52012DC0392

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW

Wzmocnione partnerstwo w ramach europejskiej przestrzeni badawczej na rzecz doskonałości i wzrostu gospodarczego

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

1.           Europejska przestrzeń badawcza w nowym kontekście gospodarczym i politycznym

Poprawa wyników badań naukowych w Europie w celu wspierania wzrostu gospodarczego i nowych miejsc pracy

Wiedza jest walutą nowej gospodarki. Aby osiągnąć trwałe ożywienie gospodarcze oraz zapewnić należytą pozycję Europy w nowym porządku światowym, niezbędne jest wykształcenie w dziedzinie badań i innowacji zdolności najwyższej światowej klasy, w oparciu o silną publiczną bazę naukową.

W Unii Europejskiej utrzymuje się napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) w dziedzinę badań i rozwoju (B&R) mimo tendencji spadkowych w napływie ogólnych BIZ[1]. Niemniej jednak wskaźniki jakości naukowej, doskonałości i wpływu wskazują na osłabienie globalnej pozycji UE i ciągły odpływ talentów naukowych.

Komisja zaproponowała zwiększenie unijnych nakładów na B&R do 80 mld EUR w ramach programu Horyzont 2020, a państwa członkowskie opowiedziały się za realizacją unijnego celu zakładającego przeznaczanie na badania naukowe 3% unijnego PKB do 2020 r. Jednakże, w celu maksymalizacji zwrotu z tej inwestycji, Europa musi zwiększyć efektywność, skuteczność i doskonałość swojego publicznego sektora badań naukowych.

Dlatego właśnie europejska przestrzeń badawcza (EPB) jest centralnym elementem strategii Europa 2020 i wchodzącej w jej skład inicjatywy przewodniej „Unia innowacji”[2]; z tego też powodu Rada Europejska wezwała do ukończenia tworzenia EPB do 2014 r.[3] Celem inicjatywy „Unia innowacji” jest zapewnienie, aby nowe produkty i usługi wykorzystujące wiedzę specjalistyczną przyczyniały się w znacznym stopniu do wzrostu gospodarczego i tworzenia nowych miejsc pracy; do realizacji tego celu niezbędna jest jednak baza naukowa na prawdziwie światowym poziomie.

Jednym z głównych celów EPB jest zmniejszenie skali zjawiska drenażu mózgów, zwłaszcza z regionów mniej rozwiniętych pod względem badań, oraz niwelowanie sporych różnic między regionami w wynikach badań i innowacji, w celu zapewnienia doskonałości w całej Unii poprzez inteligentną specjalizację.

Tak jak w przypadku wniosku Komisji dotyczącego programu Horyzont 2020, cały ten proces musi być przeprowadzony przy wykorzystaniu zasad i procedur maksymalnie uproszczonych z punktu widzenia użytkownika.

Definiowanie EPB – otwieranie i łączenie systemów badawczych UE

Europejską przestrzeń badawczą tworzą krajowe systemy badawcze 27 państw członkowskich, finansowane z krajowych dochodów podatkowych. Systemy te pozostaną odrębne, jako że jest to korzystne dla UE i samych państw członkowskich i umożliwia Europie czerpanie korzyści z różnorodności naukowej, kulturowej i geograficznej. Istotne jest, aby państwa członkowskie i regiony rozwijały swoje własne systemy badawcze, opierając się na swoich mocnych stronach i dążąc przy tym do inteligentnej specjalizacji. Jednakże, aby stworzyć EPB konkurencyjną na poziomie światowym, która umożliwiłaby Europie odgrywanie wiodącej roli w radzeniu sobie z istotnymi wyzwaniami oraz która skupiałaby wszystkie państwa członkowskie, krajowe systemy muszą w większym stopniu otworzyć się na siebie wzajemnie i na świat, stając się bardziej połączone i interoperacyjne.

Dzięki temu zwiększy się zarówno konkurencja, jak i współpraca. Konkurencja gwarantuje, że środki przydzielane są najlepszym naukowcom i zespołom badawczym, a współpraca umożliwia najwybitniejszym umysłom wspólne działanie i szybsze znajdowanie przełomowych rozwiązań istotnych wyzwań (starzenie się społeczeństwa, bezpieczeństwo energetyczne, mobilność, degradacja środowiska itp.) oraz pozwala zapobiegać niepotrzebnemu powielaniu badań krajowych i inwestycji w infrastrukturę.

Ze względu na otwartość innowacji oraz charakter nauki w coraz większym stopniu zakładający współpracę, ukończenie tworzenia EPB oznacza także realizację „piątej swobody”[4], tj. swobodnego przemieszczania się naukowców i przepływu wiedzy naukowej, w tym drogą cyfrową[5]. Na podstawie traktatu lizbońskiego[6] i konkluzji Rady Europejskiej europejska przestrzeń badawcza definiowana jest następująco: jednolita, otwarta na świat przestrzeń badawcza oparta na rynku wewnętrznym, w której naukowcy, wiedza naukowa i technologie podlegają swobodnej wymianie, oraz dzięki której Unia i jej państwa członkowskie wzmacniają swoje bazy naukowe i technologiczne, swoją konkurencyjność oraz zdolność do wspólnego rozwiązywania wielkich wyzwań.

Priorytety EPB

W świetle analizy mocnych i słabych stron systemów badawczych w Europie[7] oraz w perspektywie realizacji ogólnego celu zakładającego stopniową, trwałą poprawę wyników i skuteczności badań naukowych w Europie do 2014 r., priorytety EPB są następujące:

· zwiększenie skuteczności krajowych systemów badawczych, między innymi poprzez pobudzenie konkurencji na poziomie krajowym oraz utrzymanie, a nawet zwiększenie nakładów na badania naukowe

· optymalizacja współpracy i konkurencji transnarodowej poprzez opracowanie i wdrażanie wspólnych programów badań w odpowiedzi na główne wyzwania, podnoszenie jakości w drodze swobodnej konkurencji na poziomie europejskim, oraz tworzenie i zapewnianie skutecznego funkcjonowania kluczowych infrastruktur naukowo-badawczych na szczeblu paneuropejskim

· otwarcie rynku pracy dla naukowców – usunięcie barier dla mobilności i możliwości szkoleniowych naukowców oraz oferowanie atrakcyjnych perspektyw kariery

· propagowanie równości płci i uwzględniania tego aspektu w dziedzinie badań naukowych – zapobieganie marnotrawstwu talentów, na które nie możemy sobie pozwolić, w celu dywersyfikacji opinii i metod stosowanych w dziedzinie badań naukowych oraz propagowania doskonałości

· optymalizacja przepływu wiedzy naukowej, dostępu do niej i jej przekazywania, w tym za pośrednictwem cyfrowej EPB – zagwarantowanie wszystkim zainteresowanym stronom możliwości dostępu do wiedzy i jej wykorzystywania.

