16.10.2015   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 271/25

(1)

Η αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων μειώθηκε γενικά καθ' όλη τη διάρκεια του έτους 2014 και κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015, κυρίως λόγω της επιβράδυνσης των εξαγωγών στην Κίνα, τον μεγαλύτερο εισαγωγέα γαλακτοκομικών προϊόντων παγκοσμίως.

(2)

Η αγορά της Ένωσης για το χοίρειο κρέας επιδεινώθηκε καθ' όλη τη διάρκεια των ετών 2014 και 2015. Η ενωσιακή εγχώρια παραγωγή αυξήθηκε και οι αποδοτικές εξαγωγές μειώθηκαν δραστικά λόγω της απώλειας της εξαγωγικής αγοράς της Ρωσίας. Λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της αγοράς χοιρείου κρέατος, με σύστημα εγγενούς καθυστέρησης της προσαρμογής του τομέα εκτροφής στη μειωμένη ζήτηση για σφάγια χοίρων, η κατάσταση της αγοράς βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση υπερπροσφοράς και συνεχούς πτωτικής πίεσης επί των τιμών που υπερβαίνουν τις παρατηρούμενες στις συνήθεις κυκλικές περιόδους.

(3)

Στις 25 Ιουνίου 2015, η ρωσική κυβέρνηση ανακοίνωσε την παράταση της απαγόρευσης των εισαγωγών γεωργικών προϊόντων και τροφίμων καταγωγής Ένωσης για άλλο ένα έτος, έως τις 6 Αυγούστου 2016.

(4)

Συνεπώς, οι τομείς του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων και του χοιρείου κρέατος αντιμετωπίζουν διατάραξη της αγοράς λόγω της σοβαρής ανισορροπίας μεταξύ προσφοράς και ζήτησης.

(5)

Κατά συνέπεια, οι τιμές του μη επεξεργασμένου γάλακτος και του χοιρείου κρέατος στην Ένωση έχουν μειωθεί περαιτέρω και η πτωτική πίεση αναμένεται να συνεχιστεί, φτάνοντας σε μη βιώσιμα επίπεδα για πολλούς γεωργούς, οι οποίοι αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά τις ταμειακές ροές και τα ταμειακά διαθέσιμα. Τον Ιούλιο 2015, η μέση τιμή του μη επεξεργασμένου γάλακτος στην Ένωση είχε μειωθεί κατά 12 % σε σύγκριση με τη μέση τιμή τον Ιούλιο των ετών 2010 έως 2014, και κατά 20 % σε σύγκριση μόνο με τον Ιούλιο 2014. Η τιμή του χοιρινού σφαγίου τον Ιούλιο 2015 είχε μειωθεί κατά 13 % και οι τιμές των χοιριδίων κατά 23 % σε σύγκριση με τη μέση τιμή τον Ιούλιο 2014. Επιπλέον, οι τιμές έχουν φθάσει σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, κάτω από τον μέσο όρο των τελευταίων πέντε ετών.

(6)

Επιπλέον, οι αποδόσεις των καλλιεργειών για την εαρινή και τη θερινή περίοδο επηρεάστηκαν αρνητικά σε πολλά κράτη μέλη λόγω των υψηλών θερμοκρασιών κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο και των πολύ περιορισμένων βροχοπτώσεων. Οι τομείς του βοείου κρέατος, του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων, του χοιρείου κρέατος και του αιγοπρόβειου κρέατος επηρεάστηκαν σε μεγάλο βαθμό από την αύξηση του κόστους παραγωγής λόγω της έλλειψης καλλιεργειών κτηνοτροφικών φυτών και βοσκοτόπων.

