Το έγγραφο αυτό έχει ληφθεί από τον ιστότοπο EUR-Lex
Έγγραφο 62019CJ0365
Judgment of the Court (Sixth Chamber) of 10 March 2021.#FD v Staatliches Amt für Landwirtschaft und Umwelt Mittleres Mecklenburg.#Request for a preliminary ruling from the Verwaltungsgericht Schwerin.#Reference for a preliminary ruling – Common agricultural policy – Direct payments – Regulation (EU) No 1307/2013 – Article 24 – Young farmer having received an initial allocation of payment entitlements – Article 30(6) – Delegated Regulation (EU) No 639/2014 – Article 28(2) – Further allocation of payment entitlements from the national reserve.#Case C-365/19.
Απόφαση του Δικαστηρίου (έκτο τμήμα) της 10ης Μαρτίου 2021.
FD κατά Staatliches Amt für Landwirtschaft und Umwelt Mittleres Mecklenburg.
Προδικαστική παραπομπή – Κοινή γεωργική πολιτική – Άμεσες ενισχύσεις – Κανονισμός (ΕΕ) 1307/2013 – Άρθρο 24 – Γεωργός νεαρής ηλικίας που έτυχε της πρώτης χορήγησης δικαιωμάτων ενίσχυσης – Άρθρο 30, παράγραφος 6 – Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 639/2014 – Άρθρο 28, παράγραφος 2 – Πρόσθετη χορήγηση δικαιωμάτων ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα.
Υπόθεση C-365/19.
Απόφαση του Δικαστηρίου (έκτο τμήμα) της 10ης Μαρτίου 2021.
FD κατά Staatliches Amt für Landwirtschaft und Umwelt Mittleres Mecklenburg.
Προδικαστική παραπομπή – Κοινή γεωργική πολιτική – Άμεσες ενισχύσεις – Κανονισμός (ΕΕ) 1307/2013 – Άρθρο 24 – Γεωργός νεαρής ηλικίας που έτυχε της πρώτης χορήγησης δικαιωμάτων ενίσχυσης – Άρθρο 30, παράγραφος 6 – Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 639/2014 – Άρθρο 28, παράγραφος 2 – Πρόσθετη χορήγηση δικαιωμάτων ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα.
Υπόθεση C-365/19.
Αναγνωριστικό ECLI: ECLI:EU:C:2021:189
ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (έκτο τμήμα)
της 10ης Μαρτίου 2021 ( *1 )
«Προδικαστική παραπομπή – Κοινή γεωργική πολιτική – Άμεσες ενισχύσεις – Κανονισμός (ΕΕ) 1307/2013 – Άρθρο 24 – Γεωργός νεαρής ηλικίας που έτυχε της πρώτης χορήγησης δικαιωμάτων ενίσχυσης – Άρθρο 30, παράγραφος 6 – Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 639/2014 – Άρθρο 28, παράγραφος 2 – Πρόσθετη χορήγηση δικαιωμάτων ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα»
Στην υπόθεση C‑365/19,
με αντικείμενο αίτηση προδικαστικής αποφάσεως δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, που υπέβαλε το Verwaltungsgericht Schwerin (διοικητικό πρωτοδικείο Schwerin, Γερμανία) με απόφαση της 16ης Απριλίου 2019, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο στις 8 Μαΐου 2019, στο πλαίσιο της δίκης
FD
κατά
Staatliches Amt für Landwirtschaft und Umwelt Mittleres Mecklenburg,
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (έκτο τμήμα),
συγκείμενο από τους L. Bay Larsen (εισηγητή), πρόεδρο τμήματος, M. Safjan και N. Jääskinen, δικαστές,
γενικός εισαγγελέας: P. Pikamäe
γραμματέας: A. Calot Escobar
έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία,
λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν:
– |
η FD, εκπροσωπούμενη από τον R. Krüger, Rechtsanwalt, |
– |
η Γερμανική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τους D. Klebs και J. Möller, |
– |
η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από τους B. Hofstötter και A. Sauka, |
κατόπιν της αποφάσεως που έλαβε, αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα, να εκδικάσει την υπόθεση χωρίς ανάπτυξη προτάσεων,
εκδίδει την ακόλουθη
Απόφαση
1 |
Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως αφορά την ερμηνεία του άρθρου 30, παράγραφος 6, του κανονισμού (ΕΕ) 1307/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί θεσπίσεως κανόνων για άμεσες ενισχύσεις στους γεωργούς βάσει καθεστώτων στήριξης στο πλαίσιο της Κοινής γεωργικής πολιτικής και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 637/2008 και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 73/2009 του Συμβουλίου (ΕΕ 2013, L 347, σ. 608, και διορθωτικό ΕΕ 2016, L 130, σ. 9), και του άρθρου 28, παράγραφος 2, του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 639/2014 της Επιτροπής, της 11ης Μαρτίου 2014, για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 και για την τροποποίηση του παραρτήματος X του εν λόγω κανονισμού (ΕΕ 2014, L 181, σ. 1). |
