52013DC0777

Spis treści

1............ STAN ZAAWANSOWANIA PROJEKTU.. 3

1.1......... Przegląd postępów w okresie sprawozdawczym.. 3

1.2......... Działania testujące. 3

1.3......... Zabezpieczenia sieci systemu SIS II. 5

1.4......... Migracja z systemu SIS 1+ do systemu SIS II. 5

1.4.1.        Ramy prawne. 5

1.4.2.        Warunki wstępne uruchomienia systemu. 5

1.4.3.        Techniczna migracja danych. 7

1.4.4         Przełączenie systemu. 7

1.4.5         Okres intensywnego monitorowania. 8

2............ ZARZĄDZANIE.. 9

2.1......... Aspekty finansowe. 9

2.1.1.        Budżet SIS II. 9

2.1.2.        Dodatkowe finansowanie na rozwój krajowych systemów państw członkowskich. 9

2.2......... Zarządzanie operacyjne. 9

2.2.1.        Przejście na C.SIS (Centre de Systèmes d'Information Schengen) 9

2.2.2.      Europejska Agencja ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (eu-LISA) 10

2.3......... Zarządzanie projektem.. 11

2.3.1.        Komisja ds. Całościowego Zarządzania Programem.. 11

2.3.2.        Komitet SIS–VIS (SIS II) 11

2.3.3.        Planowanie i koordynacja na poziomie krajowym.. 11

2.3.4.        Rada. 11

2.3.5.        Parlament Europejski 12

2.3.6.        Kampania informacyjna dotycząca SIS II. 12

2.3.7.        Zarządzanie ryzykiem.. 12

3............ PRIORYTETY W PRZYSZŁOŚCI. 13

4............ PODSUMOWANIE.. 13

Wprowadzenie

Niniejsze sprawozdanie z postępu prac jest ostatnim sprawozdaniem przedkładanym Parlamentowi Europejskiemu i Radzie zgodnie z art. 18 rozporządzenia Rady (WE) nr 1104/2008 z dnia 24 października 2008 r.[1] i decyzji Rady 2008/839/WSiSW z dnia 24 października 2008 r.[2] w sprawie migracji z systemu informacyjnego Schengen (SIS 1+) do systemu informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II) w brzmieniu zmienionym (tzw. instrumenty migracyjne).

W sprawozdaniu opisano prace wykonane od stycznia 2013 r. do wygaśnięcia w dniu 8 maja 2013 r. wymienionych wyżej instrumentów migracyjnych w ramach tworzenia systemu informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II) i migracji z SIS 1+ do SIS II.

1. Stan zaawansowania projektu

1.1. Przegląd postępów w okresie sprawozdawczym

Dzięki stałym postępom w tworzeniu systemu centralnego i systemów krajowych wszystkie etapy przygotowań prowadzące do faktycznej migracji danych z systemu SIS 1+ do SIS II zostały ukończone w przedmiotowym okresie sprawozdawczym. Proces migracji został pomyślnie zakończony przejściem na nowy system w dniu 9 kwietnia 2013 r. oraz bezproblemowym działaniem systemu w trakcie następującego po nim intensywnego okresu monitorowania.

1.2. Działania testujące

W ramach działań następczych w związku z szeregiem testów wykonanych w 2012 r., których celem było upewnienie się o prawidłowym funkcjonowaniu, skuteczności działania i wzajemnej interakcji systemów krajowych i systemu centralnego, ze względu na niewystarczające wyniki niektórych badań kilka państw członkowskich powtórzyło pozostałe niezbędne testy w styczniu 2013 r. Jak wyjaśniono w poprzednim sprawozdaniu, Finlandia doświadczyła znacznych opóźnień technicznych w tworzeniu swojego krajowego systemu i zdecydowała się na realizację planu B opartego na alternatywnym rozwiązaniu technicznym. W celu nadrobienia zaległości wobec innych państw członkowskich, związanych z rozpoczęciem procesu właściwej migracji Finlandia przeprowadziła ponownie wszystkie badania końcowe łącznie z testem kompleksowym. Wsparcie Rady ds. Całościowego Zarządzania Programem składającej się z przedstawicieli Komisji, państw członkowskich oraz głównych wykonawców odegrało zasadniczą rolę w pomyślnym przeprowadzaniu wspomnianych działań dodatkowych.

a)         Rozszerzone testy zgodności (CTE)

Finlandia, będąc ostatnim państwem członkowskim, które osiągnęło fazę gotowości, pomyślnie przeprowadziła test zgodności systemów krajowych ze specyfikacjami SIS II na początku 2013 r. i dołączyła do pozostałych państw członkowskich, które musiały powtórzyć test kompleksowy.

b)         Test kompleksowy

Test kompleksowy stanowił techniczny i prawny warunek wstępny uruchomienia[3] systemu SIS II i w związku z tym obejmował testy wszystkich kluczowych komponentów SIS II – systemu centralnego, wszystkich systemów krajowych oraz sieci.

