ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Βρυξέλλες, 20.6.2023

COM(2023) 335 final

2023/0199(COD)

Πρόταση

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για τη θέσπιση της πλατφόρμας στρατηγικών τεχνολογιών για την Ευρώπη («STEP») και την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ, των κανονισμών (ΕΕ) 2021/1058, (ΕΕ) 2021/1056, (ΕΕ) 2021/1057, (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, (ΕΕ) αριθ. 223/2014, (ΕΕ) 2021/1060, (ΕΕ) 2021/523, (ΕΕ) 2021/695, (ΕΕ) 2021/697 και (ΕΕ) 2021/241

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

•Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης

Η μακροπρόθεσμη δέσμευση της ΕΕ για πράσινη και ψηφιακή μετάβαση και ο αντίκτυπος στη βιομηχανία στην ΕΕ.

Η ΕΕ αποτελεί ελκυστικό προορισμό για βιώσιμες επενδύσεις. Τα τελευταία 30 χρόνια, η ευρωπαϊκή ενιαία αγορά έχει αποφέρει πολύ σημαντικά οικονομικά οφέλη, παρέχοντας στην ΕΕ ένα ΑΕΠ έως και 9 % υψηλότερο μακροπρόθεσμα από ό, τι θα είχε επιτευχθεί χωρίς την ενιαία αγορά 1 . Το ευρωπαϊκό επιχειρηματικό μοντέλο βασίζεται στον ανοικτό χαρακτήρα και η ΕΕ προσφέρει ένα φιλικό προς τις επιχειρήσεις περιβάλλον. Το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο παρέχει υψηλής ποιότητας και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση και κατάρτιση, εύρυθμη λειτουργία των συστημάτων κοινωνικής προστασίας, καθώς και προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος. Σε συνδυασμό με τον θεμιτό ανταγωνισμό και ένα μοναδικό κανονιστικό πλαίσιο προσανατολισμένο προς τη διττή ψηφιακή και πράσινη μετάβαση και την ανθεκτικότητα, συμβάλλει στην παροχή της απαραίτητης προβλεψιμότητας για τους επενδυτές.

Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της ανθεκτικότητας σε στρατηγικούς τομείς και η μείωση των εξαρτήσεων της ευρωπαϊκής οικονομίας μέσω του πράσινου και του ψηφιακού μετασχηματισμού αποτελεί την πυξίδα της ΕΕ τα τελευταία χρόνια. Με το NextGenerationEU, 2 το εμβληματικό πρόγραμμα οικονομικής ανάκαμψης της ΕΕ, η Ένωση γεφύρωσε ήδη από το καλοκαίρι του 2021 το χάσμα με τα προ πανδημίας επίπεδα παραγωγής. Τα κονδύλια που διατίθενται για τη διττή πράσινη και ψηφιακή μετάβαση καθιστούν την οικονομία μας πιο ανταγωνιστική. Οι άνευ προηγουμένου προσπάθειες των κρατών μελών να υλοποιήσουν κρίσιμες μεταρρυθμίσεις αυξάνουν την ανθεκτικότητα της ΕΕ.

Η βιομηχανία της ΕΕ έχει αποδείξει την εγγενή ανθεκτικότητά της, όμως αντιμετωπίζει προκλήσεις. Ο υψηλός πληθωρισμός, οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων, οι δημογραφικές αλλαγές, οι διαταραχές των αλυσίδων εφοδιασμού μετά την πανδημία COVID-19, τα αυξανόμενα επιτόκια και οι ακραίες αυξήσεις του κόστους της ενέργειας και των τιμών των εισροών επιβαρύνουν την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας της ΕΕ. Αυτό συνδυάζεται με έναν ισχυρό, αλλά όχι πάντοτε θεμιτό, ανταγωνισμό στην κατακερματισμένη παγκόσμια αγορά. Η υιοθέτηση και η κλιμάκωση ορισμένων κρίσιμων και αναδυόμενων τεχνολογιών σε στρατηγικούς τομείς εντός της Ένωσης θα είναι ουσιαστικής σημασίας για την αξιοποίηση των ευκαιριών και την επίτευξη των στόχων της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης με σκοπό τη μείωση των στρατηγικών εξαρτήσεων και τη διευκόλυνση των διασυνοριακών επενδύσεων σε ολόκληρη την ενιαία αγορά. Ως εκ τούτου, απαιτείται άμεση δράση προς στήριξη της ανάπτυξης ή της δημιουργίας στην Ένωση κρίσιμων τεχνολογιών, ή προς διασφάλιση και ενίσχυση των αλυσίδων αξίας τους, στους ακόλουθους τομείς: υπερπροηγμένες και ψηφιακές τεχνολογίες, καθαρές τεχνολογίες και βιοτεχνολογίες. Η Ένωση πρέπει επίσης να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων στους εν λόγω στρατηγικούς τομείς.

Η ΕΕ έχει ήδη προτείνει διάφορες πρωτοβουλίες προς στήριξη της βιομηχανίας της. Το βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας 3 επιδιώκει να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας μηδενικών καθαρών εκπομπών της Ευρώπης, να διασφαλίσει τους όγκους που απαιτούνται για τις κρίσιμες πρώτες ύλες και να στηρίξει την ταχεία μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα. Παρέχει ένα πιο υποστηρικτικό περιβάλλον για την κλιμάκωση της παραγωγικής ικανότητας της ΕΕ στον τομέα της καθαρής τεχνολογίας. Το σχέδιο βασίζεται σε τέσσερις πυλώνες: προβλέψιμο και απλουστευμένο κανονιστικό περιβάλλον, επιτάχυνση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση, ενίσχυση των δεξιοτήτων και ανοικτό εμπόριο για ανθεκτικές αλυσίδες εφοδιασμού. Με το ευρωπαϊκό θεματολόγιο καινοτομίας 4 , η ΕΕ επιδίωξε να θέσει την Ευρώπη στην πρώτη γραμμή του νέου κύματος καινοτομίας και νεοφυών επιχειρήσεων υπερπροηγμένης τεχνολογίας. Ένας από τους κύριους στόχους της είναι η βελτίωση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση για τις ευρωπαϊκές νεοφυείς και επεκτεινόμενες επιχειρήσεις, για παράδειγμα με την κινητοποίηση αναξιοποίητων πηγών ιδιωτικών κεφαλαίων και την απλούστευση των κανόνων εισαγωγής σε χρηματιστηριακή αγορά. Επιπλέον, τον Μάρτιο του 2023 η Επιτροπή ενέκρινε νέο προσωρινό πλαίσιο κρίσης και μετάβασης για τις κρατικές ενισχύσεις 5 . Τα κράτη μέλη διαθέτουν μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή μέτρων στήριξης σε τομείς καίριας σημασίας για τη μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα. Τα κράτη μέλη τροποποιούν επίσης επί του παρόντος τα οικεία εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας ώστε να συμπεριλαμβάνουν κεφάλαια για το REPowerEU 6 , κάτι το οποίο αποτελεί σημαντική ευκαιρία για την παροχή άμεσης στήριξης στις εταιρείες και την τόνωση της ανταγωνιστικότητάς τους, χωρίς τη δημιουργία περιττών στρατηγικών εξαρτήσεων.

Αν και οι λύσεις αυτές παρέχουν ταχεία και στοχευμένη στήριξη, η ΕΕ χρειάζεται μια περισσότερο διαρθρωτική απάντηση στις επενδυτικές ανάγκες των βιομηχανιών της. Όπως ανέφερε η πρόεδρος φον ντερ Λάιεν στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης στις 14 Σεπτεμβρίου 2022 7 , είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί ότι το μέλλον της βιομηχανίας θα σφυρηλατηθεί στην Ευρώπη. Επιπλέον, η κοινή ευρωπαϊκή βιομηχανική πολιτική απαιτεί κοινή ευρωπαϊκή χρηματοδότηση 8 . Ως εκ τούτου, προκύπτει η ανάγκη σύστασης μιας Πλατφόρμας Στρατηγικών Τεχνολογιών για την Ευρώπη («STEP»). 

Η πλατφόρμα θα συμβάλει στη διατήρηση της πρωτοπορίας της Ευρώπης σε κρίσιμες και αναδυόμενες τεχνολογίες που σχετίζονται με την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, όπως ενδεικτικά σε τεχνολογίες που σχετίζονται με την υπολογιστική, συμπεριλαμβανομένης της μικροηλεκτρονικής, της κβαντικής υπολογιστικής και της τεχνητής νοημοσύνης, ή στη βιοτεχνολογία και τη βιοπαραγωγή, καθώς και στις τεχνολογίες μηδενικών καθαρών εκπομπών. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναγνώρισε την ανάγκη να αντιμετωπιστεί το ζήτημα και συνέστησε «εξασφάλιση πλήρους κινητοποίησης της διαθέσιμης χρηματοδότησης και των υφιστάμενων χρηματοδοτικών μέσων και χορήγησή τους υπό ελαστικότερους όρους, ώστε να παρέχεται έγκαιρη και στοχευμένη στήριξη σε στρατηγικούς τομείς χωρίς να επηρεάζονται οι στόχοι της πολιτικής συνοχής» 9 . Με τον τρόπο αυτό, η STEP θα συμβάλει επίσης στην κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων προς στήριξη της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων σε αυτές τις τεχνολογίες στην παγκόσμια σκηνή, γεγονός το οποίο με τη σειρά του θα οδηγήσει στην ανάπτυξη ικανοτήτων σε εγχώριο επίπεδο.

Η τοποθέτηση της STEP στο επίκεντρο του προϋπολογισμού της ΕΕ αποτελεί την πλέον αποτελεσματική λύση. Η μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα, η ανθεκτικότητα και οι πράσινες και ψηφιακές τεχνολογίες αποτελούν ήδη κατευθυντήριες αρχές του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου: Το 30 % του ύψους 2 τρισ. EUR ΠΔΠ 2021-2027, το οποίο περιλαμβάνει τα προγράμματα ανάκαμψης NextGenerationEU, δαπανάται σε δράσεις για το κλίμα, ενώ πάνω από το 20 % του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας προορίζεται για ψηφιακές πολιτικές. Εξάλλου, το πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη υποστηρίζει την εισαγωγή στην ψηφιακή τεχνολογία για τις επιχειρήσεις, τους πολίτες και τις δημόσιες διοικήσεις. Ο προϋπολογισμός της ΕΕ είναι επίσης το τελικό εργαλείο της ΕΕ για τη στήριξη της ενιαίας αγοράς και της κοινής δράσης με προστιθέμενη αξία σε επίπεδο ΕΕ, διασφαλίζοντας οικονομίες κλίμακας, αποτελεσματικότητα, αλληλεγγύη και αποστέλλοντας ένα σαφές πολιτικό μήνυμα ότι η ΕΕ παραμένει ενωμένη απέναντι στις προκλήσεις.

Η δημιουργία της πλατφόρμας STEP ευθυγραμμίζεται πλήρως με τους φιλόδοξους στόχους που έχουν θέσει οι εταίροι της Ευρώπης. Ο νόμος των Ηνωμένων Πολιτειών για τη μείωση του πληθωρισμού θα κινητοποιήσει πάνω από 360 δισ. USD έως το 2032 (περίπου 330 δισ. EUR). Τα σχέδια πράσινου μετασχηματισμού της Ιαπωνίας έχουν ως στόχο να συγκεντρώσουν έως και 20 τρισ. JPY (περίπου 140 δισ. EUR) 10 . Η Ινδία πρότεινε το καθεστώς παροχής κινήτρων σε σύνδεση με την παραγωγή με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας σε τομείς όπως τα ηλιακά φωτοβολταϊκά και οι μπαταρίες. Το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καναδάς και πολλές άλλες χώρες έχουν επίσης υποβάλει επενδυτικά σχέδια στον τομέα των καθαρών τεχνολογιών. Είναι σημαντικό όλοι οι παράγοντες να διασφαλίσουν ότι η χρηματοδότηση σχεδιάζεται και υλοποιείται κατά τον λιγότερο στρεβλωτικό τρόπο που είναι πρακτικά εφικτός. Η ενίσχυση της διαφάνειας και των διαβουλεύσεων σχετικά με τις βιομηχανικές επιδοτήσεις σε διεθνές επίπεδο είναι εξίσου καίριας σημασίας για τη διασφάλιση και τη βελτίωση των υφιστάμενων —αλλά ελλιπών— ισότιμων όρων ανταγωνισμού επί των οποίων έχουν οικοδομηθεί η ευημερία της ΕΕ και η παγκόσμια ευημερία.

Επισκόπηση του προϋπολογισμού της ΕΕ για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση

Η ΕΕ διαθέτει διάφορα ταμεία και προγράμματα εντός και εκτός προϋπολογισμού για την παροχή στήριξης σε υπερπροηγμένες και ψηφιακές τεχνολογίες, καθαρές τεχνολογίες και βιοτεχνολογίες. Τα μέσα αυτά περιλαμβάνουν ιδίως τα ταμεία της πολιτικής συνοχής, τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το Ταμείο Καινοτομίας, το InvestEU, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας και το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη»:

–η πολιτική συνοχής υποστηρίζει την πράσινη μετάβαση (110 δισ. EUR) και την ψηφιακή μετάβαση (36,6 δισ. EUR) στα κράτη μέλη και τις περιφέρειες, συμπεριλαμβανομένων συνολικά 85 δισ. EUR στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), του Ταμείου Συνοχής (ΤΣ) και του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ), των κύριων δηλαδή Ταμείων της ΕΕ στο πλαίσιο της πολιτικής περιφερειακής ανάπτυξης.

–Ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το REPowerEU, το σχέδιο της ΕΕ για να καταστεί η Ευρώπη ανεξάρτητη από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, προσφέρουν πρωτοφανείς ευκαιρίες στα κράτη μέλη για τη χρηματοδότηση πράσινων και ψηφιακών επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων.

–Αξιοποίηση των εσόδων από το σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (ΣΕΔΕ) 11

–Το Ταμείο Εκσυγχρονισμού (60 δισ. EUR) παρέχει σημαντική στήριξη σε 13 δικαιούχα κράτη μέλη για την επιτάχυνση της ενεργειακής τους μετάβασης.

–Το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα (86 δισ. EUR) θα παράσχει σημαντική στήριξη στα κράτη μέλη βοηθώντας τα να στηρίξουν τις ευάλωτες ομάδες όσον αφορά την αντιμετώπιση των συνεπειών της πράσινης μετάβασης.

–Το Ταμείο Καινοτομίας (43 δισ. EUR) θα παράσχει έως το 2030 χρηματοδότηση για καινοτόμες τεχνολογίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, μεταξύ άλλων για την παραγωγή των εν λόγω τεχνολογιών, για παράδειγμα βοηθώντας τις ενεργοβόρες βιομηχανίες να αναπτύξουν υποδομές όσον αφορά τη δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα, την καινοτόμο παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ή την αποθήκευση ενέργειας.

–Το InvestEU συμβάλλει τόσο στην πράσινη μετάβαση όσο και στην ψηφιοποίηση. Συνολικά, το 30 % της εγγύησης του InvestEU (δηλ. 7,8 δισ. EUR) και το 60 % του σκέλους βιώσιμων υποδομών (5,9 δισ. EUR) συμβάλλουν στην επίτευξη στόχων για το κλίμα. Επιπλέον, αναμένεται ότι περισσότερα από 2 δισ. EUR θα μπορούσαν να συμβάλουν στην επίτευξη ψηφιακών στόχων και πάνω από 1 δισ. EUR σε επενδύσεις στον τομέα της βιοτεχνολογίας και των φαρμάκων.

–Το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», το κύριο πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ, θα διαθέσει 20,2 δισ. EUR στην έρευνα και την ανάπτυξη καθαρής τεχνολογίας, 11,5 δισ. EUR για τη βιοτεχνολογία και τα φάρμακα και 19,3 δισ. EUR για τις ψηφιακές τεχνολογίες.

–Το πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη, με συνολικό προϋπολογισμό ύψους 7,6 δισ. EUR, παρέχει στήριξη στις ψηφιακές τεχνολογίες.

–Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας, με προϋπολογισμό 8 δισ. EUR, στηρίζει την έρευνα και την ανάπτυξη προηγμένης και διαλειτουργικής αμυντικής τεχνολογίας και εξοπλισμού.

Αν και η ΕΕ παρέχει σταθερή χρηματοδότηση τόσο για την πράσινη όσο και για την ψηφιακή μετάβαση, τα κονδύλια κατανέμονται γενικά σε διάφορα προγράμματα δαπανών και ακολουθούν διαφορετικούς κανόνες. Η αξιοποίηση των υφιστάμενων μέσων και πλαισίων διακυβέρνησης θα επιταχύνει την υλοποίηση και θα επιτρέψει την κινητοποίηση υψηλότερων ποσών χρηματοδοτικής στήριξης. Αυτός είναι ο στόχος της πλατφόρμας STEP.

Πλατφόρμα στρατηγικών τεχνολογιών για την Ευρώπη (STEP)

Η STEP θα δημιουργήσει τις απαραίτητες προϋποθέσεις για μια πιο αποτελεσματική, αποδοτική και στοχευμένη χρήση των υφιστάμενων κονδυλίων της ΕΕ, συμβάλλοντας παράλληλα στην επίτευξη ισότιμων όρων ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά και, ως εκ τούτου, στη διασφάλιση της συνοχής. Θα συμβάλει επίσης στη διοχέτευση της υφιστάμενης χρηματοδότησης προς τα σχετικά έργα και στην επιτάχυνση της υλοποίησης σε ένα υποσύνολο τομέων που θα προσδιοριστούν ως ζωτικής σημασίας για την ηγετική θέση της Ευρώπης. Η επιλογή του εξορθολογισμού και της καλύτερης χρήσης των υφιστάμενων μέσων έναντι της δημιουργίας ενός εντελώς νέου μέσου ανταποκρίνεται στην έκκληση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και έχει τρία βασικά πλεονεκτήματα. Πρώτον, το χρονοδιάγραμμα. Εφόσον η δημιουργία ενός νέου μέσου διαρκεί τουλάχιστον 12 έως 18 μήνες, η συνένωση των υφιστάμενων μέσων μπορεί να γίνει πολύ ταχύτερα. Αυτό αποτελεί αδιαμφισβήτητο πλεονέκτημα για τους δικαιούχους χρηματοδότησης της ΕΕ, καθώς έχουν την ευκαιρία να αποκομίσουν ταχύτερα τα οφέλη από την ενωσιακή χρηματοδότηση. Δεύτερον, η προσαρμογή των υφιστάμενων μέσων αυξάνει τις δυνατότητες συνδυασμού διαφόρων πηγών χρηματοδότησης -τόσο υπό άμεση όσο και υπό επιμερισμένη διαχείριση- με αποτέλεσμα την αποτελεσματικότερη χρήση των πόρων. Τέλος, η αξιοποίηση των υφιστάμενων αυτών μέσων θα είναι επίσης απλούστερη για τους φορείς υλοποίησης έργων και τους διαχειριστές προγραμμάτων. Με τη βοήθεια της δικτυακής πύλης για την κυριαρχία, όλες οι πληροφορίες σχετικά με τις ευκαιρίες χρηματοδότησης θα συγκεντρώνονται σε κεντρικό επίπεδο. Επιπλέον, θα περιοριστεί ο διοικητικός φόρτος για τους φορείς υλοποίησης έργων και τους διαχειριστές προγραμμάτων και θα ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος αλληλεπικαλύψεων μεταξύ των μέσων.

Η STEP θα επιτρέψει στην Ένωση να αντιδρά γρήγορα έναντι των κινδύνων για τις εταιρείες που είναι ζωτικής σημασίας για τις αλυσίδες αξίας της Ένωσης, καθώς και να αναπτύξει συμπληρωματική στήριξη για διακρατικά έργα, όπως τα σημαντικά έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (ΣΕΚΕΕ), να ενισχύσει την πρόσβαση όλων των κρατών μελών σε τέτοιου είδους έργα, εξασφαλίζοντας έτσι συνοχή, και να τονώσει την ενιαία αγορά και να αντιμετωπίσει την άνιση διαθεσιμότητα κρατικών ενισχύσεων.

Σε αυτήν τη βάση, ο στόχος της STEP είναι τριπλός:

1.Παροχή ευελιξίας στα υφιστάμενα μέσα

2.Ενίσχυση της ικανότητας παρέμβασης των υφιστάμενων μέσων

3.Δημιουργία συνεργειών μεταξύ των υφιστάμενων μέσων

Παροχή ευελιξίας στα υφιστάμενα μέσα για την καλύτερη στήριξη των σχετικών επενδύσεων

Τα ταμεία συνοχής συνιστούν από μόνα τους τη μεγαλύτερη ενωσιακή πολιτική που χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Για να δοθούν κίνητρα στα κράτη μέλη, η Επιτροπή προτείνει μια νέα προτεραιότητα σε όλα τα μεγάλα ταμεία — το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ταμείο Συνοχής (ΤΣ) και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ). Η Επιτροπή προτείνει επίσης το άνοιγμα των εν λόγω ταμείων στις μεγάλες επιχειρήσεις στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες και στις περιφέρειες μετάβασης, καθώς και σε περισσότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες κρατών μελών με κατά κεφαλήν ΑΕΠ κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ, ώστε να κινητοποιηθούν μεγαλύτερες επενδύσεις στους τομείς-στόχους της STEP. Η παροχή οικονομικών κινήτρων υπό μορφή υψηλότερης προχρηματοδότησης και χρηματοδότησης από την ΕΕ ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να ιεραρχήσουν εκ νέου τα προγράμματά τους. Στο πλαίσιο των εν λόγω Ταμείων, η Επιτροπή προτείνει επίσης προχρηματοδότηση κατά 30 % το 2024, ώστε να δοθούν κίνητρα για την απορρόφηση, αλλά και αύξηση της χρηματοδότησης της ΕΕ στο 100 % για τα έργα STEP. 

Επιπλέον, προτείνεται να παρασχεθούν πρόσθετες δυνατότητες ευελιξίας στα κράτη μέλη ώστε να είναι σε θέση να εφαρμόσουν τα προγράμματα της πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2014-2020. Το κανονιστικό πλαίσιο για την εφαρμογή των προγραμμάτων της περιόδου 2014-2020 για την πολιτική συνοχής και το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (ΤΕΒΑ) έχει ήδη προσαρμοστεί ώστε να παρέχει στα κράτη μέλη και τις περιφέρειες πρόσθετη ευελιξία όσον αφορά τους κανόνες εφαρμογής της πολιτικής συνοχής και περισσότερη ρευστότητα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 και του πολέμου ή της επίθεσης κατά της Ουκρανίας 12 . Τα μέτρα αυτά, τα οποία θεσπίστηκαν στο τέλος της περιόδου προγραμματισμού, απαιτούν επαρκή χρόνο και διοικητικούς πόρους για την πλήρη αξιοποίηση και εφαρμογή τους. Ως εκ τούτου, προτείνεται να παραταθούν κατά 12 μήνες οι προθεσμίες για την υποβολή των εγγράφων κλεισίματος στο πλαίσιο της περιόδου 2014-2020. Αυτό αναμένεται να βοηθήσει τα κράτη μέλη που θα αντιμετωπίσουν πρόσθετο φόρτο εργασίας σε σχέση με την αναθεώρηση των επιχειρησιακών προγραμμάτων για τους σκοπούς της STEP.

Για να δοθούν κίνητρα στα κράτη μέλη ώστε να παρέχουν πόρους στο InvestEU, το εμβληματικό πρόγραμμα της ΕΕ για την τόνωση των επενδύσεων σε κρίσιμους κλάδους, η Επιτροπή προτείνει να αυξηθούν οι μεταφορές στο InvestEU από τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας από το 4 % στο 10 %. Αυτή η πρόσθετη ευελιξία για τη χρήση των πόρων των κρατών μελών στο πλαίσιο του InvestEU θα τα βοηθήσει να επωφεληθούν από τις καθιερωμένες δομές και την εμπειρογνωσία της αγοράς των εταίρων υλοποίησης του InvestEU, ώστε να επιλέξουν και να χρηματοδοτήσουν τις πλέον ελπιδοφόρες εταιρείες. Στο πλαίσιο αυτό, όταν ένα κράτος μέλος αποφασίζει να μεταφέρει πόρους στα εθνικά τμήματα του InvestEU για την υλοποίηση υφιστάμενου χρηματοπιστωτικού προϊόντος InvestEU που έχει αναπτυχθεί για το τμήμα της ΕΕ από την Επιτροπή, με εταίρους υλοποίησης της Ένωσης και διεθνείς εταίρους υλοποίησης, όπως ο Όμιλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, κάτι που σημαίνει ότι το κράτος μέλος δεν έχει τη διακριτική ευχέρεια να συνεισφέρει στον σχεδιασμό του χρηματοπιστωτικού προϊόντος, με την εν λόγω απόφαση ο σχεδιασμός του χρηματοπιστωτικού προϊόντος δεν καταλογίζεται στο κράτος και, ως εκ τούτου, η απόφαση αυτή δεν συνεπάγεται αφ’ εαυτής κρατική ενίσχυση. Αυτό ισχύει με την επιφύλαξη της υποχρέωσης τα χρηματοδοτικά μέσα και οι εγγυήσεις από τον προϋπολογισμό της Ένωσης να συνάδουν με τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων σύμφωνα με το άρθρο 209 παράγραφος 2 στοιχείο γ) του δημοσιονομικού κανονισμού.

