Instrument „Łącząc Europę”

Instrument „Łącząc Europę” to unijny mechanizm łączący finansowanie unijne dla trzech grup infrastruktur transeuropejskich – energetycznej, transportowej i cyfrowej – w jeden fundusz.

Projekty w ramach sieci transeuropejskiej (TEN) wypełniają luki w strukturze energetycznej, transportowej i cyfrowej UE.

Tytuł XVI Traktatu o funkcjonowaniu UE stanowi podstawę prawną dla TEN. Projekty TEN finansowane są częściowo z budżetu UE, a częściowo przez kraje UE w nich uczestniczące.

Instrument utworzono pierwotnie na okres 2014–2020 w celu stymulowania inwestycji w sieci TEN oraz zwiększenia finansowania z sektorów prywatnego i publicznego z wykorzystaniem efektu dźwigni. Jego wieloletnie ramy finansowe wydłużono na okres 2021–2027. Kwoty przydzielone do programu z budżetu UE przedstawiono poniżej.

• Transport: 11,4 mld EUR (plus przeniesienie 10 mld EUR z Funduszu Spójności), z czego 1,4 mld EUR posłuży do realizacji głównych brakujących transgranicznych połączeń kolejowych pomiędzy krajami uczestniczącymi w Funduszu Spójności.
• Energia: 5,2 mld EUR.
• Cyfryzacja: 1,8 mld EUR.

Cele szczególne instrumentu są następujące.

• Transport
  • Stworzenie projektów będących przedmiotem europejskiego zainteresowania, dotyczących sprawnie działających, wzajemnie połączonych i multimodalnych sieci oraz infrastruktury dla inteligentnego, interoperacyjnego, zrównoważonego, włączającego, dostępnego i bezpiecznego transportu.
  • Dostosowanie części transeuropejskiej sieci transportowej na potrzeby podwójnego wykorzystania infrastruktury transportowej w celu ulepszenia mobilności cywilnej i wojskowej.
• Energia
  • Stworzenie projektów będących przedmiotem europejskiego zainteresowania w celu dalszej integracji unijnego wewnętrznego rynku energetycznego oraz interoperacyjności sieci w różnych sektorach i krajach, co ułatwi dekarbonizację gospodarki, rozpowszechni efektywność energetyczną oraz zapewni bezpieczeństwo dostaw.
  • Ułatwienie współpracy transgranicznej w zakresie energii, w tym energii odnawialnej.
• Cyfryzacja
  • Stworzenie projektów będących przedmiotem europejskiego zainteresowania, dotyczących wdrożenia bezpiecznych sieci cyfrowych o bardzo wysokiej przepustowości oraz systemów 5G, zwiększonej odporności i wydajności struktury cyfrowej na terytoriach UE poprzez połączenie jej z sąsiednimi terytoriami, a także cyfryzacji transportu i sieci energetycznych.