19.9.2013   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 271/116

1.1

Η ΕΟΚΕ επικροτεί την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η σημασία της προτεινόμενης οδηγίας είναι αδιαμφισβήτητη και αντανακλά τη φιλοδοξία να εξυπηρετηθούν τόσο οι πολίτες όσο και οι φορείς παροχής διαδικτυακών υπηρεσιών στην ΕΕ, διευκολύνοντας τη δημιουργία μιας εσωτερικής αγοράς ιστο-προσβασιμότητας.

1.2

Η ΕΟΚΕ διατηρεί, εντούτοις, σοβαρές επιφυλάξεις σχετικά με την επάρκεια των προτεινόμενων μέσων για την υλοποίηση της φιλοδοξίας αυτής. Απαιτείται ένα ισχυρό νομικό μέσο, προκειμένου να μην χρησιμοποιηθούν οι δημοσιονομικοί περιορισμοί, που αποτελούν απόρροια της τρέχουσας οικονομικής κρίσης, ως άστοχη δικαιολογία σε περίπτωση μη εφαρμογής της οδηγίας από τα κράτη μέλη.

1.3

Το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας είναι περιορισμένο, με συνακόλουθο περιορισμό των κατηγοριών ιστοτόπων των δημόσιων οργανισμών που εμπίπτουν στις απαιτήσεις της οδηγίας. Ο εν λόγω περιορισμός ενδέχεται να έχει ως συνέπεια την ελλιπή πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες παρεχόμενες μέσω ιστοτόπων δημόσιων οργανισμών που δεν καλύπτονται από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας.

1.4

Επιπλέον, η επέκταση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας σε όλους τους ιστότοπους του δημόσιου τομέα αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη συγκέντρωση της κρίσιμης μάζας που απαιτείται για τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής αγοράς προσβάσιμων διαδικτυακών υπηρεσιών και, κατά συνέπεια, για την εδραίωση ενός παγκοσμίως ανταγωνιστικού τομέα ιστο-προσβασιμότητας, ο οποίος θα μπορούσε δυνητικά να προσφέρει πρόσθετες ευκαιρίες απασχόλησης στους Ευρωπαίους πολίτες, είτε πρόκειται για άτομα με αναπηρία είτε όχι.

1.5

Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ συνιστά μετ’ επιτάσεως την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας με σκοπό τη σταδιακή κάλυψη του συνόλου των ιστοτόπων των δημόσιων οργανισμών σύμφωνα με τις επιταγές της δημόσιας τάξης, της δημόσιας ασφάλειας και της δημόσιας υγείας, καθώς και της προστασίας των προσωπικών δεδομένων (1). Επιπλέον, η ΕΟΚΕ προτρέπει έντονα την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει νομοθεσία η οποία να επιβάλλει και στα θεσμικά όργανα της ΕΕ τις υποχρεώσεις που θεσπίζει η εν λόγω οδηγία.

1.6

Επιπλέον, η ΕΟΚΕ συνιστά θερμά μια σειρά συνοδευτικών μέτρων, όπως η προαγωγή της ευαισθητοποίησης, η καθιέρωση προγραμμάτων κατάρτισης, ο διορισμός συντονιστών ιστο-προσβασιμότητας στους μεγάλους δημόσιους οργανισμούς, καθώς και η παροχή της δυνατότητας στους πολίτες να επισημαίνουν την προσβασιμότητα, ή μη, των ιστοτόπων των δημόσιων οργανισμών, προκειμένου να διευκολυνθεί η εφαρμογή της εν λόγω οδηγίας. Οι κοινωνικοί εταίροι θα πρέπει να διαδραματίζουν έναν πιο προορατικό ρόλο σχετικά με αυτά τα θέματα.

1.7

Η ΕΟΚΕ συνιστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αξιολογήσει προσεκτικά τον αντίκτυπο της οδηγίας στην απασχόληση, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, με ιδιαίτερη εστίαση στην πραγματική επίδραση ως προς την απασχόληση, τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας και τις ενδεχόμενες θέσεις εργασίας για άτομα με αναπηρία.

1.8

Η ΕΟΚΕ ενθαρρύνει τους Ευρωπαϊκούς Οργανισμούς Τυποποίησης να υιοθετήσουν πάραυτα το σχετικό ευρωπαϊκό πρότυπο που αναφέρεται στην εν λόγω οδηγία, προκειμένου να διευκολυνθεί η ομαλή εφαρμογή της οδηγίας. Παράλληλα, η εν λόγω εφαρμογή δεν αναμένεται να καθυστερήσει εξαιτίας της διαδικασίας υιοθέτησης του προαναφερθέντος ευρωπαϊκού προτύπου, δεδομένου ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει μια απολύτως ενδεδειγμένη προσωρινή νομική ρύθμιση ως εγγενή συνιστώσα της οδηγίας.

2.1

Η ιστο-προσβασιμότητα αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα πολυάριθμων πολιτικών πρωτοβουλιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο: της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αναπηρία 2010-2020 (πρόσβαση στις ΤΠΕ)· του σχεδίου δράσης για την ηλε-διακυβέρνηση 2011 - 2015 (προσβάσιμες και χωρίς αποκλεισμούς υπηρεσίες ηλε-διακυβέρνησης)· και του «Ψηφιακού θεματολογίου για την Ευρώπη» (η Επιτροπή προτείνει να εξασφαλιστούν πλήρως προσβάσιμοι ιστότοποι του δημόσιου τομέα από το 2015).

