15.11.2010

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 310/1

---

OSTATECZNE SPRAWOZDANIE DOTYCZĄCE 8., 9. I 10. EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU ZA ROK BUDŻETOWY 2009

2010/C 310/01

SPIS TREŚCI

Informacja dodatkowa do sprawozdania finansowego

Środki EFR – wykonanie i rachunkowość

CZĘŚĆ I –

Roczne sprawozdanie finansowe EFR: środki zarządzane przez Komisję Europejską

1.	SPRAWOZDANIE FINANSOWE DOTYCZĄCE 8., 9. I 10. EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU

1.1	8., 9. I 10. EFR: Skonsolidowany bilans, rachunek wyniku ekonomicznego, rachunek przepływów pieniężnych oraz zestawienie zmian w aktywach netto

1.2	8. EFR: Bilans, rachunek wyniku ekonomicznego oraz zestawienie zmian w aktywach netto

1.3	9. EFR: Bilans, rachunek wyniku ekonomicznego oraz zestawienie zmian w aktywach netto

1.4	10. EFR: Bilans, rachunek wyniku ekonomicznego oraz zestawienie zmian w aktywach netto

1.5	Informacja dodatkowa do sprawozdania finansowego 8., 9. 10. EFR

2.	SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI FINANSOWEJ

2.1	Przydziały

2.2	Skonsolidowane sprawozdania finansowe

2.3	Pozostałe informacje na temat zarządzania

CZĘŚĆ II –

roczne sprawozdanie finansowe EFR: sprawozdanie finansowe dotyczące instrumentu inwestycyjnego

3.	SPRAWOZDANIE FINANSOWE DOTYCZĄCE INSTRUMENTU INWESTYCYJNEGO

3.1	Rachunek wyniku ekonomicznego

3.2

Bilans

3.3	Zestawienie zmian w zasobach stron wnoszących wkład

3.4	Rachunek przepływów pieniężnych

3.5	Informacja dodatkowa do sprawozdania finansowego

ZAŁĄCZNIK DO CZĘŚCI I —

ROZDZIAŁ 2 (Sprawozdanie z realizacji finansowej): Stan w podziale na kraje i instrumenty

INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

Niniejszym oświadczam, że roczne sprawozdanie finansowe dotyczące 8., 9. i 10. Europejskiego Funduszu Rozwoju za rok budżetowy 2009 zostały przygotowane zgodnie z tytułem VIII rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do 10. Europejskiego Funduszu Rozwoju oraz zasadami, regułami i metodami rachunkowości przedstawionymi w załączniku do sprawozdań finansowych.

Urzędnik zatwierdzający oraz Europejski Bank Inwestycyjny przekazali mi wszystkie informacje niezbędne do sporządzenia sprawozdania finansowego prezentującego aktywa i pasywa Europejskiego Funduszu Rozwoju oraz wykonanie budżetu, jak również potwierdzili ich wiarygodność.

Niniejszym poświadczam, że w oparciu o wyżej wymienione informacje oraz kontrole, które uznałem za niezbędne przed popisaniem sprawozdania finansowego, mam wystarczającą pewność, że sprawozdanie finansowe prawidłowo i rzetelnie przedstawia sytuację finansową Europejskiego Funduszu Rozwoju we wszystkich istotnych aspektach.

(podpisano)

Philippe TAVERNE

Księgowy

ŚRODKI EFR – WYKONANIE I RACHUNKOWOŚĆ

1.   INFORMACJE PODSTAWOWE

Unia Europejska współpracuje z wieloma krajami rozwijającymi się w zakresie rozwoju. Głównym celem tych działań jest promowanie rozwoju gospodarczego i społecznego ze szczególnym naciskiem na ograniczanie i łagodzenie ubóstwa w perspektywie długoterminowej przez zapewnianie państwom będącym beneficjentami pomocy rozwojowej i wsparcia technicznego. Aby to osiągnąć, Unia Europejska sporządza – wspólnie z krajami partnerskimi – strategie współpracy i uruchamia środki finansowe w celu ich realizacji. Wspomniane środki unijne przyznawane na cele rozwoju pochodzą z trzech źródeł:

—	z budżetu Unii Europejskiej

—	z Europejskiego Funduszu Rozwoju

—	z Europejskiego Banku Inwestycyjnego

Europejski Fundusz Rozwoju (EFR) jest głównym instrumentem umożliwiającym udzielanie pomocy unijnej na finansowanie współpracy na rzecz rozwoju dla krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) oraz krajami i terytoriami zamorskimi (KTZ). Traktat rzymski z 1957 r. przewidział utworzenie EFR w celu świadczenia pomocy technicznej i finansowej, przeznaczonej początkowo dla krajów afrykańskich będących wówczas koloniami i mających więzi historyczne z niektórymi państwami członkowskimi.

EFR nie jest finansowany z budżetu Unii Europejskiej. Fundusz finansowany jest przez państwa członkowskie, podlega odrębnym przepisom finansowym i zarządzany jest przez specjalny komitet. Komisja Europejska odpowiada za finansową realizację działań prowadzonych przy użyciu środków EFR, natomiast Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) zarządza Instrumentem Inwestycyjnym.

W latach 2008–2013 pomoc geograficzna dla krajów AKP i KTZ będzie nadal pochodzić w głównej mierze z EFR. Każda edycja funduszu ustanawiana jest zazwyczaj na okres około pięciu lat. Od czasu zawarcia pierwszej konwencji o partnerstwie w 1964 r., kolejne edycje EFR odpowiadały w zasadzie cyklowi zawieranych umów/konwencji o partnerstwie. Każdy EFR podlega osobnemu rozporządzeniu finansowemu, które wymaga sporządzenia sprawozdania finansowego dla każdej edycji EFR. W związku z powyższym dla każdego EFR sporządza się odrębne sprawozdanie finansowe w odniesieniu do części, którą zarządza Komisja Europejska. Sprawozdanie to przedstawia się również w postaci skonsolidowanej, aby zapewnić ogólny ogląd sytuacji finansowej w zakresie zasobów, za które odpowiada Komisja Europejska.

Na mocy umowy z Kotonu ustanowiono Instrument Inwestycyjny. Instrument Inwestycyjny jest zarządzany przez Europejski Bank Inwestycyjny i wykorzystywany w celu wspierania rozwoju sektora prywatnego w krajach AKP w drodze finansowania przede wszystkim inwestycji prywatnych, choć nie jest to jedyny obszar finansowania. Instrument został zaprojektowany jako fundusz odnawialny, tak aby spłaty pożyczek mogły być ponownie inwestowane w inne działania; Instrument sam się zatem odnawia i jest niezależny finansowo. Ponieważ Instrumentem Inwestycyjnym nie zarządza Komisja Europejska, nie jest on uwzględniony w pierwszej części rocznego sprawozdania finansowego – w sprawozdaniach finansowych z 8., 9. i 10. EFR oraz w związanym z nimi sprawozdaniu z realizacji finansowej. Sprawozdania finansowe dotyczące Instrumentu Inwestycyjnego zostały załączone jako odrębna część sprawozdania rocznego (część 2), aby przedstawić pełen obraz pomocy rozwojowej udzielonej w ramach EFR.

10. EFR obejmuje okres 2008–2013, a jego budżet ogólny wyniósł 22 682 mln EUR. Z tego kwota 21 966 mln EUR została przeznaczona na kraje AKP, kwota 286 mln EUR na KTZ, a kwotę 430 mln EUR przyznano Komisji na wydatki pomocnicze na rzecz programowania i wykonania EFR (1).

2.   W JAKI SPOSÓB FINANSOWANY JEST EFR?

Rada Europejska na posiedzeniu w dniach 15-16 grudnia 2005 r. przyjęła perspektywę finansową na lata 2007–2013. W związku z powyższym postanowiono nie ujmować współpracy geograficznej z krajami AKP w budżecie Unii Europejskiej, ale w dalszym ciągu finansować ją przy pomocy międzyrządowego EFR obowiązującego w latach 2008–2013.

Budżet Unii Europejskiej ma charakter jednoroczny i zgodnie z budżetową zasadą jednoroczności wydatki i dochody są planowane i zatwierdzane na jeden rok. W przeciwieństwie do Unii Europejskiej EFR jest funduszem, którego działalność ma charakter wieloletni. Każdy EFR jest zawierany w drodze umowy o partnerstwie między państwami członkowskimi i jest powiązany z funduszem ogólnym w celu realizacji współpracy na rzecz rozwoju przez okres wynoszący zwykle pięć lat. Ponieważ środki są przyznawane na zasadzie wieloletniej, przyznane środki mogą być wykorzystywane przez cały czas trwania EFR. Fakt, że budżet nie ma charakteru jednorocznego, podkreślany jest w sprawozdawczości budżetowej, gdzie wykonanie budżetu EFR jest porównywane z całością środków finansowych.

Środki EFR stanowią doraźny wkład państw członkowskich UE. Mniej więcej co pięć lat przedstawiciele państw członkowskich zbierają się na szczeblu międzyrządowym, aby ustalić łączną kwotę, jaka zostanie przyznana na rzecz funduszu oraz nadzorować jego wykonanie. Następnie Komisja zarządza funduszem. W związku z tym, że każde państwo członkowskie ma swoją własną politykę rozwoju i pomocy, która stanowi uzupełnienie polityki unijnej, państwa członkowskie muszą koordynować swoje strategie z polityką UE, aby zapewnić ich komplementarność. W 2009 r. i 2008 r. do wniesienia wkładu związanego z 9. EFR wezwano 15 uczestniczących w nim państw członkowskich. Nie wezwano jeszcze do wniesienia składek na rzecz 10. EFR, w którym uczestniczy 27 państw członkowskich.

Część środków z 10. EFR została odłożona na pokrycie nieprzewidzianych wydatków, większość jednak została zaprogramowana w orientacyjnych ramach wieloletnich, głównie geograficznych, lecz także tematycznych, aktualnie obowiązujących w odniesieniu do lat 2008–2013. Komisja przyjęła, odpowiednio, krajowe dokumenty strategiczne, regionalne dokumenty strategiczne oraz dokumenty strategiczne państw AKP. Ich realizacja podlega dorocznemu nadzorowi, a strategie są poddawane ocenie śródokresowej (2010 r., w toku) oraz ocenie końcowej (2012 r.). W wyniku oceny śródokresowej lub oceny końcowej Komisja może podjąć w imieniu Unii Europejskiej decyzję o zmianie strategii i przydziale środków w świetle bieżących potrzeb i wyników poszczególnych państw lub regionów AKP.

Poza wspomnianym wkładem państwa członkowskie mogą również zawierać umowy o współfinansowaniu lub dokonywać dobrowolnych wpłat na rzecz EFR.

3.   W JAKI SPOSÓB ZARZĄDZANE I WYDATKOWANE SĄ ŚRODKI EFR?

3.1   Wydatki operacyjne

Wydatki operacyjne EFR przyjmują różne formy, w zależności od sposobu wypłacania środków i zarządzania nimi. Zgodnie z rozporządzeniem finansowym Komisja wykorzystuje środki EFR, stosując następujące metody:

Zarządzanie zdecentralizowane: gdy Komisja powierza poszczególne zadania w zakresie wykonania budżetu państwom trzecim, w zasadzie w zależności od lokalnej sytuacji danego beneficjenta.

Zarządzanie scentralizowane: gdy budżet jest wykonywany bezpośrednio – przez służby Komisji lub pośrednio – gdy Komisja powierza zadania wykonania budżetu organom powołanym na mocy prawa unijnego lub krajowego, takim jak unijne organy prawa publicznego lub wypełniające zadania służby publicznej.

Zarządzanie wspólne z organizacjami międzynarodowymi: w ramach tej metody Komisja powierza określone zadania w zakresie wykonania budżetu organizacjom międzynarodowym.

3.2   Różni uczestnicy działań finansowych

Kompetencje delegowanego urzędnika zatwierdzającego obejmują cały proces zarządzania, poczynając od określenia, co należy zrobić, aby zrealizować cele określone zarówno w oparciu o operacyjny jak i budżetowy punkt widzenia, aż po zarządzanie podjętymi działaniami pod względem operacyjnym, jak i budżetowym, w tym podpisywanie zobowiązań, monitorowanie wykonania, dokonywanie płatności, a w razie konieczności także odzyskiwanie środków.

Szef delegatury Unii Europejskiej jest oficerem łącznikowym między Komisją a odnośnymi krajowymi lub regionalnymi władzami w krajach AKP/KTZ. Pracuje on w ścisłej współpracy z krajowymi lub regionalnymi urzędnikami zatwierdzającymi, określając strategię wykonawczą i strategie sektorowe, przygotowując, analizując i oceniając programy i projekty EFR.

Krajowy urzędnik zatwierdzający w kraju odbiorcy jest urzędnikiem wyższego szczebla wyznaczonym przez rząd każdego kraju AKP/KTZ. Reprezentuje on władze swojego kraju we wszystkich działaniach finansowanych przez fundusz i zarządzanych przez Komisję oraz EBI. W większości przypadków funkcje te sprawuje członek rządu, zwykle krajowy minister ds. planowania lub finansów. Krajowy urzędnik zatwierdzający wypełnia administracyjne, techniczne i finansowe obowiązki związane z zarządzaniem programami i projektami EFR.

Księgowy wykonuje polecenia zapłaty i nakazy odzyskania środków sporządzone przez urzędników zatwierdzających oraz odpowiada za zarządzanie środkami finansowymi, ustanawia zasady i metody rachunkowości, zatwierdza systemy księgowe, prowadzi księgi oraz sporządza odnośne roczne sprawozdania finansowe. Ponadto księgowy ma obowiązek podpisania sprawozdania finansowego, poświadczając przy tym, że prawidłowo i rzetelnie przedstawia ono sytuację finansową.

3.3   Wykorzystanie środków EFR

Znaczną część środków finansowych przyznawanych krajom AKP i KTZ za pośrednictwem EFR stanowią dotacje. Na początku każdego EFR Unia Europejska powiadania kraje AKP i KTZ o poziomie dotacji, które powinny być dla nich dostępne przez okres obowiązywania funduszu. Środki są przyznawane na podstawie konkretnych potrzeb danego kraju przy uwzględnieniu wewnętrznej polityki państwa będącego beneficjentem oraz podejmowanych przez niego działań na rzecz rozwoju.

Państwo będące beneficjentem opracowuje strategię współpracy w trakcie konsultacji ze swoimi partnerami współpracującymi na rzecz rozwoju (darczyńcami) lub po ich zakończeniu. Strategie współpracy uzgadniane z UE obejmują zwykle wewnętrzne średnioterminowe strategie rozwoju danego kraju, analizę sytuacji politycznej i społeczno-gospodarczej oraz własną ocenę Unii Europejskiej. Pracownicy Komisji Europejskiej służą władzom krajowym wsparciem technicznym w opracowywaniu dokumentu określającego strategie współpracy.

Następnie w celu realizacji strategii współpracy sporządzany jest krajowy program orientacyjny. W krajowym programie orientacyjnym wyszczególnia się sektory i obszary, które otrzymają pomoc, objaśnia, w jaki sposób pomoc wypełni swoje cele, określa harmonogram wykonania oraz warunki zaangażowania w program innych podmiotów, jak organizacje międzynarodowe i pozarządowe (w stosownych przypadkach). Taki ogólny program orientacyjny podlega ocenie dorocznej, śródokresowej i końcowej po zamknięciu EFR, w czasie jego wykonywania w miarę potrzeby dokonywane są udoskonalenia i zmiany.

3.4   Zaciąganie zobowiązań w celu wydatkowania środków EFR

Środki EFR mogą zostać wydane dopiero wtedy, gdy Komisja oraz potencjalny beneficjent środków EFR dokonają zobowiązania prawnego w formie pisemnej.

Zaciągnięcie zobowiązania prawnego (w formie np. umowy lub porozumienia w sprawie przyznania dotacji) wobec strony trzeciej możliwe jest pod warunkiem, że w budżecie przewidziano pozycję z odpowiednią kwotą środków, w oparciu o którą przedmiotowe działanie może zostać zrealizowane. Jeżeli ten warunek jest spełniony, wymagane środki muszą zostać zarezerwowane w budżecie w drodze zobowiązania budżetowego ujętego w systemie rachunkowym. Nie ma to jednak wpływu na konta główne (czyli księgę główną), jako że nie nastąpiło jeszcze obciążenie. Dzieje się tak dlatego, że system rachunkowości EFR składa się z dwóch oddzielnych, ale powiązanych ze sobą elementów:

a)	kont budżetowych, które zawierają szczegółowy zapis wykonania budżetu; oraz

b)	kont głównych, wykorzystywanych do sporządzenia bilansu i rachunku wyniku ekonomicznego.

Na kontach budżetowych wykazuje się zobowiązania i wypłacone kwoty. Są one prowadzone w oparciu o metodę kasową, zgodnie z którą pozycje wydatków lub dochodów księguje się dopiero w momencie zaangażowania, wypłacenia lub otrzymania środków pieniężnych. Ten rodzaj rachunkowości jest charakterystyczny dla sektora publicznego, w przypadku którego istnieje historyczna tendencja do zwracania szczególnej uwagi na budżet i jego wykonanie.

Na kontach ogólnych (w oparciu o zasadę księgowości memoriałowej) wykazuje się wszystkie dochody i wydatki w całym roku finansowym (a tym samym wynik ekonomiczny) i określa sytuację finansową EFR na dzień 31 grudnia danego roku w formie bilansu obejmującego aktywa i pasywa.

3.5   Dokonywanie płatności

No Płatności mogą zostać dokonane dopiero po zatwierdzeniu zobowiązania budżetowego przez urzędnika zatwierdzającego.

Zaliczkowanie jest formą płatności z wyprzedzeniem na rzecz beneficjenta, mającą na celu zapewnienie jego płynności finansowej. Może być ono rozbite na szereg płatności w okresie wskazanym w danej umowie o zaliczkowanie. Płatność lub zaliczka mogą być wykorzystane albo na realizację celów, na które były przeznaczone, w okresie wskazanym w umowie, bądź podlegają zwrotowi – w przypadku gdy beneficjent nie ponosi kosztów kwalifikowalnych, ma on obowiązek dokonania zwrotu na rzecz EFR zaliczki przyznanej tytułem zaliczkowania. Tym samym wypłacone kwoty zaliczek nie stanowią ostatecznego wydatku, dopóki nie zostaną spełnione odnośne warunki umowne, a zatem w bilansie wykazuje się je po stronie aktywów w momencie dokonania płatności początkowej. Kwotę zaliczek po stronie aktywów zmniejsza się (całkowicie lub częściowo) o zatwierdzone koszty kwalifikowalne (które w rachunku wyniku ekonomicznego ujmuje się jako koszty) i zwrócone kwoty.

Na koniec roku należy ocenić kwalifikowalne koszty poniesione przez beneficjentów środków EFR, które nie zostały jeszcze zgłoszone. Po zakończeniu wyliczeń (ang. cut-off) szacunkowe kwalifikowalne kwoty ujmuje się jako rozliczenia międzyokresowe bierne, natomiast szacowana niekwalifikowalna część kosztów pozostaje otwarta na rachunkach w pozycji „kwalifikowalność wymagająca sprawdzenia”. Kwoty te ujmowane są jako zobowiązania krótkoterminowe, aby uniknąć zawyżania aktywów i pasywów.

3.6   Odzyskanie nienależnych płatności

Kwalifikowalność wydatków finansowanych z EFR jest weryfikowana na podstawie dokumentów uzupełniających określonych w odnośnych przepisach lub w warunkach każdej dotacji. W celu optymalizacji stosunku kosztów systemów kontroli do korzyści z nich wynikających, weryfikacja dokumentów dotyczących ostatecznych roszczeń jest bardziej szczegółowa niż dokumentów dotyczących roszczeń okresowych, i tym samym pozwala na wykrycie błędów w zakresie płatności okresowych, które koryguje się poprzez korektę płatności ostatecznej. Ponadto Komisja ma prawo sprawdzić rzetelność dokumentów uzupełniających w ramach kontroli w siedzibie strony występującej z roszczeniem podczas realizacji finansowanych działań lub po ich zakończeniu (ex post). Błędy stwierdzone w okresie realizacji mogą zostać skorygowane w drodze dostosowań późniejszych roszczeń. Błędy stwierdzone ex post są przedmiotem nakazu odzyskania środków.

4.   SPRAWOZDAWCZOŚĆ NA KONIEC ROKU

4.1   Roczne sprawozdanie finansowe

Do obowiązków księgowego należy przygotowanie rocznego sprawozdania finansowego oraz zagwarantowanie, że prawidłowo i rzetelnie przedstawia ono sytuację finansową EFR.

Roczne sprawozdanie finansowe zostało przedstawione poniżej:

Część I: Środki zarządzane przez Komisję Europejską — sprawozdanie finansowe dotyczące 8., 9. i 10. Europejskiego Funduszu Rozwoju — sprawozdanie z realizacji finansowej 8., 9. i 10. Europejskiego Funduszu Rozwoju

Część II: Środki zarządzane przez Europejski Bank Inwestycyjny — sprawozdanie finansowe dotyczące Instrumentu Inwestycyjnego

Sprawozdanie finansowe dotyczące Instrumentu Inwestycyjnego zostało załączone jako odrębna część sprawozdania rocznego, aby przedstawić pełen obraz pomocy rozwojowej realizowanej w ramach EFR.

Roczne sprawozdanie finansowe jest przyjmowane przez Komisję do dnia 31 lipca następnego roku oraz przedkładane Trybunałowi Obrachunkowemu w celu przeprowadzenia audytu, a następnie Radzie i Parlamentowi w celu udzielenia absolutorium.

4.2   Roczne sprawozdanie z działalności

Urzędnik zatwierdzający ma obowiązek przygotowania rocznego sprawozdania z działalności dotyczącego działań wchodzących w zakres jego kompetencji. Składając takie roczne sprawozdanie z działalności, urzędnik zatwierdzający przedstawia wyniki realizacji polityki i zdaje sprawę co do wystarczającej jego zdaniem pewności, że środki przeznaczone na działalność opisaną w sporządzonym przez niego sprawozdaniu były wykorzystywane zgodnie z ich przeznaczeniem oraz zgodnie z zasadami należytego zarządzania finansami oraz że obowiązujące procedury kontroli dają niezbędną gwarancję zgodności z prawem i prawidłowości operacji leżących u podstaw.

5.   AUDYT I ABSOLUTORIUM

5.1   Audyt

Roczne sprawozdanie finansowe i zarządzanie zasobami EFR podlegają kontroli audytora zewnętrznego, Europejskiego Trybunału Obrachunkowego, który sporządza sprawozdanie roczne dla Rady i Parlamentu Europejskiego. Głównym zadaniem Trybunału jest przeprowadzanie zewnętrznych, niezależnych audytów rocznego sprawozdania finansowego EFR. W ramach swojej działalności Trybunał Obrachunkowy sporządza:

1)	sprawozdanie roczne, w którym wyszczególnia swoje uwagi na temat rocznego sprawozdania finansowego i operacji leżących u jego podstaw;

2)	opinię, opartą na wynikach swoich audytów i zawartą w rocznym sprawozdaniu w postaci poświadczenia wiarygodności, dotyczącą: (i) wiarygodności sprawozdania oraz (ii) zgodności z prawem i prawidłowości operacji leżących u podstaw sprawozdania;

3)	specjalne sprawozdania zawierające wyniki audytów obejmujących określone obszary zarządzania.

Trybunał Obrachunkowy ma prawo wglądu we wszystkie dokumenty niezbędne w związku z przeprowadzanym przez niego audytem. Trybunał przeprowadza audyty wszystkich obszarów działań EFR, w tym bada zgodność z prawem i prawidłowość poszczególnych transakcji i płatności. Ponadto przeprowadza audyt samego rocznego sprawozdania finansowego i w razie konieczności bada poszczególne bilanse i rachunki wyniku ekonomicznego, jak również całościową prezentację sprawozdania finansowego. W ten sposób Trybunał może przedstawić swoją opinię nie tylko w odniesieniu do danych liczbowych, ale także istniejącego systemu i procedur kontrolnych.

5.2   Absolutorium

Ostatnia kontrola ma miejsce w ramach procedury udzielenia absolutorium z realizacji finansowej EFR za dany rok budżetowy. Organem udzielającym absolutorium jest Parlament Europejski. Oznacza to, że po audycie i sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego Rada wydaje zalecenie, a następnie Parlament podejmuje decyzję w sprawie udzielenia absolutorium Komisji w związku z realizacją finansową środków EFR za poprzedni rok budżetowy. Decyzja ta oparta jest na ocenie sprawozdania oraz na rocznym sprawozdaniu Trybunału Obrachunkowego (zawierającym formalne poświadczenie wiarygodności) oraz na odpowiedziach Komisji, jak również uwzględnia pytania i prośby o udzielenie dodatkowych informacji skierowane do Komisji.

Absolutorium odzwierciedla polityczne aspekty kontroli zewnętrznej realizacji finansowej i stanowi decyzję, przy pomocy której Parlament Europejski, działając na zalecenie Rady, „zwalnia” Komisję z odpowiedzialności za zarządzanie realizacją finansową w danym roku finansowym. Procedura udzielenia absolutorium może zakończyć się na dwa sposoby: the granting or postponement of the discharge. Udzielając absolutorium, Parlament może zwrócić szczególną uwagę na spostrzeżenia, które uznaje za ważne, wydając często zalecenia dla Komisji dotyczące podjęcia działań w związku z tymi kwestiami. Komisja opisuje podjęte środki w sprawozdaniu z działań następczych i planie działań, które następnie wysyła zarówno do Parlamentu, jak i do Rady.

