(1)

De coördinatie van het economische beleid van de lidstaten binnen de Unie, zoals bepaald in het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), brengt met zich mee dat de volgende grondbeginselen moeten worden nageleefd: stabiele prijzen, gezonde overheidsfinanciën en monetaire condities, alsook een houdbare betalingsbalans.

(2)

Het kader voor economische governance van de Unie, dat met betrekking tot het economische beleid van de lidstaten voorziet in een uitgebreid stelsel van beleidscoördinatie en -toezicht, is voor de lidstaten leidend geweest bij het bereiken van hun doelstellingen op het gebied van hun economische en begrotingsbeleid. Sinds het Verdrag betreffende de Europese Unie (3) (VEU), gedaan te Maastricht op 7 februari 1992, heeft het kader voor economische governance bijgedragen aan de totstandkoming van macro-economische convergentie, het waarborgen van gezonde overheidsfinanciën en het aanpakken van macro-economische onevenwichtigheden. In combinatie met een gemeenschappelijk monetair beleid en een gemeenschappelijke munt in de eurozone zijn middels het kader voor economische governance de omstandigheden gecreëerd voor economische stabiliteit, duurzame en inclusieve economische groei en meer werkgelegenheid voor burgers van de Unie.

(3)

Het stabiliteits- en groeipact, dat aanvankelijk bestond uit de Verordeningen (EG) nr. 1466/97 (4) en (EG) nr. 1467/97 (5) van de Raad en de resolutie van de Europese Raad van 17 juni 1997 (6), is gebaseerd op de doelstelling van gezonde en houdbare overheidsfinanciën als middel om de voorwaarden voor prijsstabiliteit en voor een krachtige duurzame en inclusieve groei, geschraagd door financiële stabiliteit, te versterken en aldus de verwezenlijking van de doelstellingen van de Unie voor duurzame groei en werkgelegenheid te ondersteunen.

(4)

In de derde fase van de economische en monetaire unie zijn de lidstaten op grond van artikel 126, lid 1, VWEU verplicht om buitensporige overheidstekorten te vermijden.

(5)

Het kader voor economische governance van de Unie moet worden aangepast om beter rekening te houden met de toegenomen verschillen tussen de lidstaten in begrotingssituaties, uitdagingen met betrekking tot overheidsschuld en economische uitdagingen, alsook andere kwetsbaarheden. De krachtige beleidsreactie op de COVID-19-pandemie is bijzonder effectief gebleken in het inperken van de economische en sociale gevolgen van de door die pandemie veroorzaakte crisis, maar heeft geleid tot een aanzienlijke stijging van de schuldquotes van overheden en de private sector, waaruit duidelijk bleek hoe belangrijk het is om schuldquotes en tekorten op een geleidelijke, realistische, aanhoudende en groeivriendelijke wijze tot prudente niveaus terug te dringen om zo ruimte te bieden voor anticyclisch beleid en macro-economische onevenwichtigheden aan te pakken, en daarbij terdege rekening te houden met sociale en werkgelegenheidsdoelstellingen. Tegelijkertijd moet het kader voor economische governance van de Unie zo worden aangepast dat het een bijdrage levert aan de aanpak van de problemen van de Unie op middellange en lange termijn, zoals het verwezenlijken van een rechtvaardige digitale en groene transitie, met inbegrip van de klimaatdoelstellingen van Verordening (EU) 2021/1119 van het Europees Parlement en de Raad (7), het waarborgen van energiezekerheid, het ondersteunen van een open strategische autonomie, het aanpakken van demografische veranderingen, het versterken van de sociale en economische veerkracht, alsook door te zorgen voor aanhoudende convergentie en de uitvoering van het strategisch kompas voor veiligheid en defensie — allemaal zaken die in de komende jaren hervormingen en aanhoudende grote investeringen zullen vergen.

