02009A0228(01) — PL — 18.02.2019 — 001.001

---

Dokument ten służy wyłącznie do celów informacyjnych i nie ma mocy prawnej. Unijne instytucje nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jego treść. Autentyczne wersje odpowiednich aktów prawnych, włącznie z ich preambułami, zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej i są dostępne na stronie EUR-Lex. Bezpośredni dostęp do tekstów urzędowych można uzyskać za pośrednictwem linków zawartych w dokumencie

►B	PRZEJŚCIOWA UMOWA o partnerstwie gospodarczym między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a stroną Środkowoafrykańską, z drugiej strony (Dz.U. L 057 z 28.2.2009, s. 2)

zmieniona przez:

		Dziennik Urzędowy
		nr	strona	data
►M1	DECYZJA NR 1/2019 KOMITETU UPG ustanowionego na mocy tymczasowej umowy o partnerstwie gospodarczym między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a stroną Środkowoafrykańską, z drugiej strony	L 69	52	11.3.2019

sprostowana przez:

►C1	Sprostowanie, Dz.U. L 010, 15.1.2013, s.  171  (2009/228)

---

▼B

PRZEJŚCIOWA UMOWA

o partnerstwie gospodarczym między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a stroną Środkowoafrykańską, z drugiej strony

SPIS TREŚCI
	PREAMBUŁA
TYTUŁ I	CELE
TYTUŁ II	PARTNERSTWO NA RZECZ ROZWOJU
TYTUŁ III	HANDEL TOWARAMI
ROZDZIAŁ 1	Cła i środki pozataryfowe
ROZDZIAŁ 2	Instrumenty ochrony handlu
ROZDZIAŁ 3	Procedury celne i ułatwienia w handlu
ROZDZIAŁ 4	Bariery techniczne w handlu oraz kwestie sanitarne i fitosanitarne
ROZDZIAŁ 5	Gospodarka leśna oraz handel drewnem i produktami leśnymi
TYTUŁ IV	PROWADZENIE DZIAŁALNOŚCI, HANDEL USŁUGAMI I HANDEL ELEKTRONICZNY
TYTUŁ V	ZASADY ZWIĄZANE Z HANDLEM
ROZDZIAŁ 1	Płatności bieżące i przepływ kapitału
ROZDZIAŁ 2	Konkurencja
ROZDZIAŁ 3	Własność intelektualna
ROZDZIAŁ 4	Zamówienia publiczne
ROZDZIAŁ 5	Zrównoważony rozwój
ROZDZIAŁ 6	Ochrona danych osobowych
TYTUŁ VI	ZAPOBIEGANIE SPOROM I ICH ROZSTRZYGANIE
ROZDZIAŁ 1	Cel i zakres zastosowania
ROZDZIAŁ 2	Konsultacje i mediacje
ROZDZIAŁ 3	Procedury rozstrzygania sporów
ROZDZIAŁ 4	Postanowienia ogólne
TYTUŁ VII	OGÓLNE WYJĄTKI
TYTUŁ VIII	POSTANOWIENIA OGÓLNE I KOŃCOWE

TYTUŁ I

CELE

Artykuł 1

Umowa przejściowa

Niniejsza Umowa ustanawia przejściowe ramy umowy o partnerstwie gospodarczym (UPG).

Przez „przejściowe ramy” Strony rozumieją umowę przejściową zawierającą, z jednej strony, rzeczywiste i wykonalne zobowiązania, zgodnie z postanowieniami niniejszej Umowy, a z drugiej strony, część dotyczącą negocjacji pozwalających włączyć dodatkowe elementy, aby doprowadzić do podpisania pełnej umowy o partnerstwie gospodarczym, zgodnej z umową z Kotonu.

Artykuł 2

Ogólne cele i zakres stosowania

Ogólne cele niniejszej Umowy obejmują:

Artykuł 3

Cele szczegółowe

Zgodnie z art. 34 i 35 umowy z Kotonu, cele szczegółowe niniejszej Umowy są następujące:

TYTUŁ II

PARTNERSTWO NA RZECZ ROZWOJU

Artykuł 4

Ramy dla wzmacniania potencjału Afryki Środkowej

Strony potwierdzają swoją wolę działania na rzecz wzmacniania potencjału i modernizacji gospodarek Afryki Środkowej poprzez różnego rodzaju instrumenty, którymi dysponują, a zwłaszcza poprzez stworzenie ram gospodarczych i instytucjonalnych, na szczeblu regionalnym i krajowym, sprzyjających wzrostowi konkurencyjnej działalności gospodarczej w Afryce Środkowej, poprzez instrumenty polityki handlowej oraz instrumenty współpracy na rzecz rozwoju określone w art. 7.

Artykuł 5

Priorytetowe obszary wzmacniania potencjału i modernizacji

1.  Strona Środkowoafrykańska, w partnerstwie ze Stroną WE i poprzez instrumenty współpracy, określone w art. 7, będzie wspierał ilościowy i jakościowy przyrost towarów i usług produkowanych i eksportowanych przez Stronę Środkowoafrykańską, w szczególności w następujących obszarach:

2.  W ramach wdrażania partnerstwa, Strony odwołują się do wspólnych wytycznych zamieszczonych w załączniku I.

3.  W ramach wdrażania niniejszej Umowy, Strony potwierdzają swoją wolę wspierania modernizacji sektorów produkcyjnych Afryki Środkowej, których Umowa ta dotyczy, poprzez instrumenty współpracy określone w art. 7.

Artykuł 6

Otoczenie biznesu

Strony uznają, że otoczenie biznesu stanowi zasadniczy czynnik rozwoju gospodarczego, a w związku z tym postanowienia niniejszej Umowy powinny przyczynić się do osiągnięcia tego wspólnego celu. Państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze, które są również sygnatariuszami traktatu Organizacji dla Harmonizacji Prawa Biznesu w Afryce (OHADA), zobowiązują się stosować i wdrażać postanowienia tego traktatu w sposób niedyskryminacyjny i skuteczny.

Artykuł 7

Współpraca na rzecz finansowania rozwoju

1.  Postanowienia umowy z Kotonu dotyczące współpracy i integracji gospodarczej i regionalnej zostaną wdrożone w celu maksymalizacji przewidywanych korzyści płynących z niniejszej Umowy.

2.  Finansowanie wspólnotowe ( 1 ) dotyczące współpracy na rzecz rozwoju między Stroną Środkowoafrykańską a Wspólnotą Europejską, wspierającej wykonywanie niniejszej Umowy, odbywa się zgodnie z zasadami i odpowiednimi procedurami, określonymi w umowie z Kotonu, w szczególności procedurami programowania Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR), oraz w ramach odpowiednich instrumentów finansowanych z budżetu ogólnego Unii Europejskiej. W tym kontekście wsparcie dla wdrażania niniejszej Umowy jest jednym z priorytetów.

3.  Państwa członkowskie Wspólnoty Europejskiej zobowiązują się wspólnie wspierać, poprzez odpowiednie własne polityki i instrumenty rozwoju, włącznie z pomocą dla handlu, działania na rzecz rozwoju przyczyniające się do regionalnej współpracy gospodarczej oraz do wykonania niniejszej Umowy, zarówno na szczeblu krajowym jak i regionalnym, zgodnie z zasadami komplementarności i skuteczności pomocy.

4.  Strony współpracują w celu ułatwienia innym gotowym do udzielenia pomocy donatorom wsparcia wysiłków Strony Środkowoafrykańskiej zmierzających do osiągnięcia celów niniejszej Umowy.

5.  Strony uznają użyteczność szczególnych mechanizmów finansowania regionalnego dla wsparcia wdrażania niniejszej Umowy i będą wspierać wysiłki regionu podejmowane w tym kierunku.

Artykuł 8

Wsparcie dla wdrażania zasad związanych z handlem

Strony zgadzają się, że wdrażanie zasad związanych z handlem, w obszarach współpracy wyszczególnionych w odpowiadających im rozdziałach niniejszej Umowy, przyczynia się do osiągnięcia celów niniejszej Umowy. Współpraca w tym zakresie realizowana jest na warunkach określonych w art. 7.

Artykuł 9

Finansowanie partnerstwa

1.  Strony postanawiają ustanowić fundusz regionalny UPG (FORAPE), utworzony przez i dla regionu Afryki Środkowej, którego celem jest koordynacja skutecznego wsparcia finansowego dla priorytetowych działań zmierzających do wzmocnienia mocy produkcyjnej państw Afryki Środkowej, zgodnie z art. 5 oraz środków wspomnianych w art. 10. Warunki funkcjonowania i zarządzania FORAPE zostaną ustalone przez wymieniony region przed końcem 2008 r. Strona WE wykorzysta ten okres do uzupełnienia oceny warunków.

2.  Fundusz FORAPE będzie zasilany ze środków uruchomionych przez Strony, w szczególności ze środków EFR, wkładu państw członkowskich Unii Europejskiej, a także ewentualnego wkładu innych donatorów.

3.  Niezależnie od postanowień art. 1 i 2 Strona WE zobowiązuje się do udzielania swojej pomocy za pośrednictwem mechanizmów finansowania właściwych dla regionu, lub mechanizmów wybranych przez kraje, które podpisały niniejszą Umowę zgodnie zasadami i procedurami przewidzianymi w umowie z Kotonu i zgodnie z zasadami skuteczności pomocy.

4.  Strony współpracują w celu ułatwienia innym donatorom wsparcia funduszu FORAPE.

Artykuł 10

Współpraca w dziedzinie dostosowań fiskalnych

1.  Strony uznają znaczenie wyzwania, jakie może stanowić dla państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy przewidziane w niniejszej Umowie, zniesienie lub znaczne zmniejszenie ceł i postanawiają nawiązać w tej dziedzinie dialog i współpracę.

2.  W oparciu o uzgodniony przez Strony niniejszej Umowy harmonogram znoszenia ceł, Strony postanawiają nawiązać pogłębiony dialog na temat środków dostosowań fiskalnych jakie należy wprowadzić, aby docelowo przywrócić równowagę budżetową.

3.  Na mocy ust. 1 i 2 niniejszego artykułu, Strony zgadzają się współpracować, zgodnie z postanowieniami art. 7, i zobowiązują się wprowadzić środki wsparcia finansowego i technicznego w następujących dziedzinach:

4.  Strony postanawiają dokonać, w ramach Komitetu UPG, w jak najkrótszym terminie uzgodnień w zakresie metodologii szacunkowej oceny wpływu liberalizacji na wysokość wpływów netto z podatków. W tym samym kontekście Strony dokonają następnie uzgodnień odnośnie dodatkowych badań i działań jakie należy podjąć.

Artykuł 11

Współpraca na forum międzynarodowym

Strony dokładają wszelkich starań, by współpracować na wszystkich forach międzynarodowych, na których omawiane są sprawy związane z niniejszym partnerstwem.

Artykuł 12

Refleksja na temat partnerstwa na rzecz rozwoju

Strony postanawiają pogłębić w 2008 r. refleksję na temat ustanowionego niniejszym tytułem partnerstwa na rzecz rozwoju włącznie z warunkami jego realizacji.

TYTUŁ III

HANDEL TOWARAMI

ROZDZIAŁ 1

Cła i środki pozataryfowe

Artykuł 13

Reguły pochodzenia

1.  Do celów niniejszego rozdziału termin „pochodzący” ma zastosowanie do towarów zgodnych z regułami pochodzenia obowiązującymi na terytorium Stron w dniu 1 stycznia 2008 r.

2.  Wspólny system dotyczący reguł pochodzenia zostanie załączony do niniejszej Umowy przez Komitet UPG i zostanie wdrożony wraz z rozpoczęciem tymczasowego stosowania tej Umowy.

3.  Najpóźniej w ciągu trzech lat od dnia wejścia w życie niniejszej Umowy, Strony dokonają przeglądu obowiązujących postanowień dotyczących reguł pochodzenia w celu uproszczenia koncepcji i metod stosowanych do określania pochodzenia biorąc pod uwagę cele rozwoju Afryki Środkowej. W przeglądzie takim Strony uwzględniają rozwój technologiczny, procesy produkcyjne i wszystkie inne czynniki, włącznie z przeprowadzanymi reformami dotyczącymi reguł pochodzenia, które mogłyby wymagać wprowadzenia zmian do wynegocjowanego systemu wzajemnego. Wszelkie zmiany lub zastąpienia dokonywane są decyzją Komitetu UPG.

Artykuł 14

Cła

„Cła” oznaczają wszelkiego rodzaju podatki lub opłaty, włącznie z wszelkiego rodzaju dopłatami lub opłatami dodatkowymi, pobierane przy przywozie lub wywozie towarów, lub związane z takim przywozem lub wywozem. Nie obejmują one:

Artykuł 15

Zniesienie ceł wywozowych

1.  Od dnia wejścia w życie niniejszej Umowy nie wprowadzi się żadnych nowych ceł wywozowych w handlu miedzy Stronami ani nie zwiększy się ceł, które już obowiązują.

2.  Jednakże w przypadku poważnych trudności finansów publicznych lub w celu lepszej ochrony środowiska naturalnego, Strona Środkowoafrykańska może, po konsultacji ze Stroną WE, wprowadzić cła wywozowe na ograniczoną liczbę dodatkowych towarów.

3.  Komitet UPG dokonuje okresowej oceny w celu zbadania wpływu i znaczenia ceł wywozowych stosowanych na mocy niniejszego artykułu.

Artykuł 16

Przepływ towarów

1.  Towary pochodzące ze Wspólnoty Europejskiej lub ze Strony Środkowoafrykańskiej tylko raz podlegają ocleniu na terytorium drugiej Strony.

2.  W przypadku towarów pochodzących ze Wspólnoty Europejskiej cło jakie należy zapłacić zgodnie z niniejszą Umową jest pobierane na rzecz państwa Afryki Środkowej-sygnatariusza, którego terytorium stanowi miejsce konsumpcji.

3.  Strona Środkowoafrykańska podejmuje wszelkie niezbędne działania dla zapewnienia skutecznego wykonywania postanowień niniejszego artykułu oraz wsparcia swobodnego przepływu towarów w państwach Afryki Środkowej-sygnatariuszach. Obydwie Strony postanawiają współpracować w tej dziedzinie na mocy art. 7 i 8. Współpraca ta będzie dostosowana do rozwiązania ostatecznie przyjętego przez Stronę Środkowoafrykańską.

4.  Strony postanawiają współpracować w celu ułatwienia przepływu towarów i uproszczenia procedur celnych, jak to przewiduje rozdział 3 tytułu III.

Artykuł 17

Klasyfikacja towarów

Klasyfikacja towarów objętych niniejszą Umową odpowiada klasyfikacji, która znajduje się w odpowiedniej nomenklaturze celnej każdej ze Stron, zgodnie ze zharmonizowanym systemem oznaczania i kodowania towarów („HS”).

