UZASADNIENIE
1.KONTEKST AKTU DELEGOWANEGO
Niniejsza dyrektywa delegowana Komisji zmienia, w celu dostosowania do postępu naukowo-technicznego, załącznik III do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/65/UE w sprawie ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym („dyrektywa RoHS”) w odniesieniu do wyłączenia dla ołowiu jako pierwiastka stopowego w stali, aluminium i miedzi.
Art. 4 dyrektywy RoHS ogranicza stosowanie niektórych substancji niebezpiecznych w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (EEE). Obecnie 10 substancji podlega ograniczeniom i jest wymienionych w załączniku II do dyrektywy: ołów, rtęć, kadm, sześciowartościowy chrom, polibromowane bifenyle (PBB), polibromowane etery difenylowe (PBDE), ftalan di-2‑etyloheksylu (DEHP), ftalan benzylu butylu (BBP), ftalan dibutylu (DBP) i ftalan diizobutylu (DIBP).
W załącznikach III i IV do dyrektywy RoHS znajdują się wykazy materiałów i części składowych EEE do konkretnych zastosowań zwolnionych z ograniczeń przewidzianych dla danych substancji w art. 4 ust. 1 dyrektywy. Art. 5 umożliwia dostosowanie załączników III i IV do postępu naukowo-technicznego (w odniesieniu do przyznawania, przedłużania i odwoływania wyłączeń). Na mocy art. 5 ust. 1 lit. a) wyłączenia należy uwzględnić w wykazach w załącznikach III i IV jedynie wówczas, gdy nie osłabi to poziomu ochrony środowiska i zdrowia przewidzianego w rozporządzeniu (WE) nr 1907/2006 („rozporządzenie REACH”) oraz w przypadku spełnienia któregokolwiek z trzech następujących warunków:
·jeśli usunięcie lub zastąpienie poprzez zmiany projektowe lub materiały i części składowe, które nie wymagają żadnych materiałów ani substancji wymienionych w załączniku II, jest naukowo lub technicznie niewykonalne;
·jeżeli nie można zapewnić niezawodności substytutów;
·jeżeli ogólny negatywny wpływ zastąpienia na środowisko, zdrowie i bezpieczeństwo konsumenta prawdopodobnie przeważy nad ogólnymi korzyściami w odniesieniu do środowiska, zdrowia i bezpieczeństwa konsumenta.
Decyzje w sprawie wyłączeń oraz okres ich obowiązywania muszą uwzględniać dostępność substytutów oraz społeczno-gospodarczy wpływ zastąpienia. Decyzje o okresie obowiązywania wyłączeń muszą także uwzględniać wszelki potencjalny wpływ na innowacje. W stosownych przypadkach do oceny ogólnego wpływu wyłączeń musi być stosowana koncepcja cyklu życia.
EEE podlegający dyrektywie RoHS klasyfikuje się zgodnie z kategoriami określonymi w załączniku I do tej dyrektywy.
Art. 5 ust. 1 dyrektywy RoHS umożliwia Komisji włączenie materiałów i części składowych EEE do konkretnych zastosowań do wykazów w załącznikach III i IV w drodze pojedynczych aktów delegowanych zgodnie z art. 20. Art. 5 ust. 3 i załącznik V ustanawiają procedurę składania wniosków o wyłączenie.
2.KONSULTACJE PRZEPROWADZONE PRZED PRZYJĘCIEM AKTU
Komisja otrzymuje od podmiotów gospodarczych wnioski o przyznanie lub przedłużenie wyłączeń na mocy art. 5 ust. 3 dyrektywy RoHS.
W załączniku III do dyrektywy wymieniono trzy główne punkty dotyczące ołowiu jako pierwiastka stopowego: w stali, pkt 6a), aluminium, pkt 6b) i miedzi, pkt 6c), które początkowo były objęte jednym punktem. Na podstawie wyników ostatnich przeglądów punkty te zostały rozszerzone w celu dostosowania pozycji do postępu naukowo-technicznego oraz utworzenia dodatkowych konkretnych podpozycji.
Ołów jako pierwiastek stopowy w stali
Wyłączenie w pkt 6a)-I zostało włączone do załącznika III do dyrektywy RoHS dyrektywą delegowaną Komisji (UE) 2018/739. Kategorie 1–7 i 10, które miały zostać poddane przeglądowi, przeniesiono do tego nowego punktu. Datą wygaśnięcia wyłączenia, o którym mowa w pkt 6a)-I, jest dzień 21 lipca 2021 r. Wyłączenie w pkt 6 lit. a)-I dotyczy stosowania ołowiu jako pierwiastka stopowego w stali do obróbki skrawaniem i w stali galwanizowanej. W porównaniu z poprzednim wyłączeniem określonym w pkt 6a), które również obowiązywało w odniesieniu do niektórych kategorii EEE, dolne stężenie progowe ołowiu w stali galwanizowanej obniżono do 0,2 % masowo.
W szczególności datą wygaśnięcia pkt 6a) jest 21 lipca 2023 r. w przypadku wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro (IVD) kategorii 8, 21 lipca 2024 r. w przypadku przyrządów do nadzoru i kontroli w obiektach przemysłowych (IMCI) kategorii 9 oraz kategorii 11 „inny EEE nieobjęty żadną z pozostałych kategorii” (inny EEE).
W dniach 17 stycznia 2020 r. i 20 stycznia 2020 r., w terminie przedłużenia określonym w art. 5 ust. 5 dyrektywy RoHS, Komisja otrzymała dwa wnioski o przedłużenie wyłączenia określonego w pkt 6a) i 6a)-I. W dniu 20 stycznia 2023 r. Komisja otrzymała dwa wnioski o przedłużenie wyłączenia określonego w pkt 6a) dotyczącego przyrządów do nadzoru i kontroli w obiektach przemysłowych kategorii 9 oraz innego EEE kategorii 11.
