52002AE1356

Γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την "Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την τροποποίηση της οδηγίας 94/35/ΕΚ για τα γλυκαντικά που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στα τρόφιμα"

(COM(2002) 375 τελικό - 2002/0152 (COD))

(2003/C 85/09)

Στις 24 Ιουλίου 2002, και σύμφωνα με το άρθρο 95 της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την ανωτέρω πρόταση.

Το ειδικευμένο τμήμα "Γεωργία, ανάπτυξη της υπαίθρου, περιβάλλον", στο οποίο ανατέθηκε η προετοιμασία των σχετικών εργασιών της ΕΟΚΕ, υιοθέτησε τη γνωμοδότησή του στις 29 Οκτωβρίου 2002, με βάση εισηγητική έκθεση του κ. Donnelly.

Κατά την 395η σύνοδο ολομέλειας της 11ης και 12ης Δεκεμβρίου 2002 (συνεδρίαση της 11ης Δεκεμβρίου), η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή υιοθέτησε με 101 ψήφους υπέρ και 6 αποχές την ακόλουθη γνωμοδότηση.

1. Κύρια σημεία της πρότασης της Επιτροπής

1.1. Η οδηγία-πλαίσιο 89/107/ΕΚ σχετικά με τα πρόσθετα στα τρόφιμα προβλέπει την έκδοση ειδικών οδηγιών με σκοπό την εναρμόνιση της χρήσης των διαφόρων κατηγοριών προσθέτων στα τρόφιμα. Η οδηγία 94/35/ΕΚ για τα γλυκαντικά που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στα τρόφιμα περιλαμβάνει κατάλογο με τα εγκεκριμένα γλυκαντικά, τα τρόφιμα στα οποία επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται και τις συνθήκες χρήσης τους.

1.2. Η οδηγία εξεδόθη τον Ιούνιο του 1994 και τροποποιήθηκε για πρώτη φορά το 1996. Σήμερα, πρέπει να προσαρμοστεί με βάση τις πρόσφατες τεχνικές και επιστημονικές εξελίξεις.

1.3. Οι κυριότερες τροποποιήσεις που προτείνονται με την οδηγία αυτή είναι οι εξής:

1.3.1. Έγκριση δύο νέων γλυκαντικών· της σουκραζόλης και του άλατος ασπαρτάμης-ακετοσουλφάμης.

- Η σουκραζόλη είναι ένα γλυκαντικό το οποίο παρασκευάζεται με ελεγχόμενη χλωρίωση της σακχαρόζης και είναι 500-600 φορές περίπου γλυκύτερο από τη ζάχαρη. Έχει εγκριθεί από πολλές άλλες χώρες σε όλο τον κόσμο, όπως ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Ιαπωνία και οι ΗΠΑ. Ο κατασκευαστής υποστηρίζει ότι η σουκραζόλη έχει ορισμένα ειδικά πλεονεκτήματα σε σύγκριση με άλλα επιτρεπόμενα σήμερα γλυκαντικά, συμπεριλαμβανομένων του ότι τα χαρακτηριστικά της γεύσης της - όπως αναφέρει - είναι πολύ παρόμοια με της ζάχαρης (με λιγότερο έντονη γεύση από τα πλάγια τμήματα της γλώσσας ή ύστερη γεύση, όπως συμβαίνει συνήθως με τα γλυκαντικά έντονης γλυκαντικής ικανότητας) και του ότι είναι σταθερή κατά την επεξεργασία σε υψηλή θερμοκρασία, όπως το ψήσιμο, κάτι που επιτρέπει τη χρησιμοποίηση του επιτραπέζιου γλυκαντικού από τους καταναλωτές στη μαγειρική και ζαχαροπλαστική στο σπίτι. Επίσης, αναμειγνύεται καλά με τα σάκχαρα.