2 |
Η αίτηση αυτή υποβλήθηκε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ της FD και της Staatliches Amt für Landwirtschaft und Umwelt Mittleres Mecklenburg (Κρατικής Υπηρεσίας Γεωργίας και Περιβάλλοντος Κεντρικού Mecklenburg) (στο εξής: Υπηρεσία) σχετικά με αίτηση για την πρόσθετη χορήγηση δικαιωμάτων ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα κατόπιν της πρώτης χορήγησης δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης. |
Το δίκαιο της Ένωσης
Ο κανονισμός 1307/2013
3 |
Η αιτιολογική σκέψη 24 του κανονισμού 1307/2013 έχει ως εξής: «Η πείρα που αποκτήθηκε κατά την εφαρμογή του καθεστώτος ενιαίας ενίσχυσης κατέδειξε ότι μερικά από τα βασικά στοιχεία του θα πρέπει να διατηρηθούν, συμπεριλαμβανομένου του καθορισμού εθνικών ανώτατων ορίων για τη διασφάλιση ότι το συνολικό επίπεδο στήριξης δεν υπερβαίνει τους υφιστάμενους περιορισμούς του προϋπολογισμού. Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να συνεχίσουν να διαθέτουν εθνικό απόθεμα, ή να έχουν τη δυνατότητα να δημιουργούν περιφερειακά αποθέματα. Τα εν λόγω εθνικά ή περιφερειακά αποθέματα θα πρέπει να χρησιμοποιούνται, κατά προτεραιότητα, για να διευκολύνουν τη συμμετοχή γεωργών νεαρής ηλικίας και γεωργών που αρχίζουν τη γεωργική δραστηριότητά τους στο καθεστώς και η χρήση τους θα πρέπει να επιτρέπεται προκειμένου να ληφθούν υπόψη ορισμένες άλλες συγκεκριμένες καταστάσεις. Θα πρέπει να διατηρηθούν οι κανόνες σχετικά με τη μεταβίβαση και τη χρήση των δικαιωμάτων ενίσχυσης.» |
4 |
Το άρθρο 24 του κανονισμού αυτού, με τίτλο «Πρώτη χορήγηση δικαιωμάτων ενίσχυσης», προβλέπει, στην παράγραφο 1, τα εξής: «Δικαιώματα ενίσχυσης χορηγούνται στους γεωργούς που δικαιούνται να λάβουν άμεσες ενισχύσεις σύμφωνα με το άρθρο 9 του παρόντος κανονισμού […]». |
5 |
Το άρθρο 30 του εν λόγω κανονισμού, με τίτλο «Δημιουργία και χρήση του εθνικού αποθέματος ή των περιφερειακών αποθεμάτων», έχει ως εξής: «1. Κάθε κράτος μέλος δημιουργεί εθνικό απόθεμα. Για τον σκοπό αυτό, κατά το πρώτο έτος εφαρμογής του καθεστώτος βασικής ενίσχυσης, τα κράτη μέλη προβαίνουν σε γραμμική ποσοστιαία μείωση του ανώτατου ορίου του καθεστώτος βασικής ενίσχυσης σε εθνικό επίπεδο. […] 3. Η μείωση που αναφέρεται στις παραγράφους 1 και 2 δεν υπερβαίνει το 3 % εκτός, εάν απαιτείται υψηλότερο ποσοστό, για να καλυφθούν οι ανάγκες χορήγησης που ορίζονται στην παράγραφο 6 ή στην παράγραφο 7 στοιχεία α) και β) για το έτος 2015 ή, όσον αφορά τα κράτη μέλη που εφαρμόζουν το άρθρο 36, για το πρώτο έτος εφαρμογής του καθεστώτος βασικής ενίσχυσης. 4. Τα κράτη μέλη χορηγούν δικαιώματα ενίσχυσης από το εθνικό τους απόθεμα ή τα περιφερειακ[ά] τους αποθέματα σύμφωνα με αντικειμενικά κριτήρια και κατά τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η ίση μεταχείριση των γεωργών και να αποφεύγονται οι στρεβλώσεις της αγοράς και του ανταγωνισμού. […] 6. Τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν το εθνικό τους απόθεμα ή τα περιφερειακ[ά] τους αποθέματα για τη χορήγηση δικαιωμάτων ενίσχυσης, κατά προτεραιότητα, σε γεωργούς νεαρής ηλικίας και σε γεωργούς που αρχίζουν τη γεωργική τους δραστηριότητα. 7. Τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιούν το εθνικό τους απόθεμα ή τα περιφερειακά τους αποθέματα για:
Για τους σκοπούς της παρούσας παραγράφου, τα κράτη μέλη αποφασίζουν τις προτεραιότητες μεταξύ των διαφορετικών επιλογών που αναφέρονται σε αυτήν. […] 11. Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:
[…]». |
6 |
Το άρθρο 31, παράγραφος 1, του ίδιου κανονισμού προβλέπει τα ακόλουθα: «Το εθνικό απόθεμα ή τα περιφερειακά αποθέματα αναπληρώνονται με ποσά που προκύπτουν από: […]
