10.6.2009   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

L 146/37

(1)

Η οδηγία 98/26/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (4) καθιέρωσε σύστημα βάσει του οποίου διασφαλίζεται το αμετάκλητο και ο συμψηφισμός των εντολών μεταβίβασης καθώς και η άσκηση των δικαιωμάτων που απορρέουν από ασφάλειες τόσο έναντι των εγχώριων όσο και έναντι των αλλοδαπών συμμετεχόντων στα πλαίσια των συστημάτων πληρωμών και των συστημάτων διακανονισμού αξιογράφων.

(2)

Η έκθεση αξιολόγησης της Επιτροπής της 7ης Απριλίου 2006 όσον αφορά την οδηγία 98/26/ΕΚ για το αμετάκλητο του διακανονισμού στα συστήματα πληρωμών και στα συστήματα διακανονισμού αξιογράφων καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η οδηγία 98/26/ΕΚ λειτουργεί σε γενικές γραμμές ικανοποιητικά. Η εν λόγω έκθεση επισημαίνει ότι ενδέχεται να έχουν αρχίσει να συντελούνται ορισμένες σημαντικές αλλαγές όσον αφορά τα συστήματα πληρωμών και τα συστήματα διακανονισμού αξιογράφων και καταλήγει στο ότι είναι ως ένα βαθμό αναγκαία η αποσαφήνιση και απλοποίηση της οδηγίας 98/26/ΕΚ.

(3)

Η σημαντικότερη αλλαγή, ωστόσο, είναι ο αυξανόμενος αριθμός συνδέσεων μεταξύ των συστημάτων, τα οποία όταν εκδόθηκε η οδηγία 98/26/ΕΚ λειτουργούσαν σχεδόν αποκλειστικά σε εθνικό επίπεδο και ανεξάρτητα από άλλα συστήματα. Η αλλαγή αυτή είναι ένα από τα αποτελέσματα της οδηγίας 2004/39/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Απριλίου 2004, σχετικά με τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων (5), καθώς και του ευρωπαϊκού κώδικα δεοντολογίας για την εκκαθάριση και τον διακανονισμό. Για την προσαρμογή προς αυτές τις εξελίξεις προτείνεται να οριστεί η έννοια του διαλειτουργικού συστήματος και να καθορισθεί η ευθύνη των διαχειριστών συστημάτων.

(4)

Η οδηγία 2002/47/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (6) δημιούργησε ενιαίο κοινοτικό θεσμικό πλαίσιο για τη διασυνοριακή χρήση χρηματοοικονομικών ασφαλειών και έτσι καταργήθηκαν οι περισσότερες από τις τυπικές απαιτήσεις που παραδοσιακά ίσχυαν για τις συμφωνίες παροχής χρηματοοικονομικής ασφάλειας.

(5)

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφάσισε να επιτρέψει τη χρησιμοποίηση πιστωτικών απαιτήσεων ως ασφάλειας στις πιστωτικές πράξεις του Ευρωσυστήματος από την 1η Ιανουαρίου 2007. Προκειμένου να μεγιστοποιήσει τον οικονομικό αντίκτυπο της χρησιμοποίησης πιστωτικών απαιτήσεων, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συνέστησε τη διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας 2002/47/ΕΚ. Η έκθεση αξιολόγησης της Επιτροπής, της 20ής Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με την οδηγία 2002/47/ΕΚ για τις συμφωνίες παροχής χρηματοοικονομικής ασφάλειας άπτεται του θέματος αυτού και συμφωνεί με τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η χρησιμοποίηση πιστωτικών απαιτήσεων θα αυξήσει τον αριθμό διαθέσιμων ασφαλειών. Επιπλέον, η περαιτέρω εναρμόνιση στον τομέα των πληρωμών και των συστημάτων διακανονισμού αξιογράφων θα μπορούσε να συμβάλει ακόμη περισσότερο στη δημιουργία ίσων όρων ανταγωνισμού μεταξύ πιστωτικών ιδρυμάτων σε όλα τα κράτη μέλη. Η περαιτέρω διευκόλυνση της χρησιμοποίησης πιστωτικών απαιτήσεων ως ασφάλειας θα ήταν επίσης προς όφελος των καταναλωτών και οφειλετών, καθώς η χρησιμοποίηση πιστωτικών απαιτήσεων ως ασφάλειας θα μπορούσε τελικά να έχει ως συνέπεια την εντατικοποίηση του ανταγωνισμού και την καλύτερη διαθεσιμότητα πιστώσεων.

