Αναθεωρημένοι κανόνες για τις υπηρεσίες πληρωμών στην ΕΕ

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Η οδηγία καθορίζει κανόνες σχετικά με:

• ένα καθεστώς αδειοδότησης για ιδρύματα πληρωμών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προσφέρουν πληροφορίες λογαριασμού και υπηρεσίες εκκίνησης πληρωμών («ανοικτή τραπεζική»)·
• τη διαφάνεια των όρων και τις απαιτήσεις ενημέρωσης για τις υπηρεσίες πληρωμών, συμπεριλαμβανομένων των χρεώσεων·
• τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των χρηστών και των παρόχων υπηρεσιών πληρωμών·
• αυστηρές απαιτήσεις ασφαλείας για ηλεκτρονικές πληρωμές και την προστασία των οικονομικών δεδομένων των καταναλωτών, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφαλής εξακρίβωση της ταυτότητας και η μείωση του κινδύνου απάτης.

Η οδηγία συμπληρώνεται από τον κανονισμό (ΕΕ) 2015/751, ο οποίος θέτει ανώτατο όριο για τις διατραπεζικές προμήθειες που χρεώνονται μεταξύ των τραπεζών για πράξεις πληρωμών με κάρτες. Αυτό αναμένεται να μειώσει το κόστος για τις επιχειρήσεις που συνεπάγεται η αποδοχή καταναλωτικών χρεωστικών και πιστωτικών καρτών.

Προς μια καλύτερη ενοποίηση της αγοράς πληρωμών της ΕΕ

Η οδηγία θεσπίζει μια σαφή και ολοκληρωμένη δέσμη κανόνων που ισχύει για υφιστάμενους και νέους παρόχους καινοτόμων υπηρεσιών πληρωμών. Οι εν λόγω κανόνες επιδιώκουν να διασφαλίσουν ότι οι πάροχοι αυτοί είναι σε θέση να ανταγωνίζονται επί ίσοις όροις, οδηγώντας έτσι σε μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, περισσότερες επιλογές και μεγαλύτερη διαφάνεια των υπηρεσιών πληρωμών, ενισχύοντας παράλληλα την εμπιστοσύνη των καταναλωτών σε μια εναρμονισμένη αγορά πληρωμών.

Ανοίγοντας την αγορά της ΕΕ σε νέες υπηρεσίες και παρόχους

Η οδηγία αποσκοπεί επίσης στο άνοιγμα της αγοράς πληρωμών της ΕΕ σε εταιρείες που παρέχουν υπηρεσίες πληρωμών προσανατολισμένες στους καταναλωτές ή τις επιχειρήσεις οι οποίες βασίζονται στην πρόσβαση στον λογαριασμό πληρωμών, ειδικότερα:

• υπηρεσίες παροχής πληροφοριών λογαριασμού οι οποίες επιτρέπουν σε χρήστες, για παράδειγμα, μιας υπηρεσίας πληρωμών να έχει μια γενική εικόνα της οικονομικής του κατάστασης οποιαδήποτε χρονική στιγμή, επιτρέποντας στους χρήστες να διαχειρίζονται καλύτερα τα οικονομικά τους·
• υπηρεσίες εκκίνησης πληρωμών οι οποίες εκκινούν την έναρξη εντολής πληρωμής κατόπιν αιτήματος του χρήστη υπηρεσιών πληρωμών σε σχέση με λογαριασμό πληρωμών που τηρείται σε άλλο πάροχο υπηρεσιών πληρωμών.

Δικαιώματα του καταναλωτή

• Τα δικαιώματα του καταναλωτή ενισχύονται, συμπεριλαμβανομένων των εξής:
  • μειωμένη ευθύνη για μη εγκεκριμένες πληρωμές από 150 έως 50 ευρώ·
  • άνευ όρων δικαίωμα επιστροφής χρημάτων για άμεσες χρεώσεις σε ευρώ για διάστημα 8 εβδομάδων·
  • κατάργηση των πρόσθετων χρεώσεων για τη χρήση καταναλωτικών πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών.
• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκπόνησε ένα εύχρηστο ηλεκτρονικό φυλλάδιο στο οποίο θα απαριθμούνται τα δικαιώματα των καταναλωτών βάσει της οδηγίας και του σχετικού δικαίου της ΕΕ.

Απόκτηση άδειας λειτουργίας των ιδρυμάτων πληρωμών

Η οδηγία δεν τροποποιεί ουσιαστικά τους όρους για τη χορήγηση άδειας λειτουργίας στα ιδρύματα πληρωμών σε σύγκριση με την οδηγία 2007/64/ΕΚ. Ωστόσο, τα ιδρύματα πληρωμών που προσφέρουν υπηρεσίες εκκίνησης πληρωμών ή υπηρεσίες πληροφοριών λογαριασμού θα πρέπει να διαθέτουν ασφάλιση επαγγελματικής ευθύνης ή ανάλογη εγγύηση ως προϋπόθεση χορήγησης άδειας λειτουργίας ή καταχώρισης, αντίστοιχα.