Επιπλέον, για να διευκολυνθούν οι συνεισφορές που σχετίζονται με τον ΜΑΑ στη συνιστώσα κράτους μέλους του InvestEU και η υιοθέτησή του, η Επιτροπή θα προσαρμόσει την τεχνική καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης» βάσει του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241, ώστε να διασφαλιστεί ότι τα χρηματοπιστωτικά προϊόντα που υλοποιούνται στο πλαίσιο του Ταμείου InvestEU μπορούν να υποδεικνύουν, κατά περίπτωση, την απουσία σημαντικής βλάβης στους έξι περιβαλλοντικούς στόχους που ορίζονται στο άρθρο 17 του κανονισμού (ΕΕ) 2020/852, εφαρμόζοντας τους κανόνες του InvestEU σε συνδυασμό με τις σχετικές πολιτικές του εταίρου υλοποίησης.

Επιπροσθέτως, νέες προτεραιότητες STEP θα συμπεριληφθούν στο Ταμείο Καινοτομίας, το οποίο αποτελεί χρηματοδοτικό πρόγραμμα για την ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας, το οποίο είναι ένα χρηματοδοτικό πρόγραμμα για την έρευνα και την ανάπτυξη αμυντικής τεχνολογίας, και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας (ΕΣΚ) στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», το οποίο αποτελεί εμβληματικό πρόγραμμα καινοτομίας της Ευρώπης για τον εντοπισμό, την ανάπτυξη και την κλιμάκωση ρηξικέλευθων τεχνολογιών. Επιπλέον, το ΕΣΚ θα έχει τη δυνατότητα να παρέχει στήριξη αποκλειστικά με τη μορφή ιδίων κεφαλαίων σε μικρές επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης οι οποίες δεν είναι τραπεζικά ελκυστικές.

Στήριξη ιδίων κεφαλαίων για τους τομείς STEP

Οι εταιρείες που αναζητούν επενδύσεις για να ξεκινήσουν ή να επεκταθούν πρέπει να ξεπεράσουν μια σειρά αλληλένδετων προβλημάτων, που κυμαίνονται από την εξασφάλιση «υπομονετικών κεφαλαίων» έως την πρόσβαση σε κρίσιμα δίκτυα και ικανότητες, προκειμένου να παραμείνουν στην Ευρώπη και να ανταγωνιστούν αποτελεσματικά στο σημερινό κύμα καινοτομίας.

Σχήμα: Επιχειρηματικά κεφάλαια ανά προορισμό και ανά στάδιο (2020-1ο τρίμηνο του 2023).

Πηγή: Παγκόσμιο επιχειρηματικό κεφάλαιο — Dealroom, επικαιροποίηση 1ο τρίμηνο του 2023.

Η ΕΕ διαθέτει δύο βασικά μέσα που παρέχουν στήριξη ιδίων κεφαλαίων στις ευρωπαϊκές εταιρείες, και συγκεκριμένα το πρόγραμμα InvestEU και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας. Το InvestEU είναι το εμβληματικό πρόγραμμα της ΕΕ που λειτουργεί ως καταλύτης για ιδιωτικές επενδύσεις στην οικονομία της ΕΕ. Το Ταμείο InvestEU υλοποιείται μέσω εταίρων υλοποίησης, όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (ΕΤαΕ), οι οποίοι αναπτύσσουν χρηματοπιστωτικά προϊόντα που παρέχουν χρηματοδότηση χρέους (συμπεριλαμβανομένων των εγγυήσεων) και στήριξη ιδίων και οιονεί ιδίων κεφαλαίων σε εταιρείες και έργα που δραστηριοποιούνται σε τομείς σχετικούς με την ευρωπαϊκή κυριαρχία.

Ειδικότερα, το ΕΤαΕ χρησιμοποιεί δύο μετοχικά προϊόντα με συνολικό κονδύλιο εγγυήσεων της ΕΕ ύψους 5,2 δισ. EUR και ενδεικτικό χαρτοφυλάκιο ύψους 8,7 δισ. EUR, με στόχο την έρευνα, την ανάπτυξη, την εμπορευματοποίηση και την αναβάθμιση καθαρών τεχνολογιών ή λύσεων περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και έργων ψηφιακών και βιώσιμων υποδομών. Από τα μέσα του 2023, το ΕΤαΕ έχει εγκρίνει περισσότερες από 100 επενδύσεις σε Ταμεία που αναμένεται να κινητοποιήσουν επενδύσεις πλησίον των 30 δισ. EUR. Η ΕΤΕπ παρέχει στήριξη με τη μορφή ιδίων κεφαλαίων στο πλαίσιο θεματικών προϊόντων υψηλού κινδύνου και προϊόντων επιχειρηματικού χρέους (venture debt), εστιάζοντας, μεταξύ άλλων, στην πράσινη μετάβαση, τις στρατηγικές ψηφιακές τεχνολογίες και τις βασικές τεχνολογίες γενικής εφαρμογής.

Στα είδη στήριξης που μπορεί να παρέχονται μέσω του ΕΣΚ περιλαμβάνεται και η μεικτή χρηματοδότηση, η οποία συνδυάζει στήριξη μόνο υπό μορφή επιχορηγήσεων και στήριξη μόνο προς τα ίδια κεφάλαια υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, στήριξη αποκλειστικά με τη μορφή ιδίων κεφαλαίων μπορεί να παρέχεται σε ΜΜΕ οι οποίες δεν είναι τραπεζικά ελκυστικές, συμπεριλαμβανομένων των νεοφυών επιχειρήσεων, οι οποίες έχουν ήδη λάβει στήριξη μόνο υπό τη μορφή επιχορηγήσεων. Η παρούσα πρωτοβουλία διευρύνει τον ορισμό αυτό επιτρέποντας την παροχή στήριξης μόνο προς τα ίδια κεφάλαια σε ΜΜΕ και μικρές επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης οι οποίες δεν είναι τραπεζικά ελκυστικές και οι οποίες ασχολούνται με ρηξικέλευθες και ανατρεπτικές καινοτομίες σε κρίσιμες τεχνολογίες, και μάλιστα ανεξάρτητα από το εάν είχαν λάβει στο παρελθόν άλλα είδη στήριξης από το μέσο Accelerator του ΕΣΚ. Η προτεινόμενη επέκταση παρέχει στήριξη αποκλειστικά με τη μορφή ιδίων κεφαλαίων σε εταιρείες υψηλού κινδύνου και υψηλού δυναμικού αποσκοπώντας σε επενδύσεις της τάξης των 15 έως 50 εκατ. EUR και λειτουργώντας ως καταλύτης για γύρους χρηματοδότησης με συνεπενδυτές της τάξης των 50 έως 250 εκατ. EUR.

Το ΕΣΚ συστάθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» με σκοπό τον εντοπισμό και την παροχή στήριξης στην ανάπτυξη ρηξικέλευθων τεχνολογιών και καινοτομιών, με έμφαση σε εταιρείες υψηλότερου κινδύνου, σε πιο πρώιμο στάδιο. Βασική συνιστώσα του ΕΣΚ είναι το Ταμείο του ΕΣΚ, το οποίο έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να αναλαμβάνει κινδύνους που δεν θα αναλάβει μόνη της η αγορά και γεφυρώνει ένα κρίσιμο χρηματοδοτικό κενό για τις εταιρείες υπερπροηγμένης τεχνολογίας. Το Ταμείο του ΕΣΚ λειτουργεί πλήρως από το φθινόπωρο του 2022 και έχει ήδη λάβει πάνω από 130 επενδυτικές αποφάσεις. Ωστόσο, το Ταμείο του ΕΣΚ δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες ενός αυξανόμενου αριθμού εταιρειών που απαιτούν επακόλουθους γύρους χρηματοδότησης ή μεγαλύτερα ποσά επενδύσεων. Αυτό ισχύει ιδίως για τις κρίσιμες και αναδυόμενες τεχνολογίες που εξακολουθούν να ενέχουν υψηλό κίνδυνο, αλλά απαιτούν επίσης μεγάλα ποσά κεφαλαίων για να φτάσουν στην αγορά. Η νέα συνιστώσα του Ταμείου του ΕΣΚ καλύπτει τις ανάγκες για μεγαλύτερα ποσά επενδύσεων (άνω των 15 εκατ. EUR), ενώ παράλληλα συμπληρώνει και άλλα χρηματοδοτικά μέσα και προϊόντα της ΕΕ, όπως εκείνα που εμπίπτουν στο πλαίσιο του InvestEU.

Η ζήτηση για επενδύσεις στην υπερπροηγμένη τεχνολογία στην Ευρώπη παραμένει ισχυρή, καθώς κατά τα δύο πρώτα έτη λειτουργίας του ΕΣΚ υποβλήθηκαν περισσότερες από 5 000 αιτήσεις, με αποτέλεσμα τη στήριξη άνω των 400 εταιρειών. Από αυτές, 245 εταιρείες έχουν προταθεί για το μοναδικό μείγμα μη απομειωτικών επιχορηγήσεων παράλληλα με επενδύσεις μέσω του ΕΣΚ και 131 από αυτές έχουν λάβει επενδυτική σύσταση ύψους 5 εκατ. EUR και άνω. Εκτιμάται ότι περίπου το 25 % των εταιρειών στις οποίες έχει χορηγηθεί επένδυση άνω των 5 εκατ. EUR από το ΕΣΚ θα απαιτήσει χρηματοδότηση συνέχειας ύψους 25-35 εκατ. EUR κατά μέσο όρο: πρόκειται για έναν αγωγό 20-30 εταιρειών ετησίως 13 , ο οποίος απαιτεί 0,5 έως 1 δισ. EUR ετησίως.

Με βάση την τρέχουσα εμπειρία από το ΕΣΚ, η εν λόγω υποστηριζόμενη από την ΕΕ επένδυση θα μοχλεύσει έως και πενταπλάσιες πρόσθετες ιδιωτικές επενδύσεις και, ως εκ τούτου, θα καλύψει σημαντικά το χάσμα της αγοράς. Χωρίς πρόσθετη στήριξη, πολλές από αυτές τις εταιρείες ενδεχομένως θα μετεγκατασταθούν εκτός Ευρώπης για να αποκτήσουν πρόσβαση σε μεγαλύτερους γύρους χρηματοδότησης ή θα τις ξεπεράσουν ανταγωνιστές τρίτων χωρών που χρηματοδοτούνται καλύτερα.

Ενίσχυση της ικανότητας παρέμβασης των υφιστάμενων μέσων για την επιτάχυνση των σχετικών επενδύσεων

Όσον αφορά τους πόρους, προτείνεται να διατεθεί πρόσθετο συνολικό ποσό ύψους 10 δισ. EUR για τη στήριξη υφιστάμενων και αποδεδειγμένα επιτυχημένων επενδυτικών προγραμμάτων της ΕΕ που αποσκοπούν στην ενίσχυση των επενδύσεων STEP, με παράλληλη διατήρηση των στόχων συνοχής και συμβολή στην επίτευξη ισότιμων όρων ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά, με τη διασφάλιση γεωγραφικά ισορροπημένης κατανομής των έργων που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο της STEP μέσω των αντίστοιχων εντολών των συμμετεχόντων προγραμμάτων, λαμβάνοντας υπόψη τη φύση ορισμένων προγραμμάτων υλοποίησης που εξαρτώνται από τη ζήτηση.

InvestEU

Η ανάπτυξη βρίσκεται σε καλό δρόμο, καθώς έχει ήδη συναφθεί το 85 % της αρχικής εγγύησης με εταίρους υλοποίησης, ποσό που αντιστοιχεί σε 22,3 δισ. EUR. Η ταχεία απορρόφηση της εγγύησης της ΕΕ αποκαλύπτει το μεγάλο ενδιαφέρον της αγοράς για τις ευκαιρίες χρηματοδότησης που προσφέρει το InvestEU. Αυτό απαιτεί την ενίσχυση της εγγύησης της ΕΕ κατά επιπλέον 7,5 δισ. EUR, με απαίτηση χρηματοδοτικής προσαύξησης ύψους 3 δισ. EUR με συντελεστή προβλέψεων 40 %. Αυτή η πρόσθετη εγγύηση θα πρέπει να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για έργα που συμβάλλουν στις προτεραιότητες STEP και έχει τη δυνατότητα να κινητοποιήσει επενδύσεις ύψους έως 75 δισ. EUR με μέσο πολλαπλασιαστή 10.

Ένα νέο σκέλος πολιτικής STEP θα οριστεί στο πλαίσιο του InvestEU για την παροχή πρόσθετου όγκου εγγύησης από τον προϋπολογισμό στους εταίρους υλοποίησης, μέσω των οποίων θα διατεθούν προϊόντα χρηματοδότησης χρέους (συμπεριλαμβανομένων των εγγυήσεων) και χρηματοπιστωτικά προϊόντα ιδίων κεφαλαίων για εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ, και έργα στους τομείς που υποστηρίζονται από τη STEP, όπως για επενδύσεις στην κατασκευαστική αλυσίδα και στις αλυσίδες εφοδιασμού. Το InvestEU θα μοχλεύσει πρόσθετες επενδύσεις, ιδίως από τον ιδιωτικό τομέα, αντιμετωπίζοντας τις αστοχίες της αγοράς και τις καταστάσεις μη ικανοποιητικής αξιοποίησης επενδύσεων που βιώνουν οι τομείς στους οποίους απευθύνεται η STEP. Το InvestEU είναι ήδη σε θέση να στηρίζει έργα που εμπίπτουν σε σημαντικά έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (ΣΕΚΕΕ) κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 3 στοιχείο β) της ΣΛΕΕ και, ως εκ τούτου, η ενίσχυσή του μέσω του πέμπτου σκέλους θα ενισχύσει τη δυνατότητά του να το πράττει για έργα κρίσιμης σημασίας που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της STEP.

Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας

Το ΕΣΚ είναι το κυριότερο μέσο για την παροχή κεφαλαίων εκκίνησης σε ταχέως αναπτυσσόμενες νεοφυείς επιχειρήσεις. Δεδομένης της εμπειρογνωσίας του, το ΕΣΚ είναι κατάλληλο για την ενίσχυση της χρηματοδότησης σε εταιρείες που αναζητούν κεφάλαια επέκτασης πέραν της πρώτης φάσης καινοτομίας. Οι δημοσιονομικές ενισχύσεις ύψους 0,5 δισ. EUR, σε συνδυασμό με 2,13 δισ. EUR από ανακατανομή και αποδεσμεύσεις, θα επιτρέψουν στο ΕΣΚ να παράσχει πρωτοφανείς επενδύσεις μετοχικού κεφαλαίου για ποσά μεταξύ 15 εκατ. EUR και 50 εκατ. EUR. Με μέσο πολλαπλασιαστή 5, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε νέα στήριξη ιδίων κεφαλαίων ύψους 13 δισ. EUR σε ΜΜΕ και μικρές επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης οι οποίες δεν είναι τραπεζικά ελκυστικές.

Ταμείο Καινοτομίας

Το Ταμείο Καινοτομίας, το οποίο χρηματοδοτείται από τον πλειστηριασμό δικαιωμάτων στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ, είναι ένα από τα μεγαλύτερα χρηματοδοτικά προγράμματα στον κόσμο για την ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών. Αποσκοπεί στη διάθεση στην αγορά βιομηχανικών λύσεων για την απαλλαγή της Ευρώπης από τις ανθρακούχες εκπομπές και επικεντρώνεται σε εξαιρετικά καινοτόμες τεχνολογίες και διαδικασίες. Ο στόχος να δημιουργηθούν τα κατάλληλα οικονομικά κίνητρα ώστε να επενδύσουν οι εταιρείες στην καθαρή τεχνολογία και να τους δοθεί η δυνατότητα να καταστούν παγκόσμιοι ηγέτες στον τομέα της καθαρής τεχνολογίας ευθυγραμμίζεται πλήρως με τους στόχους STEP. Για να αντιμετωπιστούν οι αυξανόμενες ανάγκες καινοτομίας ώστε να διατηρηθεί η ανταγωνιστικότητα της ΕΕ στις παγκόσμιες αγορές, το μέγεθος του Ταμείου Καινοτομίας θα πρέπει να αυξηθεί κατά 5 δισ. EUR. Σύμφωνα με τους στόχους της διασφάλισης συνοχής και της προώθησης της ενιαίας αγοράς, και προκειμένου να στηριχθούν η πράσινη μετάβαση και η ανάπτυξη καθαρών τεχνολογιών σε ολόκληρη την Ένωση, το πρόσθετο χρηματοδοτικό κονδύλιο διατίθεται μέσω προσκλήσεων υποβολής προτάσεων ανοικτών σε οντότητες από κράτη μέλη των οποίων το μέσο κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ των 27, μετρούμενο σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (ΜΑΔ) και υπολογιζόμενο με βάση τα στοιχεία της Ένωσης για την περίοδο 2015-2017. Λαμβάνοντας υπόψη τη μέχρι σήμερα εμπειρία, αυτό αναμένεται να οδηγήσει σε συνολικές επενδύσεις ύψους περίπου 20 δισ. EUR.

Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας είναι ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της καινοτομίας, της αποδοτικότητας και της τεχνολογικής αυτονομίας της αμυντικής βιομηχανίας της Ένωσης, συμβάλλοντας έτσι στην ανοικτή στρατηγική αυτονομία της Ένωσης. Υποστηρίζει επίσης τη διασυνοριακή συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών, καθώς και τη συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων, ερευνητικών κέντρων, εθνικών διοικήσεων, διεθνών οργανισμών και πανεπιστημίων σε ολόκληρη την Ένωση, τόσο στη φάση της έρευνας όσο και της ανάπτυξης αμυντικών προϊόντων και τεχνολογιών. Για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων αναγκών, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας θα πρέπει να αυξηθεί κατά 1,5 δισ. EUR. Λαμβάνοντας υπόψη την περιορισμένη μέχρι σήμερα εμπειρία, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε συνολικές επενδύσεις ύψους περίπου 2 δισ. EUR.

Συνολικά, οι ενισχύσεις των προαναφερθέντων τεσσάρων προγραμμάτων και μέσων (InvestEU, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας, Ταμείο Καινοτομίας, Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας) αναμένεται να οδηγήσουν σε πρόσθετες επενδύσεις στις κρίσιμες τεχνολογίες που καλύπτονται από τη STEP ύψους περίπου 110 δισ. EUR.

Με την παροχή οικονομικών κινήτρων στα ταμεία της πολιτικής συνοχής υπό μορφή υψηλότερης προχρηματοδότησης και συγχρηματοδότησης, τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να ιεραρχήσουν εκ νέου τα προγράμματά τους. Κάθε 5 % επαναπρογραμματισμού προς τις προτεραιότητες STEP οδηγεί στη διάθεση πόρων ύψους 18,9 δισ. EUR, επιπλέον των 6 δισ. EUR που θα καταβληθούν από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης. Η αύξηση του ανώτατου ορίου βάσει του ΜΑΑ για τη χρήση πόρων για προϊόντα InvestEU μέσω των εθνικών επιμέρους τμημάτων αντιπροσωπεύει μια πρόσθετη ευελιξία για τα κράτη μέλη ύψους 30 δισ. EUR που είναι δυνητικά διαθέσιμα για τέτοιες επενδύσεις κυριαρχίας.

Εν κατακλείδι, το συνολικό εκτιμώμενο ποσό νέων επενδύσεων μέσω της STEP θα μπορούσε να φτάσει τα 160 δισ. EUR.

Δημιουργία συνεργειών μεταξύ των μέσων για την καλύτερη στήριξη των σχετικών επενδύσεων

Για να έχουν πρόσβαση στα εν λόγω κονδύλια, οι εταιρείες και οι φορείς υλοποίησης έργων θα μπορούν να συμβουλεύονται έναν νέο διαθέσιμο στο κοινό δικτυακό τόπο (τη «δικτυακή πύλη για την κυριαρχία»). Η πύλη αυτή θα παρέχει πληροφορίες ως προς τις σχετικές ευκαιρίες χρηματοδότησης στο πλαίσιο των εν εξελίξει και επικείμενων προσκλήσεων υποβολής προτάσεων βάσει των προγραμμάτων της ΕΕ που συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων STEP, καθώς και καθοδήγηση και στοιχεία επικοινωνίας με τους υφιστάμενους συμβουλευτικούς κόμβους.

Επιπλέον, θα απονέμεται «σφραγίδα κυριαρχίας» σε έργα που συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων STEP, υπό την προϋπόθεση ότι το έργο έχει αξιολογηθεί και συμμορφώνεται με τις ελάχιστες απαιτήσεις ποιότητας, ιδίως τα κριτήρια επιλεξιμότητας, αποκλεισμού και ανάθεσης, τα οποία προβλέπονται σε πρόσκληση υποβολής προτάσεων στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», του προγράμματος Ψηφιακή Ευρώπη, του προγράμματος «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4Health), του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας ή του Ταμείου Καινοτομίας, και ανεξάρτητα από το αν το έργο έχει λάβει χρηματοδότηση στο πλαίσιο των εν λόγω μέσων. Αυτές οι ελάχιστες απαιτήσεις ποιότητας θα καθοριστούν με σκοπό τον προσδιορισμό έργων υψηλής ποιότητας. Η σφραγίδα αυτή προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία για την αξιοποίηση των εφαρμοστέων διαδικασιών αξιολόγησης της υψηλής ποιότητας στο πλαίσιο των εν λόγω μέσων. Η σφραγίδα θα χρησιμοποιείται ως σήμα ποιότητας και θα βοηθά τα έργα να προσελκύσουν δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις πιστοποιώντας τη συμβολή τους στους στόχους STEP και, ως εκ τούτου, καθοδηγώντας τους συμμετέχοντες στην αγορά στις επενδυτικές τους αποφάσεις. Επιπλέον, η σφραγίδα θα προωθήσει την καλύτερη πρόσβαση σε ενωσιακή χρηματοδότηση, ιδίως διευκολύνοντας τη σωρευτική ή συνδυασμένη χρηματοδότηση από διάφορα μέσα της Ένωσης. Με αυτόν τον τρόπο, τα κράτη μέλη θα έχουν την ευκαιρία, για παράδειγμα, να χορηγούν στήριξη από το ΕΤΠΑ και το ΕΚΤ+ σε έργα που έχουν λάβει απευθείας σφραγίδα κυριαρχίας, με την επιφύλαξη της συμμόρφωσης με τους ισχύοντες κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις.

Η Επιτροπή εργάζεται επίσης για τη διασφάλιση συνεργειών μεταξύ των κανόνων του Ταμείου Καινοτομίας και των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις, ώστε να διασφαλιστεί μια πιο εξορθολογισμένη διαδικασία. Η Επιτροπή θα ευθυγραμμίσει περαιτέρω τα κριτήρια και θα εξορθολογίσει τις διαδικασίες, ώστε η απόφαση σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις να λαμβάνεται ταυτόχρονα με την απόφαση χρηματοδότησης από το Ταμείο Καινοτομίας, υπό την προϋπόθεση πλήρους κοινοποίησης από το κράτος μέλος σε εύθετο χρόνο. Οι συνέργειες αυτές αξιολογούνται επίσης και για άλλα επιλεγμένα μέσα της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του Ταμείου του ΕΣΚ.

Η Επιτροπή θα συμβουλευτεί επίσης τα κράτη μέλη όσον αφορά πρόταση που θα επιτρέψει υψηλότερα ποσοστά ενίσχυσης μέσω πριμοδότησης για έργα στο πλαίσιο της STEP σε ενισχυόμενες περιφέρειες, με στόχο την προώθηση της περαιτέρω οικονομικής ανάπτυξης, διατηρώντας παράλληλα τους στόχους της συνοχής.

Οι αρχές που είναι αρμόδιες για τα προγράμματα τα οποία εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της STEP θα πρέπει επίσης να ενθαρρύνονται να εξετάζουν το ενδεχόμενο στήριξης στρατηγικών έργων που προσδιορίζονται σύμφωνα με τις πράξεις για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών και τις κρίσιμες πρώτες ύλες οι οποίες εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 2 του κανονισμού, με την επιφύλαξη της συμμόρφωσης με τους ισχύοντες κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις.