Większość państw członkowskich pomyślnie zakończyła proces przeprowadzania testów końcowych już w pierwszej połowie 2012 r., zgodnie z pierwotnym harmonogramem. Z powodu problemów napotkanych na szczeblu krajowym przez pięć państw członkowskich w stosownych przypadkach niezbędne było jednak powtórzenie testów poza ustalonym terminem. W szczególności Polska i Szwajcaria musiały ponownie przeprowadzić po jednym elemencie testów, a Dania i Finlandia całą fazę testów. Aby wyeliminować zastrzeżenia zgłoszone co do wyników testu w Belgii, państwo to wystąpiło również o częściowe ponowne przeprowadzenie procesu testu kompleksowego.

Ostatecznie wszystkie państwa członkowskie objęte testami pomyślnie powtórzyły pozostałe testy w drugim tygodniu stycznia 2013 r. Wykazano, iż system centralny SIS II, jak również infrastruktura łączności funkcjonowały prawidłowo i stabilnie podczas wspomnianych powtórnych testów kompleksowych.

c)         Testy funkcjonalne Sirene[4]

Cztery państwa członkowskie, łącznie z Finlandią, musiały powtórzyć testy dotyczące wymiany informacji uzupełniających (testy funkcjonalne Sirene) w tygodniu rozpoczynającym się dnia 28 stycznia 2013 r. Odpowiedzialność za przeprowadzenie tego testu spoczywa na państwach członkowskich, natomiast Komisja zapewniła system centralny oraz infrastrukturę łączności niezbędne do przeprowadzenia testu. Belgia, Republika Czeska, Szwecja i Finlandia ostatecznie spełniły kryteria zakończenia testu, a Grupa Robocza do Spraw Schengen (skład SIS/Sirene) formalnie zatwierdziła wyniki testu dnia 15 lutego 2013 r.

d)         Testy wymiany formularzy Sirene

Poza testem funkcjonalnym Sirene, wymaganym zgodnie z migracyjnymi instrumentami prawnymi, państwa członkowskie zdecydowały się przeprowadzić nieformalny test wymiany formularzy Sirene, w ramach którego wszystkie dokonały wymiany pełnego zestawu formularzy Sirene z pozostałymi państwami członkowskimi. Proces przeprowadzania testów miał miejsce w marcu 2013 r. i został zakończony pozytywnymi wynikami.

Ponadto funkcjonalne skrzynki pocztowe Sirene również zostały poddane testom w marcu, które przeszły pomyślnie.

e)         Pozostałe testy

Wraz z państwami członkowskimi przeprowadzono także testy prawidłowego funkcjonowania dwóch uzupełniających narzędzi, stosowanych do operacyjnego zarządzania SIS II:

· pierwsze narzędzie jest stosowane przez operatorów systemów krajowych do otwierania zgłoszeń serwisowych dla operatora systemu centralnego. Narzędzie to służy do identyfikowania i podejmowania działań następczych w związku z wszelkimi kwestiami technicznymi powstałymi w wyniku stosowania SIS II;

· drugim narzędziem jest oparty na sieci system wymiany wiadomości między operatorami. Przykładowo, w przypadku przeprowadzania konserwacji systemu centralnego operator informuje o tym fakcie wszystkich operatorów systemu krajowego przy pomocy tego właśnie narzędzia.

Żadne z wymienionych narzędzi nie jest stosowane do wymiany wiadomości w ramach SIS II. Zostały one utworzone w celu wymiany informacji służących utrzymaniu właściwego funkcjonowania systemu.

Od końca lutego do początku kwietnia 2013 r. oba narzędzia były poddawane testom z pomyślnym wynikiem.

1.3. Zabezpieczenia sieci systemu SIS II

W celach operacyjnych państwa członkowskie dysponują zarówno interfejsem głównym, jak i rezerwowym w rozległej sieci komunikacyjnej, umożliwiającym bezpieczną łączność między systemem centralnym i systemami krajowymi.