EPB przyczyni się do zwiększenia wydajności, jakości i będzie miała korzystne skutki, stworzy bowiem nowe możliwości dla wszystkich państw członkowskich. Jest to okazja dla państw członkowskich osiągających słabsze wyniki do przeprowadzenia reformy swojego systemu badań w drodze inteligentnej specjalizacji, a co za tym idzie – przyczynienia się do likwidowania przepaści innowacyjnej. Powyższe działania otrzymają wsparcie z programu Horyzont 2020 i funduszy strukturalnych.

Wymiar zewnętrzny to istotny, przekrojowy i integralny element EPB. Będzie on przedmiotem odrębnego komunikatu, przewidzianego w kolejnych miesiącach 2012 r., dotyczącego strategii zacieśniania i ukierunkowywania międzynarodowej współpracy UE w dziedzinie badań naukowych i innowacji.

Aktualna sytuacja

Tworzenie europejskiej przestrzeni badawczej nie rozpoczyna się od zera. Od 2000 r. UE, państwa członkowskie, inne zainteresowane kraje i strony dokonały w tym zakresie znacznych postępów.

Przykłady postępów w tworzeniu EPB

Kolejne programy ramowe przyczyniały się do tworzenia EPB poprzez bezpośrednie[8] i pośrednie działania, w tym następujące istotne inicjatywy Komisji:

· Europejska Rada ds. Badań Naukowych, promująca konkurencję ogólnoeuropejską w celu propagowania doskonałości w zakresie badań pionierskich

· system ERA-NET umożliwiający koordynację europejskich, krajowych i regionalnych programów badawczych (np. program E-Rare umożliwiający koordynację około połowy programów badawczych dotyczących rzadkich chorób w Europie)

· inicjatywy na mocy art. 185 pozwalające na połączenie unijnych, krajowych i regionalnych działań w programy europejskie (np. Europejski Program Badań Metrologicznych (EMRP), skupiający 44% zasobów UE w dziedzinie techniki pomiarowej)

· działania Marie Curie, które umożliwiły mobilność ponad 60 tys. naukowców

Inicjatywy państw członkowskich:

· Działania na rzecz skoordynowanej polityki w zakresie infrastruktury badawczej, np. ustanowienie Europejskiego Forum Strategii ds. Infrastruktur Badawczych (ESFRI), które opublikowało pierwszy w historii europejski harmonogram tworzenia infrastruktur badawczych[9] oraz dwie europejskie infrastruktury badawcze, które otrzymały[10] status konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (ERIC[11]); a także wiele innych inicjatyw, które zostały uruchomione lub znajdują się w fazie przygotowań[12]

· Wspólne planowanie[13] w celu sprostania istotnym wyzwaniom; nabiera ono rozmachu i cieszy się rosnącym poparciem politycznym – świadczy o tym np. porozumienie państw członkowskich z 2010 r. dotyczące wytycznych w sprawie warunków ramowych wspólnego planowania badań naukowych[14]. Odrębny przypadek stanowi w tym kontekście europejskie stowarzyszenie badań nad energią, odpowiedzialne za prowadzenie paneuropejskich programów badawczych zgodnie z planem EPSTE[15].

· Europejskie partnerstwo na rzecz naukowców[16] pozwalające na lepsze zarządzanie karierami naukowymi w rosnącej liczbie placówek naukowych; inicjatywa ta przyczyniła się do przyjęcia zaproponowanej przez Komisję Europejskiej karty naukowca oraz Kodeksu postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych[17] (karta i kodeks); niektóre państwa członkowskie z powodzeniem dokonały ich transpozycji do swoich systemów krajowych, przyjmując sprzyjające temu uregulowania prawne[18]

· wspólne działania na rzecz transferu wiedzy[19] gwarantujące, że państwa członkowskie przyjęły strategie w dziedzinie rozpowszechniania wiedzy

Wspólnoty wiedzy i innowacji Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii przyczyniają się do powstawania paneuropejskich partnerstw w dziedzinie badań, innowacji i edukacji, które mają być częścią programu Horyzont 2020.

Jednak postępy w poszczególnych wymiarach EPB i państwach członkowskich nie były równomierne. O ile na przykład istnienie organu strategicznego, harmonogramu i regulacji prawnych miało korzystny wpływ na infrastruktury badawcze, o tyle wdrożenie wspólnego planowania przebiega powoli i optymalny poziom konkurencji nie został osiągnięty. Również rozbieżności między bardziej zaawansowanymi technologicznie i słabiej rozwiniętymi państwami członkowskimi są szczególnie widoczne, jeśli chodzi o metody rozpowszechniania wiedzy oraz warunki i perspektywy kariery naukowej.

2.           Pragmatyczne podejście do ukończenia tworzenia EPB do 2014 r. – odpowiedzialność i działania

Ze względu na ograniczenia czasowe, najbardziej skutecznym i pragmatycznym rozwiązaniem umożliwiającym dotrzymanie terminu 2014 r. jest wzmocnienie partnerstwa w ramach EPB między państwami członkowskimi, Komisją i zainteresowanymi organizacjami badawczymi[20], tj. zacieśnienie go, rozszerzenie i zwiększenie jego skuteczności. Należy w tym celu poszerzyć podstawowe partnerstwo w dziedzinie EPB między państwami członkowskimi i Komisją poprzez systematyczne włączanie do współpracy w stosownych przypadkach zainteresowanych organizacji, takich jak Science Europe (która skupia organizacje finansujące i wykonujące badania).

Przypisanie wyraźnej roli zainteresowanym organizacjom badawczym to nowy i ważny aspekt. Jest to zgodne z ich oczekiwaniami, wynikami konsultacji społecznych na temat EPB i wielokrotnymi apelami Rady[21]. Opiera się ona na poprzednich inicjatywach zainteresowanych stron, takich jak plan działania dla EPB opracowany przez Europejską Fundację Naukową / EUROHORC (europejskie stowarzyszenie skupiające szefów organizacji finansujących i prowadzących badania naukowe)[22] oraz seria nieformalnych sympozjów trójstronnych[23] z udziałem przedstawicieli państw członkowskich wysokiego szczebla, organizacji finansujących badania oraz Komisji, organizowanych przez EUROHORC i kontynuowanych przez Science Europe.

Podejście skupia się na najważniejszych priorytetach, opiera na zasadzie odpowiedzialności i ukierunkowane jest na działania, a wszystkie strony zobowiązane są – w zakresie swoich kompetencji – doprowadzić do konkretnych ulepszeń w systemie badawczym UE.

