This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Rechtsstaat
De rechtsstaat behoort volgens artikel 2 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (EU) tot de gemeenschappelijke waarden van alle EU-lidstaten. In een rechtsstaat handelen alle overheidsinstanties altijd binnen de beperkingen die in het recht zijn bepaald, in overeenstemming met de waarden van democratie en mensenrechten, en onder toezicht van onafhankelijke en onpartijdige rechtbanken. De eerbiediging van de rechtsstaat is essentieel voor de werking van de EU: voor de doeltreffende toepassing van het EU-recht, voor de goede werking van de interne markt, voor het behouden van een investeringsvriendelijk klimaat en voor wederzijds vertrouwen.
De EU heeft een aantal verschillende instrumenten ontwikkeld om de rechtsstaat te bevorderen en te handhaven. De beleidsaanpak van de EU inzake de rechtsstaat berust op drie pijlers:
- de bevordering van een cultuur van rechtsstaat in de EU, waartoe het gemeenschappelijk werk om het begrip van de rechtsstaat in Europa te verspreiden moet worden uitgediept;
- de preventie van problemen voor de rechtsstaat wanneer die zich in een lidstaat voordoen, door het vermogen om vroegtijdig op te treden en het gevaar van escalatie te voorkomen, met inbegrip van met name het Europees rechtsstaatmechanisme, waarvan het jaarlijkse verslag over de rechtsstaat de kern vormt;
- het vermogen om doeltreffend te reageren wanneer in een lidstaat een voldoende belangrijk probleem is vastgesteld, met inbegrip van de procedure ingevolge artikel 7 van het Verdrag betreffende de Europese Unie.
Naast het hebben van een functionele democratie en de eerbiediging van de mensenrechten, waaronder de rechten van personen die tot minderheden behoren, is de rechtsstaat ook een van de politieke criteria waaraan landen die tot de EU willen toetreden, moeten voldoen.
ZIE OOK