W oparciu o pomyślne testy zatwierdzone przez Komitet SIS-VIS pod koniec lutego 2013 r. zostało pomyślnie wprowadzone również rozwiązanie techniczne dotyczące drugiej warstwy szyfrowania, którego celem jest wzmocnienie bezpieczeństwa sieci systemu SIS II

1.4.        Migracja z systemu SIS 1+ do systemu SIS II

1.4.1.   Ramy prawne

Ramy prawne ustanowione w odniesieniu do końcowego etapu projektu SIS II zostały skonsolidowane pod koniec poprzedniego okresu sprawozdawczego poprzez przekształcenie instrumentów migracyjnych ze skutkiem od dnia 30 grudnia 2012 r. Dzięki temu możliwe było zapewnienie procesu migracyjnego poprawnego pod względem prawnym oraz optymalnego pod względem technicznym, a także możliwości przyznania dodatkowego wsparcia finansowego projektom krajowym związanym z działaniami migracyjnymi.

1.4.2.   Warunki wstępne uruchomienia systemu

Podstawa prawna SIS II zawiera określoną liczbę warunków wstępnych, które należy spełnić, zanim zostanie podjęta decyzja o uruchomieniu systemu SIS II. Datę uruchomienia systemu można było ustalić tylko po przeprowadzeniu następujących czynności:

przyjęciu niezbędnych środków wykonawczych.

Ostatnim środkiem wykonawczym była decyzja wykonawcza Komisji w sprawie przyjęcia podręcznika Sirene i innych środków wykonawczych dla systemu informacyjnego Schengen drugiej generacji[5], przyjęta dnia 26 lutego, jak stwierdzono powyżej;

powiadomieniu Komisji przez wszystkie państwa członkowskie w pełni uczestniczące w programie SIS 1+ o zakończeniu niezbędnych prawnych i technicznych przygotowań do przetwarzania danych SIS II oraz wymiany dodatkowych informacji.

Po zakończeniu testu funkcjonalnego Sirene wszystkie państwa członkowskie uczestniczące w SIS 1+ powiadomiły Komisję o dokonaniu niezbędnych przygotowań technicznych i prawnych do przetwarzania danych z SIS II oraz wymiany informacji uzupełniających;

ogłoszeniu przez Komisję, że kompleksowe testy systemu SIS II przeprowadzane przez Komisję wspólnie z państwami członkowskimi zakończyły się pomyślnie, oraz zatwierdzeniu przez organy przygotowawcze Rady przedstawionych wyników testów i potwierdzeniu, że sprawność systemu SIS II jest co najmniej równoważna sprawności osiąganej przez SIS 1+.

Po zatwierdzeniu w dniu 6 lutego proponowanej decyzji „pozytywnej” w sprawie systemu centralnego, sieci s-Testa oraz systemów krajowych przez Grupę Roboczą do Spraw Schengen (skład SIS-TECH) Komisja poinformowała podczas posiedzenia Coreper w dniu 20 lutego, że cele testu kompleksowego zostały osiągnięte, a w szczególności, że:

- Komisja i państwa członkowskie uczestniczące w SIS 1+ zakończyły niezbędne przygotowania techniczne do przetwarzania danych SIS II; oraz

- rezultaty osiągane dzięki SIS II są co najmniej równoważne rezultatom osiąganym dzięki SIS 1+;

- Komisja dokonała niezbędnych przygotowań technicznych umożliwiających połączenie centralnego SIS II z systemami N.SIS II odnośnych państw członkowskich;

- systemy N.SIS II we wszystkich państwach członkowskich zostały połączone z centralnym systemem SIS II w dniu 25 stycznia 2013 r.

Ponieważ wszystkie warunki wstępne zawarte w podstawie prawnej systemu SIS II zostały spełnione, Rada WSiSW przyjęła (w dniach 7–8 marca 2013 r.) dwie decyzje Rady, określając datę rozpoczęcia stosowania podstawy prawnej systemu SIS II na dzień 9 kwietnia 2013 r., co w praktyce oznaczało datę uruchomienia systemu SIS II.