Artykuł 18

Opłaty i inne należności

1.  Opłaty i inne należności, o których mowa w art. 14 lit. c), nie powinny przekraczać przybliżonych kosztów świadczonych usług i nie powinny stanowić pośredniej ochrony produktów krajowych lub opodatkowania przywozu lub wywozu dla celów podatkowych. Są one przedmiotem specjalnych taryf, które odpowiadają przybliżonym kosztom świadczonych usług i nie są obliczane na zasadzie ad valorem. Opłaty i inne należności nie są pobierane w przypadku usług konsularnych, takich jak wystawianie faktur i zaświadczeń konsularnych, których wyczerpujący wykaz zostanie sporządzony przez Komitet UPG.

2.  W celu wspierania integracji regionalnej i zapewnienia przejrzystości podmiotom gospodarczym, Strona Środkowoafrykańska zgadza się wprowadzić standardowe przepisy dotyczące obszaru objętego niniejszym artykułem nie później niż dnia 1 stycznia 2013 r.

Artykuł 19

Korzystniejsze traktowanie wynikające z umów o integracji gospodarczej

1.  W odniesieniu do obszarów objętych niniejszym rozdziałem, Strona WE przyznaje Stronie Środkowoafrykańskiej wszelkie korzystniejsze traktowanie stosowane w wyniku zawarcia przez WE umowy o integracji gospodarczej ze stronami trzecimi po podpisaniu niniejszej Umowy.

2.  W odniesieniu do obszarów objętych niniejszym rozdziałem, Strona Środkowoafrykańska przyznaje Stronie WE wszelkie korzystniejsze traktowanie stosowane w wyniku zawarcia przez Stronę Środkowoafrykańską umowy o integracji gospodarczej ze znaczącym partnerem handlowym po podpisaniu niniejszej Umowy.

3.  Jeżeli Strona Środkowoafrykańska w umowie o integracji gospodarczej zawartej ze znaczącym partnerem handlowym otrzymała od tego partnera traktowanie znacznie korzystniejsze niż traktowanie przyznane jej przez Stronę WE, Strony przeprowadzą konsultacje i wspólnie podejmą decyzję dotyczącą stosowania postanowień ust. 2.

4.  Do celów niniejszego artykułu „umowa o integracji gospodarczej” oznacza umowę istotnie liberalizującą handel i znoszącą lub znacznie zmniejszającą dyskryminację między Stronami, poprzez zniesienie obowiązujących środków dyskryminacyjnych lub zakaz wprowadzania nowych środków dyskryminacyjnych oraz środków bardziej dyskryminacyjnych, albo z chwilą wejścia w życie niniejszej Umowy, albo na podstawie realistycznego harmonogramu.

5.  Do celów niniejszego artykułu „znaczący partner handlowy” oznacza jakikolwiek rozwinięty kraj lub jakikolwiek kraj, którego udział w światowej wymianie handlowej przekraczał jeden procent w roku poprzedzającym wejście w życie umowy o integracji gospodarczej, określonej w ust. 2, lub jakąkolwiek grupę krajów działających indywidualnie, wspólnie lub w ramach umowy o integracji gospodarczej, której wspólny udział w światowym wywozie towarów przekraczał 1,5  procent w roku poprzedzającym wejście w życie umowy o integracji gospodarczej określonej w ust. 2 ( 2 ).

6.  Postanowienia niniejszego rozdziału nie mogą być interpretowane w sposób wymagający od Stron wzajemnego przyznawania sobie traktowania preferencyjnego, które wynikałoby z faktu przynależności jednej ze Stron do porozumienia o regionalnej integracji gospodarczej ze stroną trzecią w dniu podpisania niniejszej Umowy.

Artykuł 20

Cła na towary pochodzące z państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy

1.  Towary pochodzące ze Strony Środkowoafrykańskiej są zwolnione z opłat celnych w przywozie do Strony WE z wyjątkiem towarów wymienionych w załączniku II i na warunkach w nim określonych.

2.  W handlu miedzy Stronami nie wprowadza się żadnych nowych ceł i nie zwiększa się ceł, które już obowiązują.

Artykuł 21

Cła na towary pochodzące ze Wspólnoty Europejskiej

1.  Dla każdego towaru obowiązuje cło podstawowe określone w załączniku III.

2.  W handlu miedzy Stronami nie wprowadza się żadnych nowych ceł i nie zwiększa się ceł, które określono w załączniku III.

3.  Niezależnie od postanowień ust. 2, w ramach wprowadzenia wspólnej taryfy zewnętrznej, najpóźniej do dnia 1 stycznia 2013 r., o ile ogólny skutek wprowadzenia tych ceł nie jest większy niż skutek ceł określonych w załączniku III, Afryka Środkowa może dokonać przeglądu ceł podstawowych określonych w załączniku III, które mają zastosowanie do towarów pochodzących ze Wspólnoty Europejskiej. W takim przypadku Komitet UPG odpowiednio zmienia załącznik III.

4.  Cła przywozowe na towary, określone jako pochodzące ze Wspólnoty Europejskiej, których wykaz zamieszczono w załączniku III w kategoriach „1”, „2”, i „3”, zostają ostatecznie zniesione na warunkach określonych w poniższej tabeli. Procentowe obniżenie ceł podane w poniższej tabeli stosuje się albo do ceł, o których mowa w ust. 1, albo do ewentualnych nowych ceł określonych w oparciu o warunki wymienione w ust. 3.

5.  Przywóz towarów pochodzących ze Wspólnoty Europejskiej, których wykaz zamieszczono w załączniku III w kategorii „5” obejmuje produkty, dla których stawkę celną określa się zgodnie z postanowieniami ust. 1 i 3; dla tej kategorii cła nie są zmniejszane ani znoszone.

6.  W przypadku poważnych trudności w odniesieniu do przywozu danego towaru, harmonogram zmniejszania i znoszenia ceł może zostać poddany przeglądowi, w drodze porozumienia, przez Komitet UPG w celu ewentualnego wydłużenia okresu zmniejszania lub znoszenia. Podczas takiego przeglądu zmiany nie mogą prowadzić do wydłużenia okresu czasu w harmonogramie, dla którego wnioskowano o przegląd, w odniesieniu do danego towaru, ponad maksymalny okres przejściowy dotyczący zmniejszenia lub zniesienia cła na ten produkt. Jeżeli Komitet UPG nie podejmie decyzji w ciągu trzydziestu dni od złożenia wniosku o dokonanie przeglądu harmonogramu, Strona Środkowoafrykańska może czasowo zawiesić dany harmonogram na okres nieprzekraczający jednego roku.

Artykuł 22

Zakaz wprowadzania ograniczeń ilościowych

Z chwilą wejścia w życie niniejszej Umowy, zniesione zostają wszelkie zakazy lub ograniczenia przywozowe i wywozowe dotyczące handlu pomiędzy Stronami, poza cłami, podatkami oraz opłatami i innym należnościami przewidzianymi w art. 18, niezależnie czy wprowadzone w ramach kontyngentów, pozwoleń przywozowych lub wywozowych lub innych środków. Nie można wprowadzić żadnych nowych środków tego rodzaju. Postanowienia niniejszego artykułu nie naruszają postanowień rozdziału niniejszej Umowy dotyczącego instrumentów ochrony handlu.

Artykuł 23

Traktowania narodowe podatków i uregulowań wewnętrznych

1.  Przywóz pochodzący z jednej ze Stron nie podlega, w sposób bezpośredni lub pośredni, podatkom wewnętrznym lub innym opłatom wewnętrznym poza tymi, które mają zastosowanie, bezpośrednio lub pośrednio, do podobnych produktów krajowych. Poza tym, żadna ze Stron nie stosuje w inny sposób podatków wewnętrznych lub innych opłat wewnętrznych dla ochrony produkcji krajowej.

2.  Przywóz pochodzący z jednej ze Stron jest traktowany w sposób nie mniej uprzywilejowany, niż podobne produkty krajowe w odniesieniu do wszystkich przepisów ustawowych i wykonawczych oraz wymogów mających wpływ na ich sprzedaż, oferty sprzedaży, kupno, transport, dystrybucję lub wykorzystanie na rynku krajowym. Postanowienia niniejszego ustępu nie wykluczają stosowania zróżnicowanych wewnętrznych opłat transportowych, wyłącznie w oparciu o ekonomiczną eksploatację środków transportu, a nie o pochodzenie towaru.

3.  Żadna ze Stron nie ustanawia i nie utrzymuje wewnętrznych regulacji dotyczących mieszania, przetwarzania lub wykorzystywania produktów w ustalonych ilościach lub proporcjach, co wymagałoby, bezpośrednio lub pośrednio, aby określona ilość lub proporcja produktu będącego przedmiotem regulacji musiała zostać dostarczona ze źródeł krajowych. Poza tym, żadna ze Stron nie stosuje w inny sposób wewnętrznych regulacji ilościowych dla ochrony produkcji krajowej.

Żadna wewnętrzna regulacja ilościowa dotycząca mieszania, przetwarzania lub wykorzystywania produktów w ustalonych ilościach lub proporcjach nie jest stosowana do rozdzielenia tych ilości lub proporcji pomiędzy zewnętrzne źródła zaopatrzenia.

4.  Zgodnie z art. III ust. 8 lit. b) Układu ogólnego w sprawie taryf celny i handlu z 1994 r. (GATT 1994) postanowienia niniejszego artykułu nie wykluczają wypłaty subsydiów wyłącznie producentom krajowym, łącznie z wypłatami pochodzącymi z wpływów z podatków lub opłat wewnętrznych stosowanych zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu, oraz subsydiami w formie zakupów produktów krajowych przez organy publiczne.

5.  Postanowień niniejszego artykułu nie stosuje się do przepisów ustawowych i wykonawczych, procedur lub praktyk dotyczących zamówień publicznych.

6.  Postanowienia niniejszego artykułu nie naruszają postanowień rozdziału niniejszej Umowy dotyczącego instrumentów ochrony handlu.

Artykuł 24

Subsydia wywozowe dla rolnictwa

1.  Strona WE, Strona Środkowoafrykańska ani żadne państwo Afryki Środkowej-sygnatariusz nie mogą wprowadzić nowych subsydiów uzależnionych od wyników osiąganych w wywozie ani zwiększyć istniejących subsydiów tego rodzaju dla wszelkich produktów rolnych przeznaczonych dla drugiej Strony. Niniejszy ustęp nie wyklucza zwiększania istniejących subsydiów, które wynika ze zmian cen określonych produktów na rynkach światowych.

2.  W odniesieniu do każdej z grup produktów, określonych w ust. 3, objętych w prawodawstwie WE refundacją wywozową dla danego produktu podstawowego, dla której Strona Środkowoafrykańska zobowiązała się znieść cła, Strona WE zobowiązuje się znieść wszelkie istniejące subsydia przyznane na wywóz tej grupy produktów, odpowiadającej danemu produktowi podstawowemu, na terytorium Strony Środkowoafrykańskiej. Zgodnie z niniejszym ustępem przed dniem 31 grudnia 2008 r. Strony przeprowadzą konsultacje w celu ustalenia warunków tego zniesienia.

3.  Niniejszy artykuł stosuje się do produktów objętych załącznikiem I Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa.

4.  Niniejszy artykuł nie narusza stosowania przez Stronę Środkowoafrykańską postanowień art. 9.4 Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa ani art. 27 Porozumienia WTO w sprawie subsydiów i środków wyrównawczych.

Artykuł 25

Bezpieczeństwo żywnościowe

Jeżeli okaże się, że wdrażanie niniejszej Umowy prowadzi do problemów z dostępnością żywności niezbędnej do zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego, a także jeżeli sytuacja ta powoduje, lub może powodować poważne trudności dla Strony Środkowoafrykańskiej lub państwa Afryki Środkowej-sygnatariusza, Strona Środkowoafrykańska lub dane państwo Afryki Środkowej-sygnatariusz może podjąć odpowiednie środki zgodnie z procedurami ustanowionymi w art. 31.

Artykuł 26

Szczególne postanowienia dotyczące współpracy administracyjnej

1.  Strony zgadzają się, że współpraca administracyjna jest niezbędna do wdrażania i kontroli traktowania preferencyjnego przyznanego w niniejszym tytule i podkreślają swoje zobowiązanie do zwalczania nieprawidłowości i nadużyć finansowych w sprawach celnych i związanych z cłami.

2.  W przypadku, gdy jedna ze Stron stwierdzi na podstawie obiektywnych informacji brak współpracy administracyjnej lub nieprawidłowości lub nadużycia finansowe, Strona ta może tymczasowo zawiesić traktowanie preferencyjne danego produktu lub produktów zgodnie z niniejszym artykułem.

3.  Do celów niniejszego artykułu brak współpracy administracyjnej oznacza między innymi:

4.  Stosowanie czasowego zawieszenia podlega następującym warunkom:

5.  Równocześnie z powiadomieniem Komitetu UPG, zgodnie z ust. 4 lit. a), zainteresowana Strona publikuje zawiadomienie dla importerów w swoim dzienniku urzędowym. W zawiadomieniu dla importerów powinna być zawarta informacja, że w odniesieniu do danego produktu stwierdzono na podstawie obiektywnych informacji brak współpracy administracyjnej lub istnienie nieprawidłowości lub nadużyć.

Artykuł 27

Usuwanie błędów administracyjnych

W przypadku popełnienia przez właściwe organy błędu w zarządzaniu systemem preferencyjnym dotyczącym wywozu, a zwłaszcza w stosowaniu zasad dotyczących definicji pojęcia „produkty pochodzące” i metod współpracy administracyjnej, jeżeli błąd ten wywiera skutki w zakresie przywozu i wywozu, Strona, której dotyczą takie skutki, może zwrócić się do Komitetu UPG o zbadanie możliwości podjęcia wszelkich możliwych środków celem rozwiązania takiego problemu.

Artykuł 28

Współpraca

Zgodnie z postanowieniami art. 7, Strony postanawiają współpracować między innymi w następujących dziedzinach:

ROZDZIAŁ 2

Instrumenty ochrony handlu

Artykuł 29

Środki antydumpingowe i wyrównawcze

1.  Z zastrzeżeniem postanowień niniejszego artykułu, żadne z postanowień niniejszej Umowy nie stanowi przeszkody dla wprowadzenia przez Stronę WE lub państwa Afryki Środkowej-sygnatariuszy, indywidualnie lub zbiorowo, środków antydumpingowych lub wyrównawczych zgodnie z odpowiednimi porozumieniami WTO. Do celów niniejszego artykułu pochodzenie ustala się zgodnie z niepreferencyjnymi regułami pochodzenia obowiązującymi na terytorium Stron.

2.  Przed wprowadzeniem ostatecznych środków antydumpingowych lub wyrównawczych na produkty przywożone z państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy, Strona WE rozważy możliwość konstruktywnych rozwiązań przewidzianych w odpowiednich porozumieniach WTO.

3.  Jeżeli środek antydumpingowy lub wyrównawczy został wprowadzony co najmniej przez organ regionalny lub subregionalny dla dwóch lub więcej państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy, istnieje tylko jedna instytucja kontroli sądowej, obejmująca procedury odwoławcze.

4.  Jeżeli środki antydumpingowe lub wyrównawcze mogą być wprowadzane na szczeblu regionalnym lub subregionalnym oraz na szczeblu krajowym, Strony zapewniają, aby środki te nie były stosowane jednocześnie w odniesieniu do danego produktu przez organy regionalne lub subregionalne oraz przez organy krajowe.