(6)

Met het kader voor economische governance van de Unie moeten gezonde en houdbare overheidsfinanciën en duurzame en inclusieve groei worden bevorderd, en daarin moet derhalve een onderscheid tussen lidstaten worden gemaakt door rekening te houden met hun uitdagingen met betrekking tot overheidsschuld en hun economische uitdagingen en door meerjarige landspecifieke begrotingspaden mogelijk te maken, waarbij er voor doeltreffend multilateraal toezicht moet worden gezorgd en het beginsel van gelijke behandeling moet worden geëerbiedigd.

(7)

Om een transparant en gemeenschappelijk Uniekader op basis van de referentiewaarden van artikel 126, lid 2, VWEU en Protocol nr. 12 betreffende de procedure bij buitensporige tekorten dat gehecht is aan het VEU en het VWEU (“Protocol nr. 12”), te waarborgen, moet tegelijkertijd worden voorzien in een betere handhaving bij het multilateraal toezicht, als noodzakelijke tegenhanger van een op risico’s gebaseerd toezichtskader dat landspecifieke begrotingspaden mogelijk maakt.

(8)

Om het begrotingskader van de Unie te vereenvoudigen en de transparantie te vergroten, moet één enkele operationele indicator op basis van de houdbaarheid van de schuld als uitgangspunt dienen voor het vaststellen van het begrotingspad en voor het uitvoeren van het jaarlijkse begrotingstoezicht voor elke lidstaat. Die ene enkele operationele indicator moet worden gebaseerd op nationaal gefinancierde netto primaire uitgaven, dat wil zeggen: overheidsuitgaven ongerekend rente-uitgaven, discretionaire maatregelen aan de ontvangstenzijde, uitgaven in het kader van Unieprogramma’s die volledig met inkomsten uit Uniefondsen worden gefinancierd, nationale uitgaven ter medefinanciering van door de Unie gefinancierde programma’s, alsook cyclische elementen van de uitgaven voor werkloosheidsuitkeringen. Conform de leidende beginselen die de Commissie hanteert om transacties als eenmalige en andere tijdelijke maatregelen te classificeren, mogen die eenmalige en andere tijdelijke maatregelen ook niet bij de indicator inzake de netto-overheidsuitgaven worden gerekend. Die indicator, die niet onderhevig is aan de werking van automatische stabilisatoren en andere uitgavenschommelingen die buiten de directe macht van de overheid vallen, biedt ruimte voor anticyclische macro-economische stabilisatie.

(9)

De procedure bij buitensporige tekorten voor in artikel 126, lid 2, VWEU en Protocol nr. 12 bedoelde overschrijdingen van de referentiewaarde voor het tekort van 3 % van het bruto binnenlands product (bbp) is een vast onderdeel van het kader voor begrotingstoezicht van de Unie waarmee het begrotingsbeleid in de lidstaten doeltreffend is beïnvloed.

(10)

Om de procedure bij buitensporige tekorten te versterken voor de in artikel 126, lid 2, VWEU en Protocol nr. 12 bedoelde overschrijdingen van het schuldcriterium van 60 % van het bbp, moet de nadruk liggen op afwijkingen van het door de Raad op grond van Verordening (EU) 2024/1263 van het Europees Parlement en de Raad (8) vastgestelde netto-uitgavenpad.

(11)

Op grond van Verordening (EU) 2024/1263 kan de Raad op aanbeveling van de Commissie lidstaten toestaan om van het door de Raad krachtens die verordening vastgestelde netto-uitgavenpad af te wijken in geval van een ernstige economische neergang in de eurozone of in de Unie als geheel, of in geval van uitzonderlijke omstandigheden waarover de overheid geen controle heeft en die een aanzienlijke invloed op de overheidsfinanciën van de betrokken lidstaat hebben, mits de houdbaarheid van de begroting op middellange termijn daardoor niet in gevaar komt. Bijgevolg hoeft een dergelijke afwijking niet te worden vastgelegd in de controlerekening, noch tot instelling van een schuldgerelateerde procedure bij buitensporige tekorten te leiden.

(12)

De Commissie moet bij de beoordeling van het bestaan van een buitensporig tekort overeenkomstig artikel 126, lid 3, VWEU, rekening houden met alle relevante factoren. Aanzienlijke schuldproblemen in de betrokken lidstaat moeten worden aangemerkt als een belangrijke verzwarende factor.