CZĘŚĆ I

iROCZNE SPRAWOZDANIE FINANSOWE EFR: ŚRODKI ZARZĄDZANE PRZEZ KOMISJĘ EUROPEJSKĄ  (2)

1.   SPRAWOZDANIE FINANSOWE DOTYCZĄCE 8., 9. I 10. EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU ROZWOJU

1.1   8., 9. I 10. EFR: SKONSOLIDOWANY BILANS, RACHUNEK WYNIKU EKONOMICZNEGO, RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH ORAZ ZESTAWIENIE ZMIAN W AKTYWACH NETTO

SKONSOLIDOWANY BILANS 8., 9. I 10. EFR

(mln EUR)
	Uwagi	31.12.2009	31.12.2008 (3)
AKTYWA TRWAŁE:
Zaliczkowanie długoterminowe	2.1	196	268
AKTYWA OBROTOWE:
Zaliczkowanie krótkoterminowe	2.2	800	649
Należności krótkoterminowe	2.3	66	17
Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne	2.5	523	291
Aaktywa ogółem		1 585	1 226
ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE:
Zobowiązania bieżące	2.6	(860)	(709)
Zobowiązania Ogółem		(860)	(709)
Aktywa netto		724	517
FUNDUSZE I KAPITAŁY REZERWOWE
Należny kapitał	2.7	20 381	17 079
Inne kapitały rezerwowe	2.8	2 252	2 252
Wynik ekonomiczny przeniesiony z lat ubiegłych		(18 814)	(15 784)
Wynik ekonomiczny za rok		(3 094)	(3 030)
Aktywa netto		724	517

SKONSOLIDOWANY RACHUNEK WYNIKU EKONOMICZNEGO 8., 9. I 10. EFR

(mln EUR)
	Uwagi	2009	2008 (4)
PRZYCHODY OPERACYJNE	3.1	49	23
KOSZTY OPERACYJNE
Koszty operacyjne (z uwzględnieniem współfinansowania)	3.2	(3 102)	(3 007)
Koszty administracyjne	3.3	(90)	(58)
Nadwyżka (deficyt) z działalności operacyjnej		(3 144)	(3 043)
Przychody finansowe	3.4	49	13
Nadwyżka (deficyt) z działalności finansowej		49	13
Wynik ekonomiczny za rok		(3 094)	(3 030)
Wykorzystanie wkładów w postaci współfinansowania		0	0
Wykorzystanie zwykłego wkładu		(3 094)	(3 030)
Wynik ekonomiczny za rok		(3 094)	(3 030)

SKONSOLIDOWANY RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH 8., 9. I 10. EFR

(mln EUR)
	Uwagi	2009	2008 (5)
Wynik ekonomiczny za rok		(3 094)	(3 128)
DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA	4.2
Wkład zwykły państw członkowskich		3 294	3 022
Wkład państw członkowskich w postaci współfinansowania		2	0
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości należności (lub ich odwrócenie)		0	1
Zmiana stanu zaliczkowania długoterminowego		72	0
Zmiana stanu zaliczkowania krótkoterminowego		(150)	38
Zmiana stanu należności krótkoterminowych		(45)	(10)
Zmiana stanu wartości aktywów bieżących		0	4
Zmiana stanu zobowiązań bieżących		152	(13)
Przepływ środków pieniężnych netto		230	(87)
Zmiana stanu netto środków pieniężnych i innych aktywów pieniężnych		230	(87)
Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne na początek roku (6)	2.5 & 4.3	293	379
Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne na koniec roku	2.5	523	293

Uzgodnienie wyniku ekonomicznego za 2008 r.

Wynik ekonomiczny za rok 8., 9. i 10. EFR	(3 030)
Wynik ekonomiczny za rok 7. EFR	(98)
Wynik ekonomiczny za rok 2008	(3 128)

SKONSOLIDOWANE ZESTAWIENIE ZMIAN W AKTYWACH NETTO 8., 9. I 10. EFR

(mln EUR)
	Kapital	Kapital dotychczas nienalezny	Nalezny kapital	Skumulowane kapitaly rezerwowe	Inne kapitaly rezerwowe	Aktywa netto ogółem
	(a)	(b)	(c) = (a) – (b)	(d)	(e)	(c) + (d) + (e)
Bilans na dzien 31 Grudnia 2007 r.	35 479	10 460	25 019	–25 666	1 293	646
Podwyzszenie kapitalu – wklad zwykly		–3 000	3 000			3 000
Podwyzszenie kapitalu – wklad w postaci wspólfinansowania	2	2
Przesuniecia z poprzednich EFR
Wynik ekonomiczny za rok				–3 030		–3 030
Otwarcie 10. EFR	21 152	21 152
Zamkniecie 7. EFR	–10 940		–10 940	9 882	959	–98
Bilans na dzien 31 Grudnia 2008 r.	45 694	28 615	17 079	–18 814	2 252	517
Wklad
Podwyzszenie kapitalu – wklad zwykly		–3 300	3 300			3 300
Podwyzszenie kapitalu – wklad w postaci wspólfinansowania	68	66	2			2
Przesuniecia z poprzednich EFR
Wykorzystanie wkladu w postaci wspólfinansowania
Wykorzystanie wkladu zwyklego				–3 094		–3 094
Wynik ekonomiczny za rok				–3 094		–3 094
Stan na dzien 31 Grudnia 2009 r.	45 761	25 381	20 381	–21 909	2 252	724

1.2   8. EFR: BILANS, RACHUNEK WYNIKU EKONOMICZNEGO ORAZ ZESTAWIENIE ZMIAN W AKTYWACH NETTO

BILANS 8. EFR

(mln EUR)
	Uwagi	31.12.2009	31.12.2008
AKTYWA TRWAŁE:
Zaliczkowanie długoterminowe	2.1	0	2
AKTYWA OBROTOWE:
Zaliczkowanie krótkoterminowe	2.2	54	92
Należności krótkoterminowe	2.3	6	4
Rachunki łącznikowe	2.4	708	859
Aktywa ogółem		768	956
ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE:
Zobowiązania bieżące	2.6	(65)	(94)
Pasywa ogółem		(65)	(94)
Aktywa netto		703	862
FUNDUSZE I KAPITAŁY REZERWOWE
Należny kapitał	2.7	12 840	12 840
Inne kapitały rezerwowe	2.8	(2 153)	(2 153)
Wynik ekonomiczny przeniesiony z lat ubiegłych		(9 825)	(9 504)
Wynik ekonomiczny za rok		(159)	(321)
Aktywa netto		703	862

RACHUNEK WYNIKU EKONOMICZNEGO 8. EFR

(mln EUR)
	Uwagi	2009	2008
PRZYCHODY OPERACYJNE	3.1	20	4
KOSZTY OPERACYJNE
Koszty operacyjne	3.2	(180)	(329)
Koszty administracyjne	3.3	0	(1)
Nadwyżka (deficyt) z działalności operacyjnej		(160)	(325)
Przychody finansowe	3.4	1	4
Nadwyżka (deficyt) z działalności finansowej		1	4
Wynik ekonomiczny za rok		(159)	(321)

ZESTAWIENIE ZMIAN W AKTYWACH NETTO 8. EFR

(mln EUR)
	Kapitał	Kapitał dotychczas nienależny	Należny kapitał	Skumulowane kapitały rezerwowe	Inne kapitały rezerwowe	Aktywa netto ogółem
	(a)	(b)	(c) = (a) – (b)	(d)	(e)	(c) + (d) + (e)
Bilans na dzień 31 Grudnia 2007 r.	12 840	0	12 840	–9 504	–2 095	1 241
Wkład
Podwyższenie kapitału
Przesunięcia z poprzednich EFR					–57	–57
Wynik ekonomiczny za rok				– 321		– 321
Bilans na dzień 31 Grudnia 2008 r.	12 840	0	12 840	–9 825	–2 153	862
Wkład
Podwyższenie kapitału
Przesunięcia z poprzednich EFR
Wynik ekonomiczny za rok				– 159		– 159
Stan na dzień 31 Grudnia 2009 r.	12 840	0	12 840	–9 985	–2 153	703

1.3   9. EFR: BILANS, RACHUNEK WYNIKU EKONOMICZNEGO ORAZ ZESTAWIENIE ZMIAN W AKTYWACH NETTO

BILANS 9. EFR

(mln EUR)
	Uwagi	31.12.2009	31.12.2008
AKTYWA TRWAŁE:
Zaliczkowanie długoterminowe	2.1	129	246
AKTYWA OBROTOWE:
Zaliczkowanie krótkoterminowe	2.2	507	516
Należności krótkoterminowe	2.3	59	13
Rachunki łącznikowe	2.4	653	0
Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne	2.5	11	13
Aktywa ogółem		1 359	788
ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE:
Zobowiązania bieżące	2.6	(366)	(374)
Rachunki łącznikowe	2.4	0	(837)
Pasywa ogółem		(366)	(1 212)
Aktywa netto		993	(424)
FUNDUSZE I KAPITAŁY REZERWOWE
Należny kapitał	2.7	7 539	4 239
Inne kapitały rezerwowe	2.8	4 308	4 308
Wynik ekonomiczny przeniesiony z lat ubiegłych		(8 970)	(6 280)
Wynik ekonomiczny za rok		(1 884)	(2 690)
Aktywa netto		993	(424)

RACHUNEK WYNIKU EKONOMICZNEGO 9. EFR

(mln EUR)
	Uwagi	2009	2008
PRZYCHODY OPERACYJNE	3.1	26	19
KOSZTY OPERACYJNE
Koszty operacyjne	3.2	(1 880)	(2 652)
Koszty administracyjne	3.3	(77)	(57)
Nadwyżka (deficyt) z działalności operacyjnej		(1 931)	(2 690)
Przychody finansowe	3.4	47	0
Nadwyżka (deficyt) z działalności finansowej		47	0
Wynik ekonomiczny za rok		(1 884)	(2 690)

ZESTAWIENIE ZMIAN W AKTYWACH NETTO 9. EFR

(mln EUR)
	Kapitał	Kapitał dotychczas nienależny	Należny kapitał	Skumulowane kapitały rezerwowe	Inne kapitały rezerwowe	Aktywa netto ogółem
	(a)	(b)	(c) = (a) – (b)	(d)	(e)	(c) + (d) + (e)
Bilans na dzień 31 Grudnia 2007 r.	11 699	10 460	1 239	–6 280	4 146	– 895
Wkład		–3 000	3 000			3 000
Podwyższenie kapitału
Przesunięcia z poprzednich EFR					162	162
Wynik ekonomiczny za rok				–2 690		–2 690
Bilans na dzień 31 Grudnia 2008 r.	11 699	7 460	4 239	–8 970	4 308	– 424
Wkład		–3 300	3 300			3 300
Podwyższenie kapitału
Przesunięcia z poprzednich EFR
Wynik ekonomiczny za rok				–1 884		–1 884
Stan na dzień 31 Grudnia 2009 r.	11 699	4 160	7 539	–10 854	4 308	993

1.4   10. EFR: BILANS, RACHUNEK WYNIKU EKONOMICZNEGO ORAZ ZESTAWIENIE ZMIAN W AKTYWACH NETTO

BILANS 10. EFR

(mln EUR)
	Uwagi	31.12.2009	31.12.2008
AKTYWA TRWAŁE:
Zaliczkowanie długoterminowe	2.1	67	21
AKTYWA OBROTOWE:
Zaliczkowanie krótkoterminowe	2.2	239	42
Należności krótkoterminowe	2.3	1	0
Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne	2.5	512	278
Aktywa ogółem		819	340
ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE:
Zobowiązania bieżące	2.6	(430)	(240)
Rachunki łącznikowe	2.4	(1 361)	(22)
Pasywa ogółem		(1 791)	(262)
Aktywa netto		(971)	78
FUNDUSZE I KAPITAŁY REZERWOWE
Należny kapitał	2.7	2	0
Inne kapitały rezerwowe	2.8	97	97
Wynik ekonomiczny przeniesiony z lat ubiegłych		(19)	0
Wynik ekonomiczny za rok		(1 051)	(19)
Aktywa netto  (7)		(971)	78

RACHUNEK WYNIKU EKONOMICZNEGO 10. EFR

(mln EUR)
	Uwagi	2009	2008
PRZYCHODY OPERACYJNE	3.1	2	0
KOSZTY OPERACYJNE
Koszty operacyjne (z uwzględnieniem współfinansowania)	3.2	(1 042)	(27)
Koszty administracyjne	3.3	(13)	0
Nadwyżka/(deficyt) z działalności operacyjnej		(1 053)	(27)
Przychody finansowe	3.4	2	9
Nadwyżka/(deficyt) z działalności finansowej		2	9
Wynik ekonomiczny za rok		(1 051)	(19)

ZESTAWIENIE ZMIAN W AKTYWACH NETTO 10. EFR

(mln EUR)
	Kapitał	Kapitał dotychczas nienależny	Należny kapitał	Skumulowane kapitały rezerwowe	Inne kapitały rezerwowe	Aktywa netto ogółem
	(a)	(b)	(c) = (a) – (b)	(d)	(e)	(c) + (d) + (e)
Bilans na dzień 31 Grudnia 2007 r.	21 152	21 152	0	0	0	0
Wkład
Podwyższenie kapitału – wkład zwykły
Podwyższenie kapitału – wkład w postaci współfinansowania	2	2
Przesunięcia z poprzednich EFR					97	97
Wykorzystanie wkładu w postaci współfinansowania
Wykorzystanie wkładu zwykłego				–19		–19
Wynik ekonomiczny za rok				–19		–19
Bilans na dzień 31 Grudnia 2008 r.	21 154	21 154	0	–19	97	78
Wkład
Podwyższenie kapitału – wkład zwykły
Podwyższenie kapitału – wkład w postaci współfinansowania	68	66	2			2
Przesunięcia z poprzednich EFR
Wykorzystanie wkładu w postaci współfinansowania
Wykorzystanie wkładu zwykłego				–1 051		–1 051
Wynik ekonomiczny za rok				–1 051		–1 051
Stan na dzień 31 Grudnia 2009 r.	21 222	21 221	2	–1 070	97	– 971

1.5   INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO 8., 9. 10. EFR

1.   ISTOTNE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

1.1.   PRZEPISY PRAWNE I ROZPORZĄDZENIE FINANSOWE

Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z rozporządzeniem finansowym mającym zastosowanie do 10. Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR). Zgodnie z art. 121 tego rozporządzenia sprawozdanie finansowe sporządza się zgodnie z zasadami rachunkowości memoriałowej.

Sprawozdanie zostało sporządzone zgodnie z zasadami i metodami rachunkowości dotyczącymi EFR, sporządzonymi na podstawie Międzynarodowych Standardów Rachunkowości Sektora Publicznego (IPSAS) lub, w ich braku, na podstawie Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (IFRS) opublikowanych odpowiednio przez Radę ds. Międzynarodowych Standardów Rachunkowości dla Sektora Publicznego (IPSASB) i Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (IASB). Zasady wyceny i metody rachunkowości przyjęte przez księgowego EFR były stosowane w odniesieniu do części środków EFR, w przypadku których Komisja Europejska jest odpowiedzialna za zarządzanie finansowe.

Księgowy EFR przesyła tymczasowe sprawozdanie finansowe Trybunałowi Obrachunkowemu nie później niż do dnia 31 marca kolejnego roku w celu przeprowadzenia audytu. Trybunał Obrachunkowy, najpóźniej do dnia 15 czerwca, przedstawia Komisji swoje uwagi w sprawie sprawozdania (art. 125). Na podstawie tych uwag Komisja zatwierdza końcowe sprawozdanie i przesyła je Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Trybunałowi Obrachunkowemu nie później niż do dnia 31 lipca. Sprawozdanie publikowane jest w Dzienniku Urzędowym nie później niż do dnia 15 listopada wraz z poświadczeniem wiarygodności wydanym przez Trybunał Obrachunkowy w odniesieniu do części zasobów EFR, w odniesieniu do której Komisja odpowiada za zarządzanie finansami.

1.2.   ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Celem sprawozdania finansowego jest dostarczenie przydatnych dla szerokiego kręgu odbiorców informacji o sytuacji finansowej, wynikach i przepływach pieniężnych danego podmiotu. W przypadku podmiotu sektora publicznego, jakim jest EFR, celem jest przede wszystkim dostarczenie informacji przydatnych w procesie podejmowania decyzji oraz rozliczenie się podmiotu z powierzonych mu zasobów.

Sprawozdanie finansowe, aby rzetelnie i prawidłowo przedstawiać sytuację podmiotu, musi zawierać nie tylko informacje wymagane w celu opisania charakteru i zakresu działalności instytucji, wyjaśnienia sposobu ich finansowania oraz dostarczenia ostatecznych informacji na temat jej działań, ale również przedstawić te informacje w jasny i zrozumiały sposób, umożliwiający porównanie poszczególnych lat budżetowych. Niniejszy dokument został sporządzony w oparciu o wyżej wymienione cele.

System rachunkowości EFR obejmuje konta ogólne i konta budżetowe. Konta budżetowe dają szczegółowy obraz wykonania budżetu. Prowadzone są w oparciu o metodę kasową. Konta ogólne umożliwiają sporządzenie sprawozdania finansowego, ponieważ wykazują wszystkie obciążenia i dochody za dany rok budżetowy w oparciu o zasadę rachunkowości memoriałowej i są wykorzystywane w celu określenia sytuacji finansowej w formie bilansu na dzień 31 grudnia.

Artykuł 120 rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do 10. EFR określa zasady rachunkowości, zgodnie z którymi należy sporządzać sprawozdania finansowe:

—	kontynuacji działalności;

—	ostrożności;

—	ciągłości metod rachunkowych;

—	porównywalności danych;

—	istotności;

—	zakazu kompensat;

—	wyższości treści nad formą;

—	zasady memoriału.

1.3.   PODSTAWA SPORZĄDZENIA SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

1.3.1.    Waluta funkcjonalna i sprawozdawcza

Sprawozdanie finansowe przedstawione jest w mln euro, przy czym euro jest walutą funkcjonalną i sprawozdawczą EFR.

1.3.2.    Waluta i zasady przeliczania

Transakcje w walutach obcych przelicza się na euro według kursu obowiązującego w dniu transakcji. Dodatnie i ujemne różnice kursowe, wynikające z rozliczenia transakcji w walutach obcych oraz z przeliczenia na koniec roku kursów wymiany pieniężnych składników aktywów i zobowiązań wyrażonych w walutach obcych, ujmuje się w wyniku ekonomicznym.

Stan na koniec roku aktywów i pasywów pieniężnych wyrażonych w walutach obcych przelicza się na euro według poniższego kursu obowiązującego na dzień 31 grudnia:

Waluta	31.12.2009	31.12.2008
BGN	1,9558	1,9558
CZK	26,4730	26,8750
DKK	7,4418	7,4506
EEK	15,6466	15,6466
GBP	0,8881	0,9525
HUF	270,4200	266,7000
LVL	0,7093	0,7083
LTL	3,4528	3,4528
PLN	4,1045	4,1535
RON	4,2363	4,0225
SEK	10,2520	10,8700
CHF	1,4836	1,4850
JPY	133,1600	126,1400
USD	1,4406	1,3917

1.3.3.    Wykorzystanie szacunków

Zgodnie z IPSAS i z ogólnie przyjętymi zasadami rachunkowości kwoty wykazane w sprawozdaniu finansowym muszą zostać ujęte zgodnie z szacunkami i założeniami zarządu w oparciu o możliwie jak najbardziej wiarygodne dostępne informacje. Istotne szacunki obejmują kapitały rezerwowe, odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości należności, rozliczenia międzyokresowe bierne, jednak nie ograniczają się do nich. Rzeczywiste wyniki mogą nie pokrywać się z szacunkami. Zmiany w zakresie szacunków znajdują odzwierciedlenie w okresie, w którym stają się one wiadome.

1.3.4.    Zmiana systemów księgowych oraz jej wpływ

Roczne sprawozdanie finansowe EFR za 2008 r. było ostatnim przygotowywanym przy użyciu OLAS – systemu rachunkowości kasowej (bilanse kasowe uzyskiwane przy użyciu systemu OLAS zostały dostosowane, aby uzyskać sprawozdania sporządzone zgodnie z zasadą memoriałową). W lutym 2009 r. wszystkie dane księgowe i finansowe dotyczące EFR zostały pomyślnie przeniesione do nowego systemu rachunkowości ABAC/SAP. Celem zmiany systemu rachunkowości było uzyskanie systemu, który w pełni obsługuje sprawozdawczość memoriałową (tego samego systemu, który jest wykorzystywany w odniesieniu do budżetu Unii Europejskiej).

Po wprowadzeniu nowego systemu rachunkowości oraz ujednoliceniu procedur księgowych EFR z procedurami Unii Europejskiej dokonano wielu udoskonaleń w zakresie prezentacji rocznego sprawozdania finansowego. Niektóre kwoty bilansu, rachunku wyniku ekonomicznego oraz rachunku przepływów pieniężnych za rok 2008 zostały przeklasyfikowane, aby ujednolicić je ze sposobem prezentacji danych za rok 2009.

Najważniejsze zmiany w rocznym sprawozdaniu finansowym, wynikające z dostosowania systemu, obejmują:

—	w 2009 r. po raz pierwszy dokonano rozbicia na kwoty zaliczkowania długoterminowego i krótkoterminowego w rocznym sprawozdaniu finansowym. W bilansie za 2008 r. przeklasyfikowano kwotę 268 mln EUR z zaliczkowania krótkoterminowego na długoterminowe, aby zapewnić porównywalne wartości.

—	w bilansie za 2008 r. kwota 6 mln EUR ujemnych aktywów obrotowych, głównie związanych z nieprzydzielonymi wpływami gotówkowymi, została przeklasyfikowana na zobowiązania bieżące, aby ujednolicić je ze sposobem prezentacji danych za rok 2009.

—	w rachunku wyniku ekonomicznego za 2008 r. odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości na rachunkach należności w wysokości 4 mln EUR został przeklasyfikowany z kosztów finansowych na koszty operacyjne, aby ujednolicić prezentację danych za 2008 r. ze sposobem prezentacji danych za 2009 r.

—

zyski i straty z tytułu różnic kursowych: W starym systemie rachunkowości kasowej nie było możliwości ustalenia i ujęcia wpływu aktualizacji wyceny różnic kursowych odrębnie od pozostałych wyników operacyjnych. Nowy system rachunkowości umożliwia jednak ustalenie i ujęcie wyników różnic kursowych. W związku z tym zyski i straty z tytułu różnic kursowych w 2009 r. zostały przedstawione osobno, nie zapewniono jednak żadnych danych porównawczych.

—	w 2009 r. dostosowano metodę opracowywania rachunku przepływów pieniężnych EFR do metody stosowanej w Unii Europejskiej. Sposób prezentacji bilansów porównawczych został zmieniony zgodnie ze sposobem prezentacji danych za 2009 r.

—	przedstawiono bardziej szczegółowe dane dotyczące potencjalnych pasywów i innych zobowiązań.

—

w celu ujednolicenia danych z informacjami ujawnionymi w rocznym sprawozdaniu finansowym Unii Europejskiej, w sprawozdaniu rocznym przedstawiono uzgodnienie wyniku budżetu z wynikiem ekonomicznym. Uzgodnienie to jest możliwe w odniesieniu do danych za 2009 r. dzięki nowemu systemowi rachunkowości ABAC/SAP. Ponieważ indywidualne operacje księgowe leżące u podstaw danych za 2008 r. nie zostały przeniesione do nowego systemu, nie przedstawiono danych porównawczych.

Wpływ zmiany w sposobie prezentacji danych z 2008 r. na skonsolidowany bilans 8., 9. i 10. EFR:

(mln EUR)
	Roczne sprawozdanie finansowe za 2008 r.	Zmiana prezentacji	Zmiana klasyfikacji na dzień 31.12.2008
Aktywa trwałe	0	268	268
Aktywa obrotowe	1 219	(262)	957
Zobowiązania krótkoterminowe	(702)	(6)	(709)
Aktywa netto	517	0	517

Wpływ zmiany w sposobie prezentacji danych za 2008 r. na skonsolidowany rachunek wyniku ekonomicznego 8., 9. i 10. EFR:

(mln EUR)
	Roczne sprawozdanie finansowe za 2008 r.	Zmiana prezentacji	Zmiana klasyfikacji 2008
Nadwyżka (deficyt) z działalności operacyjnej	(3 039)	(4)	(3 043)
Nadwyżka (deficyt) z działalności finansowej	9	4	13
Wynik ekonomiczny za rok	(3 030)	0	(3 030)

1.4.   BILANS

1.4.1    Kwoty zaliczkowania

Zaliczkowanie jest formą płatności z wyprzedzeniem na rzecz beneficjenta, mającą na celu zapewnienie jego płynności finansowej. Może być ono rozbite na szereg płatności w okresie wskazanym w danej umowie o zaliczkowanie. Płatność lub zaliczka podlega zwrotowi lub musi zostać wykorzystana na cele, na które była przeznaczona, w okresie wskazanym w umowie. Beneficjent, który nie poniesie kosztów kwalifikowalnych, zobowiązany jest do zwrotu EFR zaliczki przyznanej tytułem zaliczkowania. Kwotę zaliczki zmniejsza się (całkowicie lub częściowo) o zatwierdzone koszty kwalifikowalne i zwrócone kwoty.

Nierozliczone na koniec roku kwoty zaliczek wycenia się według pierwotnej wypłaconej kwoty pomniejszonej o: zwrócone kwoty, rozliczone kwoty kwalifikowalne, szacunkowe kwoty kwalifikowalne nierozliczone na koniec roku oraz obniżenia wartości.

Odsetki od zaliczek ujmuje się w chwili ich uzyskania zgodnie z przepisami odnośnej umowy. Na koniec roku dokonywany jest szacunek dochodu z tytułu naliczonych odsetek, w oparciu o najbardziej wiarygodne dane.

1.4.2    Należności

Należności wykazuje się w kwocie początkowej pomniejszonej o odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości. Odpisu z tytułu utraty wartości należności dokonuje się, gdy istnieją obiektywne przesłanki wskazujące na to, że nie będzie można odzyskać wszystkich należnych kwot na pierwotnie ustalonych warunkach. Kwota odpisu stanowi różnicę między wartością bilansową składnika aktywów a wartością odzyskiwalną stanowiącą wartość bieżącą spodziewanych przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowaną według rynkowej stopy procentowej obowiązującej podobnych pożyczkobiorców. Kwota odpisu ujmowana jest w rachunku wyniku ekonomicznego. Ujmowany jest tam również ogólny odpis w wysokości 20 % rocznie dla niezrealizowanych nakazów odzyskania środków nieobjętych jeszcze żadnym określonym odpisem.

1.4.3    Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne

Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne to instrumenty finansowe, które definiuje się jako aktywa krótkoterminowe. Obejmują one środki pieniężne w kasie, depozyty bankowe płatne na żądanie, inne krótkoterminowe wysoce płynne inwestycje o pierwotnym terminie zapadalności do trzech miesięcy.

1.4.4    Zobowiązania bieżące

Znacząca kwota zobowiązań EFR nie jest związana z zakupem towarów lub usług i obejmuje kwoty niezaspokojonych roszczeń z tytułu wniosków o zwrot kosztów od beneficjentów dotacji lub innych form finansowania. Są one wykazywane jako zobowiązania bieżące w wysokości kwoty stanowiącej przedmiot roszczenia w chwili otrzymania zestawienia poniesionych wydatków i, po weryfikacji, są zatwierdzane jako kwalifikowalne przez właściwe podmioty finansowe. Na tym etapie wyceniane są w wysokości zatwierdzonej i kwalifikowalnej kwoty.

Zobowiązania z tytułu zakupu towarów i usług ujmowane są w momencie otrzymania faktury w wysokości kwoty początkowej, a powiązane koszty ujmowane są w księgach rachunkowych w momencie realizacji i akceptacji dostaw i usług.