1.4.3.   Techniczna migracja danych

Ostatni test konwertera dostarczonego przez Komisję, będącego kluczowym elementem tymczasowej struktury migracyjnej został pomyślnie przeprowadzony w styczniu 2013 r., w odpowiednim czasie, by umożliwić migrację danych z systemu SIS 1+ do systemu SIS II. Po próbach migracji oraz przeprowadzeniu czynności związanych z czyszczeniem danych, odpowiednio zorganizowanych i wspieranych przez Komisję, dnia 22 stycznia 2013 r. rozpoczęła się właściwa migracja danych.

Pierwsza faza migracji polegała na przekształceniu za pomocą konwertera 46,7 mln sygnałów z bazy danych SIS 1+ na dane zgodne z modelem danych SIS II. Podczas tej operacji, która trwała od dnia 22 stycznia do dnia 6 lutego 2013 r., wszystkie nowe operacje związane z tworzeniem / aktualizowaniem / usuwaniem, przeprowadzane w bazie danych SIS 1+ były tymczasowo przechowywane w kolejkach konwertera. Centralny System SIS II został następnie zaktualizowany o skonwertowane dane. Po zakończeniu tego zadania wszystkie wiadomości SIS 1+ zakumulowane w kolejce również poddano konwersji i zaktualizowano w centralnej bazie danych SIS II. Na zakończenie tego procesu każda nowa operacja przeprowadzona w bazie danych SIS 1+ znajdowała odzwierciedlenie w bazie danych SIS II, co oznaczało zsynchronizowanie centralnego systemu SIS 1+ i centralnego systemu SIS II.

Z dniem 7 marca 2013 r. państwa członkowskie zyskały możliwość kierowania zapytań do bazy danych centralnego systemu SIS II (która zawierała wtedy wyłącznie treść bazy danych SIS 1+) z zastosowaniem centralnego narzędzia SIS II do celów zapytań.

Następny etap migracji polegał na „uzupełnieniu” krajowych kopii systemu SIS II w celu zapewnienia, aby państwa członkowskie posiadające krajową kopię systemu SIS II miały te same dane, co centralna baza danych SIS II. Proces ten nie jest konieczny w odniesieniu do sześciu państw członkowskich, które zdecydowały się nie wdrażać krajowej kopii i kierować wszystkie zapytania do systemu centralnego, co stanowi nową funkcję wprowadzoną w ramach SIS II.

Faktyczne pobranie całej bazy danych SIS II zajęło szesnaście godzin na każde państwo członkowskie. Cała faza zakończyła się dnia 28 marca. W tym momencie wszystkie krajowe kopie SIS II zostały już zsynchronizowane z centralnym systemem SIS II, który sam został zsynchronizowany za pomocą konwertera z centralnym systemem SIS 1+.

1.4.4    Przełączenie systemu

Rada wyznaczyła dzień 9 kwietnia 2013 r. na datę przełączenia systemu.

W okresie od dnia 28 marca (koniec migracji technicznej – zob. powyżej) do dnia 9 kwietnia system SIS 1+ oraz SIS II, w tym wszystkie krajowe kopie, były w pełni zsynchronizowane: każda nowa wiadomość SIS 1+ aktualizowała centralną bazę danych SIS 1+, była poddawana konwersji, a następnie aktualizowała bazę danych SIS II i kopie krajowe.

Proces przełączania systemu był koordynowany centralnie przez zespół projektowy Komisji przy wsparciu członków Komisji ds. Całościowego Zarządzania Programem i przebiegł następująco:

· wszystkie państwa członkowskie wstrzymały przepływ danych po stronie SIS 1+ w tym samym czasie o godzinie 08:00 i czekały, aż wszystkie sygnały zostaną przetworzone w centralnym systemie SIS 1+ i w krajowych kopiach SIS 1+;

· po stronie centralnej ostatnie wiadomości SIS 1+ zostały przekonwertowane do formatu SIS II. Następnie konwerter dwukierunkowy ustawiono na „tryb wsteczny” w celu przekonwertowania sygnałów SIS II z powrotem do formatu SIS 1+ (od momentu przejścia system SIS II stał się „systemem nadrzędnym”);

· po stronie państwa członkowskiego krajowe aplikacje użytkownika końcowego (np. systemy krajowe stosowane przez straż graniczną) zostały odłączone od systemu krajowego SIS 1+ i podłączone na nowo do systemu krajowego SIS II. W rezultacie wszystkie nowe wiadomości były odtąd wysyłane z krajowego systemu SIS II w formacie SIS II;

· państwa członkowskie musiały powiadomić zespół koordynujący o gotowości do rozpoczęcia wysyłania wiadomości w formacie SIS II, zanim uzyskały pozwolenie na wprowadzenie swoich wiadomości do centralnego systemu SIS II. Proces ten prowadzono po kolei w każdym państwie członkowskim, aby upewnić się, że wszystkie zaktualizowane mechanizmy funkcjonują zgodnie z oczekiwaniami;

· Portugalia była pierwszym państwem członkowskim gotowym do wysłania sygnału SIS II o godzinie 10:51 czasu lokalnego, ponad godzinę przed ustalonym terminem. Dokładnie w tamtym momencie podstawa prawna SIS II weszła w życie.