Zgodnie z art. 5 ust. 5 akapit drugi dyrektywy 2011/65/UE obowiązujące wyłączenie pozostaje ważne do momentu podjęcia przez Komisję decyzji dotyczącej wniosku o przedłużenie.
Ołów jako pierwiastek stopowy w aluminium
Wyłączenie określone w pkt 6b)-I i 6b)-II włączono do załącznika III do dyrektywy RoHS dyrektywą delegowaną Komisji (UE) 2018/740. Poprzednie wyłączenie w pkt 6b) dotyczy stosowania ołowiu jako pierwiastka stopowego w aluminium zawierającym do 0,4 % ołowiu masowo i, podobnie jak w przypadku wyłączenia określonego w pkt 6a), jest nadal istotne dla określonych kategorii EEE. Większość kategorii EEE została jednak przeniesiona do kolejnych wyłączeń odnoszących się do podpozycji określonych w pkt 6b)–I) i 6b)-II. Te dwa wyłączenia określają zakres poprzedniego wyłączenia, o którym mowa w pkt 6b), w dwóch zastosowaniach: wyłączenie określone w pkt 6b)-I obejmuje aluminium z ołowiem, pod warunkiem że pochodzi ono z recyklingu złomu aluminium zawierającego ołów, a wyłączenie określone w pkt 6b)-II obejmuje aluminium z ołowiem do obróbki skrawaniem.
Datą wygaśnięcia pkt 6b) jest 21 lipca 2021 r. dla kategorii 8 i 9 innych niż wyroby medyczne do diagnostyki in vitro oraz przyrządy do nadzoru i kontroli w obiektach przemysłowych. Data wygaśnięcia w przypadku tych ostatnich podgrup przypada na 21 lipca 2023 r. w odniesieniu do wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro (IVD) kategorii 8 oraz 21 lipca 2024 r. w odniesieniu do przyrządów do nadzoru i kontroli w obiektach przemysłowych (IMCI) kategorii 9. Kategoria 11 „inny EEE nieobjęty żadną z pozostałych kategorii” (inny EEE) również wygasa w dniu 21 lipca 2024 r.
Datą wygaśnięcia wyłączenia, o którym mowa w pkt 6b)-I, jest 21 lipca 2021 r., a datą wygaśnięcia wyłączenia określonego w pkt 6b)-II jest 18 maja 2021 r., w odniesieniu do kategorii 1–7 i 10.
W dniach 2 grudnia 2019 r. i 17 stycznia 2020 r., w terminie przedłużenia określonym w art. 5 ust. 5 dyrektywy RoHS, Komisja otrzymała dwa wnioski o odnowienie zakresu i przedłużenie okresu obowiązywania tego wyłączenia. W dniu 20 stycznia 2023 r. Komisja otrzymała dwa wnioski o przedłużenie wyłączenia określonego w pkt 6b) dotyczącego przyrządów do nadzoru i kontroli w obiektach przemysłowych kategorii 9 oraz innego EEE kategorii 11.
Ołów jako pierwiastek stopowy w miedzi
Wyłączenie określone w pkt 6c) załącznika III dotyczy ołowiu w stopach miedzi i zostało przedłużone dyrektywą delegowaną (UE) 2018/741. Wyłączenie nie uległo zmianie od czasu pierwszej dyrektywy RoHS 2002/95/WE.
Wyłączenie obejmuje wszystkie kategorie EEE. Datą wygaśnięcia wyłączenia, o którym mowa w pkt 6c), jest 21 lipca 2021 r. dla kategorii 1–7, 8 i 9, innych niż wyroby medyczne do diagnostyki in vitro oraz przyrządy do nadzoru i kontroli w obiektach przemysłowych, oraz 10. Datą wygaśnięcia wyłączenia, o którym mowa w pkt 6c), jest 21 lipca 2023 r. w odniesieniu do wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro kategorii 8 oraz 21 lipca 2024 r. w odniesieniu do przyrządów do nadzoru i kontroli w obiektach przemysłowych kategorii 9 oraz kategorii 11 „inny EEE nieobjęty żadną z pozostałych kategorii” (inny EEE).
W dniach 15 stycznia 2020 r. i 16 stycznia 2020 r., w terminie przedłużenia określonym w art. 5 ust. 5 dyrektywy RoHS, Komisja otrzymała dwa wnioski o przedłużenie wyłączenia określonego w pkt 6c).
Ocena techniczna
W październiku 2020 r. Komisja rozpoczęła badanie, zakończone w lutym 2022 r., w celu przeprowadzenia wymaganej oceny technicznej i naukowej, łącznie z dziesięciotygodniowymi konsultacjami publicznymi z zainteresowanymi stronami. Wszystkie uwagi zostały rozpatrzone. Informacje dotyczące konsultacji przedstawiono na stronie internetowej projektu.
·W odniesieniu do wyłączenia, o którym mowa w pkt 6a), przedstawiono 10 uwag szczegółowych oraz liczne uwagi ogólne w trakcie konsultacji publicznych.
·Podczas konsultacji publicznych przedstawiono 7 uwag szczegółowych w odniesieniu do wyłączenia, o którym mowa w pkt 6b)-I, 12 uwag szczegółowych w odniesieniu do wyłączenia określonego w pkt 6b)-II oraz liczne uwagi ogólne.
·W trakcie publikacji przedstawiono 12 uwag szczegółowych w odniesieniu do wyłączenia, o którym mowa w pkt 6c), oraz liczne uwagi ogólne.
·Aby ocenić szczegółowe informacje na temat nowej kategorii z wniosków otrzymanych w 2023 r., w sierpniu 2023 r. Komisja rozpoczęła badanie, które zakończyło się w kwietniu 2024 r. Ocena techniczna obejmowała ośmiotygodniowe konsultacje publiczne z zainteresowanymi stronami, a wszystkie uwagi zostały rozpatrzone. Informacje dotyczące konsultacji przedstawiono na stronie internetowej projektu.