2.2

Παλαιότερα, το 2006, τα κράτη μέλη της ΕΕ είχαν επίσης δεσμευθεί για τη βελτίωση της προσβασιμότητας των ιστοτόπων δημόσιων οργανισμών στη λεγόμενη Διακήρυξη της Ρίγας, χωρίς όμως να έχουν μέχρι στιγμής ανταποκριθεί ικανοποιητικά σε αυτές τους τις δεσμεύσεις. Πρόκειται για σημαντική παράμετρο του ιστορικού της παρούσας πρότασης οδηγίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

2.3

Η πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την προσβασιμότητα των ιστοτόπων οργανισμών του δημόσιου τομέα έχει ως στόχο να συνδράμει τα κράτη μέλη στην προσπάθεια επίτευξης των εθνικών δεσμεύσεών τους όσον αφορά την ιστο-προσβασιμότητα και, κατά συνέπεια, στην τήρηση, ιδίως, της δέσμευσής τους έναντι της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία όσον αφορά ιστότοπους οργανισμών του δημόσιου τομέα. Το άρθρο 9 της Σύμβασης επιβάλλει στα κράτη μέλη, και άρα και στην ίδια την ΕΕ, να εφαρμόσουν τα κατάλληλα μέτρα για να εξασφαλίσουν την –σε ισότιμη βάση με άλλους– πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία, μεταξύ άλλων, σε τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών, συμπεριλαμβανομένου του Διαδικτύου.

2.4

Η απουσία εναρμονισμένων προσεγγίσεων όσον αφορά την ιστο-προσβασιμότητα δημιουργεί εμπόδια στην εσωτερική αγορά. Δεδομένου ότι λιγότερο από το 10 % των ιστοτόπων είναι προσβάσιμοι, η ευρωπαϊκή αγορά ιστο-προσβασιμότητας αναμένεται να γνωρίσει αξιοσημείωτη άνθηση και η ύπαρξη εναρμονισμένων προσεγγίσεων θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά προς αυτή την κατεύθυνση, θέτοντας τέρμα στον υπάρχοντα κατακερματισμό και στην έλλειψη εμπιστοσύνης στην αγορά ιστο-προσβασιμότητας.

Ως εκ τούτου, η ιστο-προσβασιμότητα είναι ένας τομέας στον οποίο η εσωτερική αγορά θα μπορούσε να τεθεί στην υπηρεσία των ευρωπαίων πολιτών σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι συμβαίνει σήμερα. Ταυτόχρονα, η θέσπιση νομοθεσίας στον εν λόγω τομέα θα διευκόλυνε τη δημιουργία μιας πραγματικά ευρωπαϊκής αγοράς ιστο-προσβασιμότητας, διασφαλίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο το άνοιγμα των αγορών στα κράτη μέλη όπου ο κίνδυνος νομικής αβεβαιότητας παρεμποδίζει τη δραστηριότητα των φορέων ανάπτυξης ιστοτόπων που προέρχονται από άλλα κράτη μέλη.

2.5

Εν τέλει, η ύπαρξη μιας εναρμονισμένης προσέγγισης σε ολόκληρη την επικράτεια της ΕΕ όσον αφορά την ιστο-προσβασιμότητα θα επέφερε μείωση του κόστους για τις εταιρείες ανάπτυξης ιστοτόπων και άρα συνακόλουθη μείωση του κόστους που επωμίζονται οι δημόσιοι οργανισμοί στους οποίους παρέχουν υπηρεσίες οι προαναφερθείσες εταιρείες.

2.6

Επιπροσθέτως, είναι ιδιαιτέρως σημαντικό να επισημανθεί ότι οι δημόσιοι οργανισμοί, καθώς και πολλοί άλλοι θεσμικοί φορείς μείζονος σημασίας για τους πολίτες, παρέχουν ουσιώδεις πληροφορίες και υπηρεσίες μέσω ιστοτόπων. Ως εκ τούτου, όλοι οι πολίτες, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία ή με λειτουργικές διαταραχές, τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και κάθε άλλο άτομο, πρέπει να έχουν πρόσβαση σε αυτούς τους ιστότοπους και στις λειτουργίες τους. Αυτό είναι αναγκαίο τόσο για λόγους τεχνικής προσαρμογής (μορφή του κειμένου, δυνατότητα αλλαγής του μεγέθους των χαρακτήρων, προσαρμογή της αντίθεσης, δυνατότητα πρόσβασης στους ιστότοπους με διαφορετικές μηχανές αναζήτησης και με τη βοήθεια προγραμμάτων που διευκολύνουν την πρόσβαση), όσο και για θέματα όπως η χρήση κατανοητής γλώσσας. Ο αριθμός των ιστοτόπων που παρέχουν υπηρεσίες ηλε-διακυβέρνησης, καθώς και των ιστοτόπων του δημόσιου τομέα γενικά, αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς. Η πρόσβαση σε πληροφορίες και υπηρεσίες που παρέχονται μέσω ιστοτόπων θα αποδειχθεί σημαντική για την άσκηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών στο μέλλον, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης στην απασχόληση.

