26.2.2016   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 75/111

—

έχοντας υπόψη την κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 8ης Δεκεμβρίου 2008, για τον καθορισμό κοινών κανόνων που διέπουν τον έλεγχο των εξαγωγών στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού (1),

—

έχοντας υπόψη την εν εξελίξει διαδικασία επανεξέτασης της κοινής θέσης από την ομάδα εργασίας «Εξαγωγές συμβατικών όπλων» του Συμβουλίου (COARM), η οποία, σύμφωνα με το άρθρο 15, πρέπει να επανεξεταστεί τρία έτη μετά την έγκρισή της,

—

έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/43/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Μαΐου 2009, για την απλούστευση των όρων και προϋποθέσεων για τις μεταφορές προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας εντός της Κοινότητας (2),

—

έχοντας υπόψη την κοινή δράση 2002/589/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 12ης Ιουλίου 2002, για τη συμβολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην καταπολέμηση της αποσταθεροποιητικής συσσώρευσης και διάδοσης φορητών όπλων και ελαφρού οπλισμού και για την κατάργηση της κοινής δράσης 1999/34/ΚΕΠΠΑ (3), και τη στρατηγική της ΕΕ σχετικά με την καταπολέμηση της παράνομης συσσώρευσης και διακίνησης φορητών όπλων, ελαφρού οπλισμού και των πυρομαχικών τους, που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 15—16 Δεκεμβρίου 2005 (4),

—

έχοντας υπόψη τη δέκατη τρίτη (5) και τη δέκατη τετάρτη (6) ετήσια έκθεση της COARM,

—

έχοντας υπόψη τη διεθνή συμφωνία των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο Όπλων, που καθορίζει δεσμευτικά κοινά πρότυπα για το διεθνές εμπόριο συμβατικών όπλων,

—

έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Ιουνίου 2012 σχετικά με τις διαπραγματεύσεις με θέμα τη Συνθήκη του ΟΗΕ για το Εμπόριο Όπλων (7),

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 42 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και το άρθρο 346 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

—

έχοντας υπόψη το άρθρο 110 παράγραφοι 2 και 4 του Κανονισμού του,

Α.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εξαγωγές ενδέχεται να έχουν αντίκτυπο όχι μόνο στην ασφάλεια, αλλά και στην ανάπτυξη, και ότι, συνεπώς, είναι σημαντικό να ενισχυθεί η πολιτική ελέγχου της ΕΕ όσον αφορά τις εξαγωγές στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού·

Β.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ αποτελεί νομικά δεσμευτικό πλαίσιο που θεσπίζει οκτώ κριτήρια· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε περίπτωση παραβίασης των κριτηρίων αυτών, πρέπει να απορρίπτεται η αίτηση χορήγησης άδειας εξαγωγής (κριτήρια 1–4) ή έστω να εξετάζεται το ενδεχόμενο απόρριψής της (κριτήρια 5–8)·

Γ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το άρθρο 3 της κοινής θέσης, τα οκτώ κριτήρια ορίζουν απλώς ελάχιστα πρότυπα και δεν θίγουν οιαδήποτε περιοριστικότερα μέτρα των κρατών μελών σχετικά με τον έλεγχο των εξοπλισμών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόφαση περί χορήγησης ή μη άδειας εξαγωγής όπλων βάσει των κριτηρίων αποτελεί, σε κάθε περίπτωση, υπόθεση του κάθε κράτους μέλους·

Δ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 10 της κοινής θέσης ορίζει σαφώς ότι τα κράτη μέλη δύνανται, κατά περίπτωση, να λαμβάνουν επίσης υπόψη την επίπτωση των σχεδιαζόμενων εξαγωγών στα οικονομικά, κοινωνικά, εμπορικά και βιομηχανικά συμφέροντά τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι παράγοντες αυτοί δεν πρέπει να επηρεάζουν την εφαρμογή των οκτώ κριτηρίων·

Ε.

λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με το Διεθνές Ερευνητικό Ινστιτούτο της Στοκχόλμης για την Ειρήνη (SIPRI), τα κράτη μέλη της ΕΕ, ως σύνολο, αποτελούν τον δεύτερο μεγαλύτερο εξαγωγέα όπλων παγκοσμίως, ακολουθώντας με μικρή διαφορά τις ΗΠΑ, και ότι διαρκώς αυξανόμενο ποσοστό όπλων διατίθεται σε χώρες εκτός της ΕΕ·

ΣΤ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κύριοι προορισμοί εκτός της ΕΕ προς τους οποίους πραγματοποιούνται εξαγωγές όπλων από τα κράτη μέλη είναι η Μέση Ανατολή, η Βόρεια Αμερική και η Ασία· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι σημαντικότερες παραλήπτριες χώρες είναι η Σαουδική Αραβία, οι Ηνωμένες Πολιτείες και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα·

Ζ.

λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρωπαϊκή βιομηχανία προσπαθεί να αντισταθμίσει τη φθίνουσα ζήτηση από πλευράς ευρωπαϊκής άμυνας επιδιώκοντας πρόσβαση στις αγορές τρίτων χωρών και ότι η προσπάθεια αυτή υποστηρίζεται από πολλά πολιτικά πρόσωπα και κόμματα, ως συμβολή στην ενίσχυση των αμυντικών βιομηχανιών, της τεχνολογικής τεχνογνωσίας, της ασφάλειας εφοδιασμού και της ετοιμότητας της Ευρώπης· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δράσεις έρευνας και ανάπτυξης στην αμυντική βιομηχανία αποφέρουν σημαντικά δευτερογενή οφέλη που αξιοποιούνται σε πολυάριθμες μη στρατιωτικές εφαρμογές·

Η.

λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος όσον αφορά την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με την εφαρμογή και την ερμηνεία των οκτώ κριτηρίων της κοινής θέσης, ιδίως χάρη στο εγχειρίδιο χρήσης της κοινής θέσης, που κατάρτισε η COARM, στο οποίο προσδιορίζονται λεπτομερώς οι βέλτιστες πρακτικές όσον αφορά την εφαρμογή των κριτηρίων·

1.

χαιρετίζει το γεγονός ότι η ΕΕ διαθέτει νομικά δεσμευτικό πλαίσιο, μοναδικό στον κόσμο, μέσω του οποίου βελτιώνεται ο έλεγχος των εξαγωγών όπλων, μεταξύ άλλων σε περιοχές κρίσης και σε χώρες με αμφιλεγόμενες επιδόσεις στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και χαιρετίζει, εν προκειμένω, το γεγονός ότι ευρωπαϊκές και μη ευρωπαϊκές τρίτες χώρες έχουν ενταχθεί στο σύστημα ελέγχου των εξαγωγών όπλων με βάση την κοινή θέση· επισημαίνει, ωστόσο, ότι η εφαρμογή και η ερμηνεία των οκτώ κριτηρίων σε κάθε κράτος μέλος της ΕΕ γίνεται με διαφορετικό βαθμό αυστηρότητας· ζητεί, ως εκ τούτου, περισσότερο ομοιόμορφη ερμηνεία και εφαρμογή της κοινής θέσης και όλων των υποχρεώσεων που εμπεριέχει και θεωρεί λυπηρό το γεγονός ότι η ΕΕ εξακολουθεί να μην διαθέτει κοινή πολιτική για τις μεταφορές όπλων προς τρίτες χώρες·

2.

εκτιμά ότι δεν πρέπει να υπάρχει απόκλιση μεταξύ της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας της ΕΕ, αφενός, και της κοινής θέσης, αφετέρου· θεωρεί ότι εναπόκειται στα κράτη μέλη και στην Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας να διασφαλίσουν τη συνοχή μεταξύ της κοινής θέσης και της εξωτερικής πολιτικής·

3.

υπογραμμίζει το δικαίωμα των κρατών μελών να ενεργούν σύμφωνα με τις εθνικές πολιτικές τους, συμμορφούμενα απολύτως με το διεθνές δίκαιο και τις διεθνείς συμφωνίες και με κοινώς αποδεκτούς κανόνες και κριτήρια, ενώ η συμμόρφωση θα ελέγχεται με βάση τις εθνικές ρυθμίσεις·

4.

εκτιμά ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα εθνικά κοινοβούλια ή ειδικά κοινοβουλευτικά σώματα πρέπει να διασφαλίζουν ουσιαστικό έλεγχο της εφαρμογής και της επιβολής των ενιαίων προτύπων της κοινής θέσης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο και της θέσπισης διαφανούς συστήματος ελέγχου με υποχρέωση λογοδοσίας·

5.

εκτιμά ότι η διατύπωση του εγχειριδίου χρήσης θα πρέπει να είναι πιο ακριβής και λιγότερο ανοικτή σε ερμηνείες και ότι θα πρέπει να συνεχίσει να επικαιροποιείται όταν χρειάζεται·

6.