·Otrzymano 8 uwag dotyczących wyłączenia, o którym mowa w pkt 6a).
·Otrzymano 13 uwag dotyczących wyłączenia, o którym mowa w pkt 6b).
Ołów jako pierwiastek stopowy w stali – wnioski techniczne
W sprawozdaniach z oceny technicznej i naukowej podkreślono, że:
·ołów jest stosowany jako pierwiastek stopowy w stali do obróbki skrawaniem w celu zwiększenia wydajności obróbki skrawaniem, stabilności i gładkiej powierzchni materiału;
·w niektórych przypadkach zastąpienie ołowiu jest technicznie możliwe. Nie można było tego jednak doprecyzować w ocenach technicznych i w ujęciu ogólnym od czasu przeglądu w 2015 r. w niewielkim stopniu poczyniono postępy w zakresie zastępowania ołowiu w stali do obróbki skrawaniem. Odwołanie wyłączenia do celów obróbki skrawaniem ma negatywne skutki, które przewyższają korzyści płynące z zastąpienia ołowiu, w szczególności jeżeli zastosowanie ma krótkoterminowa data wygaśnięcia;
·aby zapewnić dodatkowy czas na dostarczenie istotnych dowodów na temat technicznego statusu zastąpienia oraz aby uniknąć negatywnego wpływu na rynek, należy przyznać wyłączenie krótkoterminowe;
·ołów może być obecny w stali galwanizowanej metodą wsadowego cynkowania ogniowego. W procesie cynkowania stosuje się ciekły cynk do produkcji ochronnej powłoki cynkowej na wyrobach stalowych. Ołów może być obecny jako zanieczyszczenie w stosowanym cynku pochodzące z wtórnego cynku lub z resztkowego stężenia ołowiu we wcześniejszych partiach. W innych przypadkach celowo dodany ołów zapewnia wysoką jakość powłoki, w szczególności w przypadku zastosowań z drobnymi szczegółami. Ponieważ pewna ilość ołowiu migruje do stali, produkowana stal zawiera niewielką ilość ołowiu;
·obecne stężenie progowe ołowiu (0,2 % ołowiu masowo) mające zastosowanie do części składowych ze stali galwanizowanej metodą wsadowego cynkowania ogniowego jest nadal odpowiednie i ma zastosowanie;
·użycie wtórnego cynku jest korzystne dla środowiska w porównaniu z użyciem cynku pierwotnego. Odwołanie wyłączenia dla stali galwanizowanej metodą wsadowego cynkowania ogniowego ma negatywne skutki, które przewyższają korzyści płynące z zastąpienia ołowiu. Należy zatem przyznać wyłączenie;
·w obu przypadkach stal objęta wyłączeniami jest wykorzystywana do różnych zastosowań końcowych. Nie przedstawiono żadnych solidnych argumentów technicznych uzasadniających zmianę zakresu lub okresu obowiązywania dla różnych kategorii EEE.
·Ołów jako pierwiastek stopowy w aluminium – wnioski techniczne
W sprawozdaniach z oceny technicznej i naukowej podkreślono, że:
·ołów może być obecny w sposób nieumyślny w złomie aluminium pochodzącego z recyklingu. Dotyczy to stopów odlewniczych, które są topione w piecu i odlewane do formy;
·zastąpienie ołowiu w stopach aluminium, w których ołów pochodzi ze złomu aluminium, nie przynosi większych korzyści dla środowiska ani nie jest proporcjonalnie możliwe do osiągnięcia na dużą skalę przemysłową. Oznacza to, że zastąpienie lub rozcieńczanie aluminium wtórnego aluminium pierwotnym w stopach odlewniczych nie byłoby możliwe we wszystkich obszarach zastosowań, częściowo ze względu na większe wymagane zużycie energii;
·oczekuje się, że z czasem zawartość ołowiu w złomie aluminium zmniejszy się. Potrzebny jest dodatkowy czas na zapewnienie niezawodności stopów aluminium o niższej zawartości ołowiu w przemyśle;
·w celu dookreślenia zakresu wyłączenia należy doprecyzować brzmienie w odniesieniu do stopów odlewniczych aluminium pochodzących z recyklingu złomu aluminium zawierającego ołów;
·maksymalna wartość progowa dla ołowiu w stopach odlewniczych aluminium powinna zostać obniżona do 0,3 % masowo ze względu na postęp techniczny i malejące stężenie ołowiu w złomie aluminiowym;
·ołów jest również stosowany jako pierwiastek stopowy w aluminium do obróbki skrawaniem w celu poprawy przydatności do obróbki skrawaniem dzięki działaniu jako smar;
·na rynku istnieją niezawodne substytuty ołowiu w aluminium do obróbki skrawaniem w przypadku większości kategorii EEE. W wielu zastosowaniach zastąpiono ołów w aluminium do obróbki skrawaniem. Przechodzenie na aluminium bezołowiowe było już widoczne w ostatnim przeglądzie wyłączenia przeprowadzonym w 2016 r.;
·w trakcie ostatniego procesu oceny złożono jeden wniosek, w odniesieniu do którego nie był jeszcze dostępny niezawodny substytut: zawory gazowe do sterowania gazem i regulacji gazu w gazowych urządzeniach gospodarstwa domowego;
·oczekuje się, że prace nad substytutem dla tego zastosowania w zaworach gazowych zostaną ukończone na koniec 2024 r. Po upływie 18-miesięcznego okresu przejściowego w odniesieniu do obowiązującego wyłączenia, o którym mowa w pkt 6b)-II, nowe wyłączenie dotyczące ołowiu w takich konkretnych zastosowaniach nie będzie już potrzebne;
·w odniesieniu do przyrządów do nadzoru i kontroli w obiektach przemysłowych kategorii 9 oraz innego EEE kategorii 11 dane sugerują, że stosowanie bezołowiowych stopów aluminium do obróbki skrawaniem i stosowanie stopów aluminium z zawartością ołowiu zmniejszoną z 0,4 % do 0,3 % wymaga przeprojektowania i, przynajmniej w niektórych przypadkach, zmiany kwalifikacji EEE. Wymaga to więcej czasu niż czas potrzebny w przypadku innych kategorii EEE.