Reformy i działania, jakie należy wdrożyć do 2014 r. w odniesieniu do poszczególnych celów priorytetowych zostały przedstawione poniżej.

2.1.        Zwiększenie skuteczności krajowych systemów badawczych

Swobodna konkurencja na poziomie krajowym ma zasadnicze znaczenie dla uzyskania jak największej zyskowności nakładów publicznych na badania naukowe. Do najlepszych praktyk, jakie wszystkie państwa członkowskie powinny stosować, należą następujące działania:

· przyznawanie finansowania w drodze otwartych zaproszeń do składania wniosków, które to wnioski oceniane są przez komisje złożone z wybitnych niezależnych ekspertów krajowych i zagranicznych (wzajemna weryfikacja[24]), co zachęcić ma naukowców do osiągania poziomów skuteczności adekwatnych do konkurencji międzynarodowej

· wykorzystanie oceny jakości organizacji i zespołów wykonujących badania oraz ich wyników jako podstawy dla decyzji w sprawie finansowania instytucjonalnego – wzajemna weryfikacja może być częścią tej oceny i prowadzić – w perspektywie długoterminowej – do zmian organizacyjnych.

Wprawdzie państwa członkowskie mogą przywiązywać do tych dwóch koncepcji różną wagę, jednak wszystkie powinny je stosować jako podstawę swoich decyzji w sprawie finansowania badań w celu zlikwidowania rozbieżności wyników w UE.

Wzywa się państwa członkowskie do:

· wprowadzenia lub intensyfikacji finansowania przyznawanego na zasadach konkurencji w drodze zaproszeń do składania wniosków i instytucjonalnej oceny jako głównych metod przydziału środków publicznych na badania i innowacje, wraz z wprowadzeniem w razie potrzeby reform legislacyjnych

· zapewnienia, aby wszystkie organy publiczne odpowiedzialne za przydzielanie środków na badania stosowały podstawowe zasady międzynarodowej wzajemnej weryfikacji

Komisja zamierza:

· propagować wzajemne uczenie się i wymianę dobrych praktyk między państwami członkowskimi w zakresie usuwania krajowych barier prawnych i innych, utrudniających tworzenie EPB i realizację priorytetów określonych w niniejszym komunikacie

· za pośrednictwem platformy inteligentnej specjalizacji – wspierać państwa członkowskie i regiony w korzystaniu z funduszy strukturalnych w celu wzmocnienia zdolności badawczych oraz opracowania strategii inteligentnej specjalizacji, w tym wsparcia dla wspólnych programów badawczych, zgodnie z celami polityki spójności

· wspierać katedry naukowe EPB mające wspomagać zmiany strukturalne w instytucjach w celu podniesienia jakości ich badań naukowych do międzynarodowego poziomu doskonałości

2.2.        Optymalizacja współpracy i konkurencji transnarodowej

Wspólne podejmowanie istotnych wyzwań

UE musi działać szybko i spójnie, aby, przy ograniczonych nakładach publicznych na badania, jej starania i ich skutki osiągnęły poziom niezbędny do sprostania wielkim wyzwaniom. Strategiczne programy badawcze opracowane w ramach inicjatyw w zakresie wspólnego planowania są dowodem na zaangażowanie państw członkowskich na rzecz rozwiązywania istotnych wyzwań, zgodnie z założeniami deklaracji z Lund z 2009 r.[25] i apelami Rady[26]. Wspólne planowanie może także ułatwić współpracę z partnerami międzynarodowymi. Jednakże wdrażanie nie przyniosło dotychczas oczekiwanych rezultatów. Najważniejszą kwestią jest umożliwienie badań i innowacji transgranicznych poprzez wykorzystanie synergii między programami krajowymi i międzynarodowymi, co wymaga raczej strategicznego dostosowania różnych źródeł środków krajowych i funduszy unijnych niż odwoływania się do finansowania transgranicznego per se. Poziom dostosowania jest obecnie zbyt niski, aby mógł mieć poważny wpływ na duże i złożone wyzwania[27]. Wynika to częściowo z różnic pomiędzy krajowymi zasadami finansowania i procedurami selekcji, ale jest także kwestią woli politycznej.

Należy stworzyć warunki umożliwiające wszystkim państwom członkowskim czerpanie korzyści z zacieśnionej współpracy transgranicznej oraz wzrostu konkurencji poprzez:

– zdefiniowanie wspólnych priorytetów i wspólnych programów badawczych, w oparciu o inicjatywy w zakresie wspólnego planowania oraz rezultaty perspektywicznych działań strategicznych;

– wdrażanie wspólnych programów badawczych, w miarę możliwości, poprzez wspólne lub co najmniej zsynchronizowane między państwami członkowskimi zaproszenia do składania wniosków, poddawanych wspólnej wzajemnej weryfikacji międzynarodowej w celu zagwarantowania porównywalnych ocen dla wszystkich wniosków. Zapewniłoby to konkurencję na szczeblu paneuropejskim, której korzyści są już powszechnie uznane przez państwa członkowskie (właśnie z tego powodu prawie wszystkie z nich uczestniczą regularnie we wspólnych zaproszeniach do składania wniosków, a niektóre decydują się na udzielanie finansowania krajowego naukowcom figurującym na liście rezerwowej EPB). Pozwoliłoby to również na uwypuklenie mocnych i słabych stron poszczególnych krajów w poszczególnych dziedzinach, pomagając w ten sposób państwom członkowskim podjąć decyzję o obszarach ewentualnej specjalizacji;

– wspólne wdrażanie i/lub finansowanie zaproszeń do składania wniosków i projektów, w oparciu o dotychczasowe doświadczenia i przepisy dotyczące partnerstw publiczno-publicznych w ramach programu Horyzont 2020. W tym celu krajowe zasady finansowania powinny zostać uspójnione, a następnie złożyć się na wspólne standardy europejskie.

W stosownych przypadkach wspólne programy badawcze powinny być wdrażane we współpracy z krajami spoza UE.