- Το άλας ασπαρτάμης-ακετοσουλφάμης είναι άλας δύο ήδη εγκεκριμένων γλυκαντικών, της ασπαρτάμης και του ακετοσουλφαμικού καλίου. Παρασκευάζεται από τις δύο αυτές ουσίες με αντικατάσταση του ιόντος καλίου του ακετοσουλφαμικού καλίου από ασπαρτάμη. Η επιστημονική επιτροπή τροφίμων αξιολόγησε τα στοιχεία σχετικά με την ασφάλειά του και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η χρήση του δεν απαιτεί πρόσθετες προδιαγραφές ασφάλειας. Μεταξύ των ειδικών πλεονεκτημάτων που προβάλλει ο κατασκευαστής για την εν λόγω ουσία είναι ότι τα γλυκαντικά συστατικά του δεν διαχωρίζονται και, κατ´ αυτόν τον τρόπο, εξασφαλίζεται σταθερότερη ποιότητα προϊόντος. Η χρήση του άλατος προτείνεται για τις κατηγορίες τροφίμων για τις οποίες έχουν εγκριθεί η ασπαρτάμη και το ακετοσουλφαμικό κάλιο.

1.3.2. Προτείνεται η μείωση της ανώτατης δόσης χρήσης για τα κυκλαμικά παράγωγα, με απαγόρευση ή περιορισμό της χρήσης τους σε ορισμένες κατηγορίες τροφίμων.

1.3.3. Επιπλέον, προτείνεται η μεταβίβαση στην Επιτροπή του δικαιώματος απόφασης σχετικά με το εάν μία ουσία είναι γλυκαντικό, κατά την έννοια της οδηγίας αυτής.

2. Γενικές παρατηρήσεις

2.1. Η ΕΟΚΕ συμφωνεί με την πρόταση της Επιτροπής, η οποία, μεταξύ άλλων, αφορά την έγκριση δύο νέων γλυκαντικών. Εφόσον αναπτύχθηκαν νέα γλυκαντικά από τους κατασκευαστές (ως ανταπόκριση στη ζήτηση των καταναλωτών, αλλά και με την ενθάρρυνση ιατρικών συμβουλών), είναι απολύτως λογικό να ενημερώνεται ο κατάλογος των γλυκαντικών, λαμβανομένων υπόψη των αξιολογήσεων της επιστημονικής επιτροπής τροφίμων.

2.2. Η ΕΟΚΕ αναγνωρίζει τα πλεονεκτήματα που παρουσιάζουν τα γλυκαντικά έντονης γλυκαντικής ικανότητας για τους καταναλωτές που επιθυμούν να μειώσουν την πρόσληψη εκ μέρους τους ζάχαρης ή θερμίδων και για τους ανθρώπους που πάσχουν από διαβήτη. Η έγκριση δύο νέων γλυκαντικών εμφανίζει το πλεονέκτημα προσφοράς στους καταναλωτές και στη βιομηχανία τροφίμων της δυνατότητας επιλογής μεταξύ ευρύτερης ποικιλίας γλυκαντικών και, κατά συνέπεια, μείωσης της χρήσης μόνο ορισμένων γλυκαντικών.

2.3. Η ΕΟΚΕ υπογραμμίζει τη σημασία της ομοιόμορφης ρύθμισης στην ΕΕ της χρήσης πρόσθετων ουσιών στα τρόφιμα για τη διασφάλιση υψηλού επιπέδου επιλογής εκ μέρους των καταναλωτών και ασφάλειας των τροφίμων.

3. Ειδικές παρατηρήσεις

3.1. Η ΕΟΚΕ είναι ικανοποιημένη με το γεγονός ότι τα δύο νέα πρόσθετα για τα τρόφιμα δίνουν τη δυνατότητα στη βιομηχανία τροφίμων να παρασκευάζει ένα ευρύ φάσμα προϊόντων με χαμηλή περιεκτικότητα θερμίδων και ότι τα επιτραπέζια γλυκαντικά μπορούν να χρησιμοποιούνται από τους καταναλωτές για τη μαγειρική και ζαχαροπλαστική στο σπίτι.

