Współpraca policyjna i wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych

Celem współpracy policyjnej i wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych, która jest realizowana w przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, jest zapewnienie obywatelom Unii Europejskiej (UE) wysokiego poziomu bezpieczeństwa przez zapobieganie przestępczości, rasizmowi i ksenofobii oraz zwalczanie tych zjawisk. Temu zagadnieniu jest poświęcony tytuł V Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (rozdziały I, IV i V).

Współpraca policyjna i wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych w UE przybiera trzy formy:

• współpracy między krajowymi służbami policji;
• współpracy między krajowymi organami administracyjnymi (w szczególności służbami celnymi);
• współpracy między krajowymi organami sądowymi.

Współpraca jest realizowana z pomocą agencji UE, takich jak Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych (Eurojust), Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol) i Europejska Sieć Sądowa.Współpraca między organami sądowymi opiera się głównie na mechanizmie wzajemnego uznawania orzeczeń i decyzji sądowych (np. w zakresie pozbawienia wolności i transferu osadzonych, europejskiego nakazu aresztowania, europejskiego nakazu dochodzeniowego, konfiskaty i zabezpieczania mienia oraz kar pieniężnych).

W czerwcu 2022 r. Rada Unii Europejskiej przyjęła zalecenie w sprawie policyjnej współpracy operacyjnej. Określono w nim szereg norm dotyczących współpracy operacyjnej między funkcjonariuszami policji działającymi w innym państwie członkowskim UE lub uczestniczącymi we wspólnych operacjach. Wśród nich można wymienić:

• szereg zasad dotyczących pościgów transgranicznych i obserwacji transgranicznej;
• wykaz przestępstw, w odniesieniu do których należy dopuścić pościg transgraniczny i obserwację transgraniczną;
• ramy wspólnych operacji;
• wprowadzenie platformy wsparcia wspólnych patroli i innych wspólnych operacji, a także zapewnienie skutecznego dostępu do informacji i łączności z wykorzystaniem bezpiecznych kanałów;
• wspólne szkolenia i rozwój zawodowy z myślą o utworzeniu europejskiej kultury działania policji.