Wzywa się państwa członkowskie do:

· intensyfikacji starań na rzecz wdrożenia wspólnych programów badawczych mających na celu sprostanie istotnym wyzwaniom, poprzez wymianę informacji o działaniach w uzgodnionych obszarach priorytetowych, zapewnienie dopływu odpowiedniego finansowania krajowego i jego strategiczne dostosowanie na poziomie europejskim w tych dziedzinach, oraz przeprowadzenie wspólnych ocen ex-post

· zapewnienia wzajemnego uznawania ocen zgodnych z międzynarodowymi normami w zakresie wzajemnej weryfikacji jako podstawy krajowych decyzji w sprawie finansowania

· usunięcia barier prawnych i innych barier utrudniających interoperacyjność transgraniczną krajowych programów celem umożliwienia wspólnego finansowania działań, w stosownych przypadkach, we współpracy z krajami spoza UE

Zainteresowane organizacje badawcze wzywa się do:

· uzgodnienia wspólnych zasad finansowania (koszty kwalifikowalne, wymogi w zakresie sprawozdawczości itp.), aby zapewnić spójność i interoperacyjność (transgraniczną) krajowych programów badawczych i uprościć je dla naukowców

· dalszego rozwijania i rozszerzenia zakresu inicjatyw: Lead-Agency (instytucji wiodącej), Money-Follows-Cooperation Line (pieniądze idą za współpracą), Money-Follows-Researcher (pieniądze idą za naukowcem) i innych modeli współpracy transgranicznej

· pilotowania wykorzystania zsynchronizowanych zaproszeń do składania ofert oraz, w miarę możliwości, wprowadzenia jednej wspólnej międzynarodowej oceny wniosków w ramach wzajemnej weryfikacji jako podstawy decyzji w sprawie finansowania

Komisja zamierza:

· Kontynuować i stymulować partnerstwa publiczno-publiczne i uczestniczyć w nich, aby sprostać istotnym wyzwaniom przedstawionym w komunikacie w sprawie partnerstwa na rzecz badań naukowych i innowacji[28], zachęcić państwa członkowskie do zwiększania wkładu, a także zapewnić ścisłą koordynację z odnośnymi działaniami w ramach programu Horyzont 2020

· Na podstawie informacji dostarczonych przez państwa członkowskie planować działania w uzgodnionych obszarach priorytetowych w celu wskazania mocnych i słabych stron, luk oraz powielanych działań

· wspierać państwa członkowskie i organizacje finansujące badania w realizacji wspólnych międzynarodowych ocen w ramach wzajemnej weryfikacji oraz w określaniu wspólnych standardów finansowania, np. za pośrednictwem logo EPB, firmującego najlepsze praktyki w zakresie transgranicznych operacji badawczych

Skuteczne finansowanie i wykorzystanie infrastruktury badawczej

Doskonałość w dziedzinie badań naukowych zależy od dostępu do światowej klasy instalacji i infrastruktur badawczych, w tym e-infrastruktur opartych na technologiach informacyjno-komunikacyjnych. Takie infrastruktury pozwalają przyciągnąć talenty oraz stymulują innowacyjność i możliwości w zakresie działalności gospodarczej. E-infrastruktury oparte na technologiach informacyjno-komunikacyjnych umożliwiają w szczególności zespołom rozproszonym pod względem geograficznym współpracę w ramach coraz częściej przeprowadzanych badań wymagających przetwarzania dużych ilości danych (e-Nauka). Wyzwanie stanowi w tym przypadku uzyskanie zobowiązań krajowych niezbędnych do realizacji planu działań ESFRI, osiągnięcie maksymalnej korzyści z inwestycji na wszystkich poziomach, usunięcie przeszkód utrudniających budowę i funkcjonowanie tych infrastruktur oraz zapewnienie badaczom otwartego dostępu do infrastruktur badawczych w całej Europie. Inicjatywa „Unia innowacji” obejmuje zobowiązanie do ukończenia lub co najmniej rozpoczęcia do 2015 r. budowy 60% priorytetowych infrastruktur badawczych stanowiących przedmiot paneuropejskiego zainteresowania, przewidzianych w planie działania ESFRI. Inwestycje konieczne do realizacji tego celu przewyższają środki indywidualnych państw, niezbędne jest zatem połączenie zasobów regionalnych, krajowych i europejskich, zwłaszcza w przypadku infrastruktur badawczych ERIC oraz rozproszonych instalacji wymagających udziału jak największej liczby krajów, których zdolności krajowe i regionalne są światowej klasy.

Wiele nowych europejskich infrastruktur badawczych jest częścią partnerstw międzynarodowych lub europejskimi oddziałami światowych sieci. Konieczne jest zapewnienie kontroli kosztów i zarządzania projektami globalnymi. Grupa dwudziestu największych gospodarek świata (G20) zajmuje się tymi kwestiami przy aktywnym udziale Komisji.

Wzywa się państwa członkowskie do: · potwierdzenia zobowiązań finansowych dotyczących budowy i funkcjonowania globalnych, krajowych i regionalnych infrastruktur badawczych stanowiących przedmiot paneuropejskiego zainteresowania, przewidzianych przez ESFRI, w szczególności przy opracowywaniu krajowych planów działań oraz kolejnych programów funduszy strukturalnych · usunięcia barier prawnych i innych barier, które utrudniają transgraniczny dostęp do infrastruktur badawczych Komisja zamierza: · wspierać za pośrednictwem programu Horyzont 2020 dostęp do infrastruktur badawczych, jak również trwającą ogólną integrację infrastruktury badawczej UE, w szczególności posiadającej status ERIC · zachęcać państwa członkowskie do dostosowywania planów działania w zakresie infrastruktury badawczej do planu działania ESFRI i strategii inteligentnej specjalizacji w ramach programów w dziedzinie badań i innowacji współfinansowanych z funduszy strukturalnych, zwiększając tym samym zdolności mniej uprzywilejowanych regionów do przyjmowania infrastruktur badawczych stanowiących przedmiot paneuropejskiego zainteresowania i udziału w nich · wspierać programy szkoleniowe dotyczące zarządzania takimi infrastrukturami badawczymi · opracować we współpracy z ESFRI, e-IRG[29] i innymi zainteresowanymi stronami Kartę dostępu, w której określone zostaną wspólne normy, zharmonizowane zasady dostępu oraz warunki korzystania z infrastruktur badawczych · współpracować z ESFRI w celu ustalenia priorytetów wdrażania planu działania oraz udzielenia państwom członkowskim porad i wskazówek, jak radzić sobie z prawnymi, finansowymi lub technicznymi przeszkodami utrudniającymi wdrożenie · opracować wraz z ESFRI, e-IRG oraz innymi zainteresowanymi stronami wspólne zasady oceny, kryteria oceny skutków i narzędzia monitorowania, które mogą być stosowane w programach regionalnych, krajowych i europejskich w celu umożliwienia łączenia funduszy pochodzących z różnych źródeł · współpracować z e-IRG na rzecz propagowania spójności podejścia unijnego i krajowego do rozwoju i wykorzystania e-infrastruktur opartych na technologiach informacyjno-komunikacyjnych

2.3.        Otwarcie rynku pracy dla naukowców

Mobilność naukowców[30] przyczynia się do doskonałości, jednak na drodze do prawdziwie europejskiego rynku pracy w dziedzinie badań naukowych wciąż stoi wiele przeszkód[31]. Do najważniejszych z nich należy brak przejrzystych, otwartych i opartych na osiągnięciach zawodowych procedur rekrutacji[32], co zmniejsza atrakcyjność karier naukowych oraz szkodzi mobilności, równouprawnieniu płci i osiąganym wynikom.

