1.2.2011   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 27/24

(1)

Με επιστολή της με ημερομηνία 11 Μαρτίου 2008, η Επιτροπή πληροφόρησε τη Σλοβακική Δημοκρατία σχετικά με την απόφασή της να κινήσει τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 108 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ (πρώην άρθρο 88 παράγραφος 2 της συνθήκης ΕΚ) αναφορικά με τη συμφωνία μεταξύ του αερολιμένα της Bratislava και της Ryanair (εφεξής: η «συμφωνία» ή η «συμφωνία με τη Ryanair»), και την απόφασή της να εκδώσει παράλληλα αίτηση παροχής πληροφοριών σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 10 παράγραφος 3 του κανονισμού αριθ. 659/1999 του Συμβουλίου, της 22ας Μαρτίου 1999 (3), για τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του άρθρου 93 της συνθήκης ΕΚ [νυν άρθρο 108 της ΣΛΕΕ] (εφεξής: «διαδικαστικός κανονισμός») αναφορικά με όλα τα έγγραφα, δεδομένα και πληροφορίες που απαιτούνται προκειμένου να μπορέσει η Επιτροπή να αξιολογήσει το εν λόγω μέτρο. Στις 11 Ιουνίου 2008, η Σλοβακία διαβίβασε στην Επιτροπή τις παρατηρήσεις της σχετικά με την έναρξη της διαδικασίας.

(2)

Η απόφαση της Επιτροπής να κινήσει τη διαδικασία και να εκδώσει την αίτηση παροχής πληροφοριών δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης  (4). Η Επιτροπή κάλεσε τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με το εν λόγω μέτρο εντός διαστήματος ενός μηνός από την ημερομηνία δημοσίευσης.

(3)

Η Επιτροπή έλαβε παρατηρήσεις επί του θέματος εκ μέρους δύο ενδιαφερομένων. Διαβίβασε τις παρατηρήσεις στη Σλοβακία μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στις 11 Σεπτεμβρίου 2008, και την κάλεσε να απαντήσει στις εν λόγω παρατηρήσεις. Κατόπιν αίτησης των αρχών της Σλοβακίας, πραγματοποιήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2008 μία συνάντηση. Η Επιτροπή έλαβε τις παρατηρήσεις της Σλοβακίας μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με ημερομηνία αποστολής 17 Δεκεμβρίου 2008.

(4)

Στην απόφασή της για κίνηση της διαδικασίας, η Επιτροπή επισήμανε ότι η Letisko M. R. Štefánika — Airport Bratislava, a.s. (εφεξής: «BTS» ή ο «αερολιμένας») αποτελεί τον κύριο διεθνή αερολιμένα της Σλοβακικής Δημοκρατίας. Μέτοχοι της BTS είναι επί του παρόντος το Υπουργείο Μεταφορών, Ταχυδρομείων και Τηλεπικοινωνιών της Σλοβακικής Δημοκρατίας (με 34 %) και το Ταμείο Εθνικής Περιουσίας της Σλοβακικής Δημοκρατίας (5) (εφεξής το «Ταμείο Εθνικής Περιουσίας») (με 66 %).

(5)

Η απόφαση κίνησης της διαδικασίας βασίζεται σε πληροφορίες που υποβλήθηκαν από τον καταγγέλλοντα και δηλώσεις από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας (6) σύμφωνα με τις οποίες η BTS είχε παραχωρήσει στη Ryanair, βάσει συμφωνίας η οποία συνήφθη στις 5 Δεκεμβρίου 2005, μείωση επί των αερολιμενικών τελών για τις τακτικές γραμμές προς νέους και υφιστάμενους προορισμούς (δηλαδή προορισμούς οι οποίοι εξυπηρετούντο ήδη από τον αερολιμένα). Η εν λόγω συμφωνία ισχύει έως τις 30 Ιουνίου 2016.

(6)

Η συμφωνία με τη Ryanair φέρεται ότι οδήγησε στην επιβολή του λεγόμενου «τέλους εξυπηρέτησης» (μία ενιαία τιμή για διάφορες παρεχόμενες υπηρεσίες) που περιλαμβάνει τις υπηρεσίες εξυπηρέτησης αεροσκαφών και όλες τις συναφείς υπηρεσίες, τις υπηρεσίες διακίνησης επιβατών, την εξυπηρέτηση διέλευσης, τον έλεγχο φόρτωσης, τις επικοινωνίες και τις αεροπορικές δραστηριότητες, τις υπηρεσίες υποστήριξης και την παροχή υπηρεσιών σε επίπεδο τερματικού σταθμού και υποδομών.

(7)

Τα τέλη που επιβλήθηκαν εικάζεται ότι είναι σημαντικά χαμηλότερα από τον κατάλογο των τελών που έχει δημοσιευθεί επίσημα στο Εγχειρίδιο Αεροναυτικών Πληροφοριών (7) (εφεξής «AIP»). Το ύψος του τέλους εξυπηρέτησης υποτίθεται ότι διαφέρει, ανάλογα με το εάν η αεροπορική εταιρεία εκτελεί τακτικές γραμμές προς ένα νέο ή προς έναν υφιστάμενο προορισμό. Ο ακόλουθος πίνακας συνοψίζει τα τέλη που θα έπρεπε να καταβάλλει η Ryanair, εάν αυτά επιβάλλονταν βάσει του AIP, και τα τέλη που υποτίθεται ότι καταβάλλει στην πραγματικότητα η Ryanair:

Πίνακας 1

Σύγκριση των τελών βάσει του AIP και των τελών στο πλαίσιο της συμφωνίας με την Ryanair

(8)

Το επονομαζόμενο τέλος εξυπηρέτησης για νέους προορισμούς θα ίσχυε για όλες τις γραμμές κατά τους πρώτους 12 μήνες μετά την έναρξη ισχύος της συμφωνίας. Το τέλος εξυπηρέτησης για νέους προορισμούς θα αυξανόταν σε ετήσια βάση κατά […]. Μετά τα πρώτα […] έτη, το τέλος εξυπηρέτησης που θα ίσχυε για τους νέους προορισμούς θα εξισωνόταν με το τέλος εξυπηρέτησης που θα ίσχυε για τους υφιστάμενους προορισμούς. Το τέλος εξυπηρέτησης θα περιελάμβανε επίσης τέλος στάθμευσης. Επιπλέον, η πιθανή καθιέρωση νέων τελών στο μέλλον, που η Ryanair, δεν θα ήταν υποχρεωμένη να καταβάλλει, θα διεύρυνε περαιτέρω το χάσμα που υφίσταται μεταξύ των ναύλων με έκπτωση και του ναύλου AIP.

(9)

Βάσει των προαναφερθέντων, η απόφαση κίνησης της διαδικασίας έθεσε τα ακόλουθα τρία ζητήματα:

(10)

Όσον αφορά το πρώτο ζήτημα, η Επιτροπή παρατήρησε κατά την έναρξη της έρευνας ότι στις 22 Οκτωβρίου 2007 οι μέτοχοι της BTS διόρισαν έπειτα από πρόταση του Υπουργείου Μεταφορών, Ταχυδρομείων και Τηλεπικοινωνιών της Σλοβακικής Δημοκρατίας τον νέο πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου της BTS. Η Επιτροπή εξέφρασε ως εκ τούτου αμφιβολίες σε σχέση με τον μη καταλογισμό στο κράτος της συμφωνίας, όπως ισχυρίζονταν οι σλοβακικές αρχές.

(11)

Όσον αφορά το δεύτερο ζήτημα, η Επιτροπή χρειάστηκε να εξετάσει κατά πόσον, στη συγκεκριμένη υπόθεση, η συμπεριφορά της BTS υπαγορεύτηκε από λόγους κερδοφορίας και κατά πόσον το πλεονέκτημα που φέρεται να απολαμβάνει η Ryanair αποτελεί πλεονέκτημα το οποίο δεν θα είχε καρπωθεί υπό τις ομαλές συνθήκες της αγοράς.

(12)

Εν προκειμένω, οι σλοβακικές αρχές υποστήριξαν ότι η BTS, υπό την ιδιότητα του φορέα εκμετάλλευσης, δρα όπως και κάθε άλλη επιχείρηση στην αγορά, με άλλα λόγια δηλαδή προσδιορίζει τα τέλη για τις υπηρεσίες που παρέχει στους αερομεταφορείς στον αερολιμένα ατομικά για κάθε αερομεταφορέα βάσει διαπραγματεύσεων, δηλαδή βασιζόμενη στη συμφωνία μεταξύ των αντισυμβαλλόμενων και ακολουθώντας την εμπορική πολιτική της.

(13)

Θεώρησαν επίσης ότι η παραχώρηση εκπτώσεων αποτελεί μια κοινή εμπορική πρακτική που σχετίζεται με όλες τις αεροπορικές εταιρείες και ότι οι εκπτώσεις «ενθαρρύνουν τους αερομεταφορείς να μεταφέρουν περισσότερους επιβάτες στον αερολιμένα, κάτι που επιτρέπει στον φορέα εκμετάλλευσης του αερολιμένα, την BTS, να προσπορίζεται υψηλότερα έσοδα, τόσο από τα τέλη για τις υπηρεσίες που παρέχονται στους αερομεταφορείς, όσο και από άλλες εμπορικές δραστηριότητες της BTS στον αερολιμένα που δεν σχετίζονται με τις αεροπορικές μεταφορές αλλά στοχεύουν στο να καταστήσουν τον αερολιμένα περισσότερο ελκυστικό στους επιβάτες· με άλλα λόγια, η υποστήριξη των δραστηριοτήτων των αερομεταφορέων αποτελεί άμεση υποστήριξη της ανάπτυξης του ίδιου του αερολιμένα».

(14)

Εντούτοις, οι σλοβακικές αρχές δεν χορήγησαν στην Επιτροπή ούτε τους όρους της συμφωνίας ούτε λεπτομερή στοιχεία σχετικά με τις περιστάσεις υπό τις οποίες αυτή συνομολογήθηκε. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες στην απόφασή της για κίνηση της διαδικασίας σχετικά με το κατά πόσον η στάση της BTS υπαγορεύθηκε από λόγους μακροπρόθεσμης κερδοφορίας. Άρα, δεν ήταν δυνατόν να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο η σύναψη της συμφωνίας να προσπόρισε στη Ryanair ένα πλεονέκτημα, το οποίο δεν θα είχε καρπωθεί υπό τις συνήθεις συνθήκες της αγοράς.

(15)

Όσον αφορά το τρίτο ζήτημα, η Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες σχετικά με το κατά πόσον οι όροι συμβατότητας που αναφέρονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη χρηματοδότηση των αερολιμένων και τις κρατικές ενισχύσεις σε αεροπορικές εταιρείες για την έναρξη νέων γραμμών με αναχώρηση από περιφερειακούς αερολιμένες (εφεξής: «κατευθυντήριες γραμμές του 2005») (13) πληρούνταν στην παρούσα υπόθεση και κατά πόσον το μέτρο παροχής κρατικής ενίσχυσης μπορούσε να θεωρηθεί συμβατό προς την εσωτερική αγορά σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της ΣΛΕΕ.