·Ołów jako pierwiastek stopowy w miedzi – wnioski techniczne
W sprawozdaniach z oceny technicznej i naukowej podkreślono, że:
·stopy miedzi zawierające ołów mają szczególne właściwości pod względem przewodności właściwej, rozkurczania, korozji lub smarowności. Wykorzystanie stopów miedzi z ołowiem może zatem opierać się na funkcjach elektrycznych lub mechanicznych w EEE;
·w przypadku elektrycznych części składowych stopy miedzi z ołowiem są wykorzystywane głównie jako przewodniki we wszystkich rodzajach połączeń w licznych zastosowaniach. W przypadku części składowych wykorzystujących stopy miedzi z ołowiem w oparciu o właściwości mechaniczne istnieją bezołowiowe stopy miedzi z cynkiem, ale alternatywy te wymagają dostosowań w procesie obróbki skrawaniem, które wymagają więcej czasu;
·chociaż w nadchodzących latach można by zastąpić części składowe o prostej geometrii, istnieją ograniczenia dotyczące substytutów, które zawężają ich wykorzystanie do niektórych zastosowań, a ponadto nie można było określić wyraźnego rozgraniczenia zastosowań;
·pomimo istnienia poszczególnych substytutów stwierdzono, że nie jest to odpowiedni czas na zawężenie zakresu lub obniżenie maksymalnej wartości stężenia ołowiu w stopach miedzi, które to działania mogłyby mieć znaczące skutki;
·miedź zawierająca ołów jest wykorzystywana w różnych zastosowaniach końcowych i nie przedstawiono żadnych solidnych argumentów uzasadniających różne zakresy lub okresy obowiązywania w zależności od kategorii EEE. Należy ustalić jedną datę wygaśnięcia dla wszystkich kategorii EEE;
·chociaż zaleca się przedłużenie wyłączenia, należy przedstawić dowody dotyczące konkretnych zastosowań oraz, w stosownych przypadkach, zakres wyłączenia należy zawęzić w ramach następnego przeglądu ze względu na postępy w pracach nad zastąpieniem ołowiu w stopach miedzi.
Rozporządzenie REACH
Należy zapewnić podobny poziom ochrony, w przypadku gdy zakres dyrektywy RoHS jest wyłączony z ograniczeń ustanowionych w rozporządzeniu REACH.
Zgodnie z pkt 7 ograniczenia zawartego w pozycji 63 załącznika XVII do rozporządzenia REACH ołów jest ograniczony w wyrobach i ich dostępnych częściach w celu zminimalizowania narażenia dzieci na ołów z wyrobów dostarczanych ogółowi społeczeństwa. Ołów w tych wyrobach lub dostępnych częściach jest ograniczony do 0,05 % masy, jeżeli części składowe mogą być wkładane do ust przez dzieci. Limit ten nie ma zastosowania w przypadku, gdy szybkość uwalniania ołowiu jest niższa od określonego poziomu. Rozmiar dostępnych części jest mniejszy niż 5 cm w jednym z wymiarów.
Zgodnie z pkt 8 pozycji 63 załącznika XVII do rozporządzenia REACH zakres stosowania dyrektywy RoHS jest wyłączony z tego szczególnego wymogu dotyczącego ograniczeń. Zgodnie z art. 5 ust. 1 lit. a) akapit pierwszy dyrektywy RoHS włączenie materiałów i części składowych EEE do konkretnych zastosowań wymaga jednak, aby takie włączenie nie osłabiało poziomu ochrony środowiska i zdrowia przewidzianego w rozporządzeniu REACH.
Urządzenia EEE lub ich części mogą znacznie przekroczyć wartość progową określoną w pkt 7 pozycji 63 ze względu na wyłączenia przyznane i planowane w pkt 6a), 6b) i 6c) załącznika III do dyrektywy RoHS. Ze względu na różne rodzaje zastosowań nie można wykluczyć, że części składowe mogą być wkładane do ust przez dzieci w normalnych lub racjonalnie przewidywalnych warunkach użytkowania. Jest zatem właściwe i zgodne z art. 5 ust. 1 lit. a) dyrektywy RoHS oraz zasadą ostrożności dodanie następującego przypisu do brzmienia wyłączenia w pkt 6a), 6b) i 6c) załącznika III do dyrektywy RoHS:
·Wyłączenie nie obejmuje EEE dostarczanego ogółowi społeczeństwa, w przypadku gdy EEE lub jego dostępna część może, w normalnych lub przewidywalnych warunkach użytkowania, być wkładana do ust przez dzieci. Wyłączenie ma jednak zastosowanie w przypadku, gdy można wykazać, że zarówno:
·–
szybkość uwalniania ołowiu z takiego EEE lub wszelkich dostępnych części, niezależnie od tego, czy są one powlekane czy niepowlekane, nie przekracza 0,05 μg/cm² na godzinę (co odpowiada 0,05 μg/g/h), oraz
·–
w przypadku wyrobów powlekanych powłoka jest wystarczająca w celu zapewnienia, by ta szybkość uwalniania nie została przekroczona w okresie co najmniej dwóch lat użytkowania EEE w normalnych lub racjonalnie przewidywalnych warunkach.