STEP– εστίαση στις επενδύσεις

Για να στεφθεί με επιτυχία, η STEP θα πρέπει να επικεντρωθεί σε λίγους αλλά καλά στοχευμένους επενδυτικούς τομείς. Η πλατφόρμα θα πρέπει να διασφαλίζει και να διατηρεί την πρωτοπορία της Ευρώπης όσον αφορά τις κρίσιμες και αναδυόμενες τεχνολογίες και τη σχετική μεταποίηση στους ακόλουθους τομείς 14 : υπερπροηγμένες και ψηφιακές τεχνολογίες, καθαρές τεχνολογίες και βιοτεχνολογίες. Ως εκ τούτου, το πεδίο εφαρμογής της STEP επικεντρώνεται σε τεχνολογίες αιχμής με στόχο την προώθηση της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης, στηρίζοντας τόσο την πλευρά της παραγωγής όσο και τις αξιακές αλυσίδες.

Υπερπροηγμένες και ψηφιακές τεχνολογίες

Η καινοτομία, και ιδίως το νέο κύμα καινοτομίας υπερπροηγμένης τεχνολογίας, αποτελεί την ευρωπαϊκή απάντηση για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, την ενίσχυση της ψηφιοποίησης των οικονομιών μας και τη διασφάλιση του εφοδιασμού και της ασφάλειας των τροφίμων, της ενέργειας και των πρώτων υλών στην Ευρώπη. Η καινοτομία στον τομέα της υπερπροηγμένης τεχνολογίας, η οποία έχει τις ρίζες της στην επιστήμη αιχμής, την τεχνολογία και τη μηχανική, συνδυάζει συχνά την πρωτοπορία στον φυσικό, βιολογικό και ψηφιακό τομέα και έχει τη δυνατότητα να προσφέρει μετασχηματιστικές λύσεις για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων. Οι καινοτομίες αυτές έχουν τη δυνατότητα να προωθήσουν την καινοτομία σε ολόκληρη την οικονομία και την κοινωνία, μεταμορφώνοντας έτσι το επιχειρηματικό τοπίο της ΕΕ.

Το ευρωπαϊκό θεματολόγιο καινοτομίας έχει ήδη ως στόχο να θέσει την Ευρώπη στην πρώτη γραμμή του νέου κύματος καινοτομίας υπερπροηγμένης τεχνολογίας και νεοφυών επιχειρήσεων. Ένας από τους κύριους στόχους της είναι η βελτίωση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση για τις ευρωπαϊκές νεοφυείς και επεκτεινόμενες επιχειρήσεις, για παράδειγμα με την κινητοποίηση αναξιοποίητων πηγών ιδιωτικών κεφαλαίων και την απλούστευση των κανόνων εισαγωγής σε χρηματιστηριακή αγορά.

Η STEP θα προσθέσει μια ακόμη διάσταση στη δέσμευση της ΕΕ για την υλοποίηση του εν λόγω θεματολογίου. Η ΕΕ θα κατευθύνει περαιτέρω χρηματοδότηση, αλλά και θα καθορίσει μια σαφή επενδυτική κατεύθυνση. Έτσι θα στηρίξει περαιτέρω τις επενδύσεις υπερπροηγμένης τεχνολογίας στην Ευρώπη, προς όφελος των οικονομιών της ΕΕ και της κοινωνίας στο σύνολό της.

Οι ψηφιακές τεχνολογίες έχουν βαθύ αντίκτυπο στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της ΕΕ στο σύνολό της, ενισχύοντας την αποδοτικότητα και την καινοτομία. Η υιοθέτηση και η ενσωμάτωσή τους σε ολόκληρη την οικονομία θα είναι ζωτικής σημασίας για τη συνολική ανταγωνιστικότητα και παραγωγικότητα 15 . Για να διατηρήσει τη βιομηχανική υπεροχή της, η ΕΕ πρέπει να διαδραματίζει ηγετικό ρόλο σε βασικές ψηφιακές τεχνολογίες.

Καθαρές τεχνολογίες

Η ανταγωνιστικότητα της ΕΕ στον τομέα της καθαρής ενέργειας συνεπάγεται την ικανότητα παραγωγής και χρήσης οικονομικά προσιτής, αξιόπιστης και προσβάσιμης καθαρής ενέργειας και ανταγωνισμού στις παγκόσμιες αγορές καθαρής ενέργειας, με γενικό στόχο τη στήριξη της μετάβασης στην κλιματική ουδετερότητα και την επίτευξη οφελών για την οικονομία και τους πολίτες της ΕΕ. Η ΕΕ αντιμετωπίζει επί του παρόντος τεχνολογικές και μη τεχνολογικές προκλήσεις, όπως οι υψηλές τιμές της ενέργειας, οι διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών και οι ελλείψεις δεξιοτήτων. Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του τομέα καθαρής ενέργειας της ΕΕ θα συμβάλει στην ενίσχυση της ηγετικής θέσης της ΕΕ στον τομέα της τεχνολογίας και θα διαμορφώσει ένα πιο ανθεκτικό, ανεξάρτητο, ασφαλές και οικονομικά προσιτό ενεργειακό σύστημα, όπως απαιτείται για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων. Στο πλαίσιο αυτό, η ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με το βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας παρουσίασε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας μηδενικών καθαρών εκπομπών της Ευρώπης και τη στήριξη της ταχείας μετάβασης στην κλιματική ουδετερότητα, ενώ η πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών 16 θεσπίζει ένα πλαίσιο μέτρων για την ενίσχυση του οικοσυστήματος παραγωγής προϊόντων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών της Ευρώπης.

Από το 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσιεύει ετήσιες εκθέσεις προόδου όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα των τεχνολογιών καθαρής ενέργειας, οι οποίες παρουσιάζουν την τρέχουσα και την προβλεπόμενη κατάσταση για τις διάφορες τεχνολογίες και λύσεις καθαρής ενέργειας και χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Σύμφωνα με την έκθεση προόδου όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα του 2022 17 , την οποία δημοσιεύει η Επιτροπή στο πλαίσιο της διακυβέρνησης της Ενεργειακής Ένωσης και του πλαισίου δράσης για το κλίμα, «Η ταχεία ανάπτυξη και εγκατάσταση εγχώριων τεχνολογιών καθαρής ενέργειας στην ΕΕ είναι καίριας σημασίας για μια οικονομικά αποδοτική, φιλική προς το κλίμα και κοινωνικά δίκαιη αντιμετώπιση της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης». Η έκθεση επιβεβαιώνει επίσης ότι καίριας σημασίας είναι η αύξηση των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων στην έρευνα και την καινοτομία, την κλιμάκωση και την οικονομικά προσιτή ανάπτυξη στον τομέα της καθαρής ενέργειας. Το κανονιστικό και το δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ διαδραματίζουν εν προκειμένω καίριο ρόλο. Μαζί με την εφαρμογή του νέου ευρωπαϊκού θεματολογίου καινοτομίας, τα χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ, η ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και η συνεχής παρακολούθηση των εθνικών δραστηριοτήτων έρευνας και καινοτομίας είναι ζωτικής σημασίας για τον σχεδιασμό ενός αποτελεσματικού οικοσυστήματος έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ και για τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ έρευνας και καινοτομίας και διείσδυσης στην αγορά, ενισχύοντας έτσι την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ.

Βιοτεχνολογίες

Η βιοτεχνολογία και η βιοπαραγωγή είναι καίριας σημασίας για τον εκσυγχρονισμό της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Χρησιμοποιούνται σε ποικίλους βιομηχανικούς τομείς, όπως η υγειονομική περίθαλψη και τα φαρμακευτικά προϊόντα, η γεωργία, τα υλικά και η βιοοικονομία. Η πλήρης αξιοποίηση των οφελών της βιοτεχνολογίας μπορεί να βοηθήσει την οικονομία της ΕΕ να αναπτυχθεί και να προσφέρει νέες θέσεις εργασίας, στηρίζοντας παράλληλα τη βιώσιμη ανάπτυξη, τη δημόσια υγεία και την προστασία του περιβάλλοντος.

Η πανδημία του κορονοϊού απέδειξε τη σημασία της βιοτεχνολογίας, καθώς οι παρασκευαστές εμβολίων διαδραμάτισαν καίριο ρόλο στην αντιστροφή της πορείας της πανδημίας. Ενώ η Ευρώπη εξακολουθεί να κατέχει ηγετική θέση στην καινοτομία στον τομέα των επιστημών της ζωής, η βιοτεχνολογική της βιομηχανία παραμένει περίπου στο ένα τέταρτο του μεγέθους των ΗΠΑ όσον αφορά τόσο τον αριθμό των εταιρειών όσο και την αξία της χρηματοδότησης επιχειρηματικών κεφαλαίων 18 . Επιπλέον, η χρηματοδότηση -τόσο στα πρώτα στάδια όσο και αργότερα- θεωρείται πιο περιορισμένη στην Ευρώπη από ό, τι στις ΗΠΑ. Αυτό περιορίζει την ικανότητα των εταιρειών να επενδύουν σε μεγαλύτερους διαφοροποιημένους αγωγούς και τις αφήνει να εξαρτώνται από τους αρχικούς επενδυτές τους.

•Συνέπεια με τις ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής

Το βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας αποτελεί τον χάρτη πορείας της ΕΕ για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και τη στήριξη της ταχείας μετάβασης στην κλιματική ουδετερότητα. Η πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών αντιπροσωπεύει το ρυθμιστικό του σκέλος. Η πράξη επιδιώκει να διασφαλίσει απλούστερη και ταχεία αδειοδότηση, την προώθηση ευρωπαϊκών στρατηγικών έργων και την ανάπτυξη προτύπων για τη στήριξη της κλιμάκωσης των τεχνολογιών σε ολόκληρη την ενιαία αγορά. Συμπληρώνεται από την πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες 19 , ώστε να διασφαλιστεί επαρκής πρόσβαση στα υλικά εκείνα, όπως οι σπάνιες γαίες, που είναι ζωτικής σημασίας για τις τεχνολογίες κατασκευής οι οποίες διαδραματίζουν καίριο ρόλο για τη διττή μετάβαση. Ένα άλλο βασικό μέσο για τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας είναι η ευρωπαϊκή πράξη για τα μικροκυκλώματα 20 . Επιδιώκει να ενισχύσει την ανθεκτικότητα της Ευρώπης σε τεχνολογίες και εφαρμογές ημιαγωγών και να αυξήσει το μερίδιο της ΕΕ στην παγκόσμια αγορά μικροκυκλωμάτων.

•    Συνέπεια με άλλες πολιτικές της Ένωσης

Η πρόταση θα συμβάλει επίσης στην ανθεκτικότητα και την ανοικτή στρατηγική αυτονομία της ΕΕ, ενισχύοντας την ικανότητα της ΕΕ όσον αφορά τις κρίσιμες τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένων των βασικών τεχνολογιών που σχετίζονται με την ενέργεια, ικανότητα η οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη στήριξη της ανάπτυξης άλλων τομέων της οικονομίας.

Βασίζεται σε υφιστάμενες πολιτικές της ΕΕ που επιδιώκουν την επίτευξη των ίδιων στόχων -όπως, ενδεικτικά, η συνοχή, οι επενδύσεις ανάκαμψης ή η χρηματοδότηση της έρευνας και της καινοτομίας- και οι οποίες επιδιώκουν τη στήριξη της ευρωπαϊκής οικονομίας και τη διοχέτευση κονδυλίων της ΕΕ προς τον πράσινο και τον ψηφιακό μετασχηματισμό.

2.ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ

•Νομική βάση

–του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και του Ταμείου Συνοχής (ΤΣ), που θεσπίστηκαν με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1058 22 , του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ), που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1056 23 , του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ (ΕΚΤ+), που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1057 24 , του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 25 περί κοινών διατάξεων,

–του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/241 26 ,

–του InvestEU, που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/523 27 ,

–του προγράμματος Ψηφιακή Ευρώπη, που θεσπίστηκε με τον κανονισμό 2021/694 28 , του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», που θεσπίστηκε με τον κανονισμό 2021/695 29 , του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας, που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/697 30 και του Ταμείου Καινοτομίας, που θεσπίστηκε με την οδηγία 2003/87/ΕΚ 31 .

–Η STEP θα υλοποιηθεί επίσης στο πλαίσιο του προγράμματος «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4Health), που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/522 32 , σχετικά με τον στόχο της ενίσχυσης της ανάπτυξης βιοτεχνολογιών στην Ένωση.

•Επικουρικότητα (σε περίπτωση μη αποκλειστικής αρμοδιότητας) 

Δεδομένων των προκλήσεων για την επιτάχυνση της ανάπτυξης ψηφιακών τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών, η παρέμβαση στο επίπεδο της Ένωσης συμβάλλει στον συντονισμό των αντιδράσεων για την αντιμετώπιση των αναγκών της Ένωσης για πρόσθετες ικανότητες παραγωγής και για την πρόληψη διαρθρωτικών εξαρτήσεων. Η δράση σε επίπεδο Ένωσης μπορεί σαφώς να οδηγήσει τους ευρωπαϊκούς φορείς σε ένα κοινό όραμα και μια κοινή στρατηγική εφαρμογής. Αυτό είναι καίριας σημασίας για τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας και πεδίου εφαρμογής και για τη δημιουργία της κρίσιμης μάζας που απαιτείται για την κλιμάκωση της παραγωγής πράσινων και ψηφιακών τεχνολογιών στην ΕΕ, περιορίζοντας παράλληλα τον κατακερματισμό των προσπαθειών, την εμβάθυνση των περιφερειακών ανισορροπιών και τους αυτο-επιβλαβείς αγώνες δρόμου επιδοτήσεων μεταξύ των κρατών μελών.

•Αναλογικότητα

Η πρόταση έχει ως στόχο να συμβάλει στην ανάπτυξη ενός οικοσυστήματος παραγωγής μέσω μέτρων για τη διευκόλυνση των επενδύσεων. Στόχος είναι η στήριξη της μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας και της ικανότητας καινοτομίας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας μέσω των ικανοτήτων παραγωγής και η ελαχιστοποίηση των κινδύνων για επενδύσεις σε στρατηγικά έργα, μεταξύ άλλων όσον αφορά επενδύσεις από νεοφυείς επιχειρήσεις, επεκτεινόμενες επιχειρήσεις και ΜΜΕ.

•Επιλογή της νομικής πράξης

3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

•Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη

•Εκτίμηση επιπτώσεων

•Καταλληλότητα και απλούστευση του κανονιστικού πλαισίου

•Θεμελιώδη δικαιώματα

Το άρθρο 15 του Χάρτη προβλέπει την ελευθερία του επαγγέλματος και το δικαίωμα προς εργασία. Η στήριξη της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας θα προαγάγει την οικονομική ανάπτυξη, ώστε να συνεχίσει να προσφέρει ευκαιρίες απασχόλησης στους πολίτες και τους κατοίκους της Ένωσης.

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

Η πρόταση θα οδηγήσει σε πρόσθετη προχρηματοδότηση που θα καταβληθεί στο πλαίσιο του ΤΔΜ το 2024, η οποία θα χρηματοδοτηθεί από το Ευρωπαϊκό Μέσο Ανάκαμψης NextGenerationEU. Θα έχει επίσης ως αποτέλεσμα την καταβολή πρόσθετης προχρηματοδότησης στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ, του ΤΣ και του ΕΚΤ+ το 2024 για τα ποσά που έχουν προγραμματιστεί στο πλαίσιο των προτεραιοτήτων που προορίζονται για πράξεις οι οποίες συμβάλλουν στην ενίσχυση των στόχων STEP. Οι πρόσθετες πληρωμές προχρηματοδότησης για το ΤΔΜ το 2024 θα χρηματοδοτηθούν μόνο από εξωτερικά έσοδα για ειδικό προορισμό και θα έχουν ως αποτέλεσμα την εμπροσθοβαρή χρηματοδότηση των πιστώσεων πληρωμών του NGEU από το έτος 2026 στο έτος 2024. Όλα τα ποσά θα είναι διαθέσιμα ως εξωτερικά έσοδα για ειδικό προορισμό, κατά την έννοια του άρθρου 21 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046, που προέρχονται από τις δανειοληπτικές πράξεις του NextGenerationEU.

Οι πρόσθετες πληρωμές προχρηματοδότησης για το ΕΤΠΑ, το ΤΣ και το ΕΚΤ+ το 2024 θα έχουν ως αποτέλεσμα την εμπροσθοβαρή χρηματοδότηση των πιστώσεων πληρωμών έως το 2024 και είναι δημοσιονομικά ουδέτερες κατά την περίοδο 2021-2027. Αυτή η πρόσθετη προχρηματοδότηση δεν προβλεπόταν στο σχέδιο προϋπολογισμού. Η Επιτροπή θα παρακολουθεί τα ποσά που προγραμματίζονται από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο των προτεραιοτήτων που αφορούν πράξεις οι οποίες συμβάλλουν στην επίτευξη στόχων STEP και θα αξιολογήσει τον αντίκτυπό τους στις ανάγκες πληρωμών στο πλαίσιο της συνολικής διαδικασίας μεταφοράς το 2024. Το ποσό που καταβάλλεται ως πρόσθετη προχρηματοδότηση διαγράφεται εξ ολοκλήρου από τους λογαριασμούς της Επιτροπής το αργότερο κατά το κλείσιμο των αντίστοιχων προγραμμάτων, έτσι ώστε το συνολικό ποσό των πληρωμών που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο των σχετικών Ταμείων να παραμείνει αμετάβλητο με την παρούσα πρόταση. Η προτεινόμενη τροποποίηση δεν απαιτεί αλλαγές στα ετήσια ανώτατα όρια του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για τις αναλήψεις υποχρεώσεων και τις πληρωμές σύμφωνα με το παράρτημα Ι του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2093 του Συμβουλίου και δεν συνεπάγεται αλλαγές στις συνολικές ανάγκες πληρωμών κατά την περίοδο προγραμματισμού 2021-27.

Όσον αφορά το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», η πρόταση συνίσταται στην ενίσχυση του κονδυλίου του ΕΣΚ κατά 2,63 δισ. EUR συνολικά:

–0,8 δισ. EUR προτείνεται να ανακατανεμηθούν από τους πόρους που διατίθενται στον πυλώνα ΙΙ «Παγκόσμιες προκλήσεις και ευρωπαϊκή βιομηχανική ανταγωνιστικότητα» για την περίοδο 202[x] έως 2027·

–0,13 δισ. EUR από τις επανεισροές του πιλοτικού ΕΣΚ του προγράμματος «Ορίζων 2020»·

–1,2 δισ. EUR, που προκύπτουν από τη συνολική ή μερική μη υλοποίηση ερευνητικών έργων που υποστηρίζονται από το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» και τους προκατόχους του, προτείνεται να διατεθούν εκ νέου, σύμφωνα με το άρθρο 15 παράγραφος 3 του δημοσιονομικού κανονισμού, προς όφελος του σκέλους ΕΣΚ του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» και

–0,5 δισ. EUR δημοσιονομική ενίσχυση.

Επιπλέον, το Ταμείο Καινοτομίας θα πρέπει να ενισχυθεί με 5 δισ. EUR, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας με 1,5 δισ. EUR και το InvestEU θα πρέπει να επωφεληθεί από ενίσχυση ύψους 3 δισ. EUR με αποτέλεσμα εγγύηση ύψους 7,5 δισ. EUR.

Ως εκ τούτου, οι συνολικές δημοσιονομικές επιπτώσεις για το ΠΔΠ ανέρχονται σε 10 δισ. EUR.

5.ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

•Σχέδια εφαρμογής και ρυθμίσεις παρακολούθησης, αξιολόγησης και υποβολής εκθέσεων

–Κανονισμός περί κοινών διατάξεων: επικαιροποίηση του παραρτήματος Ι του κανονισμού ώστε να συμπεριληφθούν πρόσθετα πεδία παρέμβασης·

–Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας: σήμανση και υποβολή εκθέσεων βάσει ανάλυσης των εκτιμώμενων δαπανών από την Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 29 παράγραφος 3 του εν λόγω κανονισμού για τις επενδύσεις που σχετίζονται με τους στόχους STEP·

–InvestEU: παρακολούθηση των δαπανών από την Επιτροπή.

–Προγράμματα άμεσης διαχείρισης (πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», Ταμείο Καινοτομίας, Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας, πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη, πρόγραμμα «EU4Health»): παρακολούθηση των δαπανών από την Επιτροπή.

–Μέσα συνοχής: τροποποίηση των παραρτημάτων του ειδικού κανονισμού για κάθε ταμείο που περιέχει τους δείκτες επιδόσεων·

–InvestEU: τροποποίηση του παραρτήματος III του κανονισμού InvestEU, το οποίο περιέχει τους βασικούς δείκτες επιδόσεων και παρακολούθησης·

–Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας: στήριξη στο υφιστάμενο πλαίσιο υποβολής εκθέσεων·

–Προγράμματα άμεσης διαχείρισης (πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», Ταμείο Καινοτομίας, Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας, πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη, πρόγραμμα «EU4Health»): πληροφορίες που πρέπει να συλλέγονται από την Επιτροπή.

•Αναλυτική επεξήγηση των επιμέρους διατάξεων της πρότασης

Η παρούσα τροπολογία παρέχει πρόσθετες δυνατότητες ευελιξίας στα κράτη μέλη ώστε να είναι σε θέση να εφαρμόσουν τα προγράμματα της πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2014-2020, το ΕΤΘΑ και το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (ΤΕΒΑ). Το κανονιστικό πλαίσιο για την εφαρμογή των προγραμμάτων της περιόδου 2014-2020 έχει ήδη προσαρμοστεί ώστε να παρέχει στα κράτη μέλη και τις περιφέρειες πρόσθετη ευελιξία όσον αφορά τους κανόνες εφαρμογής και περισσότερη ρευστότητα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 και του πολέμου ή της επίθεσης κατά της Ουκρανίας 35 . Τα μέτρα αυτά, τα οποία θεσπίστηκαν στο τέλος της περιόδου προγραμματισμού, απαιτούν επαρκή χρόνο και διοικητικούς πόρους για την πλήρη αξιοποίηση και εφαρμογή τους. Αυτό συνδέεται με την ανάγκη των κρατών μελών να εστιάσουν διοικητικούς πόρους στην αναθεώρηση των επιχειρησιακών προγραμμάτων προς την κατεύθυνση της STEP.

Ως εκ τούτου, η προθεσμία για την υποβολή της εν λόγω αίτησης τελικής πληρωμής θα πρέπει να παραταθεί κατά 12 μήνες. Επιπλέον, η προθεσμία για την υποβολή των εγγράφων κλεισίματος θα πρέπει επίσης να παραταθεί κατά 12 μήνες, ώστε να είναι δυνατή η διενέργεια των αναγκαίων λογιστικών και άλλων ελέγχων που επιτρέπουν την ομαλή περάτωση των προγραμμάτων στο πλαίσιο της περιόδου προγραμματισμού 2014-2020. Προκειμένου να διασφαλιστεί η χρηστή εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ και η τήρηση των ανώτατων ορίων πληρωμών, οι πληρωμές που θα πραγματοποιηθούν το 2025 θα πρέπει να περιοριστούν στο 1 % των δημοσιονομικών πιστώσεων από πόρους του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου ανά πρόγραμμα. Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι τα οφειλόμενα ποσά που υπερβαίνουν το ανώτατο όριο του 1 % των πιστώσεων του προγράμματος ανά ταμείο για το 2025 δεν θα καταβληθούν το 2025 ούτε τα επόμενα έτη, αλλά θα χρησιμοποιηθούν μόνο για την εκκαθάριση των προχρηματοδοτήσεων. Τα μη χρησιμοποιηθέντα ποσά αποδεσμεύονται σύμφωνα με τους γενικούς κανόνες αποδέσμευσης κατά το κλείσιμο.

Η διάταξη αυτή δημιουργεί έναν νέο τομέα πολιτικής (πέμπτο σκέλος) που στοχεύει στη στήριξη των επενδύσεων STEP στο πλαίσιο του InvestEU και περιλαμβάνει το πρόσθετο ποσό των [...] δισ. EUR που προτείνεται στο πλαίσιο της επανεξέτασης του ΠΔΠ τροποποιώντας τα ποσά της εγγύησης της ΕΕ για τους σκοπούς της STEP. Γίνονται επίσης τροποποιήσεις ώστε να αντικατοπτρίζεται η διάσταση της σφραγίδας κυριαρχίας στο InvestEU, όπως εξηγείται στο άρθρο 4.