(16)

Η αίτηση παροχής πληροφοριών, η οποία εκδόθηκε σύμφωνα με το άρθρο 10 παράγραφος 3 του διαδικαστικού κανονισμού, ζητούσε από τη Σλοβακική Δημοκρατία να υποβάλει όλα τα έγγραφα, τις πληροφορίες και τα στοιχεία που ήταν αναγκαία για την αξιολόγηση του μέτρου και ιδίως:

(17)

Οι σλοβακικές αρχές ξεκίνησαν τις παρατηρήσεις τους παρέχοντας συνοδευτικές πληροφορίες σχετικά με τις γραμμές που εκτελούσαν η Ryanair (11 γραμμές) και άλλοι αερομεταφορείς (Sky Europe: 9 τακτικές γραμμές και 9 θερινές γραμμές, ČSA: 1 τακτική γραμμή, Air Slovakia: 4 τακτικές γραμμές, Lufthansa: 1 τακτική γραμμή και Aeroflot: 1 τακτική γραμμή) στον αερολιμένα το 2008.

(18)

Στις παρατηρήσεις τους, οι σλοβακικές αρχές διευκρίνισαν περαιτέρω ότι το AIP αναφέρεται στα πάγια τέλη του αερολιμένα. Ωστόσο, προκειμένου να βελτιώσει την κερδοφορία του και να αυξήσει τη χρήση των εγκαταστάσεών του, ο αερολιμένας μπορεί να συμφωνήσει, βάσει επιμέρους συμφωνιών, να χορηγήσει εκπτώσεις από τα εν λόγω πάγια τέλη. Αυτού του είδους οι εκπτώσεις βασίζονται σε διαφορετικά κριτήρια, όπως είναι ο αριθμός των επιβατών που μεταφέρονται, η συχνότητα των δρομολογίων που εκτελούνται ή/και η καθιέρωση νέων δρομολογίων. Στην περίπτωση που ο αερομεταφορέας δεν συμμορφωθεί προς τα κριτήρια που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο ατομικής συμφωνίας, χάνει το δικαίωμα υποβολής αίτησης για έκπτωση.

(19)

Οι σλοβακικές αρχές διευκρίνισαν περαιτέρω ότι η BTS, ως εμπορική επιχείρηση, είναι η ίδια υπεύθυνη για την τιμολογιακή στρατηγική της και για την κερδοφορία των συμφωνιών που συνάπτει με τους διάφορους αερομεταφορείς. Η BTS υποβάλλει στη συμβουλευτική επιτροπή μόνο τη συνολική ετήσια στρατηγική της όσον αφορά τον αριθμό των επιβατών στον αερολιμένα, τα συνολικά έσοδα και έξοδά της, καθώς και τις επενδύσεις της και τα μέσα χρηματοδότησης των επενδύσεων αυτών. Αυτή η υποβολή της ετήσιας στρατηγικής δεν λαμβάνει υπόψη μεμονωμένους αερομεταφορείς ούτε ατομικές συμφωνίες.

(20)

Οι σλοβακικές αρχές διευκρίνισαν περαιτέρω ότι, λόγω της ανεξαρτησίας της BTS, δεν είναι σε θέση να χορηγήσουν στην Επιτροπή πληροφορίες σχετικά με την κερδοφορία των αντίστοιχων δρομολογίων, ούτε μπορούν να της χορηγήσουν τυχόν έγγραφα αναφορικά με τη διαδικασία διαπραγμάτευσης σε σχέση με τη συμφωνία με τη Ryanair.

(21)

Για τις σλοβακικές αρχές, η συμφωνία μεταξύ της BTS και της Ryanair βασίζεται σε εμπορικούς όρους και δεν περιλαμβάνει κρατική ενίσχυση.

(22)

Οι σλοβακικές αρχές χορήγησαν επίσης αντίγραφο της «Συμφωνίας Υπηρεσιών Αερολιμένα» της 5ης Δεκεμβρίου 2005, η οποία συνήφθη μεταξύ της BTS και της Ryanair. Η συμφωνία καθορίζει τους λειτουργικούς και οικονομικούς όρους βάσει των οποίων η Ryanair καθιερώνει και εκτελεί εμπορικές πτήσεις από και προς τον αερολιμένα. Η συμφωνία ισχύει από την ημερομηνία υπογραφής της σύμβασης (5 Δεκεμβρίου 2005) έως τις 30 Ιουνίου 2016.

(23)

Η συμφωνία συνομολογήθηκε σε μη αποκλειστική βάση, κάτι που σημαίνει ότι οι πλευρές συμφώνησαν ότι οι όροι που παραχωρήθηκαν στην Ryanair βάσει της συμφωνίας θα είναι επίσης διαθέσιμοι με διαφανή τρόπο και χωρίς διακρίσεις και σε κάθε άλλη αεροπορική εταιρεία που θα δεσμευθεί για παρόμοιο όγκο δραστηριοτήτων στον αερολιμένα.

(24)

Η Ryanair δεσμεύτηκε στο πλαίσιο της εν λόγω συμφωνίας να καταβάλλει τέλη για τουλάχιστον […] δρομολόγια ημερησίως από την 1η Ιουλίου 2009 ακόμα και στην περίπτωση που θα εκτελούσε λιγότερα δρομολόγια κατά την περίοδο από την 1η Ιουλίου 2009 έως την 30ή Ιουνίου 2016. Η BTS δεσμεύτηκε να παράσχει επαρκή μέσα στη Ryanair ούτως ώστε να της επιτρέψει να εκτελεί αυτόν τον συμφωνηθέντα ελάχιστο αριθμό των […] δρομολογίων ημερησίως.

(25)

Η Ryanair θα καταβάλλει για υπηρεσίες που παρέχονται από τον αερολιμένα ενιαίο τέλος για κάθε αεροσκάφος (αναχώρηση και άφιξη), το λεγόμενο «τέλος εξυπηρέτησης», το οποίο θα ανέρχεται σε […] ανά αεροσκάφος τύπου B737-800 με έναρξη ισχύος από την υπογραφή της σύμβασης. Αυτό το τέλος θα αυξάνεται από την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους κατά […] έναντι του προηγούμενου έτους, εκτός από τις περιπτώσεις που η γραμμή αποτελεί «νέο προορισμό» (βλέπε παρακάτω). Περιλαμβάνει το τέλος προσγείωσης, το τέλος αναχώρησης από τον αερολιμένα και τα τέλη εξυπηρέτησης αεροσκαφών, συμπεριλαμβανομένων των τελών ασφαλείας (14). Δεν περιλαμβάνει το τέλος ελέγχου προσέγγισης που εισπράττεται από την Υπηρεσία Ελέγχου της Εναέριας Κυκλοφορίας ούτε τα τέλη στάθμευσης για το αεροσκάφος, καθώς το αεροσκάφος της Ryanair δεν έχει έδρα στον συγκεκριμένο αερολιμένα.

(26)

Βάσει της συμφωνίας, εάν ο αερολιμένας καθιερώσει φόρους ή τέλη ασφαλείας που διαφέρουν από όσα περιλαμβάνονται ήδη στο «τέλος εξυπηρέτησης», τότε ο αερολιμένας θα πρέπει να εισπράξει τα εν λόγω τέλη απευθείας από τους επιβάτες.

(27)

Οι σλοβακικές αρχές διευκρινίζουν επίσης ότι με τον όρο «νέος προορισμός» νοείται στη συμφωνία κάθε προγραμματισμένη πτήση, η οποία δεν διενεργείτο από άλλον αερομεταφορέα κατά τη διάρκεια ισχύος του προγράμματος την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους πριν από την έναρξη λειτουργίας της. Το τέλος επιβάλλεται μόνο εάν η αεροπορική εταιρεία εκτελεί ελάχιστο αριθμό […] πτήσεων ανά εβδομάδα. Για την ανάθεση του προορισμού αποφασιστική σημασία έχει ο κωδικός IATA/ICAO του αερολιμένα, με άλλα λόγια ο ορισμός ενός νέου προορισμού σχετίζεται με τον αερολιμένα και όχι με την πόλη. Το τέλος για νέους προορισμούς καλύπτει τα ίδια στοιχεία όπως και το κανονικό τέλος εξυπηρέτησης.

(28)

Η Ryanair καταβάλλει στον αερολιμένα τα ακόλουθα τέλη για υπηρεσίες για κάθε περίοδο διάρκειας 12 μηνών μετά από την ημερομηνία έναρξης πραγματοποίησης δρομολογίων στον νέο προορισμό:

(29)

Τα τέλη νέων προορισμών δεν αυξάνονται κατά […] ετησίως.

(30)

Ο αερολιμένας, ως εκπρόσωπος επίγειας εξυπηρέτησης, παρέχει επίσης στη Ryanair δυνατότητα προμήθειας επί των κρατήσεων και των εισιτηρίων. Σύμφωνα με τη συμφωνία, η Ryanair καταβάλλει στον αερολιμένα προμήθεια ύψους […] επί όλων των νέων κρατήσεων της Ryanair (εξαιρουμένων των φόρων, των τελών αλλαγής και άλλων τελών καθώς και της υπηρεσίας διακίνησης επιβατών και άλλων χρεώσεων) που πωλούνται μέσω χρεωστικής/πιστωτικής κάρτας από τον αερολιμένα. Το τέλος προμήθειας ορίζεται σύμφωνα με το ακόλουθο πρόγραμμα:

(31)

Οι παρατηρήσεις της BTS κοινοποιήθηκαν με επιστολή της 8ης Ιουλίου 2008.

(32)

Όσον αφορά τους μετόχους της, η BTS διευκρίνισε περαιτέρω ότι όταν (5 Δεκεμβρίου 2005) υπεγράφη η συμφωνία, το Υπουργείο Μεταφορών, Ταχυδρομείων και Τηλεπικοινωνιών της Σλοβακικής Δημοκρατίας αποτελούσε τον αποκλειστικό μέτοχο του αερολιμένα. Το Ταμείο Εθνικής Περιουσίας της Σλοβακικής Δημοκρατίας απέκτησε δικαιώματα κυριότητας επί των μετοχών της BTS σε μετέπειτα στάδιο της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης. Ως εκ τούτου, η BTS είναι της άποψης ότι δεν υπάρχει λόγος να καταδειχθεί περαιτέρω ο ρόλος και η επιρροή του Ταμείου Εθνικής Περιουσίας.