[…]». |
7 |
Το άρθρο 35, παράγραφος 1, του κανονισμού 1307/2013 ορίζει τα εξής: «Χάριν ασφαλείας δικαίου και για την αποσαφήνιση των ειδικών καταστάσεων που μπορεί να προκύψουν κατά την εφαρμογή του καθεστώτος βασικής ενίσχυσης, ανατίθεται στην Επιτροπή η εξουσία έκδοσης κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων σύμφωνα με το άρθρο 70 όσον αφορά τα ακόλουθα: […]
[…]». |
8 |
Κατά το άρθρο 50, παράγραφος 2, του κανονισμού αυτού: «Για τους σκοπούς του παρόντος κεφαλαίου, ως “γεωργοί νεαρής ηλικίας” νοούνται τα φυσικά πρόσωπα:
|
Ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός 639/2014
9 |
Οι αιτιολογικές σκέψεις 29 και 32 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού 639/2014 έχουν ως εξής:
[…]
|
10 |
Το άρθρο 28 του εν λόγω κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού, με τίτλο «Καθορισμός των δικαιωμάτων ενίσχυσης από το εθνικό ή περιφερειακό απόθεμα δυνάμει του άρθρου 30 παράγραφος 6 του κανονισμού [1307/2013]», προβλέπει, στις παραγράφους 1 και 2, τα εξής: «1. Για τους σκοπούς του άρθρου 30 παράγραφος 6 του κανονισμού [1307/2013], όταν ένας γεωργός νεαρής ηλικίας ή γεωργός που αρχίζει να ασκεί γεωργική δραστηριότητα υποβάλλει αίτηση για δικαιώματα ενίσχυσης από το εθνικό ή περιφερειακό απόθεμα ενώ δεν κατέχει κανένα δικαίωμα ενίσχυσης (ιδιόκτητο ή μισθωμένο), λαμβάνει δικαιώματα ενίσχυσης των οποίων ο αριθμός ισούται με τον αριθμό των επιλέξιμων εκταρίων που κατέχει (ιδιόκτητων ή μισθωμένων) κατά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της αίτησής του για τη χορήγηση ή αύξηση των δικαιωμάτων ενίσχυσης που καθορίζεται βάσει του άρθρου 78 στοιχείο β) του κανονισμού [1306/2013]. 2. Όταν ένας γεωργός νεαρής ηλικίας ή γεωργός που αρχίζει να ασκεί γεωργική δραστηριότητα υποβάλλει αίτηση για δικαιώματα ενίσχυσης από το εθνικό ή περιφερειακό απόθεμα ενώ κατέχει ήδη δικαιώματα ενίσχυσης (ιδιόκτητα ή μισθωμένα), λαμβάνει δικαιώματα ενίσχυσης των οποίων ο αριθμός ισούται με τον αριθμό των επιλέξιμων εκταρίων που κατέχει (ιδιόκτητων ή μισθωμένων) κατά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της αίτησής του, που αναφέρεται στην παράγραφο 1, για τα οποία δεν διαθέτει κανένα δικαίωμα ενίσχυσης (ιδιόκτητο ή μισθωμένο).» |
Η διαφορά της κύριας δίκης και το προδικαστικό ερώτημα
11 |
Η FD είναι «γεωργός νεαρής ηλικίας», κατά την έννοια του άρθρου 30, παράγραφος 11, στοιχείο αʹ, του κανονισμού 1307/2013, σε συνδυασμό με το άρθρο του 50, παράγραφος 2. Κατόπιν αιτήσεως της FD, η Υπηρεσία τής χορήγησε, βάσει του άρθρου 24 του εν λόγω κανονισμού, για το έτος υποβολής αιτήσεων 2015 και λαμβάνοντας υπόψη τα επιλέξιμα εκτάρια που διέθετε η FD κατά την ημερομηνία υποβολής της αιτήσεώς της, 32,17 δικαιώματα ενίσχυσης από το ανώτατο περιφερειακό όριο. |
12 |
Στις 12 Μαΐου 2016, η FD ζήτησε, ως γεωργός νεαρής ηλικίας, να της χορηγηθούν, για το έτος υποβολής αιτήσεων 2016, 30,32 νέα δικαιώματα ενίσχυσης, με την αιτιολογία ότι η γεωργική της εκμετάλλευση είχε πλέον έκταση 62,777 εκταρίων. Η Υπηρεσία απέρριψε την αίτηση αυτή με απόφαση της 26ης Ιανουαρίου 2017. |
13 |
Με απόφαση της 24ης Νοεμβρίου 2017, η Υπηρεσία απέρριψε τη διοικητική προσφυγή που υπέβαλε η FD κατά της απόφασης της 26ης Ιανουαρίου 2017. Η αρχή αυτή έκρινε ότι δεν μπορούσε να της χορηγήσει νέα δικαιώματα ενίσχυσης βάσει του άρθρου 30, παράγραφος 6, του κανονισμού 1307/2013, παρά την ιδιότητά της ως γεωργού νεαρής ηλικίας, λόγω του ότι είχε ήδη λάβει δικαιώματα ενίσχυσης βάσει του άρθρου 24 του κανονισμού αυτού για το έτος υποβολής αιτήσεων 2015. |
14 |