1.4.5    Rezerwy

Rezerwy ujmuje się, gdy EFR związany jest prawnym lub zwyczajowo oczekiwanym zobowiązaniem wobec podmiotów trzecich w wyniku przeszłych zdarzeń, gdy istnieje większe prawdopodobieństwo, że zmniejszenie stanu środków będzie konieczne w celu realizacji zobowiązania oraz gdy kwoty można wiarygodnie oszacować. Kwotę rezerwy ustala się poprzez najlepsze możliwe oszacowanie spodziewanych wydatków, które będą konieczne w celu realizacji bieżącego zobowiązania na dzień sprawozdawczy.

1.4.6    Rozliczenia międzyokresowe czynne i bierne

Zasadniczym elementem rachunkowości memoriałowej jest zapewnienie ujęcia transakcji w roku obrotowym, do którego się odnoszą. Są to transakcje typu cut-off. Należy w szczególności ocenić kwalifikowalne koszty poniesione przez beneficjentów EFR, które nie zostały jeszcze zgłoszone EFR (rozliczenia międzyokresowe bierne). Z kolei niektóre płatności dokonane w bieżącym roku odnoszą się do kolejnych okresów (rozliczenia międzyokresowe czynne) i należy je wskazać oraz uwzględnić w kolejnych okresach.

Zgodnie z zasadami rachunkowości EFR transakcje i zdarzenia ujmuje się w sprawozdaniu finansowym w okresie, do którego się odnoszą. Na koniec okresu obrachunkowego rozliczenia międzyokresowe bierne kosztów są ujmowane w oparciu o szacowaną kwotę zobowiązań przypadających na dany okres. Kalkulacji rozliczeń międzyokresowych biernych dokonuje się zgodnie z wydanymi przez Komisję szczegółowymi wytycznymi operacyjnymi i praktycznymi, które mają gwarantować, że sprawozdanie finansowe prawidłowo i rzetelnie przedstawia sytuację.

Również dochód ujmuje się w okresie, do którego się odnosi. Na koniec roku, w przypadku gdy faktura nie została jeszcze wystawiona, a usługa lub dostawa została zrealizowana przez EFR lub w przypadku istnienia umowy (tj. poprzez odniesienie do traktatu), w sprawozdaniu finansowym ujmuje się naliczony dochód.

Ponadto na koniec roku w przypadku gdy faktura została wystawiona, a usługi lub dostawy nie zostały jeszcze zrealizowane, przychody uznaje się za przychody przyszłych okresów i ujmuje w kolejnym okresie obrachunkowym.

Począwszy od 2009 r. procedury i narzędzia wyliczania transakcji typu cut-off EFR są jednakowe ze stosowanymi w odniesieniu do sprawozdań Unii Europejskiej.

1.5.   RACHUNEK WYNIKU EKONOMICZNEGO

1.5.1    Przychód

Europejski Fundusz Rozwoju nie posiada przychodów budżetowych. Wkłady państw członkowskich są traktowane jako kapitał. Przychody obejmują odzyskanie wydatków oraz przychody z odsetek.

Odzyskanie wydatków

W przypadku transakcji uzasadniających zwrot środków wypłaconych uprzednio przez EFR danemu beneficjentowi końcowemu lub państwu trzeciemu, wystawia się nakazy odzyskania środków oraz dokonuje odliczeń od kolejnych płatności i wykazuje się je jako:

—	odzyskanie wydatków: wystawienie nakazu odzyskania środków skutkuje ujęciem należności od odbiorcy jako dochodu w rachunku wyniku ekonomicznego za dany rok; lub

—	odzyskanie kwot zaliczek: wówczas kwota wykazywana jest w bilansie w pozycji „zaliczkowanie”.

Przychody z tytułu odsetek

Przychody z tytułu odsetek ujmuje się w rachunku wyniku ekonomicznego w oparciu o metodę efektywnej stopy procentowej. Przychody z tytułu odsetek obejmują uzyskane lub należne odsetki od środków pieniężnych i depozytów na żądanie w różnych bankach komercyjnych lub z tytułu zwłoki w zapłacie należności na rzecz EFR. Przychody z tytułu odsetek są wykazywane w momencie ich naliczenia.

1.5.2    Koszty

Koszty pozapodatkowe wynikające z zakupu towarów i usług ujmuje się z chwilą realizacji i akceptacji. Wyceniane są po koszcie początkowym określonym w fakturze.

Koszty niezwiązane z podatkami i opłatami są charakterystyczne dla EFR i stanowią większość ich wydatków. Odnoszą się do transferów na rzecz beneficjentów i mogą obejmować: wierzytelności, transfery na mocy umów oraz dotacje, wkład i darowizny w dowolnej wysokości.

Transfery ujmuje się jako koszty w okresie, w którym miały miejsce zdarzenia leżące u ich podstaw, pod warunkiem że przepisy (rozporządzenie finansowe lub inne przepisy) dopuszczają tego rodzaju transfer lub została podpisana umowa dopuszczająca transfer, beneficjent spełnia wszelkie kryteria kwalifikowalności oraz możliwe jest wiarygodne oszacowanie kwoty.

Otrzymany wniosek o płatność lub zestawienie poniesionych wydatków spełniające kryteria ujmowania wykazywane są jako koszt w wysokości kwalifikowalnej kwoty. Na koniec roku poniesione koszty kwalifikowalne należne beneficjentom, lecz jeszcze niezgłoszone, wycenia i ujmuje się jako rozliczenia międzyokresowe bierne.

Koszty z tytułu odsetek

Koszty z tytułu odsetek ujmuje się w rachunku wyniku ekonomicznego w oparciu o metodę efektywnej stopy procentowej. Koszty z tytułu odsetek obejmują zapłacone lub należne odsetki i są wykazywane w miarę ich naliczania.

1.6.   AKTYWA I ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE

1.6.1    Aktywa warunkowe

Składnik aktywów warunkowych to składnik aktywów, który może powstać na skutek zdarzeń, które miały miejsce w przeszłości, i którego istnienie zostanie potwierdzone dopiero w momencie wystąpienia lub niewystąpienia jednego lub większej ilości niepewnych przyszłych zdarzeń, które nie w pełni podlegają kontroli EFR. Informacje o aktywach warunkowych ujawnia się, jeśli uzyskanie korzyści ekonomicznych lub innych korzyści jest prawdopodobne.

Aktywa warunkowe należy oceniać na każdy dzień bilansowy, aby zapewnić odpowiednie odzwierciedlenie zaistniałego biegu wydarzeń w sprawozdaniu finansowym. Jeśli uzyskanie korzyści ekonomicznych lub innych korzyści stało się praktycznie pewne oraz jeśli można wiarygodnie wycenić wartość składnika aktywów, składnik aktywów i odnośny przychód ujmowane są w sprawozdaniu finansowym dotyczącym okresu, w którym nastąpiła zmiana.

Gwarancje to składniki aktywów, które mogą powstać na skutek zdarzeń, które miały miejsce w przeszłości, i których istnienie zostanie potwierdzone przez wystąpienie lub niewystąpienie przedmiotu gwarancji. Gwarancje mogą się zatem kwalifikować do aktywów warunkowych. Gwarancja podlega rozliczeniu, kiedy jej przedmiot już nie istnieje. Odbywa się to, kiedy spełnione są warunki wystąpienia do gwaranta o wypłatę.

1.6.2    Zobowiązania warunkowe

Zobowiązanie warunkowe to zobowiązanie, które może powstać na skutek zdarzeń mających miejsce w przeszłości, i którego istnienie zostanie potwierdzone dopiero w momencie wystąpienia lub niewystąpienia jednego lub większej liczby niepewnych przyszłych zdarzeń, które nie w pełni podlegają kontroli EFR lub obecne zobowiązanie, które powstaje na skutek zdarzeń przeszłych, ale nie jest ujmowane w sprawozdaniu, ponieważ: nie jest prawdopodobne, aby w celu realizacji zobowiązania konieczny był wypływ środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne lub świadczenia lub, w rzadkich przypadkach, gdy kwoty zobowiązania nie można wycenić wystarczająco wiarygodnie. Zobowiązania warunkowe ujmuje się, chyba że możliwość wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne lub świadczenia jest odległa.

Zobowiązania warunkowe ocenia się na każdy dzień bilansowy w celu ustalenia, czy wypływ środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne lub świadczenia nie stał się prawdopodobny. Jeśli prawdopodobne stanie się, że wypływ środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne lub świadczenia będzie konieczny w związku z pozycją ujętą jako zobowiązanie warunkowe, tworzy się rezerwę w sprawozdaniu finansowym dotyczącą okresu, w którym nastąpiła zmiana prawdopodobieństwa.

2.   INFORMACJA DODATKOWA DO BILANSU

AKTYWA TRWAŁE

2.1   ZALICZKOWANIE DŁUGOTERMINOWE

(mln EUR)
	8. EFR	9. EFR	10. EFR	Ogółem 31.12.2009 r.	Ogółem na dzień 31.12.2008 r. (8)
Zaliczkowanie długoterminowe		129	67	196	268
Ogółem	0	129	67	196	268

Wiele umów przewiduje wypłatę zaliczek przed rozpoczęciem prac, realizacją dostaw lub usług. W niektórych przypadkach określone w umowach harmonogramy płatności przewidują płatności na podstawie sprawozdań z postępów prac. Zaliczki są zazwyczaj wypłacane w walucie kraju lub terytorium, gdzie realizowany jest projekt.

Ponieważ wiele z projektów EFR ma charakter długoterminowy, powiązane z nimi zaliczki powinny być dostępne przez okres dłuższy niż jeden rok. Tym samym takie kwoty zaliczek wykazuje się jako aktywa długoterminowe.

AKTYWA BIEŻĄCE

2.2   ZALICZKOWANIE KRÓTKOTERMINOWE

(mln EUR)
	8. EFR	9. EFR	10. EFR	Ogółem 31.12.2009 r.	Ogółem na dzień 31.12.2008 r. (9)
Zaliczkowanie krótkoterminowe (brutto)	221	2 321	415	2 957	2 418
Szacunkowe rozliczenie zaliczkowania	– 168	–1 814	– 176	–2 158	–1 768
Ogółem	54	507	239	800	649

Zgodnie z zasadą rachunkowości memoriałowej płatności zaliczkowe w ramach EFR zalicza się do aktywów. Płatności zaliczkowe zostały ujęte w wartości netto niezrealizowanych nakazów odzyskania środków dotyczących zaliczek oraz szacunkowej wartości kwot nierozliczonych na koniec roku.

Okres ściągalności lub wykorzystania zaliczkowania decyduje o tym, czy wykazywane jest ono w aktywach jako składnik aktywów zaliczkowania krótkoterminowego czy długoterminowego. Wykorzystanie jest określane w porozumieniu dotyczącym danego projektu. Wszystkie spłaty lub wykorzystanie o terminie wymagalności krótszym niż dwanaście miesięcy od dnia bilansowego wykazuje się jako zaliczkowanie krótkoterminowe, a zatem jako aktywa obrotowe.

Szacunkowe rozliczenie kwoty zaliczkowania stanowi kwotę kosztów kwalifikowalnych, w odniesieniu do których założono, że zostały poniesione przez beneficjentów nieuregulowanych kwot zaliczkowania na koniec roku, które nie zostały jeszcze zgłoszone. Kwoty te również ujmuje się jako wydatki w rachunku wyniku ekonomicznego za okres sprawozdawczy.

Gwarancje uzyskane w związku z zaliczkowaniem

Tworzone są gwarancje, które mają na celu zabezpieczenie zaliczkowania, oraz które są rozwiązywane po zapłacie ostatniego roszczenia w ramach projektu. W przypadku gwarancji wykazuje się dwie wartości: „wartość nominalną” i „wartość bieżącą”. W przypadku „wartości nominalnej” zdarzenie generujące jest związane z istnieniem gwarancji. W przypadku „wartości bieżącej” zdarzeniem generującym gwarancji jest płatność z tytułu zaliczkowania lub późniejsze rozliczenia.

Na dzień 31 grudnia 2009 r.„wartość nominalna” gwarancji otrzymanych przez EFR w związku z zaliczkowaniem wynosi 684 mln EUR. „Wartość bieżąca” tych gwarancji wynosi 414 mln EUR.

2.3   NALEŻNOŚCI KRÓTKOTERMINOWE

(mln EUR)
	8. EFR	9. EFR	10. EFR	Ogółem 31.12.2009 r.	Ogółem 31.12.2008 r.
Należności netto od klientów	6	8		14	17
Należności od państw członkowskich		4		4	0
Rozliczenia międzyokresowe czynne		47		47	0
Ogółem	6	59	1	66	17

Należności netto od klientów

(mln EUR)
	8. EFR	9. EFR	10. EFR	Ogółem 31.12.2009 r.	Ogółem 31.12.2008 r.
Należności od klientów	7	13		20	23
– Utrata wartości należności od klientów	–1	–5		–6	–6
Ogółem	6	8	0	14	17

Pozycja ta obejmuje nakazy odzyskania środków ujęte na dzień 31 grudnia 2009 r. jako ustalone należności do odzyskania, które jeszcze nie zostały ujęte w innych pozycjach bilansowych po stronie aktywów. Bilans zamknięcia nakazów odzyskania środków odzwierciedla wartość wystawionych, lecz nieuregulowanych nakazów odzyskania środków na koniec roku.

Księgowy oszacowuje rezerwę na poczet odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości w odniesieniu do kwot należnych od beneficjentów, których odzyskanie jest mało prawdopodobne. Rezerwa ta oparta jest na dwóch zmiennych:

—	ocenie ryzyka nieodzyskania należności we współpracy z urzędnikiem zatwierdzającym

—	wieku wierzytelności, w odniesieniu do którego stosuje się rezerwę w wysokości 20 % rocznie dla dotychczas niezrealizowanych nakazów odzyskania środków nieobjętych jeszcze żadnym szczególnym odpisem.

Fakt, że dokonano korekty nie oznacza, że zaniechano odzyskania tych kwot w przyszłości.

Należności od państw członkowskich

Wynosząca 4 mln EUR należność od państw członkowskich w 9. EFR obejmuje wkład należny od Portugalii.

Rozliczenia międzyokresowe czynne

Rozliczenia międzyokresowe czynne obejmują głównie odsetki z tytułu zwłoki w spłacie zobowiązań wynikających z nakazów odzyskania środków i narosłe odsetki od kwot zaliczkowania. W pozycji tej ujęto również odsetki narosłe na rachunkach bankowych.

Poniżej przedstawiono zmiany w niezrealizowanych nakazach odzyskania środków w stosownym okresie.

(mln EUR)
	8. EFR	9. EFR	10. EFR	Ogółem 2009	Ogółem 2008
Niezrealizowane nakazy odzyskania początek roku	4	19	0	23	21
Wystawione nakazy odzyskania środków	23	33	5	60	80
Zamknięte nakazy odzyskania środków	–20	–39	–5	–63	–77
Zrealizowanie	–17	–28	–1	–45	–63
Odstąpienie (art. 73 RF)		–1		–1	–3
Anulowanie		–1		–1	–2
Kompensowanie	–3	–10	–4	–16	–10
Niezrealizowane nakazy odzyskania środków na koniec roku	7	13	0	20	23

2.4   RACHUNKI ŁĄCZNIKOWE

(mln EUR)
	8. EFR	9. EFR	10. EFR	Ogółem 31.12.2009 r.	Ogółem 31.12.2008 r.
do/z 6. EFR	–2 065	– 214		–2 279	–2 279
do/z 7. EFR		2 279		2 279	2 279
do/z 8. EFR		–3 076	303	–2 773	–2 925
do/z 9. EFR	3 076		–1 664	1 412	2 903
do/z 10. EFR	– 303	1 664		1 361	22
Ogółem	708	653	–1 361	0	0

W celu zapewnienia efektywności do 10 EFR przyporządkowano ogólną pulę środków, obejmującą wszystkie EFR. W związku z tym operacje realizowane pomiędzy poszczególnymi Europejskimi Funduszami Rozwoju są rozliczane na rachunkach łącznikowych pomiędzy bilansami poszczególnych EFR.

Największe przesunięcia w 2009 r. na rachunkach łącznikowych obejmują płatności dokonane w ramach 10. EFR z tytułu realizacji 8. i 9. EFR oraz otrzymane przez 10. EFR środki pieniężne związane z wkładem należnym w ramach 9. EFR.

2.5   ŚRODKI PIENIĘŻNE I INNE AKTYWA PIENIĘŻNE

(mln EUR)
	8. EFR	9. EFR	10. EFR	Ogółem 31.12.2009 r.	Ogółem 31.12.2008 r.
Środki pieniężne w bankach			444	444	186
Rachunki zabezpieczające STABEX			65	65	88
Rachunki bankowe do celów współfinansowania		11	2	13	15
Specjalny fundusz Demokratycznej Republiki Konga (10)			1	1	2
Ogółem	0	11	512	523	291

Środki pieniężne w bankach

(mln EUR)
	8. EFR	9. EFR	10. EFR	Ogółem 31.12.2009 r.	Ogółem 31.12.2008 r.
Rachunki specjalne – instytucje finansowe państw członkowskich			392	392	134
Rachunki bieżące – banki komercyjne			48	48	32
Lokalne podmioty płatnicze			3	3	20
Ogółem	0	0	444	444	186

Zgodnie z art. 153 rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do 10. EFR środki pieniężne zostały ujęte w bilansie 10. EFR. Charakter różnych rachunków bankowych został opisany w rozdziale 6., Zarządzanie ryzykiem finansowym.

Zwiększenie stanu środków pieniężnych wyjaśnia przede wszystkim słabsze niż planowane wykonanie budżetu w ostatnim kwartale 2009 r. w porównaniu z ostatnim kwartałem 2008 r.

Środki na rachunkach lokalnych podmiotów płatniczych to kwoty zdeponowane na rachunkach bankowych w krajach AKP oraz KTZ, wykorzystywane w celu realizacji płatności w walucie lokalnej w kraju będącym beneficjentem. Rachunki te prowadzone są w euro lub w walucie państwa członkowskiego UE. Aby zapewnić bardziej scentralizowane zarządzanie płatnościami w 2009 r. zamknięto 45 z 67 rachunków lokalnych podmiotów płatniczych.

Rachunki zabezpieczające STABEX

(mln EUR)
	Stan na dzień 31.12.2008 r.	Odsetki	Środki na płatności	Stan na dzień 31.12.2009 r.
Sudan	49		–13	36
Saint Lucia	15			15
Saint Vincent i Grenadyny	4			4
Zimbabwe	3			3
Wybrzeże Kości Słoniowej	2			2
Malawi	1			1
Gambia	1		–1	0
Rwanda	6		–6	0
Inne kraje	6		–3	3
Ogółem	88	1	–24	65

STABEX to akronim, oznaczający kompensacyjny system finansowania Unii Europejskiej stosowany w celu zapewnienia krajom AKP stabilnych dochodów z eksportu. Został on wprowadzony po raz pierwszy w konwencji z Lomé (1975 r.), w celu przeciwdziałania szkodliwym skutkom niestabilnych przychodów z eksportu produktów rolnych. Saldo na rachunkach zabezpieczających STABEX stanowi sumę dostępnych środków STABEX, które zostaną w przyszłości przesunięte na rzecz odpowiedniego kraju AKP będącego beneficjentem. Saldo to zostało przeniesione do 10. EFR. W 2009 r. zamknięto siedem rachunków zabezpieczających STABEX w związku z rozwiązaniem instrumentu pomocy STABEX.

Oprócz tych środków istnieją także inne środki STABEX znajdujące się w posiadaniu krajów AKP będących beneficjentami. Po osiągnięciu przez Komisję oraz dany kraj będący beneficjentem (AKP) porozumienia w sprawie sposobu wykorzystania środków STABEX, obydwie strony podpisują umowę o ich przekazaniu. Zgodnie z postanowieniami art. 211 czwartej Konwencji z Lomé (11) (ze zmianami), środki przekazywane są na oprocentowany rachunek zabezpieczający z wymogiem podwójnego podpisu (Komisji Europejskiej i państwa będącego beneficjentem) otwarty w imieniu danego kraju AKP. Środki pozostają na rachunkach zabezpieczających do czasu, gdy przesunięcie do określonego projektu zostanie uzasadnione na mocy wytycznych dla wzajemnych zobowiązań. Urzędnik zatwierdzający Komisji zachowuje prawo do zatwierdzania transakcji na rachunku swoim podpisem dla zapewnienia wydatkowania środków zgodnie z przeznaczeniem. Środki na rachunkach wymagających podwójnego podpisu stanowią własność kraju AKP i jako takie nie są ujmowane jako aktywa w rocznym sprawozdaniu finansowym EFR. Przesunięcia na omawiane wyżej rachunki są ujmowane jako płatności STABEX.

Rachunki bankowe do celów współfinansowania

(mln EUR)
	8. EFR	9. EFR	10. EFR	Ogółem 31.12.2009 r.	Ogółem 31.12.2008 r.
Rachunki bankowe do celów współfinansowania		11	2	13	15
Ogółem	0	11	2	13	15

Na tych rachunkach bankowych zdeponowane są środki związane z umowami o współfinansowanie. Środki przeznaczone na współfinansowanie stanowią własność odnośnych państw członkowskich, a zatem odpowiednia kwota ujmowana jest jako zobowiązania. Nie wpływają one zatem na stan aktywów netto.

Współfinansowanie przez Włochy w ramach 9. EFR jest nadal realizowane w Somalii. Projekt w Tanzanii związany z tym samym współfinansowaniem został zawieszony do chwili rozstrzygnięcia sporu sądowego.

Rachunki bankowe do celów współfinansowania w ramach 10. EFR odnoszą się do dawnych projektów w ramach współfinansowania, które są obecnie na etapie zamykania. Środki te zostaną zwrócone państwom członkowskim na polecenie urzędnika zatwierdzającego.

ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE

2.6   ZOBOWIĄZANIA BIEŻĄCE

(mln EUR)
	8. EFR	9. EFR	10. EFR	Ogółem 31.12.2009 r.	Ogółem 31.12.2008 r.
Zobowiązania krótkoterminowe	22	133	188	343	130
Rozliczenia międzyokresowe bierne	43	233	10	286	345
Odroczone wpłaty na poczet kapitału			232	232	233
Ogółem	65	366	430	860	709

Zobowiązania krótkoterminowe

(mln EUR)
	8. EFR	9. EFR	10. EFR	Ogółem 31.12.2009 r.	Ogółem 31.12.2008 r.
Dostawcy	22	122	175	320	110
Zobowiązania wobec państw członkowskich w ramach współfinansowania		11	2	13	15
Inne zobowiązania			10	10	5
Ogółem	22	133	188	343	130

Dostawcy

Zobowiązania bieżące odnoszą się głównie do zestawień wydatków otrzymanych przez EFR w ramach działań związanych z dotacjami. Są one ujmowane w kwocie roszczenia od momentu otrzymania wniosku. Ta sama procedura obowiązuje w odniesieniu do faktur i not kredytowych dotyczących działań związanych z zamówieniami. Zestawienia poniesionych wydatków są uwzględniane przy procedurach transakcji cut-off na koniec danego roku. Po zakończeniu procedur transakcji cut-off, szacunkowe kwalifikowalne kwoty zostały ujęte jako rozliczenia międzyokresowe bierne.

Zobowiązania wobec państw członkowskich w ramach współfinansowania

Zob. pkt 2.5 powyżej, rachunki bankowe do celów współfinansowania.

Inne zobowiązania

Inne zobowiązania obejmują przede wszystkim nieprzydzielone wpływy gotówkowe oraz kwoty odzyskane.

Rozliczenia międzyokresowe bierne

(mln EUR)
	8. EFR	9. EFR	10. EFR	Ogółem 31.12.2009 r.	Ogółem 31.12.2008 r.
Rozliczenia międzyokresowe bierne	43	233	10	286	345
Ogółem	43	233	10	286	345

Na koniec roku dokonuje się oceny kwalifikowalnych kosztów poniesionych przez beneficjentów środków EFR, które nie zostały jeszcze zgłoszone. Po zakończeniu transakcji cut-off, szacunkowe kwalifikowalne kwoty ujmuje się jako rozliczenia międzyokresowe bierne. Część rozliczeń międzyokresowych biernych, która zawiera się w kwocie zaliczkowania, jest prezentowana jako szacunkowe rozliczenie zaliczkowania (zob. pkt 2.2).

Odroczone wpłaty na poczet kapitału

(mln EUR)
	8. EFR	9. EFR	10. EFR	Ogółem 31.12.2009 r.	Ogółem 31.12.2008 r.
Wielka Brytania			228	228	222
Irlandia			3	3	3
Finlandia				0	9
Ogółem	0	0	232	232	233

Obejmuje to wkład wniesiony przez poszczególne państwa członkowskie z wyprzedzeniem.

AKTYWA NETTO

2.7   NALEŻNY KAPITAŁ

(mln EUR)
	8. EFR	9. EFR	10. EFR	Ogółem
Kapitał	12 840	11 699	21 152	45 691
Kapitał przeznaczony na współfinansowanie			2	2
Nieopłacone wkłady na poczet kapitału		–7 460	–21 152	–28 612
Nieopłacone wkłady na poczet kapitału przeznaczonego na współfinansowanie			–2	–2
Należny kapitał na dzień 31.12.2008 r.	12 840	4 239	0	17 079
Kapitał	12 840	11 699	21 152	45 691
Kapitał przeznaczony na współfinansowanie			70	70
Nieopłacone wkłady na poczet kapitału		–4 160	–21 152	–25 312
Nieopłacone wkłady na poczet kapitału przeznaczonego na współfinansowanie			–69	–69
Należny kapitał na dzień 31.12.2009 r.	12 840	7 539	2	20 381

Kapitał to całkowita kwota należności od państw członkowskich na rzecz danego EFR zgodnie z umowami wewnętrznymi (12) pomiędzy państwami członkowskimi.

Kapitał dotychczas nienależny stanowi wstępny przydział niebędący jeszcze należnością od państw członkowskich.

Kapitałem należnym jest kwota wstępnego przydziału, której dotyczy wezwanie do dokonania przesunięć na rachunki zasobów finansowych przez państwa członkowskie zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 16 rozporządzenia finansowego dotyczącego 10. EFR.

Do opłacenia kapitału 8. EFR wezwano i został on wpłacony w całości.

Przydział wstępny na 9. EFR, który pierwotnie wynosił 10 555 mln EUR, powiększono w 2004 r. o kwotę 105 mln EUR, która została odblokowana przez EBI zgodnie z przepisami decyzji Rady 2003/583/WE. Te dodatkowe środki są przeznaczone na działania realizowane w Demokratycznej Republice Konga.