(33)

Η BTS είναι της άποψης ότι οι εκπτώσεις που παραχωρήθηκαν στη Ryanair σε καμία περίπτωση δεν προέρχονταν από κρατικούς πόρους, εφόσον η BTS, ως ιδιωτική ανώνυμη εταιρεία, δεν διαθέτει κρατικούς πόρους. Κατά την άποψη της BTS, απλώς και μόνο το γεγονός ότι οι μετοχές της BTS ανήκουν στο κράτος δεν μπορεί αυτομάτως να σημαίνει ότι αφορούν κρατικούς πόρους. Σύμφωνα με το άρθρο 295 της συνθήκης ΕΚ, η συνθήκη δεν εισάγει διακρίσεις μεταξύ της ιδιοκτησίας από δημόσιες αρχές και από ιδιώτες.

(34)

Η BTS διευκρινίζει περαιτέρω ότι η απόφαση για τη σύναψη της συμφωνίας δεν καταλογίζεται στο κράτος, αν και το Υπουργείο, ως αποκλειστικός μέτοχος, διόρισε τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου, τα οποία διαπραγματεύθηκαν και υπέγραψαν την εν λόγω συμφωνία. Κατά την άποψή της, τα εν λόγω μέλη επιλέχθηκαν σύμφωνα με το καταστατικό της BTS βάσει διαφανών διαδικασιών επιλογής και, σύμφωνα με τον εμπορικό κώδικα της Σλοβακίας και το καταστατικό της BTS, το διοικητικό συμβούλιο διαχειρίζεται τις δραστηριότητες της εταιρείας και λαμβάνει τις επιχειρηματικές αποφάσεις και τις αποφάσεις επιχειρησιακής και οργανωτικής φύσης, εκτός εάν τέτοιου είδους αποφάσεις εμπίπτουν αποκλειστικά στην αρμοδιότητα άλλων φορέων. Επιπλέον, σύμφωνα με τον εμπορικό κώδικα της Σλοβακίας, το διοικητικό συμβούλιο υποχρεούται να δρα προς όφελος της εταιρείας και ευθύνεται για τυχόν ζημίες, εκτός εάν αποδειχτεί ότι τα μέλη του έδρασαν κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους με επαγγελματισμό και καλή πίστη προς όφελος της εταιρείας. Τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου φέρουν ευθύνη ακόμα και αν οι δράσεις τους είχαν εγκριθεί από το εποπτικό συμβούλιο.

(35)

Η BTS διευκρινίζει ότι η διοίκηση που διαπραγματεύθηκε και σύναψε τη συμφωνία έδρασε κατά την αποκλειστική διακριτική της ευχέρεια χωρίς την παραμικρή παρέμβαση από τον μέτοχο. Η διοίκηση της BTS δεν δεσμεύτηκε ποτέ να υποβάλει προς έγκριση στον μέτοχο ή άλλο φορέα την επιχειρησιακή στρατηγική της εταιρείας έναντι μεμονωμένων αερομεταφορέων.

(36)

Όσον αφορά τα τέλη επιβατών και προσγείωσης σύμφωνα με το ισχύον AIP, ο αερολιμένας δηλώνει ότι τα τέλη δεν μεταβλήθηκαν τα τελευταία χρόνια. Μόνο το 2008, τα τέλη προσγείωσης μειώθηκαν κατά 7 % λόγω της αυξημένης χρήσης του αερολιμένα. Ο ακόλουθος πίνακας συνοψίζει την εξέλιξη των τελών από το 2003 έως το 2008.

Πίνακας 2

Εξέλιξη των τιμών του AIP στην BTS σε κορώνες Σλοβακίας (SKK)

(37)

Επιπλέον, ο αερολιμένας είναι της άποψης ότι οι τιμές που έχουν ορισθεί στο AIP δεν αποτελούν παρά συνιστώμενες τιμές και όχι υποχρεωτικές τιμές για την BTS. Οι τιμές αυτές ισχύουν για τους αερομεταφορείς που δεν έχουν αποδεχτεί καμία άλλη συμβατική υποχρέωση έναντι της BTS όσον αφορά τον αριθμό των γραμμών που εκτελούνται, τη συχνότητα των πτήσεων, τον όγκο των επιβατών ή τη διάρκεια των επιχειρήσεών τους στον αερολιμένα. Κατά την άποψη της BTS, οποιαδήποτε συμβατική ρύθμιση που υπερβαίνει το πεδίο εφαρμογής των πρότυπων κανόνων, το οποίο ορίζεται από κανονισμούς και πρότυπα, πρέπει να είναι αμοιβαία ισορροπημένη και να αντικατοπτρίζεται στις τιμές. Αυτό παρέχει στον φορέα εκμετάλλευσης του αερολιμένα τη δυνατότητα να διαφοροποιεί τις τιμές των παρεχόμενων υπηρεσιών σε σχέση με τις υποχρεώσεις που έχουν γίνει αποδεκτές από τον αερομεταφορέα, με στόχο τη μεγιστοποίηση των οικονομικών οφελών του αερολιμένα.

(38)

Η BTS διευκρινίζει περαιτέρω ότι, δεδομένου ότι η συμφωνία περιλαμβάνει ρήτρα που αφορά ετήσια αύξηση της τιμής κατά […], η διαφορά μεταξύ των τιμών της Ryanair και του AIP μειώνεται σταδιακά. Επίσης, η εφάπαξ μείωση των τιμών του AIP το 2008 δεν αντικατοπτρίζεται στις τιμές της Ryanair, μειώνοντας περαιτέρω τη διαφορά.

(39)

Όσον αφορά τις υπόλοιπες δημοσιευμένες τιμές του AIP, η BTS διευκρινίζει περαιτέρω ότι το τέλος ελέγχου προσέγγισης και εναέριας κυκλοφορίας δεν περιλαμβάνεται στη συμφωνηθείσα τιμή μεταξύ της BTS και της Ryanair, καθώς η εν λόγω υπηρεσία δεν παρέχεται από την BTS. Η BTS διευκρινίζει επίσης ότι, σύμφωνα με το AIP που ίσχυε κατά την εν λόγω περίοδο, η στάθμευση του αεροσκάφους είναι δωρεάν για τις δύο πρώτες ώρες. Ως εκ τούτου, η BTS θεωρεί ότι η Ryanair δεν αποκομίζει κανένα πραγματικό όφελος βάσει της συμφωνίας όσον αφορά τη δωρεάν στάθμευση, καθώς η συγκεκριμένη προϋπόθεση συνάδει καταρχάς με το ισχύον AIP και κατά δεύτερον το αεροσκάφος της Ryanair δεν παραμένει στον αερολιμένα για διάστημα μεγαλύτερο των δύο ωρών (15).

(40)

Κατά την άποψη της BTS, οι παραπάνω πληροφορίες καταδεικνύουν ότι οι συμβατικές τιμές που συμφωνήθηκαν μεταξύ της BTS και της Ryanair δεν διαφέρουν από τις συνιστώμενες από το AIP τιμές, παρά τη διαφορετική τους διάρθρωση, ότι αντανακλούν τις υποχρεώσεις που έχουν αναληφθεί από την Ryanair και ότι παρέχουν οικονομικό όφελος για την BTS που είναι παρόμοιο ή υψηλότερο από ό,τι για άλλους αερομεταφορείς. Η BTS διευκρινίζει επίσης ότι μια έκπτωση αποκλειστικά επί της τιμής μονάδας δεν μπορεί να αποτελέσει λόγο ισχυρισμού ότι χορηγήθηκε οικονομικό πλεονέκτημα στον αποδέκτη της.

(41)

Η BTS εξηγεί περαιτέρω ότι υπογράφοντας τη συμφωνία, δεν αποσκοπούσε να επιτύχει περιφερειακή οικονομική ανάπτυξη ούτε πιθανή εισροή επενδύσεων. Δηλώνει ότι βασικός στόχος της επιχειρηματικής της απόφασης ήταν η αύξηση των εσόδων από τις αεροπορικές και μη δραστηριότητες, η διαφοροποίηση του κινδύνου και της εξάρτησης από τη Sky Europe –του κύριου αερομεταφορέα στον αερολιμένα– και η επίτευξη σταθερότερης ανάπτυξης του όγκου των επιβατών στον αερολιμένα. Κατά την άποψη της BTS όλοι αυτοί οι παράγοντες θα συνέβαλλαν στην αύξηση της εμπορικής αξίας της.

Πίνακας 3

Ανάπτυξη των τακτικών μεταφορών στον αερολιμένα κατά την περίοδο 2004 – 2007 σε αριθμό επιβατών

(42)

Η BTS ισχυρίζεται επίσης ότι καθώς η συμφωνία συνήφθη τον Δεκέμβριο του 2005 πρέπει να χρησιμοποιηθούν για σύγκριση τα δεδομένα που ήταν τότε διαθέσιμα, δηλαδή τα αερολιμενικά τέλη που ίσχυαν σε άλλους ευρωπαϊκούς αερολιμένες, οι οποίοι ανταγωνίζονταν την BTS στην προσπάθεια προσέλκυσης αερομεταφορέων παρόμοιων με την Ryanair.

(43)

Η BTS ισχυρίζεται ακόμα ότι βάσει ευρέως γνωστών πληροφοριών, οι ιδιωτικοί αερολιμένες παρέχουν συνήθως εκπτώσεις στις αεροπορικές εταιρείες, αναμένοντας παράλληλα την επικερδή ανάπτυξη του αερολιμένα. Οι εκπτώσεις που χορηγήθηκαν στην Ryanair μπορεί να φαίνεται ότι της παρείχαν οικονομικό πλεονέκτημα, εάν συγκρίνει κανείς τις τιμές μονάδας αυτές καθ’ αυτές, χωρίς να λάβει υπόψη τα οικονομικά οφέλη και τις συνέπειες για τον αερολιμένα. Κατά την άποψη της BTS, οι τιμές μονάδας δεν μπορούν να υπολογισθούν χωρίς να ληφθούν υπόψη άλλες συμβατικές ρυθμίσεις και χωρίς τη συσχέτιση αυτών προς τον αριθμό των επιβατών που μεταφέρονται, τον συνολικό ετήσιο αριθμό των επιβατών, το βάρος των αεροσκαφών, την τακτικότητα και τον αριθμό των πτήσεων κατ’ έτος, την εποχικότητα και το αντίστοιχο κόστος, καθώς και άλλους παράγοντες που επηρεάζουν την κερδοφορία του ίδιου του αερολιμένα. Όλοι αυτοί οι παράγοντες επηρεάζουν τα έσοδα και τα έξοδα ενός αερολιμένα και πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τη σύγκριση των τιμών που επιβάλλονται σε κάθε επιμέρους αερομεταφορέα.

(44)

Η BTS είναι της άποψης ότι κατά τη σύναψη της συμφωνίας ενήργησε ως ιδιώτης επενδυτής στο πλαίσιο της οικονομίας της αγοράς. Η BTS εκπόνησε χρηματοοικονομικούς υπολογισμούς σχετικά με την κερδοφορία της συμφωνίας με τη Ryanair πριν από τη σύναψή της. Πραγματοποιήθηκαν αρκετές τηλεφωνικές διασκέψεις μεταξύ των διοικήσεων της BTS και της Ryanair προκειμένου να γίνει η διαπραγμάτευση των όρων. Οι υπολογισμοί της BTS εκτίμησαν τα έξοδα και τα έσοδα που αναμενόταν να προκύψουν από τη συμφωνία και βασίστηκαν στις εμπειρίες διαφόρων αερολιμένων με αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους.

