Komitety naukowe w dziedzinie zdrowia publicznego, bezpieczeństwa konsumentów i środowiska

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Decyzja (UE) 2024/1514 w sprawie ustanowienia komitetów naukowych w dziedzinie zdrowia publicznego, bezpieczeństwa konsumentów i środowiska

JAKIE SĄ CELE DECYZJI?

Na mocy decyzji (UE) 2024/1514 nastąpiła reorganizacja komitetów naukowych pełniących funkcję doradczą w Unii Europejskiej (UE) poprzez ich konsolidację i powołanie dwóch głównych organów: Komitetu Naukowego ds. Bezpieczeństwa Konsumentów (SCCS) oraz Komitetu Naukowego ds. Zagrożeń dla Zdrowia i Środowiska oraz Pojawiających się Zagrożeń (SCHEER).

Celem zmian jest usprawnienie procesów, zwiększenie efektywności i utrzymanie wysokich standardów w zakresie wiedzy specjalistycznej, niezależności i przejrzystości. Decyzja ustanawia również procedurę powoływania członków, zasady funkcjonowania komitetów, reguły uczestnictwa ekspertów zewnętrznych oraz rolę zaangażowania interesariuszy i koordynacji działań z innymi organami unijnymi i międzynarodowymi.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

USTANOWIENIE KOMITETÓW NAUKOWYCH

Na mocy opisywanej decyzji powołano do istnienia dwa komitety naukowe, których zadaniem jest doradztwo naukowe i przeprowadzanie ocen ryzyka dotyczących zdrowia publicznego, bezpieczeństwa konsumentów i zagrożeń dla środowiska na potrzeby Komisji Europejskiej. Nowe komitety zastępują komitety ustanowione pierwotnie na mocy uchylonej decyzji 2008/721/WE:

• Komitet Naukowy ds. Bezpieczeństwa Konsumentów (SCCS), który zastępuje komitet działający pod tą samą nazwą;
• Komitet Naukowy ds. Zagrożeń dla Zdrowia i Środowiska oraz Pojawiających się Zagrożeń (SCHEER), który zastępuje Komitet Naukowy ds. Zagrożeń dla Zdrowia i Środowiska (SCHER) oraz Komitet Naukowy ds. Pojawiających się i Nowo Rozpoznanych Zagrożeń dla Zdrowia (SCENIHR).

Komitety dołożą również wszelkich starań, by ich działania nie pokrywały się z działaniami innych organów UE, takich jak Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności.

Doradztwo naukowe

Zadania komitetów obejmą:

• wydawanie opinii naukowych zgodnie z wymogami prawa Unii Europejskiej;
• pełnienie funkcji doradczej w przypadkach, w których potrzebne są opinie na temat zdrowia publicznego, bezpieczeństwa konsumentów i zagrożeń dla środowiska na wniosek Komisji;
• ocena badań naukowych, określanie potrzeb badawczych w celu uzupełnienia najpoważniejszych luk informacyjnych, oceny proponowanych przyszłych badań naukowych i oceny wyników badań;
• udzielanie szybkich porad dotyczących zagrożeń w nagłych przypadkach;
• współpraca w ramach sieci tematycznych i wydarzeń w celu monitorowania i przyczyniania się do rozwoju wiedzy naukowej;
• zwracanie uwagi na nowe i pojawiające się zagrożenia poprzez publikowanie memorandów i oświadczeń o zajmowanym stanowisku.

SKŁAD I PROCEDURA MIANOWANIA CZŁONKÓW

• W skład każdego komitetu wchodzi maksymalnie 19 osób.
• Za powołanie członków odpowiada dyrektor generalny Dyrekcji Generalnej ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności, biorąc pod uwagę doświadczenie i wiedzę.
• Kryteria wyboru uwzględniają:
  • równowagę wiedzy specjalistycznej, pochodzenia geograficznego i płci, a także
  • niezależność i brak konfliktów interesów.
• Kandydaci są wybierani z listy ustalonej po publikacji zaproszenia do wyrażenia zainteresowania.
• Powstaje także lista rezerwowa, która pozwala na zastępowanie członków, jeśli zaistnieje taka potrzeba.
• Lista członków komitetów jest publikowana w Rejestrze grup ekspertów Komisji.
• Członkowie są mianowani na 5-letnie kadencje.
• Członkostwo może ulec zakończeniu, gdy dany członek przestaje spełniać warunki lub nie jest już w stanie skutecznie uczestniczyć w obradach.
• W razie potrzeby na ich miejsce mogą zostać wyznaczeni nowi członkowie, którzy będą pełnić funkcję do końca kadencji.
• Członkowie komitetów naukowych i eksperci zewnętrzni są uprawnieni do otrzymywania dodatku specjalnego za ich pracę oraz udział w posiedzeniach, a także zwrotu wydatków poniesionych w związku z podróżowaniem oraz diety.