Zapewnienie obywatelom innych krajów / nierezydentom dostępu do grantów krajowych i umożliwienie przenoszenia tych grantów między państwami ułatwiłoby mobilność[33]. W niektórych przypadkach uniemożliwiają to bariery prawne i administracyjne. Inicjatywy takie jak „pieniądze idą za naukowcem”[34] pokazują, jak można usuwać takie bariery i w jaki sposób państwa członkowskie i organizacje badawcze mogą zapewniać dostęp do grantów krajowych i możliwość ich przenoszenia, dbając jednocześnie o interesy wszystkich stron.

Do innych przeszkód należy zaliczyć polityki w dziedzinie zasobów ludzkich, które skutkują słabymi perspektywami kariery dla młodych naukowców, praktykami sprzecznymi z zasadą równości płci, utrudnieniami pod względem zabezpieczenia społecznego oraz niewystarczającą mobilnością między środowiskiem akademickim a biznesem – tylko jeden na sześciu akademickich pracowników naukowych ma doświadczenie z sektora prywatnego[35]. Utrzymują się także przeszkody dla należytego uznawania dyplomów akademickich.

Wzywa się państwa członkowskie do: · usunięcia barier prawnych i innych przeszkód uniemożliwiających stosowanie otwartych, przejrzystych i opartych na osiągnięciach zawodowych procedur rekrutacji naukowców · usunięcia barier prawnych i innych przeszkód, które utrudniają transgraniczny dostęp do grantów krajowych i możliwość ich przenoszenia · wspierania wprowadzania w życie deklaracji zobowiązań[36] w celu dostarczenia naukowcom skoordynowanych i spersonalizowanych informacji i usług za pośrednictwem paneuropejskiej sieci EURAXESS[37] · wsparcia dla opracowywania i realizacji ustrukturyzowanych programów innowacyjnych szkoleń dla doktorantów zgodnie z zasadami innowacyjnego szkolenia doktorantów[38] · przyjęcia sprzyjających uregulowań prawnych[39] umożliwiających wdrożenie strategii w dziedzinie zasobów ludzkich dla naukowców uwzględniającej kartę i kodeks[40] Zainteresowane organizacje badawcze wzywa się do: · ogłaszania wszystkich wakatów na portalu EURAXESS (Jobs) przy użyciu wspólnych profili przewidzianych w europejskich ramach kariery naukowej[41] · obsadzania stanowisk w dziedzinie badań w drodze otwartych, przejrzystych i opartych na osiągnięciach zawodowych procedur rekrutacji, proporcjonalnych do poziomu stanowiska, zgodnie z podstawowymi założeniami karty i kodeksu i uwzględniając w rekrutacji obywateli państw trzecich · opracowania strategii wspierających rozwój kariery naukowców zgodnie ze strategią w dziedzinie zasobów ludzkich dla naukowców · określenia i wdrożenia zasad dostępu do krajowych grantów i możliwości ich przenoszenia · zapewnienia ustrukturyzowanego szkolenia dla doktorantów, odpowiadającego zasadom innowacyjnego szkolenia doktorantów · opracowania i wdrożenia ustrukturyzowanych programów na rzecz zwiększenia mobilności między sektorem przemysłu a środowiskiem akademickim[42] · Komisja zamierza: · zacieśnić współpracę i koordynację w ramach sieci EURAXESS, tak aby umożliwiała ona naukowcom dostęp do dostosowanej do potrzeb pomocy · wspierać tworzenie europejskiego mechanizmu akredytacji w celu zapewnienia na uniwersytetach i w instytucjach badawczych finansowanych ze środków publicznych zarządzania zasobami ludzkimi zgodnie z założeniami karty i kodeksu · wspierać działania grupy państw pionierskich na rzecz ustanowienia systemu automatycznego uznawania porównywalnych dyplomów [43] · podejmować inicjatywy na rzecz zniesienia barier, jakie naukowcy napotykają w UE w zakresie zabezpieczenia społecznego oraz kontynuować ułatwianie wjazdu i pobytu naukowców z państw trzecich poprzez: – wyjaśnienie w drodze komunikatu unijnych zasad koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego dla grup pracowników o wysokim poziomie mobilności wewnątrzunijnej, w tym naukowców – wznowienie prac nad dyrektywą w sprawie przenoszenia uprawnień emerytalnych, ustanawiającą minimalne normy dotyczące nabywania i zachowywania dodatkowych uprawnień emerytalnych[44] – wspieranie zainteresowanych stron w tworzeniu paneuropejskiego funduszu dodatkowych świadczeń emerytalnych dla naukowców – rewizję dyrektywy 2005/71/WE w sprawie szczególnej procedury przyjmowania obywateli państw trzecich w celu prowadzenia badań naukowych.

2.4.        Zapewnienie równości płci i uwzględniania aspektu płci w dziedzinie badań naukowych

Pomimo krajowych i unijnych strategii na rzecz zapewnienia równości płci, dziedzina badań europejskich wciąż charakteryzuje się znacznym brakiem wysoko wykwalifikowanych kobiet i nieefektywnym wykorzystaniem ich kompetencji. Roczny wzrost liczby kobiet naukowców jest niższy niż połowa rocznej liczby kobiet – absolwentów studiów doktoranckich; zbyt mało kobiet znajduje się też na stanowiskach kierowniczych lub jest zaangażowanych w proces podejmowania decyzji. W 2005 r. Rada przyjęła za cel, aby odsetek kobiet na kierowniczych stanowiskach w publicznym sektorze badań wynosił 25%, jednak w 2009 r. kobiety stanowiły jedynie 13 % szefów instytucji szkolnictwa wyższego[45]. Nadal w zbyt małym stopniu uwzględnia się aspekt płci przy opracowywaniu, ocenie i realizacji badań.

Konieczna jest poprawa sytuacji w odniesieniu do wszystkich tych kwestii w celu zwiększenia jakości i wagi badań. Komisja zobowiązała się już zapewnić, aby odsetek osób płci niedostatecznie reprezentowanej we wszystkich grupach ekspertów, komisjach i komitetach istniejących przy Komisji wynosił 40%, a założenie to ma znaleźć zastosowanie szczególnie w ramach programu Horyzont 2020.