5.  Strona WE powiadamia państwa Afryki Środkowej-sygnatariuszy o otrzymaniu właściwie udokumentowanej skargi przed wszczęciem dochodzenia.

6.  Postanowienia niniejszego artykułu stosuje się we wszystkich dochodzeniach wszczętych po wejściu w życie niniejszej Umowy.

7.  Postanowienia niniejszego artykułu nie podlegają postanowieniom niniejszej Umowy dotyczącym rozstrzygania sporów.

Artykuł 30

Wielostronne środki ochronne

1.  Z zastrzeżeniem postanowień niniejszego artykułu, żadne z postanowień niniejszej Umowy nie stanowi przeszkody dla wprowadzenia przez państwa Afryki Środkowej-sygnatariuszy i Stronę WE środków zgodnie z art. XIX GATT 1994, Porozumieniem w sprawie środków ochronnych i art. 5 Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa. Do celów niniejszego artykułu pochodzenie ustala się zgodnie z niepreferencyjnymi regułami pochodzenia obowiązującymi na terytorium Stron.

2.  Nie naruszając postanowień ust. 1, biorąc pod uwagę zawarte w niniejszej Umowie ogólne cele dotyczące rozwoju oraz niewielki rozmiar gospodarek państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy, Strona WE wykluczy przywóz z państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy ze stosowania jakichkolwiek środków wprowadzanych zgodnie z art. XIX GATT 1994, Porozumieniem w sprawie środków ochronnych i art. 5 Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa.

3.  Postanowienia ust. 2 obowiązują przez okres pięciu lat od daty wejścia w życie niniejszej Umowy. Najpóźniej 120 dni przed końcem tego okresu, Komitet UPG dokona przeglądu wdrożenia tych postanowień, biorąc pod uwagę potrzeby państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy w zakresie rozwoju, w celu ustalenia, czy przedłużyć ich stosowanie na dłuższy okres.

4.  Postanowienia ust. 1 nie podlegają postanowieniom niniejszej Umowy dotyczącym rozstrzygania sporów.

Artykuł 31

Dwustronne środki ochronne

1.  Nie naruszając postanowień art. 30, po rozpatrzeniu rozwiązań alternatywnych, Strona może wprowadzić środki ochronne o ograniczonym czasie obowiązywania, które stanowią odstępstwo od postanowień art. 20 i 21, na warunkach i zgodnie z procedurami określonymi w niniejszym artykule.

2.  Środki ochronne, o których mowa w ust. 1, mogą być wprowadzone jeśli przywóz produktu jednej Strony na terytorium drugiej Strony odbywa się w tak zwiększonych ilościach i na takich warunkach, że powoduje on lub może powodować:

3.  Środki ochronne, o których mowa w niniejszym artykule, nie przekraczają poziomu niezbędnego dla uniknięcia poważnej szkody czy zakłóceń lub dla ich naprawienia, jak określono w ust. 2 i ust. 5 lit. b). Środki ochronne Strony dokonującej przywozu mogą obejmować wyłącznie jedno lub kilka z następujących działań:

4.  Nie naruszając postanowień ust. 1, 2 i 3, jeśli przywóz towaru pochodzącego z przynajmniej jednego państwa Afryki Środkowej-sygnatariusza odbywa się w tak zwiększonych ilościach i na takich warunkach, że w przypadku jednego lub kilku regionów najbardziej oddalonych Unii Europejskiej powoduje on lub może powodować sytuacje opisane w ust. 2 lit. a), b) lub c), Strona WE może wprowadzić środki nadzoru lub środki ochronne ograniczone do danego regionu lub regionów, zgodnie z procedurami określonymi w ust. 6-9.

5.  

6.  

7.  W celu realizacji ust. 1-6 stosuje się następujące postanowienia:

8.  Jeżeli wyjątkowe okoliczności wymagają podjęcia natychmiastowych działań, zainteresowana Strona dokonująca przywozu (w zależności od przypadku Strona WE, państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze lub państwo Afryki Środkowej-sygnatariusz) może tymczasowo podjąć środki określone w ust. 3, 4 lub 5, nawet jeżeli nie są spełnione wymogi określone w ust. 7. To działanie może zostać podjęte na maksymalny okres 180 dni, gdy środki są podejmowane przez Stronę WE oraz na maksymalny okres 200 dni, gdy środki są podejmowane przez państwa Afryki Środkowej-sygnatariuszy lub przez państwo Afryki Środkowej-sygnatariusza lub gdy środki Strony WE ograniczają się do jednego lub większej ilości regionów najbardziej oddalonych. Czas trwania tych środków zostanie odliczony od czasu trwania środków oraz wszelkich ich przedłużeń, określonych w ust. 6. Przy podejmowaniu tych środków należy uwzględnić interes wszystkich zainteresowanych stron. Zainteresowana Strona dokonująca przywozu powiadamia drugą zainteresowaną stronę i niezwłocznie zwraca się do Komitetu UPG w celu rozpatrzenia danej kwestii.

9.  Jeżeli dana Strona dokonująca przywozu stosuje w odniesieniu do przywozu danego produktu procedurę administracyjną mającą na celu dostarczenie aktualnych informacji na temat ewolucji przepływów handlowych mogących powodować problemy, o których mowa w niniejszym artykule, niezwłocznie informuje o tym Komitet UPG.

10.  Strony nie będą powoływały się na Porozumienie WTO w celu uniemożliwienia przyjęcia przez jedną ze Stron środków ochronnych zgodnych z postanowieniami niniejszego artykułu.

ROZDZIAŁ 3

Procedury celne i ułatwienia w handlu

Artykuł 32

Cele

1.  Strony uznają znaczenie służb celnych i ułatwień w wymianie handlowej w kontekście zmieniających się ram światowego handlu. Strony postanawiają wzmocnić współpracę w tej dziedzinie w celu zapewnienia, że prawodawstwo i odpowiednie procedury, a także potencjał administracyjny odpowiednich organów odpowiadają celom w zakresie skutecznej kontroli i ułatwień w handlu, a także przyczyniają się do wspierania rozwoju i integracji regionalnej krajów, które podpisały umowę o partnerstwie gospodarczym.

2.  Strony postanawiają, że nie zostaną naruszone w jakikolwiek sposób uzasadnione cele polityki publicznej, w tym cele bezpieczeństwa i zapobiegania nadużyciom.

Artykuł 33

Współpraca w sprawach celnych i administracyjnych

1.  Mając na uwadze zapewnienie zgodności z postanowieniami niniejszej Umowy oraz skuteczne osiągnięcie celów określonych w art. 32, Strony:

2.  Nienaruszając postanowień ust. 1, administracje celne Stron świadczą sobie wzajemnie pomoc administracyjną zgodnie z postanowieniami protokołu dotyczącego wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach celnych. Począwszy od 2008 r. Komitet UPG będzie wprowadzał w drodze konsensusu wszelkie zmiany do protokołu dotyczącego wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach celnych, które uzna za niezbędne.

Artykuł 34

Warunki współpracy

1.  Strony uznają znaczenie współpracy w dziedzinie celnej i ułatwień w handlu dla wykonania niniejszej Umowy.

2.  Zgodnie z postanowieniami art. 7, Strony postanawiają współpracować między innymi w następujących dziedzinach:

Artykuł 35

Standardy celne i handlowe

1.  Strony uzgadniają, że ich przepisy ustawowe, wykonawcze i procedury w obszarach ceł i handlu międzynarodowego, będą oparte na:

2.  System obowiązkowego stosowania inspekcji towarów przed wysyłką będzie negocjowany w ramach negocjacji pełnej umowy o partnerstwie gospodarczym.

3.  W celu usprawnienia metod pracy oraz zapewnienia przestrzegania zasad niedyskryminacji, przejrzystości, efektywności, uczciwości i odpowiedzialności, Strony zobowiązują się do:

Artykuł 36

Tranzyt towarów

1.  Strony umożliwiają swobodny tranzyt towarów przez swoje terytorium, wykorzystujący najbardziej odpowiednie trasy dla tranzytu. Ewentualne ograniczenia, kontrole lub wymogi mają charakter niedyskryminujący, proporcjonalny i stosowane są w sposób równomierny.

2.  Bez uszczerbku dla uzasadnionych kontroli celnych, Strony przyznają towarom będącym przedmiotem tranzytu z terytorium drugiej Strony traktowanie nie mniej korzystne niż traktowanie przyznawane towarom krajowym, w szczególności w zakresie ich wywozu, przywozu i przemieszczania.

3.  Strony ustanawiają transportowe procedury celne zezwalające na tranzyt towarów bez uiszczania opłat celnych ani innych opłat, pod warunkiem dostarczenia odpowiednich zabezpieczeń.

4.  Strony działają na rzecz promowania i wdrażania uzgodnień tranzytowych na szczeblu regionalnym.

5.  Strony stosują międzynarodowe normy i instrumenty mające zastosowanie do tranzytu towarów.

6.  Strony zapewniają koordynację i współpracę wszystkich zainteresowanych podmiotów na ich terytoriach w celu ułatwienia ruchu tranzytowego i promowania współpracy transgranicznej.

Artykuł 37

Stosunki ze środowiskiem biznesu

Strony uzgadniają, że:

Strony publikują informacje administracyjne, dotyczące w szczególności wymogów odpowiednich organów, procedur, godzin otwarcia oraz procedur operacyjnych organów celnych w punktach wejścia lub wyjścia, jak również w punktach kontaktowych lub informacyjnych;

Artykuł 38

Wartość celna

1.  Art. VII Porozumienia GATT 1994 oraz porozumienie WTO w sprawie wykonania art. VII GATT 1994 określają zasady dotyczące ustalania wartości celnej stosowane w odniesieniu do wymiany handlowej między stronami.

2.  Strony będą współpracować w celu osiągnięcia wspólnego podejścia do zagadnień odnoszących się do wartości celnej, w tym do problemów związanych z cenami transferowymi.

Artykuł 39

Integracja regionalna w Afryce Środkowej

Przeprowadzając reformy celne oraz mając na uwadze ułatwienia w handlu, Strony propagują integrację regionalną, zwłaszcza przy opracowywaniu znormalizowanych przepisów dotyczących:

Wymaga to ścisłej współpracy wszystkich zainteresowanych podmiotów i odwoływania się do odpowiednich norm międzynarodowych wszędzie tam, gdzie jest to możliwe.

ROZDZIAŁ 4

Bariery techniczne w handlu oraz kwestie sanitarne i fitosanitarne

Artykuł 40

Cele

Celem niniejszego rozdziału jest ułatwienie handlu towarami między Stronami, przy jednoczesnym zwiększaniu ich zdolności do identyfikacji, zapobiegania i eliminowania barier w handlu spowodowanych kwestiami technicznymi, normami i procedurami oceny zgodności stosowanymi przez jedną ze Stron, przy jednoczesnym wzmacnianiu zdolności Stron do ochrony roślin, zwierząt i zdrowia publicznego.

Artykuł 41

Obowiązki wielostronne i kontekst ogólny

1.  Strony potwierdzają swoje prawa i obowiązki wynikające z Porozumienia WTO, w szczególności z porozumień WTO w sprawie stosowania środków sanitarnych i fitosanitarnych (porozumienie SPS) oraz w sprawie barier technicznych w handlu (porozumienie TBT). Strony, które nie są członkami WTO potwierdziły również swoje zobowiązanie do przestrzegania obowiązków wynikających z porozumień SPS i TBT w odniesieniu do wszystkich kwestii mających wpływ na stosunki między Stronami.

2.  Strony potwierdzają swoje zaangażowanie na rzecz poprawy zdrowia publicznego na terytorium państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy, szczególnie poprzez wzmocnienie ich zdolności do identyfikacji towarów niebezpiecznych, zgodnie z postanowieniami art. 47.

3.  Podejmując działania zgodnie z niniejszym rozdziałem, Strony kierują się wyżej wymienionymi zobowiązaniami, prawami i obowiązkami.

Artykuł 42

Zakres i definicje

1.  Niniejszy rozdział ma zastosowanie do środków objętych zakresem porozumień TBT i SPS w ramach WTO.

2.  Do celów niniejszego rozdziału zastosowanie mają, o ile nie wskazano inaczej, definicje porozumień SPS i TBT, Kodeksu Żywnościowego (Codex Alimentarius), Międzynarodowej konwencji ochrony roślin i Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt, również w przypadku jakiegokolwiek odniesienia do „towarów” w niniejszym rozdziale.

Artykuł 43

Właściwe organy

W odniesieniu do środków w ramach SPS, właściwe organy Strony WE i państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy odpowiedzialne za stosowanie środków określonych w niniejszym rozdziale, zostały ujęte w dodatku II.

Strony będą informowały się wzajemnie i we właściwym czasie o wszelkich znaczących zmianach wprowadzonych do wykazu właściwych organów zawartego w dodatku II. Komitet UPG przyjmuje wszelkie niezbędne zmiany do dodatku II.

Artykuł 44

Regionalizacja (podział na strefy)

Przy określaniu warunków przywozu, Strony będą mogły zaproponować i określić, osobno dla każdego przypadku, obszary o zróżnicowanym statusie sanitarnym i fitosanitarnym, z uwzględnieniem standardów międzynarodowych.

Artykuł 45

Przejrzystość warunków wymiany handlowej i wymiany informacji

1.  Strony informują się wzajemnie o wszelkich zmianach w swoich przepisach prawnych i administracyjnych odnoszących się do przywozu towarów (w tym produktów pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego).

2.  Strony potwierdzają swoje zobowiązanie podjęte w porozumieniu SPS i TBT w ramach WTO, dotyczące wzajemnego informowania się o wszelkich zmianach w zakresie odpowiednich norm i przepisów technicznych korzystając z mechanizmów ustanowionych w ramach tych umów.

3.  Strony stosują również w stosownych przypadkach bezpośrednią wymianę informacji na temat innych kwestii, co do których uważają wspólnie, iż mają one potencjalne znaczenie dla ich stosunków handlowych.

4.  Strony postanawiają współpracować w sprawie nadzoru epidemiologicznego chorób zwierzęcych. W odniesieniu do środków ochrony roślin, Strony wymieniają również informacje na temat występowania szkodników, które stanowią znane i bezpośrednie zagrożenie dla drugiej Strony.

Artykuł 46

Integracja regionalna

1.  Strona Środkowoafrykańska zobowiązuje się do harmonizacji norm i innych środków wchodzących w zakres niniejszego rozdziału na poziomie regionalnym w terminie 4 lat od daty wejścia w życie niniejszej Umowy.

2.  W celu ułatwienia wymiany handlowej między Stronami i zgodnie z art. 40, państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze są zgodne co do konieczności zharmonizowania warunków przywozu mających zastosowanie do towarów pochodzących ze Strony WE, przy wprowadzaniu ich na terytorium jednego z państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy. Jeżeli w momencie wejścia w życie niniejszej Umowy istnieją krajowe warunki przywozu to, do czasu wprowadzenia zharmonizowanych warunków przywozu, są one stosowane przez państwa Afryki Środkowej-sygnatariuszy zgodnie z zasadą, że towar pochodzący ze Strony WE legalnie wprowadzony do obrotu w jednym z państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy, może być również wprowadzony do obrotu we wszystkich pozostałych państwach Afryki Środkowej-sygnatariuszach, bez dodatkowych ograniczeń i wymogów administracyjnych.