(13)

Gezien de toenemende geopolitieke spanningen en veiligheidsuitdagingen en de daaruit voortvloeiende noodzaak voor de lidstaten om hun vermogens op te bouwen, moeten bij de beoordeling van het bestaan van een buitensporig tekort overeenkomstig artikel 126, lid 3, VWEU, gestegen overheidsinvesteringen in defensie, indien daarvan sprake is, als relevante factor worden aangemerkt. Die factor kan worden afgezet tegen Uniegemiddelden, trends op middellange termijn of andere relevante benchmarks, daarbij rekening houdend met de statistische regels betreffende het moment van boeking van uitgaven voor militair materieel.

(14)

Om de werkelijke afwijkingen van het in Verordening (EU) 2024/1263 vervatte netto-uitgavenpad te bewaken, moet de Commissie voor elke lidstaat een controlerekening opstellen waarin jaarlijkse afwijkingen in de loop der tijd worden bijgehouden. Handhavingsmaatregelen moeten gebaseerd worden op de informatie in de controlerekening. Meer in het bijzonder moet de Commissie overeenkomstig artikel 126, lid 3, VWEU een verslag opstellen indien de verhouding tussen de overheidsschuld en het bbp de referentiewaarde overschrijdt, de begrotingssituatie niet vrijwel in evenwicht is of een overschot vertoont en indien de in de controlerekening van de lidstaat geregistreerde afwijkingen de vastgestelde jaarlijkse of cumulatieve drempels overschrijden. De begrotingssituatie wordt geacht vrijwel in evenwicht te zijn indien het algemene overheidstekort niet meer dan 0,5 % van het bbp bedraagt.

(15)

Het correctieve netto-uitgavenpad in het kader van de procedure bij buitensporige tekorten moet het algemene overheidstekort binnen de door de Raad gestelde termijn onder de in artikel 126, lid 2, VWEU en Protocol nr. 12 bedoelde referentiewaarde van 3 % brengen of houden. Het correctieve netto-uitgavenpad ingevolge de procedure bij buitensporige tekorten is in beginsel het oorspronkelijk door de Raad vastgestelde uitgavenpad, rekening houdend met de noodzaak tot een minimale structurele aanpassing van 0,5 procentpunt van het bbp in geval van een inbreuk op het tekortcriterium of met de bij schending van het schuldcriterium in de regel noodzakelijke correctie van de afwijking van dat uitgavenpad. Indien het oorspronkelijke uitgavenpad door objectieve omstandigheden niet langer haalbaar is, moet de Raad in het kader van de procedure bij buitensporige tekorten een ander uitgavenpad kunnen vaststellen.

(16)

Voor lidstaten die het voorwerp van een procedure bij buitensporige tekorten zijn, moet de Raad, op aanbeveling van de Commissie, de termijn voor correctie van het buitensporige tekort verder kunnen verlengen wanneer hij overeenkomstig Verordening (EU) 2024/1263 het bestaan vaststelt van een ernstige economische neergang in de eurozone of in de Unie als geheel, of in geval van uitzonderlijke omstandigheden waarover de overheid geen controle heeft en die een aanzienlijke invloed op de overheidsfinanciën van een individuele lidstaat hebben overeenkomstig Verordening (EU) 2024/1263, mits de houdbaarheid van de begroting op middellange termijn daardoor niet in gevaar komt.

(17)

Een aantal specifieke bepalingen uit Verordening (EG) nr. 1467/97 met betrekking tot de bijdragen aan pensioenstelsels met een tweede pijler moeten worden geschrapt aangezien in het door de Raad vastgestelde netto-uitgavenpad al rekening moet worden gehouden met ontvangstenderving in verband met dergelijke bijdragen.