Στις 22 Δεκεμβρίου 2017, η FD προσέφυγε ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου, του Verwaltungsgericht Schwerin (διοικητικού πρωτοδικείου Schwerin, Γερμανία), με αίτημα την ακύρωση των αποφάσεων της Υπηρεσίας της 26ης Ιανουαρίου και της 24ης Νοεμβρίου 2017. Η FD εκτιμά ότι μπορεί να αξιώσει τη χορήγηση 30,32 δικαιωμάτων ενίσχυσης βάσει του άρθρου 30, παράγραφοι 4 και 6, του κανονισμού 1307/2013, ή, εν πάση περιπτώσει, βάσει του άρθρου 28, παράγραφος 2, του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού 639/2014. Συγκεκριμένα, κατά την FD, ο νομοθέτης της Ένωσης δεν όρισε ότι η χορήγηση δικαιωμάτων ενίσχυσης δυνάμει του άρθρου 24 του κανονισμού 1307/2013 εμποδίζει τον δικαιούχο τους να επικαλεστεί τα δικαιώματα που απορρέουν από τις συνδυασμένες διατάξεις του άρθρου 30, παράγραφος 6, του κανονισμού αυτού και του άρθρου 28, παράγραφος 2, του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού 639/2014. |
15 |
Ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου, η Υπηρεσία υποστηρίζει ότι η ένδικη προσφυγή της FD πρέπει να απορριφθεί, διότι η προσφεύγουσα εσφαλμένως διακρίνει μεταξύ του εθνικού αποθέματος και του περιφερειακού ανώτατου ορίου από το οποίο της χορηγήθηκαν δικαιώματα ενίσχυσης για το έτος υποβολής αιτήσεων 2015. Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από την εθνική ρύθμιση περί εφαρμογής του καθεστώτος άμεσης στήριξης, τόσο το εθνικό αποθεματικό όσο και το περιφερειακό ανώτατο όριο αποτελούν μέρος του εθνικού ανώτατου ορίου που καθορίστηκε για το καθεστώς βασικής ενίσχυσης του άρθρου 22 του κανονισμού 1307/2013. |
16 |
Επομένως, κατά την Υπηρεσία, το άρθρο 30 του κανονισμού 1307/2013 αποσκοπεί να παράσχει τη δυνατότητα στους γεωργούς, οι οποίοι, επειδή άρχισαν τη δραστηριότητά τους εντός του έτους, δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις του άρθρου 24 του κανονισμού αυτού κατά τη διάρκεια του 2015, να λάβουν, παρ’ όλα αυτά, δικαιώματα ενίσχυσης. Αντιθέτως, η διάταξη αυτή δεν αποσκοπεί στη διευκόλυνση της συμμετοχής των γεωργών στους οποίους έχουν ήδη χορηγηθεί δικαιώματα ενίσχυσης από το ανώτατο περιφερειακό όριο, διότι αυτοί έχουν ήδη τύχει της πρώτης χορήγησης δικαιωμάτων ενίσχυσης βάσει του άρθρου 24 του εν λόγω κανονισμού. |
17 |
Επιπλέον, η Υπηρεσία υποστηρίζει ότι από την αιτιολογική σκέψη 29 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού 639/2014 προκύπτει ότι το άρθρο 28 παράγραφος 2, του κανονισμού αυτού δεν αποτελεί τη βάση κανενός δικαιώματος ενίσχυσης, αλλά περιορίζεται στον καθορισμό του τρόπου υπολογισμού του αριθμού και της αξίας των δικαιωμάτων ενίσχυσης που πρέπει να χορηγηθούν υποχρεωτικώς και προαιρετικώς από το εθνικό απόθεμα. Εξάλλου, το άρθρο 35, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, του κανονισμού 1307/2013, το οποίο παρέχει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή την εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις, δεν της επιτρέπει να καθορίζει τη νομική βάση του δικαιώματος ενίσχυσης που χορηγείται δυνάμει του κανονισμού αυτού. |
18 |
Το αιτούν δικαστήριο εκφράζει αμφιβολίες ως προς το αν το άρθρο 30, παράγραφος 6, του κανονισμού 1307/2013 μπορεί να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι συνιστά, αυτό καθεαυτό, τη νομική βάση δικαιώματος για τη χορήγηση δικαιωμάτων ενίσχυσης υπέρ των γεωργών νεαρής ηλικίας. Διερωτάται επίσης ως προς κατά πόσον συνάδει η αναγνώριση σε γεωργό νεαρής ηλικίας του δικαιώματος να λάβει δικαιώματα ενίσχυσης, δυνάμει του άρθρου 30, παράγραφος 6, του κανονισμού αυτού, προς την υποχρέωση διασφάλισης της ίσης μεταχείρισης μεταξύ γεωργών, την οποία επιβάλλει το άρθρο 30, παράγραφος 4, του εν λόγω κανονισμού. |
19 |
Υπό τις συνθήκες αυτές, το Verwaltungsgericht Schwerin (διοικητικό πρωτοδικείο Schwerin) αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο το ακόλουθο προδικαστικό ερώτημα: «Αποτελεί το άρθρο 30, παράγραφος 6, του [κανονισμού 1307/2013] –ενδεχομένως σε συνδυασμό με το άρθρο 28, παράγραφος 2, του [κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού 639/2014]– τη βάση έννομης αξίωσης για τη χορήγηση δικαιωμάτων ενίσχυσης για το έτος υποβολής αιτήσεων 2016 για γεωργό νεαρής ηλικίας, ακόμη και στην περίπτωση κατά την οποία ήδη του έχουν χορηγηθεί προηγουμένως, δυνάμει του άρθρου 24 του [κανονισμού 1307/2013], δωρεάν δικαιώματα ενίσχυσης από το εθνικό ανώτατο όριο του έτους [υποβολής αιτήσεων] 2015 βάσει της τότε συνολικής έκτασης εκμετάλλευσής του;» |