·Do celów niniejszego przypisu uważa się, że EEE lub jego dostępna część mogą być wkładane do ust przez dzieci, jeżeli jeden z ich wymiarów nie przekracza 5 cm bądź jeżeli posiada możliwą do odłączenia lub wystającą część tej wielkości.
Przypis stanowi ograniczenie zakresu, ale ma zastosowanie tylko wtedy, gdy spełnione są warunki, a wyrób lub jego dostępne części są dostarczane ogółowi społeczeństwa. Przyjmuje się zatem, że ograniczenie będzie miało marginalne skutki, w szczególności w odniesieniu do EEE stosowanego w kontekście zawodowym.
Konsultacje
W dniach 11 października 2021 r. i 18 września 2024 r. Komisja zasięgnęła opinii grupy ekspertów państw członkowskich ds. aktów delegowanych na podstawie dyrektywy RoHS. Przeprowadziła ona wszystkie niezbędne kroki proceduralne w zakresie wyłączeń z ograniczeń dotyczących substancji zgodnie z art. 5 ust. 3–7. Rada i Parlament Europejski zostały powiadomione o wszystkich działaniach w tym kontekście.
·Głównym przedmiotem krytyki ze strony ekspertów z państw członkowskich były niewystarczające informacje dostarczone przez wnioskodawców w ramach ocen technicznych. Wnioskodawcy powinni wyraźnie wykazać, że kryteria określone w art. 5 ust. 1 lit. a) zostały spełnione, i powinni uzasadnić swoje oświadczenia, gdyż w przeciwnym razie nie należy przyznawać wyłączenia. Komisja wzięła to pod uwagę, przewidując w razie potrzeby podpozycje i krótkie okresy obowiązywania. Rozważono również inne uwagi, przekazane przez kilku przedstawicieli przemysłu, opowiadające się za utrzymaniem status quo pod względem wyłączeń.
3.ASPEKTY PRAWNE AKTU DELEGOWANEGO
·Pod warunkiem dodania przypisu do odpowiednich pozycji dotyczących wyłączenia wyniki oceny wskazują, że wyłączenie nie osłabiłoby poziomu ochrony środowiska i zdrowia przewidzianego w rozporządzeniu REACH, zgodnie z art. 5 dyrektywy 2011/65/UE.
Ołów jako pierwiastek stopowy w stali
·Oba zastosowania techniczne (ołów stosowany do obróbki skrawaniem lub ołów jako pozostałość w stali galwanizowanej) obecnie objęte wyłączeniami określonymi w pkt 6a) i 6a)-I są podzielone na dwa wyłączenia odnoszące się do podpozycji w celu uwzględnienia postępu technicznego, zagwarantowania pewności prawa zainteresowanym stronom i ułatwienia kolejnego procesu oceny. Dyrektywa delegowana przyznaje zatem dwa wyłączenia w odniesieniu do ołowiu w stali w pkt 6a)‑I i pkt 6a)‑II.
·Pierwsze wyłączenie w pkt 6a)-I, zastępujące poprzedni punkt, obejmuje ołów jako pierwiastek stopowy w stali do obróbki skrawaniem. Drugie wyłączenie w nowym pkt 6a)-II obejmuje ołów jako pierwiastek stopowy w stali galwanizowanej metodą wsadowego cynkowania ogniowego. W obu przypadkach spełnione jest pierwsze tiret kryterium określonego w art. 5 ust. 1 lit. a), a mianowicie usunięcie lub zastąpienie jest naukowo lub technicznie niewykonalne w przypadku większości zastosowań.
·Kategorie 8 i 9, obecnie objęte wyłączeniem określonym w pkt 6a), zostaną objęte dwiema nowymi podpozycjami w pkt 6a)–I) i pkt 6a)-II. Ponieważ nie przewiduje się istotnych skutków, poprzednie wyłączenie określone w pkt 6a) wygaśnie w ciągu 12 miesięcy.
·Ze względu na znaczny czas, jaki upłynął od przeprowadzonej oceny technicznej, nowe wyłączenia odnoszące się do podpozycji powinny mieć krótszy okres obowiązywania niż maksymalny możliwy okres obowiązywania w oparciu o zalecenia techniczne. Ponadto ze względu na kwestie dotyczące otwartego zakresu i niekompletne dane z przemysłu uzasadniony jest krótki termin, aby umożliwić wnioskodawcom uzasadnienie swoich oświadczeń. Ponieważ na wnioskodawcach spoczywa ciężar dowodu, że jedno z kryteriów określonych w art. 5 ust. 1 lit. a) zostało spełnione, powinni oni przedłożyć kompletne dane przy następnej ocenie, w przeciwnym razie Komisja musi rozważyć nieprzedłużenie wyłączenia ze względu na brak danych.
·Zgodnie z oceną techniczną nowe wyłączenie odnoszące się do podpozycji określonej w pkt 6a)-I powinno wygasnąć wcześniej niż wyłączenie określone w pkt 6a)-II. Dłuższy termin wygaśnięcia wynikający z upływu czasu nie uzasadnia jednak dłuższego terminu wygaśnięcia wyłączenia odnoszącego się do podpozycji określonej w pkt 6a)-II. W świetle oceny technicznej należy ustalić jedną datę wygaśnięcia dla wszystkich kategorii wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2011/65/UE.
Ołów jako pierwiastek stopowy w aluminium
·Obecny pkt 6b)-I obejmujący aluminium pochodzące z recyklingu złomu aluminium zawierającego ołów zostaje przeniesiony do nowego pkt 6b)-III. W nowym punkcie określono zakres i ustalono maksymalne stężenie ołowiu na poziomie 0,3 % masowo. Kryterium określone w art. 5 ust. 1 lit. a) tiret drugie jest spełnione, a mianowicie nie można zapewnić niezawodności substytutów.