(7)

Οι μηχανισμοί παρέμβασης στην αγορά υπό μορφή δημόσιας παρέμβασης και ιδιωτικής αποθεματοποίησης για το βούτυρο και το αποκορυφωμένο γάλα σε σκόνη παρέμειναν διαθέσιμοι χωρίς διακοπή από τον Σεπτέμβριο 2014. Ενώ αυτοί οι μηχανισμοί έχουν μετριάσει τις αρνητικές συνέπειες της πτώσης των τιμών, δεν απέτρεψαν τη συνεχή μείωση των τιμών των γαλακτοκομικών προϊόντων και των τιμών του μη επεξεργασμένου γάλακτος. Η ιδιωτική αποθεματοποίηση χοιρείου κρέατος σταθεροποίησε τις τιμές του χοιρείου κρέατος τον Μάρτιο και Απρίλιο 2015, αλλά δεν οδήγησε σε σημαντική ανάκαμψη των τιμών. Δεδομένου του κύκλου παραγωγής χοιρείου κρέατος, η έναρξη εφαρμογής καθεστώτος ενίσχυσης για ιδιωτική αποθεματοποίηση κατά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τη διατάραξη της αγοράς. Ομοίως, τα μέσα της αγοράς που προβλέπονται βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 για τους υπόλοιπους τομείς της κτηνοτροφίας δεν σχεδιάστηκαν για την άμβλυνση οικονομικών προβλημάτων σε περιφερειακό επίπεδο. Κάθε πρόσθετο μέτρο παρέμβασης στην αγορά που θα μπορούσε να προβλεφθεί υπό τη μορφή ενίσχυσης για ιδιωτική αποθεματοποίηση, ενώ είναι συμπληρωματικό ως προς τη στοχευμένη χρηματοδοτική στήριξη, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την άμεση ανάγκη για ρευστότητα στους τομείς της κτηνοτροφίας, δεδομένου ότι θα έχει μεσοπρόθεσμες επιπτώσεις σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης.

(8)

Επομένως, έχει διαμορφωθεί μια κατάσταση στην οποία τα μέτρα που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 φαίνεται ότι δεν αρκούν για να αντιμετωπιστεί η διατάραξη της αγοράς.

(9)

Προκειμένου να αντιμετωπιστεί ενδεχόμενη περαιτέρω μείωση των τιμών και επιδείνωση της διατάραξης της αγοράς, είναι σημαντικό να δοθεί στοχευμένη χρηματοδοτική βοήθεια στους τομείς της κτηνοτροφίας της Ένωσης που επλήγησαν ιδιαίτερα.

(10)

Συνεπώς, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η υφιστάμενη διατάραξη της αγοράς με αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο και να αποτραπεί η συνέχιση ή η περαιτέρω επιδείνωση της κατάστασης που προέκυψε από τη διατάραξη αυτή ή των επιπτώσεών της στην αγορά, κρίνεται σκόπιμο να χορηγηθεί ενίσχυση στα κράτη μέλη υπό μορφή εφάπαξ χρηματοδοτικής βοήθειας για τη στήριξη των παραγωγών στους τομείς της κτηνοτροφίας που υφίστανται τη σοβαρότερη μείωση των τιμών, τις άμεσες επιπτώσεις από την παράταση της απαγόρευσης εισαγωγών εκ μέρους της Ρωσίας και τον αντίκτυπο της ξηρασίας στις καλλιέργειες κτηνοτροφικών φυτών.

(11)

Η χρηματοδοτική βοήθεια που διατίθεται σε κάθε ενδιαφερόμενο κράτος μέλος θα πρέπει να υπολογίζεται βάσει των εθνικών ποσοστώσεων γάλακτος και του εθνικού ζωικού κεφαλαίου χοίρων των ετών 2014/2015 και να είναι ανάλογη προς τη διαπιστωμένη μείωση των τιμών του γάλακτος στην έξοδο της εκμετάλλευσης και των σφαγίων χοίρων, τον βαθμό εξάρτησης από τη ρωσική αγορά και τις επιπτώσεις της ξηρασίας στις καλλιέργειες και στις τιμές κτηνοτροφικών φυτών. Προκειμένου να εξασφαλιστεί η στόχευση της στήριξης στους γεωργούς που πλήττονται περισσότερο από τη διατάραξη της αγοράς, λαμβανομένων υπόψη των περιορισμένων δημοσιονομικών πόρων, τα υπόψη κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν την ευελιξία να διανείμουν το εν λόγω εθνικό ποσό μέσω των πλέον αποτελεσματικών διαύλων με βάση αντικειμενικά και αμερόληπτα κριτήρια, όπως η πτώση των τιμών στους σχετικούς τομείς, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι παραγωγοί στους τομείς της κτηνοτροφίας είναι οι τελικοί δικαιούχοι των στοχευμένων ενισχύσεων και αποτρέποντας τις στρεβλώσεις της αγοράς και του ανταγωνισμού.