Wzywa się państwa członkowskie do: · stworzenia warunków prawnych i politycznych oraz zapewnienia zachęt do: – usunięcia barier prawnych i innych uniemożliwiających rekrutację, zatrzymywanie w zawodzie i karierę zawodową kobiet naukowców, przestrzegając przy tym w pełni przepisów unijnych dotyczących równości płci[46] – zajęcia się dysproporcjami pod względem płci w procesie podejmowania decyzji – lepszego uwzględniania wymiaru płci w programach badawczych · tworzenia partnerstw z agencjami odpowiedzialnymi za finansowanie, organizacjami badawczymi i uniwersytetami w celu wspierania kulturowej i instytucjonalnej zmiany w zakresie równości płci (karty, umowy dotyczące działalności, nagrody…) · zagwarantowania, by osoby płci niedostatecznie reprezentowanej stanowiły co najmniej 40% członków komitetów uczestniczących w procesie rekrutacji i rozwoju kariery oraz tworzenia i oceny programów badawczych Zainteresowane organizacje badawcze wzywa się do: · wdrożenia zmian instytucjonalnych w zakresie zarządzania zasobami ludzkimi, finansowania, procesu decyzyjnego i programów badawczych poprzez przyjęcie planów równości płci mających na celu: – przeprowadzenie oceny skutków/audytów procedur i praktyk w celu zidentyfikowania uprzedzeń płciowych – wdrożenie innowacyjnych strategii w celu skorygowania wszelkich uprzedzeń – określenie celów i monitorowanie postępów za pomocą wskaźników Komisja zamierza: · wspierać równość płci i uwzględnianie aspektu płci w programach i projektach Horyzont 2020, począwszy od etapu koncepcji, poprzez wdrożenie aż do oceny, w tym poprzez stosowanie zachęt · przedstawić w 2013 r. wniosek dotyczący zalecenia dla państw członkowskich zawierającego wspólne wytyczne dotyczące zmian instytucjonalnych na rzecz promowania równości płci na uniwersytetach i w instytucjach badawczych.

2.5.        Optymalizacja przepływu wiedzy naukowej, dostępu do niej i jej przekazywania

Naukowcy, instytucje badawcze, przedsiębiorstwa i obywatele mający dostęp do wiedzy naukowej, wymieniający ją i wykorzystujący oraz posiadający możliwość wyrażenia w odpowiednim momencie swoich oczekiwań lub obaw w tym zakresie, są dla badań i innowacji źródłem korzyści. Głównym wyzwaniem jest powszechne wdrożenie otwartego dostępu (Open Access), tzn. swobodnego dostępu do Internetu oraz możliwości korzystania z publikacji i danych naukowych pochodzących z badań finansowanych ze środków publicznych, ze względu na zróżnicowany stan rozwoju polityk państw członkowskich w tej dziedzinie. Bardziej ogólnie, w celu zwiększenia gospodarczych skutków badań musimy wspierać otwartość innowacji (Open Innovation), powiązania między sektorami badań naukowych, światem biznesu a szkolnictwem (trójkąt wiedzy), na przykład za pośrednictwem EIT, a w szczególności transfer wiedzy między publicznymi instytucjami badawczymi a sektorem prywatnym, przy poszanowaniu praw własności intelektualnej. Ponieważ tworzenie i transfer wiedzy odbywa się w większości drogą cyfrową, należy promować cyfrową EPB, aby usunąć wszystkie bariery uniemożliwiające swobodny dostęp online do cyfrowych usług badawczych w zakresie współpracy, przetwarzania danych oraz dostęp do informacji naukowej (e-nauka) oraz do e-infrastruktur. Różne modele transferu wiedzy, jej obiegu i dostępu do niej powinny być także należycie uwzględniane w ramach współpracy badawczej z krajami spoza UE.

Wzywa się państwa członkowskie do: · określenia i koordynowania polityk dostępu do informacji naukowej oraz jej ochrony[47] · zapewnienia, by publiczne badania naukowe przyczyniały się do otwartości innowacji (Open Innovation) i propagowały transfer wiedzy pomiędzy sektorem publicznym i prywatnym za pośrednictwem krajowych strategii w dziedzinie transferu wiedzy · zharmonizowania zasad dostępu do publicznych e-infrastruktur badawczych i związanych z edukacją i wykorzystywania tych infrastruktur oraz powiązanych usług cyfrowych w dziedzinie badań, aby umożliwić tworzenie różnego rodzaju konsorcjów skupiających partnerów publicznych i prywatnych · przyjęcia i wdrożenia krajowych strategii dotyczących tożsamości elektronicznej naukowców, co umożliwiłoby im ponadnarodowy dostęp do cyfrowych usług w dziedzinie badań naukowych Zainteresowane organizacje badawcze wzywa się do: · przyjęcia i wdrożenia środków na rzecz otwartego dostępu do publikacji i danych pochodzących z badań naukowych finansowanych ze środków publicznych · wdrażania i propagowania wprowadzania tożsamości elektronicznej i cyfrowych usług w dziedzinie badań naukowych · zapewnienia optymalnej interakcji, powiązań oraz strategicznego partnerstwa między środowiskiem akademickim a przemysłem, a także opracowania wspólnych programów badań realizowanych w ramach współpracy w celu maksymalnego wykorzystania wyników badań · poprawy uznawania i profesjonalizacji działań transferu wiedzy oraz wzmocnienia roli biur transferu wiedzy Komisja zamierza: · wprowadzić otwarty dostęp do publikacji naukowych jako ogólną zasadę dla wszystkich projektów finansowanych ze środków unijnych w ramach programu Horyzont 2020; w odniesieniu do wyników badań naukowych – wypracować elastyczne podejście, uwzględniające różne dziedziny nauki oraz interesy przedsiębiorstw · kontynuować finansowanie projektów związanych z otwartym dostępem · przyjąć komunikat i zalecenie dla państw członkowskich w sprawie dostępu do informacji naukowej i jej ochrony w epoce cyfrowej · zaproponować plan działań na rzecz rozwoju e-infrastruktury w celu wsparcia e-nauki poprzez otwarty dostęp do narzędzi badawczych i zasobów · wspierać działania mające na celu podnoszenie świadomości zainteresowanych stron na temat otwartego dostępu i e-nauki · opracować, w drodze dogłębnej analizy istniejących inicjatyw, kompleksowe podejście polityczne do Open innovation i transferu wiedzy oraz przeprowadzić na temat tych kwestii konsultacje z zainteresowanymi stronami · współpracować z zainteresowanymi stronami w celu stworzenia zestawu modelowych umów konsorcjum w celu intensywniejszego transferu wiedzy · ułatwić stworzenie forum państw członkowskich, które posłuży jako platforma systematycznej wymiany i raportowania na temat rozwoju sytuacji w poszczególnych krajach w zakresie świadczenia, wdrażania i wykorzystania cyfrowych usług w dziedzinie badań