Artykuł 47

Rozwijanie zdolności i pomoc techniczna

Zgodnie z postanowieniami art. 7 Strony postanawiają współpracować między innymi w następujących dziedzinach:

ROZDZIAŁ 5

Gospodarka leśna oraz handel drewnem i produktami leśnymi

Artykuł 48

Definicje

Jeżeli nie wskazano inaczej, do celów niniejszego rozdziału określenie „produkty leśne” obejmuje również produkty leśne inne niż drewno i ich pochodne.

Artykuł 49

Zakres zastosowania

Postanowienia niniejszego rozdziału mają zastosowanie do handlu drewnem i produktami leśnymi pochodzącymi z Afryki Środkowej oraz do zrównoważonego gospodarowania lasami, z których produkty te pochodzą.

Artykuł 50

Handel drewnem, produktami leśnymi innymi niż drewno oraz ich pochodnymi

1.  Strony współpracują w celu ułatwienia handlu między Stroną WE i Stroną Środkowoafrykańską drewnem i produktami leśnymi pochodzącymi z obiektywnie weryfikowalnych legalnych źródeł i przyczyniają się do osiągnięcia celu zrównoważonego rozwoju. Strony postanawiają, że:

2.  Strony zbadają szanse poprawy możliwości handlowych na rynku Strony WE dla drewna i produktów leśnych pochodzących z legalnych i zgodnych z zasadą zrównoważonego rozwoju źródeł w Afryce Środkowej. Środki w tej dziedzinie mogą obejmować, między innymi, wzmocnienie polityk w zakresie zamówień publicznych, środki mające na celu zwiększenie świadomości konsumentów, działania mające na celu promowanie przetwórstwa produktów leśnych w Afryce Środkowej oraz działania i inicjatywy podejmowane we współpracy z podmiotami sektora prywatnego.

3.  Strony zobowiązują się do opracowania niedyskryminujących polityk lub prawodawstwa w dziedzinie objętej zakresem niniejszego rozdziału; Strony zobowiązują się również do zapewnienia stosowania oraz skutecznego i niedyskryminującego wdrażania tych polityk i aktów prawnych zgodnie z zasadami WTO.

Artykuł 51

Integracja regionalna

1.  Strona Środkowoafrykańska zobowiązuje się do opracowania i wdrożenia regionalnych ram regulujących handel drewnem i produktami leśnymi pochodzącymi z Afryki Środkowej, w tym prawodawstwa i odpowiednich mechanizmów współpracy, które pomogą zapewnić ich skuteczne stosowanie i wdrożenie.

2.  Strona Środkowoafrykańska opracuje protokoły lub wytyczne dotyczące współpracy pomiędzy właściwymi organami Afryki Środkowej odpowiedzialnymi za wdrożenie tych ram, w celu zapewnienia, że wewnątrzregionalny handel drewnem i produktami leśnymi z Afryki Środkowej dotyczy produktów pochodzących z obiektywnie weryfikowalnych legalnych źródeł.

Artykuł 52

Wzmacnianie potencjału i pomoc techniczna

Zgodnie z postanowieniami art. 7 Strony postanawiają współpracować między innymi w następującym zakresie:

Artykuł 53

Inne umowy

Bez uszczerbku dla postanowień niniejszego rozdziału, handel drewnem i produktami leśnymi będzie regulowany w zgodności z Konwencją o Międzynarodowym Handlu Dzikimi Zwierzętami i Roślinami Gatunków Zagrożonych Wyginięciem (CITES) oraz z wszelkimi dobrowolnymi umowami o partnerstwie, do których państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze przystąpiłyby indywidualnie lub wspólnie wraz ze Wspólnotą Europejską w ramach planu działania UE „FLEGT” (Forest law enforcement, gouvernance and trade – egzekwowanie prawa leśnego, gospodarka leśna i handel produktami leśnymi).

TYTUŁ IV

PROWADZENIE DZIAŁALNOŚCI, HANDEL USŁUGAMI I HANDEL ELEKTRONICZNY

Artykuł 54

Ramy

1.  Strony potwierdzają swoje zobowiązania w ramach Układu ogólnego w sprawie handlu usługami (GATS).

2.  Strony zobowiązują się, najpóźniej do dnia 1 stycznia 2009 r., rozszerzyć zakres stosowania niniejszej Umowy w drodze negocjacji rozwiązań niezbędnych dla stopniowej, asymetrycznej i wzajemnej liberalizacji prowadzenia działalności i handlu usługami.

Artykuł 55

Współpraca

Uznając, że wzmacnianie potencjału handlowego może przyczyniać się do wspierania rozwoju działalności gospodarczej, szczególnie w sektorze usług, oraz do wzmocnienia jej ram regulacyjnych, Strony potwierdzają swoje zobowiązania w ramach Umowy z Kotonu, w szczególności zobowiązania określone w art. 34-39, 41-43, 45 i 74-78.

TYTUŁ V

ZASADY ZWIĄZANE Z HANDLEM

ROZDZIAŁ 1

Płatności bieżące i przepływ kapitału

Artykuł 56

Dalsze negocjacje w dziedzinie płatności bieżących i przepływu kapitału

1.  Strony uznają potrzebę zagwarantowania, by transgraniczne przepływy środków finansowych potrzebnych do liberalizacji handlu towarami i usługami oraz inwestycje podmiotów z jednej ze Stron na terytorium drugiej Strony, nie były uniemożliwiane ani ograniczane przez żadną ze Stron. Wszelkie przeszkody dla takich przepływów byłyby sprzeczne z celami liberalizacji, biorąc pod uwagę, że handel i inwestycje, choć same w sobie dopuszczone, nie mogłyby być przedmiotem płatności lub finansowania z zagranicy.

2.  Aby osiągnąć ten cel, Strony zobowiązują się do sfinalizowania do dnia 1 stycznia 2009 r. negocjacji w wielu dziedzinach, obejmujących m.in. następujące kwestie:

ROZDZIAŁ 2

Konkurencja

Artykuł 57

Dalsze negocjacje w dziedzinie konkurencji

1.  Strony uznają znaczenie wolnej i niezakłóconej konkurencji we wzajemnych stosunkach handlowych i są zgodne co do faktu, że pewne praktyki antykonkurencyjne mogą ograniczyć handel między Stronami i tym samym utrudnić osiągnięcie celów niniejszej Umowy.

2.  W związku z powyższym Strony zgadzają się rozpocząć negocjacje rozdziału dotyczącego konkurencji w ramach UPG, który będzie obejmować następujące elementy:

3.  Negocjacje będą oparte na dwuetapowym podejściu, mającym na celu zastosowanie w pierwszej kolejności odpowiednich postanowień w kontekście integracji regionalnej państw Afryki Środkowej, a następnie, po upływie wspólnie określonego okresu przejściowego, ich zastosowanie na poziomie dwustronnym.

4.  Negocjacje w sprawie rozdziału dotyczącego konkurencji zostaną zakończone przed dniem 1 stycznia 2009 r.

ROZDZIAŁ 3

Własność intelektualna

Artykuł 58

Dalsze negocjacje w dziedzinie własności intelektualnej

1.  Strony potwierdzają swoje prawa i obowiązki wynikające z Porozumienia w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (TRIPS), i uznają potrzebę zapewnienia odpowiedniego i skutecznego poziomu ochrony praw własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej oraz innych praw objętych Porozumieniem TRIPS, zgodnie ze standardami międzynarodowymi, w celu ograniczenia barier w handlu i zakłóceń w dwustronnej wymianie handlowej.

2.  Z zastrzeżeniem poszanowania uprawnień przekazanych Afrykańskiej Organizacji Własności Intelektualnej (OAPI), Strony zobowiązują się do zakończenia przed dniem 1 stycznia 2009 r. negocjacji w sprawie szeregu zobowiązań dotyczących praw własności intelektualnej.

3.  Strony postanawiają wzmocnić współpracę w dziedzinie praw własności intelektualnej. Taka współpraca powinna mieć na celu wspieranie realizacji zobowiązań podjętych przez każdą ze Stron i powinna zostać rozszerzona na następujące obszary:

4.  Negocjacje będą oparte na dwuetapowym podejściu, mającym na celu zastosowanie w pierwszej kolejności odpowiednich postanowień w kontekście integracji regionalnej państw Afryki Środkowej, a następnie, po upływie wspólnie określonego okresu przejściowego, ich zastosowanie na poziomie dwustronnym.

5.  W trakcie negocjacji należy wziąć pod uwagę zróżnicowany poziom rozwoju państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy.

ROZDZIAŁ 4

Zamówienia publiczne

Artykuł 59

Dalsze negocjacje w dziedzinie zamówień publicznych

1.  Strony uznają, że przejrzyste i konkurencyjne zasady przetargów przyczyniają się do rozwoju gospodarczego. W związku z tym Strony zgodziły się na prowadzenie negocjacji w sprawie stopniowego i wzajemnego otwarcia swojego rynku zamówień publicznych przy jednoczesnym uznaniu różnic w poziomie rozwoju oraz na warunkach określonych w ust. 3.

2.  Aby osiągnąć ten cel, Strony zakończą do dnia 1 stycznia 2009 r. negocjacje dotyczące szeregu ewentualnych zobowiązań w dziedzinie zamówień publicznych, obejmujących m.in. następujące kwestie:

3.  Negocjacje będą oparte na dwuetapowym podejściu, mającym na celu zastosowanie w pierwszej kolejności odpowiednich postanowień w kontekście integracji regionalnej państw Afryki Środkowej, a następnie, po upływie wspólnie określonego okresu przejściowego, ich zastosowanie na poziomie dwustronnym.

4.  W trakcie negocjacji, Strona WE weźmie pod uwagę potrzeby rozwojowe, finansowe i handlowe państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy, co może doprowadzić do wprowadzenia następujących środków mających na celu specjalne i zróżnicowane traktowanie:

ROZDZIAŁ 5

Zrównoważony rozwój

Artykuł 60

Dalsze negocjacje w dziedzinie zrównoważonego rozwoju

1.  Strony uznają, że zrównoważony rozwój jest ogólnym celem UPG. Strony postanawiają zatem uwzględnić aspekt zrównoważonego rozwoju we wszystkich częściach UPG oraz opracować szczegółowe rozdziały obejmujące zagadnienia społeczne i środowiskowe.

2.  Aby osiągnąć ten cel, Strony zakończą do dnia 1 stycznia 2009 r. negocjacje dotyczące szeregu ewentualnych zobowiązań w dziedzinie zrównoważonego rozwoju, obejmujących m.in. następujące kwestie:

3.  W trakcie negocjacji Strona WE uwzględni potrzeby rozwojowe państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy, co może znaleźć przełożenie na przyjęcie postanowień dotyczących współpracy w tej dziedzinie.

ROZDZIAŁ 6

Ochrona danych osobowych

Artykuł 61

Cel ogólny

Strony uznając:

Artykuł 62

Definicje

Do celów niniejszego rozdziału:

Artykuł 63

Cele i postanowienia ogólne

Strony postanawiają, że wdrażane systemy prawne i regulacyjne oraz zdolności administracyjne muszą opierać się przynajmniej na następujących podstawowych zasadach i mechanizmach monitorowania realizacji:

Należy wprowadzić odpowiednie mechanizmy w celu zagwarantowania osiągnięcia następujących celów:

Artykuł 64

Spójność z międzynarodowymi zobowiązaniami

1.  Strony wymieniają za pośrednictwem Komitetu UPG informacje dotyczące podejmowanych zobowiązań wielostronnych oraz umów z krajami trzecimi lub wszelkich innych zobowiązań, które mogą ich dotyczyć, i które mogłyby mieć znaczenie dla realizacji postanowień niniejszego rozdziału. Dotyczy to w szczególności wszelkich umów, w których mowa jest o procesach przetwarzania danych osobowych, takich jak ich gromadzenie, przechowywanie, udostępnianie lub przesyłanie stronom trzecim.

2.  Strony mogą wnioskować o konsultacje w celu rozpatrzenia wszelkich ewentualnych wątpliwości.

Artykuł 65

Współpraca

Strony uznają znaczenie współpracy mającej na celu wspieranie tworzenia stosownych ram legislacyjnych, sądowych i instytucjonalnych, a także zapewnienie odpowiedniego poziomu ochrony danych osobowych spójnego z celami i zasadami zawartymi w niniejszym rozdziale.

TYTUŁ VI

ZAPOBIEGANIE SPOROM I ICH ROZSTRZYGANIE

ROZDZIAŁ 1

Cel i zakres zastosowania

Artykuł 66

Cel

Celem niniejszego tytułu jest zapobieganie sporom między Stronami i ich rozstrzyganie z myślą o osiągnięciu, w miarę możliwości, wzajemnie akceptowalnych rozwiązań.

Artykuł 67

Zakres zastosowania

1.  Postanowienia niniejszego tytułu mają zastosowanie w przypadku wszelkich sporów dotyczących interpretacji i stosowania niniejszej Umowy, chyba że określono inaczej.

2.  Nie naruszając postanowień ust. 1, procedura określona w art. 98 umowy z Kotonu ma zastosowanie w przypadku sporów dotyczących finansowania współpracy na rzecz rozwoju określonej w umowie z Kotonu.

ROZDZIAŁ 2

Konsultacje i mediacje

Artykuł 68

Konsultacje

1.  Strony dokładają wszelkich starań, by rozwiązać wszelkie spory dotyczące postanowień niniejszej Umowy poprzez podejmowanie konsultacji prowadzonych w dobrej wierze w celu osiągnięcia wspólnie uzgodnionego rozwiązania.

2.  Strona chcąca przeprowadzić konsultacje przedkłada drugiej Stronie pisemny wniosek, z kopią dla Komitetu UPG, z określeniem przedmiotowego środka oraz postanowień Umowy, z którym w opinii Strony środek ten jest sprzeczny.

3.  Konsultacje przeprowadza się w ciągu 40 dni od daty złożenia wniosku. Konsultacje uznaje się za zakończone w ciągu 60 dni od daty złożenia wniosku, chyba że obie Strony postanawiają je kontynuować. Wszystkie informacje ujawnione podczas konsultacji są poufne.

4.  Konsultacje w nagłych przypadkach, w szczególności tych dotyczących towarów nietrwałych lub sezonowych, przeprowadza się w ciągu 15 dni od daty złożenia wniosku i uznaje się za zakończone w ciągu 30 dni od daty złożenia wniosku.

5.  Jeżeli Strony nie podjęły konsultacji w terminie określonym w ust. 3 lub 4 lub jeżeli zakończyły się one bez osiągnięcia wspólnie uzgodnionego rozwiązania, Strona skarżąca może bezpośrednio wnioskować o powołanie organu arbitrażowego zgodnie z art. 70.

