωσης εν όψει της εγκαθίδρυσης ενός χώρου δημοκρατίας και ελευθερίας

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

- έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 10ης Δεκεμβρίου 1996 περί της συμμετοχής των πολιτών και των κοινωνικών συντελεστών στη λειτουργία των θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ((ΕΕ C 20 της 20.1.1997, σελ. 31)),

- έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Νοεμβρίου 1997 για τη Συνθήκη του Άμστερνταμ (CONF4007/97 - C4-0538/97) ((ΕΕ C 371 της 8.12.1997, σελ. 99)),

- έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 22ας Οκτωβρίου 1998 για την προπαρασκευή της διάσκεψης των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων του Οκτωβρίου 1998 σχετικά με το πολιτικό μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης ((ΣΠ της ημερομηνίας αυτής, Μέρος ΙΙ, σημείο 2)),

- έχοντας υπόψη το άρθρο 148 του Κανονισμού του,

- έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Θεσμικών Θεμάτων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών και Εσωτερικών Υποθέσεων (A4-0034/99),

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα αδιέξοδα που διαπιστώθηκαν στο Άμστερνταμ στο θέμα της συνέχισης της θεσμικής μεταρρύθμισης, ιδίως σε ό,τι αφορά την επέκταση των αποφάσεων που λαμβάνονται με ειδική πλειοψηφία, οφείλονται κυρίως στην απουσία βαθύτερου προβληματισμού ως προς τους στόχους της ενοποίησης,

Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι μια δημοκρατική Ευρώπη μπορεί να οικοδομηθεί μόνο υπό τον όρο ότι οι πολίτες θα αναγνωριστούν όχι μόνο ως οι άμεσοι αποδέκτες της ενοποίησης, αλλά και ως ενεργοί πρωταγωνιστές στην επεξεργασία των κοινών επιλογών,

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εναπόκειται να εκτιμήσει δεόντως σε ποιο χώρο ελευθερίας και δημοκρατίας αντιστοιχεί η Ευρώπη των πολιτών που προέκυψε από τη Συνθήκη του Άμστερνταμ, και να ενθαρρύνει τον εμπλουτισμό της,

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, μετά από διάστημα πέντε ετών από την κύρωση της Συνθήκης του Άμστερνταμ, οι διατάξεις οι σχετικές με τα θέματα που εμπίπτουν στον Τίτλο ΙΙΙΑ θα μπορούν να αποφασίζονται με ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο, βάσει της διαδικασίας συναπόφασης,

Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά το μεταβατικό διάστημα των πέντε ετών από την έναρξη ισχύος της Συνθήκης του Άμστερνταμ, θα πρέπει να γίνει χρήση όλων των νέων δυνατοτήτων που παρέχει η νέα αυτή συνθήκη, προκειμένου να υπάρξει το ταχύτερο μια κοινή νομοθεσία σε όλα τα θέματα που αφορούν την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων,

1. διαπιστώνει ότι η Συνθήκη του Άμστερνταμ αποτελεί, από πολλές απόψεις, μια νέα φάση για την Ευρωπαϊκή Ένωση, εν όψει της εγκαθίδρυσης ενός χώρου ελευθερίας και δημοκρατίας, κυρίως διότι:

- παρέχει μεγαλύτερες εγγυήσεις για τον σε ευρωπαϊκό επίπεδο σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων, δίνοντας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο τη δυνατότητα να επικαλείται την Ευρωπαϊκή Σύμβαση περί Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και εισάγοντας μια διαδικασία επιβολής κυρώσεων σε οποιοδήποτε κράτος μέλος θεωρηθεί υπεύθυνο για τυχόν παραβίαση των δικαιωμάτων αυτών, καθώς επίσης και προσφέροντας μια νομική βάση για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης[semigr ]

- ενισχύει την κοινωνική διάσταση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, με την καθιέρωση ενός συντονισμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο των εθνικών πολιτικών για την απασχόληση και με την ενσωμάτωση των αναγκαίων νομικών βάσεων στη Συνθήκη για την έκδοση μιας κοινωνικής νομοθεσίας, νομικές βάσεις που μέχρι σήμερα δεν ξεπερνούσαν το πλαίσιο του πρωτοκόλλου των Δεκατεσσάρων για την κοινωνική πολιτική[semigr ]

- θέτει ως προοπτική την έμπρακτη εφαρμογή της αρχής της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων, μέσω της προσθήκης στη Συνθήκη ενός Τίτλου σχετικού με τους ελέγχους κατά τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων, την κατάργηση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα, το άσυλο και τη μετανάστευση[semigr ]