(45)

Η BTS εξηγεί περαιτέρω ότι κατά τη σύναψη της συμφωνίας, ο αερολιμένας διέθετε επαρκή επιχειρησιακή χωρητικότητα που θα επέτρεπε την αύξηση του αριθμού των επιβατών κατά τα ακόλουθα έτη, ούτως ώστε να μην αναμένει πρόσθετη αύξηση των παγίων εξόδων που θα σχετίζονταν με την αύξηση της χωρητικότητας. Δηλώνει επίσης ότι τυχόν συμφωνία με άλλον αερομεταφορέα που θα εξασφάλιζε παρόμοια αύξηση του αριθμού των επιβατών, όπως αυτή με τη Ryanair, θα συνάπτετο με παρόμοιους όρους. Όσον αφορά τη φύση των υπηρεσιών που παρέχονται από την BTS προς τους επιβάτες και τα αεροσκάφη της Ryanair, διευκρινίζει ότι οι εν λόγω υπηρεσίες είναι σε σημαντικό βαθμό φθηνότερες από εκείνες που παρέχονται στους πρότυπους αερομεταφορείς.

(46)

Η BTS διευκρινίζει περαιτέρω ότι τα έσοδα από τη συμφωνία με τη Ryanair αντιπροσωπεύουν ροή «εγγυημένου εισοδήματος». Αυτό ισχύει ιδίως διότι σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 1 της συμφωνίας, κατά την περίοδο από την 1η Ιουλίου 2009 έως την 30η Ιουνίου 2016, η Ryanair υποχρεούται να καταβάλλει στην BTS τέλος για ελάχιστο αριθμό πτήσεων που θα ανέρχεται σε […] ημερησίως, ακόμα και στην περίπτωση που θα εκτελεί λιγότερες πτήσεις κατά την περίοδο αυτή. Κατά την άποψη της BTS, η εν λόγω δέσμευση της Ryanair καθιστά δυνατό τον καλύτερο προγραμματισμό μακροπρόθεσμων επενδύσεων στον αερολιμένα. Επιπλέον, η BTS εξηγεί ότι χάρις στη Ryanair έχουν αυξηθεί σημαντικά τα έσοδα μη αεροπορικής φύσης του αερολιμένα.

(47)

Όσον αφορά τον μηχανισμό εφαρμογής της έκπτωσης για νέους προορισμούς βάσει της συμφωνίας, η BTS επισημαίνει ότι η έκπτωση δεν μπορεί να υπολογιστεί σε σχέση με το πρώτο έτος ισχύος της συμφωνίας, αλλά με τους πρώτους 12 μήνες από την έναρξη της λειτουργίας των επιλέξιμων γραμμών.

(48)

Όσον αφορά τις εκπτώσεις για τους επονομαζόμενους «νέους προορισμούς», η BTS είναι επίσης της άποψης ότι μια τέτοια έκπτωση δεν συνιστά επιλεκτικό οικονομικό πλεονέκτημα προς τη Ryanair, εφόσον η BTS προτίθεται να παράσχει τις τιμές με έκπτωση μόνο για προορισμούς που πληρούν τα αντίστοιχα κριτήρια που ορίζονται στη συμφωνία και παρέχουν οικονομικό όφελος για τον αερολιμένα. Η BTS εξηγεί επίσης ότι είναι αναγκαίο να επισημανθεί ότι ο αερομεταφορέας δικαιούται την τιμή με έκπτωση μόνο υπό την προϋπόθεση ότι θα αποτελεί τακτική γραμμή με τουλάχιστον […] πτήσεις ανά εβδομάδα. Με την ελάχιστη αναμενόμενη χρήση της χωρητικότητας του αεροσκάφους B 737-800 (63 %) (17), αυτό αντιστοιχεί σε τουλάχιστον 90 000 νέους επιβάτες ετησίως, δηλαδή ποσοστό μεγαλύτερο από 6,5 % του συνολικού αριθμού επιβατών που διαχειριζόταν ο αερολιμένας την εποχή που υπεγράφη η συμφωνία, και μεγαλύτερο επίσης από 4,3 % του συνολικού αριθμού επιβατών που διαχειρίστηκε ο αερολιμένας το 2007.

(49)

Ταυτόχρονα, πρέπει να αναφερθεί ότι, μέχρι σήμερα, από την υπογραφή της συμφωνίας, μόνο μία από τις γραμμές της Ryanair συνάδει με τις προϋποθέσεις για τη χορήγηση της έκπτωσης, δηλαδή η γραμμή προς το αεροδρόμιο της Φρανκφούρτης Frankfurt–Hahn. Κατά την εποχή που συνήφθη η συμφωνία, κανένας άλλος αερομεταφορέας δεν εκτελούσε ούτε εκτελεί σήμερα τακτικές πτήσεις προς τον εν λόγω προορισμό, επομένως η Ryanair δεν πήρε υπάρχοντες επιβάτες άλλου αερομεταφορέα.

(50)

Επιπλέον, η BTS διευκρινίζει ότι εάν ένας αερομεταφορέας συμμορφώνεται προς τους όρους ενός επονομαζόμενου «νέου προορισμού», το οικονομικό όφελος από έναν τέτοιο προορισμό, ακόμα και μετά τη χορήγηση της μεγαλύτερης έκπτωσης κατά το πρώτο έτος, είναι μεγαλύτερο από […] ετησίως, που ανέρχεται σε […] περισσότερο από ό,τι για έναν συνηθισμένο μέσο προορισμό άλλου αερομεταφορέα με τρεις πτήσεις ανά εβδομάδα βάσει των τιμών του AIP (δηλαδή […]) και είναι σχεδόν […] όσο ο προορισμός ενός άλλου αερομεταφορέα με πέντε πτήσεις ανά εβδομάδα βάσει των τιμών του AIP (δηλαδή […]).

(51)

Η BTS είναι της άποψης ότι ένας νέος προορισμός συμβάλλει σε σημαντικό βαθμό στην ανάπτυξη και την εξέλιξη του αερολιμένα, ιδίως λόγω της μεγαλύτερης χρήσης της χωρητικότητάς του (του τερματικού σταθμού και των διαδρόμων απογείωσης και προσγείωσης), όπου το όφελος από τον υψηλό όγκο των εσόδων που αποκτήθηκαν ως αποτέλεσμα της καθιέρωσης του εν λόγω νέου προορισμού υπερβαίνει κατά πολύ τις παρεχόμενες εκπτώσεις και συμβάλλει σε σημαντικό βαθμό στα υπάρχοντα πάγια έξοδα (18) της εταιρείας και, ταυτόχρονα, στη βιωσιμότητα των τιμών για τις υπηρεσίες που παρέχονται από τον αερολιμένα (βλέπε εξέλιξη τιμών AIP). Η BTS δηλώνει περαιτέρω ότι ένας τέτοιος νέος προορισμός συμβάλλει επίσης στην αύξηση του μεριδίου της τακτικής κυκλοφορίας στον αερολιμένα και μειώνει τη μη τακτική χρήση των εγκαταστάσεων του αερολιμένα που προκαλείται από τις θερινές πτήσεις (charter), που αποτελούν τους συνηθέστερους παράγοντες που επηρεάζουν την ανάγκη επενδύσεων σε νέες εγκαταστάσεις του αερολιμένα, και οι οποίοι επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό του αερολιμένα μέσω υποτιμήσεων και τόκων, και κατά συνέπεια δημιουργούν την ανάγκη αύξησης των τιμών για τις παρεχόμενες υπηρεσίες.

(52)

Η BTS διευκρινίζει περαιτέρω ότι οι όροι για την παροχή εκπτώσεων για νέους προορισμούς πρέπει να τηρούν τη συχνότητα των επτά πτήσεων ανά εβδομάδα, την οποία η Ryanair πληροί μόνο στην περίπτωση της γραμμής προς τον αερολιμένα Frankfurt-Hahn. Η Ryanair ξεκίνησε ωστόσο τη λειτουργία αρκετών «νέων» γραμμών για τις οποίες δεν της χορηγήθηκε έκπτωση λόγω ανεπαρκούς συχνότητας εβδομαδιαίων πτήσεων (π.χ. προς τους αερολιμένες Stockholm-Skavsta, East Midlands, Bristol και Bremen).

(53)

Όσον αφορά την κερδοφορία των δρομολογίων, η BTS εξηγεί ότι δεν έχει στη διάθεσή της αυτού του είδους τις πληροφορίες και ότι η κερδοφορία ενός δρομολογίου μπορεί να αξιολογηθεί μόνο από τον αερομεταφορέα. Από την έναρξη παροχής των υπηρεσιών της στην BTS, η Ryanair ακύρωσε μία μόλις γραμμή (Bratislava — Βρέμη Γερμανίας). Η γραμμή ακυρώθηκε μετά από οκτώ μήνες λειτουργίας, παρόλο που η Ryanair είχε καταβάλει την τιμή που είχε διαπραγματευθεί γι’ αυτήν (δηλαδή τιμή χαμηλότερη από εκείνη που ορίζεται στο AIP). Η BTS επισημαίνει ότι οι παραπάνω πληροφορίες αφήνουν να διαφανεί ότι η χορήγηση τυχόν έκπτωσης για γραμμές υπό ομαλές συνθήκες της αγοράς δεν επαρκεί για τη διατήρηση μιας μη αποδοτικής γραμμής.

(54)

Η BTS είναι της άποψης ότι η συμφωνία δεν προσπόρισε στην Ryanair πλεονέκτημα καθώς βασίστηκε σε όρους της αγοράς και δεν συνιστά ως εκ τούτου κρατική ενίσχυση. Για τον λόγο αυτόν, δεν παρέσχε εξηγήσεις σχετικά με τα κριτήρια συμβατότητας.

(55)

Η BTS είναι επίσης της γνώμης ότι οι κατευθυντήριες γραμμές του 2005 δεν συνιστούν νομικά δεσμευτική νομοθεσία στο πλαίσιο του κοινοτικού δικαίου, δηλαδή δεν είναι δεσμευτικές για τα κράτη μέλη της ΕΕ και τα φυσικά και νομικά πρόσωπα. Δεσμευτικοί είναι μόνο οι κανονισμοί, οι οδηγίες και οι αποφάσεις. Οι συστάσεις και οι γνωμοδοτήσεις δεν έχουν δεσμευτική ισχύ. Επιπλέον, η BTS ισχυρίζεται ότι η συμφωνία συνομολογήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2005 και οι κατευθυντήριες γραμμές του 2005 δημοσιεύθηκαν στις 9 Δεκεμβρίου 2005, και στην παρούσα υπόθεση δεν έχουν αναδρομική ισχύ.