ζητεί καλύτερη εφαρμογή των κριτηρίων της κοινής θέσης πριν να προταθούν οιαδήποτε νέα·

7.

αναγνωρίζει τον συνεκτικό και συνεπή ρόλο που διαδραμάτισαν τα κράτη μέλη της ΕΕ στην προσπάθεια υποστήριξης της διεθνούς διαδικασίας θέσπισης δεσμευτικών κανόνων που διέπουν το διεθνές εμπόριο όπλων· παροτρύνει τα κράτη μέλη να εστιάσουν τις προσπάθειές τους στις χώρες οι οποίες παραμένουν εκτός διεθνών συμφωνιών·

8.

επισημαίνει ότι, με τις ετήσιες εκθέσεις της COARM, οι εξαγωγές όπλων από τα κράτη μέλη απέκτησαν μεγαλύτερη διαφάνεια· θεωρεί, ωστόσο, λυπηρό το γεγονός ότι τα σύνολα δεδομένων είναι ατελή και ανομοιογενή εξαιτίας των διαφορετικών μεθόδων συγκέντρωσης δεδομένων και διαδικασιών υποβολής που εφαρμόζονται στα επιμέρους κράτη μέλη· υπενθυμίζει στα κράτη μέλη ότι οφείλουν να υποβάλλουν στην COARM πλήρη, ετήσια στοιχεία σχετικά με τις μεταφορές όπλων τους, όπως έχει συμφωνηθεί και καθοριστεί στην κοινή θέση·

9.

ζητεί να αναλυθεί ο τρόπος εφαρμογής της κοινής θέσης στα εθνικά συστήματα· εκτιμά ότι πρέπει να ενισχυθεί η ικανότητα της COARM να αξιολογεί τον έλεγχο των εξαγωγών όπλων·

10.

θεωρεί ότι η κοινή θέση πρέπει να συμπληρωθεί από κατάλογο που θα ενημερώνεται διαρκώς, θα είναι διαθέσιμος στο κοινό και θα παρέχει πληροφορίες σχετικά με τον βαθμό στον οποίο οι εξαγωγές σε συγκεκριμένες παραλήπτριες χώρες είναι σύμφωνες ή όχι προς τα οκτώ κριτήρια·

11.

εκτιμά ότι πρέπει να δημιουργηθεί ένα βελτιωμένο σύστημα που θα επιτρέπει τακτικές, ενημερωμένες ανταλλαγές πληροφοριών μεταξύ κρατών μελών σχετικά με τις μεταφορές όπλων προς χώρες στις οποίες προηγουμένως είχε επιβληθεί εμπάργκο·

12.

ζητεί τη διεξαγωγή ετήσιας συζήτησης στο Κοινοβούλιο, παράλληλα με την υποβολή ετήσιας έκθεσης, σχετικά με την εφαρμογή της κοινής θέσης, ούτως ώστε να διασφαλίζεται ο κατάλληλος βαθμός κοινοβουλευτικού ελέγχου και διαφάνειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο·

13.

χαιρετίζει τη σύναψη, υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, μιας νομικά δεσμευτικής Συνθήκης για το Εμπόριο Όπλων (ΣΕΟ) που αφορά τις διεθνείς συναλλαγές συμβατικών όπλων, η οποία δημιουργεί ένα αποτελεσματικό διεθνές σύστημα ελέγχου των όπλων εξασφαλίζοντας μεγαλύτερη διαφάνεια και λογοδοσία και θεσπίζει τα υψηλότερα διεθνή πρότυπα, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο την ανεύθυνη και παράνομη χρήση των συμβατικών όπλων· αναγνωρίζει τον συνεκτικό και συνεπή ρόλο που διαδραματίζει η ΕΕ και τα κράτη μέλη της στην προσπάθεια υποστήριξης της διεθνούς διαδικασίας θέσπισης δεσμευτικών κανόνων που διέπουν το διεθνές εμπόριο όπλων·

14.

επισημαίνει πόσο σημαντική είναι η αποτελεσματική και αξιόπιστη εφαρμογή της ΣΟΕ και παροτρύνει τα κράτη μέλη να εστιάσουν τη διεθνή προσπάθειά τους σε ενέργειες που θα προωθούν την υπογραφή της συμφωνίας από όλα τα κράτη του κόσμου και την ταχεία έναρξη ισχύος της·

15.

αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής/Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών μελών και στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.