W art. 2 ust. 2 umowy wewnętrznej dotyczącej 9. EFR ustanowiono rezerwę w wysokości 1 000 mln EUR, z której środki odblokowywano w okresie od 2004 r. do 2007 r. na mocy różnych decyzji Rady (13). Po decyzji Wspólnej Rady AKP/UE z 2007 r. (14) Komisja zdecydowała o ogłoszeniu wezwania o dodatkowe, dobrowolne wkłady mające wesprzeć Instrument na rzecz Pokoju w Afryce, w ramach współpracy między krajami AKP, dzięki czemu kwota środków przeznaczonych na 9. EFR wzrosła o 39 mln EUR.

Zgodnie z Umową wewnętrzną mającą zastosowanie do 10. EFR fundusz ten wszedł w życie w 2008 r. z kapitałem w wysokości 21 152 mln EUR. W tym samym roku kwota ta została powiększona dzięki współfinansowaniu Danii na rzecz Beninu, które wyniosło 2 mln EUR.

Kapitał

(mln EUR)
Wkład	%	należne w 2008 r.	otrzymane w 2008 r.	należne w 2009 r.	otrzymane w 2009 r.	dotychczas nienależne 9. ERF
Austria	2,65	78	78	87	87	111
Belgia	3,92	116	116	129	129	165
Dania	2,14	64	64	71	71	90
Finlandia	1,48	44	44	49	49	62
Francja	24,30	719	719	802	802	1 021
Niemcy	23,36	692	692	771	771	981
Grecja	1,25	37	37	41	41	53
Irlandia	0,62	19	19	20	20	26
Włochy	12,54	371	365	414	414	487
Luksemburg	0,29	8	8	10	10	12
Niderlandy	5,22	154	154	172	172	219
Portugalia	0,97	29	29	32	28	41
Hiszpania	5,84	173	173	193	193	245
Szwecja	2,73	80	80	90	90	115
Wielka Brytania	12,69	376	376	419	419	533
EBI	N.A.	40	46
Ogółem	100,00	3 000	3 000	3 300	3 296	4 160

Powyżej wyszczególniono wkład zwykły (z wyłączeniem wkładu w postaci współfinansowania) należny i opłacony w ramach 9. EFR przez 15 uczestniczących w nim państw członkowskich w latach 2009 i 2008 (nie wezwano jeszcze do wniesienia wkładu na rzecz 10. EFR, w którym uczestniczy 27 państw członkowskich).

Kapitał związany z współfinansowaniem

W 2009 r. kapitał związany z współfinansowaniem 10. EFR wzrósł o 68 mln EUR do wysokości 70 mln EUR. Zawarto siedem nowych umów o współfinansowaniu: z Belgią na kwotę 15 mln EUR (12 mln EUR na rzecz Mozambiku, 2 mln EUR na rzecz Beninu (15) i 1 mln EUR na rzecz Ndele w Republice Środkowoafrykańskiej (16)), z Danią na kwotę 3 mln EUR na rzecz Beninu (17), z Niderlandami na kwotę 3 mln EUR na rzecz Beninu (18), z Francją na kwotę 39 mln EUR na rzecz Haiti i ze Szwecją na kwotę 8 mln EUR na rzecz Konga (19).

W 2009 r. wezwano do wniesienia wkładów w postaci współfinansowania na kwotę 2 mln EUR: 1 mln EUR ze strony Belgii na rzecz Ndele i 1 mln EUR ze strony Szwecji na rzecz Konga.

2.8   INNE KAPITAŁY REZERWOWE

(mln EUR)
	8. EFR	9. EFR	10. EFR	Ogółem 31.12.2009 r.	Ogółem 31.12.2008 r.
do/z 6. EFR	94	490		584	584
do/z 7. EFR	533	1 135		1 668	1 668
do/z 8. EFR		2 762	17	2 779	2 779
do/z 9. EFR	–2 762		80	–2 682	–2 682
do/z 10. EFR	–17	–80		–97	–97
Ogółem	–2 153	4 308	97	2 252	2 252

Po wejściu w życie 10. EFR w 2008 r. wszystkie środki niewykorzystane w ramach wcześniejszych EFR przenosi się do rezerwy na wykonanie 10. EFR. Środki z tej rezerwy mogą zostać wykorzystane wyłącznie po spełnieniu warunków określonych w art. 1.4 umowy wewnętrznej dotyczącej 10. EFR.

W 2009 r. nie dokonano żadnych przesunięć rezerw.

3.   INFORMACJA DODATKOWA DO RACHUNKU WYNIKU EKONOMICZNEGO

3.1   PRZYCHODY OPERACYJNE

(mln EUR)
	8. EFR	9. EFR	10. EFR	Ogółem 2009	Ogółem 2008
Odzyskanie wydatków:	14	9		24	23
Zyski z tytułu różnic kursowych (20)	6	16	2	25	0
Ogółem	20	26	2	49	23

Pozycja ta przedstawia nakazy odzyskania środków wystawione przez EFR oraz zmniejszenie kolejnych płatności zaksięgowanych w systemie rachunkowym EFR w celu odzyskania kwot wcześniej wypłaconych, oparte na kontrolach, audytach lub analizie kwalifikowalności. Należy zauważyć, że odzyskane kwoty zaliczkowania nie zostały ujęte jako przychód, natomiast zapisano je w bilansie w pozycji dotyczącej zaliczkowania po stronie „ma”. Odzyskane w 2009 r. wydatki obejmują 3 mln EUR kwot odzyskanych z tytułu nienależnych płatności.

Zyski z tytułu różnic kursowych

Zyski z tytułu różnic kursowych wynikają z codziennej działalności i powiązanych transakcji przeprowadzanych w walutach innych niż euro, jak również z aktualizacji wyceny na koniec roku, której przeprowadzenie konieczne jest w celu sporządzenia rocznego sprawozdania finansowego. Obejmują one zarówno zrealizowane jak i niezrealizowane różnice kursowe.

3.2   KOSZTY OPERACYJNE

(mln EUR)
	8. EFR	9. EFR	10. EFR	Ogółem 2009	Ogółem 2008
Koszty operacyjne – instrumenty pomocy (z uwzględnieniem współfinansowania)	173	1 849	1 036	3 058	3 004
Straty z tytułu różnic kursowych (21)	7	30	6	44	0
Utrata wartości należności		1		1	4
Ogółem	180	1 880	1 042	3 103	3 007

Koszty operacyjne — instrumenty pomocy

(mln EUR)
	8. EFR	9. EFR	10. EFR	Ogółem 2009	Ogółem 2008
Pomoc objęta programowaniem	120	131	626	877	417
Wsparcie makroekonomiczne		93		93	344
Polityka sektorowa	8	1 131		1 139	1 387
Projekty w ramach AKP		331	33	364	517
Dopłaty do oprocentowania				0	2
Pomoc nadzwyczajna		124	340	464	188
Pomoc na rzecz uchodźców				0	6
Kapitał podwyższonego ryzyka				0	17
STABEX	23			23	25
Sysmin	3			3	5
Inne programy pomocy związane z poprzednimi EFR		40		40	19
Dostosowanie strukturalne				0	0
Umorzenie długu – głęboko zadłużone kraje ubogie i Bank Światowy	–5			–5	–1
Wsparcie instytucjonalne		–6	37	31	36
Wyrównanie zmniejszonych przychodów z wywozu	24	10		34	42
Fundusz Demokratycznej Republiki Konga		–6		–6	2
Ogółem	173	1 849	1 036	3 058	3 004

Koszty operacyjne EFR obejmują różne instrumenty pomocy i przyjmują różne formy, w zależności od sposobu wypłacania środków i zarządzania nimi.

Straty z tytułu różnic kursowych

Straty z tytułu różnic kursowych wynikają z codziennej działalności i powiązanych transakcji przeprowadzanych w walutach innych niż euro, jak również z aktualizacji wyceny na koniec roku, której przeprowadzenie konieczne jest przy sporządzaniu rocznego sprawozdania finansowego – straty z tytułu różnic kursowych mogą być zarówno zrealizowane jak i niezrealizowane.

W pozycji netto wykazano straty z tytułu różnic kursowych netto w kwocie 19 mln EUR za rok (straty z tytułu różnic kursowych w kwocie 44 mln EUR pomniejszone o zyski z tytułu różnic kursowych wynoszące 25 mln EUR). Większość strat z tytułu różnic kursowych, czyli 15 mln EUR, wiąże się z walutami NGN (naira), HTG (gourde), SLL (leone) oraz GHC (cedi). Straty te zrównoważyły częściowo zyski netto w wysokości 5 mln EUR, związane z walutami NAD (dolar namibijski), SZL (lilangeni) i ZMK (kwacha).

Utrata wartości należności

Pozycja ta obejmuje głównie korekty w zakresie zaliczkowania oraz kwoty odpisanej/odnotowanej straty w związku z realizacją dotycząca dłużnika.

3.3   KOSZTY ADMINISTRACYJNE

(mln EUR)
	8. EFR	9. EFR	10. EFR	Ogółem 2009	Ogółem 2008
Koszty administracyjne		77	13	90	58
Ogółem	0	77	13	90	58

Pozycja ta obejmuje koszty pomocnicze, tj. koszty administracyjne związane z programowaniem i wykonaniem funduszy EFR. Zawierają się w tym wydatki na przygotowanie, działania następcze, monitorowanie i ocenę projektów, a także wydatki na sieci komputerowe, pomoc techniczną itp.

Wzrost kosztów administracyjnych o 32 mln EUR w porównaniu z 2008 r. wiąże się ze wzrostem kosztów administracyjnych związanych z wykonaniem umów dotyczących EFR.

3.4   PRZYCHODY FINANSOWE

(mln EUR)
	8. EFR	9. EFR	10. EFR	Ogółem 2009	Ogółem 2008
Przychody z tytułu odsetek – banki europejskie			1	1	11
Przychody z tytułu odsetek – STABEX (22)	1			1	4
Przychody z tytułu odsetek od zwłoki w spłacie zobowiązań wynikających z nakazów odzyskania środków				1	0
Przesunięcie do 10. EFR				0	–2
Odsetki od zaliczek		47		47	0
Ogółem	1	47	2	49	13

Spadek przychodów z tytułu odsetek w 2009 r. pomimo wzrostu stanu aktywów zbywalnych na rachunkach banków europejskich oraz rachunkach STABEX wynika przede wszystkim ze znacząco zaniżonych stóp procentowych. Ponadto w 2009 r. salda na rachunkach banków komercyjnych były niższe niż w 2008 r.

Przychody z tytułu odsetek od zwłoki w spłacie zobowiązań wynikających z nakazów odzyskania środków

Są to odsetki uzyskane z tytułu zwłoki dłużników w spłacie zobowiązań wynikających z nakazów odzyskania środków. Środki te można przeznaczyć na finansowanie projektów zgodnie z art. 1 i 6 umowy wewnętrznej mającej zastosowanie do 10. EFR.

Odsetki od zaliczek

Odsetki od zaliczek ujmuje się w chwili ich uzyskania, zgodnie z przepisami rozporządzenia finansowego odnoszącego się do 10. EFR.

4.   INFORMACJA DODATKOWA DO RACHUNKU PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

4.1   CEL I SPORZĄDZENIE RACHUNKU PRZEPŁYWU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH

Na podstawie informacji o przepływie środków pieniężnych przeprowadza się ocenę zdolności EFR do generowania środków pieniężnych i innych aktywów pieniężnych oraz ocenę potrzeb funduszu w zakresie wykorzystywania tych przepływów pieniężnych.

Rachunek przepływów pieniężnych sporządzono wykorzystując metodę pośrednią. Oznacza to, że nadwyżka lub deficyt netto w danym roku budżetowym korygowana(-y) jest, aby uwzględnić wpływ transakcji bezgotówkowych, rozliczenia międzyokresowe czynne i bierne.

Przepływy pieniężne wynikające z transakcji w obcej walucie są ujmowane w walucie sprawozdawczej EFR (euro) poprzez przeliczanie kwoty w obcej walucie według kursu wymiany euro na obcą walutę obowiązującego w dniu przepływu pieniężnego.

4.2   DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA

Rachunek przepływu środków pieniężnych uwzględnia jedynie przepływy pieniężne z działalności operacyjnej, ponieważ EFR nie prowadzi działalności inwestycyjnej ani finansowej. Celem działalności operacyjnej jest przyczynianie się do osiągnięcia celów politycznych

4.3   ŚRODKI PIENIĘŻNE I INNE AKTYWA PIENIĘŻNE

Na potrzeby rachunku przepływów pieniężnych, środki pieniężne i inne aktywa pieniężne za 2008 r. obejmują rachunek bieżący dotyczący UE, prezentowany w bilansie za 2008 r. w rubryce „zobowiązania”. W 2009 r., w związku z wprowadzeniem odrębnej puli środków EFR i przejściem na system ABAC/SAP, to konto bieżące nie jest już wykorzystywane.***pradeeep***

5.   AKTYWA I ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE ORAZ INNE POZYCJE

5.1   AKTYWA WARUNKOWE — UZYSKANE GWARANCJE

(mln EUR)
	8. EFR	9. EFR	10. EFR	Ogółem 31.12.2009 r.	Ogółem 31.12.2008 r.
Gwarancje wykonania	32	241	14	287	290
Gwarancje kwot zatrzymanych	16	169	1	186	186
Ogółem	48	410	15	473	476

Gwarancje wykonania

Czasami wymaga się gwarancji wykonania w celu dopilnowania, aby beneficjenci finansowania w ramach EFR wywiążą się ze swych zobowiązań przewidzianych w umowach zawartych z EFR.

Gwarancje kwot zatrzymanych

Gwarancje kwot zatrzymanych odnoszą się wyłącznie do umów na roboty budowlane. Zazwyczaj wstrzymuje się 10 % płatności okresowych na rzecz beneficjentów, aby zagwarantować wypełnienie zobowiązań przez wykonawcę. Kwoty zatrzymane wykazuje się jako zobowiązania. Z zastrzeżeniem akceptacji instytucji zamawiającej, wykonawca może zamiast tego dostarczyć gwarancję kwot zatrzymanych, która zastępuje zatrzymane kwoty płatności okresowych. Otrzymane gwarancje wykazuje się jako składnik aktywów warunkowych.

5.2   ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE — KWOTY ZWIĄZANE ZE SPRAWAMI SĄDOWYMI

(mln EUR)
	8. EFR	9. EFR	10. EFR	Ogółem 31.12.2009 r.	Ogółem 31.12.2008 r.
Kwoty związane ze sprawami sądowymi		1		1	0
Ogółem	0	1	0	1	0

Pozycja ta odnosi się do powództw o odszkodowanie obecnie toczących się przeciwko EFR, innych sporów prawnych oraz szacunkowych kosztów obsługi prawnej. Wszelkie zobowiązania warunkowe i zobowiązania do przyszłego finansowania, które staną się wymagalne, będą finansowane w nadchodzących latach z budżetu EFR. EFR finansowany jest przez państwa członkowskie.

5.3   UJAWNIANIE INNYCH INFORMACJI

Zobowiązania budżetowe

(mln EUR)
	8. EFR	9. EFR	10. EFR	Ogółem 31.12.2009 r.
Należne zobowiązania budżetowe	417	3 390	2 113	5 920
Powiązane kwoty uwzględnione w rachunku wyniku ekonomicznego	–65	– 355	– 185	– 605
Ogółem	352	3 034	1 928	5 314

Należne zobowiązania budżetowe to kwota nierozliczonych zobowiązań, w przypadku których nie dokonano jeszcze płatności lub umorzenia. Jest to normalną konsekwencją istnienia programów wieloletnich. Na dzień 31 grudnia 2009 r. należne zobowiązania budżetowe wynosiły 5 920 mln EUR. Kwota ujęta jako przyszłe zobowiązania, które finansowane są w ramach zobowiązań budżetowych pozostających do spłaty, po odjęciu powiązanych kwot, które ujęto w rachunku wyniku ekonomicznego za 2009 r. jako koszty, wynosi ogółem 5 314 mln EUR.

6.   ZARZĄDZANIE RYZYKIEM FINANSOWYM

Poniższe pozycje dotyczące zarządzania ryzykiem finansowym Europejskiego Funduszu Rozwoju odnoszą się do operacji skarbcowych przeprowadzanych przez Komisję Europejską w imieniu Europejskiego Funduszu Rozwoju w celu wykorzystania jego środków.

6.1   POLITYKA ZARZĄDZANIA RYZYKIEM ORAZ DZIAŁALNOŚĆ ZABEZPIECZAJĄCA

Zasady zarządzania operacjami skarbcowymi EFR zostały określone w rozporządzeniu Rady 215/2008 w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do 10. Europejskiego Funduszu Rozwoju oraz w umowie wewnętrznej.

Na mocy wspomnianych rozporządzeń obowiązują następujące zasady główne:

—	państwa członkowskie wnoszą wkład na EFR na specjalne rachunki bankowe otwarte w banku centralnym każdego państwa członkowskiego lub wyznaczonej przez nie instytucji finansowej. Wkład pozostaje na tych rachunkach specjalnych do momentu dokonywania płatności przez EFR.

—	Wkład na EFR jest wpłacany przez państwa członkowskie w euro, natomiast płatności EFR są denominowane w euro i w innych walutach, również tych mniej znanych,

—	nie można przekraczać stanu rachunków bankowych otwartych przez Komisję w imieniu EFR,

Oprócz rachunków specjalnych Komisja otwiera w imieniu EFR inne rachunki w instytucjach finansowych (bankach centralnych i bankach komercyjnych), w celu dokonywania płatności i otrzymywania wpływów innych niż wkład państw członkowskich zgodnie z art. 44 rozporządzenia Rady 215/2008 (zob. pkt 6.4 poniżej).

Wszystkie banki komercyjne, w których otwarto na rzecz EFR rachunki inne niż wspomniane „rachunki specjalne”, zostały wybrane przez Komisję w drodze zaproszenia do składania ofert.

Operacje skarbcowe i płatnicze są w dużej mierze zautomatyzowane i opierają się na nowoczesnych systemach informatycznych. Do zabezpieczenia systemu gwarancji oraz w celu zapewnienia podziału obowiązków zgodnie z przepisami rozporządzenia finansowego, standardowej kontroli wewnętrznej i zasad audytu Komisji stosuje się specjalne procedury.

Zarządzanie operacjami skarbcowymi i płatniczymi regulują wytyczne i procedury, które mają na celu ograniczenie ryzyka operacyjnego i finansowego oraz zapewnienie odpowiedniego poziomu kontroli. Wspomniane wytyczne i procedury odnoszą się do różnych obszarów działań, a ich przestrzeganie jest regularnie sprawdzane.

6.2   RYZYKO RYNKOWE

6.2.1    Ryzyko walutowe

Wszystkie wkłady są deponowane w euro, inne waluty kupuje się jedynie wówczas, gdy są konieczne w celu realizacji płatności. W związku z tym operacje skarbcowe EFR nie są narażone na ryzyko walutowe.

6.2.2    Ryzyko stopy procentowej

EFR nie zaciąga pożyczek, w związku z czym nie jest narażony na ryzyko stopy procentowej.

EFR uzyskuje jednak odsetki od kwot zdeponowanych na różnych rachunkach bankowych. Komisja w imieniu EFR wprowadziła więc środki mające na celu zapewnienie, aby uzyskiwane regularnie odsetki odzwierciedlały rynkowe stopy procentowe oraz ich ewentualne wahania.

Lokaty nocne prowadzone na rachunkach banków komercyjnych są kapitalizowane codziennie. Kapitalizacja kwot na takich rachunkach opiera się na zmiennych stopach rynkowych, do których zastosowanie ma marża umowna (dodatnia lub ujemna). W przypadku większości rachunków odsetki są obliczane na podstawie zmiennej stopy, powiązanej z krańcową stopą EBC dla jego głównych operacji refinansowania, i korygowanej w celu uwzględnienia wszelkich wahań tej stopy. W przypadku niektórych innych rachunków kalkulacja odsetek jest powiązana ze stopą EONIA. W związku z tym nie zachodzi ryzyko, że lokaty EFR będą kapitalizowane według stopy niższej niż stopy rynkowe.

6.3   RYZYKO KREDYTOWE (RYZYKO KONTRAHENTA)

Większa część zasobów skarbowych EFR jest przechowywana, zgodnie z rozporządzeniem Rady 215/2008, na „rachunkach specjalnych” otwartych przez państwa członkowskie w celu wpłacania ich wkładów. Większość tego rodzaju rachunków to rachunki skarbu państwa państw członkowskich lub rachunki prowadzone w narodowych bankach centralnych. Z tymi instytucjami wiąże się najniższe ryzyko kontrahenta z perspektywy EFR (ekspozycja ogranicza się do państw członkowskich).

Jeżeli chodzi o część zasobów skarbowych EFR przechowywanych w bankach komercyjnych, aby możliwe było dokonywanie płatności, środki na tych rachunkach są uzupełniane dopiero wtedy, kiedy jest to niezbędne i podlegają automatycznemu zarządzaniu przez komisyjny system zarządzania środkami pieniężnymi. Na każdym rachunku utrzymywany jest minimalny stan środków pieniężnych, proporcjonalny do średniej wartości dokonywanych z niego dziennie płatności. W rezultacie kwoty przetrzymywane na tych rachunkach są zawsze bardzo niskie, dzięki czemu narażenie EFR na ryzyko jest ograniczone.

Dodatkowo przy wyborze banków komercyjnych zastosowanie mają szczegółowe wytyczne w celu dalszego zminimalizowania ryzyka kontrahenta, na które narażony jest EFR.

Wszystkie banki komercyjne są wybierane w drodze zaproszenia do składania ofert. Aby zostać dopuszczonym do udziału w procedurach przetargowych, wymagane jest posiadanie minimalnego krótkoterminowego ratingu kredytowego na poziomie P-1 przyznanego przez agencję ratingową Moody's lub na poziomie równoważnym (S&P A-1 lub Fitch F1). W szczególnych i należycie uzasadnionych okolicznościach może być wymagany niższy poziom ratingu.

6.4   RYZYKO PŁYNNOŚCI

Dzięki zasadom budżetowym zastosowanym w odniesieniu do EFR stan ogółu środków pieniężnych w okresie budżetowym jest zawsze wystarczający w celu realizacji wszystkich powiązanych płatności. W istocie wkład państw członkowskich jest równy łącznej kwocie środków na płatności na dany okres budżetowy.

Wkład państw członkowskich na EFR jest jednak wnoszony w trzech ratach rocznie, podczas gdy płatności charakteryzuje pewna sezonowość.

Aby zagwarantować stan zasobów skarbowych zawsze wystarczający na pokrycie płatności, które należy zrealizować w danym miesiącu, między działem skarbcowym Komisji a odnośnymi departamentami odpowiedzialnymi za wydatki ma miejsce regularna wymiana informacji dotyczących sytuacji w zakresie środków, tak aby płatności dokonane w danym okresie nie przekraczały stanu dostępnych zasobów skarbowych.

Ponadto, w zakresie codziennych operacji skarbcowych EFR zautomatyzowane narzędzia zarządzania środkami pieniężnymi zapewniają każdego dnia odpowiednią płynność na każdym z rachunków bankowych EFR.

7.   INFORMACJE UJAWNIANE NA TEMAT PODMIOTÓW POWIĄZANYCH

Nie stwierdzono żadnych transakcji podmiotów powiązanych, które wymagałyby wykazania.

8.   ZDARZENIA NASTĘPUJĄCE PO DNIU BILANSOWYM

Na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania finansowego księgowy EFR nie wiedział, ani nie został powiadomiony o żadnych istotnych zdarzeniach, które wymagałyby zamieszczenia odrębnych informacji w tej sekcji. Roczne sprawozdanie finansowe i powiązane informacje dodatkowe opracowano, wykorzystując najnowsze dostępne informacje, co znalazło swoje odzwierciedlenie w powyższym.

9.   UZGODNIENIE WYNIKU EKONOMICZNEGO Z WYNIKIEM BUDŻETU

Wynik ekonomiczny za rok oblicza się w oparciu o zasadę rachunkowości memoriałowej. Wynik budżetu opiera się jednak na zmodyfikowanej metodzie kasowej, zgodnie z rozporządzeniem finansowym. Ponieważ oba wspomniane wyniki bazują na tych samych operacjach leżących u podstaw, ich uzgodnienie stanowi przydatny rodzaj kontroli. W poniższej tabeli przedstawiono to uzgodnienie, z wyróżnieniem istotnych dla uzgodnienia kwot w podziale na pozycje przychodów i kosztów.

(mln EUR)
	2009 (23)
WYNIK EKONOMICZNY ZA ROK	–3 094
PRZYCHÓD
Dotychczas niepobrane należności ustalone w roku bieżącym	–3
Należności ustalone w latach ubiegłych i pobrane w roku bieżącym	13
Wynik netto zaliczkowania	24
Naliczone przychody netto	–75
KOSZTY
Dotychczas niepokryte koszty za rok bieżący	228
Anulowane płatności	12
Wynik netto zaliczkowania	– 506
Rozliczenia międzyokresowe bierne netto	331
WYNIK BUDŻETU ZA ROK	–3 069

Pozycje uzgadniające — Przychody

Faktyczne przychody budżetowe za dany rok budżetowy odpowiadają przychodom pobranym z tytułu należności ustalonych w ciągu tego roku oraz kwotom otrzymanym z tytułu należności ustalonych w ubiegłych latach. Dlatego dotychczas niepobrane należności ustalone w roku bieżącym, odlicza się na użytek uzgodnienia od wyniku ekonomicznego, jako że nie są one częścią przychodów budżetowych. Z kolei należności ustalone w latach ubiegłych i pobrane w roku bieżącym dolicza się na użytek uzgodnienia do wyniku ekonomicznego.

Wynik netto zaliczkowania stanowi rozliczenie odzyskanych kwot zaliczkowania. Są to wpływy gotówkowe, które pozostają bez wpływu na wynik ekonomiczny.

Naliczone przychody netto składają się głównie z rozliczeń międzyokresowych dokonanych na potrzeby transakcji typu cut-off na koniec danego roku. Uwzględnia się jedynie Wynik netto, tj. naliczone przychody za bieżący rok pomniejszone o naliczone przychody przeniesione z wcześniejszych lat.

Pozycje uzgadniające — Koszty

Dotychczas niepokryte koszty za bieżący rok należy dostosować do celów uzgodnienia, jako że są one częścią wyniku ekonomicznego, ale nie kosztów budżetowych.

Koszty z lat ubiegłych pokryte w roku bieżącym są częścią kosztów budżetowych roku bieżącego. Ze względu na migrację do nowego systemu rachunkowości ABAC/SAP na początku 2009 r. wyjątkowo wszystkie koszty z 2008 r. i lat wcześniejszych zostały pokryte przed 31 grudnia 2008 r. Wyjaśnia to, dlaczego w powyższym uzgodnieniu nie zastosowano korekty o koszty z lat uprzednich pokryte w roku bieżącym.