(56)

Η Ryanair ξεκίνησε τις παρατηρήσεις της με ημερομηνία 8 Αυγούστου 2008 δηλώνοντας ότι κατά την άποψή της η έναρξη επίσημης διαδικασίας έρευνας ήταν αδικαιολόγητη και άσκοπη. Δήλωσε επίσης ότι εκφράζει τη λύπη της διότι η Επιτροπή δεν έδωσε στη Ryanair τη δυνατότητα να συμμετάσχει στην προκαταρκτική εξέταση.

(57)

Επί της ουσίας, η Ryanair είναι της άποψης ότι η Επιτροπή έπρεπε να έχει βασιστεί σε συνήθεις εμπορικές διευθετήσεις, μεταξύ άλλων, στα στοιχεία παρόμοιων αερολιμένων, που είχαν υποβληθεί από τη Ryanair κατά την έρευνα για την υπόθεση Charleroi, και ότι η Επιτροπή έπρεπε επί τη βάσει αυτή να έχει αποφασίσει ότι η εν λόγω συμφωνία συνάδει με την αρχή του ιδιώτη επενδυτή σε οικονομία της αγοράς, και επομένως δεν περιλαμβάνει κρατική ενίσχυση.

(58)

Όσον αφορά τη χρηματοδότηση της συμφωνίας μέσω κρατικών πόρων και τον καταλογισμό αυτής στις σλοβακικές αρχές, η Ryanair θεωρεί ότι η BTS έδρασε αυτόνομα όταν μετείχε στη συμφωνία και ότι, ως εκ τούτου, δεν υπήρξε κανένα κρατικό μέτρο.

(59)

Κατά την άποψη της Ryanair ο καταγγέλλων φαίνεται να επηρεάστηκε από τις αντιρρήσεις της Ryanair σε σχέση με την εξαγορά της BTS από τον αερολιμένα της Βιέννης και τον χρόνο σύναψης της συμφωνίας θεωρώντας ότι αποτελούν στοιχεία που αποδεικνύουν παροχή κρατικής ενίσχυσης, και μεγέθυνε την έκταση του εικαζόμενου πλεονεκτήματος που χορηγήθηκε στη Ryanair.

(60)

Παρόλο που η Ryanair επιβεβαιώνει ότι πράγματι πρόβαλε ισχυρισμούς περί ανταγωνισμού σε σχέση με την επιλογή του αγοραστή κατά τη διαδικασία ιδιωτικοποίησης της BTS (19), είναι της άποψης ότι θα ήταν παράλογο να συναχθεί από τη στάση της Ryanair ότι ήταν αντίθετη προς την ιδιωτικοποίηση του αερολιμένα ή ότι ήταν αντίθετη προς την απόκτηση της BTS από τον αερολιμένα της Βιέννης διότι η συμφωνία θα μπορούσε θεωρητικά να λειτουργήσει μόνο εάν ο αερολιμένας ανήκε στο κράτος, λόγω της αναγκαίας παροχής κρατικής ενίσχυσης. Η Ryanair διευκρινίζει περαιτέρω ότι δεν ήταν αντίθετη προς την ιδιωτικοποίηση της BTS αυτή καθ’ αυτή, αλλά ότι ήταν αντίθετη προς την επιλογή του αγοραστή του αερολιμένα, δηλαδή του αερολιμένα της Βιέννης, διότι αυτό θα περιόριζε την ανταγωνιστική πίεση που ασκούσε ο αερολιμένας της Bratislava στον αερολιμένα της Βιέννης και θα μείωνε τις επιλογές των αεροπορικών εταιρειών που επιθυμούσαν να εξυπηρετήσουν την ευρύτερη περιοχή που καλύπτει τμήματα της Σλοβακικής Δημοκρατίας, της Αυστρίας, της Ουγγαρίας και της Τσεχικής Δημοκρατίας.

(61)

Όσον αφορά τη χρονική στιγμή σύναψης της συμφωνίας, η Ryanair διευκρινίζει ότι της σύναψης της συμφωνίας είχε προηγηθεί μια μακριά φάση προετοιμασίας και διαπραγματεύσεων μεταξύ της Ryanair και της BTS, η οποία είχε ξεκινήσει ήδη από τον Δεκέμβριο του 2003. Η συμφωνία συνήφθη όντως στις 5 Δεκεμβρίου 2005, ενώ η τελευταία ημέρα υποβολής των προσφορών ήταν η 24η Ιανουαρίου 2006, δηλαδή περισσότερο από ενάμιση μήνα αργότερα.

(62)

Επιπλέον, η Ryanair εξηγεί επίσης ότι είχε προγραμματισθεί να της παραδοθούν 20 αεροσκάφη μεταξύ του Σεπτεμβρίου του 2005 και του Μαρτίου του 2006, έως τέσσερα εκ των οποίων θα παραχωρούνταν για τις επιχειρήσεις της BTS. Για αυτούς τους επιχειρησιακούς λόγους, η διαδικασία σύναψης της συμφωνίας δεν μπορούσε να καθυστερήσει για διάστημα μεγαλύτερο των δέκα μηνών έως ότου ολοκληρωθεί η διαδικασία υποβολής προσφορών για την ιδιωτικοποίηση και η έγκριση από την Επιτροπή Αντιμονοπωλίου της Σλοβακικής Δημοκρατίας (με πρώτη προθεσμία στις 15 Αυγούστου 2006 και παράταση διάρκειας 45 ημερών μέχρι τον Οκτώβριο του 2006).

(63)

Όσον αφορά το AIP, η Ryanair είναι της γνώμης ότι το εν λόγω έγγραφο δεν παρέχει παρά ενδείξεις και δεν δεσμεύει την BTS κατά τις διαπραγματεύσεις της με τις αεροπορικές εταιρείες. Πέραν αυτού, το ίδιο το AIP προβλέπει ειδικές εκπτώσεις και εξαιρέσεις από τις διατάξεις του, κοινοποιώντας έτσι τη δυνατότητα παροχής εκπτώσεων κατόπιν διαπραγματεύσεων μεταξύ των φορέων εκμετάλλευσης του αερολιμένα και των αεροπορικών εταιρειών με βάση τα δεδομένα κάθε περίπτωσης.

(64)

Όσον αφορά το πρότυπο τέλος στάθμευσης, το οποίο επιβάλλεται όταν ένα αεροσκάφος σταθμεύει για διάστημα μεγαλύτερο των δύο ωρών, η Ryanair διευκρινίζει ότι το εν λόγω τέλος δεν ισχύει για την ίδια λόγω της ειδικής φύσης της λειτουργίας της και του γεγονότος ότι η Bratislava δεν αποτελεί «βάση» της Ryanair. Τα αεροσκάφη της Ryanair δεν σταθμεύουν ποτέ στην BTS, και εξαιτίας της γρήγορης διαδικασίας αποβίβασης και επιβίβασης της Ryanair, το αεροσκάφος της παραμένει στον αερολιμένα μόλις 25 λεπτά κάθε φορά, και δεν βρίσκεται ποτέ στις καθορισμένες περιοχές στάθμευσης.

(65)

Όσον αφορά την καθιέρωση νέων τελών, η Ryanair είναι της γνώμης ότι η ερμηνεία της Επιτροπής είναι παραπλανητική, διότι υποστηρίζει ότι τα νέα τέλη δεν θα ισχύουν για την Ryanair. Ωστόσο, τα τέλη αυτά απλώς θα εισπράττονται απευθείας από την BTS αντί για τη Ryanair. Η Ryanair διευκρινίζει περαιτέρω ότι αυτού του είδους τα τέλη, εάν εισπράττονταν απευθείας από την Ryanair θα είχαν δυσμενείς επιπτώσεις στο επιχειρηματικό της μοντέλο και τον αριθμό των επιβατών της.

(66)

Επιπλέον, η Ryanair δηλώνει ότι σε περίπτωση που καταργούνταν ή μειώνονταν ορισμένα πρότυπα τέλη που επιβάλλονται στον αερολιμένα, η ίδια δεν θα απολάμβανε κανένα όφελος διότι τα συνδυασμένα τέλη προσγείωσης, αναχώρησης από τον αερολιμένα και εξυπηρέτησης βάσει της συμφωνίας δεν μειώνονται όταν μειώνονται τα πρότυπα τέλη του αερολιμένα. Επρόκειτο για κίνδυνο που ανέλαβε η Ryanair όταν υπέγραψε τη συμφωνία. Ο κίνδυνος αυτός υλοποιήθηκε και για τον αερολιμένα, καθώς το τέλος προσγείωσης μειώθηκε κατά 7,1 % τον Ιανουάριο του 2008. Επιπλέον, η συμφωνία προβλέπει ετήσια αύξηση του τέλους εξυπηρέτησης κατά […].

(67)

Η Ryanair διαφωνεί με τα προκαταρκτικά ευρήματα της Επιτροπής που ισχυρίζονται ότι, επειδή οι σλοβακικές αρχές αναφέρθηκαν σε περιφερειακή οικονομική ανάπτυξη και ενδεχόμενη εισροή επενδύσεων και άλλες δευτερεύουσες και τριτεύουσες επιδράσεις μεταξύ των προνομίων που απορρέουν από τη συμφωνία, δεν πληρούται η αρχή του ιδιώτη επενδυτή σε οικονομία της αγοράς.

(68)

Διευκρινίζει περαιτέρω ότι κύριος στόχος της BTS ήταν να βελτιστοποιηθεί ο όγκος των επιβατών της και να καταστεί περισσότερο ανταγωνιστική στην αγορά αεροπορικών υπηρεσιών και ότι η BTS βάσισε την απόφασή της σε διαρκώς επικαιροποιούμενες χρηματοοικονομικές αναλύσεις, κάτι που επιβεβαιώνεται επίσης από την ανταλλαγή επιστολών μεταξύ της BTS και της Ryanair κατά τη μακρά διαδικασία διαπραγματεύσεων που ξεκίνησαν τον Δεκέμβριο του 2003. Η Ryanair δηλώνει ότι, για παράδειγμα, επιστολή της BTS με ημερομηνία 12 Δεκεμβρίου 2003 που περιλαμβάνει προσωρινή προσφορά έκπτωσης υποστηρίζει ότι ο αερολιμένας είχε εκπονήσει χρηματοοικονομικές αναλύσεις κόστους-ωφελείας. Η Ryanair δηλώνει περαιτέρω ότι και ηλεκτρονικό μήνυμα της 16ης Νοεμβρίου 2004 αναφέρει ότι η BTS είχε προβεί σε ανάλυση των κινδύνων που συνδέονται με τη συμφωνία, εφόσον για παράδειγμα δέχτηκε να συμπεριλάβει στο τέλος εξυπηρέτησης μόνο τέλη που βρίσκονταν υπό τον έλεγχό της (δηλαδή, δεν συμπεριέλαβε τον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας στα τέλη εξυπηρέτησής της, διότι αυτός δεν ελέγχεται από την BTS). Η Ryanair αναφέρει επίσης το παράδειγμα της παροχής από την ίδια στην BTS έκθεσης της UNISYS, που αφορούσε τη δυνατότητα των δευτερευόντων αερολιμένων να καρπώνονται μέρος της κυκλοφορίας των πρωτευόντων αερολιμένων.