2.7

Η πρόταση θεωρείται επίσης σημαντική για τη διευκόλυνση της ηλ-ένταξης, δεδομένου ότι η ιστο-προσβασιμότητα αποτελεί μέσο το οποίο χρησιμοποιείται στην προσπάθεια επίτευξης του στόχου της κοινωνικής ένταξης των ατόμων με αναπηρία και προσφέρει σε όλους τους πολίτες πρόσβαση στις υπηρεσίες που παρέχονται μέσω ιστοτόπων.

2.8

Κατά την άποψη της ΕΟΚΕ η προσβασιμότητα θα πρέπει να θεωρείται αναπόσπαστο στοιχείο της αρχής της ισότητας των πολιτών. Συνεπώς, η προσβασιμότητα των ιστοτόπων θα πρέπει να καταστεί ένα μέτρο ισότητας, σε συνδυασμό με ορισμένων άλλες βασικές προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και οι ακόλουθες:

3.1

Η οδηγία αποσκοπεί στην προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την προσβασιμότητα σε ιστότοπους οργανισμών του δημόσιου τομέα, προβαίνοντας στον καθορισμό εναρμονισμένων απαιτήσεων.

3.2

Επιπλέον, η πρόταση καθορίζει τις τεχνικές διατάξεις βάσει των οποίων τα κράτη μέλη οφείλουν να καθιστούν προσιτό το περιεχόμενο ορισμένων τύπων ιστοτόπων οργανισμών του δημόσιου τομέα. Οι εν λόγω τύποι δημόσιων ιστοτόπων παρέχουν πληροφορίες και υπηρεσίες κεφαλαιώδους σημασίας προκειμένου οι πολίτες της ΕΕ να συμμετέχουν στην οικονομία, συμπεριλαμβανομένης της αγοράς εργασίας, και στην κοινωνία εν γένει, καθώς και προκειμένου να απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους. Οι κατηγορίες των σχετικών ιστοτόπων προέρχονται από την άσκηση συγκριτικής αξιολόγησης της ηλε-διακυβέρνησης του 2001 (4) και παρατίθενται στο παράρτημα της υπό εξέταση οδηγίας.

4.1.1

Το άρθρο 1 ορίζει το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας, προβαίνοντας σε αναφορά στον κατάλογο του παραρτήματός της στον οποίο απαριθμούνται ορισμένοι τύποι ιστοτόπων που προέρχονται από την άσκηση συγκριτικής αξιολόγησης της ηλε-διακυβέρνησης του 2001. Οι τύποι ιστοτόπων που περιλαμβάνονται σε αυτόν τον κατάλογο είναι μείζονος σημασίας· ωστόσο, από τον εν λόγω κατάλογο απουσιάζουν πολυάριθμες υπηρεσίες οι οποίες συνιστούν προαπαιτούμενο για την ένταξη των πολιτών στην οικονομία και στην κοινωνία εν γένει.

4.1.2

Ενδεικτικά παρατίθενται οι ακόλουθοι νευραλγικοί τομείς, οι οποίοι δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας:

Ο κατάλογος των ενδεικτικών παραδειγμάτων δεν είναι εξαντλητικός. Οι ιστότοποι οργανισμών του δημόσιου τομέα που παρέχουν πληροφορίες και υπηρεσίες στους προαναφερθέντες νευραλγικούς τομείς δεν καλύπτονται ρητά από την οδηγία.

4.1.3

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρεται στις λεγόμενες αλλεπάλληλες δευτερογενείς συνέπειες, στο πλαίσιο των οποίων η οδηγία αναμένεται ότι θα επηρεάσει και τους ιστότοπους δημόσιων οργανισμών που δεν καλύπτονται ρητά από το πεδίο εφαρμογής της.

4.1.4

Εικάζεται ότι το σκεπτικό στο οποίο εδράζονται αυτές οι αλλεπάλληλες δευτερογενείς συνέπειες συνίσταται στην εκτίμηση ότι οι δημόσιοι οργανισμοί οι οποίοι δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας θα καταστήσουν προσβάσιμους τους ιστότοπούς τους, είτε ταυτόχρονα είτε αμέσως μετά από εκείνους που καλύπτονται ρητά, δεδομένου ότι η σχετική διαδικασία θα έχει ήδη κινηθεί. Ένας παράγοντας ο οποίος ενδέχεται να ευνοήσει την πρόκληση αλλεπάλληλων δευτερογενών συνεπειών έγκειται στη σύναψη των δημοσίων συμβάσεων σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ, δυνάμει της οποίας θα μπορούσε να επιβληθεί στους δημόσιους προμηθευτές η υποχρέωση συμμόρφωσης των τεχνικών προδιαγραφών τους με τα ευρωπαϊκά πρότυπα ιστο-προσβασιμότητας Η δυνητική συμβολή αυτής της παραμέτρου εξαρτάται από την πολιτική βούληση των φορέων λήψης αποφάσεων της ΕΕ, καθώς και από την επιθυμία και την ικανότητα των δημόσιων προμηθευτών να αντιμετωπίσουν το ζήτημα της ιστο-προσβασιμότητας.