Wpływy gotówkowe z tytułu anulowanych płatności nie mają wpływu na wynik ekonomiczny, ale mają wpływ na wynik budżetu.

Wynik netto zaliczkowania obejmuje nowe kwoty zaliczkowania wypłacone w bieżącym roku (ujęte jako koszty budżetowe tego roku) i rozliczenie zaliczkowania wypłaconego w bieżącym roku lub we wcześniejszych latach poprzez zatwierdzenie kosztów kwalifikowalnych. Te ostatnie stanowią koszt zgodnie z zasadą rachunkowości memoriałowej, jednak ten koszt jest ujmowany na kontach budżetowych, jako że płatność początkowego zaliczkowania została już uwzględniona jako koszt budżetowy w momencie jej dokonania.

Na rozliczenia międzyokresowe bierne netto składają się głównie rozliczenia międzyokresowe bierne dokonane na użytek procedur cut-off, tj. kwalifikowalne koszty poniesione przez beneficjentów środków EFR, które nie zostały jeszcze zgłoszone EFR. Uwzględnia się jedynie Wynik netto, tj. naliczone koszty za bieżący rok pomniejszone o rozliczenia międzyokresowe bierne przeniesione z wcześniejszych lat.

2.   SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI FINANSOWEJ

WPROWADZENIE

Poprzednie EFR

Decyzja Rady AKP-WE nr 1/2000 z dnia 27 lipca 2000 r. dotycząca środków przejściowych przewiduje, że część nieprzydzielonych środków z poprzednich EFR zostanie wykorzystana zgodnie z odnośnymi postanowieniami umowy z Kotonu stosowanymi z wyprzedzeniem zgodnie ze środkami przejściowymi.

Decyzja Komisji nr 410/2001 z dnia 16 marca 2001 r., której przedmiotem jest ustalenie przydziałów dla programów orientacyjnych dla krajów AKP na mocy umowy o partnerstwie AKP-WE, przewiduje, że nieprzydzielone środki z poprzednich EFR zostaną wykorzystane na działania wykonawcze, zgodnie z zasadami i procedurami poszczególnych EFR, przy czym można na ten cel przeznaczyć maksymalnie 1 mld EUR, pod warunkiem wejścia w życie protokołu finansowego 9. EFR.

W decyzji Komisji nr 1033/2001 z dnia 15 czerwca 2001 r. ustalono wysokość przydziału finansowego na programy regionalne i na współpracę wewnętrzną między krajami AKP w ramach protokołu finansowego do umowy o partnerstwie AKP-WE.

Decyzją Komisji nr 1252/2002 z dnia 11 lipca 2002 r. z jednej strony zwiększono pulę środków przeznaczonych na współpracę wewnętrzną między krajami AKP o kwotę 60 mln EUR, w oparciu o ogólne rezerwy 6. i 7. EFR, a z drugiej strony ustanowiono wykorzystanie tych dodatkowych środków w okresie poprzedzającym wejście w życie protokołu finansowego do 9. EFR, zgodnie z regułami i procedurami stosowanymi do początkowego EFR.

Ponadto zgodnie z decyzją Rady Ministrów AKP-WE nr 3/2002 z dnia 23 grudnia 2002 r. kwota 25 mln EUR została pobrana z nieprzydzielonych środków 8. EFR (rezerwa ogólna) i przydzielona na współpracę regionalną z tytułu umowy o partnerstwie AKP-WE.

Ponieważ 6. EFR został zamknięty w 2006 r., a 7, EDF w 2008 r., roczne sprawozdanie finansowe nie zawiera już tabeli dotyczących wykonania tych EFR. Dane dotyczące wykonania przesuniętych kwot ujmowane są natomiast w ramach 9. EFR.

Podobnie jak w poprzednich latach w celu zapewnienia przejrzystości w sposobie prezentacji danych za rok 2009 przedstawione poniżej tabele w wyraźny sposób określają dla 8. EFR część wykorzystaną w oparciu o programowanie przewidziane w konwencjach z Lomé oraz część wykorzystaną w oparciu o programowanie przewidziane w umowie z Kotonu. Jeśli chodzi o tę ostatnią, ujęcia w sprawozdaniu finansowym oraz jego prezentacji dokonano w oparciu o art. 3 ust. 2 załącznika IV do umowy o partnerstwie AKP-WE w odniesieniu do poszczególnych krajów. Dla krajów AKP w artykule tym przewidziano pulę środków A przeznaczoną na pokrycie wsparcia makroekonomicznego i wsparcia programów i projektów, a także pulę środków B przeznaczoną na pokrycie nieprzewidzianych potrzeb, takich jak pomoc nadzwyczajna, inicjatywy na rzecz umarzania długów oraz wsparcie mające na celu złagodzenie niekorzystnych skutków niestabilności wpływów z eksportu (24). W odniesieniu do regionów, sprawozdanie przedstawiono w oparciu o programowanie regionalne, o którym mowa w rozdziale 2 umowy o partnerstwie AKP-WE (regionalne programy orientacyjne i współpraca między krajami AKP).

Na mocy punktu 4 załącznika Ib (Wieloletnie ramy finansowe na lata 2008–2013) do umowy o partnerstwie AKP-WE salda środków niewykorzystanych i kwoty umorzone w ramach omawianych funduszy od dnia 31.12.2007 r. do wejścia w życie 10. EFR zostały przeniesione do 9. EFR w celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania administracji UE, a także pokrycia kosztów bieżących uruchomionych już projektów do czasu wejścia w życie 10. EFR.

Od chwili wejścia w życie 10. EFR w dniu 1 lipca 2008 r. salda niewykorzystanych środków i kwoty umorzone w ramach omawianych funduszy są przenoszone do rezerwy na wykonanie 10. EFR. Środki z tej rezerwy mogą zostać wykorzystane wyłącznie po spełnieniu warunków określonych w art. 1.4 umowy wewnętrznej dotyczącej 10. EFR. Na dzień 31 grudnia 2009 r. rezerwa ta wynosiła 82 mld EUR i obejmowała:

—	umorzone kwoty z poprzednich EFR: 77 mln EUR

—	uregulowania wynikające z migracji z systemu rachunkowości Olas do systemu Cris-ABAC-SAP (zob. załączniki): 4 mln EUR

—	nakazy odzyskania środków za 2010 r. dotyczące nieprzeniesionych zobowiązań: 0 mln EUR

Do rezerwy na wykonanie należy jeszcze przenieść kwotę 96 mln EUR, która obejmuje umorzenia z poprzednich EFR.

10. EFR

Umowa o partnerstwie AKP-WE, podpisana dnia 23 czerwca 2000 r. w Kotonu przez państwa członkowskie Wspólnoty Europejskiej i przez kraje Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP) weszła w życie z dniem 1 kwietnia 2003 r. Umowa z Kotonu została zmieniona umową podpisaną przez te same państwa w Luksemburgu w dniu 25 czerwca 2005 r.

Decyzja w sprawie stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich ze Unią Europejską (2001/822/WE), przyjęta dnia 27 listopada 2001 r. przez Radę Unii Europejskiej, weszła w życie z dniem 2 grudnia 2001 r. Decyzja ta została zmieniona w dniu 19 marca 2007 r. (decyzja 2007/249/WE).

Umowa wewnętrzna w sprawie finansowania pomocy wspólnotowej na podstawie wieloletnich ram finansowych na lata 2008–2013 zgodnie ze zmienioną umową z Kotonu, przyjęta przez przedstawicieli rządów państw członkowskich Wspólnoty Europejskiej w dniu 17 lipca 2006 r., weszła w życie z dniem 1 lipca 2008 r.

Zgodnie z umową z Kotonu pomoc wspólnotowa na rzecz krajów AKP i KTZ w drugim okresie (2008-2013) jest finansowana z 10. EFR, przy czym całkowita kwota przeznaczona na ten cel wynosi 22 682 mln EUR, w tym:

—	21 966 mln EUR przydzielono krajom AKP zgodnie z wieloletnimi ramami finansowymi przedstawionymi w Załączniku Ib do zmienionej umowy z Kotonu;

—	286 mln EUR przydzielono krajom KTZ zgodnie z załącznikiem IIAa do zmienionej decyzji Rady w sprawie stowarzyszenia krajów KTZ ze Wspólnotą Europejską;.

—	430 mln EUR dla Komisji na pokrycie kosztów wynikających z programowania i wykorzystania środków 10. EFR zgodnie z art. 6 umowy wewnętrznej.

Z dniem wejścia w życie 10. EFR kwoty te zostały uzupełnione o środki niewykorzystane i są powiększane w dalszym ciągu o środki anulowane, które wynikają z systemu gwarantującego stabilizację zysków z eksportu podstawowych produktów rolnych (STABEX) w ramach EFR wcześniejszych niż 9. Środki niewykorzystane i środki anulowane powinny zostać wykorzystane i należy nimi zarządzać zgodnie ze zmienioną umową z Kotonu oraz umową wewnętrzną.

Środki przydzielone na rzecz krajów i regionów AKP w ramach 10. EFR są następujące (w EUR):

—

15 300 mln EUR na krajowe programy orientacyjne, w tym: — 13 500 mln EUR w puli środków A, z czego uruchomiono środki w kwocie 12 223 mln EUR, w tym kwota 33 mln EUR została przesunięta do przydziałów regionalnych (współpraca międzyregionalna PALOP); — 1 800 mln EUR w puli środków B, w tym 601 mln EUR jako wstępnie przydzielone środki oraz 1 199 mln EUR jako rezerwa na pokrycie nieprzewidzianych potrzeb (wykorzystana na finansowanie różnych instrumentów, takich jak coroczny program FLEX oraz doraźny mechanizm FLEX stosowany w przypadku podatności na zagrożenia, a także odpowiedź na kryzys cen żywności);

—	1 783 mln EUR na regionalne programy orientacyjne, wszystkie środki zostały uruchomione;

—	2 700 mln EUR środków przydzielonych między krajami AKP, z czego 2 230 mln EUR uruchomiono;

—	683 mln EUR stanowi rezerwę na kolejne przydziały na rzecz krajowych i regionalnych programów orientacyjnych, które nastąpią po ocenie śródokresowej i końcowej.

W ramach 10. EFR podpisano umowy w sprawie transferu środków z państwami członkowskimi i uruchomiono środki na zobowiązania na łączną kwotę 60 mln EUR, natomiast środki na płatności uruchomiono wyłącznie w odniesieniu do zainkasowanych kwot 2 mln EUR. W przypadku współfinansowania w innej walucie niż EUR podpisano umowy w sprawie transferu środków, nie uruchomiono jednak żadnych środków, aby uniknąć ryzyka strat z tytułu różnic kursowych (75 mld SEK, co stanowi około 7 mln EUR).

Migracja z systemu rachunkowości OLAS do systemu Cris-ABAC-SAP

Migracja do nowego systemu rachunkowości odbyła się pomyślnie w styczniu 2009 r. Informacje dotyczące przydzielonych środków, zobowiązań łącznych, zobowiązań indywidualnych i płatności są jednakowe w systemach Olas i SAP, z kilkoma wyjątkami omówionymi w załącznikach 1.1, 2.3 i 3.1.

Różnice te wynikają z wyjątkowych zjawisk występujących w systemie Olas, których nie dopuszcza nowy system: ujemne salda, wykorzystanie lub odzyskanie środków wyższych od kwoty zobowiązania.

W załączonych tabelach dotyczących kwot, zatwierdzonych, zakontraktowanych i zapłaconych, przedstawiono wartości netto.

2.1   PRZYDZIAŁY

Tabela 1.1.1

8. EFR

Zmiany kwot środków: 31 grudnia 2008 r. — po migracji

ANALIZA KREDYTÓW W PODZIALE NA INSTRUMENTY

(w mln EUR)
Instrument	Środki początkowe	Wzrost/spadek zasobów łącznie na dzień 31 Grudnia 2008 r.	Wzrost lub spadek zasobów w wyniku migracji	Środki na dzień 31.12.2008 r. po migracji
AKP
Konwencja z Lomé
Programy orientacyjne ogółem	7 562	–2 347	0	5 215
Dopłaty do oprocentowania	370	– 278		92
Pomoc nadzwyczajna	140	–4		136
Pomoc dla uchodźców	120	–10		110
Kapitał podwyższonego ryzyka	1 000	67		1 067
Stabex	1 800	–1 077		723
Sysmin	575	– 463		112
Dostosowanie strukturalne	1 400	97		1 497
Głęboko zadłużone kraje ubogie	0	1 060		1 060
Wykorzystanie dochodu z odsetek	0	37		37
Umowa z Kotonu		0
Pula środków A	0	430		430
Pula środków B	0	255		255
AKP Ogółem	12 967	–2 232	0	10 735
KTZ
Programy orientacyjne ogółem	115	–75		40
Dopłaty do oprocentowania	9	–7		1
Pomoc nadzwyczajna	3	–3		0
Pomoc dla uchodźców	1	–1		0
Kapitał podwyższonego ryzyka	30	–24		7
Stabex	6	–4		1
Sysmin	3	0		2
KTZ Ogółem	165	– 114	0	51
8. EFR Ogółem	13 132	–2 346	0	10 786

Table 1.1.2

9. EFR

Zmiany kwot środków: 31 grudnia 2008 r. — po migracji

ANALIZA KREDYTÓW W PODZIALE NA INSTRUMENTY

(w mln EUR)
Instrument	Środki początkowe	Wzrost/spadek zasobów łącznie na dzień 31 Grudnia 2008 r.	Wzrost lub spadek zasobów w wyniku migracji	Środki na dzień 31.12.2008 r. po migracji
AKP
Pula środków A	5 318	4 197		9 515
Pula środków B	2 108	– 801		1 307
Rezerwa na przydziały krajowe	1 224	–1 224		0
CRP, CRR i Zgromadzenie Parlamentarne	164	12		176
Rezerwa na rozwój długoterminowy	258	– 258		0
Przydziały regionalne	904	25		929
W ramach AKP	300	2 945		3 245
Koszty realizacji	125	0		125
Odsetki i inne dochody	0	69		69
Koszty administracyjne	0	46		46
Przydział specjalny – Demokratyczna Republika Konga	0	108		108
Przeniesienie z 6. EFR – Konwencja z Lomé	0	24	1	24
Przeniesienie z 7. EFR – Konwencja z Lomé	0	737		737
Dobrowolny wkład na Instrument na rzecz Pokoju	0	39		39
AKP Ogółem	10 401	5 918	1	16 320
KTZ		0		0
Pula środków A	0	250		250
Pula środków B/Wykorzystanie rezerwy C	0	7		7
Rezerwa na rozwój długoterminowy	144	– 144		0
Przydziały regionalne	8	42		50
Pula – pomoc techniczna	2	0		2
Przeniesienie z 6. EFR – Konwencja z Lomé	0	0	0	0
Przeniesienie z 7. EFR – Konwencja z Lomé	0	4		4
KTZ Ogółem	154	158	0	312
9. EFR Ogółem	10 555	6 077	1	16 633

Tabela 1.1.3

10. EFR

Zmiany kwot środków: 31 grudnia 2008 r. — po migracji

ANALIZA KREDYTÓW W PODZIALE NA INSTRUMENTY

(w mln EUR)
Instrument	Środki początkowe	Wzrost/spadek zasobów łącznie na dzień 31 Grudnia 2008 r.	Wzrost lub spadek zasobów z powodu migracji	Środki na dzień 31.12.2008 r. po migracji
AKP
Pula środków A	0	11 372		11 372
Pula środków A – rezerwa	13 500	–11 372		2 128
Pula środków B	0	737		737
Pula środków B – rezerwa	1 800	– 737		1 063
Przydziały regionalne	0	1 618		1 618
Rezerwa na przydziały regionalne	1 783	–1 618		165
Rezerwa na krajowe i regionalne programy orientacyjne	683	0		683
W ramach AKP	0	2 325		2 325
Rezerwa w ramach AKP	2 700	–2 325		375
Koszty administracyjne	430	0		430
Odsetki i inne dochody	0	28		28
Pula środków A – współfinansowanie	0	2		2
Rezerwa niepodlegająca wykorzystaniu – AKP	0	76	4	81
AKP Ogółem	20 896	107	4	21 008
KTZ
Pula środków A	0	0		0
Pula środków A – rezerwa	195	0		195
Pula środków B	0	0		0
Pula środków B – rezerwa	15	0		15
Rezerwa na przydziały regionalne	40	0		40
Analizy / Pomoc techniczna w ramach KTZ	6	0		6
Rezerwa niepodlegająca wykorzystaniu – KTZ	0	1		1
KTZ Ogółem	256	1		257
10. FED Ogółem	21 152	108	4	21 265

Tabela 1.2

8. EFR

Zmiany kwot środków: 31 grudnia 2009 r.

ANALIZA KREDYTÓW W PODZIALE NA INSTRUMENTY

(w mln EUR)
Instrument	Środki początkowe	Wzrost/spadek zasobów łącznie na dzień31 Grudnia 2008 r.	Wzrost lub spadek środków w 2009 r.	Stan obecny
AKP
Konwencja z Lomé
Programy orientacyjne ogółem	7 562	–2 347		5 215
Dopłaty do oprocentowania	370	– 278		92
Pomoc nadzwyczajna	140	–4		136
Pomoc dla uchodźców	120	–10		110
Kapitał podwyższonego ryzyka	1 000	67		1 067
Stabex	1 800	–1 077	1	723
Sysmin	575	– 463		112
Dostosowanie strukturalne	1 400	97		1 497
Głęboko zadłużone kraje ubogie	0	1 060		1 060
Wykorzystanie dochodu z odsetek	0	37		37
Umowa z Kotonu
Pula środków A	0	430		430
Pula środków B	0	255		255
AKP Ogółem	12 967	–2 232	1	10 736
KTZ
Programy orientacyjne ogółem	115	–75		40
Dopłaty do oprocentowania	9	–7		1
Pomoc nadzwyczajna	3	–3		0
Pomoc dla uchodźców	1	–1		0
Kapitał podwyższonego ryzyka	30	–24		7
Stabex	6	–4		1
Sysmin	3	–0		2
KTZ Ogółem	165	– 114	0	51
8. EFR Ogółem	13 132	–2 346	1	10 787

Tabela 1.3

9. EFR

Zmiany kwot środków: 31 grudnia 2009 r.

ANALIZA KREDYTÓW W PODZIALE NA INSTRUMENTY

(w mln EUR)
Instrument	Środki początkowe	Wzrost/spadek zasobów łącznie na dzień 31 Grudnia 2008 r.	Wzrost lub spadek środków w 2009 r.	Stan obecny
AKP
Pula środków A	5 318	4 197	0	9 515
Pula środków B	2 108	– 801	0	1 307
Rezerwa na przydziały krajowe	1 224	–1 224	0	0
CRP, CRR i Zgromadzenie Parlamentarne	164	12	0	176
Rezerwa na rozwój długoterminowy	258	– 258	0	0
Przydziały regionalne	904	25	0	929
W ramach AKP	300	2 945	0	3 245
Koszty realizacji	125	0	0	125
Odsetki i inne dochody	0	69	0	69
Koszty administracyjne	0	46	0	46
Przydział specjalny – Demokratyczna Republika Konga	0	108	0	108
Przeniesienie z 6. EFR – Konwencja z Lomé	0	24	0	24
Przeniesienie z 7. EFR – Konwencja z Lomé	0	737	0	737
Dobrowolny wkład na Instrument na rzecz Pokoju	0	39	0	39
AKP Ogółem	10 401	5 919	0	16 320
KTZ
Pula środków A	0	250	0	250
Pula środków B/Wykorzystanie rezerwy C	0	7	0	7
Rezerwa na rozwój długoterminowy	144	– 144	0	0
Przydziały regionalne	8	42	0	50
Pula – pomoc techniczna	2	0	0	2
Przeniesienie z 6. EFR – Konwencja z Lomé	0	0	0	0
Przeniesienie z 7. EFR – Konwencja z Lomé	0	4	0	4
KTZ Ogółem	154	158	0	312
9. EFR Ogółem	10 555	6 078	0	16 633

Tabela 1.4

10. EFR

Zmiany kwot środków: 31 grudnia 2009 r.

ANALIZA KREDYTÓW W PODZIALE NA INSTRUMENTY

(w mln EUR)
Instrument	Środki początkowe	Wzrost/spadek zasobów łącznie na dzień 31 Grudnia 2008 r.	Wzrost lub spadek środków w 2009 r.	Stan obecny
AKP
Pula środków A	0	11 372	144	11 516
Pula środków A – rezerwa (25)	13 500	–11 372	– 177	1 951
Pula środków B	0	– 737	– 352	1 089
Pula środków B – rezerwa	1 800	– 737	– 352	711
Przydziały regionalne (1) (25)	0	1 618	198	1 816
Rezerwa na przydziały regionalne	1 783	–1 618	– 165	0
Rezerwa na krajowe i regionalne programy orientacyjne	683	0	0	683
W ramach AKP	0	2 325	5	2 330
Rezerwa w ramach AKP	2 700	–2 325	–5	370
Koszty realizacji	430	0	0	430
Odsetki i inne dochody	0	28	1	30
Pula środków A (2) – współfinansowanie (26)	0	2	59	61
Wewnątrz AKP – współfinansowanie	0	0	1	1
Koszty zarządu – współfinansowanie	0	0	1	1
Rezerwa niepodlegająca wykorzystaniu – AKP	0	81	1	81
AKP Ogółem	20 896	112	62	21 070
KTZ
Pula środków A	0	0	0	0
Pula środków A – rezerwa	195	0	0	195
Pula środków B	0	0	0	0
Pula środków B – rezerwa	15	0	0	15
Rezerwa na przydziały regionalne	40	0	0	40
Analizy / Pomoc techniczna w ramach KTZ	6	0	0	6
Rezerwa niepodlegająca wykorzystaniu – KTZ	0	1	0	1
KTZ Ogółem	256	1	0	257
10. EFR Ogółem	21 152	113	62	21 327

2.2   SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIA FINANSOWE

Tabela 2.1

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe EFR na dzień 31.12.2009 r:

SPRAWOZDANIE Z POSTĘPU PRAC

(w mln EUR)
Przydział		8. EFR	9. EFR	10. EFR	8., 9. i 10. EFR
Konwencja z Lomé	Pomoc objęta programowaniem	5 255			5 255
	Pomoc nieobjęta programowaniem	4 809			4 809
	Przesunięcia z innych funduszy		765		765
	Dochody różne	37			37
Umowa z Kotonu	Pula środków A	430	9 765	11 516	21 711
	Pula środków B	255	1 314	1 089	2 657
	Przydział regionalny		979	1 816	2 795
	Przydział w ramach AKP		3 245	2 330	5 575
	CRP, CRR i Wspólne Zgromadzenie		176		176
	Przydział specjalny – decyzja Rady nr 4/04		108		108
	Dobrowolny wkład na Instrument na rzecz Pokoju		39		39
	Współfinansowanie (środki na zobowiązania)			63	63
	Koszty realizacji i odsetki		241	466	707
	Rezerwa na krajowe i regionalne programy orientacyjne			683	683
	Rezerwa na przydziały krajowe			40	40
	Rezerwa w ramach AKP			370	370
	Rezerwa krajowa			2 873	2 873
	Rezerwa na wykonanie niepodlegająca wykorzystaniu			82	82
	Ogółem	10 787	16 633	21 327	48 746

	EFR	Suma całkowita		Roczne dane liczbowe
		Na dzień 31 grudnia 2009 r.	% decyzji	2005	2006	2007	2008	2009
Decyzje
	8	10 744	100 %	– 275	– 265	– 211	–53	–42
	9	16 579	100 %	3 421	3 187	3 455	775	–54
	10	8 267	39 %				4 766	3 501
Ogółem		35 591		3 146	2 921	3 244	5 488	3 405
Przydzielone środki
	8	10 499	97 %	472	202	35	55	–42
	9	15 207	91 %	2 071	2 915	3 317	3 163	997
	10	3 315	16 %				130	3 184
Ogółem		29 020		2 543	3 117	3 352	3 348	4 140
Płatności
	8	10 082	93 %	858	737	483	323	152
	9	11 817	71 %	1 374	1 861	2 294	3 253	1 806
	10	1 201	6 %				90	1 111
Ogółem		23 100		2 232	2 598	2 777	3 666	3 069
Wartości ujemne przedstawiają umorzenia

Tabela 2.2

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe EFR na dzień 31.12.2009 r:

RODZAJ POMOCY

		8. EFR	% (27)	9. EFR	% (27)	10. EFR	% (27)	OGÓŁEM	% (27)
Konwencja z Lomé	POMOC PODLEGAJĄCA PROGRAMOWANIU (KPO-krajowe programy orientacyjne)
	Środki	5 255						5 255
	Decyzje	5 238	100 %					5 238	100 %
	Przyznane środki	5 083	97 %					5 083	97 %
	Płatności	4 866	93 %					4 866	93 %
	POMOC NIEOBJĘTA PROGRAMOWANIEM
	Środki	4 809						4 809
	Decyzje	4 784	99 %					4 784	99 %
	Przyznane środki	4 756	99 %					4 756	99 %
	Płatności	4 611	96 %					4 611	96 %
	PRZESUNIĘCIA Z INNYCH FUNDUSZY
	Środki			765				765
	Decyzje			763	100 %			763	100 %
	Przyznane środki			726	95 %			726	95 %
	Płatności			638	83 %			638	83 %
	PRZYCHODY RÓŻNE
	Środki	37						37
	Decyzje	37	100 %					37	100 %
	Przyznane środki	36	97 %					36	97 %
	Płatności	35	93 %					35	93 %
	Ogółem
	Środki	10 102		765				10 867
	Decyzje	10 059	100 %	763	100 %			10 822	100 %
	Przyznane środki	9 876	98 %	726	95 %			10 601	98 %
	Płatności	9 512	94 %	638	83 %			10 150	93 %
Umowa z Kotonu	Pula środków A
	Środki	430		9 765		11 516		21 711
	Decyzje	430	100 %	9 733	100 %	6 439	56 %	16 603	76 %
	Przyznane środki	423	98 %	8 945	92 %	2 454	21 %	11 822	54 %
	Płatności	415	96 %	7 121	73 %	574	5 %	8 109	37 %
	Pula środków B
	Środki	255		1 314		1 089		2 657
	Decyzje	255	100 %	1 313	100 %	503	46 %	2 070	78 %
	Przyznane środki	200	79 %	1 213	92 %	394	36 %	1 807	68 %
	Płatności	156	61 %	974	74 %	277	25 %	1 407	53 %
	CRP, CTA i Wspólne Zgromadzenie
	Środki			176				176
	Decyzje			176	100 %			176	100 %
	Przyznane środki			169	96 %			169	96 %
	Płatności			151	86 %			151	86 %
	Przydział regionalny
	Środki			979		1 816		2 795
	Decyzje			962	98 %	155	9 %	1 116	40 %
	Przyznane środki			814	83 %	0	0 %	814	29 %
	Płatności			502	51 %	0	0 %	502	18 %
	Przydział w ramach AKP
	Środki			3 245		2 330		5 575
	Decyzje			3 244	100 %	913	39 %	4 157	75 %
	Przyznane środki			2 963	91 %	352	15 %	3 315	59 %
	Płatności			2 083	64 %	244	10 %	2 327	42 %
	Dobrowolna składka na Instrument na rzecz Pokoju
	Środki			39				39
	Decyzje			39	100 %			39	100 %
	Przyznane środki			37	95 %			37	95 %
	Płatności			24	62 %			24	62 %
	Przydział specjalny – decyzja Rady 2003/583/WE
	Środki			108				108
	Decyzje			108	100 %			108	100 %
	Przyznane środki			105	97 %			105	97 %
	Płatności			104	96 %			104	96 %
	Koszty realizacji i odsetki
	Środki			241		466		707
	Decyzje			240	99 %	208	45 %	448	63 %
	Przyznane środki			235	97 %	115	25 %	350	49 %
	Płatności			220	91 %	105	23 %	325	46 %
	Ogółem
	Środki	685		15 868		17 216		33 769
	Decyzje	685	100 %	15 816	100 %	8 218	48 %	24 719	73 %
	Przyznane środki	623	91 %	14 481	91 %	3 314	19 %	18 418	55 %
	Płatności	570	83 %	11 179	70 %	1 201	7 %	12 950	38 %
	REZERWA NA KRAJOWE I REGIONALNE PROGRAMY OPERACYJNE					683		683
	REZERWA NA PRZYDZIAŁY REGIONALNE					40		40
	REZERWA W RAMACH AKP					370		370
	REZERWA KRAJOWA					2 873		2 873
	Współfinansowanie
	Środki					63		63
	Decyzje					50	79 %	50	79 %
	Przyznane środki					1	1 %	1	0 %
	Płatności					1	1 %	1	0 %
	Niepodlegająca wykorzystaniu rezerwa na wykonanie					82		82
	Ogółem
	Środki	10 787		16 633		21 327		48 746
	Decyzje	10 744	100 %	16 579	100 %	8 267	39 %	35 591	73 %
	Przyznane środki	10 499	97 %	15 207	91 %	3 315	16 %	29 020	60 %
	Płatności	10 082	93 %	11 817	71 %	1 201	6 %	23 100	60 %

Tabela 2.3.1

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe EFR na dzień 31.12.2008 r:

ANALIZA POSZCZEGÓLNYCH INSTRUMENTÓW — PO MIGRACJI

AKP + KTZ — 8. EFR

(w mln EUR)
		Decyzje			Przyznane środki			Płatności
		Łącznie przed migracją	Migracja	Łącznie po migracji	Łącznie przed migracją	Migracja	Łącznie po migracjI	Łącznie przed migracją	Migracja	Łącznie po migracjI
Konwencja z Lomé	AKP
	Programy orientacyjne ogółem	5 215	0	5 215	5 060	2	5 062	4 725	2	4 727
	Pomoc nieobjęta programowaniem ogółem	4 835		4 835	4 812		4 812	4 619		4 619
	Dopłaty do oprocentowania	92		92	92		92	68		68
	Pomoc nadzwyczajna	136		136	136		136	136		136
	Pomoc dla uchodźców	110		110	109		109	102		102
	Kapitał podwyższonego ryzyka	1 067		1 067	1 067		1 067	991		991
	Stabex	723		723	703		703	637		637
	Sysmin	112		112	111		111	108		108
	Dostosowanie strukturalne	1 497		1 497	1 497		1 497	1 497		1 497
	Głęboko zadłużone kraje ubogie	1 060		1 060	1 060		1 060	1 046		1 046
	Wykorzystanie dochodów z odsetek	37		37	37		37	34		34
	Ogółem	10 050	0	10 050	9 872	2	9 874	9 345	2	9 346
Umowa z Kotonu	Pula środków A	430		430	424		424	405		405
	Pula środków B	255		255	195		195	133		133
	Ogółem	685		685	619		619	538		538
	Ogółem AKP (a)	10 735	0	685	10 491		619	9 883		538
Lomé	KTZ
	Programy orientacyjne ogółem	40		40	37		37	35		35
	Pomoc nieobjęta programowaniem ogółem	11		11	11		11	11		11
	Dopłaty do oprocentowania	1		1	1		1	1		1
	Pomoc nadzwyczajna	0		0	0		0	0		0
	Pomoc dla uchodźców	0		0	0		0	0		0
	Kapitał podwyższonego ryzyka	7		7	7		7	6		6
	Stabex	1		1	1		1	1		1
	Sysmin	2		2	2		2	2		2
	Ogółem KTZ (b)	51		51	48		48	46		46
	Ogółem (a) + (b)	10 786	0	10 786	10 539	2	10 541	9 929	2	9 930

Tabela 2.3.2

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe EFR na dzień 31.12.2008 r:

ANALIZA POSZCZEGÓLNYCH INSTRUMENTÓW — PO MIGRACJI

AKP + KTZ — 9. EFR

(w mln EUR)
	Decyzje			Przyznane środki			Płatności
	Łącznie przed migracją	Migracja	Łącznie po migracjI	Łącznie przed migracją	Migracja	Łącznie po migracji	Łącznie przed migracją	Migracja	Łącznie po migracjI
AKP
Pula środków A	9 515		9 515	8 166	0	8 166	6 011	0	6 011
Wsparcie makroekonomiczne	2 310		2 310	2 268		2 268	2 018		2 018
Polityki sektorowe	7 205		7 205	5 898	0	5 898	3 993	0	3 993
Pula środków B	1 307		1 307	1 084		1 084	842		842
Wyrównanie zmniejszonych dochodów z wywozu	170		170	134		134	101		101
Pomoc nadzwyczajna	1 125		1 125	940		940	729		729
Głęboko zadłużone kraje ubogie	11		11	11		11	11		11
Przydział regionalny	929		929	722		722	354		354
Przydział w ramach AKP	3 245		3 245	2 750		2 750	1 601		1 601
Pozostałe	176		176	169		169	150	0	151
Koszty realizacji / Koszty administracyjne	171		171	162		162	159		159
Odsetki i inne przychody	69		69	62		62	45		45
Przydział specjalny – Kongo	108		108	105		105	104		104
Dobrowolna składka na Instrument na rzecz Pokoju	39		39	37		37	30		30
Przeniesienie z 6. EFR — Konwencja z Lomé	24	1	24	20	2	22	11	4	15
Przeniesienie z 7. EFR — Konwencja z Lomé	737		737	693		693	588		588
Ogółem AKP (a)	16 319	1	16 320	13 972	2	13 973	9 896	4	9 900
KTZ
Pula środków A	250		250	185		185	96		96
Wsparcie makroekonomiczne	15		15	11		11	9		9
Polityki sektorowe	235		235	174		174	87		87
Pula środków B	7		7	7		7	2		2
Przydział regionalny	50		50	40		40	9		9
Analizy / Pomoc techniczna	2		2	1		1	1		1
Przeniesienie z 6. EFR — Konwencja z Lomé	–0	0	0	–0	0	0	–0	0	0
Przeniesienie z 7. EFR — Konwencja z Lomé	4		4	4		4	3		3
Ogółem KTZ (b)	312	0	312	236	0	236	111	0	111
Ogółem (a) + (b)	16 632	1	16 633	14 207	2	14 209	10 007	4	10 011

Tabela 2.4

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe EFR na dzień 31.12.2009 R:

ANALIZA POSZCZEGÓLNYCH INSTRUMENTÓW POMOCY

AKP + KTZ — 8. EFR

(w mln EUR)
		Środki	Decyzje			Przyznane Środki			Płatności
			Kwota łączna	Roczne	%	Kwota łączna	Roczne	%	kwota łączna	Roczne	%
		(1)	(2)		(2) : (1)	(3)		(3) : (2)	(4)		(4) : (3)
Konwencja z Lomé	AKP
	Programy orientacyjne ogółem	5 215	5 199	–16	100 %	5 047	15	97 %	4 831	104	96 %
	Pomoc nieobjęta programowaniem ogółem	4 836	4 811	–24	99 %	4 782	31	99 %	4 635	16	97 %
	Dopłaty do oprocentowania	92	92	0	100 %	92	0	100 %	68	0	74 %
	Pomoc nadzwyczajna	136	136	0	100 %	136	0	100 %	136	0	100 %
	Pomoc dla uchodźców	110	109	–1	99 %	108	1	99 %	102	0	95 %
	Kapitał podwyższonego ryzyka	1 067	1 044	–23	98 %	1 036	31	99 %	991	0	96 %
	Stabex	723	723	1	100 %	705	2	98 %	660	23	94 %
	Sysmin	112	112	0	100 %	111	0	99 %	100	7	91 %
	Dostosowanie strukturalne	1 497	1 497	–0	100 %	1 497	0	100 %	1 497	0	100 %
	Głęboko zadłużone kraje ubogie	1 060	1 060	0	100 %	1 060	0	100 %	1 046	0	99 %
	Wykorzystanie dochodów z odsetek	37	37	–0	100 %	36	0	98 %	35	1	96 %
	Ogółem	10 051	10 010	–40	100 %	9 829	45	98 %	9 466	120	96 %
Umowa z Kotonu	Pula środków A	430	430		100 %	423	1	98 %	415	10	98 %
	Pula środków B	255	255		100 %	200	5	79 %	156	23	78 %
	Ogółem	685	685	0	100 %	623	5	91 %	570	32	92 %
	Ogółem AKP (a)	10 736	10 695	–40	100 %	10 452	41	98 %	10 037	152	96 %
	KTZ
	Programy orientacyjne ogółem	40	39	–1	97 %	36	0	94 %	35	0	97 %
	Pomoc nieobjęta programowaniem ogółem	11	11	–1	96 %	11	1	99 %	11	0	99 %
	Dopłaty do oprocentowania	1	1		100 %	1		100 %	1		100 %
	Pomoc nadzwyczajna
	Pomoc dla uchodźców
	Kapitał podwyższonego ryzyka	7	6	–1	92 %	6	1	100 %	6		100 %
	Stabex	1	1		100 %	1		100 %	1		100 %
	Sysmin	2	2		100 %	2	0	96 %	2	0	97 %
	OGÓŁEM KTZ (b)	51	49	–2	97 %	47	1	95 %	46	0	97 %
	OGÓŁEM (a) + (b)	10 787	10 744	42	100 %	10 499	–42	98 %	10 082	152	96 %

Tabela 2.5

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe EFR na dzień 31.12.2009 r:

ANALIZA POSZCZEGÓLNYCH INSTRUMENTÓW POMOCY

AKP + KTZ — 9. EFR

(w mln EUR)
	Środki	Decyzje			Przyznane środki			Płatności
		Kwota łączna	Roczne	%	Kwota łączna	Roczne	%	Kwota łączna	Roczne	%
	(1)	(2)		(2) : (1)	(3)		(3) : (2)	(4)		(4) : (3)
AKP
Pula środków A	9 515	9 484	–31	100 %	8 748	582	92 %	6 987	976	80 %
Wsparcie makroekonomiczne		2 305	–5		2 273	5		2 112	94
Polityki sektorowe		7 179	–26		6 475	577		4 875	882
Pula środków B	1 307	1 306	–1	100 %	1 206	122	92 %	968	126	80 %
Wyrównanie zmniejszonych dochodów z wywozu		170	0		143	9		114	12
Pomoc nadzwyczajna		1 125	–1		1 052	113		843	114
Głęboko zadłużone kraje ubogie		11	0		11	0		11	0
Przydział regionalny	929	912	–17	98 %	768	46	84 %	484	130	63 %
Przydział w ramach AKP	3 245	3 244	–1	100 %	2 963	213	91 %	2 083	482	70 %
Pozostałe	176	176	0	100 %	169	0	96 %	151	0	89 %
Koszty realizacji / Koszty administracyjne	171	171	0	100 %	169	7	99 %	161	1	95 %
Odsetki i inne przychody	69	69	0	100 %	65	3	95 %	58	13	89 %
Przydział specjalny – Kongo	108	108	0	100 %	105	0	97 %	104	0	99 %
Dobrowolna składka na Instrument na rzecz Pokoju	39	39	0	100 %	37	0	95 %	24	–5	65 %
Przeniesienie z 6. EFR — Konwencja z Lomé	24	24	–0	99 %	21	–1	87 %	17	1	79 %
Przeniesienie z 7. EFR — Konwencja z Lomé	737	735	–2	100 %	701	8	95 %	618	30	88 %
Ogółem AKP (a)	16 320	16 269	–52	100 %	14 954	980	92 %	11 655	1 754	78 %
KTZ
Pula środków A	250	249	–0	100 %	197	12	79 %	134	38	68 %
Wsparcie makroekonomiczne		15	0		11	0		9	0
Polityki sektorowe		235	–0		186	12		125	38
Pula środków B	7	7	0	100 %	7	0	97 %	6	4	90 %
Przydział regionalny	50	49	–0	100 %	46	6	92 %	18	9	40 %
Analizy / Pomoc techniczna	2	1	–1	36 %	1	–0	100 %	1	0	100 %
Przeniesienie z 6. EFR — Konwencja z Lomé	0	0	0	100 %	0	0	100 %	0	0	100 %
Przeniesienie z 7. EFR — Konwencja z Lomé	4	4	0	100 %	3	–0	79 %	3	–0	96 %
Ogółem KTZ (b)	312	310	–2	99 %	253	17	82 %	162	51	64 %
Ogółem (a) + (b)	16 633	16 579	–54	100 %	15 207	997	92 %	11 817	1 806	78 %

Tabela 2.6

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe EFR na dzień 31.12.2009 r:

AN ALIZA POSZCZEGÓLNYCH INSTRUMENTÓW POMOCY

AKP + KTZ — 10. EFR

(w mln EUR)
	Środki	Decyzje			Przyznane środki			Płatności
		Kwota łączna	Roczne	%	Kwota łączna	Roczne	%	Kwota łączna	Roczne	%
	(1)	(2)		(2) : (1)	(3)		(3) : (2)	(4)		(4) : (3)
AKP
Pula środków A	11 516	6 439	2 376	56 %	2 454	2 404	38 %	574	532	23 %
Pula środków B	1 089	503	495	46 %	394	394	78 %	277	277	70 %
Wyrównanie zmniejszonych dochodów z wywozu	0	1	1	0	0	0		0	0
Pomoc nadzwyczajna	0	187	187		107	107		65	65
Głęboko zadłużone kraje ubogie	0	47	39		34	34		19	19
Inne wydarzenia majace wpływ na budżet	0	267	267		252	252		193	193
Przydział regionalny	1 816	155	155	9 %		0	0 %	0	0	0 %
Przydział w ramach AKP	2 330	913	409	39 %	352	302	39 %	244	226	69 %
Koszty instytucjonalne i koszty wsparcia	300	114	60	38 %	92	42	81 %	54	36	59 %
Instrument na rzecz Pokoju	300	300	0	100 %	76	76	25 %	33	33	44 %
Różne programy w ramach AKP, pozostałe sektory objęte programowaniem	1 730	499	349	29 %	183	183	37 %	157	157	85 %
Koszty realizacji	430	189	6	44 %	105	75	56 %	100	70	95 %
Odsetki i inne przychody	30	17	11	58 %	9	8	0 %	5	5	55 %
Ogółem	17 210	8 216	3 452	48 %	3 313	3 183	40 %	1 200	1 111	36 %
REZERWA NA KRAJOWE I REGIONALNE PROGRAMY OPERACYJNE	683
REZERWA NA PRZYDZIAŁY REGIONALNE	0
REZERWA W RAMACH AKP	370
REZERWA KRAJOWA – KOTONU	2 663
Pula środków A – współfinansowanie	61	48	46	79 %	0	0	0 %	0	0	0 %
Współfinansowanie w ramach AKP	1	1	1	100 %	1	1	95 %	1	1	100 %
Wydatki administracyjne – współfiansowanie	1	1	1	83 %	0	0	0 %	0	0	0 %
Współfinansowanie łącznie	63	50	47	79 %	1	1	1 %	1	1	100 %
AKP Ogółem	20 988	8 265	3 499	39 %	3 314	3 183	40 %	1 201	1 111	36 %
Rezerwa na wykonanie niepodlegająca wykorzystaniu – AKP	81	0	0	0 %	0	0	0 %	0	0	0 %
AKP Ogółem + rezerwa na wykonanie (a)	21 070	8 265	3 499	39 %	3 314	3 183	40 %	1 201	1 111	36 %
KTZ
Pula środków A	0	0	0	0 %	0	0	0 %	0	0	0 %
Pula środków B	0	0	0	0 %	0	0	0 %	0	0	0 %
Przydział regionalny	40	0	0	0 %	0	0	0 %	0	0	0 %
Analizy / Pomoc techniczna w ramach KTZ	6	2	2	0 %	1	1	0 %	0	0	17 %
Ogółem	46	2	2	4 %	1	1	0 %	0	0	17 %
REZERWA NA KRAJOWE I REGIONALNE PROGRAMY OPERACYJNE	0
REZERWA NA PRZYDZIAŁY REGIONALNE	40
REZERWA KRAJOWA	210
KTZ Ogółem	256	2	2	1 %	1	1	0 %	0	0	17 %
Rezerwa na wykonanie niepodlegająca wykorzystaniu – KTZ	1									0 %
KTZ Ogółem + rezerwa na wykonanie (b)	257	2	2	1 %	1	1	0 %	0	0	17 %
Ogółem (a) + (b)	21 327	8 267	3 501	39 %	3 315	3 184	40 %	1 201	1 111	36 %

2.3   POZOSTAŁE INFORMACJE NA TEMAT ZARZĄDZANIA

Tabela 4.2.1

Współfinansowanie przez Włochy

W 1985 r. Komisja Europejska podpisała z rządem włoskim umowę w sprawie współfinansowania projektów na rzecz rozwoju zarządzanych przez Komisję.

Do dnia 31 grudnia 2004 r. umowa była kilkakrotnie przedłużana w drodze wymiany pism między włoskim rządem a Komisarzem ds. Rozwoju.

Następnie w drodze procedury pisemnej E/1588/2004 Komisja podjęła decyzję w sprawie wprowadzenia w życie umowy ramowej dotyczącej współfinansowania. Decyzja ta miała na celu określenie ram budżetowych i regulacyjnych dla zobowiązań realizowanych z tytułu tej umowy. Decyzja Komisji określa zatem, że współfinansowanie jest realizowane przez Komisję zgodnie z zasadami ustalonymi w rozporządzeniu finansowym EFR, i że ci sami, co w przypadku EFR, delegowani i subdelegowani urzędnicy zatwierdzający są na mocy tej decyzji upoważnieni do zarządzania włoskim wkładem wniesionym tytułem współfinansowania. Zostali oni również upoważnieni do określania odpowiedniego ostatecznego terminu realizacji umowy, odpowiadającego obowiązującym zasadom.

Zgodnie z treścią art. 4 pkt 4 porozumienia zawartego w lipcu 1985 r. między Komisją Europejską a włoskim rządem, które to postanowienia potwierdzone zostały w art. 3 pkt 3 decyzji E/1588/2004, rząd włoski, pismem z dnia 15 grudnia 2006 r. wezwał Komisję do zwrotu salda zamkniętych projektów. Łączna kwota przedmiotowych środków wynosiła 4 708 867,66 EUR. Kwota ta została przekazana rządowi włoskiemu w marcu 2008 r.

Na dzień 31 grudnia 2009 r. stan zarządzanych przez Komisję włoskich środków na projekty realizowane w krajach AKP przedstawiał się następująco (w EUR):

Od podpisania wyżej wymienionej umowy ogółem 52 projekty zrealizowane w krajach AKP były przedmiotem współfinansowania ze strony Włoch, z czego jedynie jeden „Czwarty program rehabilitacji – Somalia” jest nadal realizowany i zarządzany przez delegaturę UE w Kenii:

(EUR)
Projekt nr	Kraj	Projekt	Saldo 31.12.2008	Wkład	Płatności	Saldo 31.12.2009
Wł współf 37	SOMALIA	Odsetki z tytułu współfinansowania	260 534,29	56 695,91	0,00	317 230,20
Wł współf 40		Koszty administracyjne	424 390,65	1 917,81	17 318,09	408 990,37
Wł współf 50		Rehabilitacja	10 828 289,16	0,00	2 416 965,64	8 411 323,52
Ogółem			11 513 214,10	58 613,72	2 434 283,73	9 137 544,09

Projekt dotyczący drogi w Bogamoyo w Tanzanii został zawieszony do chwili rozstrzygnięcia sporu sądowego. Zarządzenie tym projektem pozostaje w gestii Komisji w Brukseli. Stan rachunku jest następujący:

Projekt nr	Kraj	Projekt	Saldo 31.12.2009
Wł współf 51	TANZANIA	Droga w Bogamoyo	1 386 304,54

CZĘŚĆ II

ROCZNE SPRAWOZDANIE FINANSOWE EFR: SPRAWOZDANIE FINANSOWE DOTYCZĄCE INSTRUMENTU INWESTYCYJNEGO

3.   SPRAWOZDANIE FINANSOWE DOTYCZĄCE INSTRUMENTU INWESTYCYJNEGO

3.1   RACHUNEK WYNIKU EKONOMICZNEGO

(w tys. EUR)
	Uwagi	2009	2008
Odsetki i podobne przychody	5	49 923	61 097
Odsetki i podobne koszty	5	–1 878	–68
Odsetki netto i podobne przychody		48 045	61 029
Przychód z opłat i prowizji	6	1 985	2 632
Przychód z opłat i prowizji netto		1 985	2 632
Operacje finansowe – wynik netto	7	9 124	–17 700
Utrata wartości pożyczek i należności	11	–44 350	–52 675
Utrata wartości aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży	12	–2	–1 725
Specjalny wkład państw członkowskich na poczet kosztów administracyjnych	8	—	17 871
Ogólne koszty administracyjne	8	–36 410	–35 741
Strata za rok		–21 608	–26 309

3.2   BILANS

(w tys. EUR)
	Uwagi	31.12.2009	31.12.2008
AKTYWA
Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne	9	330 057	293 416
Pochodne instrumenty finansowe	10	12 870	8 495
Pożyczki i należności	11	693 441	647 449
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży	12	164 606	129 146
Należności od stron wnoszących wkład	13/18	87 310	65 891
Inne składniki majątku	14	925	525
Aktywa Ogółem		1 289 209	1 144 922
ZOBOWIĄZANIA I ZASOBY STRON WNOSZĄCYCH WKŁAD
ZOBOWIĄZANIA
Pochodne instrumenty finansowe	10	5 522	15 746
Rozliczenia międzyokresowe czynne	15	24 317	20 186
Zobowiązania wobec osób trzecich	16	213 850	193 733
Pozostałe zobowiązania	17	1 560	4 277
Zobowiązania Ogółem		245 249	233 942
ZASOBY STRON WNOSZĄCYCH WKŁAD
Wkład państw członkowskich, do którego opłacenia wezwano	18	995 000	845 000
Zyski z lat ubiegłych		29 250	50 858
Kapitał rezerwowy według wartości godziwej		19 710	15 122
Zasoby stron wnoszących wkład ogółem		1 043 960	910 980
Zobowiązania i zasoby stron wnoszących wkład ogółem		1 289 209	1 144 922

3.3   ZESTAWIENIE ZMIAN W ZASOBACH STRON WNOSZĄCYCH WKŁAD

(w tys. EUR)
	Wkład, do którego opłacenia wezwano	Zyski z lat ubiegłych	Kapitał rezerwowy według wartości godziwej	Ogółem
Stan na dzień 1 stycznia 2008 r.	830 000	77 167	19 312	926 479
Niezrealizowane zyski i straty netto z tytułu aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży	—	–	–4 190	–4 190
Wkład państw członkowskich, do którego opłacenia wezwano w ciągu roku	15 000	—	—	15 000
Strata za rok	—	–26 309	—	–26 309
Zmiana w zasobach stron wnoszących wkład	15 000	–26 309	–4 190	–15 499
Stan na dzień 31 grudnia 2008 r.	845 000	50 858	15 122	910 980
Stan na dzień 1 stycznia 2009 r.	845 000	50 858	15 122	910 980
Niezrealizowane zyski i straty netto z tytułu aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży	—	—	4 588	4 588
Wkład państw członkowskich do instrumentu, do którego opłacenia wezwano w ciągu roku	150 000	—	—	150 000
Strata za rok	—	–21 608	–	–21 608
Zmiana w zasobach stron wnoszących wkład	150 000	–21 608	4 588	132 980
Stan na dzień 31 grudnia 2009 r.	995 000	29 250	19 710	1 043 960

3.4   RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

(w tys. EUR)
	2009	2008
DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA
Strata za rok obrotowy	–21 608	–26 309
Korekty
Utrata wartości aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży	2	1 725
Utrata wartości pożyczek i należności	44 350	52 675
Odsetki skapitalizowane od pożyczek i należności	–4 889	–12 022
Zmiana naliczonych odsetek i zamortyzowanych kosztów pożyczek i należności	890	352
Wzrost stanu rozliczeń międzyokresowych biernych i czynnych	4 131	– 190
Zysk z działalności operacyjnej przed zmianami w aktywach i pasywach operacyjnych	22 876	16 231
Wypłata pożyczki	– 158 400	– 176 614
Spłaty pożyczek	61 094	73 748
Wpływ zmian kursu wymiany dla pożyczek	10 963	–10 315
Zmiana wartości godziwej instrumentów pochodnych	–14 599	31 689
Wzrost wartości aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży	–40 306	–41 641
Sprzedaż aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży	7 497	15 005
Wpływ zmian kursu wymiany dla aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży	1 935	938
Wzrost (spadek) wartości pozostałych aktywów	– 400	3 369
Wzrost (spadek) wartości pozostałych zobowiązań	–2 717	3 361
Wzrost innych kwot zobowiązań wobec Europejskiego Banku Inwestycyjnego	669	2 985
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej	– 111 388	–81 244
DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA
Wkład państw członkowskich	150 000	15 000
Zwiększenie (zmniejszenie) kwoty należności od stron wnoszących wkład	–21 419	115 292
Wzrost kwoty zobowiązań z niewypłaconych dotacji na spłatę odsetek	19 448	59 596
Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej	148 029	189 888
Zwiększenie stanu środków pieniężnych i innych aktywów pieniężnych netto	36 641	108 644
Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne na początek roku budżetowego	293 416	184 772
Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne na koniec roku budżetowego	330 057	293 416

3.5   INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

1.   INFORMACJE OGÓLNE:

Instrument Inwestycyjny („instrument”) został ustanowiony w ramach Umowy z Kotonu („umowy”) o współpracy i pomocy na rzecz rozwoju pomiędzy grupą państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku („krajami AKP”) a Unią Europejską i jej państwami członkowskimi w dniu 23 czerwca 2000 r. i poddany weryfikacji w dniu 25 czerwca 2005 r.