(6)

Για να διευκολυνθεί η χρησιμοποίηση πιστωτικών απαιτήσεων είναι σημαντικό να καταργηθούν ή να απαγορευθούν όλοι οι διοικητικής φύσεως κανόνες, όπως είναι οι υποχρεώσεις αναγγελίας και καταχώρησης, οι οποίοι θα μπορούσαν να καταστήσουν πρακτικά δυσχερή την εκχώρηση πιστωτικών απαιτήσεων. Ομοίως, προκειμένου να μην θιγεί η θέση των ασφαλειοληπτών, οι οφειλέτες θα πρέπει να είναι σε θέση να παραιτούνται έγκυρα από τα δικαιώματα συμψηφισμού έναντι των πιστωτών τους. Με την ίδια λογική, θα πρέπει επίσης να προβλέπεται η δυνατότητα του οφειλέτη να παραιτείται από την προστασία των κανόνων περί τραπεζικού απορρήτου, διότι διαφορετικά ο ασφαλειολήπτης ενδέχεται να μην έχει στη διάθεσή του επαρκείς πληροφορίες για να εκτιμήσει σωστά την αξία των πιστωτικών απαιτήσεων. Οι διατάξεις αυτές ισχύουν με την επιφύλαξη της οδηγίας 2008/48/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2008, για τις συμβάσεις καταναλωτικής πίστης (7).

(7)

Τα κράτη μέλη δεν έκαναν χρήση της δυνατότητας που τους παρέχει το άρθρο 4 παράγραφος 3 της οδηγίας 2002/47/ΕΚ να μην επιτρέπουν την κτήση κυριότητας από τους ασφαλειολήπτες. Κατά συνέπεια, η διάταξη αυτή θα πρέπει να διαγραφεί.

(8)

Επομένως, οι οδηγίες 98/26/ΕΚ και 2002/47/ΕΚ θα πρέπει να τροποποιηθούν αναλόγως.

(9)

Σύμφωνα με το σημείο 34 της διοργανικής συμφωνίας για τη βελτίωση της νομοθεσίας (8), τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να καταρτίσουν, προς ίδια χρήση και προς όφελος της Κοινότητας, τους δικούς τους πίνακες οι οποίοι να αποτυπώνουν, στο μέτρο του δυνατού, την αντιστοιχία μεταξύ της παρούσας οδηγίας και των μέτρων μεταφοράς της στο εθνικό δίκαιο, και να τους δημοσιοποιήσουν,

1)

Η αιτιολογική σκέψη 8 διαγράφεται.

2)

Παρεμβάλλεται η ακόλουθη αιτιολογική σκέψη:

3)

Παρεμβάλλεται η ακόλουθη αιτιολογική σκέψη:

4)

Το άρθρο 1 τροποποιείται ως εξής:

5)

Το άρθρο 2 τροποποιείται ως εξής:

6)

Το άρθρο 3 τροποποιείται ως εξής:

7)

Το άρθρο 4 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Άρθρο 4

Τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν ότι η έναρξη διαδικασίας αφερεγγυότητας κατά συμμετέχοντος ή κατά διαχειριστή συστήματος διαλειτουργικού συστήματος δεν κωλύει τη χρησιμοποίηση κεφαλαίων ή αξιογράφων, που είναι διαθέσιμα στο λογαριασμό διακανονισμού αυτού του συμμετέχοντος, για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του στο σύστημα ή σε διαλειτουργικό σύστημα την εργάσιμη ημέρα έναρξης της διαδικασίας αφερεγγυότητας. Επιπλέον, τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν ότι η πιστωτική διευκόλυνση η οποία παρασχέθηκε σ’ αυτόν τον συμμετέχοντα σε συνάρτηση με το σύστημα, θα χρησιμοποιείται έναντι διαθέσιμης υφιστάμενης ασφάλειας για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων του συμμετέχοντος στο σύστημα ή σε διαλειτουργικό σύστημα.»

8)

Στο άρθρο 5 προστίθεται το ακόλουθο εδάφιο:

«Στην περίπτωση διαλειτουργικών συστημάτων, κάθε σύστημα καθορίζει στους δικούς του κανόνες το χρονικό σημείο του αμετάκλητου, προκειμένου να εξασφαλίζεται, κατά το δυνατόν, ο συντονισμός, ως προς το σημείο αυτό, των κανόνων όλων των σχετικών διαλειτουργικών συστημάτων. Οι κανόνες ενός συστήματος όσον αφορά το χρονικό σημείο του αμετάκλητου δεν πρέπει να επηρεάζονται από οποιουσδήποτε κανόνες των άλλων συστημάτων με τα οποία είναι διαλειτουργικό εκτός εάν οι κανόνες όλων των συστημάτων που συμμετέχουν στα διαλειτουργικά συστήματα προβλέπουν ρητώς κάτι διαφορετικό.»

9)

Το άρθρο 7 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Άρθρο 7

Τα αποτελέσματα της διαδικασίας αφερεγγυότητας επί των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων ενός συμμετέχοντος που προκύπτουν από ή συνδέονται με τη συμμετοχή του σε σύστημα δεν ανατρέχουν σε χρόνο προγενέστερο της κατ’ άρθρο 6 παράγραφος 1 ενάρξεως της διαδικασίας. Τούτο ισχύει, μεταξύ άλλων, σε σχέση με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις ενός συμμετέχοντος σε διαλειτουργικό σύστημα ή του διαχειριστή συστήματος ενός διαλειτουργικού συστήματος ο οποίος δεν είναι συμμετέχων.»