Η οδηγία περιλαμβάνει επίσης κανόνες σχετικά με την εποπτεία των ιδρυμάτων πληρωμών στα οποία έχει χορηγηθεί άδεια λειτουργίας, καθώς και μέτρα σε περίπτωση μη συμμόρφωσης.

Ρόλος της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών

Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών ενισχύεται προκειμένου:

• να αναπτυχθεί ένα δημόσια προσπελάσιμο κεντρικό μητρώο με τα ιδρύματα πληρωμών στα οποία έχει χορηγηθεί άδεια λειτουργίας, το οποίο πρέπει να ενημερώνεται από τις εθνικές αρχές·
• να παρέχει συνδρομή στη διευθέτηση των διαφορών ανάμεσα στις εθνικές αρχές·
• να καταρτιστούν ρυθμιστικά τεχνικά πρότυπα, μεταξύ άλλων για ζητήματα:
  • αυστηρής εξακρίβωσης της ταυτότητας του πελάτη και ασφαλών διαύλων επικοινωνίας, τα οποία πρέπει να τηρούν όλοι οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών,
  • ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων για τη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των εποπτικών αρχών.

Άμεσες μεταφορές πίστωσης

Ο κανονισμός (ΕΕ) 2024/886 σχετικά με τις άμεσες μεταφορές πίστωσης σε ευρώ τροποποιεί την οδηγία (ΕΕ) 2015/2366 όσον αφορά ορισμένες ρυθμίσεις που πρέπει να θεσπίσουν τα ιδρύματα πληρωμών και τα ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος πριν την αίτηση συμμετοχής σε σύστημα πληρωμών και, αν τους χορηγηθεί πρόσβαση, κατά τη διάρκεια της συμμετοχής σε συστήματα πληρωμών όπως ορίζεται στην οδηγία 98/26/ΕΚ. Τα εν λόγω ιδρύματα πληρωμών και ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος θα έχουν θεσπίσει:

• περιγραφή των μέτρων που λαμβάνουν για τη διασφάλιση των χρηματικών ποσών των χρηστών υπηρεσιών πληρωμών, για παράδειγμα, μέσω κατάθεσης χρηματικών ποσών σε χωριστό λογαριασμό σε πιστωτικό ίδρυμα ή σε κεντρική τράπεζα, ή μέσω επένδυσης σε ασφαλή, ρευστά, χαμηλού κινδύνου στοιχεία ενεργητικού όπως καθορίζονται από τις αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους προέλευσης·
• περιγραφή του οργανωτικού πλαισίου διακυβέρνησης και των μηχανισμών εσωτερικού ελέγχου για τις υπηρεσίες πληρωμών ή τις υπηρεσίες ηλεκτρονικού χρήματος που προτίθενται να παρέχουν, συμπεριλαμβανομένης της διοικητικής και λογιστικής οργάνωσης και της διαχείρισης κινδύνου·
• ένα σχέδιο εκκαθάρισης σε περίπτωση παύσης πληρωμών.

Εκτελεστικές και κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις

Η Επιτροπή ενέκρινε τις ακόλουθες εκτελεστικές και κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις όσον αφορά εκτελεστικά ή κανονιστικά τεχνικά πρότυπα αντίστοιχα.

• Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2017/2055 σχετικά με τη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ σχετικών αρχών ως προς το δικαίωμα εγκατάστασης και ελεύθερης παροχής υπηρεσιών από ιδρύματα πληρωμών.
• Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2018/389 [όπως τροποποιήθηκε από τον κατ' εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2022/2360] σχετικά με την αυστηρή εξακρίβωση ταυτότητας πελάτη και τα κοινά και ασφαλή ανοικτά πρότυπα επικοινωνίας.
• Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2019/410 όσον αφορά τις λεπτομέρειες και τη δομή των πληροφοριών που κοινοποιούνται, στον τομέα των υπηρεσιών πληρωμών, από τις σχετικές αρχές στην Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών.
• Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2019/411 σχετικά με τη διαμόρφωση, τη λειτουργία και την τήρηση του ηλεκτρονικού κεντρικού μητρώου στον τομέα των υπηρεσιών πληρωμών, καθώς και την πρόσβαση στις πληροφορίες που περιέχονται σε αυτό.
• Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2020/1423 σχετικά με τα κριτήρια ορισμού κεντρικών σημείων επαφής στον τομέα των υπηρεσιών πληρωμών και τις λειτουργίες των εν λόγω κεντρικών σημείων επαφής.
• Κατ' εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2021/1722 όσον αφορά το πλαίσιο για τη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των σχετικών αρχών των κρατών μελών στο πλαίσιο της παροχής διασυνοριακών υπηρεσιών πληρωμών.