Προτείνονται επίσης πρόσθετες δυνατότητες ευελιξίας και διευκρινίσεις για την καλύτερη επίτευξη των στόχων της παρούσας πρωτοβουλίας. Όσον αφορά τον συνδυασμό χαρτοφυλακίων, διευκρινίζεται ότι, όταν η στήριξη από τα χρηματοδοτικά μέσα που αναφέρονται στο άρθρο 7 παράγραφος 1 συνδυάζεται σε χρηματοπιστωτικό προϊόν σε θέση μειωμένης εξασφάλισης έναντι της εγγύησης της ΕΕ βάσει του παρόντος κανονισμού και/ή της εγγύησης της ΕΕ που θεσπίζεται με τον κανονισμό (ΕΕ) 2015/1017, οι ζημίες, τα έσοδα και οι αποπληρωμές, καθώς και οι δυνητικές ανακτήσεις, μπορούν επίσης να αποδίδονται σε μη αναλογική βάση. Η παρούσα τροπολογία αποσκοπεί στη διευκόλυνση των συνεργειών μεταξύ του InvestEU και άλλων προγραμμάτων της Ένωσης, αυξάνοντας την ευελιξία στον σχεδιασμό των συνδυαστικών πράξεων.

Για να διευκολυνθεί η απορρόφηση της συνιστώσας για τα κράτη μέλη, προτείνεται να αυξηθεί ελαφρώς το διαθέσιμο χρονικό διάστημα για τη σύναψη συμφωνίας εγγύησης από εννέα σε δώδεκα μήνες από τη σύναψη της συμφωνίας συνεισφοράς. Οι κανόνες σχετικά με τη σύνθεση της Επιτροπής Επενδύσεων τροποποιούνται επίσης προκειμένου να διευκρινιστεί ότι ένα μη μόνιμο μέλος μπορεί να διοριστεί σε δύο συνθέσεις κατ’ ανώτατο όριο, με στόχο την εφαρμογή διαδικασίας επιλογής που θα επιτρέψει ταχεία σύσταση της Επιτροπής Επενδύσεων για το νέο πέμπτο σκέλος.

2023/0199 (COD)

Πρόταση

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

για τη θέσπιση της πλατφόρμας στρατηγικών τεχνολογιών για την Ευρώπη («STEP») και την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ, των κανονισμών (ΕΕ) 2021/1058, (ΕΕ) 2021/1056, (ΕΕ) 2021/1057, (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, (ΕΕ) αριθ. 223/2014, (ΕΕ) 2021/1060, (ΕΕ) 2021/523, (ΕΕ) 2021/695, (ΕΕ) 2021/697 και (ΕΕ) 2021/241

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 164, το άρθρο 173, το άρθρο 175 τρίτη παράγραφος, το άρθρο 176, το άρθρο 177, το άρθρο 178, το άρθρο 182 παράγραφος 1 και το άρθρο 192 παράγραφος 1,

Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,

Κατόπιν διαβίβασης του σχεδίου νομοθετικής πράξης στα εθνικά κοινοβούλια,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής 36 ,

Έχοντας υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών 37 ,

Αποφασίζοντας σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία,

Εκτιμώντας τα ακόλουθα:

(1)Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της ανθεκτικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας μέσω του πράσινου και του ψηφιακού μετασχηματισμού αποτελεί την πυξίδα της ΕΕ τα τελευταία χρόνια. Η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση που εδράζονται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία 38 και στο πρόγραμμα «Ψηφιακή Δεκαετία» 39 προωθούν την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας της ΕΕ, διανοίγουν νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες και συμβάλλουν στην απόκτηση ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος στις παγκόσμιες αγορές. Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία καθορίζει τον χάρτη πορείας βάσει του οποίου η οικονομία της Ένωσης θα καταστεί κλιματικά ουδέτερη και βιώσιμη με δίκαιο και χωρίς αποκλεισμούς τρόπο, αντιμετωπίζοντας τις προκλήσεις που σχετίζονται με το κλίμα και το περιβάλλον. Επιπλέον, το πρόγραμμα πολιτικής για την Ψηφιακή Δεκαετία 2030 καθορίζει σαφή κατεύθυνση για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Ένωσης και για την επίτευξη ψηφιακών στόχων σε επίπεδο Ένωσης έως το 2030, ιδίως όσον αφορά τις ψηφιακές δεξιότητες, τις ψηφιακές υποδομές και τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων και των δημόσιων υπηρεσιών.

(2)Η βιομηχανία της ΕΕ έχει αποδείξει την εγγενή ανθεκτικότητά της, όμως αντιμετωπίζει προκλήσεις. Ο υψηλός πληθωρισμός, οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού, οι διαταραχές των αλυσίδων εφοδιασμού μετά την πανδημία COVID-19, τα αυξανόμενα επιτόκια και οι ακραίες αυξήσεις του κόστους της ενέργειας και των τιμών των εισροών επιβαρύνουν την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας της ΕΕ. Αυτό συνδυάζεται με έναν ισχυρό, αλλά όχι πάντοτε θεμιτό, ανταγωνισμό στην κατακερματισμένη παγκόσμια αγορά. Η ΕΕ έχει ήδη υποβάλει αρκετές πρωτοβουλίες για να στηρίξει τη βιομηχανία της, όπως το βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας 40 , η πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες 41 , η πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών 42 , το νέο προσωρινό πλαίσιο κρίσης και μετάβασης για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης 43 και το REPowerEU 44 . Ενώ αυτές οι λύσεις παρέχουν γρήγορη και στοχευμένη στήριξη, η ΕΕ χρειάζεται μια πιο διαρθρωτική απάντηση στις επενδυτικές ανάγκες των βιομηχανιών της, διασφαλίζοντας συνοχή και ισότιμους όρους ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά, καθώς και να μειώσει τις στρατηγικές της εξαρτήσεις.

(3)Η υιοθέτηση και η κλιμάκωση στην Ένωση υπερπροηγμένων και ψηφιακών τεχνολογιών, καθαρών τεχνολογιών και βιοτεχνολογιών θα είναι ουσιαστικής σημασίας για την αξιοποίηση των ευκαιριών και την επίτευξη των στόχων της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, προωθώντας έτσι την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και τη βιωσιμότητά της. Ως εκ τούτου, απαιτείται άμεση δράση προς στήριξη της ανάπτυξης ή της παραγωγής στην Ένωση των εν λόγω τεχνολογιών, διαφυλάσσοντας και ενισχύοντας τις αλυσίδες αξίας τους, μειώνοντας έτσι τις στρατηγικές εξαρτήσεις της Ένωσης και αντιμετωπίζοντας τις υφιστάμενες ελλείψεις εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων σε αυτούς τους τομείς μέσω κατάρτισης και μαθητείας και της δημιουργίας ελκυστικών και ποιοτικών θέσεων εργασίας προσβάσιμων σε όλους.

(4)Υπάρχει ανάγκη στήριξης κρίσιμων τεχνολογιών στους ακόλουθους τομείς: υπερπροηγμένες και ψηφιακές τεχνολογίες, καθαρές τεχνολογίες και βιοτεχνολογίες (συμπεριλαμβανομένων των αντίστοιχων αλυσίδων αξίας κρίσιμων πρώτων υλών), ιδίως έργα, εταιρείες και τομείς με ζωτικής σημασίας ρόλο για την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα της ΕΕ και των αλυσίδων αξίας της. Για παράδειγμα, οι υπερπροηγμένες τεχνολογίες και οι ψηφιακές τεχνολογίες θα πρέπει να περιλαμβάνουν τη μικροηλεκτρονική, τους υπολογιστές υψηλής απόδοσης, τις κβαντικές τεχνολογίες (δηλαδή, τεχνολογίες υπολογιστών, επικοινωνίας και ανίχνευσης), τους υπολογιστές νέφους, τους υπολογιστές αιχμής και την τεχνητή νοημοσύνη, τις τεχνολογίες κυβερνοασφάλειας, τη ρομποτική, την τεχνολογία 5G και την προηγμένη συνδεσιμότητα και τις προηγμένες εικονικές πραγματικότητες, συμπεριλαμβανομένων δράσεων που σχετίζονται με τις υπερπροηγμένες και ψηφιακές τεχνολογίες για την ανάπτυξη αμυντικών και αεροδιαστημικών εφαρμογών. Οι καθαρές τεχνολογίες περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τις εξής: ανανεώσιμες πηγές ενέργειας· αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας· αντλίες θερμότητας· δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας· ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης· βιώσιμα εναλλακτικά καύσιμα· ηλεκτρολυτικές κυψέλες και κυψέλες καυσίμου· δέσμευση, χρήση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα· ενεργειακή αποδοτικότητα· υδρογόνο και τη σχετική υποδομή του· έξυπνες ενεργειακές λύσεις· τεχνολογίες ζωτικής σημασίας για τη βιωσιμότητα, όπως ο καθαρισμός του νερού και η αφαλάτωση· προηγμένα υλικά όπως νανοϋλικά, σύνθετα υλικά και μελλοντικά καθαρά δομικά υλικά και τεχνολογίες για τη βιώσιμη εξόρυξη και επεξεργασία κρίσιμων πρώτων υλών. Η βιοτεχνολογία θεωρείται ότι περιλαμβάνει τεχνολογίες όπως τα βιομόρια και οι εφαρμογές τους, τα φαρμακευτικά προϊόντα και οι ιατρικές τεχνολογίες που είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια της υγείας, η βιοτεχνολογία καλλιεργειών, καθώς και η βιομηχανική βιοτεχνολογία, όπως για τη διάθεση αποβλήτων, και η βιοπαραγωγή. Η Επιτροπή μπορεί να εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές για τον περαιτέρω προσδιορισμό του πεδίου εφαρμογής των τεχνολογιών στους τρεις αυτούς τομείς που θεωρούνται κρίσιμης σημασίας σύμφωνα με τον παρόντα κανονισμό, προκειμένου να προωθηθεί μια κοινή ερμηνεία των έργων, των εταιρειών και των τομέων που θα υποστηριχθούν στο πλαίσιο των αντίστοιχων προγραμμάτων υπό το πρίσμα του κοινού στρατηγικού στόχου. Επιπλέον, οι τεχνολογίες σε οποιονδήποτε από αυτούς τους τρεις τομείς που αποτελούν αντικείμενο σημαντικού έργου κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (ΣΕΚΕΕ) που έχει εγκριθεί από την Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο β) της ΣΛΕΕ θα πρέπει να θεωρούνται κρίσιμης σημασίας και τα μεμονωμένα έργα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής ενός τέτοιου ΣΕΚΕΕ θα πρέπει να είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση, σύμφωνα με τους αντίστοιχους κανόνες του προγράμματος, στον βαθμό που το διαπιστωθέν χρηματοδοτικό κενό και οι επιλέξιμες δαπάνες δεν έχουν ακόμη καλυφθεί πλήρως.

(5)Η ενίσχυση της παραγωγικής ικανότητας βασικών τεχνολογιών στην Ένωση δεν θα είναι δυνατή χωρίς σημαντικό ειδικευμένο εργατικό δυναμικό. Ωστόσο, οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων έχουν αυξηθεί σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που θεωρούνται καίριας σημασίας για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, και θέτουν σε κίνδυνο την ανάδυση των βασικών τεχνολογιών, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της δημογραφικής αλλαγής. Ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο να ενισχυθεί η ενεργοποίηση περισσότερων ατόμων στην αγορά εργασίας που σχετίζονται με στρατηγικούς τομείς, ιδίως μέσω της δημιουργίας θέσεων εργασίας και μαθητείας για τους νέους, τα μειονεκτούντα άτομα, ιδίως τους νέους που βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης. Η στήριξη αυτή θα συμπληρώσει ορισμένες άλλες δράσεις που αποσκοπούν στην κάλυψη των αναγκών σε δεξιότητες που απορρέουν από τη μετάβαση, οι οποίες περιγράφονται στο θεματολόγιο δεξιοτήτων της ΕΕ 45 .

(6)Η κλίμακα των επενδύσεων που απαιτούνται για τη μετάβαση απαιτεί την πλήρη κινητοποίηση της χρηματοδότησης που είναι διαθέσιμη στο πλαίσιο των υφιστάμενων προγραμμάτων και ταμείων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που χορηγούν εγγύηση από τον προϋπολογισμό για χρηματοδοτικές και επενδυτικές πράξεις και την εφαρμογή χρηματοδοτικών μέσων και συνδυαστικών πράξεων. Η χρηματοδότηση αυτή θα πρέπει να αναπτυχθεί με πιο ευέλικτο τρόπο, ώστε να παρέχεται έγκαιρη και στοχευμένη στήριξη σε κρίσιμες τεχνολογίες σε στρατηγικούς τομείς. Ως εκ τούτου, μια πλατφόρμα στρατηγικών τεχνολογιών για την Ευρώπη («STEP») θα πρέπει να παρέχει διαρθρωτική απάντηση στις επενδυτικές ανάγκες της Ένωσης, συμβάλλοντας στην καλύτερη διοχέτευση των υφιστάμενων κονδυλίων της ΕΕ σε κρίσιμες επενδύσεις που αποσκοπούν στη στήριξη της ανάπτυξης ή της παραγωγής κρίσιμων τεχνολογιών, διατηρώντας παράλληλα ισότιμους όρους ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά, διατηρώντας έτσι τη συνοχή και στοχεύοντας σε γεωγραφικά ισορροπημένη κατανομή των έργων που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο της STEP, σύμφωνα με τις αντίστοιχες εντολές του προγράμματος.

(7)Η STEP θα πρέπει να προσδιορίζει τους πόρους που θα πρέπει να υλοποιηθούν στο πλαίσιο των υφιστάμενων προγραμμάτων και ταμείων της Ένωσης, του InvestEU, του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας και του Ταμείου Καινοτομίας. Κάτι τέτοιο θα πρέπει να συνοδεύεται από την παροχή πρόσθετης χρηματοδότησης ύψους 10 δισ. EUR. Από το ποσό αυτό, 5 δισ. EUR θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την αύξηση των πόρων του Ταμείου Καινοτομίας 46 και 3 δισ. EUR για την αύξηση του συνολικού ποσού της εγγύησης της ΕΕ που διατίθεται για τη συνιστώσα ΕΕ στο πλαίσιο του κανονισμού InvestEU στα 7,5 δισ. EUR 47 , λαμβάνοντας υπόψη το σχετικό ποσοστό προβλέψεων. 0,5 δισ. EUR θα πρέπει να διατεθούν για την αύξηση του χρηματοδοτικού κονδυλίου στο πλαίσιο του κανονισμού για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» 48 , ο οποίος θα πρέπει να τροποποιηθεί αναλόγως, και 1,5 δισ. EUR για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας 49 .

(8)Θα πρέπει να απονέμεται «σφραγίδα κυριαρχίας» σε έργα που συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων STEP, υπό την προϋπόθεση ότι το έργο έχει αξιολογηθεί και συμμορφώνεται με τις ελάχιστες απαιτήσεις ποιότητας, ιδίως τα κριτήρια επιλεξιμότητας, αποκλεισμού και ανάθεσης, τα οποία προβλέπονται σε πρόσκληση υποβολής προτάσεων στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», του προγράμματος Ψηφιακή Ευρώπη 50 , του προγράμματος «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4Health) 51 , του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας ή του Ταμείου Καινοτομίας, και ανεξάρτητα από το αν το έργο έχει λάβει χρηματοδότηση στο πλαίσιο των εν λόγω μέσων. Αυτές οι ελάχιστες απαιτήσεις ποιότητας θα καθοριστούν με σκοπό τον προσδιορισμό έργων υψηλής ποιότητας. Η εν λόγω σφραγίδα θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως σήμα ποιότητας που θα βοηθά τα έργα να προσελκύσουν δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις πιστοποιώντας τη συμβολή τους στους στόχους STEP. Επιπλέον, η σφραγίδα θα προωθήσει την καλύτερη πρόσβαση στη χρηματοδότηση της ΕΕ, ιδίως διευκολύνοντας τη σωρευτική ή συνδυασμένη χρηματοδότηση από διάφορα μέσα της Ένωσης.

(9)Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να είναι δυνατή η χρήση αξιολογήσεων που πραγματοποιούνται για άλλα προγράμματα της Ένωσης σύμφωνα με τα άρθρα 126 και 127 του κανονισμού (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 52 , προκειμένου να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος για τους δικαιούχους κονδυλίων της Ένωσης και να ενθαρρυνθούν οι επενδύσεις σε τεχνολογίες προτεραιότητας. Υπό την προϋπόθεση ότι συμμορφώνονται με τις διατάξεις του κανονισμού ΜΑΑ 53 , τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξετάζουν το ενδεχόμενο να συμπεριλαμβάνουν δράσεις στις οποίες έχει απονεμηθεί η σφραγίδα κυριαρχίας κατά την κατάρτιση των οικείων σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, κατά την υποβολή προτάσεων για σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και κατά τη λήψη αποφάσεων σχετικά με επενδυτικά έργα που θα χρηματοδοτηθούν από το μερίδιό τους στο Ταμείο Εκσυγχρονισμού. Η σφραγίδα κυριαρχίας θα πρέπει επίσης να λαμβάνεται υπόψη από την Επιτροπή στο πλαίσιο της διαδικασίας που προβλέπεται στο άρθρο 19 του καταστατικού της ΕΤΕπ και του ελέγχου πολιτικής που προβλέπεται στο άρθρο 23 του κανονισμού InvestEU. Επιπλέον, οι εταίροι υλοποίησης θα πρέπει να υποχρεούνται να εξετάζουν έργα στα οποία έχει απονεμηθεί η σφραγίδα κυριαρχίας σε περίπτωση που εμπίπτουν στο γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής τους και στο πεδίο δραστηριοτήτων τους σύμφωνα με το άρθρο 26 παράγραφος 5 του εν λόγω κανονισμού. Οι αρχές που είναι αρμόδιες για τα προγράμματα τα οποία εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της STEP θα πρέπει επίσης να ενθαρρύνονται να εξετάζουν το ενδεχόμενο στήριξης των στρατηγικών έργων που προσδιορίζονται σύμφωνα με τις πράξεις για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών και τις κρίσιμες πρώτες ύλες, τα οποία εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 2 του κανονισμού και για τα οποία μπορεί να ισχύουν κανόνες για τη σωρευτική χρηματοδότηση.

(10)Η Επιτροπή θα πρέπει να δημιουργήσει έναν νέο διαθέσιμο στο κοινό ιστότοπο (τη «δικτυακή πύλη για την κυριαρχία») για την παροχή πληροφοριών σχετικά με τη διαθέσιμη στήριξη σε εταιρείες και φορείς υλοποίησης έργων που αναζητούν κεφάλαια για επενδύσεις STEP. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να παρουσιάζει με προσβάσιμο και φιλικό προς τον χρήστη τρόπο τις ευκαιρίες χρηματοδότησης για επενδύσεις STEP που διατίθενται στο πλαίσιο του προϋπολογισμού της ΕΕ. Θα πρέπει να περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με προγράμματα υπό άμεση διαχείριση, όπως το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», το πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη, το πρόγραμμα «EU4Health» (Η ΕΕ για την υγεία) και το Ταμείο Καινοτομίας, καθώς και για άλλα προγράμματα όπως το InvestEU, ο ΜΑΑ και τα Ταμεία της πολιτικής συνοχής. Επιπλέον, η δικτυακή πύλη για την κυριαρχία θα πρέπει να συμβάλει στην αύξηση της προβολής των επενδύσεων STEP έναντι των επενδυτών, με την απαρίθμηση των έργων στα οποία έχει απονεμηθεί σφραγίδα κυριαρχίας. Η πύλη θα πρέπει επίσης να παραθέτει τις εθνικές αρμόδιες αρχές που είναι υπεύθυνες να ενεργούν ως σημεία επαφής για την εφαρμογή της STEP σε εθνικό επίπεδο.

(11)Ενώ η STEP βασίζεται στον αναπρογραμματισμό και την ενίσχυση των υφιστάμενων προγραμμάτων για τη στήριξη στρατηγικών επενδύσεων, αποτελεί επίσης σημαντικό στοιχείο για τη δοκιμή της σκοπιμότητας και της προετοιμασίας νέων παρεμβάσεων ως βήμα προς τη δημιουργία Ευρωπαϊκού Ταμείου Κυριαρχίας. Η εκτίμηση του 2025 θα αξιολογήσει τη συνάφεια των δράσεων που έχουν αναληφθεί και θα χρησιμεύσει ως βάση για την αξιολόγηση της ανάγκης αναβάθμισης της στήριξης προς τους στρατηγικούς τομείς.

(12)Η οδηγία 2003/87/ΕΚ 54 θα πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να καταστεί δυνατή η πρόσθετη χρηματοδότηση με χρηματοδοτικό κονδύλιο για την περίοδο 2024-2027 ύψους 5 δισ. EUR. Το Ταμείο Καινοτομίας στηρίζει επενδύσεις σε καινοτόμες τεχνολογίες χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών, οι οποίες αποτελούν πεδίο εφαρμογής που πρέπει να καλύπτεται από τη STEP. Ως εκ τούτου, η αύξηση του όγκου του Ταμείου Καινοτομίας θα πρέπει να επιτρέπει την παροχή χρηματοδότησης για την επίτευξη του στόχου της στήριξης της ανάπτυξης ή της παραγωγής στην Ένωση κρίσιμων καθαρών τεχνολογιών. Σύμφωνα με τους στόχους της διασφάλισης συνοχής και της προώθησης της ενιαίας αγοράς, και προκειμένου να στηριχθούν η πράσινη μετάβαση και η ανάπτυξη καθαρών τεχνολογιών σε ολόκληρη την Ένωση, το πρόσθετο χρηματοδοτικό κονδύλιο θα πρέπει να διατίθεται μέσω προσκλήσεων υποβολής προτάσεων ανοικτών σε οντότητες από κράτη μέλη των οποίων το μέσο κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ των 27, μετρούμενο σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (ΜΑΔ) και υπολογιζόμενο με βάση τα στοιχεία της Ένωσης για την περίοδο 2015-2017.

(13)Προκειμένου να επεκταθούν οι δυνατότητες στήριξης για επενδύσεις που αποσκοπούν στην ενίσχυση της βιομηχανικής ανάπτυξης και στην τόνωση των αλυσίδων αξίας σε στρατηγικούς τομείς, το πεδίο εφαρμογής της στήριξης από το ΕΤΠΑ θα πρέπει να επεκταθεί με την πρόβλεψη νέων ειδικών στόχων στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ, με την επιφύλαξη των κανόνων επιλεξιμότητας των δαπανών για το κλίμα, όπως ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1060 55 και στον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1058 56 . Σε στρατηγικούς τομείς, θα πρέπει επίσης να είναι δυνατή η στήριξη παραγωγικών επενδύσεων σε επιχειρήσεις εκτός των ΜΜΕ, οι οποίες μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην ανάπτυξη των λιγότερο ανεπτυγμένων περιφερειών και των περιφερειών μετάβασης, καθώς και στις περισσότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες των κρατών μελών με κατά κεφαλήν ΑΕΠ κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ. Οι διαχειριστικές αρχές ενθαρρύνονται να προωθήσουν τη συνεργασία μεταξύ μεγάλων επιχειρήσεων και τοπικών ΜΜΕ, αλυσίδων εφοδιασμού, και οικοσυστημάτων καινοτομίας και τεχνολογίας. Αυτό θα επιτρέψει την ενίσχυση της συνολικής ικανότητας της Ευρώπης να ενισχύσει τη θέση της στους εν λόγω τομείς μέσω της παροχής πρόσβασης σε όλα τα κράτη μέλη σε τέτοιες επενδύσεις, αντιμετωπίζοντας έτσι τον κίνδυνο αύξησης των ανισοτήτων.

(14)Το πεδίο εφαρμογής της στήριξης του ΤΔΜ, που ορίζεται στον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1056 57 , θα πρέπει επίσης να επεκταθεί ώστε να καλύπτει επενδύσεις σε καθαρές τεχνολογίες που συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της STEP από μεγάλες επιχειρήσεις, υπό την προϋπόθεση ότι είναι συμβατές με την αναμενόμενη συμβολή στη μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα, όπως ορίζεται στα εδαφικά σχέδια δίκαιης μετάβασης. Η στήριξη που παρέχεται για τις εν λόγω επενδύσεις δεν θα πρέπει να απαιτεί αναθεώρηση του εδαφικού σχεδίου δίκαιης μετάβασης, όταν η εν λόγω αναθεώρηση θα συνδέεται αποκλειστικά με την ανάλυση των ελλείψεων που δικαιολογεί την επένδυση από την άποψη της δημιουργίας θέσεων εργασίας.

(15)Το ΕΚΤ+ 58 , το οποίο αποτελεί το κύριο Ταμείο της ΕΕ για επενδύσεις σε ανθρώπινο δυναμικό, συμβάλλει καθοριστικά στην προώθηση της ανάπτυξης δεξιοτήτων. Προκειμένου να διευκολυνθεί η χρήση του εν λόγω Ταμείου για τους στόχους STEP, θα πρέπει να είναι δυνατή η χρήση του ΕΚΤ+ για την κάλυψη επενδύσεων που αποσκοπούν στην επίτευξη ειδικευμένου και ανθεκτικού εργατικού δυναμικού έτοιμου για τον μελλοντικό κόσμο της εργασίας.