(69)

Η Ryanair εξηγεί ότι τα τέλη που κατέβαλλε η ίδια στην BTS είναι παρόμοια ή και υψηλότερα από εκείνα σε άλλους παρόμοιους αερολιμένες (π.χ. τον ιδιωτικής ιδιοκτησίας αερολιμένα του Blackpool, στο Ηνωμένο Βασίλειο). Η Ryanair ισχυρίζεται επίσης ότι παρείχε στην Επιτροπή παραδείγματα τελών σε πολυάριθμους αερολιμένες ιδιωτικής ιδιοκτησίας και χρηματοδότησης σε διάφορες φάσεις της διοικητικής και δικαστικής έρευνας στο πλαίσιο της υπόθεσης Charleroi και παραπέμπει για περαιτέρω εξηγήσεις στα επιχειρήματα, τα δεδομένα και τα συμπεράσματα που παρασχέθηκαν στην υπόθεση Charleroi. Κατά την άποψή της, δεν υπάρχει ανάγκη σύνθετης οικονομικής εκτίμησης, αρκεί μια απλή σύγκριση των αερολιμενικών τελών σε διάφορους αερολιμένες ιδιωτικής ιδιοκτησίας και χρηματοδότησης.

(70)

Η Ryanair είναι επίσης της γνώμης ότι, καθώς έχει δεσμευθεί να εκτελεί τουλάχιστον […] δρομολόγια ημερησίως –που ισοδυναμούν με περισσότερα από 2 εκατ. επιβάτες ετησίως και συντελεστή χωρητικότητας 75 %– από τον αερολιμένα της Bratislava, αρχής γενομένης από την 1η Ιουλίου 2009, έχει παράσχει σταθερή ροή εισοδήματος για τον αερολιμένα. Επιπλέον, η Ryanair επισημαίνει ότι το εν λόγω εισόδημα διασφαλίζεται μέσω προστίμου που ισοδυναμεί με τα τέλη για […] δρομολόγια ημερησίως, σε περίπτωση που η Ryanair δεν ανταποκριθεί στη δέσμευσή της. Ως εκ τούτου, κατά την άποψή της, η εφαρμογή χαμηλότερων τελών στον αερολιμένα έγινε λαμβάνοντας υπόψη το οικονομικό πλεονέκτημα και είναι επομένως σύμφωνη με την αρχή του ιδιώτη επενδυτή σε οικονομία της αγοράς.

(71)

Επιπλέον, το τέλος εξυπηρέτησης για νέους προορισμούς βασίζεται στη συχνότητα των πτήσεων (7 πτήσεις ανά εβδομάδα) και ισοδυναμεί με περισσότερους από 100 000 επιβάτες ετησίως (με συντελεστή χωρητικότητας 75 %). Η Ryanair εξηγεί ότι οι εκπτώσεις για τους νέους προορισμούς την εποχή που υπέβαλε τις παρατηρήσεις της ίσχυαν μόνο για το δρομολόγιο μεταξύ Bratislava και Frankfurt Hahn. Ισχυρίζεται επίσης ότι οι εκπτώσεις που παραχωρήθηκαν από την BTS για τους νέους προορισμούς είναι σύμφωνες με την πρακτική του κλάδου, καθώς πολλοί ιδιωτικοί και δημόσιοι αερολιμένες εφαρμόζουν το ίδιο ή μεγαλύτερο επίπεδο εκπτώσεων για τους νέους προορισμούς.

(72)

Η Ryanair διευκρινίζει περαιτέρω ότι παρέχοντας στον αερολιμένα μεγάλο αριθμό επιβατών, συμβάλλει στη μεγιστοποίηση των μη αεροπορικού χαρακτήρα εσόδων του και της χρήσης του τερματικού σταθμού. Τα μη αεροπορικού χαρακτήρα έσοδα περιλαμβάνουν τέλη στάθμευσης για τους επιβάτες, έσοδα από επιχειρήσεις που συνδέονται με τον αερολιμένα, όπως εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων, καταστήματα, τράπεζες, ταχυδρομεία και εστιατόρια, έσοδα από υπηρεσίες λεωφορείων προς γειτονικές πόλεις και έσοδα από διαφημίσεις. Επιπλέον, η Ryanair είναι της γνώμης ότι ο αερολιμένας μπορεί να αποκομίσει πρόσθετα έσοδα λόγω των προμηθειών από τα εισιτήρια και το υπέρβαρο των αποσκευών και να εξοικονομήσει κόστος λόγω των διαφορετικών διαδικασιών ελέγχου εισιτηρίων.

(73)

Η Ryanair απορρίπτει τους ισχυρισμούς του καταγγέλλοντος ότι ο συντελεστής χωρητικότητας των αεροσκαφών της φέρεται να ανέρχεται σε 84 % και ότι το μέγιστο βάρος απογείωσης ανά αεροπλάνο είναι 69,9 τόνοι. Οι ισχυρισμοί αυτοί είναι υπερβολικοί και στοχεύουν στη μεγέθυνση του ποσού του πλεονεκτήματος που εικάζεται ότι παραχωρήθηκε στη Ryanair. Η Ryanair διευκρινίζει περαιτέρω ότι οι εκτιμήσεις της όσον αφορά τον συντελεστή χωρητικότητας ανά αεροσκάφος κατά την περίοδο των διαπραγματεύσεων με τη BTS ανέρχονταν σε 75 - 80 %, και ότι αυτό επιβεβαιώθηκε από εκ των υστέρων στατιστικά στοιχεία. Η μέγιστη μάζα απογείωσης του αεροσκάφους της Ryanair που πραγματοποιεί πτήσεις προς και από τον αερολιμένα της Bratislava είναι 67 τόνοι.

(74)

Κατά την άποψη της Ryanair, ήδη από το 2005 προβλεπόταν ότι η συμφωνία που συνήφθη με την BTS θα καθιστούσε τον αερολιμένα περισσότερο επικερδή και θα παρείχε έτσι προστιθέμενη αξία στους μετόχους. Η ίδια έχει συνάψει παρόμοιες συμβάσεις και με άλλους ιδιωτικούς και δημόσιους αερολιμένες, όπως εκείνους στο London-Stansted, το London-Luton, το Prestwick ή το Hahn.

(75)

Κατά τη γνώμη της Ryanair, το μέτρο δεν παρουσιάζει επιλεκτικότητα διότι η συμφωνία συνομολογήθηκε σε μη αποκλειστική βάση και οποιοσδήποτε άλλος αερομεταφορέας θα μπορούσε να έχει εξασφαλίσει τους ίδιους όρους που παρασχέθηκαν στη Ryanair βάσει των δεσμεύσεων που ανέλαβε. Είναι επίσης της γνώμης ότι η συμφωνία προβλέπει διαφάνεια και δεν εισάγει διακρίσεις κατά την εφαρμογή των οικονομικών και επιχειρησιακών όρων που παρέχονται σε άλλες αεροπορικές εταιρείες.

(76)

Η Ryanair εξηγεί περαιτέρω ότι την εποχή που συνήφθη η συμφωνία, ο αερολιμένας δεν λειτουργούσε στο έπακρο της χωρητικότητάς του και ότι θα ήταν σε θέση να εξυπηρετήσει και ανταγωνιστές της Ryanair. Δηλώνει ακόμα ότι η Sky Europe απολάμβανε τουλάχιστον τους ίδιους όρους με τη Ryanair καθώς είχε αναλάβει παρόμοιες δεσμεύσεις.

(77)

Η Ryanair διαφωνεί με τα προκαταρκτικά ευρήματα της Επιτροπής κατά την κίνηση της διαδικασίας που αφορούν τη στρέβλωση του ανταγωνισμού και τις επιπτώσεις στις συναλλαγές μεταξύ των κρατών μελών. Αντιτίθεται ιδίως στο γεγονός ότι η Επιτροπή δεν ανέλυσε τις διευθετήσεις μεταξύ ανταγωνιστικών αεροπορικών εταιρειών και αερολιμένων.

(78)

Οι σλοβακικές αρχές ξεκίνησαν τις παρατηρήσεις τους δηλώνοντας ότι υποστηρίζουν πλήρως τα επιχειρήματα της BTS και της Ryanair ότι η συμφωνία δεν περιλαμβάνει κρατική ενίσχυση προς τη Ryanair και ότι συνήφθη βάσει των όρων της αγοράς.

(79)

Όσον αφορά τον καταλογισμό της συμφωνίας στο κράτος, τονίζουν ιδίως ότι η συμφωνία συνήφθη αφού είχε ήδη προηγηθεί μακρά διαδικασία διαπραγματεύσεων μεταξύ της διοίκησης του αερολιμένα και της Ryanair. Κατά την άποψη των σλοβακικών αρχών, εάν η συμφωνία καταλογιζόταν στο κράτος, η διαδικασία των διαπραγματεύσεων θα ήταν ταχύτερη. Είναι επίσης προφανές ότι η συμφωνία δεν συνήφθη υπό καθεστώς πίεσης. Ισχυρίζονται ακόμα ότι ο αερολιμένας είναι ανεξάρτητος από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και ότι ήταν σε θέση να χρηματοδοτήσει τα λειτουργικά του έξοδα από τα έσοδά του χωρίς την παρέμβαση των δημοσίων αρχών.

(80)

Οι σλοβακικές αρχές ισχυρίζονται επίσης ότι η BTS έδρασε ως ιδιώτης επενδυτής με στόχο να εξασφαλίσει τους πλέον επωφελείς συμβατικούς όρους για τον αερολιμένα. Η BTS υπέβαλε πρόσφατα στο Υπουργείο Οικονομικών της Σλοβακικής Δημοκρατίας έκθεση που συντάχθηκε στα τέλη του 2003 από συμβουλευτική εταιρεία και αφορά τη στρατηγική χαμηλού κόστους στον αερολιμένα. Σκοπός της εν λόγω έκθεσης ήταν να περιγραφούν οι δραστηριότητες και οι τάσεις στον τομέα των αεροπορικών εταιρειών χαμηλού κόστους σε παγκόσμιο επίπεδο και σε επίπεδο Κεντρικής Ευρώπης, προκειμένου να παρασχεθούν στη διοίκηση του αερολιμένα συστάσεις σχετικά με τις τιμές, την εμπορία και ζητήματα οικονομικού χαρακτήρα. Μία ακόμα ανάλυση πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο του 2004, με σκοπό να εκτιμηθεί η αύξηση των επιβατών στον αερολιμένα και οι δυνατότητες τιμολόγησης.