Artykuł 69

Mediacje

1.  Jeżeli w wyniku konsultacji nie osiągnięto wspólnie uzgodnionego rozwiązania, wówczas Strony mogą, za obopólną zgodą, odwołać się do mediatora. O ile Strony nie postanowią inaczej, zakres objęty mediacjami ogranicza się do sprawy, której dotyczy wniosek o konsultacje.

2.  O ile Strony nie wyznaczą osoby mediatora w ciągu 15 dni od daty złożenia wniosku o mediację, przewodniczący Komitetu UPG wyznacza mediatora w drodze losowania spośród grona osób figurujących na liście, o której mowa w art. 85, niebędących obywatelami żadnej ze Stron. Wyznaczenia mediatora dokonuje się w ciągu 20 dni od daty złożenia wniosku o mediację oraz w obecności przedstawiciela każdej ze Stron. Mediator zwołuje spotkanie ze Stronami najpóźniej w ciągu 30 dni od swego wyznaczenia. Mediator otrzymuje oświadczenia od Stron nie później niż w ciągu 15 dni przed spotkaniem i wydaje opinię nie później niż w ciągu 45 dni od swego wyznaczenia.

3.  Opinia mediatora może zawierać zalecenia dotyczące tego, jak rozstrzygnąć spór, zgodne z postanowieniami niniejszej Umowy. Opinia mediatora ma charakter niewiążący.

4.  Strony mogą porozumieć się w sprawie zmiany terminów określonych w ust. 2. Mediator może również podjąć decyzję o zmianie tych terminów na wniosek jednej ze Stron lub z własnej inicjatywy, uwzględniając szczególne trudności, jakie napotyka dana Strona, lub ze względu na złożony charakter sprawy.

5.  Postępowanie obejmujące mediację, w szczególności wszystkie ujawnione informacje oraz stanowiska, jakie Strony zajęły podczas postępowania, są poufne.

ROZDZIAŁ 3

Procedury rozstrzygania sporów

Sekcja I

Procedura arbitrażowa

Artykuł 70

Wszczęcie procedury arbitrażowej

1.  Jeżeli Stronom nie uda się rozstrzygnąć sporu w drodze konsultacji przewidzianych w art. 68 lub w drodze mediacji przewidzianej w art. 69, Strona skarżąca może złożyć wniosek o powołanie organu arbitrażowego.

2.  Wniosek o powołanie organu arbitrażowego przedkłada się na piśmie Stronie skarżonej oraz Komitetowi UPG. Strona skarżąca określa w swoim wniosku szczególne środki przedmiotowe oraz wyjaśnia, w jaki sposób środki te naruszają postanowienia niniejszej Umowy.

Artykuł 71

Utworzenie organu arbitrażowego

1.  W skład organu arbitrażowego wchodzi trzech arbitrów.

2.  W ciągu 10 dni od daty złożenia wniosku o ustanowienie organu arbitrażowego Strony konsultują się w celu osiągnięcia porozumienia co do jego składu.

3.  W przypadku gdy Strony nie są w stanie porozumieć się w tej kwestii w terminie wyznaczonym w ust. 2, każda ze Stron może zwrócić się do przewodniczącego Komitetu UPG, by ten samodzielnie lub za pośrednictwem osoby przez siebie delegowanej wyznaczył wszystkich trzech członków organu arbitrażowego w drodze losowania spośród listy kandydatów ustanowionej na mocy art. 85 – jednego spośród osób zaproponowanych przez Stronę skarżącą, jednego spośród osób zaproponowanych przez Stronę skarżoną i jednego spośród osób wytypowanych przez Strony na stanowisko przewodniczącego. W przypadku gdy Strony porozumieją się co do jednego lub większej liczby członków organu arbitrażowego, pozostałych członków wyznacza się według tej samej procedury.

4.  Przewodniczący Komitetu UPG lub osoba przez niego delegowana wyznacza arbitrów w ciągu pięciu dni od złożenia przez jedną ze Stron wniosku, o którym mowa w ust. 3, oraz w obecności przedstawiciela każdej ze Stron.

5.  Za datę powołania organu arbitrażowego uznaje się dzień wyznaczenia trzech arbitrów.

Artykuł 72

Okresowe sprawozdanie organu arbitrażowego

Zgodnie z zasadą ogólną organ arbitrażowy przekazuje Stronom sprawozdanie okresowe zawierające zarówno część opisową, jak i jego ustalenia i wnioski, nie później niż w ciągu 120 dni od daty jego powołania. Każda ze Stron może na piśmie złożyć do organu arbitrażowego swoje komentarze dotyczące szczegółowych aspektów sprawozdania w ciągu piętnastu dni od jego notyfikacji.

Artykuł 73

Decyzja organu arbitrażowego

1.  W ciągu 150 dni od daty swego powołania organ arbitrażowy powiadamia o swojej decyzji Strony oraz Komitet UPG. Jeżeli organ uzna, że nie zdoła dotrzymać tego terminu, przewodniczący organu arbitrażowego zobowiązany jest powiadomić o tym na piśmie Strony oraz Komitet UPG, podając przyczyny opóźnienia oraz przewidywany termin zakończenia prac przez organ. W każdym przypadku decyzję należy wydać nie później niż w ciągu 180 dni od daty powołania organu arbitrażowego.

2.  W nagłych przypadkach, włączając w to przypadki związane z towarami nietrwałymi i sezonowymi, organ arbitrażowy czyni wszystko, co w jego mocy, aby wydać decyzję w ciągu 75 dni od daty jego powołania. W żadnym przypadku decyzja nie może zostać wydana później niż w ciągu 90 dni od daty powołania organu. Jeżeli organ arbitrażowy uzna daną sprawę za pilną, może wydać decyzję wstępną w ciągu dziesięciu dni od daty jego powołania.

3.  Każda ze Stron może złożyć do organu arbitrażowego wniosek o wydanie zaleceń co do sposobu, w jaki Strona skarżona może przywrócić zgodność z postanowieniami Umowy.

Sekcja II

Wykonanie decyzji

Artykuł 74

Wykonanie decyzji organu arbitrażowego

Każda ze Stron lub, w stosownym przypadku, państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze podejmują wszelkie środki konieczne do wykonania decyzji organu arbitrażowego; Strony starają się ustalić między sobą czas na wykonanie tej decyzji.

Artykuł 75

Rozsądny termin na wykonanie decyzji

1.  Najpóźniej trzydzieści dni po przekazaniu Stronom decyzji organu arbitrażowego, Strona skarżona powiadamia Stronę skarżącą oraz Komitet UPG o tym ile czasu potrzebuje na wykonanie decyzji („rozsądny termin”).

2.  Jeżeli Strony nie mogą się porozumieć co do rozsądnego terminu, w którym należy wykonać decyzję organu arbitrażowego, Strona skarżąca składa w ciągu 20 dni od powiadomienia, o którym mowa w ust. 1, pisemny wniosek do organu arbitrażowego w celu ustalenia długości rozsądnego terminu. O złożeniu takiego wniosku należy powiadomić jednocześnie drugą Stronę oraz Komitet UPG. Organ arbitrażowy przekazuje swoją decyzję do Stron oraz Komitetu UPG w ciągu 30 dni od daty złożenia takiego wniosku.

3.  Ustalając długość rozsądnego terminu, organ arbitrażowy bierze pod uwagę okres czasu niezbędny Stronie skarżonej lub, w stosownym przypadku, państwom Afryki Środkowej-sygnatariuszom do przyjęcia w zwykłych okolicznościach środków prawnych lub administracyjnych porównywalnych do tych, które Strona skarżąca lub, w stosownym przypadku, państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze określiły jako niezbędne do wykonania decyzji. Organ arbitrażowy bierze również pod uwagę możliwe do wykazania ograniczenia zdolności, które mogą mieć wpływ na proces przyjmowania przez Stronę skarżoną niezbędnych środków.

4.  Jeżeli organ arbitrażowy w pierwotnym składzie lub niektórzy jego członkowie nie mogą zebrać się ponownie, stosuje się procedury określone w art. 71. Termin przekazania decyzji wynosi 45 dni od daty złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 2 niniejszego artykułu.

5.  Rozsądny termine może zostać przedłużony za zgodą obu Stron.

Artykuł 76

Przegląd środków podjętych w celu wykonania decyzji organu arbitrażowego

1.  Strona skarżona przed upływem rozsądnego terminu powiadamia drugą Stronę oraz Komitet UPG o wszelkich środkach, które podjęła w celu wykonania decyzji organu arbitrażowego.

2.  W przypadku braku porozumienia Stron co do zgodności środka zgłoszonego na podstawie ust. 1 z postanowieniami niniejszej Umowy, Strona skarżąca może wystąpić z pisemnym wnioskiem do organu arbitrażowego o wydanie decyzji w tej sprawie. Wniosek taki określa szczególne środki przedmiotowe oraz wyjaśnia, w jaki sposób środki te naruszają postanowienia niniejszej Umowy. Organ arbitrażowy przekazuje swoją decyzję w ciągu 90 dni od daty złożenia takiego wniosku. W nagłych przypadkach, w tym w przypadkach związanych z towarami nietrwałymi i sezonowymi, organ arbitrażowy przekazuje swoją decyzję w ciągu 45 dni od daty złożenia wniosku.

3.  Jeżeli organ arbitrażowy w pierwotnym składzie lub niektórzy jego członkowie nie mogą zebrać się ponownie, stosuje się procedury określone w art. 71. Termin przekazania decyzji wynosi 105 dni od daty złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 2.

Artykuł 77

Tymczasowe środki zaradcze w przypadku niewykonania decyzji

1.  Jeżeli przed upływem rozsądnego terminu Strona skarżona nie powiadomi o podjęciu środków służących wykonaniu decyzji organu arbitrażowego lub jeżeli organ ten uzna, że środki zgłoszone na podstawie art. 76 ust. 1 są sprzeczne z zobowiązaniami nałożonymi na tę Stronę na mocy postanowień niniejszej Umowy, Strona skarżona, lub, w stosownym przypadku, państwo Afryki Środkowej-sygnatariusz, którego sprawa ta dotyczy, jest zobowiązana(-e) do przedstawienia propozycji rekompensaty doraźnej na wniosek Strony skarżącej. Może to być w części lub w całości rekompensata finansowa. Żadne z postanowień Umowy nie wymaga jednak, by Strona skarżona lub, w stosownym przypadku, państwo Afryki Środkowej, którego sprawa ta dotyczy, proponowała(-o) rekompensatę finansową

2.  Jeżeli w ciągu 30 dni od upłynięcia rozsądnego terminu lub od wydania decyzji organu arbitrażowego na mocy art. 76 stwierdzającej, że dany środek jest sprzeczny z postanowieniami niniejszej Umowy, Strony nie dojdą do porozumienia co do rodzaju rekompensaty, Strona skarżąca uzyska prawo, po wcześniejszym powiadomieniu drugiej Strony, do przyjęcia odpowiednich środków. Środki te podjąć może Strona skarżąca lub, w stosownym przypadku, państwo Afryki Środkowej, którego sprawa ta dotyczy.

3.  Czyniąc to, Strona skarżąca lub, w stosownym przypadku państwo Afryki Środkowej, którego sprawa ta dotyczy, dokłada wszelkich starań, by wybrać środki proporcjonalne w stosunku do naruszenia, które w najmniejszym stopniu wpływają na osiągnięcie celów niniejszej Umowy oraz bierze pod uwagę ich wpływ na gospodarkę Strony skarżonej, jak również poszczególnych państw Afryki Środkowej.

4.  Strona WE zachowuje stosowny umiar w żądaniu rekompensaty lub przyjmowaniu odpowiednich środków zgodnie z ust. 1 lub 2.

5.  Rekompensata lub przyjęcie odpowiednich środków ma charakter tymczasowy i stosuje się je jedynie do czasu wycofania środka uznanego za sprzeczny z postanowieniami niniejszej Umowy lub do czasu zmiany takiego środka w sposób zapewniający jego zgodność z tymi postanowieniami, lub też do czasu rozstrzygnięcia sporu przez Strony.

Artykuł 78

Ocena środków podjętych w celu wykonania decyzji po przyjęciu odpowiednich środków

1.  Strona skarżona powiadamia drugą Stronę oraz Komitet UPG o środkach podjętych w celu wykonania decyzji organu arbitrażowego oraz zawiera w tym powiadomieniu wniosek o zakończenie stosowania odpowiednich środków przez Stronę skarżącą lub, w stosownym przypadku, przez państwo Afryki Środkowej, którego sprawa dotyczy.

2.  Jeżeli w ciągu 30 dni od daty takiego powiadomienia Strony nie osiągną porozumienia w kwestii zgodności zgłoszonego środka z postanowieniami niniejszej Umowy, Strona skarżąca może zwrócić się do organu arbitrażowego z pisemnym wnioskiem o wydanie decyzji w tej sprawie. O złożeniu takiego wniosku należy powiadomić jednocześnie drugą Stronę oraz Komitet UPG. Organ arbitrażowy przekazuje swoją decyzję do Stron oraz Komitetu UPG w ciągu 45 dni od daty złożenia takiego wniosku. Uznawszy, że środek podjęty w celu wykonania decyzji jest sprzeczny z postanowieniami niniejszej Umowy, organ arbitrażowy ustala, czy Strona skarżąca lub, w stosownym przypadku, państwo Afryki Środkowej-sygnatariusz, którego sprawa dotyczy, może nadal stosować odpowiednie środki. Jeżeli organ arbitrażowy uzna, że środki podjęte w celu wykonania decyzji są zgodne z postanowieniami niniejszej Umowy, stosowanie odpowiednich środków należy przerwać.

3.  Jeżeli organ arbitrażowy w pierwotnym składzie lub niektórzy jego członkowie nie mogą zebrać się ponownie, stosuje się procedury określone w art. 71. Termin przekazania decyzji wynosi 60 dni od daty złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 2 niniejszego artykułu.

Sekcja III

Postanowienia wspólne

Artykuł 79

Wspólnie uzgodnione rozwiązanie

Na mocy niniejszego tytułu Strony mogą w dowolnym momencie wspólnie uzgodnić rozwiązanie sporu. O takim rozwiązaniu powiadamiają Komitet UPG. Po przejęciu wspólnie uzgodnionego rozwiązania procedurę należy zakończyć.

Artykuł 80

Regulamin i kodeks postępowania

1.  Procedury rozstrzygania sporów dotyczących rozdziału 3 regulowane są przez Regulamin i kodeks postępowania, które zostaną przyjęte przez Komitet UPG.

2.  Posiedzenia organu arbitrażowego są otwarte dla publiczności zgodnie z Regulaminem, w którym zawarto również postanowienia dotyczące ochrony poufnych informacji handlowych.

Artykuł 81

Informacje ogólne i techniczne

Organ arbitrażowy na wniosek jednej ze Stron lub z własnej inicjatywy może z dowolnego źródła, w tym również od Stron zaangażowanych w spór, uzyskać informacje, jakie uzna za stosowne dla procedury arbitrażowej. Ma także prawo zwrócić się o opinię do specjalistów jeżeli uzna to za odpowiednie. Wszelkie uzyskane w ten sposób informacje należy ujawnić obu Stronom, dając im możliwość zgłoszenia swoich uwag. Zainteresowane strony mogą składać organowi arbitrażowemu raporty amicus curiae zgodnie z Regulaminem.