(16)Προκειμένου να διευκολυνθεί η επιτάχυνση των επενδύσεων και να παρασχεθεί άμεση ρευστότητα για επενδύσεις που στηρίζουν τους στόχους STEP στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ, του ΕΚΤ+ 59 και του ΤΔΜ, θα πρέπει να παρασχεθεί πρόσθετο ποσό έκτακτης προχρηματοδότησης υπό μορφή εφάπαξ πληρωμής σε σχέση με τις προτεραιότητες που προορίζονται για επενδύσεις που στηρίζουν τους στόχους STEP. Η πρόσθετη προχρηματοδότηση θα πρέπει να ισχύει για το σύνολο των κονδυλίων του ΤΔΜ, δεδομένης της ανάγκης να επιταχυνθεί η υλοποίησή του και των ισχυρών δεσμών του ΤΔΜ προς τη στήριξη των κρατών μελών στην επίτευξη των στόχων STEP. Οι κανόνες που ισχύουν για τα εν λόγω ποσά έκτακτης προχρηματοδότησης θα πρέπει να συνάδουν με τους κανόνες που ισχύουν για την προχρηματοδότηση, οι οποίοι ορίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1060. Επιπλέον, για να δοθούν περαιτέρω κίνητρα για την απορρόφηση των εν λόγω επενδύσεων και να διασφαλιστεί η ταχύτερη υλοποίησή τους, θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα αύξησης του ποσοστού χρηματοδότησης της ΕΕ στο 100 % για τις προτεραιότητες STEP. Κατά την υλοποίηση των νέων στόχων STEP, οι διαχειριστικές αρχές ενθαρρύνονται να εφαρμόζουν ορισμένα κοινωνικά κριτήρια ή να προωθούν κοινωνικά θετικά αποτελέσματα, όπως η δημιουργία θέσεων μαθητείας και θέσεων εργασίας για μειονεκτούντες νέους, ιδίως νέους που βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης, εφαρμόζοντας τα κοινωνικά κριτήρια ανάθεσης στις οδηγίες για τις δημόσιες συμβάσεις όταν ένα έργο υλοποιείται από φορέα που υπόκειται σε δημόσιες συμβάσεις, και καταβάλλοντας τους ισχύοντες μισθούς, όπως συμφωνήθηκε μέσω των συλλογικών διαπραγματεύσεων.

(17)Ο κανονισμός περί καθορισμού κοινών διατάξεων 60 τροποποιείται επίσης ώστε τα έργα στα οποία έχει απονεμηθεί σφραγίδα κυριαρχίας να μπορούν να απολαύουν καλύτερης πρόσβασης σε ενωσιακή χρηματοδότηση, ιδίως με τη διευκόλυνση της σωρευτικής ή συνδυασμένης χρηματοδότησης από διάφορα μέσα της Ένωσης. Για τον σκοπό αυτό, οι διαχειριστικές αρχές θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να χορηγούν στήριξη απευθείας από το ΕΤΠΑ ή το ΕΚΤ+, για πράξεις στις οποίες έχει απονεμηθεί σφραγίδα κυριαρχίας.

(18)Το κανονιστικό πλαίσιο για την εφαρμογή των προγραμμάτων της περιόδου 2014-2020 έχει προσαρμοστεί τα τελευταία χρόνια ώστε να παρέχει στα κράτη μέλη και τις περιφέρειες πρόσθετη ευελιξία όσον αφορά τους κανόνες εφαρμογής και περισσότερη ρευστότητα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 και του επιθετικού πολέμου κατά της Ουκρανίας. Τα μέτρα αυτά, τα οποία θεσπίστηκαν στο τέλος της περιόδου προγραμματισμού, απαιτούν επαρκή χρόνο και διοικητικούς πόρους για την πλήρη αξιοποίηση και εφαρμογή τους, και μάλιστα σε μια εποχή κατά την οποία τα κράτη μέλη θα επικεντρώσουν τους πόρους στην αναθεώρηση των επιχειρησιακών προγραμμάτων της περιόδου 2021-2027 που συνδέονται με τους στόχους STEP. Προκειμένου να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος για τις αρχές των προγραμμάτων και να αποφευχθεί πιθανή απώλεια κονδυλίων κατά το κλείσιμο για καθαρά διοικητικούς λόγους, οι προθεσμίες για τη διοικητική περάτωση των προγραμμάτων στο πλαίσιο της περιόδου 2014-2020 θα πρέπει να παραταθούν στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 61 και στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 223/2014 62 . Ειδικότερα, η προθεσμία υποβολής της εν λόγω αίτησης τελικής πληρωμής θα πρέπει να παραταθεί κατά 12 μήνες. Επιπλέον, η προθεσμία για την υποβολή των εγγράφων κλεισίματος θα πρέπει επίσης να παραταθεί κατά 12 μήνες. Στο πλαίσιο της παρούσας τροπολογίας, είναι σκόπιμο να διευκρινιστεί ότι η διανομή τροφίμων και υλικού που αγοράζονται έως το τέλος της περιόδου επιλεξιμότητας (τέλη 2023) μπορεί να συνεχιστεί και μετά την εν λόγω ημερομηνία. Προκειμένου να διασφαλιστεί η χρηστή εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ και η τήρηση των ανώτατων ορίων πληρωμών, οι πληρωμές που θα πραγματοποιηθούν το 2025 θα πρέπει να περιοριστούν στο 1 % των δημοσιονομικών πιστώσεων από πόρους του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου ανά πρόγραμμα. Τα οφειλόμενα ποσά που υπερβαίνουν το ανώτατο όριο του 1 % των πιστώσεων του προγράμματος ανά Ταμείο για το 2025 δεν θα καταβληθούν το 2025 ούτε τα επόμενα έτη, αλλά θα χρησιμοποιηθούν μόνο για την εκκαθάριση των προχρηματοδοτήσεων. Τα μη χρησιμοποιηθέντα ποσά αποδεσμεύονται σύμφωνα με τους γενικούς κανόνες αποδέσμευσης κατά το κλείσιμο.

(19)Το InvestEU είναι το εμβληματικό πρόγραμμα της ΕΕ για την τόνωση των επενδύσεων, ιδίως της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης, με την παροχή χρηματοδότησης βάσει της ζήτησης, μεταξύ άλλων μέσω συνδυαστικών μηχανισμών, και τεχνικής βοήθειας. Η εν λόγω προσέγγιση συμβάλλει στην προσέλκυση πρόσθετων δημόσιων και ιδιωτικών κεφαλαίων. Δεδομένης της υψηλής ζήτησης της αγοράς για την εγγύηση του InvestEU, η συνιστώσα ΕΕ του InvestEU θα πρέπει να ενισχυθεί ώστε να ανταποκρίνεται στους στόχους της STEP. Αυτό θα ενισχύσει, μεταξύ άλλων, την υφιστάμενη δυνατότητα του InvestEU να επενδύει σε έργα που αποτελούν μέρος ενός ΣΕΚΕΕ, εντός των προσδιοριζόμενων κρίσιμων τεχνολογικών τομέων. Επιπλέον, τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να συνεισφέρουν στη συνιστώσα κράτους μέλους του InvestEU για τη στήριξη χρηματοπιστωτικών προϊόντων σύμφωνα με τους στόχους STEP, με την επιφύλαξη των εφαρμοστέων κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να περιλαμβάνουν ως μέτρο στα οικεία σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας συνεισφορά σε χρήμα για τους σκοπούς της συνιστώσας κράτους μέλους του InvestEU προς στήριξη των στόχων της STEP. Η εν λόγω πρόσθετη συνεισφορά για τη στήριξη των στόχων της STEP θα μπορούσε να καλύψει έως και το 6 % της συνολικής χρηματοδοτικής ενίσχυσης του οικείου σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στη συνιστώσα κράτους μέλους του InvestEU. Θα πρέπει επίσης να εισαχθούν πρόσθετη ευελιξία και διευκρινίσεις για την καλύτερη επίτευξη των στόχων της STEP.

(20)Το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» είναι το βασικό χρηματοδοτικό πρόγραμμα της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία, ενώ το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας (ΕΣΚ) παρέχει στήριξη σε καινοτομίες με δυνητικά ρηξικέλευθο και ανατρεπτικό χαρακτήρα με δυνατότητες επέκτασης που μπορεί να είναι υπερβολικά ριψοκίνδυνες για τους ιδιώτες επενδυτές. Θα πρέπει να προβλεφθεί πρόσθετη ευελιξία στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», ώστε το μέσο Accelerator του ΕΣΚ να μπορεί να παρέχει στήριξη μόνο προς τα ίδια κεφάλαια σε ΜΜΕ οι οποίες δεν είναι τραπεζικά ελκυστικές, συμπεριλαμβανομένων των νεοφυών επιχειρήσεων, καθώς και σε ΜΜΕ και μικρές επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης οι οποίες δεν είναι τραπεζικά ελκυστικές και οι οποίες υλοποιούν καινοτόμα έργα στις τεχνολογίες που υποστηρίζονται από τη STEP, ανεξάρτητα από το αν είχαν λάβει στο παρελθόν άλλα είδη στήριξης από το μέσο Accelerator του ΕΣΚ. Η υλοποίηση του Ταμείου του ΕΣΚ περιορίζεται επί του παρόντος σε μέγιστο ποσό επενδύσεων ύψους 15 εκατ. EUR, εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις, και δεν μπορεί να καλύψει επόμενους γύρους χρηματοδότησης ή μεγαλύτερα ποσά επενδύσεων. Η πρόβλεψη στήριξης αποκλειστικά με τη μορφή ιδίων κεφαλαίων σε ΜΜΕ και μικρές επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης οι οποίες δεν είναι τραπεζικά ελκυστικές θα μπορούσε να καλύψει το υφιστάμενο χάσμα της αγοράς με επενδυτικές ανάγκες της τάξης των 15 έως 50 εκατ. EUR. Επιπλέον, η πείρα έχει δείξει ότι τα ποσά που δεσμεύτηκαν για το πιλοτικό ΕΣΚ στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων 2020» δεν χρησιμοποιούνται πλήρως. Τα εν λόγω αχρησιμοποίητα κονδύλια θα πρέπει να διατεθούν για τους σκοπούς του μέσου Accelerator του ΕΣΚ στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη». Ο κανονισμός για το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» θα πρέπει επίσης να τροποποιηθεί ώστε να αντικατοπτρίζει το αυξημένο κονδύλιο για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας.

(21)Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας είναι το κορυφαίο πρόγραμμα για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της καινοτομίας, της αποδοτικότητας και της τεχνολογικής αυτονομίας της αμυντικής βιομηχανίας της Ένωσης, συμβάλλοντας έτσι στη στρατηγική αυτονομία της. Η ανάπτυξη αμυντικών δυνατοτήτων είναι ζωτικής σημασίας, δεδομένου ότι αυτή στηρίζει την ικανότητα και την αυτονομία της ευρωπαϊκής βιομηχανίας όσον αφορά την ανάπτυξη αμυντικών προϊόντων, καθώς και την ανεξαρτησία των κρατών μελών ως τελικών χρηστών των εν λόγω προϊόντων. Ως εκ τούτου, το πρόσθετο κονδύλιο θα πρέπει να διατεθεί για τη στήριξη δράσεων στον τομέα των υπερπροηγμένων και ψηφιακών τεχνολογιών που συμβάλλουν στην ανάπτυξη αμυντικών εφαρμογών.

(22)Δεδομένου ότι οι στόχοι του παρόντος κανονισμού, δηλαδή η ενίσχυση της ευρωπαϊκής κυριαρχίας, η επιτάχυνση της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης της Ένωσης και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της, καθώς και η μείωση των στρατηγικών της εξαρτήσεων, δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη, μπορούν όμως να επιτευχθούν καλύτερα σε επίπεδο Ένωσης, η Ένωση μπορεί να λάβει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, όπως διατυπώνεται στο προαναφερθέν άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει το μέτρο που είναι αναγκαίο για την επίτευξη των στόχων αυτών,

ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

STEP

Άρθρο 1
Αντικείμενο

Ο παρών κανονισμός θεσπίζει πλατφόρμα στρατηγικών τεχνολογιών για την Ευρώπη («STEP» ή «πλατφόρμα») για τη στήριξη κρίσιμων και αναδυόμενων στρατηγικών τεχνολογιών.

Καθορίζει τους στόχους της πλατφόρμας, το ποσό της χρηματοδοτικής στήριξης που διατίθεται στο πλαίσιο της πλατφόρμας και τους κανόνες για την υλοποίηση της σφραγίδας κυριαρχίας και της δικτυακής πύλης για την κυριαρχία, καθώς και για την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τους στόχους της πλατφόρμας.

Άρθρο 2
Στόχοι της STEP

1.Για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής κυριαρχίας και ασφάλειας, την επιτάχυνση της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης της Ένωσης και την τόνωση της ανταγωνιστικότητάς της, καθώς και τη μείωση των στρατηγικών της εξαρτήσεων, την προώθηση ισότιμων όρων ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά για επενδύσεις σε ολόκληρη την Ένωση και την προώθηση της χωρίς αποκλεισμούς πρόσβασης σε ελκυστικές και ποιοτικές θέσεις εργασίας, η πλατφόρμα επιδιώκει τους ακόλουθους στόχους:

α)στήριξη της ανάπτυξης ή της παραγωγής στην Ένωση κρίσιμων τεχνολογιών, ή διασφάλιση και ενίσχυση των αντίστοιχων αλυσίδων αξίας τους, στους ακόλουθους τομείς:

i)υπερπροηγμένες και ψηφιακές τεχνολογίες

ii)καθαρές τεχνολογίες

iii)βιοτεχνολογίες

β)αντιμετώπιση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων που είναι ζωτικής σημασίας για όλα τα είδη ποιοτικών θέσεων εργασίας προς στήριξη του στόχου του στοιχείου α).

2.Οι τεχνολογίες που αναφέρονται στο στοιχείο α) του πρώτου εδαφίου θεωρούνται κρίσιμης σημασίας όταν πληρούν τουλάχιστον μία από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

α)φέρουν στην ενιαία αγορά ένα καινοτόμο στοιχείο αιχμής με σημαντικό οικονομικό δυναμικό·

β)συμβάλλουν στη μείωση ή την πρόληψη στρατηγικών εξαρτήσεων της Ένωσης.

3.Όταν ένα σημαντικό έργο κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (ΣΕΚΕΕ) που έχει εγκριθεί από την Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο β) της ΣΛΕΕ αφορά οποιονδήποτε από τους τεχνολογικούς τομείς που αναφέρονται στην παράγραφο 1 στοιχείο α), οι σχετικές τεχνολογίες θεωρούνται κρίσιμης σημασίας.

4.Η αξιακή αλυσίδα για την παραγωγή κρίσιμων τεχνολογιών που αναφέρεται στην πρώτη παράγραφο αφορά τελικά προϊόντα, καθώς και βασικά συστατικά μέρη, ειδικά μηχανήματα και κρίσιμες πρώτες ύλες, που χρησιμοποιούνται κυρίως για την παραγωγή των εν λόγω προϊόντων.

Άρθρο 3
Χρηματοδοτική στήριξη 

1.Η υλοποίηση της πλατφόρμας υποστηρίζεται, ιδίως, από τα ακόλουθα:

α)την εγγύηση της Ένωσης που αναφέρεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/523 με ενδεικτικό ποσό ύψους 7,5 δισ. EUR. Η εν λόγω εγγύηση εκτελείται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/523·

β)ποσό ύψους 500 εκατ. EUR σε τρέχουσες τιμές του χρηματοδοτικού κονδυλίου που αναφέρεται στο άρθρο 12 παράγραφος 2 στοιχείο γ) σημείο i) του κανονισμού (ΕΕ) 2021/695. Το ποσό αυτό εκτελείται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/695·

γ)ποσό ύψους 5 δισ. EUR σε τρέχουσες τιμές του χρηματοδοτικού κονδυλίου που αναφέρεται στο άρθρο 10α παράγραφος 8 έκτο εδάφιο της οδηγίας 2003/87/ΕΚ. Το ποσό αυτό εκτελείται στο πλαίσιο του Ταμείου Καινοτομίας σύμφωνα με τους κανόνες του άρθρου 10α παράγραφος 8 της οδηγίας 2003/87/ΕΚ και του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού [2019/856] της Επιτροπής·

δ)ποσό ύψους 1,5 δισ. EUR σε τρέχουσες τιμές του χρηματοδοτικού κονδυλίου που αναφέρεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/697. Το ποσό αυτό εκτελείται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/697.

2.Τα ποσά που αναφέρονται στην παράγραφο 1 χρησιμοποιούνται για την επίτευξη των στόχων που αναφέρονται στο άρθρο 2.

Άρθρο 4
Σφραγίδα κυριαρχίας και σωρευτική χρηματοδότηση

1.Η Επιτροπή απονέμει σφραγίδα κυριαρχίας σε κάθε δράση που συμβάλλει στην επίτευξη οποιουδήποτε από τους στόχους της πλατφόρμας, υπό την προϋπόθεση ότι η δράση έχει αξιολογηθεί και συμμορφώνεται με τις ελάχιστες απαιτήσεις ποιότητας, ιδίως τα κριτήρια επιλεξιμότητας, αποκλεισμού και ανάθεσης, τα οποία προβλέπονται σε πρόσκληση υποβολής προτάσεων δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2021/695, του κανονισμού (ΕΕ) 2021/694, του κανονισμού (ΕΕ) 2021/697, του κανονισμού (ΕΕ) 2021/522 ή του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού 2019/856 της Επιτροπής.

2.Η σφραγίδα κυριαρχίας μπορεί να χρησιμοποιείται ως σήμα ποιότητας, ιδίως για τους εξής σκοπούς:

α)τη λήψη στήριξης για τη δράση στο πλαίσιο άλλου ταμείου ή προγράμματος της Ένωσης, σύμφωνα με τους κανόνες που ισχύουν για το εν λόγω Ταμείο ή πρόγραμμα, ή

β)τη χρηματοδότηση της δράσης μέσω σωρευτικής ή συνδυασμένης χρηματοδότησης με άλλο μέσο της Ένωσης, σύμφωνα με τους κανόνες των εφαρμοστέων βασικών πράξεων.

3.Κατά την αναθεώρηση των οικείων σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/241, τα κράτη μέλη, με την επιφύλαξη των διατάξεων του εν λόγω κανονισμού, θεωρούν ως προτεραιότητα δράση στην οποία έχει απονεμηθεί σφραγίδα κυριαρχίας σύμφωνα με το εδάφιο 1.

4.Όταν αποφασίζουν σχετικά με επενδυτικά έργα που θα χρηματοδοτηθούν από τα αντίστοιχα μερίδιά τους στο Ταμείο Εκσυγχρονισμού σύμφωνα με το άρθρο 10δ της οδηγίας 2003/87/ΕΚ, τα κράτη μέλη θεωρούν ως προτεραιότητα τα έργα για καθαρές τεχνολογίες κρίσιμης σημασίας που έχουν λάβει τη σφραγίδα κυριαρχίας σύμφωνα με την παράγραφο 1. Επιπλέον, τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να χορηγήσουν εθνική στήριξη σε έργα με σφραγίδα κυριαρχίας που συμβάλλουν στον στόχο της πλατφόρμας που αναφέρεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο α) σημείο ii).

5.Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/523, η σφραγίδα κυριαρχίας λαμβάνεται υπόψη στο πλαίσιο της διαδικασίας που προβλέπεται στο άρθρο 19 του καταστατικού της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και του ελέγχου πολιτικής που προβλέπεται στο άρθρο 23 παράγραφος 3 του εν λόγω κανονισμού. Επιπλέον, οι εταίροι υλοποίησης εξετάζουν έργα στα οποία έχει απονεμηθεί η σφραγίδα κυριαρχίας σε περίπτωση που εμπίπτουν στο γεωγραφικό πεδίο και στο πεδίο δραστηριοτήτων τους, όπως ορίζεται στο άρθρο 26 παράγραφος 5 του εν λόγω κανονισμού.

6.Τα στρατηγικά έργα που προσδιορίζονται σύμφωνα με την [πράξη για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών] και την [πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες] εντός του πεδίου εφαρμογής του άρθρου 2, τα οποία λαμβάνουν συνεισφορά στο πλαίσιο των προγραμμάτων που αναφέρονται στο άρθρο 3, μπορούν επίσης να λαμβάνουν συνεισφορά από οποιοδήποτε άλλο πρόγραμμα της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των Ταμείων υπό επιμερισμένη διαχείριση, υπό την προϋπόθεση ότι οι συνεισφορές δεν καλύπτουν τις ίδιες δαπάνες. Οι κανόνες του σχετικού προγράμματος της Ένωσης εφαρμόζονται στην αντίστοιχη συνεισφορά του στο στρατηγικό έργο. Η σωρευτική χρηματοδότηση δεν υπερβαίνει το σύνολο των επιλέξιμων δαπανών του στρατηγικού έργου. Η στήριξη από τα διάφορα προγράμματα της Ένωσης μπορεί να υπολογίζεται κατ’ αναλογία, σύμφωνα με τα έγγραφα στα οποία καθορίζονται οι προϋποθέσεις για τη στήριξη.

7.    Η απονομή σφραγίδας κυριαρχίας και η παροχή σωρευτικής χρηματοδότησης δεν θίγουν τους ισχύοντες κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις και τις διεθνείς υποχρεώσεις της Ένωσης.

Άρθρο 5
Παρακολούθηση της υλοποίησης

1.Η Επιτροπή παρακολουθεί την υλοποίηση της πλατφόρμας και μετρά την επίτευξη των στόχων της πλατφόρμας που ορίζονται στο άρθρο 2. Η παρακολούθηση της υλοποίησης είναι στοχευμένη και αναλογική προς τις δραστηριότητες που διεξάγονται στο πλαίσιο της πλατφόρμας.

2.Το σύστημα παρακολούθησης της Επιτροπής διασφαλίζει ότι τα δεδομένα για την παρακολούθηση της υλοποίησης των δραστηριοτήτων που διεξάγονται στο πλαίσιο της πλατφόρμας και των αποτελεσμάτων των εν λόγω δραστηριοτήτων συλλέγονται κατά τρόπο αποδοτικό, αποτελεσματικό και έγκαιρο.

3.Η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση σχετικά με τις δαπάνες που χρηματοδοτούνται από την πλατφόρμα. Υποβάλλει, κατά περίπτωση, έκθεση σχετικά με τα επιτεύγματα που σχετίζονται με καθέναν από τους ειδικούς στόχους της πλατφόρμας.

Άρθρο 6
Δικτυακή πύλη για την κυριαρχία

1.Η Επιτροπή δημιουργεί ειδικό δικτυακό τόπο διαθέσιμο στο κοινό («δικτυακή πύλη για την κυριαρχία»), ο οποίος παρέχει στους επενδυτές πληροφορίες σχετικά με τις ευκαιρίες χρηματοδότησης για έργα που συνδέονται με τους στόχους της πλατφόρμας και προβάλλει τα εν λόγω έργα, ιδίως με την παρουσίαση των ακόλουθων πληροφοριών:

α)εν εξελίξει και επικείμενες προσκλήσεις υποβολής προτάσεων και προσκλήσεις υποβολής προσφορών που συνδέονται με τους στόχους της πλατφόρμας στο πλαίσιο των αντίστοιχων προγραμμάτων και ταμείων·

β)έργα στα οποία έχει απονεμηθεί σήμα ποιότητας σφραγίδας κυριαρχίας σύμφωνα με το άρθρο 4·

γ)έργα που έχουν προσδιοριστεί ως στρατηγικά έργα στο πλαίσιο της [πράξης για τη βιομηχανία των μηδενικών καθαρών εκπομπών] και της [πράξης για τις κρίσιμες πρώτες ύλες], στον βαθμό που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 2·

δ)στοιχεία επικοινωνίας με τις εθνικές αρμόδιες αρχές που ορίζονται σύμφωνα με την παράγραφο 4.

2.Η δικτυακή πύλη για την κυριαρχία εμφανίζει επίσης πληροφορίες σχετικά με την υλοποίηση της πλατφόρμας και σε συνάρτηση με τις δαπάνες του προϋπολογισμού της Ένωσης, όπως αναφέρεται στο άρθρο 5, καθώς και σχετικά με τους δείκτες επιδόσεων που ορίζονται στο πλαίσιο των αντίστοιχων προγραμμάτων.

3.Η δικτυακή πύλη για την κυριαρχία εγκαινιάζεται την [ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού] και επικαιροποιείται τακτικά από την Επιτροπή.

4.Έως τις [3 μήνες μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού], το κράτος μέλος ορίζει μία εθνική αρμόδια αρχή η οποία θα ενεργεί ως το κύριο σημείο επαφής για την υλοποίηση της πλατφόρμας σε εθνικό επίπεδο.

Άρθρο 7
Ετήσια έκθεση

1.Η Επιτροπή υποβάλλει ετήσια έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο σχετικά με την υλοποίηση της πλατφόρμας.