·Zastosowanie obejmujące ołów w aluminium do obróbki skrawaniem przestało spełniać odpowiednie kryteria określone w art. 5 ust. 1 lit. a) dla kategorii 1–7 i 10. Ponieważ przemysł może potrzebować dodatkowego czasu na dostosowanie się do tej zmiany, zastosowanie powinien mieć maksymalny okres przejściowy zgodnie z art. 5 ust. 6 dyrektywy RoHS.
·Poprzednie wyłączenie określone w pkt 6b) dzieli się na podpozycje, które ulegną zmianie. Odpowiednie zastosowania spełniające kryteria dyrektywy RoHS zostaną przeniesione do kolejnych podpozycji, w związku z czym poprzedni pkt 6b) powinien wygasnąć w ciągu 12 miesięcy. Kategorie 8, 9 i 11, obecnie objęte wyłączeniem określonym w pkt 6b), będą objęte pkt 6b)-I oraz pkt 6b)‑III. W odniesieniu do przyrządów do nadzoru i kontroli w obiektach przemysłowych kategorii 9 oraz kategorii 11 wyłączenie określone w pkt 6b)-I pozostanie ważne. Inne kategorie EEE powinny być objęte nowym pkt 6b)-III.
·Ze względu na znaczny czas, jaki upłynął od przeprowadzonej oceny technicznej, nowe wyłączenia odnoszące się do podpozycji powinny mieć krótszy okres obowiązywania niż maksymalny możliwy okres obowiązywania w oparciu o zalecenia techniczne. Ponadto ze względu na kwestie dotyczące otwartego zakresu i niekompletne dane z przemysłu uzasadniony jest krótki termin, aby umożliwić wnioskodawcom uzasadnienie swoich oświadczeń. Ponieważ na wnioskodawcach spoczywa ciężar dowodu, że jedno z kryteriów określonych w art. 5 ust. 1 lit. a) zostało spełnione, powinni oni przedłożyć kompletne dane przy następnej ocenie, w przeciwnym razie Komisja musi rozważyć nieprzedłużenie wyłączenia ze względu na brak danych.
·Jako że nie przedstawiono żadnych danych technicznych uzasadniających wprowadzenie różnych dat wygaśnięcia dla różnych kategorii EEE, należy ustalić jedną datę wygaśnięcia dla wszystkich kategorii określonych w załączniku I do dyrektywy RoHS.
Ołów jako pierwiastek stopowy w miedzi
Zastosowania objęte obecnym zakresem wyłączenia określonego w pkt 6c) załącznika III spełniają co najmniej jedno kryterium określone w art. 5 ust. 1 lit. a) dyrektywy RoHS, a mianowicie brak zapewnienia niezawodności substytutów.
·Nie przedstawiono żadnych informacji technicznych wskazujących na istnienie różnic technicznych między kategoriami EEE w odniesieniu do zastępowania ołowiu w stopach miedzi. W świetle oceny technicznej należy ustalić jedną datę wygaśnięcia dla wszystkich kategorii określonych w załączniku I do dyrektywy RoHS.
·Ze względu na znaczny czas, jaki upłynął od przeprowadzonej oceny technicznej, nowe wyłączenia odnoszące się do podpozycji powinny mieć krótszy okres obowiązywania niż maksymalny możliwy okres obowiązywania w oparciu o zalecenia techniczne. Ponadto ze względu na kwestie dotyczące otwartego zakresu i niekompletne dane z przemysłu uzasadniony jest krótki termin, aby umożliwić wnioskodawcom uzasadnienie swoich oświadczeń. Ponieważ na wnioskodawcach spoczywa ciężar dowodu, że jedno z kryteriów określonych w art. 5 ust. 1 lit. a) zostało spełnione, powinni oni przedłożyć kompletne dane przy następnej ocenie, w przeciwnym razie Komisja musi rozważyć nieprzedłużenie wyłączenia ze względu na brak danych.
Akt delegowany
Ze względu na bliskość techniczną i obecność ołowiu w stopach stosowanych w EEE należy podjąć jedną decyzję dotyczącą wszystkich trzech wyłączeń. Instrumentem prawnym jest dyrektywa delegowana, przewidziana w dyrektywie RoHS i spełniająca odpowiednie wymogi art. 5 ust. 1 lit. a).
Celem dyrektywy delegowanej jest przyczynienie się do ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska oraz harmonizacja przepisów dotyczących funkcjonowania rynku wewnętrznego w dziedzinie sprzętu elektrycznego i elektronicznego. W tym celu dopuszcza ona wykorzystywanie do konkretnych zastosowań substancji zakazanych w innych przypadkach zgodnie z dyrektywą RoHS i procedurą w niej ustanowioną w celu dostosowania załączników III i IV do postępu naukowo-technicznego.
Daty wygaśnięcia wyłączeń określono zgodnie z art. 5 ust. 2 akapit pierwszy dyrektywy RoHS. Daty wygaśnięcia powinny uwzględniać minimalny okres 18 miesięcy przed datą wygaśnięcia, w którym należy składać wnioski o przedłużenie zgodnie z art. 5 ust. 5 akapit pierwszy dyrektywy RoHS, aby zapewnić przemysłowi wystarczający czas na przygotowanie wniosków o przedłużenie.
Przyznane okresy obowiązywania nie powinny mieć negatywnego wpływu na innowacje.
Dyrektywa delegowana nie ma wpływu na budżet Unii.
DYREKTYWA DELEGOWANA KOMISJI (UE) …/…
z dnia 8.9.2025 r.
zmieniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/65/UE w odniesieniu do wyłączenia dotyczącego ołowiu jako pierwiastka stopowego w stali, aluminium i miedzi
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/65/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, w szczególności jej art. 5 ust. 1 lit. a) i b),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1)Art. 4 ust. 1 dyrektywy 2011/65/UE nakłada na państwa członkowskie obowiązek zapewnienia, aby sprzęt elektryczny i elektroniczny wprowadzany do obrotu nie zawierał substancji niebezpiecznych wymienionych w załączniku II do tej dyrektywy. Ograniczenie to nie dotyczy określonych zastosowań objętych wyłączeniem wymienionych w załączniku III do tej dyrektywy.