4.1.5

Ωστόσο, η ΕΟΚΕ ανησυχεί όσον αφορά την αξιοπιστία των αιτιωδών σχέσεων βάσει των οποίων εκτιμάται ότι θα επέλθουν οι προαναφερθείσες αλλεπάλληλες δευτερογενείς συνέπειες. Η ΕΟΚΕ δεν θεωρεί ότι ο μηχανισμός αυτός έχει καταδείξει την αξία του· ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ επικροτεί το μέτρο που προβλέπεται στην οδηγία, σύμφωνα με το οποίο τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να επεκτείνουν τις απαιτήσεις ιστο-προσβασιμότητας και σε άλλους ιστότοπους, πέραν εκείνων που αναφέρονται ρητά στο παράρτημα της οδηγίας. Υπό τις παρούσες συνθήκες, η ΕΟΚΕ διατηρεί επιφυλάξεις σχετικά με την επάρκεια του συγκεκριμένου μέτρου.

4.1.6

Σύμφωνα με τη μελέτη συγκριτικής αξιολόγησης «Μέτρηση της προόδου της ηλε-προσβασιμότητας στην Ευρώπη» (2006 - 2008), υφίσταται σαφής σύνδεση μεταξύ της ύπαρξης σχετικής νομοθεσίας στα κράτη μέλη και του βαθμού προσβασιμότητας των ιστοτόπων, πράγμα το οποίο συνεπώς καταδεικνύει την επίδραση της νομοθεσίας αυτής καθ’ εαυτής.

4.1.7

Η ΕΟΚΕ εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή –προβαίνοντας στον καθορισμό του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας βάσει μιας μελέτης συγκριτικής αξιολόγησης που πραγματοποιήθηκε το 2001– αποσυνδέει κατά κάποιο τρόπο την προσέγγιση που ακολουθείται στην εν λόγω οδηγία από την κατάσταση που βιώνουν οι φορείς ανάπτυξης ιστοτόπων, οι δημόσιοι οργανισμοί και οι πολίτες, σε μια ταχέως μεταβαλλόμενη κοινωνία της πληροφορίας και της επικοινωνίας. Τα κράτη μέλη έχουν έκτοτε αναθεωρήσει τις στρατηγικές τους για την ψηφιοποίηση του δημόσιου τομέα και θα συνεχίσουν να το πράττουν και στο μέλλον.

4.1.8

Αναμενόμενη συνέπεια για τους πολίτες που εξαρτώνται από την ιστο-προσβασιμότητα είναι ότι θα βρεθούν αντιμέτωποι με έναν σοβαρό κίνδυνο μερικού ή πλήρους αποκλεισμού από τις υπηρεσίες και τις πληροφορίες οι οποίες παρέχονται μέσω των ιστοτόπων που δεν περιλαμβάνονται στο σχετικά στενό πεδίο εφαρμογής της οδηγίας. Η ΕΟΚΕ θεωρεί ότι η κατάσταση αυτή θα έχει ως αποτέλεσμα την παραβίαση της αρχής της ισότητας των πολιτών (άρθρα 20 και 21 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων).

4.1.9

Αντίστοιχη συνέπεια για τους δημόσιους οργανισμούς είναι ότι θα βρεθούν αντιμέτωποι με ένα πλαίσιο πολιτικής εντός του οποίου θα τίθενται διαφορετικές υποχρεωτικές νομικές απαιτήσεις για διαφορετικούς τύπους ιστοτόπων, με συνακόλουθο κίνδυνο να καταστεί η εφαρμογή της οδηγίας πιο περίπλοκη από όσο πρέπει. Για τον αποφυγή μιας τέτοιας περίπλοκης κατάστασης, η ΕΟΚΕ συνιστά –ως ελάχιστο προαπαιτούμενο– να διευκρινιστεί ρητά στο κείμενο της οδηγίας ότι ολόκληρος ο ιστότοπος στον οποίο παρέχεται μια δεδομένη υπηρεσία καλύπτεται από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας, και όχι μόνο η λειτουργία που συνίσταται στην παροχή υπηρεσιών.

4.1.10

Πρόσθετη συνέπεια για τον δημόσιο τομέα στα κράτη μέλη αποτελεί το γεγονός ότι ορισμένες υπηρεσίες στις οποίες δεν έχουν πρόσβαση κάποιοι πολίτες θα πρέπει να παρέχονται στους πολίτες αυτούς με διαφορετικό τρόπο, πράγμα το οποίο θα είχε ως επακόλουθο την άνιση μεταχείριση ορισμένων ομάδων πολιτών. Αυτό ενδέχεται να συνεπάγεται αυξημένες δαπάνες για την παροχή εξατομικευμένης βοήθειας σε άτομα με αναπηρία, δαπάνες για εξειδικευμένους τρόπους μεταφοράς κατάλληλα προσαρμοσμένους στις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία, καθώς και επικουρικό προσωπικό για την αρωγή π.χ. των ηλικιωμένων που προσέρχονται αυτοπροσώπως στην έδρα του εκάστοτε δημόσιου οργανισμού.