Artykuł 82

Języki oświadczeń

Oświadczenia Strony Środkowoafrykańskiej w formie ustnej i pisemnej składane są w języku francuskim i angielskim, natomiast oświadczenia Wspólnoty Europejskiej mogą być składane w dowolnym języku urzędowym instytucji Unii Europejskiej.

Artykuł 83

Reguły interpretacji

Organy arbitrażowe zobowiązane są interpretować postanowienia niniejszej Umowy zgodnie z zasadami wykładni międzynarodowego prawa publicznego, w tym zgodnie z zasadami zawartymi w Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów. Decyzje organu arbitrażowego nie mogą rozszerzać ani ograniczać praw i obowiązków przewidzianych w niniejszej Umowie.

Artykuł 84

Decyzje organu arbitrażowego

1.  Organ arbitrażowy dokłada wszelkich starań, aby decyzje podejmowane były w drodze konsensu. Jednak w przypadku, gdy decyzja nie może być podjęta w drodze konsensu, sprawa będąca przedmiotem decyzji rozstrzygana jest większością głosów. W żadnym jednak przypadku odrębne opinie arbitrów nie są publikowane.

2.  W decyzji podaje się fakty ustalone w sprawie, odniesienie do odpowiednich postanowień niniejszej Umowy oraz uzasadnienie ustaleń i wniosków organu arbitrażowego. Komitet UPG podaje decyzje organu arbitrażowego do wiadomości publicznej, chyba że postanowi inaczej.

ROZDZIAŁ 4

Postanowienia ogólne

Artykuł 85

Lista arbitrów

1.  Nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od wejścia w życie niniejszej Umowy Komitet UPG utworzy listę 15 osób chcących i mogących pełnić rolę arbitra. Każda ze Stron wyznacza pięć osób mogących pełnić rolę arbitra. Strony ustalają także wspólnie listę pięciu osób mogących pełnić rolę przewodniczącego organu arbitrażowego, niebędących obywatelami żadnej ze Stron. Komitet UPG dopilnowuje, aby na liście znajdowała się zawsze taka liczba osób.

2.  Arbitrzy posiadają specjalistyczną wiedzę lub doświadczenie w dziedzinie prawa i handlu międzynarodowego. Powinny to być osoby niezależne, działające w imieniu własnym, niedziałające na polecenie żadnego rządu czy organizacji, oraz niepowiązane z rządem żadnej ze Stron, a ich postępowanie powinno być zgodne z kodeksem postępowania przyjętym przez Komitet UPG.

3.  Komitet UPG może ustanowić dodatkową listę 15 osób posiadających fachową wiedzę sektorową w zakresie szczególnych zagadnień objętych niniejszą Umową. W przypadku odwołania się do procedury wyznaczania członków, o której mowa w art. 71 ust. 2, przewodniczący Komitetu UPG może skorzystać z takiej listy sektorowej za zgodą obu Stron.

Artykuł 86

Odniesienie do zobowiązań WTO

1.  Organy arbitrażowe ustanowione na mocy niniejszej Umowy nie orzekają w sporach dotyczących praw i obowiązków Stron wynikających z porozumienia ustanawiającego WTO.

2.  Odwołanie do postanowień niniejszej Umowy dotyczących rozstrzygania sporów pozostanie bez uszczerbku dla ewentualnych działań w ramach WTO, w tym również działań z zakresu rozstrzygania sporów. Jeżeli jednak jedna ze Stron lub, w stosownym przypadku, państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze dotyczącą konkretnego środka wszczęło(-y) postępowanie o rozstrzygnięcie sporu, czy to na mocy art. 70 ust. 1, czy to na mocy porozumienia WTO, do czasu zakończenia tego postępowania nie może (mogą) ono (one) wszcząć postępowania rozstrzygania sporu w odniesieniu do tego samego środka na innym forum. Do celów niniejszego ustępu postępowanie rozstrzygania sporu na mocy porozumienia WTO uznaje się za rozpoczęte z chwilą wniesienia przez jedną ze Stron lub, w stosownym przypadku, przez państwa Afryki Środkowej-sygnatariuszy wniosku o ustanowienie zespołu orzekającego na mocy art. 6 Uzgodnienia w sprawie zasad i procedur regulujących rozstrzyganie sporów WTO.

3.  Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie wyklucza możliwości wprowadzenia zawieszenia zobowiązań przez jedną ze Stron lub, w stosownym przypadku, przez państwa Afryki Środkowej-sygnatariuszy, jeżeli zezwala na to Organ Rozstrzygania Sporów WTO.

Artykuł 87

Terminy

1.  Wszystkie terminy określone w niniejszym tytule części, łącznie z terminami dotyczącymi przekazywania decyzji przez organ arbitrażowy, liczy się w dniach kalendarzowych od dnia następującego po wykonaniu czynności lub wystąpieniu faktu, do którego się odnoszą.

2.  Każdy termin, o którym mowa w niniejszym tytule, można przedłużyć za obopólnym porozumieniem stron.

Artykuł 88

Zmiana tytułu VI

Komitet UPG może zdecydować o wprowadzeniu zmian do niniejszego tytułu i jego załączników.

TYTUŁ VII

OGÓLNE WYJĄTKI

Artykuł 89

Ogólna klauzula wyjątkowa

Pod warunkiem że środki takie nie są stosowane w sposób stanowiący arbitralną lub nieuzasadnioną dyskryminację pomiędzy Stronami, w których panują podobne warunki, lub ukryte ograniczenie dla handlu towarami, usługami lub dla zatrudnienia, żadne z postanowień niniejszej Umowy nie jest interpretowane jako przeszkoda utrudniająca przyjęcie lub stosowanie przez Strony środków:

Artykuł 90

Wyjątki ze względów bezpieczeństwa

1.  Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie może być interpretowane jako:

2.  Komitet UPG jest informowany, w możliwie najpełniejszym zakresie, o środkach stosowanych na mocy ust. 1 lit. b) i c) oraz o ich wygaśnięciu.

Artykuł 91

Opodatkowanie

1.  Żadne z postanowień niniejszej Umowy lub innych uzgodnień przyjętych na mocy niniejszej Umowy nie jest interpretowane jako przeszkoda utrudniająca Stronom stosowanie odpowiednich przepisów własnego ustawodawstwa podatkowego, zróżnicowane traktowanie podatników znajdujących się w odmiennej sytuacji, w szczególności pod względem ich miejsca zamieszkania lub miejsca, gdzie inwestują swój kapitał.

2.  Żadne z postanowień niniejszej Umowy, ani innych porozumień przyjętych na mocy niniejszej Umowy, nie jest interpretowane jako przeszkoda utrudniająca przyjęcie lub stosowanie przez Strony jakiegokolwiek środka mającego na celu zapobieganie unikaniu lub uchylaniu się od płacenia podatków wynikających z postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowywania lub innych porozumień podatkowych, lub krajowego ustawodawstwa podatkowego.

3.  Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie ma wpływu na prawa i obowiązki Stron wynikające z jakiejkolwiek konwencji podatkowej. W przypadku niezgodności pomiędzy taką konwencją a niniejszą Umową, pierwszeństwo w zakresie dotyczącym niezgodności mają postanowienia konwencji.

TYTUŁ VIII

POSTANOWIENIA OGÓLNE I KOŃCOWE

Artykuł 92

Komitet UPG

1.  W celu wykonania niniejszej Umowy w ciągu trzech miesięcy od daty podpisania niniejszej Umowy zostanie utworzony Komitet UPG.

2.  Strony decydują o składzie, organizacji i działaniu Komitetu UPG.

3.  Komitet UPG odpowiedzialny jest za zarządzanie wszystkimi dziedzinami objętymi niniejszą Umową i realizację wszystkich zadań, o których w niej mowa.

4.  Komitet UPG podejmuje decyzje w drodze konsensu.

5.  W celu ułatwienia komunikacji i zapewnienia skutecznego wykonania Umowy, każda ze Stron wyznacza centrum koordynacji.

Artykuł 93

Organizacje regionalne

Komisja Wspólnoty Gospodarczej i Walutowej Państw Afryki Środkowej (CEMAC) oraz Sekretariat Generalny Wspólnoty Gospodarczej Państw Afryki Środkowej (CEEAC) mają prawo uczestniczyć we wszystkich posiedzeniach Komitetu UPG.

Artykuł 94

Dalsze negocjacje i wykonanie Umowy

1.  Strony kontynuują negocjacje zgodnie z harmonogramami określonymi w niniejszej Umowie w ramach istniejących organów odpowiedzialnych za negocjacje.

2.  Po zakończeniu negocjacji opracowane przez nie projekty poprawek zostaną przekazane właściwym organom krajowym do zatwierdzenia.

3.  Do czasu utworzenia Komitetu UPG i pozostałych istotnych instytucji i komitetów w pełnej Umowie UPG, o której mowa w art. 1, Strony podejmują środki niezbędne do zarządzania i wykonania niniejszej Umowy oraz realizują wszystkie zadania Komitetu UPG, o których mowa w niniejszej Umowie.

Artykuł 95

Definicja Stron i wypełnienie zobowiązań

1.  Umawiającymi się Stronami niniejszej Umowy są Republika Kamerunu, zwana dalej „Stroną Środkowoafrykańską”, z jednej strony, oraz Wspólnota Europejska albo jej państwa członkowskie albo Wspólnota Europejska i jej państwa członkowskie, w ich właściwych obszarach kompetencji określonych w Traktacie ustanawiającym Wspólnotę Europejską, zwane w niniejszej Umowie „Stroną WE”, z drugiej strony.

2.  Dla celów niniejszej Umowy Strona Środkowoafrykańska zgadza się działać wspólnie.

3.  Do celów niniejszej Umowy określenie „Strona” oznacza państwa Afryki Środkowej działające wspólnie lub Stronę WE, zależnie od okoliczności. Określenie „Strony” oznacza państwa Afryki Środkowej działające wspólnie i Stronę WE.

4.  Określenie „państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze” stosowane jest w przypadkach, gdy przewiduje się indywidualne działania lub wymaga się ich do korzystania z praw bądź wypełniania zobowiązań w ramach niniejszej Umowy.

5.  Strony lub państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze, zależnie od okoliczności, przyjmują wszelkie ogólne lub szczególne środki wymagane od nich w celu wypełnienia ich zobowiązań w ramach niniejszej Umowy oraz zapewniają wykonanie celów określonych w niniejszej Umowie.

Artykuł 96

Koordynatorzy i wymiana informacji

1.  W celu ułatwienia komunikacji i zapewnienia skutecznego wykonania Umowy, od dnia wejścia w życie niniejszej Umowy każda ze Stron wyznacza centrum koordynacji. Wyznaczanie koordynatorów odbywa się bez uszczerbku dla wyznaczania w konkretnych przypadkach właściwych organów w ramach szczególnych postanowień tytułów i rozdziałów niniejszej Umowy.

2.  Na wniosek dowolnej ze Stron koordynator drugiej Strony wskazuje biuro lub urzędnika odpowiedzialnego za wszelkie kwestie dotyczące wykonania niniejszej Umowy i udziela koniecznego wsparcia, aby ułatwić komunikację z wnioskującą Stroną.

3.  Na wniosek dowolnej ze Stron i w miarę możliwości prawnych każda ze Stron poprzez swoich koordynatorów udziela informacji i odpowiada niezwłocznie na wszelkie pytania drugiej Strony związane z bieżącym lub zaproponowanym środkiem, który może wpłynąć na handel pomiędzy Stronami.

4.  Każda Strona zapewnia, że wszelkie prawa, przepisy, procedury oraz decyzje administracyjne ogólnego zastosowania dotyczące jakiejkolwiek kwestii handlowej objętej niniejszą Umową są niezwłocznie publikowane lub publicznie udostępniane oraz przedstawiane drugiej Stronie.

5.  Bez uszczerbku dla postanowień niniejszej Umowy dotyczących przejrzystości, informacje, o których mowa w niniejszym artykule, uważane są za przekazane, gdy zostały udostępnione poprzez odpowiednie powiadomienie WTO, lub gdy zostały udostępnione na oficjalnej, publicznej i bezpłatnie dostępnej witrynie internetowej zainteresowanej Strony.

Artykuł 97

Preferencja regionalna

1.  Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie zobowiązuje Strony do przyznania drugiej Stronie niniejszej Umowy korzystniejszego traktowania niż to, które stosowane jest w każdej ze Stron jako element odpowiedniego procesu integracji regionalnej.

2.  Z każdego korzystniejszego traktowania i przewagi, jakie mogą zostać przyznane w ramach niniejszej Umowy przez dowolne państwo Afryki Środkowej-sygnatariusza Stronie WE korzystają bezzwłocznie i bezwarunkowo również wszystkie pozostałe państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze.

Artykuł 98

Wejście w życie

1.  Podpisanie, ratyfikacja lub zatwierdzenie niniejszej Umowy nastąpi zgodnie z wymogami konstytucyjnymi lub wewnętrznymi oraz stosownymi procedurami.

2.  Niniejsza Umowa wchodzi w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym depozytariusze otrzymali ostatni dokument ratyfikacyjny, przyjęcia lub zatwierdzenia.

3.  Powiadomienia przesłane zostają do Sekretarza Generalnego Rady Unii Europejskiej oraz Przewodniczącego Komisji Wspólnoty Gospodarczej i Walutowej Afryki Środkowej (CEMAC), którzy są depozytariuszami niniejszej Umowy.

4.  W oczekiwaniu na wejście w życie niniejszej Umowy Strona WE i Strona Środkowoafrykańska zgadzają się stosować postanowienia niniejszej Umowy w zakresie ich odpowiednich uprawnień („tymczasowe stosowanie”). Może się tak stać poprzez tymczasowe stosowanie, w przypadkach, gdy takie stosowanie jest możliwe, lub poprzez ratyfikację Umowy.

5.  Depozytariusze informowani są o tymczasowym stosowaniu Umowy. Umowę stosuje się tymczasowo od 10 dnia po otrzymaniu powiadomienia o tymczasowym stosowaniu od Wspólnoty Europejskiej, z jednej strony, oraz po powiadomieniu o ratyfikacji lub o tymczasowym stosowaniu przez wszystkie państwa Afryki Środkowej-sygnatariuszy.

6.  Niezależnie od postanowień ust. 4, Strona WE i państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze mogą jednostronnie podjąć kroki w celu stosowania Umowy, przed tymczasowym jej stosowaniem, w zakresie, w jakim jest to wykonalne.

Artykuł 99

Czas trwania

1.  Niniejsza Umowa zawarta jest na czas nieokreślony.

2.  Każda ze Stron lub państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy może powiadomić pozostałe Strony na piśmie o chęci wypowiedzenia niniejszej Umowy.

3.  Wypowiedzenie nabiera mocy po sześciu miesiącach od powiadomienia drugiej Strony.

Artykuł 100

Terytorialny zakres stosowania

Niniejsza Umowa ma zastosowanie, z jednej strony, do terytoriów, do których stosuje się Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, i zgodnie z warunkami określonymi w tym Traktacie oraz, z drugiej strony, do terytoriów państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy niniejszej Umowy.

