—

Η προσφεύγουσα ισχυρίζεται συναφώς ότι ενεργεί κατ’ ενάσκηση του κοινού δικαιώματος των πολιτών της Ένωσης για διαφάνεια της δράσης των θεσμικών οργάνων προκειμένου να λάβουν την αναγκαία ενημέρωση, σύμφωνα με το δικαίωμα που παρέχει σε όλους τους πολίτες της Ένωσης ο κανονισμός (ΕΚ) 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2001, για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής (1).

—

Επιπλέον, η πρόσβαση στο περιεχόμενο της προειδοποιητικής επιστολής θα παράσχει στην προσφεύγουσα τη δυνατότητα να ασκήσει στην πράξη το δικαίωμά της στην ενημέρωση, πληροφορούμενη, μετά από έξι και πλέον έτη, τους λόγους για τους οποίους η Επιτροπή δεν έχει ακόμη εκδώσει αιτιολογημένη γνώμη.

—

Η προσφεύγουσα ισχυρίζεται συναφώς ότι υπάρχει γενικό συμφέρον το οποίο υπερτερεί του δικαιώματος ενημέρωσης, δηλαδή το να μπορεί ο πολίτης να ενημερώνεται για τις ενέργειες της Επιτροπής και της Ιταλικής Δημοκρατίας για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της δικαστικής εξουσίας, η οποία αποτελεί ουσιώδη προϋπόθεση του κράτους δικαίου, και επομένως οι κανόνες που αποκλείουν το δικαίωμα πρόσβασης πρέπει να ερμηνεύονται περιοριστικά.

—

Στις αποφάσεις της 16ης Ιουλίου 2020 και της 7ης Απριλίου 2022, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης επισήμανε την απόλυτη ακαταλληλότητα του συνόλου των κανόνων που διέπουν τους επί θητεία δικαστές στην Ιταλία, και ιδίως τους επί θητεία ειρηνοδίκες, κατά παράβαση της αρχής των ίσων συνθηκών.

—

Αντιβαίνει στους κανόνες περί διαφάνειας και δημοσιοποίησης των εγγράφων των θεσμικών οργάνων της Ένωσης η άρνηση ότι υφίσταται υπέρτερο δημόσιο συμφέρον να επιτρέπεται η γνωστοποίηση όχι των εμπιστευτικών πράξεων και συζητήσεων μεταξύ της Ιταλικής Δημοκρατίας και της Επιτροπής, αλλά των αιτιάσεων που διατυπώνονται στην προειδοποιητική επιστολή της 15ης Ιουλίου 2022, η οποία προβλήθηκε στον εθνικό Τύπο και αποτέλεσε αντικείμενο συνοπτικής ανακοίνωσης που εξέδωσε η ίδια η Επιτροπή.

—

Η προσφεύγουσα υποστηρίζει συναφώς ότι η εξέταση της αιτιολόγησης των πράξεων επιτρέπει σε όλους τους ενδιαφερόμενους να γνωρίζουν και να κατανοούν τον τρόπο με τον οποίο τα θεσμικά όργανα εφαρμόζουν τη Συνθήκη, δεδομένου ότι η υποχρέωση αιτιολόγησης έχει τόσο εποπτική όσο και συμμετοχική λειτουργία, καθόσον, καθιστώντας δυνατή τη σαφή κατανόηση των εκτιμήσεων βάσει των οποίων τα θεσμικά όργανα εκδίδουν τις πράξεις τους, συμβάλλει στη μείωση του δημοκρατικού ελλείμματος για το οποίο συχνά κατηγορείται η Ένωση.

—

Η Επιτροπή παραβίασε τις αρχές της αιτιολόγησης, καθόσον περιορίστηκε στη διατύπωση εντελώς γενικών και στερεότυπων ενδείξεων ως προς τους λόγους για τους οποίους η δημοσιοποίηση της συμπληρωματικής προειδοποιητικής επιστολής της 15ης Ιουλίου 2022 θα υπονόμευε το «κλίμα εμπιστοσύνης», απαντώντας μέσω εγγράφου που περιείχε ελάχιστα στοιχεία που παρείχαν τη δυνατότητα στην προσφεύγουσα και στο Γενικό Δικαστήριο να ασκήσουν πραγματικό έλεγχο επί της νομιμότητας των λόγων άρνησης της πρόσβασης, η οποία είναι ανεπαρκώς αιτιολογημένη, ιδίως όσον αφορά τους λόγους που δεν επέτρεψαν την έστω και μερική δημοσιοποίηση της πράξης, η οποία είχε ήδη εν μέρει δημοσιοποιηθεί στο πλαίσιο της δέσμης παραβάσεων της 15ης Ιουλίου 2022, αν και με τρόπο που δεν παρέχει τη δυνατότητα κατανόησης του περιεχομένου και των λόγων των πρόσθετων αιτιάσεων κατά της Ιταλίας.

—

Η προσβαλλόμενη άρνηση πρόσβασης δεν αναφέρει με σαφήνεια τους λόγους στους οποίους στηρίζεται, τη νομική βάση τους, τα πραγματικά στοιχεία και τον τρόπο με τον οποίο ελήφθησαν υπόψη τα διάφορα συμφέροντα, διότι η άρνηση αυτή θίγει την άσκηση των δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται στα άρθρα 17 και 47 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οπότε, δεδομένου ότι η εν λόγω πράξη επιβάλλει περιορισμό του δικαιώματος που παρέχεται στην προσφεύγουσα από τη Συνθήκη, περιορίζοντας τα δικαιώματα αυτά, η αιτιολογία πρέπει να είναι αυστηρότερη, ακριβέστερη και λεπτομερέστερη, ώστε να καταστούν σαφώς κατανοητές οι επιλογές που έγιναν.