4.1.11

Αναμενόμενη συνέπεια για τις επιχειρήσεις παροχής διαδικτυακών υπηρεσιών είναι ο κίνδυνος να συνεχίσουν να λειτουργούν σε μια αγορά κατακερματισμένη ανάλογα με τα διαφορετικά επίπεδα απαιτήσεων που τίθενται όσον αφορά την ιστο-προσβασιμότητα. Ο αριθμός των ιστοτόπων δημόσιων οργανισμών που υπόκεινται στις συνεκτικές απαιτήσεις της οδηγίας σε ολόκληρη την επικράτεια της ΕΕ ενδέχεται να παραμείνει περιορισμένος και τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να επεκτείνουν ή να περιορίσουν το πεδίο εφαρμογής της σε διαφορετικό βαθμό.

4.1.12

Σε περίπτωση μη πλήρους αξιοποίησης των δυνατοτήτων που παρέχει η υλοποίηση μιας εσωτερικής αγοράς προσβάσιμων διαδικτυακών υπηρεσιών, θα υπήρχε εν συνεχεία ενδεχόμενο να παρακωλυθεί η δημιουργία θέσεων εργασίας στον εν λόγω τομέα, πράγμα το οποίο θα αποτελούσε μια χαμένη ευκαιρία, ιδίως όσον αφορά τη δυνατότητα δημιουργίας εξειδικευμένων θέσεων εργασίας για τα άτομα με αναπηρία. Η θέσπιση σαφούς και ολοκληρωμένου νομοθετικού πλαισίου σε ευρωπαϊκό επίπεδο συνιστά αναγκαία προϋπόθεση για την εδραίωση ενός ευρωπαϊκού τομέα ιστο-προσβασιμότητας, ανταγωνιστικού σε παγκόσμια κλίμακα, καθώς και για τη συνακόλουθη δημιουργία πρόσθετων θέσεων εργασίας στην ΕΕ.

4.1.13

Υπό αυτό το πρίσμα, η ΕΟΚΕ συνιστά την επανεξέταση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας. Η ΕΟΚΕ θεωρεί σκόπιμο να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής της σε όλους τους ιστότοπους δημόσιων οργανισμών που παρέχουν απευθείας υπηρεσίες στους πολίτες. Μια τέτοια επέκταση θα μπορούσε εν συνεχεία να συνοδευτεί από παράταση των προβλεπόμενων προθεσμιών για τη συμμόρφωση προς τις απαιτήσεις της οδηγίας όσον αφορά τους ιστότοπους που παρέχουν υπηρεσίες σε αριθμητικά περιορισμένες ομάδες, εισάγοντας έτσι μια σταδιακή εφαρμογή της οδηγίας.

4.1.14

Ως ελάχιστο προαπαιτούμενο, η ΕΟΚΕ συνιστά την επικαιροποίηση του καταλόγου των υπηρεσιών που προέρχεται από τη συγκριτική αξιολόγηση του 2001, με την προσθήκη βασικών υπηρεσιών οι οποίες κατέχουν επί του παρόντος εξέχουσα θέση στις στρατηγικές ψηφιοποίησης των κρατών μελών. Ένα άλλο στοιχείο που χρήζει συνεκτίμησης κατά την επιλογή των εν λόγω πρόσθετων βασικών υπηρεσιών είναι η δυνητική συμβολή τους στην υλοποίηση μιας εσωτερικής αγοράς προσβάσιμων διαδικτυακών υπηρεσιών. Το μειονέκτημα αυτής της προσέγγισης συνίσταται στη διαρκή ανάγκη περαιτέρω επικαιροποίησης του προαναφερθέντος καταλόγου, σε συνάρτηση με τις τεχνολογικές εξελίξεις και την ψηφιοποίηση του δημόσιου τομέα σε ολόκληρη την επικράτεια της ΕΕ.

4.1.15

Η ΕΟΚΕ συνιστά μετ’ επιτάσεως το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας να καλύπτει ρητά, αφενός, εκδόσεις των ιστοτόπων δημόσιων οργανισμών ειδικά σχεδιασμένες για την απόκτηση πρόσβασης μέσω κινητών συσκευών και, αφετέρου, λειτουργίες που αποσκοπούν στη διευκόλυνση της κινητής πρόσβασης εν γένει. Οι κινητές συσκευές τείνουν σταδιακά να καταλάβουν την πρώτη θέση στις προτιμήσεις των χρηστών, γεγονός το οποίο θα πρέπει να συνεκτιμηθεί στην οδηγία. Παρότι οι κινητές συσκευές περιλαμβάνονται στις τεχνικές προδιαγραφές βάσει των οποίων πρόκειται να τεθεί σε εφαρμογή η οδηγία, ωστόσο η αναγνώριση αυτής της παραμέτρου θα έστελνε ένα σημαντικό μήνυμα το οποίο θα προσέδιδε μελλοντικά ακόμη πιο βαρύνουσα σημασία στην υπό εξέταση οδηγία.