Pod koniec dnia specjalna grupa sterująca ds. migracji, obejmująca zespół Komisji ds. SIS II, Komisję ds. Całościowego Zarządzania Programem oraz prezydencję, mogła przedstawić następujące wnioski:

wszystkie państwa członkowskie mogły wysyłać sygnały SIS II; wszystkie kopie krajowe zostały zaktualizowane o wiadomości napływające z systemu centralnego; zapytania można było kierować do centralnej bazy danych albo zaktualizowanej kopii krajowej.

Podsumowując, wszystkie państwa członkowskie uczestniczące w migracji dokonały pomyślnego przełączenia systemów.

1.4.5    Okres intensywnego monitorowania

Od momentu wysłania pierwszego sygnału do SIS II rolą konwertera było zapewnienie synchronizacji centralnego systemu SIS 1+ z centralnym systemem SIS II. Krajowe kopie SIS 1+ nie są już jednak aktualizowane.

Był to środek awaryjny, na wypadek gdyby którykolwiek z krajowych systemów SIS II doświadczył poważnych problemów i zaszła konieczność powrotu do systemu SIS 1+. W takim przypadku państwo członkowskie, w którym doszłoby do takiej sytuacji, pobrałoby na wniosek bazę danych SIS 1+, przełączyło swoje aplikacje i rozpoczęło ponownie wysyłanie wiadomości poprzez SIS 1+. Po rozwiązaniu problemu dotyczącego SIS II dane państwo członkowskie przeszłoby ponownie na system SIS II.

Okres intensywnego monitorowania trwał 30 dni, zgodnie z podstawą prawną. W całym tym okresie zespół projektowy Komisji ds. SIS II prowadził nieustanną kontrolę stanu systemu i zapewniał synchronizację bazy danych SIS 1+ z bazą danych SIS II.

Ponieważ w tym okresie żadne z państw członkowskich nie wymagało ponownego przełączenia na SIS 1+, dnia 8 maja 2013 r. konwerter został odłączony.

Od tego dnia system SIS II jest obsługiwany przez eu-LISA, Europejską Agencję ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości.

2. Zarządzanie

2.1. Aspekty finansowe

2.1.1. Budżet SIS II

Łączne zobowiązania budżetowe zaciągnięte przez Komisję na projekt SIS II od 2002 r. do końca czerwca 2013 r. wyniosły 171 699 692 EUR. Odpowiednie umowy zawarte w ramach tego budżetu obejmują: studia wykonalności, rozwój samego centralnego SIS II, wsparcie i zapewnienie jakości, sieć SIS II, przygotowania do zarządzania operacyjnego, bezpieczeństwo, łączność oraz wydatki na podróże służbowe ekspertów, jak również kampanię informacyjną.

Z powyższej kwoty w okresie od 2002 r. do końca czerwca 2013 r. wydano faktycznie 136 567 137 EUR. Główne pozycje wydatków obejmowały rozwój (73 566 165 EUR), sieć (32 154 296 EUR), wsparcie i zapewnienie jakości (13 612 454 EUR) oraz przygotowania do zarządzania operacyjnego w Strasburgu i Sankt Johann im Pongau (9 376 235 EUR).

2.1.2. Dodatkowe finansowanie na rozwój krajowych systemów państw członkowskich

W przedmiotowym okresie sprawozdawczym zrealizowane zostały projekty dotyczące rozwoju systemów na szczeblu krajowym ostatnich ośmiu państw członkowskich potrzebujących dodatkowego finansowania ze środków Funduszu Granic Zewnętrznych (EBF). Co więcej, w ramach działań następczych w związku z zainteresowaniem wyrażonym przez państwa członkowskie w odniesieniu do ogłoszonego przez Komisję na początku 2013 r. zaproszenia do składania wniosków zgodnie ze wspólnym art. 16 przekształconych instrumentów migracyjnych, Komisja udostępniła dodatkową sumę w wysokości 13 mln EUR oraz ustaliła górny limit na kwotę w wysokości 715 000 EUR przypadającą na państwo członkowskie (przy czym 25 % ma być współfinansowane ze środków krajowych). Ponadto dziewięciu państwom członkowskim przyznano instrument finansowy wspierający prowadzone przez nie działania migracyjne na łączną maksymalną kwotę 4 157 076,50 EUR.