2.Η ετήσια έκθεση περιλαμβάνει ενοποιημένες πληροφορίες σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά την υλοποίηση των στόχων της πλατφόρμας στο πλαίσιο καθενός από τα προγράμματα και τα Ταμεία.

3.Η ετήσια έκθεση περιλαμβάνει επίσης τις ακόλουθες πληροφορίες:

α)τις συνολικές δαπάνες της STEP που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο των αντίστοιχων προγραμμάτων·

β)τις επιδόσεις της STEP με βάση τους δείκτες επιδόσεων που ορίζονται στο πλαίσιο των αντίστοιχων προγραμμάτων.

Άρθρο 8
Αξιολόγηση της πλατφόρμας

1.Έως την 31η Δεκεμβρίου 2025, η Επιτροπή θα υποβάλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο έκθεση αξιολόγησης σχετικά με την υλοποίηση της πλατφόρμας.

2.Στην έκθεση αξιολόγησης εξετάζεται ιδίως ο βαθμός στον οποίο έχουν επιτευχθεί οι στόχοι, η αποδοτικότητα της χρήσης των πόρων και η ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία. Εξετάζεται επίσης κατά πόσον εξακολουθούν να είναι συναφείς όλοι οι στόχοι και οι δράσεις, υπό το πρίσμα της πιθανής αναβάθμισής τους.

3.Κατά περίπτωση, η αξιολόγηση συνοδεύεται από πρόταση τροποποίησης του παρόντος κανονισμού.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Άρθρο 9

Τροποποιήσεις της οδηγίας 2003/87/ΕΚ [ΣΕΔΕ]

Η οδηγία 2003/87/ΕΚ τροποποιείται ως εξής:

(1)Στο άρθρο 10α παράγραφος 8 προστίθεται το ακόλουθο έκτο εδάφιο:

«Επιπλέον των δικαιωμάτων που αναφέρονται στο πρώτο έως πέμπτο εδάφιο της παρούσας παραγράφου, το Ταμείο Καινοτομίας εφαρμόζει επίσης χρηματοδοτικό κονδύλιο ύψους 5 δισ. EUR σε τρέχουσες τιμές για την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2024 έως την 31η Δεκεμβρίου 2027 με στόχο τη στήριξη επενδύσεων που συμβάλλουν στον στόχο STEP ο οποίος αναφέρεται στο άρθρο 2 στοιχείο α) σημείο ii) του κανονισμού.../... 63 . [Κανονισμός STEP]. Αυτό το χρηματοδοτικό κονδύλιο διατίθεται για τη στήριξη επενδύσεων μόνο σε κράτη μέλη των οποίων το μέσο κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ των 27 μετρούμενο σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (ΜΑΔ) και υπολογιζόμενο με βάση τα στοιχεία της Ένωσης για την περίοδο 2015-2017.

Άρθρο 10

Τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1058 [ΕΤΠΑ και ΤΣ]

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2021/1058 τροποποιείται ως εξής:

(1)Στο άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχείο α), προστίθεται το ακόλουθο σημείο:

«vi) στήριξη επενδύσεων που συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων STEP που αναφέρονται στο άρθρο 2 του κανονισμού.../... 64 . [Κανονισμός STEP]».

(2)Στο άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχείο β), προστίθεται το ακόλουθο σημείο:

«ix) στήριξη επενδύσεων που συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου STEP που αναφέρεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο α) σημείο ii) του κανονισμού .../.... [Κανονισμός STEP]».

(3)Στο άρθρο 3 προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος 1α:

Οι πόροι στο πλαίσιο του ειδικού στόχου που αναφέρεται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο α) σημείο vi) και στοιχείο β) σημείο ix) προγραμματίζονται στο πλαίσιο ειδικών προτεραιοτήτων που αντιστοιχούν στον αντίστοιχο στόχο πολιτικής.

Η Επιτροπή καταβάλλει το 30 % των κονδυλίων του ΕΤΠΑ για την εν λόγω προτεραιότητα, όπως ορίζεται στην απόφαση για την έγκριση της τροποποίησης του προγράμματος ως έκτακτη εφάπαξ προχρηματοδότηση επιπλέον της ετήσιας προχρηματοδότησης για το πρόγραμμα που προβλέπεται στο άρθρο 90 παράγραφοι 1 και 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 ή στο άρθρο 51 παράγραφοι 2, 3 και 4 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1059. Η έκτακτη προχρηματοδότηση καταβάλλεται έως την 31η Δεκεμβρίου 2024, υπό την προϋπόθεση ότι η Επιτροπή έχει εκδώσει την απόφαση για την έγκριση της τροποποίησης του προγράμματος έως την 31η Οκτωβρίου 2024.

Σύμφωνα με το άρθρο 90 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 και το άρθρο 51 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1059, το ποσό που καταβάλλεται ως έκτακτη προχρηματοδότηση εκκαθαρίζεται το αργότερο κατά την τελική λογιστική χρήση.

Σύμφωνα με το άρθρο 90 παράγραφος 6 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060, οι όποιοι τόκοι παράγονται από την έκτακτη προχρηματοδότηση χρησιμοποιούνται για το οικείο πρόγραμμα κατά τον ίδιο τρόπο με το ΕΤΠΑ και περιλαμβάνονται στους λογαριασμούς της τελικής λογιστικής χρήσης.

Σύμφωνα με το άρθρο 97 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060, η έκτακτη προχρηματοδότηση δεν αναστέλλεται.

Σύμφωνα με το άρθρο 105 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060, η προχρηματοδότηση που πρέπει να ληφθεί υπόψη για τον υπολογισμό των προς αποδέσμευση ποσών περιλαμβάνει την έκτακτη προχρηματοδότηση που καταβλήθηκε.

Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 112 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060, τα μέγιστα ποσοστά συγχρηματοδότησης για ειδικές προτεραιότητες που καθορίζονται προς στήριξη των στόχων STEP αυξάνονται στο 100 %».

(4)Στο άρθρο 5 παράγραφος 2 προστίθεται το ακόλουθο σημείο ε):

«ε) όταν συμβάλλουν στον ειδικό στόχο του ΣΠ 1 που ορίζεται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο α) σημείο vi) ή στον ειδικό στόχο του ΣΠ 2 που ορίζεται στο στοιχείο β) σημείο ix) του εν λόγω εδαφίου, σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες και περιφέρειες μετάβασης, καθώς και σε περισσότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες σε κράτη μέλη των οποίων το μέσο κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ των 27, μετρούμενο σε μονάδες αγοραστικής δύναμης (ΜΑΔ) και υπολογιζόμενο με βάση τα στοιχεία της Ένωσης για την περίοδο 2015-2017.

Το σημείο ε) εφαρμόζεται στα προγράμματα Interreg όταν η γεωγραφική κάλυψη του προγράμματος εντός της Ένωσης αποτελείται αποκλειστικά από τις κατηγορίες περιφερειών που ορίζονται στο εν λόγω σημείο».

(5)Στο άρθρο 5 προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος 3α:

«3α. Προκειμένου να συμβάλει στην επίτευξη των ειδικών στόχων στο πλαίσιο του ΣΠ 1 που ορίζονται στο άρθρο 3 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο στοιχείο α) σημείο vi) και στο πλαίσιο του ΣΠ 2 που ορίζονται στο στοιχείο β) σημείο ix) του εν λόγω εδαφίου, το ΕΤΠΑ στηρίζει επίσης δραστηριότητες κατάρτισης, διά βίου μάθησης, επανειδίκευσης και εκπαίδευσης».

(6)Στο παράρτημα I πίνακας I, προστίθεται η ακόλουθη σειρά κάτω από τον στόχο πολιτικής 1:

(7)Στο παράρτημα I πίνακας I, προστίθεται η ακόλουθη σειρά κάτω από τον στόχο πολιτικής 2:

(8)Στον πίνακα του παραρτήματος II, προστίθεται η ακόλουθη σειρά κάτω από τον στόχο πολιτικής 1:

(9)Στον πίνακα του παραρτήματος II, προστίθεται η ακόλουθη σειρά κάτω από τον στόχο πολιτικής 2:

Άρθρο 11

Τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1056 [ΤΔΜ]

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2021/1056 τροποποιείται ως εξής:

(1)Το άρθρο 2 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060, το ΤΔΜ συμβάλλει στον ειδικό στόχο να δοθεί η δυνατότητα στις περιφέρειες και τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν τις κοινωνικές, εργασιακές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις της μετάβασης προς τους ενεργειακούς και κλιματικούς στόχους της Ένωσης για το 2030 και προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία της Ένωσης έως το 2050, με βάση τη συμφωνία του Παρισιού. Το ΤΔΜ μπορεί επίσης να υποστηρίζει επενδύσεις που συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου STEP που αναφέρεται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο α) σημείο ii) του κανονισμού .../.... [Κανονισμός STEP]».

(2)Στο άρθρο 8 παράγραφος 2 προστίθεται το ακόλουθο εδάφιο:

«Το ΤΔΜ μπορεί επίσης να στηρίζει παραγωγικές επενδύσεις σε επιχειρήσεις εκτός των ΜΜΕ που συμβάλλουν στους στόχους STEP οι οποίοι παρατίθενται στο άρθρο 2 του κανονισμού .../... 65 . [Κανονισμός STEP]. Η εν λόγω στήριξη μπορεί να παρέχεται ανεξάρτητα από το αν η ανάλυση ελλείψεων διενεργήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 11 παράγραφος 2 στοιχείο η) και ανεξάρτητα από το αποτέλεσμά της. Οι επενδύσεις αυτές είναι επιλέξιμες μόνον εφόσον δεν οδηγούν σε μετεγκατάσταση, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 σημείο 27 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060. Η παροχή της εν λόγω στήριξης δεν απαιτεί αναθεώρηση του εδαφικού σχεδίου δίκαιης μετάβασης, όταν η εν λόγω αναθεώρηση συνδέεται αποκλειστικά με την ανάλυση των ελλείψεων».

(3)Στο άρθρο 10, προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος 4:

«Η Επιτροπή καταβάλλει το 30 % των κονδυλίων του ΔΤΜ, συμπεριλαμβανομένων των ποσών που μεταφέρονται σύμφωνα με το άρθρο 27 του κανονισμού ΕΕ 2021/1060, σε πρόγραμμα, όπως ορίζεται στην απόφαση για την έγκριση του προγράμματος, ως έκτακτη εφάπαξ προχρηματοδότηση επιπλέον της ετήσιας προχρηματοδότησης για το πρόγραμμα που προβλέπεται στο άρθρο 90 παράγραφοι 1 και 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060. Η έκτακτη προχρηματοδότηση καταβάλλεται από την [έναρξη ισχύος του παρόντος κανονισμού].

Σύμφωνα με το άρθρο 90 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060, το ποσό που καταβάλλεται ως έκτακτη προχρηματοδότηση εκκαθαρίζεται το αργότερο κατά την τελική λογιστική χρήση.

Σύμφωνα με το άρθρο 90 παράγραφος 6 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060, οι όποιοι τόκοι παράγονται από την έκτακτη προχρηματοδότηση χρησιμοποιούνται για το οικείο πρόγραμμα κατά τον ίδιο τρόπο με το ΕΤΠΑ και περιλαμβάνονται στους λογαριασμούς της τελικής λογιστικής χρήσης.

Σύμφωνα με το άρθρο 97 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060, η έκτακτη προχρηματοδότηση δεν αναστέλλεται.

Σύμφωνα με το άρθρο 105 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060, η προχρηματοδότηση που πρέπει να ληφθεί υπόψη για τον υπολογισμό των προς αποδέσμευση ποσών περιλαμβάνει την έκτακτη προχρηματοδότηση που καταβλήθηκε.

Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 112 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060, τα μέγιστα ποσοστά συγχρηματοδότησης για ειδικές προτεραιότητες που καθορίζονται προς στήριξη των στόχων STEP αυξάνονται στο 100 %».

Άρθρο 12

Τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1057 [ΕΚΤ+]

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2021/1057 τροποποιείται ως εξής:

(1)Προστίθεται νέο άρθρο 12α:

«Άρθρο 12α

Επιπλέον της προχρηματοδότησης για το πρόγραμμα που προβλέπεται στο άρθρο 90 παράγραφοι 1 και 2 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060, όταν η Επιτροπή εγκρίνει τροποποίηση προγράμματος που περιλαμβάνει μία ή περισσότερες προτεραιότητες αφιερωμένες σε πράξεις που υποστηρίζονται από το ΕΚΤ+ οι οποίες συμβάλλουν στους στόχους STEP που αναφέρονται στο άρθρο 2 του κανονισμού .../... 66 . [κανονισμός STEP], προβαίνει σε έκτακτη προχρηματοδότηση ύψους 30 % με βάση την κατανομή στις εν λόγω προτεραιότητες. Η έκτακτη προχρηματοδότηση καταβάλλεται έως την 31η Δεκεμβρίου 2024, υπό την προϋπόθεση ότι η Επιτροπή έχει εκδώσει την απόφαση για την έγκριση της τροποποίησης του προγράμματος έως την 31η Οκτωβρίου 2024.

Σύμφωνα με το άρθρο 90 παράγραφος 5 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060, το ποσό που καταβάλλεται ως έκτακτη προχρηματοδότηση εκκαθαρίζεται το αργότερο κατά την τελική λογιστική χρήση.

Σύμφωνα με το άρθρο 90 παράγραφος 6 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060, οι όποιοι τόκοι παράγονται από την έκτακτη προχρηματοδότηση χρησιμοποιούνται για το οικείο πρόγραμμα κατά τον ίδιο τρόπο με το ΕΚΤ+ και περιλαμβάνονται στους λογαριασμούς της τελικής λογιστικής χρήσης.

Σύμφωνα με το άρθρο 97 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060, η έκτακτη προχρηματοδότηση δεν αναστέλλεται.

Σύμφωνα με το άρθρο 105 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060, η προχρηματοδότηση που πρέπει να ληφθεί υπόψη για τον υπολογισμό των προς αποδέσμευση ποσών περιλαμβάνει την έκτακτη προχρηματοδότηση που καταβλήθηκε.

Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 112 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060, τα μέγιστα ποσοστά συγχρηματοδότησης για ειδικές προτεραιότητες που καθορίζονται προς στήριξη των στόχων STEP αυξάνονται στο 100 %».

Άρθρο 13

Τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 [ΚΚΔ]

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2021/1060 τροποποιείται ως εξής:

(1)Στο άρθρο 2, το σημείο 45 αντικαθίσταται ως εξής:

«(45) «Σφραγίδα Αριστείας»: το σήμα ποιότητας που απονέμεται από την Επιτροπή όσον αφορά μία πρόταση, εκ του οποίου φαίνεται ότι η πρόταση που έχει αξιολογηθεί σε πρόσκληση υποβολής προτάσεων στο πλαίσιο ενωσιακού μέσου θεωρείται ότι συμμορφώνεται προς τις ελάχιστες απαιτήσεις ποιότητας του συγκεκριμένου ενωσιακού μέσου, αλλά δεν μπορούσε να χρηματοδοτηθεί λόγω έλλειψης διαθέσιμων κονδυλίων για την εν λόγω πρόσκληση υποβολής προτάσεων, και ενδέχεται να λάβει στήριξη από άλλες ενωσιακές ή εθνικές πηγές χρηματοδότησης· ή τη «Σφραγίδα Κυριαρχίας» που αναφέρεται στο άρθρο 4 του κανονισμού .../.. 67 . [Κανονισμός STEP]».

(2)Στο άρθρο 14 παράγραφος 5, το πρώτο εδάφιο αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 4 δεύτερο εδάφιο του κανονισμού InvestEU, όταν μια συμφωνία εγγυοδοσίας δεν έχει συναφθεί εντός 12 μηνών από τη σύναψη της συμφωνίας συνεισφοράς, η συμφωνία συνεισφοράς καταγγέλλεται ή παρατείνεται με αμοιβαία συμφωνία.

(3)Στο άρθρο 49 προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος 2α:

«Όταν προγραμματίζεται στήριξη για τους στόχους STEP οι οποίοι αναφέρονται στο άρθρο 2 του κανονισμού .../... [κανονισμός STEP], η διαχειριστική αρχή διασφαλίζει ότι όλες οι πληροφορίες που πρέπει να δημοσιεύονται σύμφωνα με την παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου υποβάλλονται επίσης στην Επιτροπή με τη μορφή που ορίζεται στην παράγραφο 4 του παρόντος άρθρου προς δημοσίευση στη δικτυακή πύλη για την κυριαρχία που ορίζεται στο άρθρο 6 του κανονισμού .../... [κανονισμός STEP], συμπεριλαμβανομένου χρονοδιαγράμματος των προγραμματιζόμενων προσκλήσεων υποβολής προτάσεων που επικαιροποιείται τουλάχιστον τρεις φορές ετησίως, καθώς και του συνδέσμου προς τις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων την ημέρα της δημοσίευσής τους».

(4)Στο παράρτημα I πίνακας 1, προστίθενται οι ακόλουθες σειρές:

(5)Στο παράρτημα I πίνακας 6, προστίθεται η ακόλουθη σειρά:

Άρθρο 14

Τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 [ΚΚΔ]

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 τροποποιείται ως εξής:

(1)Στο άρθρο 135, προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος 6:

«6. Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 2, η προθεσμία για την υποβολή της τελικής αίτησης ενδιάμεσης πληρωμής για την τελική λογιστική χρήση είναι η 31η Ιουλίου 2025. Η τελευταία αίτηση ενδιάμεσης πληρωμής που υποβάλλεται έως την 31η Ιουλίου 2025 θεωρείται ως η τελική αίτηση ενδιάμεσης πληρωμής για την τελική λογιστική χρήση.

Τα ποσά από πόρους εκτός του REACT-EU που επιστρέφονται από την Επιτροπή ως ενδιάμεσες πληρωμές το 2025 δεν υπερβαίνουν το 1 % των συνολικών χρηματοδοτικών πιστώσεων για το σχετικό πρόγραμμα ανά Ταμείο, εξαιρουμένων των πόρων REACT-EU. Τα ποσά που θα έπρεπε να καταβάλει η Επιτροπή το 2025 και τα οποία υπερβαίνουν το εν λόγω ποσοστό δεν καταβάλλονται και χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την εκκαθάριση των προχρηματοδοτήσεων κατά το κλείσιμο».

(2)Στο άρθρο 138, προστίθεται το ακόλουθο εδάφιο:

«Κατά παρέκκλιση από την προθεσμία που ορίζεται στο πρώτο εδάφιο, τα κράτη μέλη μπορούν να υποβάλουν τα έγγραφα που αναφέρονται στα στοιχεία α), β) και γ) για την τελική λογιστική χρήση έως τη 15η Φεβρουαρίου 2026».

Άρθρο 15

Τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 223/2014 [ΤΕΒΑ]

Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 223/2014 τροποποιείται ως εξής:

(1)Το άρθρο 13 παράγραφος 5 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«5. Το κράτος μέλος υποβάλλει τελική έκθεση υλοποίησης του επιχειρησιακού προγράμματος, μαζί με τα έγγραφα κλεισίματος, όπως ορίζεται στο άρθρο 52, το αργότερο έως τις 15 Φεβρουαρίου 2026.»

(2)Στο άρθρο 22, προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος 2α:

«2α. Στην περίπτωση δαπανών που επιστρέφονται σύμφωνα με το άρθρο 26 παράγραφος 2 στοιχεία β), γ), δ) και ε), οι αντίστοιχες δράσεις των οποίων οι δαπάνες επιστρέφονται πραγματοποιούνται με την υποβολή της τελικής αίτησης για προσωρινή πληρωμή για την τελευταία λογιστική χρήση σύμφωνα με το άρθρο 45 παράγραφος 6».

(3)Στο άρθρο 45, προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος 6:

«6. Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 2, η προθεσμία για την υποβολή της τελικής αίτησης ενδιάμεσης πληρωμής για την τελική λογιστική χρήση είναι η 31η Ιουλίου 2025. Η τελευταία αίτηση ενδιάμεσης πληρωμής που υποβάλλεται έως την 31η Ιουλίου 2025 θεωρείται ως η τελική αίτηση ενδιάμεσης πληρωμής για την τελική λογιστική χρήση.

Τα ποσά που επιστρέφονται από την Επιτροπή ως ενδιάμεσες πληρωμές το 2025 δεν υπερβαίνουν το 1 % των συνολικών χρηματοδοτικών πιστώσεων του σχετικού προγράμματος. Τα ποσά που θα έπρεπε να καταβάλει η Επιτροπή το 2025 και τα οποία υπερβαίνουν το εν λόγω ποσοστό δεν καταβάλλονται και χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την εκκαθάριση των προχρηματοδοτήσεων κατά το κλείσιμο.»

(4)Στο άρθρο 48, προστίθεται το ακόλουθο εδάφιο:

«Κατά παρέκκλιση από την προθεσμία που ορίζεται στο πρώτο εδάφιο, τα κράτη μέλη μπορούν να υποβάλουν τα έγγραφα που αναφέρονται στα στοιχεία α), β) και γ) για την τελική λογιστική χρήση έως τη 15η Φεβρουαρίου 2026.»

Άρθρο 16

Τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) 2021/523 [InvestEU]

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2021/523 τροποποιείται ως εξής:

(1)Το άρθρο 3 τροποποιείται ως εξής:

α)στην παράγραφο 1 προστίθεται το ακόλουθο σημείο:

«η) στήριξη επενδύσεων που συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων STEP που αναφέρονται στο άρθρο 2 του κανονισμού .../... 68 . [Κανονισμός STEP]».

β)στην παράγραφο 2 προστίθεται το ακόλουθο σημείο:

«ε) τη στήριξη χρηματοδοτικών και επενδυτικών πράξεων που σχετίζονται με τους τομείς που αναφέρονται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 στοιχείο ε)».

(2)Το άρθρο 4 τροποποιείται ως εξής:

α)Στην παράγραφο 1, το πρώτο εδάφιο αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

Η εγγύηση της ΕΕ για τους σκοπούς της συνιστώσας ΕΕ που αναφέρεται στο άρθρο 9 παράγραφος 1 σημείο α) ανέρχεται σε 33 652 310 073 EUR σε τρέχουσες τιμές. Ο αντίστοιχος συντελεστής προβλέψεων ανέρχεται σε ποσοστό 40 %. Το ποσό που αναφέρεται στο άρθρο 35 παράγραφος 3 πρώτο εδάφιο σημείο α) λαμβάνεται επίσης υπόψη για τη συνεισφορά στις προβλέψεις που προκύπτουν από αυτόν τον συντελεστή προβλέψεων.»·

β)Στην παράγραφο 2, το δεύτερο εδάφιο αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Ποσό ύψους 18 827 310 073 EUR σε τρέχουσες τιμές από το ποσό που αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου διατίθεται για τους στόχους που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 2.»·

γ)το τέταρτο εδάφιο της παραγράφου 2 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Η ενδεικτική κατανομή της εγγύησης της ΕΕ για τους σκοπούς της συνιστώσας ΕΕ καθορίζεται στο παράρτημα I του παρόντος κανονισμού. Κατά περίπτωση, η Επιτροπή μπορεί να παρεκκλίνει από τα ποσά που αναφέρονται στο παράρτημα Ι κατά έως και 15 % για κάθε στόχο που αναφέρεται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 σημεία α) έως ε). Η Επιτροπή ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για κάθε τέτοια παρέκκλιση».

(3)Στο άρθρο 7 παράγραφος 3, προστίθεται ένα δεύτερο εδάφιο:

«Κατά παρέκκλιση από το πρώτο εδάφιο, όταν η στήριξη από τα χρηματοδοτικά μέσα συνδυάζεται σε χρηματοπιστωτικό προϊόν σε θέση μειωμένης εξασφάλισης με την εγγύηση της ΕΕ βάσει του παρόντος κανονισμού και/ή την εγγύηση της ΕΕ που θεσπίζεται με τον κανονισμό (ΕΕ) 2015/1017, οι ζημίες, τα έσοδα και οι επιστροφές από χρηματοπιστωτικά προϊόντα που αναφέρονται στην παράγραφο 1, καθώς και οι δυνητικές ανακτήσεις, μπορούν επίσης να αποδοθούν σε μη αναλογική βάση μεταξύ των χρηματοδοτικών μέσων και της εγγύησης της ΕΕ δυνάμει του παρόντος κανονισμού και/ή της εγγύησης της ΕΕ που θεσπίζεται με τον κανονισμό (ΕΕ) 2015/1017».