(81)

Οι σλοβακικές αρχές επιβεβαιώνουν ότι η BTS εφάρμοσε ή προσέφερε εκπτώσεις για νέους προγραμματισμένους προορισμούς και σε άλλους αερομεταφορείς, όπως η Easyjet και η Sky Europe, και ότι η συμφωνία με τη Ryanair δεν συνιστούσε ειδική εξαίρεση. Δηλώνουν, επίσης, ότι ο ορισμός του «νέου προορισμού» ήταν παρόμοιος με εκείνον άλλων αερομεταφορέων και ότι η Ryanair δεν έτυχε ευνοϊκής μεταχείρισης από καμία άποψη.

(82)

Οι σλοβακικές αρχές διευκρινίζουν περαιτέρω ότι αν και είναι της γνώμης ότι η συμφωνία με τη Ryanair δεν περιλαμβάνει κρατική ενίσχυση, ζήτησαν από τον αερολιμένα εκ των υστέρων ανάλυση της κερδοφορίας της συμφωνίας. Το αποτέλεσμα της εν λόγω ανάλυσης ήταν ότι ο αερολιμένας πέτυχε κερδοφορία σε ποσοστό 8,5 % — 10 % βάσει της συμφωνίας κατά την περίοδο 2006—2007.

(83)

Σύμφωνα με το άρθρο 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ «Ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οποιαδήποτε μορφή από τα κράτη ή με κρατικούς πόρους και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό διά της ευνοϊκής μεταχειρίσεως ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής είναι ασυμβίβαστες με την εσωτερική αγορά, κατά το μέτρο που επηρεάζουν τις μεταξύ κρατών μελών συναλλαγές».

(84)

Τα κριτήρια που ορίζονται στο άρθρο 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ είναι σωρευτικά. Ως εκ τούτου, για να προσδιορισθεί εάν το εν λόγω μέτρο συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, πρέπει να πληρούνται όλες οι ακόλουθες προϋποθέσεις. Συγκεκριμένα, η οικονομική ενίσχυση πρέπει:

(85)

Στην παρούσα υπόθεση, οι σλοβακικές αρχές ισχυρίζονται ότι η BTS ενήργησε όπως θα ενεργούσε ένας ιδιώτης επενδυτής σε οικονομία της αγοράς σε παρόμοια κατάσταση. Εάν ισχύει αυτό, τότε η Ryanair δεν έτυχε ευνοϊκής μεταχείρισης βάσει της συμφωνίας και δεν υπήρξε καμία κρατική ενίσχυση.

(86)

Για να εκτιμήσει κατά πόσον η συμφωνία συνήφθη υπό ομαλές συνθήκες της αγοράς, η Επιτροπή οφείλει να εξετάσει εάν υπό παρόμοιες συνθήκες ένας ιδιωτικός επενδυτής που ενεργεί υπό συνήθεις συνθήκες της αγοράς, θα εισερχόταν σε μια ίδια ή παρόμοια εμπορική συμφωνία, όπως έπραξε η BTS (20).

(87)

Αμφότεροι οι ενδιαφερόμενοι (δηλαδή, η BTS και η Ryanair) ισχυρίζονται ότι και άλλοι ιδιωτικοί και δημόσιοι αερολιμένες χορηγούν εκπτώσεις που βασίζονται στον όγκο των επιβατών καθώς και εκπτώσεις για νέους προορισμούς, αναμένοντας αύξηση της κερδοφορίας τους και βελτιωμένη χρησιμοποίηση των υποδομών. Έτσι, είναι της γνώμης ότι η Επιτροπή πρέπει να περιορίσει τη δοκιμή της, που βασίζεται στον ιδιώτη επενδυτή σε οικονομία αγοράς, στη σύγκριση των τελών που περιλαμβάνονται στη συμφωνία με τα αερολιμενικά τέλη που ισχύουν σε άλλους ευρωπαϊκούς αερολιμένες για αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους. Συγκεκριμένα, η Ryanair υποστηρίζει ότι τα τέλη στον αερολιμένα της Bratislava είναι παρόμοια ή ακόμα και υψηλότερα από εκείνα σε άλλους παρόμοιους αερολιμένες (π.χ. στον αερολιμένα του Blackpool στο Ηνωμένο Βασίλειο).

(88)

Εν προκειμένω, η Επιτροπή θεωρεί ότι μολονότι τα αερολιμενικά τέλη που επιβάλλονται σε άλλους ευρωπαϊκούς αερολιμένες μπορούν να παράσχουν ένα πολύ γενικό πλαίσιο αναφοράς για την τιμολόγηση των αερολιμενικών υπηρεσιών, δεν επιτρέπουν την εξαγωγή συμπεράσματος σχετικά με το αν η BTS έδρασε στην προκειμένη περίπτωση ως ιδιωτικός επενδυτής.

(89)

Η διάρθρωση των εσόδων και των εξόδων είναι διαφορετική μεταξύ των διαφόρων αερολιμένων. Εξαρτώνται ιδίως από την κατάσταση της ανάπτυξης του αερολιμένα, κυρίως όσον αφορά τον αριθμό των επιβατών, τις αεροπορικές εταιρείες που πραγματοποιούν δρομολόγια από και προς τον αερολιμένα, τη διαθέσιμη χωρητικότητα (πλεονάζουσα προσφορά υπηρεσιών, περιορισμένη χωρητικότητα ή ανάγκη για νέες επενδύσεις λόγω αύξησης του όγκου των επιβατών), την ωφέλιμη διάρκεια ζωής των υποδομών, την ανάγκη επενδύσεων για αντικατάσταση, και τα επίπεδα υποτίμησης και τις κανονιστικές επιβαρύνσεις, που ενδέχεται να ποικίλλουν μεταξύ των κρατών μελών, καθώς και τα ιστορικά χρέη και τις υποχρεώσεις τους. Η Επιτροπή παρατηρεί, επίσης, ότι οι συμφωνίες με τις αεροπορικές εταιρείες ενδέχεται να διαφέρουν για κάθε αερολιμένα και ότι ενδέχεται να εξαρτώνται επίσης από την ελκυστικότητα της θέσης του αερολιμένα για την εν λόγω αεροπορική εταιρεία και τους ανταγωνιστές της, το μέγεθος της ευρύτερης περιοχής και το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών.

(90)

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θεωρεί ότι για να εκτιμηθεί κατά πόσον η συμφωνία περιλαμβάνει πλεονέκτημα για τη Ryanair πρέπει να πραγματοποιηθεί αξιολόγηση των συνθηκών που επικρατούν στον αερολιμένα της Bratislava και όχι απλή σύγκριση των τελών που επιβάλλονται σε άλλους ευρωπαϊκούς αερολιμένες, τα χαρακτηριστικά των οποίων ενδέχεται να διαφέρουν.

(91)

Σύμφωνα με τις αρχές που έχουν θεσπισθεί στη νομολογία, η Επιτροπή οφείλει να συγκρίνει τη στάση της BTS με εκείνη ενός ιδιωτικού φορέα που υπαγορεύεται από την προοπτική της κερδοφορίας (21). Η BTS ισχυρίζεται ότι ενήργησε λογικά, αλλά δεν χορήγησε στην Επιτροπή επίσημη γραπτή έκθεση.

(92)

Το Δικαστήριο δήλωσε στην απόφασή του στην υπόθεση Stardust Marine ότι, «[…] Για να εξακριβώνεται αν το Δημόσιο επέδειξε συμπεριφορά συνετού επενδυτή που ενεργεί υπό συνθήκες οικονομίας της αγοράς, το ζήτημα κατά πόσον η συμπεριφορά του Δημοσίου ήταν ορθολογική από οικονομική άποψη πρέπει να κρίνεται εντός του χρονικού πλαισίου εντός του οποίου ελήφθησαν τα μέτρα χρηματοδοτικής στήριξης και να αποφεύγεται συνεπώς οποιαδήποτε εκτίμηση με βάση μεταγενέστερες καταστάσεις» (22).

(93)

Για να είναι σε θέση να εφαρμόσει την αρχή του ιδιώτη επενδυτή, η Επιτροπή πρέπει να μεταφερθεί κατά την περίοδο που συνήφθη η συμφωνία. Η BTS σύναψε τη συμφωνία με τη Ryanair στις 5 Δεκεμβρίου 2005. Η Επιτροπή πρέπει επίσης να βασίσει την εκτίμησή της στις πληροφορίες και τις εκτιμήσεις που είχε στη διάθεσή του ο φορέας εκμετάλλευσης όταν υπεγράφη η συμφωνία.

(94)

Βάσει της συμφωνίας (άρθρο 2 παράγραφος 1), η Ryanair δεσμεύθηκε να εκτελεί τουλάχιστον […] δρομολόγια σε υφιστάμενους προορισμούς ημερησίως έως τα μέσα του 2009. Μετά τα μέσα του 2009, αναμενόταν πολύ μικρότερος αριθμός ανάπτυξης. Το άρθρο 6 παράγραφος 4 της συμφωνίας προβλέπει ότι η τιμή για έναν συνήθη προορισμό ανέρχεται σε […] ανά άφιξη και αναχώρηση και θα αυξάνεται κατά […] ανά έτος.

(95)

Σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 3 της συμφωνίας, για τους νέους προορισμούς θα επιβάλλεται μειωμένο τέλος […] ανά άφιξη και αναχώρηση αεροσκάφους και θα αυξάνεται κατά […] ευρώ ετησίως κατά τη διάρκεια εξαετίας που θα ξεκινήσει με την έναρξη λειτουργίας του νέου προορισμού. Από τις πληροφορίες που χορήγησε ο αερολιμένας προκύπτει επίσης ότι οι νέοι προορισμοί θα εκπροσωπούν μέγιστο ποσοστό 20 % επί των συνολικών δρομολογίων που θα εκτελεί η Ryanair (23).

(96)

Στη βάση αυτή, ο αερολιμένας ήταν σε θέση να προβλέψει τα έσοδα που θα προέκυπταν από τη συμφωνία με τη Ryanair. Πρέπει να επισημανθεί ότι τέτοιου είδους έσοδα λαμβάνουν υπόψη μόνο τα αεροπορικά και όχι τα έμμεσα έσοδα.

(97)

Η Επιτροπή επισημαίνει περαιτέρω ότι λόγω της δέσμευσης της Ryanair να εκτελεί τουλάχιστον […] δρομολόγια ημερησίως από τον αερολιμένα, η BTS ήταν σε θέση να αναμένει σταθερά και προβλέψιμα έσοδα κατά τη διάρκεια ισχύος της συμφωνίας.

(98)

Οι εκτιμήσεις του κόστους του αερολιμένα κατά τη διάρκεια ισχύος της συμφωνίας πραγματοποιήθηκαν με προβλέψεις του πραγματικού κόστους (24) για το 2016 στη βάση του επιχειρηματικού σχεδίου του αερολιμένα.