4.1.16

Επιπλέον, η ΕΟΚΕ συνιστά να συμπεριληφθούν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας ορισμένες λειτουργίες που παρέχονται μεν μέσω ιστοτόπων δημόσιων οργανισμών, αλλά είναι εξωτερικές προς τον εκάστοτε ιστότοπο, όπως π.χ. η χρήση διαδικτυακών συνδέσμων. Η διευκρίνιση αυτή θα μπορούσε να συμβάλει στην εξάλειψη της νομικής αβεβαιότητας όσον αφορά την ευθύνη που συνεπάγεται η προσβασιμότητα μιας δεδομένης υπηρεσίας.

4.1.17

Επιπροσθέτως, η ΕΟΚΕ προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει νομοθεσία, η οποία θα επεκτείνει την επιβολή των υποχρεώσεων που συνεπάγεται η εν λόγω οδηγία και στα θεσμικά όργανα της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της ΕΟΚΕ η οποία είναι πρόθυμη να πρωτοστατήσει σε αυτό το εγχείρημα με την ανάληψη προενεργού ρόλου.

4.2.1

Στην οδηγία προτείνεται ως λύση να προβλεφθεί ότι υπάρχει τεκμήριο συμμόρφωσης για τους σχετικούς ιστότοπους που συμμορφώνονται με συγκεκριμένα εναρμονισμένα πρότυπα, προκειμένου να διευκολυνθεί η τήρηση των απαιτήσεων ιστο-προσβασιμότητας. Η χρήση εναρμονισμένων προτύπων καθιστά δυνατή την επικαιροποίηση των εν λόγω προτύπων, χωρίς να επιβάλλεται η τροποποίηση της ενωσιακής ή της εθνικής νομοθεσίας.

4.2.2

Σε αιτιολογική σκέψη της οδηγίας αναφέρεται ότι τα κριτήρια και οι απαιτήσεις επιτυχίας για το συμμόρφωση επιπέδου ΑΑ όπως ορίζεται στην έκδοση 2.0 των κατευθυντήριων γραμμών για ιστο-προσβασιμότητα (WCAG 2.0) που εκδίδονται από την Κοινοπραξία του Παγκόσμιου Ιστού (World Wide Web Consortium - W3C), αναμένεται να ληφθούν υπόψη στο ευρωπαϊκό πρότυπο που θα προκύψει από την εντολή 376 και στη συνέχεια στο εναρμονισμένο πρότυπο που πρέπει να στηριχτεί στα αποτελέσματα των σχετικών εργασιών. Αυτές οι τεχνολογικά ουδέτερες προδιαγραφές παρέχουν τη βάση για τις απαιτήσεις ιστο-προσβασιμότητας, όπως αυτές νοούνται στην οδηγία.

4.2.3

Η ΕΟΚΕ συγχαίρει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την επιλογή διεθνώς αναγνωρισμένων προδιαγραφών ιστο-προσβασιμότητας ως σημείο αναφοράς στην προτεινόμενη οδηγία. Η ΕΟΚΕ λαμβάνει υπό σημείωση το γεγονός ότι οι κατευθυντήριες γραμμές WCAG 2.0, Επιπέδου ΑΑ θεωρούνται ως σημείο αναφοράς για την ιστο-προσβασιμότητα και πρόκειται να διατηρηθούν ως έχουν στο εγγύς μέλλον. Κατά συνέπεια, η υιοθέτηση και η εφαρμογή της οδηγίας δεν αναμένεται να καθυστερήσουν εξαιτίας της διαδικασίας ευρωπαϊκής τυποποίησης.

4.2.4

Η ΕΟΚΕ συγχαίρει επίσης την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την επιλογή της χρήσης εναρμονισμένων προτύπων τα οποία θα διευκολύνουν τη συνεκτίμηση των μελλοντικών εξελίξεων στις προδιαγραφές ιστο-προσβασιμότητας, εφόσον οι τεχνολογικές ή οι λοιπές εξελίξεις καθιστούν τη συνεκτίμηση αυτή αναγκαία για τη διατήρηση του επιπέδου προσβασιμότητας που προβλέπεται από την οδηγία.

4.2.5

Συγχρόνως, κρίνεται σημαντικό να παραμείνει η πρόσβαση στα συγκεκριμένα πρότυπα ελεύθερη και δωρεάν για όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς και να μην εναπόκειται η ευθύνη για την εφαρμογή και την περαιτέρω ανάπτυξή τους μόνο σε οργανισμούς τυποποίησης και σε εμπορικούς παράγοντες.

4.2.6

Σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο περιβάλλον ΤΠΕ, η τεχνολογική ουδετερότητα συνιστά προαπαιτούμενο για την επίτευξη ιστο-προσβασιμότητας και καθιστά δυνατή τη συνεχή καινοτομία. Ως εκ τούτου, η τεχνολογική ουδετερότητα των WCAG 2.0 θα προσέδιδε μελλοντικά περισσότερο βαρύνουσα σημασία στην οδηγία.