DZIAŁANIE KOMITETÓW

• Na początku każdej kadencji każdy komitet naukowy wybiera przewodniczącego oraz dwóch wiceprzewodniczących zwykłą większością głosów, na 5-letnią kadencję z możliwością ponownego wyboru.
• Komitety naukowe podejmują decyzje większością głosów całkowitej liczby swoich członków, z wyłączeniem osób, których członkostwo zostało zakończone.
• Komisja może zwrócić się do komitetu naukowego o przyjęcie opinii w określonym terminie.
• Komisja może zorganizować konsultacje z innymi organami naukowymi, jeśli uzna je za konieczne.
• Komisja może zapraszać ekspertów zewnętrznych posiadających określoną i odpowiednią wiedzę naukową do udziału w posiedzeniach.
• Komitety naukowe mogą ustanawiać grupy robocze, których zadaniem jest przygotowywanie i sporządzanie opinii naukowych, zwłaszcza wtedy, gdy zaistnieje konieczność konsultacji z ekspertami.
• Gdy dane zagadnienie dotyczy więcej niż jednego komitetu naukowego, powołuje się wspólną grupę roboczą.
• Komitety mogą dopuścić stażystów do uczestnictwa w posiedzeniach, w celu budowy potencjału w dziedzinie oceny ryzyka.
• Komitety naukowe przyjmują wspólny regulamin w porozumieniu z Komisją.
• Procedury w nim zawarte uwzględniają zasady doskonałości, niezależności i przejrzystości, dialogu z interesariuszami oraz koordynacji.

Koordynacja z innymi organami

• Komitety pomagają w określaniu możliwości koordynacji oraz potencjalnych lub faktycznych rozbieżności w opiniach naukowych.
• Komisja może zwrócić się o sporządzenie wspólnych opinii do organów unijnych, krajowych i międzynarodowych oraz organizować takie prace.
• Komitety pracują nad rozstrzyganiem oraz wyjaśnianiem rozbieżności w opiniach naukowych z innymi organami UE.

Sekretariat

Dyrekcja Generalna ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności zapewnia sekretariat wspierający komitety w zakresie:

• zapewniania sprawnego funkcjonowania komitetów i przestrzegania przepisów;
• utrzymywania kontaktów i prowadzenia dialogu z interesariuszami; a także
• koordynowania działań z innymi podmiotami.

NIEZALEŻNOŚĆ, POUFNOŚĆ, ZOBOWIĄZANIA I PRZEJRZYSTOŚĆ

• Członkowie komitetów działają w sposób niezależny, w interesie publicznym i zobowiązują się do aktywnego udziału w pracach komitetów naukowych.
• Członkowie komitetów składają deklarację interesów, które mogą zagrażać ich niezależności.
• Członkowie komitetów dbają o poufność informacji oraz przestrzegają przepisów bezpieczeństwa Komisji dotyczących ochrony informacji niejawnych.
• Komisja zapewnia wysoki poziom przejrzystości, publikując porządki obrad, protokoły, opinie i deklaracje interesów na specjalnej stronie internetowej.

OD KIEDY DECYZJA MA ZASTOSOWANIE?

Decyzja ma zastosowanie od 20 czerwca 2024 roku.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Komitety naukowe (Komisja Europejska).

GŁÓWNY DOKUMENT

Decyzja Komisji (UE) 2024/1514 z dnia 7 sierpnia 2015 r. w sprawie ustanowienia komitetów naukowych w dziedzinie zdrowia publicznego, bezpieczeństwa konsumentów i środowiska (Dz.U. L, 2024/1514, 31.5.2024).

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz.U. L 31 z 1.2.2002, s. 1–24).

Kolejne zmiany rozporządzenia (WE) nr 178/2002 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Ostatnia aktualizacja: 03.09.2024