2. εκτιμά εντούτοις ότι αυτή η πρόοδος πρέπει να ενσωματωθεί σε μια συνολική αντίληψη περί του ευρωπαϊκού χώρου ελευθερίας και δημοκρατίας που έχουμε να οικοδομήσουμε[semigr ]

3. για να οικοδομηθεί ένας τέτοιος χώρος βάσει των ανωτέρω βασικών αρχών, θεωρεί απαραίτητο να γίνουν τα εξής:

- να διευκρινισθούν οι κοινοί στόχοι των ευρωπαϊκών κοινωνιών[semigr ]

- να εμπλουτισθεί το περιεχόμενο των δικαιωμάτων που αναγνωρίζονται στους ευρωπαίους πολίτες λόγω αυτής ακριβώς της ιδιότητάς τους[semigr ]

- να ενισχυθούν τα δικαιώματα των μειονοτήτων μέσα σε αυστηρό πνεύμα σεβασμού των ευρωπαϊκών συμβάσεων[semigr ]

- να προσδιορισθούν οι καταλληλότεροι νομικοί μηχανισμοί και διαδικασίες για την άσκηση αυτών των δικαιωμάτων[semigr ]

- να οργανωθεί η συμμετοχή των πολιτών στη σταδιακή δημιουργία και εμπλουτισμό αυτού του χώρου[semigr ]

Ελεύθερη κυκλοφορία

4. θεωρεί ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο του ευρωπαϊκού χώρου ελευθερίας και δημοκρατίας[semigr ]

5. διαπιστώνει ότι η Συνθήκη του Άμστερνταμ δεν διευκρινίζει ποιοι πολιτικοί στόχοι πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τον προσδιορισμό των όρων εφαρμογής της αρχής της ελεύθερης κυκλοφορίας, ιδίως σε ό,τι αφορά τις θεωρήσεις διαβατηρίων, το άσυλο, τη μετανάστευση και τη δικαστική συνεργασία σε αστικά θέματα[semigr ]

6. διαπιστώνει ότι το καθεστώς της ομοφωνίας που ισχύει στο Συμβούλιο για τη λήψη αποφάσεων στους τομείς του Τίτλου IV (παλαιού ΙΙΙΑ) της Συνθήκης ΕΚ (θεώρηση, άσυλο, μετανάστευση και ελεύθερη κυκλοφορία) κατά τα πρώτα πέντε έτη, παρεμποδίζει την πρόοδο όσον αφορά τη διασυνοριακή κυκλοφορία, τη χορήγηση ασύλου και τη μετανάστευση[semigr ]

7. φρονεί ότι η πρόοδος στους τομείς των πολιτικών ελευθεριών, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης πρέπει να συνοδεύεται από τις απαραίτητες δημοκρατικές και νομικές εγγυήσεις[semigr ]

8. ζητεί, κατά συνέπεια, να προχωρήσει το Συμβούλιο, αρκετά πριν από την καθορισμένη ημερομηνία, στην κοινοτική μέθοδο στους τομείς των πολιτικών ελευθεριών, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης, όπως προβλέπει στη Συνθήκη του Άμστερνταμ, και κυρίως να προχωρήσει στη διαδικασία της συναπόφασης με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο[semigr ] ζητεί από την Επιτροπή και το Συμβούλιο να ξεκινήσουν διάλογο με το Κοινοβούλιο, το συντομότερο δυνατόν, προκειμένου να συναφθεί διοργανική συμφωνία με σκοπό να διασφαλιστεί ότι θα λαμβάνονται υπόψη οι τροπολογίες του Κοινοβουλίου και να διευκολυνθεί η ταχύτερη δυνατή μεταφορά αυτών των θεμάτων στο πεδίο της συναπόφασης[semigr ]

9. προειδοποιεί τα κράτη μέλη να μην υποκύψουν στον πειρασμό να φορτώσουν στις «Βρυξέλλες» τις δικές τους σχετικές ευθύνες, επωφελούμενα μάλιστα από την ανυπαρξία δεσμευτικού κοινοβουλευτικού ελέγχου για τα μέτρα που αφορούν την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων[semigr ] ζητεί συνεπώς από το Συμβούλιο να οργανώσει τις εργασίες του στα θέματα αυτά βάσει των αρχών της διαφάνειας και της νομικής βεβαιότητας[semigr ]

10. θεωρεί λυπηρούς τους περιορισμούς που επιβλήθηκαν στο Δικαστήριο στα πλαίσια του νέου τίτλου[semigr ]