(18)

Onafhankelijke begrotingsinstellingen hebben aangetoond dat zij in staat zijn om begrotingsdiscipline te bevorderen en de geloofwaardigheid van de overheidsfinanciën van lidstaten te versterken. Om de nationale verantwoordelijkheid te vergroten, moet de adviserende rol van onafhankelijke begrotingsinstellingen in het herziene kader voor economische governance van de Unie worden behouden teneinde geleidelijk hun capaciteit te vergroten. Een permanent en onafhankelijker Europees Begrotingscomité moet een prominentere adviserende rol spelen in het kader voor economische governance van de Unie.

(19)

Er moeten duidelijke voorwaarden worden vastgesteld voor de stopzetting van procedures bij buitensporige tekorten. Om tot stopzetting te kunnen overgaan, moet het tekort geloofwaardig beneden de in artikel 126, lid 2, VWEU en Protocol nr. 12 bedoelde referentiewaarde van 3 % van het bbp blijven en moet de lidstaat, in het geval van een schuldgerelateerde procedure bij buitensporige tekorten, de naleving aantonen van het netto-uitgavenpad van de procedure bij buitensporige tekorten.

(20)

De in artikel 126, lid 11, VWEU bedoelde boeten moeten niet aan een minimumbedrag gebonden zijn maar cumulatief worden opgelegd tot effectief gevolg wordt gegeven, om een daadwerkelijke stimulans te vormen voor de naleving van de aanmaningen die krachtens een procedure bij buitensporige tekorten overeenkomstig artikel 126, lid 9, VWEU, aan lidstaten zijn gedaan.

(21)

Deze wijzigingsverordening maakt deel uit van een pakket, samen met Verordening (EU) 2024/1263 en Richtlijn (EU) 2024/1265 van de Raad (9). Samen hervormen die drie wetgevingshandelingen (samen “de hervorming van het kader voor economische governance”) het kader voor economische governance van de Unie, waarbij de inhoud van titel III (begrotingspact) van het Verdrag van 2 maart 2012 inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur in de economische en monetaire unie (10) (het “VSCB”) in het recht van de Unie wordt opgenomen, overeenkomstig artikel 16 van het VSCB. Door voort te bouwen op de ervaringen met de uitvoering van het VSCB door de lidstaten, behoudt de hervorming van het kader voor economische governance de gerichtheid op de middellange termijn van het begrotingspact als instrument om begrotingsdiscipline te bereiken en groei te bevorderen. De hervorming van het kader voor economische governance heeft een sterkere landspecifieke dimensie om de nationale verantwoordelijkheid te vergroten, onder meer door het behoud van de adviserende rol van onafhankelijke begrotingsinstellingen, die in hoofdzaak gebaseerd is op de door de Commissie in haar mededeling van 20 juni 2012 voorgestelde gemeenschappelijke beginselen inzake nationale begrotingscorrectiemechanismen van het begrotingspact in overeenstemming met artikel 3, lid 2, van het VSCB. De analyse van de uitgaven ongerekend discretionaire maatregelen aan de ontvangstenzijde voor de door het begrotingspact vereiste algemene beoordeling van de naleving is opgenomen in Verordening (EU) 2024/1263. Zoals in het begrotingspact zijn tijdelijke afwijkingen van het plan voor de middellange termijn alleen toegestaan in uitzonderlijke omstandigheden overeenkomstig Verordening (EU) 2024/1263 en in overeenstemming met de bepalingen over de controlerekening. In dezelfde geest als het begrotingspact moeten er bij aanzienlijke afwijkingen van het plan voor de middellange termijn maatregelen worden genomen om de afwijkingen binnen een gestelde termijn te corrigeren. Met de hervorming van het kader voor economische governance worden procedures voor begrotingstoezicht en handhaving versterkt om gezonde en houdbare overheidsfinanciën en duurzame en inclusieve groei te kunnen bevorderen. Bij de hervorming van het kader voor economische governance blijven de fundamentele doelstellingen van begrotingsdiscipline en houdbaarheid van de schuld uit het begrotingspact dus overeind.