Επί του προδικαστικού ερωτήματος
20 |
Με το προδικαστικό ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινιστεί αν το άρθρο 30, παράγραφος 6, του κανονισμού 1307/2013, σε συνδυασμό, ενδεχομένως, με το άρθρο 28, παράγραφος 2, του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού 639/2014, έχει την έννοια ότι ο γεωργός νεαρής ηλικίας, όπως ορίζεται στο άρθρο 30, παράγραφος 11, στοιχείο αʹ, του κανονισμού 1307/2013, σε συνδυασμό με το άρθρο 50, παράγραφος 2, του ίδιου κανονισμού, ο οποίος έχει ήδη τύχει, βάσει του άρθρου 24 του εν λόγω κανονισμού, της πρώτης χορήγησης δικαιωμάτων ενίσχυσης μέχρι του ποσού των επιλέξιμων εκταρίων που δήλωσε κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησής του έχει δικαίωμα να τύχει, στη συνέχεια, πρόσθετης χορήγησης δικαιωμάτων ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα ίσης με τον πρόσθετο αριθμό επιλέξιμων εκταρίων τα οποία κατέχει πλέον και για τα οποία δεν διαθέτει κανένα δικαίωμα ενίσχυσης. |
21 |
Προκαταρκτικώς, υπενθυμίζεται, αφενός, ότι, στο πλαίσιο του καθεστώτος της βασικής ενίσχυσης, το άρθρο 24 του κανονισμού 1307/2013 είναι η διάταξη που ρυθμίζει, κατά κύριο λόγο, τις λεπτομέρειες της πρώτης χορήγησης δικαιωμάτων ενίσχυσης για τους γεωργούς που έχουν δικαίωμα να λάβουν άμεσες ενισχύσεις. |
22 |
Εξάλλου, το άρθρο 30, παράγραφος 1, του κανονισμού 1307/2013 θεσπίζει την υποχρέωση των κρατών μελών να δημιουργήσουν εθνικό απόθεμα προβαίνοντας σε γραμμική ποσοστιαία μείωση του ανώτατου ορίου του καθεστώτος βασικής ενίσχυσης σε εθνικό επίπεδο. Σύμφωνα με το άρθρο 30, παράγραφος 4, του κανονισμού αυτού, τα κράτη μέλη χορηγούν δικαιώματα ενίσχυσης από το εθνικό τους απόθεμα σύμφωνα με αντικειμενικά κριτήρια κατά τρόπον ώστε να διασφαλίζεται η ίση μεταχείριση των γεωργών και να αποφεύγονται οι στρεβλώσεις της αγοράς και του ανταγωνισμού. |
23 |
Το άρθρο 30, παράγραφος 6, του κανονισμού αυτού προβλέπει ότι «τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν το εθνικό τους απόθεμα […] για τη χορήγηση δικαιωμάτων ενίσχυσης, κατά προτεραιότητα, σε γεωργούς νεαρής ηλικίας και σε γεωργούς που αρχίζουν τη γεωργική τους δραστηριότητα». Το άρθρο 30, παράγραφος 7, του εν λόγω κανονισμού προβλέπει ορισμένες επικουρικές χρήσεις για τις οποίες τα κράτη μέλη «μπορούν» να χρησιμοποιούν το εθνικό τους απόθεμα. |
24 |
Επισημαίνεται, αφετέρου, ότι, μολονότι το άρθρο 30, παράγραφος 11, στοιχείο αʹ, του κανονισμού 1307/2013 ορίζει ότι ως «γεωργοί νεαρής ηλικίας» νοούνται οι «γεωργοί οι οποίοι πληρούν τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο άρθρο 50, παράγραφος 2, και, κατά περίπτωση, τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο άρθρο 50, παράγραφοι 3 και 11» του κανονισμού αυτού, οι διατάξεις του άρθρου 50 του εν λόγω κανονισμού, πλην εκείνων που μνημονεύονται στο άρθρο του 30, παράγραφος 11, στοιχείο αʹ, δεν έχουν εφαρμογή εν προκειμένω. |
25 |
Πράγματι, η υπόθεση της κύριας δίκης αφορά την πρόσθετη χορήγηση δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα ή από τα περιφερειακά αποθεματικά, η οποία χορήγηση διέπεται από το άρθρο 30, παράγραφος 6, του κανονισμού 1307/2013. |
26 |
Οι αμφιβολίες του αιτούντος δικαστηρίου οφείλονται ιδίως στο γεγονός ότι το άρθρο 24, παράγραφος 1, του κανονισμού αυτού, κατά το οποίο «[δ]ικαιώματα ενίσχυσης χορηγούνται στους γεωργούς», καθορίζει σαφέστερα τη νομική βάση του δικαιώματος για χορήγηση δικαιωμάτων ενίσχυσης απ’ ό,τι το άρθρο 30, παράγραφος 6, του κανονισμού αυτού. |
27 |
Συναφώς, υπενθυμίζεται ότι, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, για την ερμηνεία διάταξης του δικαίου της Ένωσης πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όχι μόνον το γράμμα της, αλλά και το πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται και οι σκοποί που επιδιώκονται με τη ρύθμιση της οποίας αποτελεί μέρος (βλ., συναφώς, απόφαση της 26ης Σεπτεμβρίου 2018, Baumgartner, C‑513/17, EU:C:2018:772, σκέψη 23 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία). |