4.2.7

Επιπλέον, η επιλογή διεθνώς αναγνωρισμένων προδιαγραφών αυξάνει την πιθανότητα τήρησης συγκλινουσών απαιτήσεων ιστο-προσβασιμότητας εκ μέρους των φορέων ανάπτυξης ιστοτόπων που δραστηριοποιούνται σε διάφορα μέρη του κόσμου και όχι μόνο στην ΕΕ, απλοποιώντας έτσι την εφαρμογή τους στο πλαίσιο των προβλεπόμενων διαδικτυακών λύσεων. Πρόκειται για σημαντική παράμετρο προς εξέταση σε μια αγορά η οποία είναι εκ φύσεως διεθνούς και παγκόσμιας εμβέλειας. Κρίνεται δε σημαντικό να διαθέτουν και οι χρήστες κοινά κριτήρια όσον αφορά, αφενός, τη διασφάλιση εναρμονισμένης πρόσβασης και συμμετοχής και, αφετέρου, την παρουσίαση και τοποθέτηση πρόσθετων διαρθρωτικών στοιχείων τα οποία θα διευκόλυναν αισθητά, παραδείγματος χάρη, την πλοήγηση στους ιστότοπους.

4.3.1

Στο άρθρο 6, τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να θεσπίσουν μέτρα ικανά να συμβάλουν στην ευαισθητοποίηση, στην καθιέρωση συστήματος συνεργασίας στον τομέα της ιστο-προσβασιμότητας, καθώς και στη μεγέθυνση της αγοράς ιστο-προσβασιμότητας.

4.3.2

Η ΕΟΚΕ συνιστά να επιβληθεί στα κράτη μέλη η νομική υποχρέωση περαιτέρω ευαισθητοποίησης των δημόσιων οργανισμών, των φορέων ανάπτυξης ιστοτόπων και των λοιπών ενδιαφερόμενων φορέων σχετικά με την ιστο-προσβασιμότητα. Η απόκτηση γνώσεων όσον αφορά το εν λόγω ζήτημα και τη σημασία του αποτελεί βασική προϋπόθεση για την αποτελεσματική εφαρμογή της οδηγίας.

4.3.3

Η ΕΟΚΕ συνιστά επιπλέον να επιβληθεί στα κράτη μέλη η νομική υποχρέωση θέσπισης ειδικών προγραμμάτων κατάρτισης στο προσωπικό των δημόσιων οργανισμών, κατόπιν διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους, προκειμένου να διευκολυνθεί περαιτέρω η απτή εφαρμογή των απαιτήσεων ιστο-προσβασιμότητας. Εκτιμάται ότι η προστιθέμενη αξία του συντονισμού και της διασφάλισης της ποιότητας των συγκεκριμένων προγραμμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα είναι σημαντική και θα συμβάλει στην αξιοποίηση των υφιστάμενων ορθών πρακτικών.

4.3.4

Η ΕΟΚΕ συνιστά μετ'επιτάσεως την πλήρη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στη διαμόρφωση και εφαρμογή των προγραμμάτων κατάρτισης και ευαισθητοποίησης. Οι κοινωνικοί εταίροι θα μπορούσαν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο για την κοινοποίηση των ιδεών και των ανησυχιών των μελών του προσωπικού και των διευθυντικών στελεχών που επιδιώκουν τη διασφάλιση της ιστο-προσβασιμότητας σε καθημερινή βάση. Επιπλέον, οι κοινωνικοί εταίροι θα μπορούσαν να συμβάλουν στη συμπερίληψη του θέματος της ιστο-προσβασιμότητας στην ημερήσια διάταξη.

4.3.5

Η ευαισθητοποίηση και η κατάρτιση των επαγγελματιών του εν λόγω τομέα αποτελούν αμφότερες αναγκαία, αλλά όχι επαρκή, μέσα για τη διασφάλιση των λεγόμενων αλλεπάλληλων δευτερογενών συνεπειών που προβλέπονται στο πλαίσιο των εργασιών της Επιτροπής.

4.4.1

Η προσβασιμότητα ενός ιστότοπου πρέπει να παρακολουθείται συνεχώς, υπό το πρίσμα τακτικής επικαιροποίησης του περιεχομένου στον Παγκόσμιο Ιστό. Στο άρθρο 7 της οδηγίας, τα κράτη μέλη καλούνται να παρακολουθούν τους σχετικούς ιστότοπους των οργανισμών του δημόσιου τομέα χρησιμοποιώντας τη μεθοδολογία που έχει καθιερώσει η Επιτροπή, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στην οδηγία. Τα κράτη μέλη οφείλουν να υποβάλλουν ετήσια έκθεση για τα αποτελέσματα της παρακολούθησης αυτής, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής επέκτασης του καταλόγου των τύπων των σχετικών ιστοτόπων, καθώς και των πρόσθετων μέτρων που έχουν ενδεχομένως ληφθεί σχετικά με την προσβασιμότητα των ιστοτόπων δημόσιων οργανισμών. Η ΕΟΚΕ είναι της γνώμης ότι η Επιτροπή θα πρέπει να συνεκτιμήσει το ενδεχόμενο να μην είναι όλα τα κράτη μέλη σε θέση να εφαρμόσουν την οδηγία και να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή του συνόλου των πολιτών έως τα τέλη του 2015. Η ΕΟΚΕ τάσσεται υπέρ της θέσπισης ευρωπαϊκών προτύπων· το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα μεριμνήσει αναμφίβολα ώστε οι κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις να μην επιβάλλουν τεχνικές απαιτήσεις με επιζήμιες πολιτικές συνέπειες για τους ευρωπαίους πολίτες.