Finansowanie na mocy umowy pochodzi z budżetów państw członkowskich UE i jest przydzielane zgodnie z protokołami finansowymi opracowywanymi na kolejne okresy pięcio- lub sześcioletnie. W ramach umowy oraz w związku z wejściem w życie drugiego protokołu finansowego w dniu 1 lipca 2008 r. (obejmującego lata 2008-2013), zwanego 10. Europejskim Funduszem Rozwoju (EFR), Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu („EBI”) powierzono zarządzanie:

—	Instrumentem Inwestycyjnym, który jest funduszem odnawialnym podwyższonego ryzyka o budżecie 3 137 mln EUR, przeznaczonym na wspieranie inwestycji w sektorze prywatnym w krajach AKP;

—	dotacjami na cele finansowania dopłat do oprocentowania na kwotę 400 mln EUR, z czego maksymalnie 40 mln EUR może zostać przeznaczone na finansowanie pomocy technicznej związanej z projektami.

Niniejsze sprawozdanie finansowe przedstawia sytuację instrumentu oraz stan wykorzystania dotacji.

Na wniosek Komitetu Zarządzającego EBI Rada Dyrektorów EBI w dniu 11 marca 2010 r. podjęła decyzję o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i przedłożeniu go do zatwierdzenia Radzie Gubernatorów EBI na posiedzeniu w dniu 8 czerwca 2010 r.

2.   ISTOTNE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

2.1    Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego

Zgodnie z umową o zarządzaniu Instrumentem Inwestycyjnym, sprawozdania finansowe dotyczące instrumentu przygotowywane są zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) przyjętymi przez Unię Europejską. Sprawozdania finansowe dotyczące instrumentu zostały przygotowane na podstawie następujących, istotnych zasad rachunkowości:

2.2    Istotne osądy i szacunki księgowe

Przygotowanie sprawozdania finansowego wymaga wykorzystania pewnych istotnych wartości szacunkowych. Wymaga to również od kierownictwa Europejskiego Banku Inwestycyjnego stosowania własnego osądu przy stosowaniu zasad księgowych obowiązujących w przypadku Instrumentu Inwestycyjnego. Poniżej wymieniono obszary wymagające kierowa nia się w znacznym stopniu osądem lub cechujące się złożonością lub obszary, w których założenia i szacunki są istotne dla sprawozdania finansowego.

Stosowanie osądów i szacunków ma największe znaczenie w następujących kwestiach:

Wartość godziwa instrumentów finansowych

Jeżeli nie można określić wartości godziwej aktywów i pasywów finansowych zapisanych w bilansie na podstawie aktywnych rynków, określa się ją, korzystając z różnych technik wyceny, w tym określonych modeli matematycznych. Dane wejściowe do tych modeli pochodzą z obserwacji rynków w tych przypadkach, w których jest to możliwe, a jeżeli nie ma takiej możliwości, do określenia wartości godziwej niezbędny jest osąd. Osąd obejmuje płynność oraz takie dane wejściowe do modeli, jak korelacja oraz wahania cen rynkowych instrumentów pochodnych o dłuższych terminach.

Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości pożyczek i należności

Przegląd problemowych pożyczek i należności w ramach instrumentu dokonywany jest na każdy dzień sprawozdawczy w celu stwierdzenia, czy w rachunku wyniku ekonomicznego należy zapisać rezerwę na pokrycie strat z tytułu utraty wartości. W szczególności osąd kierownictwa Europejskiego Banku Inwestycyjnego konieczny jest przy szacowaniu kwot i terminów przyszłych przepływów pieniężnych przy określaniu poziomu niezbędnego odpisu. Takie szacunki oparte są na założeniach obejmujących szereg czynników, a wyniki rzeczywiste mogą się od nich różnić, w związku z czym w przyszłości mogą wystąpić zmiany w odpisie. Oprócz szczególnych odpisów na pokrycie strat z tytułu utraty wartości pożyczek i należności o znaczeniu indywidualnym, w ramach Instrumentu Inwestycyjnego tworzony jest zbiorowy odpis na pokrycie strat z tytułu utraty wartości tych rodzajów narażenia kredytowego, które wprawdzie nie zostały uznane za wymagające specjalnego odpisu, ale istnieje w ich przypadku większe ryzyko niewywiązania się z płatności niż przewidziano początkowo.

Zasadniczo pożyczka uznawana jest za zagrożoną, gdy spłata odsetek i kwoty głównej jest przeterminowana o 90 dni lub więcej, a jednocześnie zarząd Europejskiego Banku Inwestycyjnego uważa spłatę za całkowicie nieprawdopodobną.

Wycena nienotowanych dostępnych do sprzedaży instrumentów inwestycyjnych

Wycena nienotowanych dostępnych do sprzedaży instrumentów inwestycyjnych opiera się zazwyczaj na jednym z następujących elementów:

—	ostatnich transakcjach na rynku pomiędzy podmiotami niezależnymi;

—	bieżącej wartości godziwej innego instrumentu o zasadniczo takim samym charakterze;

—	spodziewanych przepływach pieniężnych zdyskontowanych według bieżących stóp mających zastosowanie do instrumentów o podobnych warunkach i podobnej charakterystyce ryzyka; lub

—	innych modelach wyceny.

Określenie przepływów środków pieniężnych oraz współczynników dyskonta nienotowanych, dostępnych do sprzedaży instrumentów inwestycyjnych wymaga odwołania się do znacznych szacunków. W ramach instrumentu okresowo porównuje się techniki wyceny i ocenia się je pod kątem wiarygodności, stosując ceny z obserwacji bieżących transakcji rynkowych na takich samych instrumentach lub inne dostępne zaobserwowane dane rynkowe.

Utrata wartości aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży

W ramach instrumentu ustalono, że utrata wartości inwestycji kapitałowych dostępnych do sprzedaży następuje wówczas, gdy występuje istotny lub trwający przez dłuższy okres spadek ich wartości godziwej poniżej kosztu lub gdy istnieją inne obiektywne dowody utraty wartości. Ustalenie, co oznacza „istotny” lub „trwający przez dłuższy czas” wymaga zastosowania osądu. W ramach instrumentu ustalono, że „istotny” zasadniczo oznacza równy lub wyższy niż 30 %, a „trwający przez dłuższy czas” – trwający dłużej niż 12 miesięcy. Ponadto ocenia się również inne czynniki, w tym zwykłe wahania cen akcji w przypadku inwestycji w spółki notowane na giełdzie oraz przyszłe przepływy pieniężne i współczynniki dyskonta inwestycji w spółki nienotowane na giełdzie.

2.3    Zmiana zasad rachunkowości

Przyjęte zasady rachunkowości zgodne są z zasadami stosowanymi w latach poprzednich.

2.4    Opis ważniejszych zasad rachunkowości

Bilans przedstawia aktywa i pasywa w porządku zgodnym z malejącym stopniem płynności, bez wprowadzania podziału na pozycje krótkoterminowe i inne.

2.4.1   Przewalutowanie

W sprawozdaniu finansowym dotyczącym instrumentu wykorzystano walutę euro (EUR), która jest także walutą funkcjonalną.

Transakcje w walutach obcych przelicza się według kursu obowiązującego w dniu transakcji.

Aktywa i pasywa pieniężne denominowane w walutach i nnych niż euro przelicza się na euro według kursów obowiązujących na dzień bilansowy. Dodatnie lub ujemne różnice kursowe wynikające z przeliczenia walut wykazuje się w rachunku wyniku ekonomicznego.

Niepieniężne pozycje wyceniane według kosztu historycznego w walucie obcej przelicza się przy zastosowaniu kursu wymiany z dnia pierwotnej transakcji. Niepieniężne pozycje wyceniane według wartości godziwej w walucie obcej przelicza się przy zastosowaniu kursu wymiany z dnia ustalenia wartości godziwej.

Różnice kursowe wynikające z rozliczenia transakcji według kursu innego niż kurs z dnia transakcji oraz niezrealizowane różnice kursowe wynikające z nierozliczonych aktywów i pasywów pieniężnych w walucie obcej ujmowane są w rachunku wyniku ekonomicznego.

Pozycje rachunku wyniku ekonomicznego przelicza się na euro po kursie obowiązującym na koniec każdego miesiąca.

2.4.2.   Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne

Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne zostały zdefiniowane dla instrumentu jako rachunki bieżące oraz depozyty krótkoterminowe o pierwotnym terminie wymagalności wynoszącym do trzech miesięcy.

2.4.3   Aktywa finansowe inne niż instrumenty pochodne

Aktywa finansowe wykazywane są przy uwzględnieniu daty rozliczenia.

Pożyczki

Pożyczki z instrumentu ujmowane są jako aktywa instrumentu w dniu przekazania pożyczki pożyczkobiorcom. Pożyczki te wykazywane są według kosztu (kwoty wypłacone netto), który jest wartością godziwą środków pieniężnych przekazanych na uruchomienie pożyczki, łącznie z wszelkimi kosztami transakcji, po czym są one wyceniane po koszcie zamortyzowanym z wykorzystaniem metody dochodu efektywnego pomniejszonym o rezerwy na pokrycie strat z tytułu utraty wartości lub braku możliwości wyegzekwowania należności.

Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży

Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży to instrumenty, które zostały tak oznaczone, lub których nie można zaklasyfikować do aktywów wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy, utrzymywanych do terminu wymagalności ani do pożyczek i należności. Obejmują one instrumenty kapitałowe, instrumenty inwestycyjne w fundusze kapitału podwyższonego ryzyka i inne instrumenty dłużne.

Po pierwotnej wycenie aktywa finansowe dostępne do sprzedaży są wykazywane według wartości godziwej. Należy zwrócić uwagę na następujące szczegóły dotyczące określenia wartości godziwej inwestycji kapitałowych, której nie można ustalić na podstawie aktywnych rynków:

a)   Fundusze kapitału podwyższonego ryzyka

Wartość godziwa każdego funduszu kapitału podwyższonego ryzyka opiera się na wartości aktywów netto zgłoszonej przez fundusz, jeżeli została ona obliczona w oparciu o międzynarodowy standard wyceny uznany za zgodny z MSSF (np.: wytyczne dotyczące wyceny kapitału private equity i kapitału wysokiego ryzyka International Private Equity and Ve nture Capital V aluation, opublikowane przez Europejskie Stowarzyszenie Venture Capital). W ramach instrumentu może jednak zostać podjęta decyzja o skorygowaniu wartości aktywów netto zgłoszonych przez fundusz, jeżeli zaistnieją kwestie mogące mieć wypływ na taką wycenę.

b)   Bezpośrednie inwestycje kapitałowe

Godziwa wartość inwestycji będzie oparta na ostatnim dostępnym sprawozdaniu finansowym, przy czym w stosownych przypadkach wykorzystany zostanie ponownie ten sam model, który wykorzystano przy zakupie udziałów w kapitale.

Niezrealizowane zyski i straty z funduszy inwestycji kapitałowych oraz bezpośrednich inwestycji kapitałowych wykazywane są w środkach stron wnoszących wkład do czasu sprzedaży, wykupu lub zbycia inwestycji lub do czasu wykazania utraty wartości inwestycji. W przypadku uznania, że nastąpiła utrata wartości instrumentu dostępnego do sprzedaży, skumulowane niezrealizowane zyski lub straty ujęte wcześniej w kapitale własnym wykazywane są w rachunku wyniku ekonomicznego.

W przypadku inwestycji na niepublicznym rynku kapitałowym, wartość godziwa określana jest przy zastosowaniu uznanej metody wyceny (przykładowo zdyskontowanych przepływów środków pieniężnych lub kilku różnych). Inwestycje tego rodzaju wykazywane są według kosztu, jeżeli nie można w sposób rzetelny dokonać pomiaru ich wartości godziwej.

Gwarancje

W momencie ujęcia początkowego gwarancje finansowe są wykazywane według wartości godziwej, która odpowiada wartości bieżącej netto przewidywanych napływów wkładów. Wyliczenie to jest dokonywane w dniu rozpoczęcia każdej operacji i jest wykazywane w bilansie jako „Gwarancje finansowe” w pozycji „Pozostałe aktywa” i „Pozostae zobowizania”.

Po ujęciu początkowym, wartość zobowiązań w ramach instrumentu z tytułu takich gwarancji jest aktualizowana do wyższej z dwóch wartości:

—	wartości kosztów, jakie według najlepszego oszacowania, opierającego się na wszystkich istotnych czynnikach i informacjach na dzień bilansowy, trzeba ponieść w celu uregulowania jakichkolwiek zobowiązań finansowych wynikających z gwarancji.

—	początkowo ujętej kwoty pomniejszonej o łączną amortyzację. Amortyzacji początkowo ujętej kwoty dokonuje się według metody aktuarialnej.

Wszelkie zmiany stanu zobowiązań dotyczących gwarancji finansowych wykazywana jest w rachunku wyniku ekonomicznego w pozycji „Dochód z opłat i prowizji”.

Ponadto po podpisaniu umowy gwarancyjnej, są one przedstawiane jako zobowiązanie warunkowe instrumentu, natomiast po jej uruchomieniu, jako zobowiązanie instrumentu.

2.4.4   Utrata wartości aktywów finansowych

Na każdy dzień bilansowy dokonywana jest ocena, czy istnieją obiektywne dowody na utratę wartości danego składnika aktywów finansowych. Uznaje się, że utrata wartości danego aktywu lub grupy aktywów finansowych występuje wówczas i tylko w przypadku, gdy istnieją obiektywne dowody na to, że utrata wartości wynika ze zdarzenia lub zdarzeń, które wystąpiły po początkowym ujęciu danego składnika w księgach („zdarzenie powodujące utratę wartości”), i że zdarzenie powodujące utratę wartości ma wpływ na szacowane przyszłe przepływy środków pieniężnych w odniesieniu do składnika aktywów finansowych lub grupy składników finansowych, które można rzetelnie oszacować. Dowodem utraty wartości może być informacja, że pożyczkobiorca lub grupa pożyczkobiorców znajduje się w trudnej sytuacji finansowej, nie wywiązuje się ze zobowiązań, nie spłaca odsetek lub kwoty głównej, istnieje prawdopodobieństwo, że zostanie wobec nich wszczęte postępowanie upadościowe lub innego rodzaju postępowanie związane z reorganizacją finansową, a analiza dostępnych danych wskazuje, że występuje wymierne zmniejszenie stanu szacowanych przyszłych przepływów pieniężnych, takich jak zmiany w zaległościach lub uwarunkowania gospodarcze powiązane z niewywiązywaniem się ze zobowiązań.

Utrata wartości w przypadku pożyczek niespłaconych na koniec roku budżetowego i ujętych według kosztu zamortyzowanego odnotowywana jest w przypadku przedstawienia obiektywnych dowodów na istnienie ryzyka nieodzyskania wszystkich lub części kwot tych pożyczek zgodnie z pierwotnymi warunkami umowy lub wartości im równoważnej. Jeżeli istnieją obiektywne dowody na to, że nastąpiła utrata wartości, kwota tej utraty wyceniania jest jako różnica pomiędzy wartością bilansową danego składnika aktywów a wartością bieżącą szacunkowych przyszłych przepływów pieniężnych. Wartość bilansowa składnika aktywów zostaje zmniejszona poprzez dokonanie zapisu na koncie odpisów aktualizacyjnych należności, a kwota utraty wartości ujmowana jest w wyniku ekonomicznym. Dochody z tytułu odsetek są nadal naliczane według zmniejszonej wartości bilansowej w oparciu o efektywną stopę procentową danego składnika aktywów. Pożyczki wraz ze związanymi z nimi odpisami aktualizującymi odpisuje się w koszty, gdy nie ma realnej możliwości uzyskania ich spłaty w przyszłości. Jeżeli w kolejnym roku kwota szacowanych odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości zwiększa się lub zmniejsza z powodu zdarzenia, jakie wystąpiło po wykazaniu utraty wartości, wykazana pierwotnie strata z tytułu utraty wartości podlega zwiększeniu lub zmniejszeniu poprzez dokonanie korekty na rachunku odpisów aktualizujących.

W ramach instrumentu dokonuje się oceny ryzyka kredytowego, w związku z czym nie zachodzi potrzeba tworzenia zbiorowej rezerwy na pokrycie strat z tytułu utraty wartości.

W przypadku aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży, w ramach Instrumentu Inwestycyjnego dokonuje się oceny na każdy dzień bilansowy, żeby stwierdzić, czy istnieją obiektywne dowody na utratę wartości inwestycji. Obiektywnym dowodem jest np. istotny lub trwający przez dłuższy okres spadek wartości godziwej inwestycji poniżej jej kosztu. Jeżeli istnieją dowody utraty wartości, wówczas skumulowane straty (wycenione jako różnica pomiędzy kosztem nabycia a bieżącą wartością godziwą pomniejszona o odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości danej inwestycji ujęte wcześniej w wyniku ekonomicznym) zostają usunięte z pozycji zasobów stron wnoszących wkład do instrumentu i wykazane w rachunku wyniku ekonomicznego. Odpisy z tytułu utraty wartości aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży nie są odwracane w rachunku wyniku ekonomicznego; wzrost ich wartości godziwej po utracie wartości ujmowany jest bezpośrednio w zasobach stron wnoszących wkład.

Zespół ds. Zarządzania Ryzykiem Europejskiego Banku Inwestycyjnego przynajmniej raz do roku dokonuje przeglądu aktywów finansowych pod kątem utraty ich wartości. Wynikające z nich korekty obejmują tzw. „zwijanie” dyskonta w rachunku wyniku ekonomicznego w cyklu życia składnika aktywów oraz wszelkie korekty niezbędne w związku z ponowną oceną początkowej utraty wartości.

2.4.5   Pochodne instrumenty finansowe

Instrumenty pochodne obejmują swapy walutowe i walutowo-procentowe, kontrakty terminowej wymiany walut i warranty walutowe.

W normalnych warunkach działalności w ramach Instrumentu Inwestycyjnego mogą być zawierane umowy swapowe w celu zabezpieczenia określonych operacji udzielania pożyczek lub kontrakty terminowej wymiany walut w celu zabezpieczenia pozycji walutowej, denominowane w walutach innych niż euro będących przedmiotem aktywnego obrotu, w celu wyrównania ewentualnych zysków lub strat spowodowanych wahaniami kursu wymiany walut.

Jednak na dzień 31 grudnia 2008 r. i 31 grudnia 2009 r. w ramach funduszu nie zawarto żadnych transakcji zabezpieczających. Dlatego też wszystkie instrumenty pochodne wycenianie są według wartości godziwej przy pomocy rachunku wyniku ekonomicznego. Wartości godziwe są wyprowadzane przede wszystkim z modeli zdyskontowanych przepływów pieniężnych, modeli wyceny opcji oraz ofert osób trzecich.

Instrument Inwestycyjny otrzymał warranty w ramach opłat dodatkowych związanych z operacjami kredytowymi.

Instrumenty pochodne wykazywane są w wartości godziwej i ujmowane jako aktywa, kiedy ich wartość godziwa jest dodatnia, a jako zobowiązania – kiedy wartość ta jest ujemna. Zmiany wartości godziwej finansowych instrumentów pochodnych są uwzględniane w pozycji „Wynik netto z operacji finansowych”.

2.4.6   Wkłady

Wkłady państw członkowskich wykazywane są jako należności w bilansie w dniu decyzji Rady określającej wkład finansowy, jaki mają wnieść państwa członkowskie do instrumentu.

2.4.7   Dochody z tytułu odsetek od pożyczek

Odsetki od pożyczek z Instrumentu Inwestycyjnego ujmowane są w wyniku ekonomicznym („odsetki i podobne dochody”) oraz w bilansie („pożyczki i należności”) według zasady memoriałowej przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej, która jest stopą dokładnie dyskontującą szacowane przyszłe przepływy środków pieniężnych (wypłaty i wpływy) w ciągu całego oczekiwanego okresu trwania pożyczki do poziomu wartości księgowej netto pożyczki. Po zmniejszeniu zaksięgowanej wartości pożyczki z tytułu utraty wartości, dochody z odsetek nadal są ujmowane przy zastosowaniu pierwotnej efektywnej stopy procentowej zastosowanej do nowej wartości bilansowej.

2.4.8   Dotacje na spłatę odsetek i pomoc techniczna

Działalność w ramach instrumentu obejmuje także zarządzanie dotacjami na spłatę odsetek i pomoc techniczną w imieniu państw członkowskich.

Część składek państw członkowskich przeznaczona na wypłatę dotacji na spłatę odsetek nie jest uwzględniona w zasobach stron wnoszących wkład do instrumentu, lecz klasyfikowana jako należności wobec osób trzecich. W pierwszej kolejności dokonuje się wypłaty na rzecz beneficjentów końcowych, a następnie zmniejsza należności wobec stron trzecich.

2.4.9   Dochody z tytułu odsetek od operacji skarbcowych

Dochody z tytułu odsetek od operacji skarbcowych są wykazywane w rachunku wyniku ekonomicznego instrumentu według metody memoriału.

2.4.10   Opłaty, prowizje i dywidendy

Opłaty uzyskane z tytułu usług świadczonych w danym okresie wykazywane są jako dochody według czasu świadczenia usług. Opłaty wynikające ze zobowiązań są odraczane i wykazywane w dochodach z wykorzystaniem metody efektywnej stopy procentowej w okresie od wypłaty do spłaty danej pożyczki.

Dywidendy związane z aktywami finansowymi dostępnymi do sprzedaży wykazywane są po ich otrzymaniu.

2.4.11   Opodatkowanie

Protokół w sprawie przywilejów i immunitetów Wspólnot Europejskich, dołączony do Traktatu z dnia 8 kwietnia 1965 r. ustanawiającego jedną Radę i jedną Komisję Wspólnot Europejskich, określa, że aktywa, dochody i pozostały majątek Wspólnot zwolnione są od wszystkich podatków bezpośrednich.

2.4.12   Przekształcenie danych z ubiegłego roku

Tam, gdzie było to konieczne dla celów porównawczych, pewne dane liczbowe z roku ubiegłego zostały przekształcone zgodnie ze sposobem prezentacji danych z roku bieżącego.

3.   ZARZĄDZANIE RYZYKIEM

3.1    Ryzyko kredytowe

W niniejszym rozdziale prezentowane są informacje finansowe dotyczące inwestycji dokonywanych w ramach Instrumentu Inwestycyjnego.

3.1.1.   Ekspozycja pożyczek i należności oraz aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży według rodzajów pożyczkobiorców/emitentów (w tys. EUR)

W tabeli poniżej wyszczególniono dane dotyczące ekspozycji kredytowej wynikającej z pożyczek udzielonych z funduszu wg rodzajów pożyczkobiorców.

	2009	2008
Banki/instytucje finansowe	267 986	258 824
Finansowanie projektów / skoordynowana współpraca	330 654	314 705
Instytucje państwowe/publiczne	100 042	76 319
Fundusze kapitału podwyższonego ryzyka	136 179	102 975
Spółki	23 186	23 772
Ogółem	858 047	776 595

3.1.2   Ekspozycja pożyczek i należności oraz aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży według rodzajów instrumentów (w tys. EUR)

W poniższej tabeli wyszczególniono dane dotyczące ekspozycji kredytowej wynikającej z udzielonych pożyczek według rodzaju wykorzystanego instrumentu inwestycyjnego.

	2009	2008
Pożyczki nadrzędne	604 354	524 168
z czego pożyczki globalne i umowa agencyjna	224 859	205 598
Pożyczki podporządkowane	89 087	123 281
Kapitał własny	164 606	129 146
Ogółem	858 047	776 595

3.1.3   Koncentracja ryzyka związanego z ekspozycją pożyczek i należności oraz aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży (w tys. EUR)

W tabeli poniżej wyszczególniono dane dotyczące ekspozycji kredytowej Instrumentu Inwestycyjnego z podziałem na sektory. Operacje przekazywane w pierwszej kolejności na rzecz pośrednika finansowego przed przekazaniem beneficjentowi końcowemu są wykazywane w pozycji „Pożyczki globalne”.

	2009	2008
Pożyczki globalne	178 860	150 430
Energia	236 198	153 985
Przemysł	141 826	155 811
Usługi	241 072	241 957
Transport	7 938	9 148
Woda, kanalizacja	2 998	2 549
Rolnictwo, rybołówstwo, leśnictwo	3 156	7 537
Umowy agencyjne	45 999	55 168
Ogółem	858 047	776 595

3.2    Ryzyko płynności i zarządzanie finansowaniem

W tabeli poniżej wyszczególniono aktywa i pasywa w ramach Instrumentu Inwestycyjnego według terminów wymagalności w oparciu o okres pozostający do umownego terminu wymagalności (w tys. EUR).

	do 3 miesięcy	od 3 do 12 miesięcy	od 1 do 5 lat	ponad 5 lat	nieokreślone	ogółem
AKTYWA
Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne	330 057	—	—	—	—	330 057
Pochodne instrumenty finansowe	2 211	656	5 923	4 080	—	12 870
Pożyczki i należności	8 164	5 100	86 565	593 612	—	693 441
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży	—	—	—	151 049	13 557	164 606
Należności od stron wnoszących wkład	87 310	—	—	—	—	87 310
Inne aktywa	490	—	—	435	—	925
Aktywa ogółem	428 232	5 756	92 488	749 176	13 557	1 289 209
ZOBOWIĄZANIA
Pochodne instrumenty finansowe	379	155	320	4 668	—	5 522
Rozliczenia międzyokresowe czynne	—	—	—	24 317	—	24 317
Zobowiązania wobec osób trzecich	36 410	—	—	—	177 440	213 850
Pozostałe zobowiązania	707	418	—	435	—	1 560
Zobowiązania ogółem	37 496	573	320	29 420	177 440	245 249
Stan płynności netto na dzień 31 grudnia 2009 r.	390 736	5 183	92 168	719 756	– 163 883	1 043 960
Stan płynności netto na dzień 31 grudnia 2008 r.	324 695	4 855	60 735	675 416	– 154 721	910 980

3.3    Ryzyko rynkowe

3.3.1   Ryzyko stopy procentowej (w tys. EUR)

W tabeli poniżej przedstawiono dane obrazujące ekspozycję instrumentu na ryzyko stopy procentowej wynikające z pożyczek i należności.