11. εκφράζει τη λύπη του που το κεκτημένο του Σένγκεν εξακολουθεί να μην έχει ενσωματωθεί πλήρως στον πρώτο πυλώνα και επιμένει ότι αυτό το κενό θα πρέπει να συμπληρωθεί πριν από την οριστική κύρωση της Συνθήκης του Άμστερνταμ[semigr ]

12. καλεί τις κυβερνήσεις της Δανίας, της Ιρλανδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου να συμμετάσχουν εξ αρχής στις κοινοτικές ενέργειες στον εν λόγω τομέα[semigr ]

13. προτείνει, στο υψηλό επίπεδο προστασίας που τίθεται ως στόχος από τη Συνθήκη του Άμστερνταμ για την αστυνομική και δικαστική συνεργασία σε ποινικά θέματα, να δοθεί ένας ευρύτερος ορισμός που να καλύπτει όλες τις πτυχές της ελεύθερης κυκλοφορίας των προσώπων, καθώς και όλες τις πτυχές των βασικών κοινοτικών ελευθεριών που ισχύουν στο πλαίσιο της εσωτερικής αγοράς[semigr ]

14. θεωρεί, πράγματι, απαραίτητη, για την υλοποίηση αυτού του στόχου, την έγκριση μιας νομοθεσίας που θα προσφέρει στον πολίτη, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, εγγυήσεις ισοδύναμες με εκείνες που του παρέχονται σε εθνικό επίπεδο, και ειδικότερα:

- η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, στο μέτρο που αυτή οδηγεί στην ανάπτυξη διακρατικών προσωπικών σχέσεων, συνεπάγεται μια ιδιαίτερη προσπάθεια συντονισμού των αστικών νομοθεσιών (π.χ. για τα διαζύγια)[semigr ]

- η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων απαιτεί τη βελτίωση του μηχανισμού συνταξιοδοτήσεων[semigr ]

- η ελεύθερη διακίνηση των εμπορευμάτων θα πρέπει να συμπληρωθεί με διατάξεις που να διασφαλίζουν την αποτελεσματική προστασία των καταναλωτών[semigr ]

15. τονίζει ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, για να εφαρμοσθεί έμπρακτα, πρέπει να ισχύει τόσο για τους ευρωπαίους πολίτες, όσο και για τους υπηκόους τρίτων κρατών που νομίμως έχουν εισέλθει ή κατοικούν στην Ένωση[semigr ]

16. αναλαμβάνει τη δέσμευση να πραγματοποιήσει στους κόλπους του την ευρύτερη δυνατή συζήτηση, που καθίσταται ακόμη πιο αναγκαία με την προοπτική της διεύρυνσης, με σκοπό την επεξεργασία των κοινών επιλογών σ' αυτούς τους τομείς[semigr ]

17. διαπιστώνει ότι, έχοντας υπόψη το διακυβερνητικό χαρακτήρα της συνεργασίας στον τομέα της δικαιοσύνης και της ασφάλειας, η πρόοδος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την πολιτική βούληση του Συμβουλίου και των κρατών μελών[semigr ]

18. καλεί την Επιτροπή να αξιοποιήσει το δικαίωμα ανάληψης πρωτοβουλίας, που της εκχωρήθηκε προσφάτως[semigr ]

19. ζητεί από το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη να επιφέρουν βελτιώσεις στη νομική προστασία του πολίτη και, ιδιαίτερα, να προβούν στην απαραίτητη δήλωση, ούτως ώστε να καταστούν εφικτές οι προσφυγές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, στο πλαίσιο της προδικαστικής απόφασης[semigr ]

20. ζητεί από τα κράτη μέλη που το επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν ευρέως τις δυνατότητες που τους παρέχει το άρθρο Κ.7 των συνθηκών για να αναπτύξουν στενότερη συνεργασία μεταξύ τους στα θέματα που άπτονται του τρίτου πυλώνα[semigr ]

Κοινωνικά δικαιώματα

21. υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη, παρά τις μεταξύ τους διαφορές, αντλούν ένα μεγάλο μέρος της κοινής τους ταυτότητας από το δεσμό που διατήρησαν μεταξύ οικονομίας της αγοράς και κοινωνικής μέριμνας[semigr ]

22. θεωρεί ότι η κοινή γνώμη θα κατανοήσει ότι η ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς και του ενιαίου νομίσματος, που έχουν ήδη δοκιμασθεί ως αυθεντικοί πυλώνες σταθερότητας της παγκόσμιας οικονομίας, αποτελούν θετικό και αναγκαίο στοιχείο[semigr ]