(4)Το άρθρο 8 τροποποιείται ως εξής:

α)Στην παράγραφο 1, η εισαγωγική φράση αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«1.    Το ταμείο InvestEU λειτουργεί μέσω των κάτωθι πέντε σκελών πολιτικής τα οποία αντιμετωπίζουν τις αδυναμίες της αγοράς ή τις καταστάσεις μη ικανοποιητικής αξιοποίησης επενδύσεων στο πλαίσιο του ειδικού πεδίου εφαρμογής τους.»·

β)Στην παράγραφο 1 προστίθεται το ακόλουθο στοιχείο ε):

«ε)    ένα σκέλος πολιτικής STEP, το οποίο περιλαμβάνει επενδύσεις που συμβάλλουν στους στόχους STEP οι οποίοι αναφέρονται στο άρθρο 2 του κανονισμού .../... [Κανονισμός STEP]».

(5)Στο άρθρο 10 παράγραφος 4, το δεύτερο εδάφιο αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Εάν δεν έχει συναφθεί σύμβαση εγγύησης εντός 12 μηνών από τη σύναψη της συμφωνίας συνεισφοράς, η συμφωνία συνεισφοράς καταγγέλλεται ή παρατείνεται με αμοιβαία συμφωνία. Εάν το ποσό μιας συμφωνίας συνεισφοράς δεν έχει δεσμευθεί πλήρως βάσει μίας ή περισσότερων συμβάσεων εγγύησης εντός δώδεκα μηνών από τη σύναψη της συμφωνίας συνεισφοράς, το εν λόγω ποσό τροποποιείται αναλόγως. Το μη χρησιμοποιηθέν ποσό προβλέψεων που αναλογεί στα ποσά που διατίθενται από τα κράτη μέλη δυνάμει των διατάξεων για τη χρήση του ΕΤΠΑ, του ΕΚΤ+, του Ταμείου Συνοχής και του ΕΤΘΑ που υλοποιούνται μέσω του προγράμματος InvestEU, οι οποίες θεσπίζονται στον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1060 ή των διατάξεων για τη χρήση του ΕΓΤΑΑ που υλοποιείται μέσω του προγράμματος InvestEU, οι οποίες θεσπίζονται στον κανονισμό περί στρατηγικών σχεδίων ΚΓΠ, επαναχρησιμοποιείται σύμφωνα με τους εν λόγω αντίστοιχους κανονισμούς. Το μη χρησιμοποιηθέν ποσό προβλέψεων που αναλογεί στα ποσά που διατίθενται από κράτος μέλος σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 1 τρίτο εδάφιο του παρόντος κανονισμού επιστρέφεται στο κράτος μέλος».

(6)Το άρθρο 13 παράγραφος 4 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«4. Τουλάχιστον το 75 % της εγγύησης της ΕΕ στο πλαίσιο της συνιστώσας ΕΕ, όπως αναφέρεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο, που ανέρχεται σε τουλάχιστον 25 239 232 554 EUR, χορηγείται στον Όμιλο της ΕΤΕπ. Ο Όμιλος ΕΤΕπ παρέχει συνολική χρηματοδοτική συνεισφορά ύψους τουλάχιστον 6 309 808 138 EUR. Η συνεισφορά αυτή παρέχεται με τρόπο και σε μορφή που διευκολύνει την υλοποίηση του ταμείου InvestEU και την επίτευξη των στόχων που ορίζονται στο άρθρο 15 παράγραφος 2.»·

(7)Στο άρθρο 23, προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος 3:

«3. Στο πλαίσιο των διαδικασιών που αναφέρονται στις παραγράφους 1 και 2 του παρόντος άρθρου, η Επιτροπή λαμβάνει υπόψη κάθε σφραγίδα κυριαρχίας που χορηγείται δυνάμει του άρθρου 4 του κανονισμού .../... [κανονισμός STEP] σε ένα έργο».

(8)Το άρθρο 24 παράγραφος 2 τροποποιείται ως εξής:

α)το πρώτο εδάφιο αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Η Επιτροπή Επενδύσεων συνεδριάζει υπό πέντε διαφορετικές συνθέσεις, οι οποίες αντιστοιχούν στα πέντε σκέλη πολιτικής που αναφέρονται στο άρθρο 8 παράγραφος 1».

β)Το πέμπτο εδάφιο αντικαθίσταται ως εξής:

«Τέσσερα μέλη της Επιτροπής Επενδύσεων είναι μόνιμα μέλη κάθε μίας από τις πέντε συνθέσεις της Επιτροπής Επενδύσεων. Τουλάχιστον ένα εκ των μονίμων μελών διαθέτει εμπειρογνωσία στις βιώσιμες επενδύσεις. Επιπλέον, κάθε μία από τις πέντε συνθέσεις διαθέτει δύο εμπειρογνώμονες με πείρα στις επενδύσεις σε τομείς που καλύπτονται από το αντίστοιχο σκέλος πολιτικής. Το Διοικητικό Συμβούλιο διορίζει τα μέλη της Επιτροπής Επενδύσεων σε μία ή περισσότερες κατάλληλες συνθέσεις. Ένα μη μόνιμο μέλος μπορεί να τοποθετηθεί σε δύο το πολύ συνθέσεις, υπό την προϋπόθεση ότι πληροί τις απαιτήσεις και για τις δύο. Η Επιτροπή Επενδύσεων εκλέγει πρόεδρο μεταξύ των μόνιμων μελών της».

(9)Στο άρθρο 25 παράγραφος 2, προστίθεται το στοιχείο ι) ως εξής:

«ι)    παρέχει συμβουλευτική υποστήριξη σε διαχειριστές επενδυτικών κεφαλαίων που δραστηριοποιούνται στους τομείς που αναφέρονται στο άρθρο 8 παράγραφος 1 στοιχείο ε)».

(10)Στο άρθρο 26, προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος 5:

«5. Επιπλέον της παραγράφου 4, οι εταίροι υλοποίησης εξετάζουν επίσης έργα στα οποία έχει απονεμηθεί η σφραγίδα κυριαρχίας σύμφωνα με το άρθρο 4 του κανονισμού .../... [κανονισμός STEP] όταν τα έργα αυτά εμπίπτουν στο γεωγραφικό πεδίο και στο πεδίο δραστηριοτήτων τους».

(11)Στο άρθρο 35, προστίθεται παράγραφος 5 ως εξής:

«5. Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 16 δεύτερο εδάφιο του παρόντος κανονισμού, οι χρηματοδοτικές και επενδυτικές πράξεις που εγκρίνονται από τον εταίρο υλοποίησης από την 1η Ιανουαρίου 2023 έως την υπογραφή σύμβασης εγγύησης ή τροποποίησης υφιστάμενης σύμβασης που περιλαμβάνει το σκέλος STEP, μπορούν να καλύπτονται από την εγγύηση της ΕΕ, υπό την προϋπόθεση ότι οι εν λόγω πράξεις αναφέρονται στη σύμβαση εγγύησης, υποβάλλονται επιτυχώς στην εξακρίβωση πολιτικής που αναφέρεται στο άρθρο 23 παράγραφος 1 ή λαμβάνουν θετική γνώμη στο πλαίσιο της διαδικασίας που προβλέπεται στο άρθρο 19 του καταστατικού της ΕΤΕπ, και εγκρίνονται και στις δύο περιπτώσεις από την Επιτροπή Επενδύσεων σύμφωνα με το άρθρο 24».

(12)Στο παράρτημα I, προστίθεται σημείο ε) ως εξής:

«ε)    έως 7 500 000 000 EUR για στόχους που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφος 2 στοιχείο ε)».

(13)Στο παράρτημα II, προστίθεται το ακόλουθο σημείο 16:

«(16) Κλιμάκωση, ανάπτυξη και μεγάλης κλίμακας παραγωγή των κρίσιμων τεχνολογιών που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 σημείο α) του κανονισμού .../... [κανονισμός STEP], καθώς και της αντίστοιχης αξιακής αλυσίδας που αναφέρεται στο άρθρο 2 παράγραφος 4 του εν λόγω κανονισμού».

(14)Στο παράρτημα III, προστίθεται το ακόλουθο σημείο 9:

«7α. STEP

7α.1 Επενδύσεις που κινητοποιούνται ανά τεχνολογικό τομέα: i) υπερπροηγμένες και ψηφιακές τεχνολογίες, ii) καθαρές τεχνολογίες και iii) βιοτεχνολογίες».

7α.2 Δημιουργία ή στήριξη θέσεων εργασίας.

7α.2 Αριθμός επιχειρήσεων που λαμβάνουν στήριξη ανά τεχνολογικό τομέα: i) υπερπροηγμένες και ψηφιακές τεχνολογίες, ii) καθαρές τεχνολογίες και iii) βιοτεχνολογίες.

Άρθρο 17

Τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) 2021/695 [πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη»]

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2021/695 τροποποιείται ως εξής:

(1) Το άρθρο 12 τροποποιείται ως εξής:

α)η παράγραφος 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«1. Το χρηματοδοτικό κονδύλιο για την υλοποίηση του προγράμματος-πλαισίου για την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2021 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2027 ανέρχεται σε 86 623 000 000 EUR σε τρέχουσες τιμές για το ειδικό πρόγραμμα που αναφέρεται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο α) και για το ΕΙΤ και σε 9 453 000 000 EUR σε τρέχουσες τιμές για το ειδικό πρόγραμμα που αναφέρεται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο γ). »

β)η παράγραφος 2 στοιχεία β) και γ) αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«β) 46 628 000 000 EUR για τον πυλώνα II «Παγκόσμιες προκλήσεις και ευρωπαϊκή βιομηχανική ανταγωνιστικότητα» για την περίοδο 2021-2027, εκ των οποίων:

i) 6 775 000 000 EUR για την ομάδα «Υγεία»,

ii) 1 350 000 000 EUR για την ομάδα «Πολιτισμός, δημιουργικότητα και κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς»,

iii) 1 276 000 000 EUR για την ομάδα «Πολιτική ασφάλεια για την κοινωνία»,

iv) 13 229 000 000 EUR για την ομάδα «Ψηφιακές τεχνολογίες, βιομηχανία και διάστημα»,

v) 13 229 000 000 EUR για την ομάδα «Κλίμα, ενέργεια και κινητικότητα»,

vi) 8 799 000 000 EUR για την ομάδα «Τρόφιμα, βιοοικονομία, φυσικοί πόροι, γεωργία και περιβάλλον»,

vii) 1 970 000 000 EUR για τις μη πυρηνικές άμεσες δράσεις του ΚΚΕρ,

γ) 13 237 000 000 EUR για τον πυλώνα III «Καινοτόμος Ευρώπη» για την περίοδο 2021-2027, εκ των οποίων:

i) 10 052 000 000 EUR για το ΕΣΚ,

ii) 459 000 000 EUR για τα ευρωπαϊκά οικοσυστήματα καινοτομίας,

iii) 2 726 000 000 EUR για το ΕΙΤ».

(2)Στο άρθρο 46 προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος 4α:

«4α. Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 209 παράγραφος 3 του δημοσιονομικού κανονισμού, οι επιστροφές, συμπεριλαμβανομένων των επιστρεφόμενων προκαταβολών, των εσόδων και των μη χρησιμοποιηθέντων ποσών, μετά την αφαίρεση των τελών και των δαπανών της μεικτής χρηματοδότησης του πιλοτικού ΕΣΚ στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων 2020», θεωρούνται εσωτερικά έσοδα για ειδικό προορισμό σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 3 στοιχείο στ) και το άρθρο 21 παράγραφοι 4 και 5 του δημοσιονομικού κανονισμού. Ο χρονικός περιορισμός των δύο ετών που προβλέπεται στο άρθρο 209 παράγραφος 3 δεύτερο εδάφιο του δημοσιονομικού κανονισμού εφαρμόζεται από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του κανονισμού .../... 69 . [Κανονισμός STEP]».

(3)Στο άρθρο 48, στο πρώτο εδάφιο προστίθεται το ακόλουθο στοιχείο δ):

«δ) στήριξη αποκλειστικά με τη μορφή ιδίων κεφαλαίων που απαιτείται για την κλιμάκωση ΜΜΕ οι οποίες δεν είναι τραπεζικά ελκυστικές, συμπεριλαμβανομένων των νεοφυών επιχειρήσεων, καθώς και μικρών επιχειρήσεων μεσαίας κεφαλαιοποίησης οι οποίες δεν είναι τραπεζικά ελκυστικές, συμπεριλαμβανομένων των οντοτήτων που έχουν ήδη λάβει στήριξη σύμφωνα με τα στοιχεία α) έως γ), οι οποίες ασχολούνται με μη τραπεζικά ελκυστική ρηξικέλευθη και ανατρεπτική καινοτομία στις κρίσιμες τεχνολογίες που αναφέρονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισμού .../... [κανονισμός STEP] και χρηματοδοτούνται δυνάμει του άρθρου 3 στοιχείο β) του εν λόγω κανονισμού.»

Άρθρο 18

Τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) 2021/697 [Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας]

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2021/697 τροποποιείται ως εξής:

(1)Το άρθρο 4 τροποποιείται ως εξής:

α)Η παράγραφος 1 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«1.   Σύμφωνα με το άρθρο 12 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/695, το χρηματοδοτικό κονδύλιο για την υλοποίηση του Ταμείου για την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2021 έως την 31η Δεκεμβρίου 2027 ανέρχεται σε 9 453 000 000 EUR σε τρέχουσες τιμές».

β)στην παράγραφο 2, τα στοιχεία α) και β) αντικαθίστανται από το ακόλουθο κείμενο:

«α) 3 151 000 000 EUR για δράσεις έρευνας·

β) 6 302 000 000 EUR για δράσεις ανάπτυξης».

γ)Προστίθεται η παράγραφος 5:

«Ποσό ύψους 1 500 000 000 EUR σε τρέχουσες τιμές από το ποσό που αναφέρεται στην παράγραφο 2 διατίθεται σε προσκλήσεις υποβολής προτάσεων ή επιχορηγήσεις χρηματοδότησης προς στήριξη επενδύσεων που συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων STEP οι οποίοι αναφέρονται στο άρθρο 2 στοιχείο α) σημείο i) του κανονισμού .../... 70 . [Κανονισμός STEP]».

Άρθρο 19

Τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241 [ΜΑΑ]

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2021/241 τροποποιείται ως εξής:

(1)Στο άρθρο 7, προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος 3:

«3. Με την επιφύλαξη της παραγράφου 2, τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να προτείνουν να συμπεριληφθεί στο οικείο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, ως εκτιμώμενο κόστος, το ποσό της χρηματικής συνεισφοράς για τους σκοπούς της συνιστώσας για το κράτος μέλος σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του κανονισμού InvestEU αποκλειστικά για μέτρα στήριξης επενδυτικών πράξεων που συμβάλλουν στους στόχους STEP οι οποίοι αναφέρονται στο άρθρο 2 του κανονισμού .../... 71 . [Κανονισμός STEP]. Το κόστος αυτό δεν υπερβαίνει το 6 % του συνολικού χρηματοδοτικού κονδυλίου του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, τα δε σχετικά μέτρα, όπως ορίζονται στο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, τηρούν τις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού».

(2)Στο άρθρο 29 προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος 6:

«6. Πριν από την προκήρυξη των όποιων προσκλήσεων υποβολής προτάσεων ή διαδικασιών υποβολής προσφορών που σχετίζονται με τους στόχους της STEP, όπως ορίζονται στο άρθρο 2 του κανονισμού .../... [κανονισμός STEP], τα κράτη μέλη καθιστούν διαθέσιμες τις ακόλουθες πληροφορίες στη δικτυακή πύλη για την κυριαρχία που αναφέρεται στο άρθρο 6 του εν λόγω κανονισμού:

α)τη γεωγραφική περιοχή που καλύπτεται από την πρόσκληση υποβολής προτάσεων·

β)τις σχετικές επενδύσεις·

γ)το είδος των επιλέξιμων αιτούντων·

δ)το συνολικό ποσό της στήριξης για την πρόσκληση·

ε)την ημερομηνία έναρξης και λήξης της πρόσκλησης·

στ)σύνδεσμο προς τον δικτυακό τόπο όπου θα δημοσιευθεί η πρόσκληση».

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 20

Έναρξη ισχύος και εφαρμογή

Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την επομένη ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος.

Βρυξέλλες,

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ

Περιεχόμενα

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

•Αιτιολόγηση και στόχοι της πρότασης

•Συνέπεια με τις ισχύουσες διατάξεις στον τομέα πολιτικής

2.ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ, ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ

•Νομική βάση

•Επικουρικότητα (σε περίπτωση μη αποκλειστικής αρμοδιότητας)

•Αναλογικότητα

•Επιλογή της νομικής πράξης

3.ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΩΝ, ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΕΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

•Διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη

•Εκτίμηση επιπτώσεων

•Καταλληλότητα και απλούστευση του κανονιστικού πλαισίου

•Θεμελιώδη δικαιώματα

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

5.ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

•Σχέδια εφαρμογής και ρυθμίσεις παρακολούθησης, αξιολόγησης και υποβολής εκθέσεων

•Αναλυτική επεξήγηση των επιμέρους διατάξεων της πρότασης

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

1.1.Τίτλος της πρότασης/πρωτοβουλίας

1.2.Σχετικοί τομείς πολιτικής

1.3.Η πρόταση/πρωτοβουλία αφορά:

1.4.Στόχοι

1.4.1.Γενικοί στόχοι

1.4.2.Ειδικός στόχος ή ειδικοί στόχοι

1.4.3.Αναμενόμενα αποτελέσματα και επιπτώσεις

1.4.4.Δείκτες επιδόσεων

1.5.Αιτιολόγηση της πρότασης/πρωτοβουλίας

1.5.1.Βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη κάλυψη αναγκών, συμπεριλαμβανομένου λεπτομερούς χρονοδιαγράμματος για τη σταδιακή υλοποίηση της πρωτοβουλίας

1.5.2.Προστιθέμενη αξία της ενωσιακής παρέμβασης (που μπορεί να προκύπτει από διάφορους παράγοντες, π.χ. οφέλη από τον συντονισμό, ασφάλεια δικαίου, μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα ή συμπληρωματικότητα). Για τους σκοπούς του παρόντος σημείου «προστιθέμενη αξία της ενωσιακής παρέμβασης» είναι η αξία που απορρέει από την ενωσιακή παρέμβαση και η οποία προστίθεται στην αξία που θα είχε δημιουργηθεί αν τα κράτη μέλη ενεργούσαν μεμονωμένα.

1.5.3.Διδάγματα από ανάλογες εμπειρίες του παρελθόντος

1.5.4.Συμβατότητα με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και ενδεχόμενες συνέργειες με άλλα κατάλληλα μέσα

1.5.5.Αξιολόγηση των διάφορων διαθέσιμων επιλογών χρηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένων των δυνατοτήτων ανακατανομής

1.6.Διάρκεια και δημοσιονομικές επιπτώσεις της πρότασης/πρωτοβουλίας

1.7.Προβλεπόμενες μέθοδοι εκτέλεσης του προϋπολογισμού

2.ΜΕΤΡΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

2.1.Κανόνες παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων

2.2.Συστήματα διαχείρισης και ελέγχου

2.2.1.Αιτιολόγηση των τρόπων διαχείρισης, των μηχανισμών εκτέλεσης της χρηματοδότησης, των όρων πληρωμής και της προτεινόμενης στρατηγικής ελέγχου

2.2.2.Πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους που έχουν εντοπιστεί και τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου που έχουν δημιουργηθεί για τον μετριασμό τους

2.2.3.Εκτίμηση και αιτιολόγηση της οικονομικής αποδοτικότητας των ελέγχων (λόγος του κόστους του ελέγχου προς την αξία των σχετικών κονδυλίων που αποτελούν αντικείμενο διαχείρισης) και αξιολόγηση του εκτιμώμενου επιπέδου κινδύνου σφάλματος (κατά την πληρωμή και κατά το κλείσιμο)

2.3.Μέτρα για την πρόληψη περιπτώσεων απάτης και παρατυπίας

3.ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

3.1.Τομείς του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και γραμμές δαπανών του προϋπολογισμού που επηρεάζονται

3.2.Εκτιμώμενες δημοσιονομικές επιπτώσεις της πρότασης στις πιστώσεις

3.2.1.Συνοπτική παρουσίαση των εκτιμώμενων επιπτώσεων στις επιχειρησιακές πιστώσεις

3.2.2.Εκτιμώμενο αποτέλεσμα που χρηματοδοτείται με επιχειρησιακές πιστώσεις

3.2.3.Συνοπτική παρουσίαση των εκτιμώμενων επιπτώσεων στις διοικητικές πιστώσεις

3.2.4.Συμβατότητα με το ισχύον πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο

3.2.5.Συμμετοχή τρίτων στη χρηματοδότηση

3.3.Εκτιμώμενες επιπτώσεις στα έσοδα

1.ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ

1.1.Τίτλος της πρότασης/πρωτοβουλίας

1.2.Σχετικοί τομείς πολιτικής 

1.3.Η πρόταση/πρωτοβουλία αφορά: 

 νέα δράση 

 νέα δράση έπειτα από δοκιμαστικό σχέδιο / προπαρασκευαστική ενέργεια 72  

 την παράταση υφιστάμενης δράσης 

 συγχώνευση ή αναπροσανατολισμό μίας ή περισσότερων δράσεων προς άλλη/νέα δράση 

1.4.Στόχοι

1.4.1.Γενικοί στόχοι

1.4.2.Ειδικός στόχος ή ειδικοί στόχοι

1.4.3.Αναμενόμενα αποτελέσματα και επιπτώσεις

Να προσδιοριστούν τα αποτελέσματα που αναμένεται να έχει η πρόταση/πρωτοβουλία όσον αφορά τους/τις στοχευόμενους/-ες δικαιούχους/ομάδες.

1.4.4.Δείκτες επιδόσεων

Να προσδιοριστούν οι δείκτες για την παρακολούθηση της προόδου και των επιτευγμάτων.

1.5.Αιτιολόγηση της πρότασης/πρωτοβουλίας 

1.5.1.Βραχυπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη κάλυψη αναγκών, συμπεριλαμβανομένου λεπτομερούς χρονοδιαγράμματος για τη σταδιακή υλοποίηση της πρωτοβουλίας

1.5.2.Προστιθέμενη αξία της ενωσιακής παρέμβασης (που μπορεί να προκύπτει από διάφορους παράγοντες, π.χ. οφέλη από τον συντονισμό, ασφάλεια δικαίου, μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα ή συμπληρωματικότητα). Για τους σκοπούς του παρόντος σημείου «προστιθέμενη αξία της ενωσιακής παρέμβασης» είναι η αξία που απορρέει από την ενωσιακή παρέμβαση και η οποία προστίθεται στην αξία που θα είχε δημιουργηθεί αν τα κράτη μέλη ενεργούσαν μεμονωμένα.

1.5.3.Διδάγματα από ανάλογες εμπειρίες του παρελθόντος

1.5.4.Συμβατότητα με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και ενδεχόμενες συνέργειες με άλλα κατάλληλα μέσα

1.5.5.Αξιολόγηση των διάφορων διαθέσιμων επιλογών χρηματοδότησης, συμπεριλαμβανομένων των δυνατοτήτων ανακατανομής

1.6.Διάρκεια και δημοσιονομικές επιπτώσεις της πρότασης/πρωτοβουλίας

  περιορισμένη διάρκεια

–    με ισχύ από [ΗΗ/MM]ΕΕΕΕ έως τις 31/12/2030

–    Δημοσιονομικές επιπτώσεις από το 2023 μέχρι το 2027 για τις πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων και από το 2023 μέχρι το 2030 για τις πιστώσεις πληρωμών.

 απεριόριστη διάρκεια

–Περίοδος σταδιακής εφαρμογής από το ΕΕΕΕ έως το ΕΕΕΕ,

–και στη συνέχεια πλήρης εφαρμογή.

1.7.Προβλεπόμενες μέθοδοι εκτέλεσης του προϋπολογισμού 73   

 Άμεση διαχείριση από την Επιτροπή

– από τις υπηρεσίες της, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού της στις αντιπροσωπείες της Ένωσης

–    από τους εκτελεστικούς οργανισμούς

 Επιμερισμένη διαχείριση με τα κράτη μέλη

 Έμμεση διαχείριση με ανάθεση καθηκόντων εκτέλεσης του προϋπολογισμού:

– σε τρίτες χώρες ή οργανισμούς που αυτές έχουν ορίσει

– σε διεθνείς οργανισμούς και στις οργανώσεις τους (να προσδιοριστούν)

– στην ΕΤΕπ και στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων

– στους οργανισμούς που αναφέρονται στα άρθρα 70 και 71 του δημοσιονομικού κανονισμού

– σε οργανισμούς δημοσίου δικαίου

– σε οργανισμούς που διέπονται από ιδιωτικό δίκαιο και έχουν αποστολή δημόσιας υπηρεσίας, στον βαθμό που παρέχουν επαρκείς οικονομικές εγγυήσεις

– σε οργανισμούς που διέπονται από το ιδιωτικό δίκαιο κράτους μέλους, στους οποίους έχει ανατεθεί η εκτέλεση σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και παρέχουν επαρκείς οικονομικές εγγυήσεις

– σε οργανισμούς ή πρόσωπα επιφορτισμένα με την εφαρμογή συγκεκριμένων δράσεων στην ΚΕΠΠΑ βάσει του τίτλου V της ΣΕΕ και τα οποία προσδιορίζονται στην αντίστοιχη βασική πράξη.