(99)

Μέρος κάθε σχετικής θέσης κόστους αποδόθηκε στη συμφωνία σύμφωνα με κλείδες που αντιπροσώπευαν το μερίδιο των επιβατών (29,38 % των επιβατών το 2007), τις κινήσεις αεροσκαφών στον αερολιμένα (12,69 % το 2007), τη μέγιστη μάζα απογείωσης (19,07 %) και τις διαχειριστικές ανάγκες που καταλογίζονταν στη συμφωνία, καθώς και το επίπεδο των υπηρεσιών που παρέχονταν στη Ryanair. Οι ετήσιες προβλεπόμενες κλείδες κατανομής παρουσιάζονται λεπτομερώς πιο κάτω στον Πίνακα 4 που δείχνει ότι το μερίδιο του κόστους που φέρει η Ryanair αυξάνεται όσο αυξάνεται η σημασία της για τη δραστηριότητα του αερολιμένα.

Πίνακας 4

Κλείδες κατανομής κόστους για τη συμφωνία με την Ryanair κατά την περίοδο 2008—2016

(100)

Στη συνέχεια προβλέφθηκε το κόστος μέχρι το 2016, καταλήγοντας στις ακόλουθες βασικές παραδοχές στη βάση του επιχειρηματικού σχεδίου του αερολιμένα:

(101)

Ο ακόλουθος πίνακας συνοψίζει τους υπολογισμούς των εσόδων και του κόστους σε σχέση με τη συμφωνία και τη συμβολή της στο κέρδος της BTS κατά τη διάρκεια ισχύος της. Οι υπολογισμοί αυτοί βασίζονται στο επιχειρηματικό σχέδιο που υποβλήθηκε από τη διοίκηση της BTS και τις παραδοχές που περιγράφηκαν παραπάνω.

Πίνακας 5

Ανάλυση κερδοφορίας της συμφωνίας με τη Ryanair για την περίοδο 2005—2016

(102)

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι η συμφωνία με τη Ryanair συμβάλλει κατά τη διάρκεια ισχύος της θετικά στα οικονομικά αποτελέσματα της BTS με ΚΠΑ των κερδών που ανέρχεται σε […] εκατ. Επίσης, η συνολική ΚΠΑ της BTS αναμενόταν να είναι θετική κατά την περίοδο ισχύος της συμφωνίας.

(103)

Η Επιτροπή παρατηρεί, επίσης, ότι η συμφωνία καλύπτει το σύνολο του κόστους που της αποδίδεται. Η επονομαζόμενη «προσέγγιση πλήρους κόστους» στην παρούσα υπόθεση περιλαμβάνει το κόστος υποτίμησης για τις υποδομές του αεροδρομίου και κάθε άλλο λειτουργικό κόστος, περιλαμβάνει επίσης κόστος για ιστορικές υποδομές (26) καθώς και κόστος για μέτρα ασφαλείας, τα οποία ενδέχεται να αντιπροσωπεύουν μέτρα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της δημόσιας πολιτικής και δεν αποτελούν οικονομική δραστηριότητα κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ. Επίσης, δεν λήφθηκαν υπόψη τα μη αεροπορικού χαρακτήρα έσοδα που καταλογίζονται στη συμφωνία. Έτσι, φαίνεται ότι η ΚΠΑ των κερδών υποτιμήθηκε και ότι η θετική συμβολή της συμφωνίας θα έπρεπε να είναι υψηλότερη.

(104)

Η Επιτροπή παρατηρεί επιπλέον ότι το 2010 και το 2011 –κατά τα έτη που θα αρχίσει να λειτουργεί το πρώτο τμήμα του νέου τερματικού σταθμού (27) και θα δημιουργηθούν πρόσθετες εγκαταστάσεις στον αερολιμένα– το κόστος του (ιδίως το κόστος υποτίμησης και ενέργειας) θα αυξηθεί κατά 33 % έως 38 % σε σύγκριση με το 2009 και θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στα αποτελέσματα κατά τη διάρκεια αυτών των δύο πρώτων ετών.

(105)

O πίνακας 5 καταδεικνύει ότι το μέσο περιθώριο κέρδους (28) (ή η επονομαζόμενη απόδοση επί των πωλήσεων) της συμφωνίας ανέρχεται σε […] και είναι παρόμοιο με τα μέσα περιθώρια κέρδους σε άλλους αερολιμένες της ΕΕ το 2006 και το 2007 (βλέπε πίνακα πιο κάτω).

Πίνακας 6

Περιθώριο κέρδους σε άλλους αερολιμένες της ΕΕ το 2006 και 2007

(106)

Ο εμπειρογνώμονας της Επιτροπής εκπόνησε επίσης ανάλυση ευαισθησίας της Καθαρής Παρούσας Αξίας της συμφωνίας προκειμένου να εξετασθεί ο αντίκτυπος της διαφοροποίησης του κόστους υποτίμησης και ενέργειας –στην περίπτωση που υπήρχε υποτίμηση αυτών– στην κερδοφορία της σύμβασης.

Πίνακας 7

Ανάλυση ευαισθησίας (αύξηση του κόστους υποτίμησης και ενέργειας) της κερδοφορίας της συμφωνίας με την Ryanair

(107)

Παρά τις διαφοροποιήσεις στην ανάλυση ευαισθησίας μεταξύ 10 % και 25 %, η συμβολή της συμφωνίας στα καθαρά κέρδη της BTS παραμένει θετική και ανέρχεται σε ποσό μεταξύ […] εκατ. ευρώ και […] εκατ. ευρώ.

(108)

Με δεδομένα τα παραπάνω, η Επιτροπή εκτιμά ότι η απόφαση της BTS να συνάψει συμφωνία με τη Ryanair ήταν συνετή βάσει της προαναφερθείσας ανάλυσης κόστους-ωφελείας.

(109)

Η Επιτροπή θεωρεί ότι είναι σημαντικό να εξετασθεί η συμφωνία στο πλαίσιο της προηγούμενης δραστηριότητας της BTS και της θέσης της στην αγορά τη δεδομένη στιγμή.

(110)

Η Επιτροπή επισημαίνει περαιτέρω ότι σύμφωνα με την απόφαση στην υπόθεση Charleroi (29) κατά την εκτίμηση του εν λόγω μέτρου πρέπει να λάβει υπόψη όλα τα σχετικά χαρακτηριστικά του μέτρου και το πλαίσιό τους.

(111)

Στην παρούσα υπόθεση, πέραν της ανάλυσης κόστους-ωφελείας, η διαφοροποίηση των αεροπορικών εταιρειών που πραγματοποιούν πτήσεις από τον αερολιμένα, και επομένως η μείωση του κινδύνου, η καλύτερη κατανομή των πόρων, καθώς και η μείωση της πλεονάζουσας προσφοράς υπηρεσιών αποτελούν τα άλλα χαρακτηριστικά που πρέπει να εξετασθούν κατά την εκτίμηση της λογικής που διέπει την απόφαση της BTS να συνάψει τη συμφωνία.

(112)

Καθώς η Σλοβακική Δημοκρατία δεν διαθέτει επί του παρόντος κατεστημένο εθνικό αερομεταφορέα και καθώς το μέγεθος του προηγούμενου αερομεταφορέα της ήταν μικρό (6 % των επιβατών στην BTS το 2005), και σε άλλα κράτη μέλη τέτοιου είδους αεροπορικές εταιρείες εξακολουθούν να μεταφέρουν τουλάχιστον 40 % των επιβατών σε παρόμοιους αερολιμένες, η BTS εξαρτιόταν ιδιαίτερα από μία ιδιωτική αεροπορική εταιρεία, τη Sky Europe, η οποία μετέφερε περίπου 73 % των επιβατών στον αερολιμένα το 2005. Μπορεί να σημειωθεί ότι, λόγω της σύμβασης με τη Ryanair, η BTS μπόρεσε όντως να διαφοροποιήσει τη βάση των πελατών της, και, έτσι, ήταν σε θέση να μειώσει τον κίνδυνό της, ο οποίος υλοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του έτους 2009 όταν η Sky Europe κήρυξε πτώχευση.

(113)

Επιπλέον, η BTS μείωσε επίσης τον κίνδυνο πλεονάζουσας προσφοράς υπηρεσιών αντικαθιστώντας τον παλαιό τερματικό σταθμό της από έναν νέο και μεγαλύτερο. Η βελτιστοποίηση της χρήσης των υποδομών και της τακτικότητάς της επέτρεψε επίσης τη μείωση των πρότυπων τελών του AIP από το 2008. Η BTS δεν συμπεριέλαβε επίσης στο επονομαζόμενο «τέλος εξυπηρέτησης» τέλη που δεν βρίσκονταν υπό τον έλεγχό της, όπως είναι τα τέλη ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας.

(114)

Επιπλέον, η Ryanair διαφημίζει την Bratislava στον ιστότοπό της ως έναν από τους προορισμούς της. Ωστόσο, η BTS δεν πληρώνει για αυτή τη δημοσιότητα, ακόμα και αν δεν μπορεί να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο ανάθεσης κάποιας αξίας σε αυτήν.

(115)

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι όλα αυτά τα ποιοτικά στοιχεία έχουν επίσης συμβάλει θετικά στην επιχειρησιακή και οικονομική κατάσταση της BTS και έχουν αυξήσει την εμπορική της αξία για τους μετόχους της. Ως εκ τούτου, συμπληρώνουν την προαναφερθείσα ανάλυση κόστους-ωφελείας.

(116)

Με βάση τα προαναφερθέντα, η Επιτροπή συμπεραίνει ότι όταν συνομολογήθηκε η συμφωνία με τη Ryanair, η BTS θεωρούσε ότι η συμφωνία θα καθιστούσε τον αερολιμένα περισσότερο επικερδή. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή μπορεί να δεχτεί ότι υπό παρόμοιες συνθήκες ένας φορέας εκμετάλλευσης στο πλαίσιο της οικονομίας της αγοράς θα αποφάσιζε να συνάψει την ίδια συμφωνία με τη Ryanair, όπως έκανε η BTS.

(117)

Δεδομένου ότι τουλάχιστον ένα από τα σωρευτικά κριτήρια που ορίζονται στο άρθρο 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ δεν πληρούται, η Επιτροπή εκτιμά ότι η υπό εξέταση συμφωνία δεν περιλαμβάνει κρατική ενίσχυση κατά την έννοια του άρθρου 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ,

—

τέλος προσγείωσης: 425 κορώνες Σλοβακίας (περίπου 11,20 ευρώ) ανά τόνο (μέγιστη μάζα απογείωσης),

—

τέλος στάθμευσης: 9 κορώνες Σλοβακίας (περίπου 0,237 ευρώ) ανά τόνο ανά ώρα,

—

τέλος επιβατών: 490 κορώνες Σλοβακίας (περίπου 12,90 ευρώ) ανά επιβάτη,

—

τέλος ελέγχου προσέγγισης και εναέριας κυκλοφορίας: 230 κορώνες Σλοβακίας (περίπου 6,07 ευρώ) ανά τόνο.