(1)

W dniu 29 grudnia 2020 r. Komisja zawarła w imieniu Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej („Wspólnota”) Umowę o handlu i współpracy między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej, z jednej strony, a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, z drugiej strony (1) (zwana dalej „umową o handlu i współpracy”). Ta umowa o handlu i współpracy była stosowana tymczasowo od dnia 1 stycznia 2021 r. i weszła w życie w dniu 1 maja 2021 r. Umowa o handlu i współpracy obejmuje kwestie wchodzące w zakres kompetencji Wspólnoty, mianowicie stowarzyszenie z programem badawczo-szkoleniowym Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Euratomu) oraz z Europejskim Wspólnym Przedsięwzięciem na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej, regulowane częścią piątą umowy o handlu i współpracy („Udział w programach Unii, należyte zarządzanie finansami oraz postanowienia finansowe”).

(2)

Umowa o handlu i współpracy stanowi, że strony mogą przyjmować jednostronne środki, w szczególności w zakresie zawieszania niektórych obowiązków wynikających z tej umowy, w szczególnych przypadkach oraz zgodnie z określonymi w niej warunkami i procedurami. Jeżeli chodzi o kwestie wchodzące w zakres stosowania Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (zwanego dalej „Traktatem Euratom”), Wspólnota może przyjmować jednostronne środki w przypadkach i na warunkach określonych w art. 718 i 719 umowy o handlu i współpracy. Takie jednostronne środki dotyczą częściowego lub całkowitego zawieszenia udziału Zjednoczonego Królestwa w programach Unii, a także częściowego lub całkowitego zakończenia tego udziału.

(3)

Gdyby podczas wdrażania postanowień umowy o handlu i współpracy zaszła konieczność ochrony interesów Wspólnoty, Wspólnota powinna mieć możliwość odpowiedniego niezwłocznego wykorzystania instrumentów, które ma do dyspozycji, w sposób proporcjonalny, skuteczny i elastyczny, przy pełnym zaangażowaniu państw członkowskich. Należy zatem ustanowić przepisy i procedury regulujące przyjmowanie jednostronnych środków w kontekście wykonywania praw Wspólnoty wynikających z umowy o handlu i współpracy.

(4)

Jednostronne środki powinny ograniczać się do tego, co jest ściśle konieczne do osiągnięcia celu, jakiemu służą, z uwzględnieniem rzeczywistej lub potencjalnej szkody dla interesów Wspólnoty w danym przypadku. Środki te powinny spełniać warunki określone w art. 718 i 719 umowy o handlu i współpracy.

(5)

Przepisy i procedury określone w niniejszym rozporządzeniu powinny mieć pierwszeństwo przed przepisami prawa Wspólnoty regulującymi te same kwestie.

(6)

W celu zapewnienia, aby niniejsze rozporządzenie nadal było odpowiednie do osiągnięcia założonego celu, Komisja powinna – w terminie trzech lat od jego wejścia w życie – przeprowadzić przegląd zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia i jego wykonania i przedstawić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie zawierające ustalenia tego przeglądu. W stosownych przypadkach temu sprawozdaniu powinny towarzyszyć odpowiednie wnioski ustawodawcze.

(7)

Procedura przyjmowania środków autonomicznych zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (2) w myśl niniejszego rozporządzenia pozostaje bez uszczerbku dla ciągłego i stałego wykonywania przez Radę przyznanych jej na mocy Traktatów funkcji w zakresie określania polityki, koordynacji i podejmowania decyzji, jeśli chodzi o wdrażanie postanowień umowy o handlu i współpracy między Unią a Zjednoczonym Królestwem.

(8)

Aby nadać skuteczność uprawnieniom określonym w art. 16 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej i art. 101 Traktatu Euratom, podejmowanie wewnętrznych decyzji dotyczących wdrażania postanowień Umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej oraz umowy o handlu i współpracy uwzględniono w decyzjach Rady (UE) 2020/135 (3) i (UE) 2021/689 (4). Aby Rada mogła w związku z tym w pełni wykonywać swoje funkcje w zakresie określania polityki, koordynacji i podejmowania decyzji, powinna być stale, regularnie i na bieżąco informowana o wdrażaniu postanowień tych umów, w tym o wszelkich ewentualnych trudnościach, zwłaszcza o możliwych naruszeniach tych umów i innych sytuacjach mogących prowadzić do podjęcia środków na mocy niniejszego rozporządzenia. Dlatego Rada powinna być należycie i odpowiednio szybko informowana o działaniach, jakie Wspólnota może podjąć, by zapewnić pełne i właściwe wdrażanie postanowień tych umów, a także o działaniach następczych związanych z wszelkimi podjętymi środkami.

(9)

W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia oraz, w szczególności, w celu zapewnienia sprawnego, skutecznego i elastycznego wykonywania odpowiednich praw Wspólnoty wynikających z umowy o handlu i współpracy należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze w zakresie przyjmowania jednostronnych środków i – w razie konieczności – nadawania skuteczności takim środkom w wewnętrznym porządku prawnym Wspólnoty. Uprawnienia te powinny obejmować również zmianę, zawieszenie lub uchylenie przyjętych środków. Powinny one być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 182/2011. Jako że przewidywane środki te wiążą się z przyjęciem aktów o charakterze ogólnym, środki te należy przyjmować zgodnie z procedurą sprawdzającą. Komisja powinna przyjąć akty wykonawcze mające natychmiastowe zastosowanie, jeżeli w należycie uzasadnionych przypadkach wymaga tego szczególnie pilna potrzeba zapewnienia odpowiedniej ochrony interesów Wspólnoty,