23. εκτιμά ότι η ελεύθερη κυκλοφορία είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με τον ορισμό ενός ελάχιστου κοινού υποβάθρου διατάξεων σχετικών με το εργασιακό δίκαιο και με την κοινωνική προστασία και ότι, υπό το πρίσμα αυτό, ο Χάρτης των θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων που εγκρίθηκε στο Στρασβούργο στις 11 Δεκεμβρίου 1989 πρέπει να τεθεί εξ ολοκλήρου σε ισχύ εντός πέντε ετών από την έναρξη ισχύος της Συνθήκης του Άμστερνταμ[semigr ]

24. υπενθυμίζει την επιθυμία του για την εφαρμογή μιας αποτελεσματικής πολιτικής στον τομέα της ισότητας ανδρών και γυναικών, όχι μόνο σε θέματα απασχόλησης, αλλά και σε όλους τους τομείς της οικονομικής, νομικής και κοινωνικής ζωής[semigr ]

25. τονίζει ρητώς ότι η ιδέα της ευρωπαϊκής οικοδόμησης στηρίζεται στην αλληλεγγύη μεταξύ κρατών μελών και ότι επομένως η διεύρυνση προς τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης δεν πρέπει να γίνεται αντιληπτή ως μια επέκταση της εσωτερικής αγοράς, αλλά ως ένα καθήκον ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και αλληλεγγύης[semigr ]

Πολιτική ιθαγένεια

26. εκφράζει την ικανοποίησή του για την υποχρέωση που ανέλαβε η γερμανική προεδρία για τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Χάρτας των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, και δηλώνει την αποφασιστικότητά του να συμβάλλει προς το σκοπό αυτό, βάσει του σχεδίου Συντάγματος του 1994[semigr ]

27. θεωρεί ότι η ευρωπαϊκή ιθαγένεια συνεπάγεται έναν άμεσο δεσμό μεταξύ των πολιτών και των θεσμών της Ένωσης και ότι, υπό το πρίσμα αυτό, πρέπει να αναπτυχθεί ο ρόλος των ευρωπαϊκών κοινωνικών φορέων[semigr ]

28. φρονεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται μια οδηγία σχετικά με τη διαφάνεια της διοίκησης της Ένωσης, όπου θα προσδιορίζεται επακριβώς ποιά είναι τα δικαιώματα του πολίτη σε ό,τι αφορά την ενημέρωση σχετικά με την Ένωση και τα θεσμικά όργανα[semigr ]

29. εκτιμά ότι η ευρωπαϊκή ιθαγένεια συνεπάγεται την ενεργό συμμετοχή των πολιτών στη δημοκρατική λειτουργία των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων: για το σκοπό αυτό, θεωρεί απαραίτητο το ρόλο των διεθνικών πολιτικών κομμάτων, τα οποία θα πρέπει να νομιμοποιηθούν και να υποστηριχθούν μέσω της αναγνώρισης σε αυτά νομικού καθεστώτος και της χορήγησης, από τον προϋπολογισμό της Ένωσης, των οικονομικών πόρων που χρειάζονται για την εκπλήρωση της αποστολής τους[semigr ]

30. εκτιμά αναγκαίο το να αναγνωρισθεί στον ευρωπαίο πολίτη ένα δικαίωμα έκφρασης και ένα δικαίωμα όσο το δυνατόν αμεσότερης ενημέρωσης[semigr ]

31. υπενθυμίζει τις επανειλημμένες τοποθετήσεις του υπέρ της έγκρισης ενός ευρωπαϊκού συνδικαλιστικού καταστατικού που θα διευκολύνει την έκφραση οργανώσεων προερχόμενων από την κοινωνία των πολιτών, ενώ προτείνει επίσης να ενθαρρυνθεί π.χ. η δημιουργία δικτύων παροχής υπηρεσιών γενικού ενδιαφέροντος, περιφερειακών προγραμμάτων ή διαπεριφερειακής συνεργασίας[semigr ]

32. προτείνει να συγκεντρωθούν σε έναν ειδικό τίτλο της Συνθήκης, με επικεφαλίδα «τα δικαιώματα των πολιτών», όλα τα δικαιώματα που απορρέουν για τους πολίτες από το γεγονός ότι ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ζητεί από την Επιτροπή να μελετήσει τις νομικές και δημοσιονομικές συνέπειες της ενδεχόμενης άμεσης ισχύος αυτών των δικαιωμάτων και να συμπεριλάβει τις σχετικές σκέψεις της στις προτάσεις της για την επόμενη θεσμική μεταρρύθμιση που πρόκειται να ετοιμάσει για το 1999[semigr ]

33. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή και το Συμβούλιο.