28 |
Όσον αφορά, πρώτον, το γράμμα του άρθρου 30, παράγραφος 6, του κανονισμού 1307/2013, επισημαίνεται ότι η χρήση της οριστικής ενεστώτα σε ορισμένες γλωσσικές αποδόσεις της διάταξης αυτής συνηγορεί υπέρ μιας ερμηνείας της εν λόγω διάταξης κατά την οποία τα κράτη μέλη υποχρεούνται να χρησιμοποιούν το εθνικό τους απόθεμα ή τα περιφερειακά τους αποθέματα για να χορηγούν δικαιώματα ενίσχυσης στους γεωργούς νεαρής ηλικίας και στους γεωργούς που αρχίζουν τη γεωργική δραστηριότητά τους. Επομένως, μια τέτοια υποχρέωση των κρατών μελών συνεπάγεται την ύπαρξη δικαιώματος για τους συγκεκριμένους γεωργούς. |
29 |
Εξάλλου, επισημαίνεται ότι η χρήση, στο άρθρο 30, παράγραφος 6, του κανονισμού 1307/2013, του όρου «κατά προτεραιότητα» παραπέμπει στην αμοιβαία σχέση μεταξύ των παραγράφων 6 και 7 του άρθρου 30. Επομένως, μόνον εφόσον απομένουν επαρκή κεφάλαια στο εθνικό ή στο περιφερειακό απόθεμα μετά την κατά προτεραιότητα χορήγηση στους γεωργούς νεαρής ηλικίας, σύμφωνα με την παράγραφο 6 του εν λόγω άρθρου 30, «μπορούν» τα κράτη μέλη να διαθέτουν τα κεφάλαια για επικουρικούς σκοπούς, όπως αυτοί που ορίζονται στην παράγραφο 7. |
30 |
Επομένως, από το γράμμα του κανονισμού αυτού προκύπτει ότι το άρθρο του 30, παράγραφος 6, προβλέπει ένα δεσμευτικό πλαίσιο για τα κράτη μέλη όσον αφορά την κατά προτεραιότητα χορήγηση στους γεωργούς νεαρής ηλικίας δικαιωμάτων ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα ή από τα περιφερειακά αποθέματα. |
31 |
Όσον αφορά, δεύτερον, το πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται η διάταξη αυτή, πρέπει να ληφθούν υπόψη οι σχετικές διατάξεις του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού 639/2014, ο οποίος συμπληρώνει το πλαίσιο που θέτει ο κανονισμός όσον αφορά, μεταξύ άλλων, το καθεστώς βασικής ενίσχυσης. Ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός εκδόθηκε από την Επιτροπή βάσει, ιδίως, του άρθρου 35, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, του κανονισμού 1307/2013, το οποίο αναθέτει στο εν λόγω θεσμικό όργανο την εξουσία να εκδίδει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις όσον αφορά τους κανόνες σχετικά με τον καθορισμό και τον υπολογισμό της αξίας και του αριθμού των δικαιωμάτων ενίσχυσης που λαμβάνονται από το εθνικό απόθεμα ή από τα περιφερειακά αποθέματα. |
32 |
Στην αιτιολογική σκέψη 29 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού 639/2014 υπενθυμίζεται ότι το άρθρο 30 του κανονισμού 1307/2013 προβλέπει τις περιπτώσεις υποχρεωτικής και προαιρετικής χορήγησης δικαιωμάτων ενίσχυσης από το εθνικό ή το περιφερειακό απόθεμα. Στην εν λόγω αιτιολογική σκέψη αναφέρεται επίσης ότι κρίνεται σκόπιμο να θεσπιστούν με τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό οι κανόνες για τον υπολογισμό του αριθμού και της αξίας των δικαιωμάτων ενίσχυσης που χορηγούνται κατά τον τρόπο αυτό, με τη διευκρίνιση ότι οι προτεραιότητες που καθορίζονται στο άρθρο 30, παράγραφος 6, του κανονισμού 1307/2013 δεν πρέπει να υπονομεύονται από τις αποφάσεις τις οποίες τα κράτη μέλη επιτρέπεται να λαμβάνουν σύμφωνα με τις παραγράφους 7 και 10 του άρθρου αυτού. |
33 |
Συναφώς, το άρθρο 28, παράγραφος 2, του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού 639/2014 προβλέπει ότι, όταν, όπως εν προκειμένω, ένας γεωργός νεαρής ηλικίας υποβάλλει αίτηση για νέα δικαιώματα ενίσχυσης από το εθνικό ή περιφερειακό απόθεμα ενώ κατέχει ήδη δικαιώματα ενίσχυσης, «λαμβάνει δικαιώματα ενίσχυσης των οποίων ο αριθμός ισούται με τον αριθμό των επιλέξιμων εκταρίων που κατέχει […] για τα οποία δεν διαθέτει κανένα δικαίωμα ενίσχυσης […]». |
34 |
