Συνθήκες υποδοχής των αιτούντων διεθνή προστασία – Κανόνες της ΕΕ

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Η οδηγία αποτελεί μέρος του συμφώνου για τη μετανάστευση και το άσυλο, ένα νέο σύνολο κανόνων για τη διαχείριση της μετανάστευσης και τη θέσπιση κοινού συστήματος ασύλου της ΕΕ.

Πεδίο εφαρμογής

• Η οδηγία ισχύει για όλους τους υπηκόους τρίτων χωρών και απάτριδες που υποβάλλουν αίτηση ασύλου στο έδαφος, συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών συνόρων, στα χωρικά ύδατα ή στις ζώνες διέλευσης των κρατών μελών, με την προϋπόθεση ότι τα πρόσωπα αυτά επιτρέπεται να παραμείνουν στο έδαφος ως αιτούντες.
• Εφαρμόζεται επίσης στα μέλη της οικογένειας του αιτούντος, εάν αυτά καλύπτονται από τέτοια αίτηση ασύλου με βάση το εθνικό δίκαιο.

Υποχρεώσεις των κρατών μελών

• Τα κράτη μέλη υποχρεούνται να διασφαλίζουν επαρκή ικανότητα υποδοχής που να εξασφαλίζει επαρκές βιοτικό επίπεδο, να καταρτίζουν σχέδια έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση δυσανάλογου αριθμού αφίξεων και να λαμβάνουν υπόψη τους δείκτες και την καθοδήγηση σχετικά με την υποδοχή του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο. Τα κράτη μέλη πρέπει να διαθέτουν συστήματα καθοδήγησης, παρακολούθησης και ελέγχου για τις συνθήκες υποδοχής.
• Για την αποτροπή των δευτερογενών μετακινήσεων, μόνο τα κράτη μέλη που είναι υπεύθυνα για την επεξεργασία της αίτησης μπορούν να παρέχουν υλικές συνθήκες υποδοχής. Ωστόσο, η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και η κάλυψη των βασικών αναγκών πρέπει να παρέχονται σε κάθε περίπτωση.

Κύρια στοιχεία

• Η αξιολόγηση των ειδικών αναγκών υποδοχής πρέπει να ολοκληρώνεται μέσα σε 30 ημέρες:
  • η διατήρηση της ενότητας των οικογενειών θα πρέπει να διασφαλίζεται όσο είναι δυνατόν·
  • θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ασφάλεια και η προστασία των παιδιών·
  • πρέπει να ορίζονται εκπρόσωποι για τους ασυνόδευτους ανηλίκους·
  • τα θύματα βασανιστηρίων και βίας πρέπει να έχουν πρόσβαση σε περίθαλψη το συντομότερο δυνατόν.
• Στους αιτούντες πρέπει να παρέχονται επαρκείς υλικές συνθήκες υποδοχής, συμπεριλαμβανομένης της στέγασης, των τροφίμων, της ένδυσης, των προϊόντων προσωπικής υγιεινής και του επιδόματος ημερήσιων εξόδων.
• Οι αιτούντες πρέπει να έχουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας το αργότερο έξι μήνες μετά την καταχώριση.
• Οι αιτούντες πρέπει να ενημερώνονται για τα νομικά δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους, συμπεριλαμβανομένων των εξής:
  • συνθήκες υποδοχής και σύστημα υποδοχής του κράτους μέλους·
  • υποχρεώσεις και συνέπειες της μη συμμόρφωσης·
  • δικαίωμα προσφυγής κατά αποφάσεων σχετικά με τη χορήγηση, την ανάκληση ή τον περιορισμό των συνθηκών υποδοχής·
  • πρόσβαση σε δωρεάν νομική συνδρομή και εκπροσώπηση για προσφυγές.
• Τα κράτη μέλη έχουν τη δυνατότητα να φιλοξενούν τους αιτούντες σε συγκεκριμένο κατάλυμα, να εξαρτούν την παροχή υλικών συνθηκών υποδοχής από την πραγματική διαμονή, να κατανέμουν τους αιτούντες σε μια γεωγραφική περιοχή και να περιορίζουν την ελεύθερη κυκλοφορία, τηρώντας ωστόσο ορισμένες εγγυήσεις.

Κράτηση

• Υπάρχει εξαντλητικός κατάλογος των λόγων κράτησης· η κράτηση δεν επιτρέπεται απλώς και μόνο επειδή ένα πρόσωπο είναι αιτών.
• Οι όροι και οι διασφαλίσεις περιγράφονται λεπτομερώς στην οδηγία.
• Δεν θα πρέπει να επιβάλλεται κράτηση εάν θέτει σε κίνδυνο τη σωματική και ψυχική υγεία των αιτούντων.
• Γενικά, τα παιδιά δεν πρέπει να κρατούνται.