3.2. Η ΕΟΚΕ θα επιθυμούσε να διασφαλισθεί ότι οι προτεινόμενες τροπολογίες για τη χρήση των κυκλαμικών παραγώγων δεν θα οδηγήσουν σε υπέρβαση της ημερήσιας αποδεκτής δόσης που όρισε η Επιστημονική Επιτροπή Τροφίμων.

3.3. Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την απόφαση για τη μεταβίβαση στην Επιτροπή του δικαιώματος απόφασης σχετικά με το εάν μία ουσία είναι γλυκαντικό, κατά την έννοια της οδηγίας 94/35/ΕΚ, όπως ήδη συμβαίνει για τις λοιπές πρόσθετες ουσίες στα τρόφιμα.

3.4. Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει ανεπιφύλακτα τη στενή παρακολούθηση εκ μέρους της Επιτροπής των περιπτώσεων κατά τις οποίες τίθεται θέμα γλυκαντικών, και κυρίως της περίπτωσης επιλογής του συστήματος του καταλόγου εγκεκριμένων γλυκαντικών στο οποίο βασίζεται η οδηγία για τα γλυκαντικά(1). Ωστόσο, η ΕΟΚΕ θα επιθυμούσε να επαναλάβει μία παρατήρηση που διατύπωσε στη γνωμοδότησή της για την πρώτη τροποποίηση της οδηγίας για τα γλυκαντικά(2). Σύμφωνα με αυτή, η ΕΟΚΕ διερωτάται κατά πόσον είναι εύστοχη η επιλογή της χρήσης της διαδικασίας συναπόφασης όχι μόνο για την τροποποίηση του καταλόγου των γλυκαντικών, αλλά και του καταλόγου όλων των τροφίμων, στα οποία μπορούν να χρησιμοποιούνται τα εν λόγω γλυκαντικά, λαμβανομένων υπόψη του χρόνου και της προσπάθειας που αυτή απαιτεί.

3.5. Από την άποψη αυτή, η ΕΟΚΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Επιτροπή μελετά, επί του παρόντος, τη δυνατότητα χρησιμοποίησης της επιτροπολογίας για την τροποποίηση των παραρτημάτων των τροφίμων, υπό το φως της επικείμενης αναθεώρησης της οδηγίας-πλαίσιο 89/107/ΕΟΚ, η οποία προβλέπεται για τα τέλη του 2002.

4. Συμπεράσματα

4.1. Η ΕΟΚΕ είναι ικανοποιημένη με το γεγονός ότι η επιστημονική επιτροπή τροφίμων έκρινε ότι οι δύο νέες ουσίες αποτελούν γλυκαντικά κατάλληλα προς χρήση και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν προκαλούν ανησυχίες όσον αφορά την ασφάλεια.

4.2. Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής για τη χρήση αυτών των γλυκαντικών, έτσι ώστε να είναι δυνατή η έγκριση της χρήσης τους σε κοινοτικό επίπεδο.

4.3. Η ΕΟΚΕ θα επιθυμούσε να επισημάνει τη σημασία της συνεχούς παρακολούθησης των γλυκαντικών από τα κράτη μέλη και την Επιτροπή, μέσω της Ευρωπαϊκή Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων, προκειμένου να εξασφαλισθεί το υψηλότερο δυνατόν επίπεδο ασφάλειας των τροφίμων.

Βρυξέλλες, 11 Δεκεμβρίου 2002.

Ο Πρόεδρος

της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Roger Briesch

(1) Σύμφωνα με την αρχή του καταλόγου εγκεκριμένων ουσιών, επιτρέπεται η χρήση μόνο των γλυκαντικών ουσιών που απαριθμούνται στο παράρτημα της οδηγίας.

(2) ΕΕ C 174 της 17.6.1996.