	2009	2008
Oprocentowanie stałe	354 638	329 111
Oprocentowanie zmienne	338 803	318 338
Ogółem	693 441	647 449

3.3.2   Ryzyko kursowe (lub ryzyko walutowe) (w tys. EUR)

	EUR	USD	CAD	Waluty krajów AKP/KTZ	Ogółem
AKTYWA
Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne	297 717	32 340	—	—	330 057
Pochodne instrumenty finansowe	12 870	—	—	—	12 870
Pożyczki i należności	332 474	297 427	—	63 540	693 441
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży	30 422	121 146	7 782	5 256	164 606
Należności od stron wnoszących wkład	87 310	—	—	—	87 310
Inne aktywa	490	—	—	435	925
Aktywa ogółem	761 283	450 913	7 782	69 231	1 289 209
ZOBOWIĄZANIA I ZASOBY STRON WNOSZĄCYCH WKŁAD
Pasywa
Pochodne instrumenty finansowe	5 522	—	—	—	5 522
Rozliczenia międzyokresowe czynne	24 317	—	—	—	24 317
Zobowiązania wobec osób trzecich	213 850	—	—	—	213 850
Pozostałe zobowiązania	559	566	—	435	1 560
Zobowiązania ogółem	242 248	566	—	435	245 249
Zasoby stron wnoszących wkład
Wkłady zwykłe państw członkowskich, do których opłacenia wezwano	995 000	—	—	—	995 000
Zyski z lat ubiegłych	29 250	—	—	—	29 250
Kapitał rezerwowy według wartości godziwej	–1 443	22 606	—	–1 453	19 710
Zasoby stron wnoszących wkład ogółem	1 022 807	22 606	—	1 453	1 043 960
Zobowiązania i zasoby stron wnoszących wkład ogółem	1 267 055	23 172	—	1 018	1 289 209
Pozycja walutowa na dzień 31 grudnia 2009 r.	– 505 772	427 741	7 782	70 249	—
Pozycja walutowa na dzień 31 grudnia 2008 r.	– 486 885	428 467	2 171	66 247	—
Na dzień 31 grudnia 2009 r.:
ZOBOWIĄZANIA
Niewypłacone pożyczki i inwestycje kapitałowe	885 667	150 899	—	—	1 036 566
Gwarancje wykorzystane	11 800	—	—	—	11 800
ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE
Gwarancje niewykorzystane	105 000	—	—	—	105 000

4.   INFORMACJE NA TEMAT SEGMENTÓW DZIAŁALNOŚCI

Segmentem podstawowym działalności instrumentu jest działalność operacyjna, a segmentem wtórnym jest segment geograficzny.

4.1    Według segmentu działalności gospodarczej (w tys. EUR)

W skali światowej działalność instrumentu dzieli się na dwa główne segmenty działalności gospodarczej:

—

Operacje bankowe – inwestycje w przedsięwzięcia, które dokonywane są w celu wsparcia inwestycji prywatnych i funkcjonujących na zasadach rynkowych podmiotów sektora publicznego. Głównymi produktami inwestycyjnymi są pożyczki, kapitałowe instrumenty inwestycyjne dostępne do sprzedaży i gwarancje finansowe.

—	Działalność skarbcowa – obejmująca inwestowanie nadwyżki środków płynnych oraz zarządzanie ryzykiem kursowym w ramach funduszu.

Stan na dzień 31 grudnia 2009 r.	Działalność skarbcowa	Sektor bankowy	Ogółem
Dochód z segmentów	10 904	51 225	62 129
Koszty i opłaty z segmentów	–2 975	–44 352	–47 327
Wydatki nieprzydzielone			–36 410
Strata za rok			–21 608
Aktywa w ramach segmentu	343 417	858 483	1 201 900
Aktywa nieprzydzielone			87 309
Aktywa ogółem			1 289 209
Zobowiązania w ramach segmentu	39 325	25 336	64 661
Zobowiązania nieprzydzielone			180 588
Zobowiązania ogółem			245 249
Pozostałe informacje na temat segmentu działalności
Zobowiązania i zobowiązania warunkowe	—	1 153 366	1 153 366

Stan na dzień 31 grudnia 2008 r.	Działalność skarbcowa	Sektor bankowy	Ogółem
Dochód z segmentów	14 979	48 767	63 746
Koszty i opłaty z segmentów	–17 787	–54 398	–72 185
Wydatki nieprzydzielone			–17 870
Strata za rok			–26 309
Aktywa w ramach segmentu	301 911	777 120	1 079 031
Aktywa nieprzydzielone			65 891
Aktywa ogółem			1 144 922
Zobowiązania w ramach segmentu	54 235	21 715	75 950
Zobowiązania nieprzydzielone			157 992
Zobowiązania ogółem			233 942
Pozostałe informacje na temat segmentu działalności
Zobowiązania i zobowiązania warunkowe	—	1 082 456	1 082 456

4.2    Według segmentu geograficznego (w tys. EUR)

Dla ułatwienia zarządzania wewnętrznego działalność funduszu podzielona jest na pięć regionów.

Stan na dzień 31 grudnia 2009 r.	Dochód (28)	Aktywa ogółem	Zobowiązania ogółem	Zobowiązania i zobowiązania warunkowe
Karaiby i Pacyfik	–22 796	102 363	1 173	143 297
Afryka Środkowa i Wschodnia	9 410	249 261	21 425	371 286
Regiony Afryki i kraje AKP	3 260	153 006	—	340 437
Afryka Południowa i obszar Oceanu Indyjskiego	13 195	202 809	524	104 654
Afryka Zachodnia i Sahel	3 804	151 043	2 214	193 692
Pozostałe (29)	—	430 727	219 913	—
Ogółem	6 873	1 289 209	245 249	1 153 366

Stan na dzień 31 grudnia 2008 r.	Dochód (30)	Aktywa ogółem	Zobowiązania ogółem	Zobowiązania i zobowiązania warunkowe
Karaiby i Pacyfik	3 694	116 572	—	146 588
Afryka Środkowa i Wschodnia	9 418	152 838	18 222	498 066
Regiony Afryki i kraje AKP	1 094	115 534	—	231 628
Afryka Południowa i obszar Oceanu Indyjskiego	–31 530	206 744	554	108 892
Afryka Zachodnia i Sahel	11 693	182 160	2 427	97 282
Pozostałe (31)	—	371 074	212 739	—
Ogółem	–5 631	1 144 922	233 942	1 082 456

5.    Dochód z odsetek netto (w tys. EUR)

Główne składniki dochodu z odsetek i podobnych dochodów są następujące:

	2009	2008
Środki pieniężne i fundusze krótkoterminowe	2 978	12 452
Pożyczki i należności	45 359	43 966
Dopłaty do oprocentowania	1 586	1 242
Pochodne instrumenty finansowe	—	3 437
Odsetki i podobne dochody ogółem	49 923	61 097

Główne składniki kosztu odsetek i podobnych kosztów są następujące:

	2009	2008
Pochodne instrumenty finansowe	–1 878	—
Wynagrodzenie płatne Komisji Europejskiej	—	–68
Odsetki i podobne koszty ogółem	–1 878	–68

6.    Dochód z opłat i prowizji (w tys. EUR)

Główne składniki dochodu z opłat i prowizji są następujące:

	2009	2008
Opłaty i prowizje od pożyczek i należności	1 709	2 340
Opłaty i prowizje od gwarancji finansowych	276	292
Dochód z opłat i prowizji ogółem	1 985	2 632

7.    Wynik operacji finansowych netto (w tys. EUR)

Główne składniki wyniku netto z operacji finansowych są następujące:

	2009	2008
Zmiana wartości godziwej instrumentów pochodnych	14 599	–31 689
Ryzyko kursowe	–6 673	13 972
Dochód z dywidend od aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży;	1 198	17
Operacje finansowe – wynik netto	9 124	–17 700

8.    Ogólne koszty administracyjne (w tys. EUR)

Ogólne koszty administracyjne stanowią rzeczywiste koszty poniesione przez EBI w związku z zarządzaniem Instrumentem Inwestycyjnym pomniejszone o dochody z tytułu standardowych opłat za oszacowanie wartości pobieranych bezpośrednio przez EBI od klientów korzystających z instrumentu.

	2009	2008
Faktyczne koszty poniesione przez EBI	–37 653	–36 766
Dochód z opłat za oszacowanie wartości pobieranych bezpośrednio od klientów korzystających z Instrumentu Inwestycyjnego	1 243	1 025
Ogólne koszty administracyjne netto	–36 410	–35 741

Na mocy decyzji Rady z dnia 8 kwietnia 2003 r. państwa członkowskie zobowiązały się do pokrycia w całości kosztów ponoszonych przez EBI z tytułu zarządzania instrumentem w ciągu pierwszych pięciu lat działalności 9. Europejskiego Funduszu Rozwoju.

Od czasu wejścia w życie zmienionej umowy o partnerstwie z Kotonu w dniu 1 lipca 2008 r., państwa członkowskie nie ponoszą ogólnych kosztów administracyjnych. W związku z tym w 2008 r. wkład państw członkowskich na poczet ogólnych kosztów administracyjnych pokrył jedynie 50 % całkowitych kosztów poniesionych w ciągu roku, czyli 17 871 000 EUR.

9.    Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne (w tys. EUR)

Na potrzeby sprawozdania z przepływu środków pieniężnych środki pieniężne i inne aktywa pieniężne obejmują następujące salda z terminem wymagalności krótszym niż trzy miesiące od daty nabycia.

Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne można rozbić na środki otrzymane od państw członkowskich, które nie zostały jeszcze wypłacone, oraz środki pochodzące z działalności operacyjnej i finansowej w ramach instrumentu.

	2009	2008
Wkład państw członkowskich otrzymany, lecz niewypłacony	120 807	9 028
Środki z działalności finansowej i operacyjnej Instrumentu Inwestycyjnego	209 250	284 388
Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne	330 057	293 416

10.    Pochodne instrumenty finansowe (w tys. EUR)

Główne składniki pochodnych instrumentów finansowych są następujące:

Stan na dzień 31 grudnia 2009 r.	Wartość godziwa		Kwota teoretyczna
	Aktywa	Pasywa
Swapy walutowe	8 542	– 237	87 720
Swapy walutowo-procentowe	2 041	–5 285	95 713
Kontrakty terminowej wymiany walut	2 287	–	290 000
Pochodne instrumenty finansowe	12 870	–5 522

Stan na dzień 31 grudnia 2008 r.	Wartość godziwa		Kwota teoretyczna
	Aktywa	Pasywa
Swapy walutowe	8 045	– 947	104 446
Swapy walutowo-procentowe	450	–13 305	109 739
Kontrakty terminowej wymiany walut	—	–1 494	211 000
Warranty	—	—	719
Pochodne instrumenty finansowe	8 495	–15 746

11.    Pożyczki i należności (w tys. EUR)

Główne składniki pożyczek i należności są następujące:

	Pożyczki globalne (32)	Pożyczki nadrzędne	Pożyczki podporządkowane	Ogółem
Wartość nominalna na dzień 1 stycznia 2009 r.	205 430	334 397	153 109	692 936
Wypłata	67 275	91 125	—	158 400
Zwroty	–37 035	–14 361	–9 698	–61 094
Odsetki skapitalizowane	—	553	4 336	4 889
Różnice kursowe	–4 681	–4 915	–2 265	–11 861
Wartość nominalna na dzień 31 grudnia 2009 r.	230 989	406 799	145 482	783 270
Utrata wartości na dzień 1 stycznia 2009 r.	–2 996	–19 749	–31 947	–54 692
Zmiana utraty wartości netto	–5 375	–11 018	–27 957	–44 350
Różnice kursowe	—	550	348	898
Utrata wartości na dzień 31 grudnia 2009 r.	–8 371	–30 217	–59 556	–98 144
Zamortyzowany koszt	–1 355	–1 801	–1 628	–4 784
Naliczone odsetki	3 596	4 714	4 789	13 099
Pożyczki i należności na dzień 31 grudnia 2009 r.	224 859	379 495	89 087	693 441

	Pożyczki globalne (33)	Pożyczki nadrzędne	Pożyczki podporządkowane	Ogółem
Wartość nominalna na dzień 1 stycznia 2008 r.	144 288	268 903	154 542	567 733
Wypłata	82 696	92 992	926	176 614
Zwroty	–25 282	–31 322	–17 144	–73 748
Odsetki skapitalizowane	—	676	11 346	12 022
Różnice kursowe	3 728	3 148	3 439	10 315
Wartość nominalna na dzień 31 grudnia 2008 r.	205 430	334 397	153 109	692 936
Utrata wartości na dzień 1 stycznia 2008 r.	—	–2 242	–2 121	–4 363
Zwiększenie	–2 996	–17 484	–29 826	–50 306
Różnice kursowe	—	–23	—	–23
Utrata wartości na dzień 31 grudnia 2008 r.	–2 996	–19 749	–31 947	–54 692
Zamortyzowany koszt	– 292	–1 576	– 364	–2 232
Naliczone odsetki	3 456	5 498	2 483	11 437
Pożyczki i należności na dzień 31 grudnia 2008 r.	205 598	318 570	123 281	647 449

12.   Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży

Główne składniki aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży są następujące:

	Fundusze kapitału podwyższonego ryzyka	Bezpośrednie inwestycje kapitałowe	Ogółem
Koszty na dzień 1 stycznia 2009 r.	89 919	26 194	116 115
Wypłata	36 624	3 682	40 306
Zwroty	–7 497	—	–7 497
Różnice kursowe	–2 395	585	–1 810
Koszty na dzień 31 grudnia 2009 r.	116 651	30 461	147 114
Niezrealizowane zyski i straty na dzień 1 stycznia 2009 r.	20 190	–7 159	13 031
Zmiana netto niezrealizowanych zysków i strat	–2 052	6 640	4 588
Utrata wartości	–2	—	–2
Zrealizowane różnice kursowe	—	– 125	– 125
Niezrealizowane zyski i straty na dzień 31 grudnia 2009 r.	18 136	– 644	17 492
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży na dzień 31 grudnia 2009 r.	134 787	29 817	164 606
Koszty na dzień 1 stycznia 2008 r.	63 760	26 657	90 417
Wypłata	40 994	647	41 641
Zwroty	–15 005	—	–15 005
Różnice kursowe	170	–1 110	– 938
Koszty na dzień 31 grudnia 2008 r.	89 919	26 194	116 115
Niezrealizowane zyski i straty na dzień 31 grudnia 2008 r.	4 546	14 400	18 946
Zmiana netto niezrealizowanych zysków i strat	15 644	–19 834	–4 190
Utrata wartości	—	–1 725	–1 725
Niezrealizowane zyski i straty na dzień 31 grudnia 2008 r.	20 190	–7 159	13 031
Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży na dzień 31 grudnia 2008 r.	110 109	19 035	129 146

Na dzień 31 grudnia 2009 r. podział aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży na instrumenty notowane i nienotowane był następujący:

	Wartość godziwa na dzień 31.12.2009 r.	Wartość godziwa na dzień 31.12.2008 r.
Instrumenty notowane	13 557	3 272
Instrumenty nienotowane	151 049	125 874
Ogółem	164 606	129 146

13.    Należności od stron wnoszących wkład (w tys. EUR)

Główne składniki należności od stron wnoszących wkład są następujące:

	2009	2008
Wkład, do którego opłacenia wezwano, nie wpłacony	87 310	48 020
Specjalny wkład (państw członkowskich) na poczet ogólnych kosztów administracyjnych	—	17 871
Należności od stron wnoszących wkład ogółem	87 310	65 891

14.    Pozostałe aktywa (w tys. EUR)

Główne składniki pozostałych aktywów są następujące:

	2009	2008
Należności od EIB	490	—
Gwarancje finansowe	435	525
Wartość pozostałych aktywów ogółem	925	525

15.    Rozliczenia międzyokresowe czynne (w tys. EUR)

Główne składniki rozliczeń międzyokresowych czynnych są następujące:

	2009	2008
Dopłaty do oprocentowania przyszłych okresów	23 888	19 962
Prowizja z tytułu pożyczek i należności przyszłych okresów	429	224
Rozliczenia międzyokresowe czynne ogółem	24 317	20 186

16.    Zobowiązania wobec osób trzecich (w tys. EUR)

Główne składniki zobowiązań wobec osób trzecich są następujące:

	2009	2008
Koszty ogólnego zarządu netto należne EBI	36 410	35 741
Niewypłacone dopłaty do oprocentowania	177 440	157 992
Należności wobec osób trzecich ogółem	213 850	193 733

17.    Pozostałe zobowiązania (w tys. EUR)

Główne składniki pozostałych pasywów są następujące:

	2009	2008
Kwota podlegająca zwrotowi na rzecz EIB	—	2 257
Gwarancje finansowe	435	525
Inne	1 125	1 495
Wartość pozostałych pasywów ogółem	1 560	4 277

18.    Wkład państw członkowskich, do którego opłacenia wezwano (w tys. EUR)

Państwa członkowskie	Wkład na Instrument Inwestycyjny	Wkład na dopłaty do oprocentowania	Wniesiono ogółem	Wkład, do którego opłacenia wezwano, nieopłacony (34)
Austria	26 368	6 095	32 463	2 650
Belgia	39 004	9 016	48 020	3 920
Dania	21 293	4 922	26 215	2 140
Finlandia	14 727	3 404	18 131	1 480
Francja	241 785	55 890	297 675	24 300
Niemcy	232 432	53 728	286 160	23 360
Grecja	12 437	2 875	15 312	1 250
Irlandia	6 169	1 426	7 595	620
Włochy	124 773	28 842	153 615	12 540
Luksemburg	2 885	667	3 552	290
Niderlandy	51 939	12 006	63 945	5 220
Portugalia	9 651	2 231	11 882	970
Hiszpania	58 108	13 432	71 540	5 840
Szwecja	27 164	6 279	33 443	2 730
Wielka Brytania	126 265	29 187	155 452	—
Ogółem na dzień 31 grudnia 2009 r.	995 000	230 000	1 225 000	87 310
Ogółem na dzień 31 grudnia 2008 r.	845 000	190 000	1 035 000	48 020

19.    Zobowiązania warunkowe i zobowiązania (w tys. EUR)

	2009	2008
Środki na zobowiązania
Niewypłacone pożyczki	784 612	777 597
Niewypłacone zobowiązania dotyczące aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży	251 954	188 059
Gwarancje wykorzystane	11 800	11 800
Zobowiązania warunkowe
Gwarancje niewykorzystane	105 000	105 000
Ogółem	1 153 366	1 082 456

20.    Późniejsze zdarzenia

Po sporządzeniu bilansu nie wystąpiły żadne znaczące zdarzenia, które wymagałyby podania do wiadomości lub dokonania korekty w sprawozdaniu finansowym według stanu na dzień 31 grudnia 2009 r.

---

(1)  Dz.U. L 247 z 9.9.2006.

(2)  Należy zauważyć, że w związku z zaokrągleniem danych liczbowych niektóre dane finansowe w tabelach dotyczących wykonania budżetu mogą się nie sumować.

(3)  Niektóre kwoty bilansu i rachunku wyniku ekonomicznego za rok 2008 zostały przeklasyfikowane, aby ujednolicić je z prezentacją za rok 2009 – zob. pkt 1.3.4

(4)  Niektóre kwoty bilansu i rachunku wyniku ekonomicznego za rok 2008 zostały przeklasyfikowane, aby ujednolicić je z prezentacją za rok 2009 – zob. pkt 1.3.4

(5)  Sposób prezentacji przepływów pieniężnych za rok 2008 został zmieniony zgodnie z prezentacją danych za 2009 r. – zob. pkt 1.3.4

(6)  Na potrzeby rachunku przepływów pieniężnych, środki pieniężne i inne aktywa pieniężne za 2008 r. obejmują rachunek bieżący dotyczący UE, prezentowany w bilansie za 2008 r. w rubryce „zobowiązania” W 2009 r., w związku z wprowadzeniem odrębnych rozliczeń EFR i przejścia na system ABAC/SAP, ten rachunek bieżący nie jest już wykorzystywany.

(7)  Aktywa netto 10. EFR mają wartość ujemną ze względu na fakt, że nie wezwano jeszcze do wpłaty składek na rzecz tego funduszu.

(8)  W 2009 r. po raz pierwszy dokonano rozbicia na kwoty zaliczkowania długoterminowego i krótkoterminowego w sprawozdaniu rocznym. Klasyfikacja części salda zaliczkowania za rok 2008 została zmieniona na zaliczkowanie długoterminowe zgodnie ze sposobem prezentacji danych za 2009 r. – zob. pkt 1.3.4

(9)  Kwota za 2008 r. przeklasyfikowana zgodnie ze sposobem prezentacji danych za 2009 r. – zob. pkt 1.3.4

(10)  W pozycji tej ujęte są kwoty udostępnione Demokratycznej Republice Konga zgodnie z przepisami decyzji Rady 2003/583/WE. Środki te zostały przeznaczone na określone cele i dla konkretnego państwa będącego beneficjentem.

(11)  Dz.U. L 156 z 29.5.1998, s. 3.

(12)  Umowa wewnętrzna o finansowaniu pomocy wspólnotowej w ramach czwartej konwencji AKP-EWG i zarządzaniu tą pomocą (Dz.U. L 229 z 17.8.1991), mająca zastosowanie do 7. EFR; Umowa wewnętrzna o finansowaniu pomocy wspólnotowej w ramach drugiego protokołu finansowego do czwartej konwencji AKP-WE i zarządzaniu tą pomocą (Dz.U. L 156 z 29.5.1998), mająca zastosowanie do 8. EFR; Umowa wewnętrzna w sprawie finansowania i zarządzania pomocą wspólnotową na mocy umowy z Kotonu (Dz.U. L 317 z 15.12.2000) mająca zastosowanie do 9. EFR oraz Umowa wewnętrzna między przedstawicielami rządów państw członkowskich, zebranymi w Radzie, w sprawie finansowania pomocy wspólnotowej na podstawie wieloletnich ram finansowych na lata 2008–2013 zgodnie z umową o partnerstwie AKP–WE oraz w sprawie przydzielania pomocy finansowej dla krajów i terytoriów zamorskich, do których stosuje się część czwartą Traktatu WE.

(13)  Decyzja Rady 2004/289/WE, decyzje nr 6/2005 i 7/2005 Rady Ministrów AKP-WE z 22.11.2005.

(14)  Decyzja Wspólnej Rady nr 2/2007 z dnia 25 maja 2007 r. w sprawie stanowiska, jakie ma zająć Wspólnota w ramach Rady Ministrów AKP-WE, by umożliwić wniesienie dodatkowych wkładów w ramach stosunków dwustronnych, którymi zarządzać będzie Komisja, przeznaczonych na wspieranie realizacji celów Instrumentu na rzecz Pokoju w Afryce

(15)  Decyzja Komisji C/2009/10380

(16)  Decyzja Komisji C/2008/8587

(17)  Decyzja Komisji C/2009/10380

(18)  Decyzja Komisji C/2009/10380

(19)  Decyzja Komisji C/2009/9830

(20)  W starym systemie rachunkowości kasowej stosowanym do 2008 r. nie było możliwości ustalenia i ujęcia wpływu aktualizacji wyceny różnic kursowych odrębnie od pozostałych wyników operacyjnych. Jednak nowy system rachunkowości ABAC/SAP umożliwia ich ustalenie i wykazanie. W związku z tym zyski i straty z tytułu różnic kursowych w 2009 r. zostały przedstawione osobno, nie zapewniono jednak żadnych danych porównawczych.

(21)  W starym systemie rachunkowości kasowej stosowanym do 2008 r. nie było możliwości ustalenia i ujęcia wpływu aktualizacji wyceny różnic kursowych odrębnie od pozostałych wyników operacyjnych. Jednak nowy system rachunkowości ABAC/SAP umożliwia ich ustalenie i wykazanie. W związku z tym zyski i straty z tytułu różnic kursowych w 2009 r. zostały przedstawione osobno, nie zapewniono jednak żadnych danych porównawczych.

(22)  Obejmuje to przychody generowane przez rachunki STABEX. Chociaż wydaje się, że przychody te zwiększają ogólne środki funduszu, należy pamiętać o tym, że wszelkie przychody z tytułu tych rachunków są zarezerwowane na określony cel i dla określonego kraju beneficjenta.

(23)  Uzgodnienie wyniku budżetowego i wyniku ekonomicznego jest możliwe dla danych za 2009 r. dzięki nowemu systemowi rachunkowości ABAC/SAP. Ponieważ indywidualne operacje księgowe leżące u podstaw z 2008 r. nie zostały przeniesione do nowego systemu, nie przedstawiono danych porównawczych – zob. pkt 1.3.4.

(24)  Nieprzydzielone zasoby z poprzednich EFR zawierają pozostałości funduszy Sysmin, których wysokość została ustalona na poziomie 410,926 mln EUR decyzją Rady Ministrów AKP-WE nr 3/2000. Decyzja Komisji PE/410/2001 włącza te środki do programowania orientacyjnych pul środków krajowych (część B) na mocy protokołu finansowego do umowy o partnerstwie AKP-WE.

(25)  część środków z puli A przeznaczonych na 6 państw została przesunięta do przydziałów regionalnych.

(26)  w przypadku współfinansowania, tabela przedstawia jedynie środki na zobowiązania.

(27)  % środków

(28)  Dochód odpowiada zyskowi netto z działalności bankowej Instrumentu Inwestycyjnego (tzn. odsetkom i podobnym dochodom, dopłatom do oprocentowania, dochodom z opłat i prowizji netto, utracie wartości pożyczek i należności i utracie wartości aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży).

(29)  Segment geograficzny „Inne” obejmuje zobowiązania wobec państw członkowskich lub Europejskiego Banku Inwestycyjnego, należności od państw członkowskich lub Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz środki pieniężne i inne aktywa pieniężne funduszu.

(30)  Dochód odpowiada zyskowi netto z działalności bankowej Instrumentu Inwestycyjnego (tzn. odsetkom i podobnym dochodom, dopłatom do oprocentowania, dochodom z opłat i prowizji netto, utracie wartości pożyczek i należności i utracie wartości aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży).

(31)  Segment geograficzny „Inne” obejmuje zobowiązania wobec państw członkowskich lub Europejskiego Banku Inwestycyjnego, należności od państw członkowskich lub Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz środki pieniężne i inne aktywa pieniężne funduszu.

(32)  uwzględniając umowy agencyjne

(33)  uwzględniając umowy agencyjne

(34)  W dniu 17 listopada 2009 r. Rada ustaliła wysokość wkładu finansowego, jaki państwa członkowskie mają wnieść do dnia 21 stycznia 2010 r.

---

---