(12)

Δεδομένου ότι η χρηματοδοτική στήριξη που διατίθεται σε κάθε κράτος μέλος θα αντισταθμίσει μόνο ένα μικρό ποσοστό της πραγματικής ζημίας που υπέστησαν οι παραγωγοί στους τομείς της κτηνοτροφίας, θα πρέπει να επιτραπεί στα κράτη μέλη να παράσχουν πρόσθετη στήριξη στους κτηνοτρόφους αυτούς, υπό τους ίδιους όρους αντικειμενικότητας, μη διάκρισης και μη στρέβλωσης του ανταγωνισμού.

(13)

Προκειμένου να τους παρασχεθεί η ευελιξία να διανέμουν τη στοχευμένη χρηματοδοτική βοήθεια όπως απαιτείται για την αντιμετώπιση της διατάραξης της αγοράς, τα κράτη μέλη θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα σώρευσης με άλλα μέσα στήριξης που χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης.

(14)

Δεδομένου ότι η χρηματοδοτική στήριξη για κάθε ενδιαφερόμενο κράτος μέλος καθορίζεται σε ευρώ, είναι αναγκαίο, για την εξασφάλιση ενιαίας και ταυτόχρονης εφαρμογής, να καθοριστεί ημερομηνία για τη μετατροπή του ποσού που χορηγείται στη Βουλγαρία, την Τσεχική Δημοκρατία, τη Δανία, την Κροατία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, τη Ρουμανία, τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο στο εθνικό τους νόμισμα. Ως εκ τούτου, κρίνεται σκόπιμο να προσδιοριστεί η γενεσιουργός αιτία της συναλλαγματικής ισοτιμίας σύμφωνα με το άρθρο 106 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 του Ευρωπαϊκύ Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (2). Βάσει της αρχής που αναφέρεται στο άρθρο 106 παράγραφος 2 στοιχείο β) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 και των κριτηρίων που ορίζονται στο άρθρο 106 παράγραφος 5 στοιχείο γ) του εν λόγω κανονισμού, η γενεσιουργός αιτία θα πρέπει να είναι η ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος κανονισμού.

(15)

Η ενίσχυση που προβλέπεται στον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να χορηγείται ως μέτρο στήριξης των γεωργικών αγορών σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013.

(16)

Για δημοσιονομικούς λόγους, η Ένωση θα πρέπει να χρηματοδοτήσει τις δαπάνες στις οποίες υποβάλλονται τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη όσον αφορά τους παραγωγούς στους τομείς της κτηνοτροφίας μόνον εφόσον οι δαπάνες έχουν πραγματοποιηθεί εντός συγκεκριμένης προθεσμίας.

(17)

Για να εξασφαλισθεί η διαφάνεια, η παρακολούθηση και η ορθή διαχείριση του ποσού που διατίθεται σε αυτά, τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη οφείλουν να ενημερώσουν την Επιτροπή σχετικά με τα αντικειμενικά κριτήρια που χρησιμοποιούν για να καθορίσουν τις μεθόδους παροχής στήριξης καθώς και σχετικά με τις διατάξεις που θεσπίζουν για να αποφευχθεί το ενδεχόμενο στρέβλωσης του ανταγωνισμού.

(18)

Για να εξασφαλισθεί ότι οι παραγωγοί στους τομείς της κτηνοτροφίας θα λάβουν την ενίσχυση το ταχύτερο δυνατόν, θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα στα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τον παρόντα κανονισμό χωρίς καθυστέρηση. Συνεπώς, ο παρών κανονισμός θα πρέπει να αρχίσει να ισχύει την επομένη της δημοσίευσής του,

α)

δίχως καθυστέρηση και το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2015, τα αντικειμενικά κριτήρια που χρησιμοποιούν για τον καθορισμό των μεθόδων παροχής στοχευμένης στήριξης και τα μέτρα που λαμβάνουν για να αποφευχθεί η στρέβλωση του ανταγωνισμού·

β)

το αργότερο έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2016, τα συνολικά καταβληθέντα ποσά ενίσχυσης καθώς και τον αριθμό και το είδος των δικαιούχων.