Artykuł 101

Przystąpienie państw lub organizacji regionalnych Afryki Środkowej

1.  Niniejsza Umowa pozostaje otwarta dla przystąpienia wszelkich państw lub organizacji regionalnych Afryki Środkowej. Wniosek o przystąpienie składany jest Komitetowi UPG. Po złożeniu wniosku o przystąpienie dane państwo może uczestniczyć w posiedzeniach Komitetu UPG w charakterze obserwatora.

2.  Po zbadaniu wniosku rozpoczyna się negocjacje w celu zaproponowania niezbędnych zmian do niniejszej Umowy. Protokół dotyczący przystąpienia przedstawiany jest właściwym organom do przyjęcia.

3.  Strony dokonują przeglądu skutków przystąpienia w odniesieniu do niniejszej Umowy. Komitet UPG może wydawać decyzje w zakresie środków tymczasowych lub niezbędnych zmian.

Artykuł 102

Przystąpienie nowych państw członkowskich do Unii Europejskiej

1.  Komitet UPG zostanie poinformowany o każdym wniosku o zostanie członkiem Unii Europejskiej złożonym przez państwo trzecie. Podczas negocjacji między Unią a państwem kandydującym Strona WE przekazuje państwom Afryki Środkowej wszelkie istotne informacje, natomiast Strona Środkowoafrykańska przedstawia Stronie WE swoje obawy, tak aby ta mogła je w pełni uwzględnić. Strona Środkowoafrykańska powiadamiana jest przez Stronę WE o przystąpieniu nowego państwa do Unii Europejskiej.

2.  Każde nowe państwo członkowskie Unii Europejskiej staje się stroną niniejszej Umowy z dniem przystąpienia do Unii Europejskiej na mocy odpowiedniej klauzuli zawartej w Akcie przystąpienia. Jeżeli Akt przystąpienia do Unii Europejskiej nie przewiduje takiego automatycznego przystąpienia nowego państwa członkowskiego Unii Europejskiej do niniejszej Umowy, zainteresowane państwo członkowskie przystąpi do niej, składając Akt przystąpienia w Sekretariacie Generalnym Rady Unii Europejskiej, który przesyła jego uwierzytelniony odpis do Strony Środkowoafrykańskiej.

3.  Strony dokonują przeglądu skutków przystąpienia do niniejszej Umowy nowych państw członkowskich Unii Europejskiej. Komitet UPG może wydawać decyzje w zakresie środków tymczasowych lub niezbędnych zmian.

Artykuł 103

Najbardziej oddalone regiony Wspólnoty

Żadna z części niniejszej Umowy nie uniemożliwia Stronie WE stosowania istniejących środków mających na celu poprawę strukturalnej sytuacji społecznej i gospodarczej najbardziej oddalonych regionów zgodnie z art. 299 ust. 2 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską.

Artykuł 104

Dialog w sprawach finansowych

Strony i państwa Afryki Środkowej-sygnatariusze zgadzają się wspierać dialog i przejrzystość oraz prowadzić wymianę najlepszych praktyk w obszarze polityki i administracji fiskalnej.

Artykuł 105

Współpraca w dziedzinie walki przeciwko nielegalnym praktykom finansowym

Strony zobowiązują się do zapobiegania i zwalczania nielegalnych, opartych na oszustwie i korupcyjnych działań, prania brudnych pieniędzy oraz finansowania terroryzmu i podejmują wszelkie niezbędne środki prawne i administracyjne, aby spełniać międzynarodowe standardy, w tym określone w Konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji, Konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej i protokołach do niej, Konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych o zwalczaniu finansowania terroryzmu i zaleceniach Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy. Strony zgadzają się wymieniać informacje i współpracować w tych obszarach.

Artykuł 106

Stosunek do innych umów

1.  Z wyjątkiem postanowień dotyczących współpracy na rzecz rozwoju zawartych w tytule II części III umowy z Kotonu, w przypadku wszelkich niezgodności pomiędzy postanowieniami niniejszej Umowy a postanowieniami tytułu II części III umowy z Kotonu, charakter nadrzędny mają postanowienia niniejszej Umowy.

2.  Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie jest interpretowane w sposób uniemożliwiający przedsięwzięcie przez Stronę WE lub jedno z państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy niniejszej Umowy środków, w tym środków dotyczących handlu uznanych za właściwe, jak przewiduje się w art. 11 lit. b), art. 96 i 97 umowy z Kotonu.

3.  Strony zgadzają się, że żadne z postanowień niniejszej Umowy nie wymaga od nich działania w sposób niezgodny z ich zobowiązaniami wobec WTO.

4.  Strony zgadzają się dokonać w roku 2008 przeglądu spójności postanowień niniejszej Umowy z przepisami unii celnych, do których przystąpiły państwa-sygnatariusze niniejszej Umowy.

▼M1

Artykuł 107

Autentyczne wersje językowe

Niniejszą Umowę sporządzono w dwóch egzemplarzach w każdym z następujących języków: angielskim, bułgarskim, chorwackim, czeskim, duńskim, estońskim, fińskim, francuskim, greckim, hiszpańskim, litewskim, łotewskim, maltańskim, niderlandzkim, niemieckim, polskim, portugalskim, rumuńskim, słowackim, słoweńskim, szwedzkim, węgierskim i włoskim, przy czym każdy z tych tekstów jest tak samo autentyczny.

▼B

Artykuł 108

Załączniki i protokół

Załączniki i protokół do niniejszej Umowy stanowią jej integralną część.

W DOWÓD CZEGO, niżej wymienieni pełnomocnicy złożyli swoje podpisy pod niniejszą Umową.

Съставено съответно в Яунде на петнадесети януари две хиляди и девета година и в Брюксел на двадесет и втори януари две хиляди и девета година.

Hecho en Yaundé el quince de enero de dos mil nueve, y en Bruselas el veintidós de enero de dos mil nueve.

V Yaoundé dne patnáctého ledna dva tisíce devět a v Bruselu dne dvacátého druhého ledna dva tisíce devět.

Udfærdiget henholdsvis i Yaoundé, den femtende januar to tusind og ni, og i Bruxelles, den toogtyvende januar to tusind og ni.

Geschehen zu Jaunde am fünfzehnten Januar zweitausendneun und zu Brüssel am zweiundzwanzigsten Januar zweitausendneun.

Sõlmitud vastavalt viieteistkümnendal jaanuaril kahe tuhande üheksandal aastal Yaoundés ja kahekümne teisel jaanuaril kahe tuhande üheksandal aastal Brüsselis.

Έγινε στο Γιαουντέ στις δεκαπέντε Ιανουαρίου δύο χιλιάδες εννιά και στις Βρυξέλλες στις είκοσι δύο Ιανουαρίου δύο χιλιάδες εννιά.

Done at Yaoundé on the fifteenth day of January, two thousand and nine and at Brussels on the twenty-second day of January, two thousand and nine, respectively.

Fait respectivement à Yaoundé le quinze janvier deux mille neuf et à Bruxelles le vingt-deux janvier deux mille neuf.

Fatto a Yaoundé, il quindici gennaio duemilanove, e a Bruxelles, il ventidue gennaio duemilanove, rispettivamente.

Jaundē, divtūkstoš devītā gada piecpadsmitajā janvārī, un Briselē, divtūkstoš devītā gada divdesmit otrajā janvārī.

Pasirašyta atitinkamai Jaundėje du tūkstančiai devintųjų metų sausio 15 d. ir Briuselyje du tūkstančiai devintųjų metų sausio 22 d.

Kelt Yaoundéban, a kettőezerkilencedik év január havának tizenötödik napján, illetve Brüsszelben, a kettőezerkilencedik év január havának huszonkettedik napján.

Magħmul f'Yaoundé fil-ħmistax-il jum ta' Jannar tas-sena elfejn u disgħa u fi Brussell fit-tnejn u għoxrin jum ta' Jannar tas-sena elfejn u disgħa, rispettivament.

Gedaan te Yaoundé, vijftien januari tweeduizend negen, respectievelijk te Brussel, tweeëntwintig januari tweeduizend negen.

Sporządzono, odpowiednio, w Jaunde dnia piętnastego stycznia dwa tysiące dziewiątego roku i w Brukseli dnia dwudziestego drugiego stycznia dwa tysiące dziewiątego roku.

Feito em Iaundé, em quinze de Janeiro de dois mil e nove, e em Bruxelas, em vinte e dois de Janeiro de dois mil e nove.

Încheiat la Yaoundé în a cincisprezecea zi a lunii ianuarie două mii nouă și, respectiv, la Bruxelles în a douăzeci și doua zi a lunii ianuarie două mii nouă.

V Yaoundé pätnásteho januára dvetisícdeväť a v Bruseli dvadsiateho druhého januára dvetisícdeväť.

V Yaoundeju, petnajstega januarja dva tisoč devet, in v Bruslju, dvaindvajsetega januarja dva tisoč devet.

Tehty Yaoundéssa viidentenätoista päivänä tammikuuta vuonna kaksituhattayhdeksän ja Brysselissä kahdentenakymmenentenätoisena päivänä tammikuuta vuonna kaksituhattayhdeksän.

Utfärdat i Yaoundé den femtonde januari tjugohundranio samt i Bryssel den tjugoandra januari tjugohundranio.

Pour la République du Cameroun

За Европейската общност

Por la Comunidad Europea

Za Evropské společenství

For Det Europæiske Fællesskab

Für die Europäische Gemeinschaft

Euroopa Ühenduse nimel

Για την Ευρωπαϊκή Κοινότητα

For the European Community

Pour la Communauté européenne

Per la Comunità europea

Eiropas Kopienas vārdā

Europos bendrijos vardu

az Európai Közösség részéről

Għall-Komunità Ewropea

Voor de Europese Gemeenschap

W imieniu Wspólnoty Europejskiej

Pela Comunidade Europeia

Pentru Comunitatea Europeană

Za Európske spoločenstvo

za Evropsko skupnost

Euroopan yhteisön puolesta

På Europeiska gemenskapens vägnar

Voor het Koninkrijk België

Pour le Royaume de Belgique

Für das Königreich Belgien

Deze handtekening verbindt eveneens de Vlaamse Gemeenschap, de Franse Gemeenschap, de Duitstalige Gemeenschap, het Vlaamse Gewest, het Waalse Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Cette signature engage également la Communauté française, la Communauté flamande, la Communauté germanophone, la Région wallonne, la Région flamande et la Région de Bruxelles-Capitale.

Diese Unterschrift bindet zugleich die Deutschsprachige Gemeinschaft, die Flämische Gemeinschaft, die Französische Gemeinschaft, die Wallonische Region, die Flämische Region und die Region Brüssel-Hauptstadt.

За Република България

Za Českou republiku

På Kongeriget Danmarks vegne

Für die Bundesrepublik Deutschland

Eesti Vabariigi nimel

Thar cheann Na hÉireann

For Ireland

Για την Ελληνική Δημοκρατία

Por el Reino de España

Pour la République française

Per la Repubblica italiana

Για την Κυπριακή Δημοκρατία

Latvijas Republikas vārdā

Lietuvos Respublikos vardu

Pour le Grand-Duché de Luxembourg

A Magyar Köztársaság részéről

Għal Malta

Voor het Koninkrijk der Nederlanden

Für die Republik Österreich

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

Pela República Portuguesa

Pentru România

Za Republiko Slovenijo

Za Slovenskú republiku

Suomen tasavallan puolesta

För Republiken Finland

För Konungariket Sverige

For the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland

DODATEK

---

DODATEK I

A.   Towary o priorytetowym znaczeniu dla przeprowadzenia regionalnej harmonizacji przez państwa Afryki Środkowej-sygnatariuszy

B.   Towary o priorytetowym znaczeniu dla wywozu ze Strony Środkowoafrykańskiej do Strony WE

---

DODATEK II

WŁAŚCIWE ORGANY

A.   Właściwe organy Strony WE

Kompetencje w zakresie kontroli są rozłożone między krajowe służby państw członkowskich i Komisję Wspólnot Europejskich. W tej dziedzinie stosowane są następujące zasady:

B.   Właściwe organy państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy

Kompetencje w dziedzinie przywozu i wywozu towarów z ich terytoriów należą do państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy.

ZAŁĄCZNIK I

Wzmocnienie potencjału i modernizacja gospodarek Afryki Środkowej w ramach umowy o partnerstwie gospodarczym (UPG)

Wspólne wytyczne Afryka Środkowa/Unia Europejska

São Tomé, 15 czerwca 2007

A.   Ogólne ramy wytycznych

Zważywszy, że jednym z podstawowych założeń UPG jest promowanie integracji regionalnej oraz sprzyjanie rozwojowi gospodarczemu i społecznemu państw AKP, obie Strony oczekują, że wymieniona umowa przyczyni się do osiągnięcia następujących celów: zrównoważony rozwój, zwalczenie ubóstwa i stopniowe włączanie państw Afryki Środkowej do gospodarki światowej.

Podejmowane działania będą zmierzać ku wypracowaniu efektu synergii poprzez połączenie wzajemnych zobowiązań uzgodnionych w UPG oraz instrumentów współpracy w celu „ilościowego i jakościowego przyrostu towarów i usług produkowanych i wywożonych przez Afrykę Środkową” ( 6 ). Podmioty z Afryki Środkowej, we współpracy z UE, będą zmierzać ku osiągnięciu tego celu w następujących dziedzinach:

Informacje na temat określonych potrzeb zostaną przekazane regionalnej przygotowawczej grupie zadaniowej (task force de préparation régionale – TFPR) lub innym właściwym organom w celu opracowania programów wsparcia oraz wskazania możliwych źródeł finansowania i sposobów wdrażania środków związanych z UPG. Aby przeprowadzić odpowiednie badania przewidywane są, w zależności od przypadku, ewentualne konsultacje z ekspertami mające na celu określenie programów wsparcia oraz zaproponowanie właściwych sposobów wdrażania. Analizy przyjmą formę programów rozwojowych, którym towarzyszyć będzie ocena finansowa.

Zgodnie z założeniami rezultaty opisanych działań spodziewane są we wrześniu 2007 r. TFPR opracuje harmonogram, który zostanie przekazany organom odpowiedzialnym za negocjacje, aby zapewnić im informacje na temat postępów działań przeprowadzanych w ramach wzmocnienia potencjału i modernizacji gospodarek Afryki Środkowej.

Prace opisane w tym dokumencie będą zgodne z wytycznymi ministerialnymi, które przedstawiono 6 lutego 2007 r. (zob. załącznik).

B.   Obszary interwencji funduszu regionalnego UPG (FORAPE)

FORAPE to instrument opracowany przez Afrykę Środkową i zaspokajający jej potrzeby, w związku z tym to ona określa sposoby jego wykorzystania i organizacji, a także podstawowe obszary działania, które zostały przedstawione w poniższej tabeli:

Wszystkie poniższe działania muszą być spójne z celami wskazanymi w pkt. 3 i 4.