Επομένως, όταν ένας γεωργός νεαρής ηλικίας διαθέτει ήδη δικαιώματα ενίσχυσης, το οικείο κράτος μέλος υποχρεούται να χορηγήσει, κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 30, παράγραφος 6, του κανονισμού 1307/2013, πρόσθετα δικαιώματα ενίσχυσης στον εν λόγω γεωργό νεαρής ηλικίας σύμφωνα με τη μέθοδο που περιγράφεται στο άρθρο 28, παράγραφος 2, του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού 639/2014. |
35 |
Εντούτοις, η τελευταία αυτή διάταξη δεν αποτελεί αφ’ εαυτής τη νομική βάση για τη χορήγηση δικαιώματος ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα, δεδομένου ότι το άρθρο 28 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού 639/2014 έχει ως μοναδικό σκοπό την εφαρμογή των κανόνων σχετικά με τον καθορισμό και τον υπολογισμό του αριθμού των δικαιωμάτων ενίσχυσης που λαμβάνονται από το εθνικό απόθεμα ή από τα περιφερειακά αποθέματα βάσει του άρθρου 30, παράγραφος 6, του κανονισμού 1307/2013. |
36 |
Επισημαίνεται επίσης ότι η πρώτη χορήγηση δικαιωμάτων ενίσχυσης βάσει του άρθρου 24 του κανονισμού 1307/2013 δεν αποκλείει τη χορήγηση τέτοιων δικαιωμάτων από το εθνικό απόθεμα βάσει του άρθρου 30, παράγραφος 6, του κανονισμού αυτού. |
37 |
Πράγματι, η μόνη προϋπόθεση που προβλέπει το άρθρο 30, παράγραφος 6, του κανονισμού 1307/2013 για την κατά προτεραιότητα χορήγηση των δικαιωμάτων ενίσχυσης είναι να πρόκειται για γεωργό νεαρής ηλικίας ή για γεωργό που αρχίζει να ασκεί γεωργική δραστηριότητα. |
38 |
Συναφώς, στην αιτιολογική σκέψη 32 του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού 639/2014 υπενθυμίζεται ότι «[τ]ο άρθρο 24, παράγραφοι 3 έως 7, του [κανονισμού 1307/2013] παρέχει στα κράτη μέλη αρκετές δυνατότητες για περιορισμό του αριθμού των δικαιωμάτων ενίσχυσης που χορηγούνται στους γεωργούς». Στους περιορισμούς αυτούς δεν περιλαμβάνεται, όμως, ο αποκλεισμός από την πρόσθετη χορήγηση δικαιωμάτων ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα μετά την πρώτη χορήγηση. |
39 |
Επομένως, ούτε από τον κανονισμό 1307/2013 ούτε από τον κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμό 639/2014 προκύπτει ότι ο νομοθέτης της Ένωσης είχε την πρόθεση να αποκλείσει τη χορήγηση δικαιωμάτων ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα βάσει του άρθρου 30, παράγραφος 6, του κανονισμού αυτού μετά την πρώτη χορήγηση τέτοιων δικαιωμάτων δυνάμει του άρθρου 24 του εν λόγω κανονισμού. |
40 |
Επομένως, το άρθρο 30, παράγραφος 6, του κανονισμού 1307/2013, σε συνδυασμό με το άρθρο 28, παράγραφος 2, του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού 639/2014, έχει την έννοια ότι ο γεωργός νεαρής ηλικίας ο οποίος διαθέτει ήδη δικαιώματα ενίσχυσης για επιλέξιμα εκτάρια τα οποία κατέχει και ο οποίος υποβάλλει αίτηση για την πρόσθετη χορήγηση δικαιωμάτων ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα δικαιούται να τύχει πρόσθετης χορήγησης δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης «των οποίων ο αριθμός ισούται με τον αριθμό των επιλέξιμων εκταρίων που κατέχει […] για τα οποία δεν διαθέτει κανένα δικαίωμα ενίσχυσης». |
41 |
Τρίτον, η ερμηνεία αυτή είναι σύμφωνη με τον σκοπό του νομοθέτη της Ένωσης, ο οποίος διατυπώνεται στην αιτιολογική σκέψη 24 του κανονισμού 1307/2013 και κατά τον οποίο τα «εθνικά ή περιφερειακά αποθέματα θα πρέπει να χρησιμοποιούνται, κατά προτεραιότητα, για να διευκολύνουν τη συμμετοχή γεωργών νεαρής ηλικίας και γεωργών που αρχίζουν τη γεωργική δραστηριότητά τους στο καθεστώς και η χρήση τους θα πρέπει να επιτρέπεται προκειμένου να ληφθούν υπόψη ορισμένες άλλες συγκεκριμένες καταστάσεις». |
42 |
Τέταρτον, υπενθυμίζεται ότι, για τα έτη υποβολής αιτήσεων που είναι μεταγενέστερα του πρώτου έτους εφαρμογής του καθεστώτος της βασικής ενίσχυσης, η χορήγηση δικαιωμάτων ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα εξαρτάται από τη διαθεσιμότητα κεφαλαίων στο εθνικό απόθεμα. Πράγματι, το άρθρο 31, παράγραφος 1, στοιχείο ζʹ, του κανονισμού 1307/2013 καταλείπει στην εκτίμηση των κρατών μελών τη δυνατότητα να τροφοδοτούν το εθνικό απόθεμα, προκειμένου να καλυφθούν οι περιπτώσεις του άρθρου 30, παράγραφος 6, του κανονισμού αυτού. |