4.4.2

Η ΕΟΚΕ επιδοκιμάζει την εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναγνώριση της ανάγκης συνεχούς παρακολούθησης της προσβασιμότητας των ιστοτόπων δημόσιων οργανισμών.

4.4.3

Η ΕΟΚΕ συνιστά να επιβληθεί στα κράτη μέλη η υποχρέωση δημοσιοποίησης, σε προσβάσιμη μορφή, των αποτελεσμάτων αυτής της συνεχούς παρακολούθησης στους πολίτες, συμπεριλαμβανομένων των δυνητικών γενικών συμπερασμάτων που εξάγονται από τις αρμόδιες αρχές με βάση την εν λόγω παρακολούθηση.

4.4.4

Η ΕΟΚΕ συνιστά επίσης σθεναρά την επιβολή στα κράτη μέλη της υποχρέωσης να θεσπίσουν μηχανισμούς στο πλαίσιο των οποίων οι πολίτες και οι αντιπροσωπευτικές τους οργανώσεις θα έχουν τη δυνατότητα να επισημαίνουν τόσο την προσβασιμότητα όσο και τη μη προσβασιμότητα των ιστοτόπων δημόσιων οργανισμών. Οι παρεχόμενες πληροφορίες στο πλαίσιο των εν λόγω μηχανισμών θα μπορούσαν να έχουν εποικοδομητική συμβολή στις γενικότερες προσπάθειες παρακολούθησης.

4.4.5

Η ΕΟΚΕ καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο επιβολής στους μεγάλους δημόσιους οργανισμούς της υποχρέωσης να διορίζουν έναν συντονιστή ιστο-προσβασιμότητας, επιφορτισμένο με την εποπτεία της εφαρμογής των απαιτήσεων της οδηγίας και των λοιπών συναφών απαιτήσεων. Η έως τώρα εμπειρία καταδεικνύει ότι η οργανωτική δέσμευση είναι όντως σημαντική για την εφαρμογή των απαιτήσεων προσβασιμότητας.

4.5.1

Λαμβανομένου υπόψη, αφενός, ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία στον τομέα των σχετικών με την ψηφιακή ταυτότητα λύσεων βρίσκεται στο στάδιο της υιοθέτησης και, αφετέρου, ότι η ευρωπαϊκή νομοθεσία που διέπει την προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία σε άλλους τομείς της κοινωνικής ζωής –η επονομαζόμενη «Ευρωπαϊκή Πράξη για την Προσβασιμότητα» – τελεί υπό εξέταση, κρίνεται σημαντικό να διασφαλιστεί ένα συνεκτικό διατομεακό πλαίσιο πολιτικής τόσο για τους οργανισμούς του δημόσιου τομέα όσο και για τους φορείς ανάπτυξης ιστοτόπων. Η σημασία αυτής της παραμέτρου επιτείνεται περαιτέρω από το γεγονός ότι η δέσμη μέτρων για τις δημόσιες συμβάσεις, η οποία βρίσκεται επί του παρόντος στο στάδιο της υιοθέτησης σε επίπεδο ΕΕ, αναμένεται ότι θα περιλαμβάνει επίσης διατάξεις σχετικά με την προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία.

4.5.2

Ως εκ τούτου, η ΕΟΚΕ συνιστά μετ’ επιτάσεως την επιδίωξη συνεκτικότητας μεταξύ των απαιτήσεων της οδηγίας που εξετάζεται στην παρούσα γνωμοδότηση και άλλων νομοθετικών προτάσεων που άπτονται της ιστο-προσβασιμότητας, με τη διενέργεια εμπεριστατωμένης νομικής και τεχνικής ανάλυσης.

4.6.1

Η διαθεσιμότητα, η λειτουργικότητα και η χρήση λύσεων ΤΠΕ μεταβάλλονται ραγδαία με την πάροδο του χρόνου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί εν προκειμένω ο αυξανόμενος αριθμός υπηρεσιών που προσφέρονται μέσω εφαρμογών για έξυπνα κινητά τηλέφωνα και πινακίδια αφής, μεταξύ άλλων, και από δημόσιους οργανισμούς.

4.6.2

Η ΕΟΚΕ συνιστά τη ρητή κάλυψη των εφαρμογών για έξυπνα κινητά τηλέφωνα και πινακίδια αφής –των οποίων η λειτουργικότητα συνδέεται άμεσα με τις υπηρεσίες που παρέχονται μέσω ιστοτόπων δημόσιων οργανισμών– από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας, δεδομένου ότι οι εν λόγω εφαρμογές αποτελούν ήδη αναπόσπαστο τμήμα της αλληλεπίδρασης μεταξύ πολιτών και δημόσιων οργανισμών.

4.6.3

Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρόσβαση σε ιστότοπους συνδέεται άμεσα με το δικαίωμα ελεύθερης πρόσβασης των πολιτών στην ενημέρωση και συμμετοχής τους στον πολιτικό βίο. Ένα παράδειγμα ορθής πρακτικής που θα ήταν σκόπιμο να εφαρμοστεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα ήταν η προσθήκη στους ιστότοπους όλων των οργάνων της δημόσιας διοίκησης μιας εύκολα προσβάσιμης στήλης, αφιερωμένης στη συμμετοχή των πολιτών.