(22)

Er zijn overgangsbepalingen nodig voor lidstaten die reeds het voorwerp van een procedure bij buitensporige tekorten zijn op het moment waarop het hervormde kader in werking treedt. Aanbevelingen krachtens artikel 126, lid 7, VWEU en aanmaningen krachtens artikel 126, lid 9, VWEU, die reeds voor de inwerkingtreding van deze wijzigingsverordening zijn vastgesteld, moeten worden herzien en in overeenstemming gebracht met de gewijzigde bepalingen van Verordening (EG) nr. 1467/97. Zo kan de Raad een correctief netto-uitgavenpad vaststellen dat verenigbaar is met die nieuwe bepalingen voor lidstaten die maatregelen hebben genomen, zonder te moeten overgaan tot het instellen van de procedure bij buitensporige tekorten.

(23)

Overwegende dat in een sterk veranderd renteklimaat de regels van de tekortgerelateerde procedure bij buitensporige tekorten — met een minimale jaarlijkse structurele verbetering van ten minste 0,5 % van het bbp als benchmark — ongewijzigd blijven, kan de Commissie bij de vaststelling van het voorgestelde correctieve uitgavenpad met betrekking tot het eerste budgettair-structurele plan voor de middellange termijn voor de jaren 2025, 2026 en 2027 in het kader van de buitensporigtekortprocedure, de benchmark gedurende een overgangsperiode in 2025, 2026 en 2027 aanpassen aan de stijging van de rentebetalingen, teneinde de positieve effecten van de bij Verordening (EU) 2021/241 van het Europees Parlement en de Raad (11) ingestelde herstel- en veerkrachtfaciliteit niet teniet te doen, op voorwaarde dat de betrokken lidstaat uitlegt hoe hij zal zorgen voor hervormingen en investeringen als antwoord op de belangrijkste uitdagingen die in de context van het Europees Semester zijn vastgesteld, met name in de landspecifieke aanbevelingen, en hoe hij de gemeenschappelijke prioriteiten van de Unie zoals vastgelegd in Verordening (EU) 2024/1263 gaat aanpakken, in overeenstemming met de doelstelling om de groene en digitale transities tot stand te brengen en defensievermogens op te bouwen.

(24)

Verordening (EG) nr. 1467/97 moet daarom dienovereenkomstig worden gewijzigd.

(25)

Gezien de bestaande termijn in het kader van het stabiliteits- en groeipact, moet deze verordening met spoed in werking treden op de datum van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie,

1)

De artikelen 1 en 2 worden vervangen door:

(*1)  Verordening (EU) 2024/1263 van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2024 betreffende de doeltreffende coördinatie van het economisch beleid en betreffende het multilaterale begrotingstoezicht en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1466/97 van de Raad (PB L, 2024/1263, 30.4.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2024/1263/oj)."

(*2)  Verordening (EU) 2021/241 van het Europees Parlement en de Raad van 12 februari 2021 tot instelling van de herstel- en veerkrachtfaciliteit (PB L 57 van 18.2.2021, blz. 17).”."

2)

Artikel 3 wordt vervangen door:

(*3)  Verordening (EG) nr. 479/2009 van de Raad van 25 mei 2009 betreffende de toepassing van het aan het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap gehechte Protocol betreffende de procedure bij buitensporige tekorten (PB L 145 van 10.6.2009, blz. 1).”."

3)

Artikel 4 wordt vervangen door:

4)

Artikel 5 wordt als volgt gewijzigd:

5)

In artikel 6 wordt lid 1 vervangen door:

6)

Artikel 8 wordt vervangen door:

7)

In artikel 9 wordt lid 1 vervangen door:

8)

Artikel 10 wordt vervangen door:

9)

Artikel 10 bis wordt als volgt gewijzigd:

10)

Artikel 12 wordt vervangen door:

11)

De artikelen 14 en 15 worden vervangen door:

12)

Artikel 16 wordt vervangen door:

13)

Artikel 17 wordt geschrapt.

14)

Artikel 17 bis wordt vervangen door:

15)

Het volgende artikel wordt ingevoegd:

16)

De bijlage wordt geschrapt.