(2)W załączniku I do dyrektywy 2011/65/UE wymieniono kategorie sprzętu elektrycznego i elektronicznego, którego dotyczy ta dyrektywa.
(3)Ołów jest substancją objętą ograniczeniami wymienioną w załączniku II do dyrektywy 2011/65/UE. Maksymalna tolerowana wartość stężenia ołowiu masowo w materiałach jednorodnych wynosi 0,1 %.
(4)Dyrektywą delegowaną Komisji (UE) 2018/739 przyznano wyłączenie dotyczące stosowania ołowiu jako pierwiastka stopowego w stali do obróbki skrawaniem zawierającej do 0,35 % ołowiu masowo oraz w częściach wykonanych ze stali galwanizowanej metodą wsadowego cynkowania ogniowego zawierających do 0,2 % ołowiu masowo, jak określono w pkt 6a)-I załącznika III do dyrektywy 2011/65/UE. Wyłączenie to obejmuje kategorie 1–7 i 10 sprzętu elektrycznego i elektronicznego wymienione w załączniku I do dyrektywy 2011/65/UE. Stosowanie wyłączenia określonego w pkt 6a) załącznika III do tej dyrektywy było ograniczone do urządzeń elektrycznych i elektronicznych kategorii 8, 9 i 11.
(5)Dyrektywą delegowaną Komisji (UE) 2018/740 przyznano wyłączenia dotyczące stosowania ołowiu jako pierwiastka stopowego w aluminium zawierającym do 0,4 % ołowiu masowo do obróbki skrawaniem albo w przypadku recyklingu złomu aluminium zawierającego ołów. Wyłączenia określono w pkt 6b)-I i 6b)-II załącznika III do dyrektywy 2011/65/UE. Wyłączenia te obejmują kategorie 1–7 i 10 sprzętu elektrycznego i elektronicznego wymienione w załączniku I do dyrektywy 2011/65/UE. Stosowanie wyłączenia określonego w pkt 6b) załącznika III do tej dyrektywy było ograniczone do urządzeń elektrycznych i elektronicznych kategorii 8, 9 i 11.
(6)Dyrektywą delegowaną Komisji (UE) 2018/741 przyznano wyłączenie dotyczące stosowania stopu miedzi zawierającego do 4 % ołowiu masowo dla wszystkich kategorii, jak określono w pkt 6c) załącznika III do dyrektywy 2011/65/UE.
(7)W dniach 17 stycznia 2020 r. i 20 stycznia 2020 r. Komisja otrzymała dwa wnioski o przedłużenie wyłączeń określonych w pkt 6a) i 6a)-I załącznika III do dyrektywy 2011/65/UE w świetle postępu naukowo-technicznego, w szczególności w odniesieniu do zakresu wyłączenia. W dniach 2 grudnia 2019 r. i 17 stycznia 2020 r. Komisja otrzymała dwa wnioski o przedłużenie wyłączenia określonego w pkt 6b), 6b)-I i 6b)-II załącznika III do dyrektywy 2011/65/UE, a w dniach 15 stycznia 2020 r. i 16 stycznia 2020 r. Komisja otrzymała dwa wnioski o przedłużenie wyłączenia określonego w pkt 6c) załącznika III do dyrektywy 2011/65/UE.
(8)Wyłączenia określone w pkt 6a), 6b) i 6c) załącznika III do dyrektywy 2011/65/UE dotyczące sprzętu elektrycznego i elektronicznego kategorii 8 „wyroby medyczne do diagnostyki in vitro”, o której mowa w załączniku I do dyrektywy 2011/65/UE, miało wygasnąć w dniu 21 lipca 2023 r., natomiast wyłączenia dotyczące kategorii 9 „przyrządy do nadzoru i kontroli w obiektach przemysłowych” oraz 11 „inny sprzęt elektryczny i elektroniczny nieobjęty żadną z pozostałych kategorii”, o których mowa w załączniku I do dyrektywy 2011/65/UE, miały wygasnąć w dniu 21 lipca 2024 r. W dniu 20 stycznia 2023 r. otrzymano dwa wnioski o przedłużenie w odniesieniu do każdego wyłączenia określonego w pkt 6a) i 6b) załącznika III do dyrektywy 2011/65/UE, a w szczególności w odniesieniu do tych trzech kategorii. Zgodnie z art. 5 ust. 5 akapit drugi dyrektywy 2011/65/UE ich złożenie przedłużyło ważność obowiązujących wyłączeń do momentu podjęcia decyzji dotyczącej wniosków o przedłużenie.
(9)Aby ocenić otrzymane wnioski, w 2022 r. przeprowadzono i sfinalizowano badanie poświęcone ocenie technicznej i naukowej. Dalsze badanie koncentrujące się na kategoriach, w odniesieniu do których złożono wniosek o przedłużenie na późniejszym etapie, przeprowadzono i zakończono w 2024 r. Oceny obejmowały konsultacje z zainteresowanymi stronami zgodnie z art. 5 ust. 7 dyrektywy 2011/65/UE.
(10)W ocenie wnioskowanego przedłużenia wyłączenia stwierdzono, że w odniesieniu do wyłączenia określonego w pkt 6a)-I załącznika III do dyrektywy 2011/65/UE ołów w stali jest nadal niezbędny do osiągnięcia określonych właściwości obróbki skrawaniem. Zastąpienie lub usunięcie stali galwanizowanej metodą wsadowego cynkowania ogniowego nie jest obecnie technicznie wykonalne ani opłacalne pod względem ekonomicznym. Oba zastosowania techniczne można jednak podzielić na pkt 6a)-I i 6a)-II załącznika III do dyrektywy 2011/65/UE, aby umożliwić bardziej szczegółową analizę w następnym przeglądzie.