10)

Το άρθρο 9 αντικαθίσταται ως εξής:

«Άρθρο 9

1.   Τα δικαιώματα διαχειριστή συστήματος ή συμμετέχοντος επί της ασφάλειας που τους παρασχέθηκε σε συνάρτηση με σύστημα ή οποιοδήποτε διαλειτουργικό σύστημα, και τα δικαιώματα των κεντρικών τραπεζών των κρατών μελών ή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας επί της ασφάλειας που τους παρασχέθηκε, δεν θίγονται από τη διαδικασία αφερεγγυότητας έναντι:

Αυτή η ασφάλεια είναι δυνατόν να ρευστοποιηθεί προς ικανοποίηση αυτών των δικαιωμάτων.

2.   Όταν παρέχονται αξιόγραφα, περιλαμβανομένων δικαιωμάτων επί αξιογράφων, ως ασφάλεια σε συμμετέχοντες, διαχειριστές συστημάτων ή Κεντρικές Τράπεζες των κρατών μελών ή στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα όπως περιγράφεται στην παράγραφο 1, και το δικαίωμά τους ή το δικαίωμα οποιουδήποτε αντιπροσώπου, μεσίτη ή τρίτου ενεργούντος για λογαριασμό τους σε σχέση με τα αξιόγραφα καταχωρείται νομίμως σε μητρώο ή σε λογαριασμό ή σε κεντρικό σύστημα καταθέσεων που βρίσκεται σε κράτος μέλος, ο καθορισμός των δικαιωμάτων αυτών των φορέων ως δικαιούχων ασφάλειας σε σχέση με τα αξιόγραφα αυτά διέπεται από τη νομοθεσία αυτού του κράτους μέλους.»

11)

Το άρθρο 10 αντικαθίσταται ως εξής:

«Άρθρο 10

1.   Τα κράτη μέλη κατονομάζουν τα συστήματα και τους αντίστοιχους διαχειριστές των συστημάτων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας, τα κοινοποιούν στην Επιτροπή και ενημερώνουν την Επιτροπή σχετικά με τις αρχές που έχουν επιλέξει σύμφωνα με το άρθρο 6, παράγραφος 2.

Ο διαχειριστής του συστήματος γνωστοποιεί στο κράτος μέλος του οποίου το δίκαιο είναι εφαρμοστέο, τους συμμετέχοντες στο σύστημα, τους τυχόν έμμεσους συμμετέχοντες καθώς και κάθε μεταβολή αυτών.

Εκτός από τη γνωστοποίηση που προβλέπεται στο δεύτερο εδάφιο, τα κράτη μέλη μπορούν να επιβάλλουν στο πλαίσιο των συστημάτων που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία τους εποπτεία ή υποχρεώσεις αδειοδότησης.

Ένα ίδρυμα ενημερώνει, κατόπιν αιτήσεως, οποιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον για τα συστήματα στα οποία αυτό συμμετέχει και για τους βασικούς κανόνες που διέπουν τη λειτουργία των εν λόγω συστημάτων.

2.   Σύστημα που έχει αναγνωριστεί προτού τεθούν σε ισχύ οι εθνικές διατάξεις εφαρμογής της οδηγίας 2009/44/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 6ης Μαΐου 2009, για την τροποποίηση της οδηγίας 98/26/ΕΚ σχετικά με το αμετάκλητο του διακανονισμού στα συστήματα πληρωμών και στα συστήματα διακανονισμού αξιογράφων καθώς και της οδηγίας 2002/47/ΕΚ για τις συμφωνίες παροχής χρηματοοικονομικής ασφάλειας, όσον αφορά συνδεδεμένα συστήματα και πιστωτικές απαιτήσεις (12), εξακολουθεί να αναγνωρίζεται για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, όπως έχει τροποποιηθεί.

Εντολή μεταβίβασης η οποία εισάγεται σε σύστημα πριν από τη θέση σε ισχύ των διατάξεων για την ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο της οδηγίας 2009/44/ΕΚ, διακανονίζεται όμως μετά τη θέση σε ισχύ των διατάξεων αυτών, θεωρείται εντολή μεταβίβασης για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας.

1)

Η αιτιολογική σκέψη 9 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

2)

Η αιτιολογική σκέψη 20 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

3)

Προστίθεται η ακόλουθη αιτιολογική σκέψη:

4)

Το άρθρο 1 τροποποιείται ως εξής:

5)

Το άρθρο 2 τροποποιείται ως εξής:

6)

Το άρθρο 3 τροποποιείται ως εξής:

7)

Το άρθρο 4 τροποποιείται ως εξής:

8)

Στο άρθρο 5 προστίθεται η ακόλουθη παράγραφος:

«6.   Το παρόν άρθρο δεν εφαρμόζεται σε πιστωτικές απαιτήσεις.»

9)

Μετά το άρθρο 9 παρεμβάλλεται το ακόλουθο άρθρο:

«Άρθρο 9α

Οδηγία 2008/48/ΕΚ

Οι διατάξεις της παρούσας οδηγίας δεν θίγουν τις διατάξεις της οδηγίας 2008/48/ΕΚ.».