Ο ρόλος της ΕΕ στο πολυμερές σύστημα των Ηνωμένων Εθνών

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Άρθρο 21 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ;

Καθορίζει τις αρχές που κατευθύνουν τη δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) διεθνώς. Σε αυτές περιλαμβάνεται η προώθηση

• της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, καθώς και του σεβασμού των αρχών του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) και του διεθνούς δικαίου·
• ενός διεθνούς συστήματος που έχει ως θεμέλιο την ενισχυμένη πολυμερή συνεργασία και τη χρηστή παγκόσμια διακυβέρνηση·
• πολυμερών λύσεων σε κοινά προβλήματα μέσω του ΟΗΕ.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Η συμμετοχή της ΕΕ στο σύστημα των Ηνωμένων Εθνών

• Η ΕΕ έχει καθεστώς ενισχυμένου παρατηρητή στον ΟΗΕ:
  • H EΕ έχει το δικαίωμα να παίρνει τον λόγο σε συναντήσεις μεταξύ των αντιπροσώπων μεγάλων ομάδων και να υποβάλλει προτάσεις και τροπολογίες προφορικά (δυνατότητα που δεν διαθέτει κανείς άλλος παρατηρητής), καθώς και το δικαίωμα να απαντήσει μία φορά σε παρέμβαση που αφορά τις θέσεις της. Ωστόσο, δεν μπορεί να συνυποστηρίξει σχέδια ψηφισμάτων ή αποφάσεων, και δεν έχει ούτε δικαίωμα ψήφου ούτε το δικαίωμα να προτείνει υποψηφίους.
• Η εταιρική σχέση μεταξύ ΕΕ και ΟΗΕ βασίζεται σε πολιτική και επιχειρησιακή συνεργασία για την εκτέλεση κοινών προγραμμάτων και έργων.
• Οι βασικοί τομείς συνεργασίας είναι οι εξής:
  • διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας —μέσω της πλήρους σύμπραξης που εκτείνεται από την πρόληψη συγκρούσεων έως την ανοικοδόμηση και την εδραίωση της ειρήνης. Η συμβολή της ΕΕ λαμβάνει τη μορφή ανθρώπινων και οικονομικών πόρων. Επιπλέον, η κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της Ένωσης επιτρέπει την ενίσχυση της πολιτικής και στρατιωτικής συνεργασίας·
  • προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ισότητας των φύλων και της δημοκρατίας —μέσω της προάσπισης προτύπων και μηχανισμών για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στο πλαίσιο του ΟΗΕ και διά της διμερούς συνεργασίας·
  • ανθρώπινη, οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη —ιδίως με τον συντονισμό της δράσης στον τομέα της αναπτυξιακής και ανθρωπιστικής βοήθειας·
  • προστασία του περιβάλλοντος και κλιματική αλλαγή —ιδίως για την έγκριση συμφωνιών και διεθνών συμβάσεων, και για τη μεταρρύθμιση της διεθνούς περιβαλλοντικής διακυβέρνησης·
  • ανθρωπιστική και επισιτιστική βοήθεια —ιδίως με τη βοήθεια της ΕΕ, η οποία αποτελεί τον μεγαλύτερο χρηματοδότη των επιχειρήσεων που διεξάγονται σε παγκόσμιο επίπεδο·
  • αντιμετώπιση διεθνών και περιφερειακών απειλών σε σχέση με την ασφάλεια —όπως της τρομοκρατίας, της διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής και φορητών όπλων και ελαφρού οπλισμού, του οργανωμένου εγκλήματος, της διακίνησης ναρκωτικών και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
• Η ΕΕ παρουσιάζει κάθε χρόνο τις προτεραιότητές της στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών. Οι προτεραιότητες αυτές αποτελούν την πυξίδα για τις εργασίες της αντιπροσωπείας της ΕΕ.
• Η ΕΕ και το σύνολο των χωρών της αποτελούν τον μεγαλύτερο χρηματοδότη του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών.

Προώθηση της πολυμερούς προσέγγισης

• Στο πλαίσιο της συνολικής στρατηγικής της ΕΕ του 2016, η ΕΕ θα προωθήσει την επικράτηση μιας διεθνούς έννομης τάξης βασισμένης σε κανόνες, που θα έχει ως βασική αρχή την πολυμέρεια και ως επίκεντρο τον ΟΗΕ από κοινού με διεθνείς και περιφερειακούς οργανισμούς, κράτη και μη κρατικούς φορείς.
• Η ΕΕ έχει ενισχύσει την εταιρική σχέση της με τον ΟΗΕ και έχει αυξήσει την επιρροή της σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές και συστάσεις που διατύπωσε η Επιτροπή το 2003.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, βλ.:

• Η ΕΕ στον ΟΗΕ (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης).

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση — Τίτλος V — Γενικές διατάξεις για την εξωτερική δράση της Ένωσης και ειδικές διατάξεις σχετικά με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας — Κεφάλαιο 1 — Γενικές διατάξεις για την εξωτερική δράση της Ένωσης — Άρθρο 21 (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 28-29)

τελευταία ενημέρωση 20.03.2020