(11)Aby zapewnić wystarczająco dużo czasu na zastąpienie ołowiu w stali i uniknąć negatywnych skutków, które przewyższają korzyści płynące z zastąpienia, należy przyznać krótki okres obowiązywania dla tych zastosowań, zgodnie z art. 5 ust. 2 akapit pierwszy dyrektywy 2011/65/UE. W odniesieniu do pkt 6a), 6a)-I i 6a)-II załącznika III do dyrektywy 2011/65/UE należy wyznaczyć jedną datę wygaśnięcia dla wszystkich kategorii wymienionych w załączniku I do tej dyrektywy.
(12)Wyłączenie określone w pkt 6a) załącznika III do dyrektywy 2011/65/UE powinno wygasnąć 12 miesięcy po dacie decyzji dotyczącej wniosku o przedłużenie, zgodnie z art. 5 ust. 6 tej dyrektywy.
(13)Jeżeli chodzi o wyłączenie określone w pkt 6b)-I załącznika III do dyrektywy 2011/65/UE dotyczące ołowiu w aluminium pochodzącym z recyklingu złomu aluminium zawierającego ołów, stwierdzono, że stężenie ołowiu można dodatkowo obniżyć do 0,3 % masowo w aluminium. Należy to wskazać w nowym punkcie określającym, że takie aluminium jest stopem odlewniczym.
(14)Stosowanie celowo dodanego ołowiu w aluminium do obróbki skrawaniem nie jest już potrzebne w przypadku sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Na rynku istnieją niezawodne substytuty ołowiu w aluminium. Oczekuje się, że ostatni obszar zastosowania polegający na takim wyłączeniu zostanie zastąpiony alternatywami do 2025 r. Zgodnie z art. 5 ust. 6 dyrektywy 2011/65/UE należy ustalić maksymalny okres przejściowy wynoszący 18 miesięcy, aby umożliwić dostosowanie się poszczególnym uczestnikom rynku z przemysłu.
(15)Stwierdzono, że stosowanie stopów aluminium zawierających ołów o stężeniu ołowiu poniżej 0,4 % masowo wymaga przeprojektowania i zmiany kwalifikacji sprzętu elektrycznego i elektronicznego należącego do kategorii 9 „przyrządy do nadzoru i kontroli w obiektach przemysłowych” oraz kategorii 11 o otwartym zakresie „inny sprzęt elektryczny i elektroniczny”, co wymaga więcej czasu na zapewnienie zgodności w porównaniu z innymi kategoriami, o których mowa w załączniku I do dyrektywy 2011/65/UE. W związku z tym w odniesieniu do tych dwóch kategorii należy rozważyć dłuższe okresy obowiązywania.
(16)W odniesieniu do pkt 6c) załącznika III do dyrektywy 2011/65/UE dotyczącego stopów miedzi zawierających do 4 % ołowiu masowo w trakcie oceny naukowej i technicznej nie było możliwe określenie i zdefiniowanie obszarów zastosowania, które nie wymagają już wyłączenia, pomimo wielu wskazań, że ołów można skutecznie zastąpić w niektórych zastosowaniach. Ponieważ substytuty nie są wystarczająco niezawodne, należy przyznać przedłużenie wyłączenia. W świetle oceny technicznej należy ustalić jedną datę wygaśnięcia dla wszystkich kategorii wymienionych w załączniku I do dyrektywy 2011/65/UE.
(17)Włączenie materiałów i części składowych sprzętu elektrycznego i elektronicznego nie obniża poziomu ochrony środowiska i zdrowia przewidzianego w rozporządzeniu (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady. Zgodnie z pkt 7 ograniczenia zawartego w pozycji 63 załącznika XVII do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 ołów jest ograniczony w wyrobach i ich dostępnych częściach w celu zminimalizowania narażenia dzieci na ołów z wyrobów dostarczanych ogółowi społeczeństwa. Ołów w tych wyrobach lub dostępnych częściach jest ograniczony do nie więcej niż 0,05 % masy, jeżeli części składowe mogą być wkładane do ust przez dzieci. Aby zapewnić zgodność z poziomem ochrony ustanowionym rozporządzeniem (WE) nr 1907/2006, zatwierdzone pozycje wyłączenia należy oznaczyć przypisem, który dodatkowo ogranicza zastosowania zgodnie z pkt 7 ograniczenia określonego w pozycji 63 załącznika XVII do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006.
(18)Należy zatem odpowiednio zmienić dyrektywę 2011/65/UE,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
Artykuł 1
W załączniku III do dyrektywy 2011/65/UE wprowadza się zmiany zgodnie z załącznikiem do niniejszej dyrektywy.
Artykuł 2
Państwa członkowskie przyjmują i publikują, najpóźniej do dnia [ostatni dzień 6. miesiąca po dacie wejścia w życie niniejszej dyrektywy] r., przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy. Niezwłocznie przekazują Komisji tekst tych przepisów.
Państwa członkowskie stosują te przepisy od dnia [ostatni dzień 6. miesiąca po dacie wejścia w życie niniejszej dyrektywy + 1 dzień] r.
Przepisy przyjęte przez państwa członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego odniesienia określane są przez państwa członkowskie.
2.Państwa członkowskie przekazują Komisji tekst podstawowych przepisów prawa krajowego przyjętych w dziedzinie objętej niniejszą dyrektywą.
Artykuł 3
Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Artykuł 4
Niniejsza dyrektywa skierowana jest do państw członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 8.9.2025 r.
W imieniu Komisji
Przewodnicząca
Ursula VON DER LEYEN