–Αν αναφέρονται περισσότεροι του ενός τρόποι διαχείρισης, να διευκρινιστούν στο τμήμα «Παρατηρήσεις».

2.ΜΕΤΡΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ 

2.1.Κανόνες παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων 

Να προσδιοριστούν η συχνότητα και οι όροι.

2.2.Συστήματα διαχείρισης και ελέγχου 

2.2.1.Αιτιολόγηση των τρόπων διαχείρισης, των μηχανισμών εκτέλεσης της χρηματοδότησης, των όρων πληρωμής και της προτεινόμενης στρατηγικής ελέγχου

2.2.2.Πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους που έχουν εντοπιστεί και τα συστήματα εσωτερικού ελέγχου που έχουν δημιουργηθεί για τον μετριασμό τους

2.2.3.Εκτίμηση και αιτιολόγηση της οικονομικής αποδοτικότητας των ελέγχων (λόγος του κόστους του ελέγχου προς την αξία των σχετικών κονδυλίων που αποτελούν αντικείμενο διαχείρισης) και αξιολόγηση του εκτιμώμενου επιπέδου κινδύνου σφάλματος (κατά την πληρωμή και κατά το κλείσιμο) 

2.3.Μέτρα για την πρόληψη περιπτώσεων απάτης και παρατυπίας 

Να προσδιοριστούν τα ισχύοντα ή τα προβλεπόμενα μέτρα πρόληψης και προστασίας, π.χ. στη στρατηγική για την καταπολέμηση της απάτης.

3.ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ/ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ 

3.1.Τομείς του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και γραμμές δαπανών του προϋπολογισμού που επηρεάζονται 

·Υφιστάμενες γραμμές του προϋπολογισμού

Κατά σειρά τομέων του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και γραμμών του προϋπολογισμού

·Νέες γραμμές του προϋπολογισμού των οποίων έχει ζητηθεί η δημιουργία

Κατά σειρά τομέων του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου και γραμμών του προϋπολογισμού

3.2.Εκτιμώμενες δημοσιονομικές επιπτώσεις της πρότασης στις πιστώσεις 

3.2.1.Συνοπτική παρουσίαση των εκτιμώμενων επιπτώσεων στις επιχειρησιακές πιστώσεις 

–    Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση επιχειρησιακών πιστώσεων

–Η πρόταση/πρωτοβουλία συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση επιχειρησιακών πιστώσεων, όπως εξηγείται κατωτέρω.

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

* εκ των οποίων εκτιμώμενο ποσό ύψους 130 εκατ. EUR εσόδων για ειδικό προορισμό που προκύπτουν από το πιλοτικό πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων 2020», για το οποίο το ετήσιο προφίλ δεν μπορεί να είναι γνωστό εκ των προτέρων.

* Οι πρόσθετες πληρωμές προχρηματοδότησης για το ΤΔΜ το 2024 θα χρηματοδοτηθούν μόνο από εξωτερικά έσοδα για ειδικό προορισμό και θα έχουν ως αποτέλεσμα την εμπροσθοβαρή χρηματοδότηση των πιστώσεων πληρωμών του NGEU από το έτος 2026 στο έτος 2024. Τα πρόσθετα ποσά προχρηματοδότησης που θα καταβληθούν στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ, του ΤΣ και του ΕΚΤ+ θα εξαρτηθούν από τις αποφάσεις προγραμματισμού των κρατών μελών και θα χρηματοδοτηθούν εξ ολοκλήρου από πόρους του ΠΔΠ.

Αν η πρόταση/πρωτοβουλία επηρεάζει περισσότερους του ενός επιχειρησιακούς τομείς, επαναλάβετε το ανωτέρω τμήμα:

Αυτό το τμήμα πρέπει να συμπληρωθεί με «στοιχεία διοικητικού χαρακτήρα του προϋπολογισμού» τα οποία θα εισαχθούν, πρώτα, στο παράρτημα του νομοθετικού δημοσιονομικού δελτίου (παράρτημα 5 της απόφασης της Επιτροπής σχετικά με τους εσωτερικούς κανόνες για την εκτέλεση του τμήματος του γενικού προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αφορά την Επιτροπή), που τηλεφορτώνεται στο DECIDE για διυπηρεσιακή διαβούλευση.

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

3.2.2.Εκτιμώμενο αποτέλεσμα που χρηματοδοτείται με επιχειρησιακές πιστώσεις 

Πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

3.2.3.Συνοπτική παρουσίαση των εκτιμώμενων επιπτώσεων στις διοικητικές πιστώσεις 

–    Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση πιστώσεων διοικητικού χαρακτήρα.

–    Η πρόταση/πρωτοβουλία συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση πιστώσεων διοικητικού χαρακτήρα, όπως εξηγείται κατωτέρω:

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

Οι απαιτούμενες πιστώσεις για ανθρώπινους πόρους και άλλες δαπάνες διοικητικού χαρακτήρα θα καλυφθούν από τις πιστώσεις της ΓΔ που έχουν ήδη διατεθεί για τη διαχείριση της δράσης και/ή έχουν ανακατανεμηθεί στο εσωτερικό της ΓΔ, οι οποίες θα συμπληρωθούν, αν χρειαστεί, με τυχόν πρόσθετα κονδύλια που μπορεί να χορηγηθούν στην αρμόδια για τη διαχείριση ΓΔ στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας κατανομής και λαμβανομένων υπόψη των υφιστάμενων δημοσιονομικών περιορισμών.

3.2.3.1.Εκτιμώμενες ανάγκες σε ανθρώπινους πόρους

–    Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση ανθρώπινων πόρων.

–    Η πρόταση/πρωτοβουλία συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση ανθρώπινων πόρων, όπως εξηγείται κατωτέρω:

Εκτίμηση η οποία πρέπει να εκφράζεται σε μονάδες ισοδυνάμων πλήρους απασχόλησης

XX είναι ο σχετικός τομέας πολιτικής ή ο σχετικός τίτλος του προϋπολογισμού.

Οι ανάγκες σε ανθρώπινους πόρους θα καλυφθούν από το προσωπικό της ΓΔ που έχει ήδη διατεθεί για τη διαχείριση της δράσης και/ή έχει ανακατανεμηθεί στο εσωτερικό της ΓΔ, το οποίο θα συμπληρωθεί, αν χρειαστεί, με τυχόν πρόσθετους πόρους που μπορεί να διατεθούν στην αρμόδια για τη διαχείριση ΓΔ στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας κατανομής και λαμβανομένων υπόψη των υφιστάμενων δημοσιονομικών περιορισμών.

Περιγραφή των προς εκτέλεση καθηκόντων:

3.2.4.Συμβατότητα με το ισχύον πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 

Η πρόταση/πρωτοβουλία:

–    μπορεί να χρηματοδοτηθεί εξ ολοκλήρου με ανακατανομή εντός του οικείου τομέα του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ).

–    συνεπάγεται τη χρησιμοποίηση του αδιάθετου περιθωρίου στο πλαίσιο του αντίστοιχου τομέα του ΠΔΠ και/ή τη χρήση ειδικών μηχανισμών, όπως ορίζεται στον κανονισμό για το ΠΔΠ.

– συνεπάγεται την αναθεώρηση του ΠΔΠ.

3.2.5.Συμμετοχή τρίτων στη χρηματοδότηση 

Η πρόταση/πρωτοβουλία:

–    δεν προβλέπει συγχρηματοδότηση από τρίτους

–    προβλέπει τη συγχρηματοδότηση από τρίτους που εκτιμάται κατωτέρω:

Πιστώσεις σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

3.3.Εκτιμώμενες επιπτώσεις στα έσοδα 

–    Η πρόταση/πρωτοβουλία δεν έχει δημοσιονομικές επιπτώσεις στα έσοδα.

–    Η πρόταση/πρωτοβουλία έχει τις δημοσιονομικές επιπτώσεις που περιγράφονται κατωτέρω:

–    στους ιδίους πόρους

–    στα λοιπά έσοδα

–Να αναφερθεί αν τα έσοδα προορίζονται για γραμμές δαπανών     

σε εκατ. EUR (με τρία δεκαδικά ψηφία)

Ως προς τα έσοδα «για ειδικό προορισμό», να προσδιοριστούν οι γραμμές δαπανών του προϋπολογισμού που επηρεάζονται.

Άλλες παρατηρήσεις (π.χ. μέθοδος/τύπος για τον υπολογισμό των επιπτώσεων στα έσοδα ή τυχόν άλλες πληροφορίες).

(1)    Ανακοίνωση με τίτλο «Τριάντα χρόνια ενιαίας αγοράς», COM(2023) 162 final.

(2)     https://next-generation-eu.europa.eu/index_el .

(3)    Ανακοίνωση με τίτλο «Βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας για την εποχή των μηδενικών καθαρών εκπομπών», COM(2023) 62 final.

(4)    Ανακοίνωση με τίτλο «Νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο καινοτομίας», COM(2022) 332 final.

(5)    Ανακοίνωση με τίτλο «Προσωρινό πλαίσιο κρίσης και μετάβασης για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης» (ΕΕ C 101 της 17.3.2023, σ. 3).

(6)    Κανονισμός (ΕΕ) 2023/435 όσον αφορά το REPowerEU (ΕΕ L 63 της 28.2.2023, σ. 1).

(7)     https://state-of-the-union.ec.europa.eu/state-union-2022_el .

(8)    Ομιλία της 4ης Δεκεμβρίου 2022, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/es/speech_22_7487 .

(9)    Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 23ης Μαρτίου 2023, EUCO 4/23.

(10)    COM(2023) 62 final.

(11)    Με βάση τιμή ανθρακούχων εκπομπών EUR 80/ton ισοδυνάμου CO2.

(12)    Οι πρόσθετοι πόροι REACT-EU που προέρχονται από το NextGenerationEU αύξησαν τη χρηματοδότηση που ήταν διαθέσιμη το 2021 και το 2022 (χωρίς να απαιτείται εθνική συγχρηματοδότηση) με στόχο την παροχή ταχείας βοήθειας στα κράτη μέλη προς στήριξη της αποκατάστασης των συνεπειών της κρίσης και της ανθεκτικής ανάκαμψης. Άλλα μέτρα αφορούν τη δέσμη μέτρων της Δράσης Συνοχής για τους Πρόσφυγες στην Ευρώπη (CARE) και την πρωτοβουλία για τη Στήριξη της Οικονομικά Προσιτής Ενέργειας (SAFE). Βλ. τον κανονισμό (ΕΕ) 2022/562 όσον αφορά τη Δράση Συνοχής για τους Πρόσφυγες στην Ευρώπη (CARE) (ΕΕ L 109της 8.4.2022, σ. 1), τον κανονισμό (ΕΕ) 2022/2039 όσον αφορά την ευέλικτη βοήθεια για εδάφη (FAST-CARE) (ΕΕ L 275 της 25.10.2022, σ. 23) και τον κανονισμό (ΕΕ) 2023/435 όσον αφορά το REPowerEU (ΕΕ L 63 της 28.2.2023, σ. 1). 

(13)    Ο αριθμός βασίζεται σε χορηγήσεις χρηματοδότησης του μέσου Accelerator του ΕΣΚ κατά την περίοδο 2021-22.

(14)    Σύμφωνα με το νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο καινοτομίας, η καινοτομία υπερπροηγμένης τεχνολογίας έχει τη δυνατότητα να προωθήσει την καινοτομία σε ολόκληρη την οικονομία και την κοινωνία. Η ανακοίνωση σχετικά με τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα της ΕΕ αναδείκνυε την καθαρή τεχνολογία, τη βιοτεχνολογία και την ψηφιακή τεχνολογία ως βασικούς σημαντικούς τομείς για το μέλλον λόγω του υψηλού αναπτυξιακού δυναμικού τους και της υψηλότερης παραγωγικότητας της εργασίας.

(15)    Ανακοίνωση με τίτλο «Μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα της ΕΕ: προοπτικές μετά το 2030», COM (2023) 168 final.

(16)    Πρόταση κανονισμού σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου μέτρων για την ενίσχυση του οικοσυστήματος παραγωγής προϊόντων τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών της Ευρώπης, COM (2023) 161 final.

(17)    Έκθεση προόδου όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα των τεχνολογιών καθαρής ενέργειας, COM(2022) 643 final.

(18)    Gong J., Romet-Lemonne J-L., Houser B., ‘Bridging the gap between innovation and later-stage financing for biotech in Europe’ (Γεφύρωση του χάσματος μεταξύ της καινοτομίας και της χρηματοδότησης μεταγενέστερων σταδίων για τη βιοτεχνολογία στην Ευρώπη), Nature Reviews Drug Discovery 22, 2023, σ. 438-439.

(19)    Πρόταση κανονισμού σχετικά με τη θέσπιση πλαισίου για την εξασφάλιση ασφαλούς και βιώσιμου εφοδιασμού με κρίσιμες πρώτες ύλες, COM(2023) 160 final.

(20)    Πρόταση κανονισμού για τη θέσπιση πλαισίου μέτρων για την ενίσχυση του οικοσυστήματος ημιαγωγών της Ευρώπης (πράξη για τα μικροκυκλώματα), COM(2022) 46 final.

(21)    Ανακοίνωση με τίτλο «Προσαρμογή στον στόχο του 55 %», COM(2021) 550 final, και συνοδευτικές προτάσεις.

(22)    ΕΕ L 224 της 24.6.2021, σ. 31.

(23)    ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 1.

(24)    ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 21.

(25)    ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 159.

(26)    ΕΕ L 57 της 18.2.2021, σ. 17.

(27)    ΕΕ L 107 της 26.3.2021, σ. 30.

(28)    ΕΕ L 166 της 11.5.2021, σ. 1.

(29)    ΕΕ L 170 της 12.5.2021, σ. 1.

(30)    ΕΕ L 170 της 12.5.2021, σ. 149.

(31)    ΕΕ L 275 της 25.10.2003, σ. 32.

(32)    ΕΕ L 107 της 26.3.2021, σ. 1.

(33)    Ιδίως για το ΕΤΠΑ και το ΤΣ [SWD(2018) 282 final], το ΕΚΤ+ [SWD(2018) 289 final], το InvestEU [SWD(2018) 314 final] και το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» [SWD(2018) 307 final].

(34)    SWD(2023) 161 final, SWD(2022) 187 final, SWD(2020) 176 final, SWD(2022) 147 final, SWD(2021) 247 final και SWD(2023)68 final, αντίστοιχα.

(35)    Οι πρόσθετοι πόροι REACT-EU που προέρχονται από το NextGenerationEU αύξησαν τη χρηματοδότηση που ήταν διαθέσιμη το 2021 και το 2022 (χωρίς να απαιτείται εθνική συγχρηματοδότηση) με στόχο την παροχή ταχείας βοήθειας στα κράτη μέλη προς στήριξη της αποκατάστασης των συνεπειών της κρίσης και της ανθεκτικής ανάκαμψης. Άλλα μέτρα αφορούν τη δέσμη μέτρων της Δράσης Συνοχής για τους Πρόσφυγες στην Ευρώπη (CARE) και την πρωτοβουλία για τη Στήριξη της Οικονομικά Προσιτής Ενέργειας (SAFE).

(36)    ΕΕ C […] της […], σ. […].

(37)    ΕΕ C […] της […], σ. […].

(38)    Ανακοίνωση: Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, COM(2019) 640 final. Βλ. επίσης ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 15ης Ιανουαρίου 2020, και συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2020.

(39)    Απόφαση (ΕΕ) 2022/2481 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2022, για τη θέσπιση του προγράμματος πολιτικής 2030 «Ψηφιακή Δεκαετία» (ΕΕ L 323 της 19.12.2022, σ. 4).

(40)    Ανακοίνωση με τίτλο «Βιομηχανικό σχέδιο της Πράσινης Συμφωνίας για την εποχή των μηδενικών καθαρών εκπομπών», COM(2023) 62 final.

(41)    COM(2023) 160 final.

(42)    COM(2023) 161 final.

(43)    Ανακοίνωση με τίτλο «Προσωρινό πλαίσιο κρίσης και μετάβασης για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης» (ΕΕ C 101 της 17.3.2023, σ. 3).

(44)    Κανονισμός (ΕΕ) 2023/435 όσον αφορά το REPowerEU (ΕΕ L 63 της 28.2.2023, σ. 1).

(45)    Ανακοίνωση «Ευρωπαϊκό Θεματολόγιο δεξιοτήτων για βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και ανθεκτικότητα», COM(2020) 274 final.

(46)    Οδηγία 2003/87/ΕΚ σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου (ΕΕ L 275 της 25.10.2003, σ. 32). 

(47)    Κανονισμός (ΕΕ) 2021/523 για τη θέσπιση του προγράμματος InvestEU (ΕΕ L 107 της 26.3.2021, σ. 30).

(48)    Κανονισμός (ΕΕ) 2021/695 για τη θέσπιση του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» (ΕΕ L 170 της 12.5.2021, σ. 1).

(49)    Κανονισμός (ΕΕ) 2021/697 για τη θέσπιση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας (ΕΕ L 170 της 12.5.2021, σ. 149).

(50)    Κανονισμός (ΕΕ) 2021/694 για τη θέσπιση του προγράμματος Ψηφιακή Ευρώπη (ΕΕ L 166 της 11.5.2021, σ. 1). 

(51)    Κανονισμός (ΕΕ) 2021/522 για τη θέσπιση Προγράμματος σχετικά με τη δράση της Ένωσης στον τομέα της υγείας, Πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4Health) (ΕΕ L 107 της 26.3.2021, σ. 1). 

(52)    Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2018/1046 σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης (ΕΕ L 193 της 30.7.2018, σ. 1). 

(53)    Κανονισμός (ΕΕ) 2021/241 για τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΕΕ L 57 της 18.2.2021, σ. 17).  

(54)    Οδηγία 2003/87/ΕΚ σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου (ΕΕ L 275 της 25.10.2003, σ. 32). 

(55)    Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1060 περί καθορισμού κοινών διατάξεων (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 159).

(56)    Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1058 για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ταμείο Συνοχής (ΕΕ L 224 της 24.6.2021, σ. 31).

(57)    Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1056 για τη θέσπιση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 1).

(58)    Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1057 περί ιδρύσεως του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ (EKT+) (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 21).

(59)    Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1057 περί ιδρύσεως του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ (EKT+) (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 21).

(60)    Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1060 περί καθορισμού κοινών διατάξεων (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 159). 

(61)    Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 περί καθορισμού κοινών διατάξεων (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 320). 

(62)    Κανονισμός (ΕΕ) 223/2014 για το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (ΕΕ L 72 της 12.3.2014, σ. 1).

(63)    Κανονισμός .../... του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου... [να αναγραφεί ο πλήρης τίτλος και η παραπομπή στην ΕΕ].

(64)    Κανονισμός .../... του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου... [να αναγραφεί ο πλήρης τίτλος και η παραπομπή στην ΕΕ].

(65)    Κανονισμός .../... του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου... [να αναγραφεί ο πλήρης τίτλος και η παραπομπή στην ΕΕ].

(66)    Κανονισμός .../... του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου... [να αναγραφεί ο πλήρης τίτλος και η παραπομπή στην ΕΕ].

(67)    Κανονισμός .../... του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου... [να αναγραφεί ο πλήρης τίτλος και η παραπομπή στην ΕΕ].

(68)    Κανονισμός .../... του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου... [να αναγραφεί ο πλήρης τίτλος και η παραπομπή στην ΕΕ].

(69)    Κανονισμός .../... του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου... [να αναγραφεί ο πλήρης τίτλος και η παραπομπή στην ΕΕ].

(70)    Κανονισμός .../... του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου... [να αναγραφεί ο πλήρης τίτλος και η παραπομπή στην ΕΕ].

(71)    Κανονισμός .../... του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου... [να αναγραφεί ο πλήρης τίτλος και η παραπομπή στην ΕΕ].

(72)    Όπως αναφέρεται στο άρθρο 58 παράγραφος 2 στοιχείο α) ή β) του δημοσιονομικού κανονισμού.

(73)    Οι λεπτομέρειες σχετικά με τις μεθόδους εκτέλεσης του προϋπολογισμού, καθώς και οι παραπομπές στον δημοσιονομικό κανονισμό είναι διαθέσιμες στον ιστότοπο BUDGpedia: https://myintracomm.ec.europa.eu/corp/budget/financial-rules/budget-implementation/Pages/implementation-methods.aspx .

(74)    ΔΠ = Διαχωριζόμενες πιστώσεις / ΜΔΠ = Μη διαχωριζόμενες πιστώσεις.

(75)    ΕΖΕΣ: Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών.

(76)    Υποψήφιες χώρες και, κατά περίπτωση, δυνάμει υποψήφια μέλη της ΕΕ από τα Δυτικά Βαλκάνια

(77)    Η τεχνική και/ή διοικητική βοήθεια και οι δαπάνες δεν αναφέρονται λεπτομερώς αλλά περιλαμβάνονται στα συνολικά ποσά που αναφέρονται στις επιχειρησιακές γραμμές. Θα πρέπει να αντιστοιχούν χονδρικά στα ίδια ποσοστά σε σύγκριση με τις διοικητικές γραμμές της περιόδου 2021-2024.

(78)    Η τεχνική και/ή διοικητική βοήθεια και οι δαπάνες δεν αναφέρονται λεπτομερώς αλλά περιλαμβάνονται στα συνολικά ποσά που αναφέρονται στις επιχειρησιακές γραμμές. Θα πρέπει να αντιστοιχούν χονδρικά στα ίδια ποσοστά σε σύγκριση με τις διοικητικές γραμμές της περιόδου 2021-2024.

(79)    Η τεχνική και/ή διοικητική βοήθεια και οι δαπάνες δεν αναφέρονται λεπτομερώς αλλά περιλαμβάνονται στα συνολικά ποσά που αναφέρονται στις επιχειρησιακές γραμμές. Θα πρέπει να αντιστοιχούν χονδρικά στα ίδια ποσοστά σε σύγκριση με τις διοικητικές γραμμές της περιόδου 2021-2024.

(80)    Η τεχνική και/ή διοικητική βοήθεια και οι δαπάνες δεν αναφέρονται λεπτομερώς αλλά περιλαμβάνονται στα συνολικά ποσά που αναφέρονται στις επιχειρησιακές γραμμές. Θα πρέπει να αντιστοιχούν χονδρικά στα ίδια ποσοστά σε σύγκριση με τις διοικητικές γραμμές της περιόδου 2021-2024.

(81)    Η τεχνική και/ή διοικητική βοήθεια και οι δαπάνες δεν αναφέρονται λεπτομερώς αλλά περιλαμβάνονται στα συνολικά ποσά που αναφέρονται στις επιχειρησιακές γραμμές. Θα πρέπει να αντιστοιχούν χονδρικά στα ίδια ποσοστά σε σύγκριση με τις διοικητικές γραμμές της περιόδου 2021-2024.

(82)    Τα αποτελέσματα είναι τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που θα παρασχεθούν (π.χ.: αριθμός χρηματοδοτούμενων ανταλλαγών φοιτητών, αριθμός χιλιομέτρων δρόμων που κατασκευάστηκαν κ.λπ.).

(83)    Όπως περιγράφεται στο σημείο 1.4.2. «Ειδικοί στόχοι …»

(84)    Τεχνική και/ή διοικητική βοήθεια και δαπάνες στήριξης της εφαρμογής προγραμμάτων και/ή δράσεων της ΕΕ (πρώην γραμμές «BA»), έμμεση έρευνα, άμεση έρευνα.

(85)    AC = Συμβασιούχος υπάλληλος· AL = Τοπικός υπάλληλος· END = Αποσπασμένος εθνικός εμπειρογνώμονας· INT = Προσωρινό προσωπικό· JPD = Νέος επαγγελματίας σε αντιπροσωπεία της ΕΕ.

(86)    Επιμέρους ανώτατο όριο εξωτερικού προσωπικού που καλύπτεται από επιχειρησιακές πιστώσεις (πρώην γραμμές «BA»).

(87)    Το έτος N είναι το έτος έναρξης εφαρμογής της πρότασης/πρωτοβουλίας. Να αντικατασταθεί το «N» με το αναμενόμενο πρώτο έτος εφαρμογής (για παράδειγμα: 2021). Το ίδιο και για τα επόμενα έτη.

(88)    Όσον αφορά τους παραδοσιακούς ιδίους πόρους (δασμούς, εισφορές ζάχαρης), τα αναγραφόμενα ποσά πρέπει να είναι καθαρά ποσά, δηλ. τα ακαθάριστα ποσά μετά την αφαίρεση του 20 % για έξοδα είσπραξης.