43 |
Εάν τα διαθέσιμα κεφάλαια στο εθνικό απόθεμα δεν επαρκούν για να ικανοποιήσουν το σύνολο των δικαιωμάτων των ημεδαπών γεωργών νεαρής ηλικίας, η χορήγηση πρέπει να πραγματοποιείται κατά τρόπον ώστε να διασφαλίζεται η ίση μεταχείριση των γεωργών που είναι επιλέξιμοι για χορήγηση δικαιωμάτων δυνάμει του άρθρου 30, παράγραφος 6, του κανονισμού 1307/2013 και να αποφεύγονται οι στρεβλώσεις της αγοράς και του ανταγωνισμού, σύμφωνα με το άρθρο 30, παράγραφος 4, του κανονισμού αυτού. |
44 |
Από το σύνολο των ανωτέρω σκέψεων προκύπτει ότι στο προδικαστικό ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι το άρθρο 30, παράγραφος 6, του κανονισμού 1307/2013, σε συνδυασμό με το άρθρο 28, παράγραφος 2, του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού 639/2014, έχει την έννοια ότι ο γεωργός νεαρής ηλικίας, όπως ορίζεται στο άρθρο 30, παράγραφος 11, στοιχείο αʹ, του κανονισμού 1307/2013, σε συνδυασμό με το άρθρο 50, παράγραφος 2, του ίδιου κανονισμού, ο οποίος έχει ήδη τύχει, βάσει του άρθρου 24 του εν λόγω κανονισμού, της πρώτης χορήγησης δικαιωμάτων ενίσχυσης μέχρι του ποσού των επιλέξιμων εκταρίων που δήλωσε κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησής του έχει δικαίωμα να τύχει, στη συνέχεια, πρόσθετης χορήγησης δικαιωμάτων ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα, ίσης με τον πρόσθετο αριθμό επιλέξιμων εκταρίων τα οποία κατέχει πλέον και για τα οποία δεν διαθέτει κανένα δικαίωμα ενίσχυσης. Το δικαίωμα αυτό εξαρτάται από την ύπαρξη επαρκών πόρων στα εθνικά ή περιφερειακά αποθέματα. Αν δεν υπάρχουν επαρκείς πόροι, η χορήγηση πρέπει να γίνεται κατά τρόπον ώστε να διασφαλίζεται η ίση μεταχείριση των γεωργών που είναι επιλέξιμοι για χορήγηση δικαιωμάτων δυνάμει του άρθρου 30, παράγραφος 6, του κανονισμού 1307/2013 και να αποφεύγονται οι στρεβλώσεις της αγοράς και του ανταγωνισμού. |
Επί των δικαστικών εξόδων
45 |
Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου, σ’ αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται. |
Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (έκτο τμήμα) αποφαίνεται: |
Το άρθρο 30, παράγραφος 6, του κανονισμού (ΕΕ) 1307/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, περί θεσπίσεως κανόνων για άμεσες ενισχύσεις στους γεωργούς βάσει καθεστώτων στήριξης στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 637/2008 του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 73/2009 του Συμβουλίου, σε συνδυασμό με το άρθρο 28, παράγραφος 2, του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 639/2014 της Επιτροπής, της 11ης Μαρτίου 2014, για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1307/2013 και για την τροποποίηση του παραρτήματος X του εν λόγω κανονισμού, έχει την έννοια ότι ο γεωργός νεαρής ηλικίας, όπως ορίζεται στο άρθρο 30, παράγραφος 11, στοιχείο αʹ, του κανονισμού 1307/2013, σε συνδυασμό με το άρθρο 50, παράγραφος 2 του ίδιου κανονισμού, ο οποίος έχει ήδη τύχει, βάσει του άρθρου 24 του εν λόγω κανονισμού, της πρώτης χορήγησης δικαιωμάτων ενίσχυσης μέχρι του ποσού των επιλέξιμων εκταρίων που δήλωσε κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησής του έχει δικαίωμα να τύχει, στη συνέχεια, πρόσθετης χορήγησης δικαιωμάτων ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα ίσης με τον πρόσθετο αριθμό επιλέξιμων εκταρίων τα οποία κατέχει πλέον και για τα οποία δεν διαθέτει κανένα δικαίωμα ενίσχυσης. Το δικαίωμα αυτό εξαρτάται από την ύπαρξη επαρκών πόρων στα εθνικά ή περιφερειακά αποθέματα. Αν δεν υπάρχουν επαρκείς πόροι, η χορήγηση πρέπει να γίνεται κατά τρόπον ώστε να διασφαλίζεται η ίση μεταχείριση των γεωργών που είναι επιλέξιμοι για χορήγηση δικαιωμάτων δυνάμει του άρθρου 30, παράγραφος 6, του κανονισμού 1307/2013 και να αποφεύγονται οι στρεβλώσεις της αγοράς και του ανταγωνισμού. |
(υπογραφές) |
( *1 ) Γλώσσα διαδικασίας: η γερμανική.