IPA III: het instrument voor pretoetredingssteun 2021-2027

KERNPUNTEN

IPA III:

• omvat Albanië, Bosnië en Herzegovina, IJsland, Kosovo*, Montenegro, Noord-Macedonië, Servië en Turkije (bijlage I);
• heeft als algemene doelstelling de IPA III-begunstigden te helpen zich aan te passen aan de regels, de normen, het beleid en de praktijken van de EU, zodat zij zich kunnen voorbereiden op het EU-lidmaatschap door politieke, institutionele, wettelijke, bestuurlijke, maatschappelijke en economische hervormingen te bevorderen;
• heeft als specifieke doelstellingen:
  • versterking van de rechtsstaat, de democratie, de mensenrechten en de economische en sociale ontwikkeling,
  • versterking van doeltreffend openbaar bestuur, structurele hervormingen en goed bestuur,
  • vorming van voorschriften, normen, beleid en praktijken,
  • bevordering van milieubescherming en een koolstofarme economie,
  • ondersteuning van territoriale samenhang en grensoverschrijdende samenwerking;
• bevat twintig thematische prioriteiten, variërend van gendergelijkheid en kwalitatief hoogstaande werkgelegenheid tot slim vervoer en veilige voedsel- en watervoorziening (bijlage II);
• moet zorgen voor synergie, complementariteit en samenhang met ander intern en extern beleid en financiering van de EU;
• opereert binnen het algemeen uitbreidingsbeleidskader van de EU.

De begroting voor het zevenjarenprogramma bedraagt 14 162 miljard euro. De middelen kunnen worden gebruikt voor:

• voorbereiding;
• monitoring;
• controle;
• audit;
• evaluatie, en
• institutionele informatietechnologiesystemen.

Financiering van begunstigden is gebaseerd op:

• een IPA-programmeringskader, dat de jaarlijkse uitgaven bevat die het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie goedkeuren en waarin rekening wordt gehouden met nationale strategieën en sectoraal beleid;
• prestaties (bijlage IV bevat een lijst van kernprestatie-indicatoren) en de beginselen van eerlijke verdeling, en is gericht op en aangepast aan specifieke situaties.

Projecten voor grensoverschrijdende samenwerking komen in aanmerking voor ten hoogste 3 % van de totale begroting, met een maximale EU-bijdrage van 85 %.

EU-lidstaten, IPA III-begunstigden, landen in de Europese Economische Ruimte en landen die onder het Europese nabuurschapsbeleid vallen (bijlage I van Verordening (EU) 2021/947 — zie samenvatting), komen allemaal in aanmerking voor financiering.

IPA III-begunstigden kunnen financiering krijgen uit het Europees Fonds voor duurzame ontwikkeling+ en de Garantie voor extern optreden (in het kader van Verordening (EU) 2021/947).

De ontvangers van IPA III-steun moeten de oorsprong van de middelen erkennen en zorgen dat deze zichtbaar is.

De Europese Commissie:

• kan uitvoerings- en gedelegeerde handelingen vaststellen;
• wordt bijgestaan door een comité voor het IPA en geadviseerd door een strategische raad voor de Westelijke Balkan.

Aanvullende handeling

Verordening (EU) 2021/1529 is aangevuld bij Gedelegeerde Verordening (EU) 2021/2128.

Uitvoeringshandelingen

Uitvoeringsverordening (EU) 2021/2236 stelt specifieke regels vast om te zorgen voor een uniforme uitvoering van de IPA III-steun voor IPA III-begunstigden. Ze stelt ook specifieke regels vast voor grensoverschrijdende samenwerking en voor steun voor landbouw en plattelandsontwikkeling.