3.           Warunki sukcesu – wola polityczna, odpowiedzialność, metody wdrażania i przejrzystość

Państwa członkowskie – główni aktorzy

Państwa członkowskie przede wszystkim muszą przeprowadzić niezbędne reformy krajowe i stworzyć warunki konieczne do ukończenia tworzenia EPB. Muszą również wspierać wdrożenie tych reform, ułatwiając działania, za które odpowiadają organizacje finansujące i prowadzące badania. Aby wdrażanie przebiegało optymalnie, konieczne będą zarówno permanentne, jak i doraźne struktury i procesy robocze, a kierowniczą rolę powinna przyjąć na siebie Rada[48]. Cel ten można osiągnąć po części dostosowując istniejące komitety i grupy EPB, takie jak ERAC – główny organ doradczy Rady i Komisji ds. polityki w zakresie EPB, którego zakres uprawnień zostanie poddany przeglądowi do końca 2012 r.[49] Państwa członkowskie muszą również wziąć udział w monitorowaniu i ocenie postępów oraz wspierać kierowanie na szczeblu politycznym w kontekście rocznego cyklu europejskiego semestru.

Zainteresowane strony w dziedzinie badań naukowych – przyspieszenia wdrażania

Zainteresowane organizacje badawcze powinny wziąć na siebie odpowiedzialność za skierowane do nich działania EPB w zakresie przysługujących im uprawnień i właściwości, ustalonych przez władze krajowe. Właściwe zainteresowane organizacje badawcze zostaną zaproszone do podpisania z komisarzem wspólnego oświadczenia, w którym ogólnie wyrażą swoją wolę działania na rzecz utworzenia EPB. Powinny one także określić, w formie protokołu ustaleń podpisanego wspólnie z Komisją lub jednostronnej deklaracji, jakie konkretne działania na rzecz EPB zamierzają podjąć (harmonogram, oczekiwane rezultaty, publiczne sprawozdania na temat postępów itp.), celem poinformowania właściwych organów krajowych oraz innych partnerów.

Komisja – zwiększenie wsparcia

Komisja podejmie wyżej wymienione działania wchodzące w zakres jej odpowiedzialności, a w przypadku pozostałych działań będzie wspierać państwa członkowskie i zainteresowane organizacje. Zadba o to, aby program Horyzont 2020 przyczynił się do ukończenia tworzenia i funkcjonowania EPB do 2014 r., będzie wspierać zgodne z założeniami EPB działania dotyczące kariery i mobilności naukowców, uwzględniania aspektu płci, współpracy transgranicznej, otwartego dostępu, transferu wiedzy oraz infrastruktur. Zapewni rozwój integracyjnej polityki w dziedzinie EPB, wspierając zorganizowany dialog z zainteresowanymi organizacjami badawczymi oraz odpowiednimi organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, np. za pośrednictwem specjalnej platformy skupiającej zainteresowane strony.

Przejrzyste monitorowanie

Przedstawione w niniejszym komunikacie podejście zakładające wzmocnione partnerstwo nie zastępuje przepisów ani nie wyklucza prawa Komisji do przedkładania wniosków legislacyjnych w oparciu o nowe przepisy TFUE dotyczące EPB. W związku z tym Komisja opracuje solidny mechanizm monitorowania EPB opierający się na wskaźnikach[50] dotyczących wszystkich działań w celu monitorowania reform polityki w zakresie EPB i ich wdrażania, dzięki którym Rada, Parlament Europejski i środowisko naukowe zyskają przejrzystość, a Komisja – podstawę dla swoich własnych przyszłych decyzji. Komisja określi scenariusz odniesienia w 2012 r. przy użyciu oficjalnych statystyk i wyników badań / ankiet. Pierwsze roczne sprawozdanie z postępów w ramach EPB ukaże się w 2013 r. i zostanie przekazane Radzie i Parlamentowi Europejskiemu; scenariusz odniesienia zostanie w nim porównany z działaniami zapowiedzianymi przez państwa członkowskie w następstwie niniejszego komunikatu. Od 2014 r. pełna ocena postępów będzie przekazywana Radzie i Parlamentowi Europejskiemu. Jeżeli postępy te nie będą wystarczające, rozważone zostaną różne możliwości, w tym opcje legislacyjne opierające się na nowych przepisach TFUE, które przedstawione są w załączonej ocenie skutków. Monitorowanie odbywać się będzie w ścisłym powiązaniu z europejskim semestrem, utrzymana zostanie przy tym spójność z pozostałymi stosownymi działaniami monitorującymi – np. inicjatywą „Unia innowacji” i programem Horyzont 2020.

[1]               „Internationalisation of business investments in R&D and analysis of their economic impact” (Internacjonalizacja nakładów przedsiębiorstw na B&R oraz analiza ich skutków gospodarczych), planowane badanie na zlecenie Dyrekcji Generalnej ds. Badań Naukowych i Innowacji.

[2]               COM (2010) 546.

[3]               „Europa potrzebuje jednolitej przestrzeni badawczej, aby przyciągać talenty i inwestycje. Utrzymującymi się lukami należy zatem szybko się zająć, a tworzenie europejskiej przestrzeni badawczej musi zostać ukończone do 2014 roku, tak aby stworzyć prawdziwy jednolity rynek wiedzy, badań i innowacji.” konkluzje Rady Europejskiej z lutego 2011 r.; konkluzje Rady Europejskiej z marca 2012 r.

[4]               Konkluzje prezydencji Rady Europejskiej 7652/1/08 z marca 2008 r.

[5]               tj. nieograniczona przestrzeń online dla przepływu wiedzy i technologii – „cyfrowa EPB”.

[6]               Zob. art. 179 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

[7]               Zob. ocena skutków ex-ante; wyniki konsultacji społecznej na temat EPB http://ec.europa.eu/research/era/ oraz opinia Komitetu Europejskiej Przestrzeni Badawczej nr 1215/11 z grudnia 2011 r.

[8]               Wsparcie naukowe JRC na rzecz polityki unijnej.

[9]               http://ec.europa.eu/research/infrastructures/pdf/esfri-strategy_report_and_roadmap.pdf

[10]             Badanie na temat zdrowia, starzenia się i przechodzenia na emeryturę w Europie (Survey for Health Ageing and Retirement in Europe, http://www.share-project.org/) oraz wspólne zasoby językowe i infrastruktura technologiczna (Common Language Resources and Technology Infrastructure http://www.clarin.eu/external/) [europejskie badanie społeczne (European Social Science Survey) wystąpiło o status ERIC w marcu 2012 r.]