C.   Finansowanie partnerstwa

W kwestii finansowania UPG Afryka Środkowa – podobnie jak inne regiony – uważa, że środki służące rozwijaniu zdolności oraz inna pomoc niezbędna nie tylko w kontekście uwzględnienia kosztów dostosowania, ale także w zakresie środków wyrównawczych, powinny być finansowane przez zasoby specjalne, odrębne od funduszy zazwyczaj przyznawanych w ramach klasycznej współpracy AKP/UE dotyczącej regionalnych i krajowych programów indykatywnych (RPI i KPI). Fundusz regionalny UPG jest zaprojektowany jako instrument służący koordynacji pomocy UE (WE i państwa członkowskie) oraz innych kredytodawców i w związku z tym finansowanie infrastruktur o zasięgu regionalnym lub przekrojowym będzie odbywać poprzez fundusz regionalny UPG (FORUPG).

Ramy finansowe zaproponowane przez Stronę WE obejmują następujące elementy:

Pomoc dotycząca podstawowej infrastruktury, a także innych dziedzin niepowiązanych bezpośrednio z wdrażaniem UPG, jest przygotowywana i finansowana przez odpowiednie zasoby, w szczególności w ramach instrumentów umowy z Kotonu.

Komisja Europejska wskazuje, że priorytetowymi obszarami działań w kontekście wykorzystania funduszy w ramach FORUPG będzie:

D.   Harmonogram

Opracowanie harmonogramu realizacji działań określonych w ramach wzmocnienia potencjału i modernizacji gospodarek Afryki Środkowej.

Załącznik

Wspólny końcowy komunikat będący wynikiem posiedzenia na szczeblu ministerialnym z dnia 6 lutego 2007 r.

ZAŁĄCZNIK II

Cła na towary pochodzące ze Strony Środkowoafrykańskiej

▼C1

ZAŁĄCZNIK III

▼B

PROTOKÓŁ

Dotyczący wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach celnych

Artykuł 1

Definicje

Do celów niniejszego protokołu:

Artykuł 2

Zakres

1.  Strony pomagają sobie w zakresie swoich uprawnień, w sposób i na warunkach ustanowionych w niniejszym protokole, aby zapewnić prawidłowe stosowanie prawodawstwa celnego, w szczególności przez zapobieganie, wykrywanie i zwalczanie działań odbywających się z naruszeniem tego prawodawstwa.

2.  Pomoc w sprawach celnych, przewidziana w niniejszym protokole, odnosi się do każdego organu administracyjnego Stron, który jest właściwy w zakresie stosowania niniejszego protokołu. Wskazana pomoc pozostaje bez uszczerbku dla zasad regulujących wzajemną pomoc w sprawach karnych. Nie obejmuje również informacji uzyskanych zgodnie z wykonywanymi uprawnieniami na wniosek organu sądowego, chyba że organ zezwala na przekazywanie takich informacji.

3.  Niniejszy protokół nie obejmuje pomocy w zakresie odzyskiwania ceł, podatków lub grzywien.

Artykuł 3

Pomoc na wniosek

1.  Na prośbę organu występującego z wnioskiem organ, do którego kierowany jest wniosek, dostarcza wszelkich stosownych informacji umożliwiających właściwe stosowanie prawodawstwa celnego, włącznie z informacjami dotyczącymi ujawnionych lub planowanych działań, które stanowią lub mogłyby stanowić naruszenie prawodawstwa celnego.

2.  Na prośbę organu występującego z wnioskiem organ, do którego kierowany jest wniosek, informuje go:

3.  Na prośbę organu występującego z wnioskiem organ, do którego kierowany jest wniosek, podejmuje w ramach obowiązujących go przepisów ustawowych i wykonawczych środki niezbędne do zapewnienia nadzoru dotyczącego:

Artykuł 4

Pomoc z własnej inicjatywy

Strony pomagają sobie, z własnej inicjatywy i zgodnie ze stosowanymi przez nie przepisami ustawowymi lub wykonawczymi, jeżeli uznają to za niezbędne w celu prawidłowego stosowania prawodawstwa celnego, w szczególności poprzez dostarczanie uzyskanych informacji odnoszących się do:

Artykuł 5

Przekazywanie i powiadamianie

1.  Na prośbę organu występującego z wnioskiem organ, do którego kierowany jest wniosek, zgodnie z mającymi zastosowanie do tego drugiego przepisami ustawowymi lub wykonawczymi, podejmuje wszelkie niezbędne działania w celu:

wydanych przez organ występujący z wnioskiem i wchodzących w zakres niniejszego protokołu oraz doręczenia adresatowi przebywającemu lub mającemu siedzibę na terytorium, na którym działa organ, do którego kierowany jest wniosek.

2.  Wniosek o przekazanie dokumentów lub powiadomienie o decyzji składa się pisemnie w języku urzędowym organu, do którego kierowany jest wniosek, lub w języku akceptowanym przez ten organ.

Artykuł 6

Forma i treść wniosków o pomoc

1.  Wnioski przedstawiane na podstawie niniejszego protokołu sporządza się w formie pisemnej. Do wniosków dołączane są dokumenty niezbędne do ich rozpatrzenia. Z uwagi na pilny charakter sprawy istnieje możliwość przyjęcia wniosków w formie ustnej, lecz muszą być one niezwłocznie potwierdzone w formie pisemnej.

2.  Wnioski przedstawiane zgodnie z ust. 1 zawierają następujące informacje:

3.  Wnioski przedkładane są w języku urzędowym organu, do którego kierowany jest wniosek, lub w języku akceptowanym przez ten organ. Wymóg ten nie ma zastosowania do dokumentów towarzyszących wnioskowi, określonych w ust. 1.

4.  Jeżeli dany wniosek nie spełnia powyższych wymogów formalnych, można domagać się jego poprawienia lub uzupełnienia; w międzyczasie można zastosować środki ostrożności.

Artykuł 7

Rozpatrzenie wniosków

1.  W celu rozpatrzenia wniosku o pomoc organ, do którego kierowany jest wniosek, podejmuje czynności w granicach swoich kompetencji i w ramach dostępnych środków tak, jakby działał na własny rachunek lub na wniosek innych organów tej samej Strony, w drodze dostarczania informacji już posiadanych, prowadzenia właściwych postępowań lub organizowania warunków ich przeprowadzenia. To postanowienie stosuje się także do wszelkich innych organów, którym wniosek został przekazany przez organ, do którego kierowany jest wniosek, na mocy niniejszego protokołu, jeżeli ten ostatni nie może działać samodzielnie.

2.  Wnioski o pomoc są rozpatrywane zgodnie z przepisami ustawowymi lub wykonawczymi Strony, do której kierowany jest wniosek.

3.  Należycie upoważnieni urzędnicy Strony mogą, za zgodą drugiej zainteresowanej Strony i na podstawie warunków ustanowionych przez nią, przebywać w biurach organów, do których kierowany jest wniosek, lub odpowiednio innych organów, zgodnie z ust. 1, celem uzyskania informacji o działaniach stanowiących lub mogących stanowić naruszenie prawodawstwa celnego, których organ występujący z wnioskiem potrzebuje do celów niniejszego protokołu.

4.  Należycie upoważnieni urzędnicy Strony mogą, za zgodą drugiej zaangażowanej Strony i na warunkach określonych przez tę ostatnią, uczestniczyć w postępowaniach prowadzonych na terytorium drugiej Strony.

Artykuł 8

Forma przekazywania informacji

1.  Organ, do którego kierowany jest wniosek, przekazuje organowi występującemu z wnioskiem, w formie pisemnej, wyniki postępowań wraz ze wszystkimi odnośnymi dokumentami, uwierzytelnionymi odpisami lub innymi elementami.

2.  Informacje te mogą być przekazane w formie elektronicznej.

3.  Oryginały dokumentów przekazuje się tylko na wniosek, w przypadku gdy uwierzytelnione odpisy okażą się niewystarczające. Oryginały te są jak najszybciej zwracane.

Artykuł 9

Wyjątki od obowiązku udzielenia pomocy

1.  Można odmówić udzielenia pomocy lub uzależnić jej udzielenie od spełnienia pewnych warunków lub wymogów, w przypadkach gdy Strona uzna, że udzielenie pomocy w ramach niniejszej Umowy:

2.  Organ, do którego kierowany jest wniosek, może odroczyć udzielenie pomocy, jeżeli kolidowałoby to z trwającym dochodzeniem, śledztwem lub postępowaniem. W takim przypadku organ, do którego kierowany jest wniosek, konsultuje się z organem występującym z wnioskiem, aby ustalić, czy pomocy można udzielić z zachowaniem warunków wymaganych przez organ, do którego kierowany jest wniosek.

3.  Jeżeli organ występujący z wnioskiem składa wniosek o udzielenie pomocy, której sam nie byłby w stanie udzielić, gdyby został o to poproszony, powinien zwrócić na ten fakt uwagę w swoim wniosku. Decyzja co do sposobu rozpatrzenia takiego wniosku należy do organu, do którego kierowany jest wniosek.

4.  W przypadkach opisanych w ust. 1 i 2, decyzja organu, do którego kierowany jest wniosek, oraz jej uzasadnienie muszą być niezwłocznie przekazane organowi występującemu z wnioskiem.

Artykuł 10

Wymiana informacji i poufność

1.  Informacje przekazywane w dowolnej formie zgodnie z niniejszym protokołem mają charakter poufny lub zastrzeżony, w zależności od zasad mających zastosowanie w każdej z Stron. Informacje te objęte są obowiązkiem zachowania tajemnicy zawodowej i korzystają z ochrony zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi na terytorium Strony, która je otrzymała, oraz na mocy odpowiednich przepisów mających zastosowanie w stosunku do organów wspólnotowych.

2.  Dane osobowe mogą być przedmiotem wymiany tylko w przypadku, gdy Strona, która ma je otrzymać, podejmie się ochrony takich danych w stopniu co najmniej odpowiadającym poziomowi ochrony obowiązującemu na terytorium Strony, która ma je dostarczyć. W tym celu Strony przekazują sobie informacje o zasadach obowiązujących na ich terytoriach, a także, jeżeli to konieczne, o przepisach obowiązujących w państwach członkowskich Wspólnoty Europejskiej.

3.  Wykorzystanie informacji uzyskanych na mocy niniejszego protokołu w postępowaniu sądowym lub administracyjnym dotyczącym działań z naruszeniem prawodawstwa celnego uznaje się za służące osiągnięciu celów niniejszego protokołu. W związku z powyższym Strony mogą, w swoich aktach dowodowych, sprawozdaniach i zeznaniach, jak również w postępowaniach i sprawach sądowych, wykorzystać jako dowód uzyskane informacje i zbadane przez siebie dokumenty, zgodnie z postanowieniami niniejszego protokołu. Właściwy organ, który dostarczył te informacje lub udostępnił dokumenty, jest zawiadamiany o wykorzystaniu ich w ten sposób.

4.  Uzyskane informacje wykorzystuje się wyłącznie do celów niniejszego protokołu. Jeżeli jedna z Stron pragnie wykorzystać te informacje do innych celów, musi wcześniej uzyskać na to pisemną zgodę organu, który je dostarczył. Wykorzystanie informacji w ten sposób podlega wówczas ograniczeniom nałożonym przez ten organ.

Artykuł 11

Biegli i świadkowie

Urzędnik reprezentujący organ, do którego kierowany jest wniosek, może zostać upoważniony do stawienia się, w ramach przyznanego upoważnienia, jako biegły lub świadek podczas postępowania sądowego lub administracyjnego w sprawach objętych niniejszym protokołem oraz przedstawiania potrzebnych w tym celu przedmiotów, dokumentów lub ich uwierzytelnionych odpisów. Wniosek o stawienie się musi wskazywać, przed jakim organem sądowym lub administracyjnym urzędnik musi się stawić, w jakiej sprawie oraz z jakiego tytułu lub w jakim charakterze urzędnik ten będzie przesłuchiwany.

Artykuł 12

Wydatki związane z udzieleniem pomocy

Strony odstępują od wzajemnych roszczeń dotyczących zwrotu wydatków poniesionych w związku z realizacją postanowień niniejszego protokołu, z wyjątkiem odpowiednio wydatków poniesionych na rzecz biegłych i świadków oraz tłumaczy ustnych i pisemnych niebędących pracownikami administracji publicznej.

Artykuł 13

Wdrożenie

1.  Wdrażanie niniejszego protokołu powierza się z jednej strony organom celnym państw Afryki Środkowej-sygnatariuszy, a z drugiej strony odpowiednio właściwym służbom Komisji Wspólnot Europejskich oraz, w stosownych przypadkach, organom celnym państw członkowskich Wspólnoty Europejskiej. Decydują one w sprawach związanych ze wszystkimi praktycznymi środkami i uzgodnieniami niezbędnymi do stosowania niniejszego protokołu, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów, zwłaszcza w dziedzinie ochrony danych. Mogą one zalecić właściwym organom zmiany, które ich zdaniem powinny być wprowadzone do niniejszego protokołu.

2.  Strony konsultują i informują się wzajemnie o szczegółowych zasadach wykonawczych przyjętych zgodnie z postanowieniami niniejszego protokołu.

Artykuł 14

Inne umowy

1.  Mając na uwadze odpowiednie uprawnienia Wspólnoty Europejskiej oraz jej państw członkowskich, postanowienia niniejszego protokołu:

2.  Niezależnie od postanowień ust. 1, postanowienia zawarte w niniejszym protokole mają pierwszeństwo przed postanowieniami wszelkich dwustronnych umów o wzajemnej pomocy, które zostały lub mogą zostać zawarte między poszczególnymi państwami członkowskimi Wspólnoty Europejskiej i państwami Afryki Środkowej-sygnatariuszami, o ile postanowienia tych umów okażą się niezgodne z zawartymi w niniejszym protokole.

3.  W sprawach związanych ze stosowaniem niniejszego protokołu, Strony konsultują się w celu rozwiązania problemów w ramach Komitetu EP

---

( ) Z wyłączeniem państw członkowskich.

( ) Do obliczeń zostaną wykorzystane oficjalne dane WTO dotyczące głównych światowych eksporterów towarów (z wyłączeniem handlu wewnątrz UE).

( ) Do celów niniejszego artykułu produkty rolne są produktami objętymi załącznikiem I Porozumienia WTO w sprawie rolnictwa.

( ) Standardy, które należy uwzględnić obejmują następujące instrumenty międzynarodowe:

( ) Środki mające na celu zapewnienie sprawiedliwego lub skutecznego nakładania lub poboru podatków bezpośrednich obejmują środki podjęte przez Strony w ramach ich systemów podatkowych, które:

( ) Cytat z projektu Afryki Środkowej dotyczącego zakresu prac grupy nr 5 na temat wzmocnienia potencjału i modernizacji (maj 2006 r.)

( ) Do celów ust. 4, 5, 6 i 7 „rok gospodarczy” oznacza okres od dnia 1 października do 30 września.

( ) W tym celu i w drodze odstępstwa od art. 31 dane państwo Afryki Środkowej-sygnatariusz uznawane przez ONZ za jeden z krajów najsłabiej rozwiniętych może podlegać środkom ochronnym.