[11]             http://ec.europa.eu/research/infrastructures/index_en.cfm?pg=eric

[12]             Realizacja dziesięciu spośród 48 projektów uwzględnionych w harmonogramie ESFRI z 2010 r. trwa (np. trzy infrastruktury na potrzeby badań biologicznych zostały uruchomione w ubiegłym roku – Analiza i eksperymenty na ekosystemach (ANAEE – Analysis and Experimentation on Ecosystems), Biologia systemów w Europie (ISBE – Systems Biology-Europe), oraz Infrastruktura badań w zakresie zasobów mikrobiologicznych w UE (MIRRI – EU Microbial Resource Research Infrastructure) [http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=IP/11/522], a realizacja 16 kolejnych może rozpocząć się przed końcem 2012 r. (http://ec.europa.eu/research/infrastructures/index_en.cfm?pg=preparatory_phase_projects)

[13]             COM(2008)468; zob. także portal wspólnego planowania: http://ec.europa.eu/research/era/areas/programming/joint_programming_en.htm

[14]             http://ec.europa.eu/research/era/docs/en/voluntary_guidelines.pdf z zadowoleniem przyjęte w konkluzjach Rady 17166/10 z listopada 2010 r.

[15]             www.eera-set.eu ; COM(2007) 723

[16]             COM (2008)317 oraz konkluzje Rady 13671/08 z września 2008 r.

[17]             Zalecenie Komisji Europejskiej do państw członkowskich C(2005) 576 – Karta stanowi ramy dla zarządzania ścieżkami kariery naukowców, a kodeks promuje otwarte i przejrzyste procedury rekrutacji i oceny.

[18]             Np. przegląd trzy lata po wdrożeniu konkordatu Zjednoczonego Królestwa http://www.vitae.ac.uk/, marzec 2012 r.

[19]             Na podstawie zalecenia Komisji w sprawie zarządzania własnością intelektualną w ramach działań związanych z transferem wiedzy oraz Kodeksu postępowania dla uczelni wyższych i innych publicznych instytucji badawczych, C(2008) 1329.

[20]             Federacyjne i przedstawicielskie organy podmiotów publicznych i prywatnych z sektora badawczego (w tym naukowcy, uniwersytety, organizacje finansujące i wykonujące badania) oraz ich członkowie.

[21]             Konkluzje Rady 10231/08 z maja 2008 r., 16767/08 z grudnia 2008 r., 9956/09 z maja 2009 r., rezolucje Rady 17159/09 z grudnia 2009 r., 10255/10 z maja 2010 r.

[22]             2009 ESF/EUROHORCs „Vision on a Globally Competitive ERA and their Road Map for Actions” (Wizja konkurencyjnej na skalę światową EPB i ich plany działania).

[23]             Lizbona 2009 r., Zurych 2010 r., Tartu 2011 r., Bled 2012 r.

[24]             Podstawowe zasady określone w „dobrowolnych wytycznych w sprawie warunków ramowych wspólnego planowania badań naukowych”, ERAC – GPC, 2010.

[25]             http://www.se2009.eu/polopoly_fs/1.8460!menu/standard/file/lund_declaration_final_version_9_july.pdf, podpisana przez 350 naukowców, sponsorów, przedstawicieli środowisk biznesu i polityków na zorganizowanej przez prezydencję szwedzką konferencji w lipcu 2009 r. „Nowe światy, nowe rozwiązania” i uznana przez Radę http://ue.eu.int/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/intm/110310.pdf.

[26]             Konkluzje Rady 16127/09 z grudnia 2009 r.

[27]             W 2010 r. finansowanie transnarodowe wyniosło jedynie 0,8% nakładów asygnowanych przez rząd na działalność badawczo-rozwojową (GBAORD).

[28]             COM (2011) 572.

[29]             Grupa analityczna ds. e-Infrastruktur (www.e-irg.eu).

[30]             W ciągu ostatnich trzech lat około 30% badaczy UE pracowało za granicą przez okres co najmniej trzech miesięcy (KE, 2010).

[31]             Zob. również plan modernizacji europejskich systemów szkolnictwa wyższego, COM (2011) 567.

[32]             Komisyjna grupa ekspertów ds. zawodu naukowca, 2012 r.

[33]             Sprawozdanie EPB/ SGHRM dotyczące dostępu do grantów i możliwości ich przenoszenia, 2012 r.

[34]             „Vision on a Globally Competitive ERA and their Road Map for Actions” 2009 r., ESF/EUROHORCs (Wizja konkurencyjnej na skalę światową EPB i ich plany działania).

[35]             Sprawozdanie EPB/ SGHRM na temat rozwoju zawodowego naukowców, 2012 r.

[36]             Podpisując tę deklarację członkowie sieci EURAXESS zgadzają się z jej celami.

[37]             Sieć obejmuje cztery dziedziny (oferty pracy, usługi, prawa i sieć kontaktów) i ukierunkowana jest na rozwój kariery i mobilności naukowców http://ec.europa.eu/euraxess.

[38]             COM(2011) 567; konkluzje Rady 126375 z listopada 2011 r.

[39]             Sprawozdanie EPB / SGHRM dotyczące kwestii z dziedziny zasobów ludzkich, 2012 r.

[40]             http://ec.europa.eu/euraxess/index.cfm/rights/strategy4Researcher.

[41]             http://ec.europa.eu/euraxess/pdf/research_policies/Towards_a_European_Framework_for_Research_Careers_final.pdf.

[42]             Podobne do przewidzianych w programie Marie Curie ścieżek rozwoju współpracy oraz partnerstw między przemysłem a środowiskiem akademickim oraz ich następców w ramach programu Horyzont 2020.

[43]             http://www.ehea.info/Uploads/(1)/Bucharest%20Communique%202012.pdf.

[44]             COM (2012) 55.

[45]             Dane SHE, 2009 r.

[46]             Zob. dyrektywa 2006/54/WE.

[47]             Komisja planuje przyjąć wkrótce komunikat i zalecenie dotyczące tej kwestii.

[48]             Rada może również opierać się na dorocznych konferencjach ministerialnych EPB, w których udział biorą kraje stowarzyszone, a wkład zapewnia ERAC i Komisja.

[49]             Rezolucja Rady 10255/10 z maja 2010 r.

[50]             Zob. wstępny wykaz w załączniku do dokumentu roboczego służb Komisji, Ocena skutków, np. wielkość krajowego budżetu na B&R przeznaczana na konkurencyjne finansowanie poszczególnych projektów jako wskaźnik skuteczności krajowych systemów badawczych lub odsetek wakatów w dziedzinie badań ogłaszanych w całej Europie za pośrednictwem portalu Euraxess jako wskaźnik otwartej rekrutacji.