2.2. Zarządzanie operacyjne

2.2.1. Przejście na C.SIS (Centre de Systèmes d'Information Schengen)

Zarządzanie operacyjne środowiskiem produkcyjnym SIS II zostało najpierw przeniesione od głównego wykonawcy prac rozwojowych do C.SIS (na podstawie zamówienia publicznego na usługi między Francją a Komisją) przed rozpoczęciem właściwej migracji z SIS 1+ do SIS II, ponieważ podczas fazy migracji SIS 1+ konwerter i SIS II musiały być obsługiwane jednocześnie przez ten sam podmiot. Podczas całej fazy migracji obejmującej miesięczny okres intensywnego monitorowania konwerter i SIS II były obsługiwane przez C.SIS.

2.2.2. Europejska Agencja ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (eu-LISA)

Planowane przekazanie SIS II do eu-LISA[6] rozpoczęło się na początku 2013 r. i zakończyło się do dnia 9 maja 2013 r. Do dyspozycji eu-LISA została oddana dokumentacja przekazania, której towarzyszył pełen zestaw dokumentów technicznych zawierających opis systemu SIS II i jego aspektów operacyjnych.

Agencja eu-LISA objęła swoje obowiązki zgodnie z podstawą prawną SIS II oraz ustanawiającym ją rozporządzeniem[7] w dniu 9 maja 2013 r., po zakończeniu okresu intensywnego monitorowania oraz wygaśnięciu instrumentów migracyjnych.

Pod względem infrastruktury łączności eu-LISA jest również odpowiedzialna za nadzór, bezpieczeństwo i koordynację relacji między państwami członkowskimi a usługodawcą.

Ponadto w rozporządzeniu ustanawiającym eu-LISA powierzono jej inne zadania związane z SIS II, takie jak szkolenie w zakresie technicznego stosowania SIS II, w szczególności skierowane do pracowników ds. Sirene, oraz szkolenie ekspertów w zakresie aspektów technicznych SIS II w ramach oceny Schengen.

Ponadto eu-LISA jest także odpowiedzialna[8] za publikację w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej wykazów właściwych organów uprawnionych do bezpośredniego wyszukiwania danych w systemie SIS II, łącznie z wykazem biur krajowych systemów SIS II (N.SIS II) oraz biur Sirene. Przed przekazaniem SIS II do eu-LISA Komisja dokonała wspomnianych publikacji dnia 9 kwietnia 2013 r.[9]

Grupa doradcza ds. SIS II dostarczająca wiedzę fachową zarządowi eu-LISA odbyła w bieżącym okresie sprawozdawczym trzy posiedzenia (w dniach 19–20 lutego, 23–24 kwietnia i 4–5 czerwca).

Biorąc pod uwagę finansową niezależność uzyskaną przez eu-LISA dnia 22 maja 2013 r. oraz stopniowe zakończenie negocjacji w sprawie wymaganych umów z przyjmującymi państwami członkowskimi, wsparcie zapewniane przez Komisję na rzecz eu-LISA podczas fazy jej ustanawiania w bieżącym okresie sprawozdawczym stopniowo malało, a stosunki pracy między tymi dwiema instytucjami będą regulowane na mocy dwóch protokołów ustaleń (tj. protokołu dotyczącego operacyjnych ustaleń roboczych, jeszcze niepodpisanego, oraz protokołu dotyczącego przekazów finansowych podpisanego w dniu 17 maja 2013 r.).

2.3. Zarządzanie projektem

2.3.1. Komisja ds. Całościowego Zarządzania Programem

Komisja ds. Całościowego Zarządzania Programem wypełniła swoje obowiązki i skupiła się przede wszystkim na pozostałych powtórzeniach testów i fazie migracji.

W tym okresie odbyło się siedemnaście posiedzeń plenarnych Komisji ds. Całościowego Zarządzania Programem, a ostatnie z nich miało miejsce dnia 7 maja 2013 r. Komisja została rozwiązana wraz z wygaśnięciem instrumentów migracyjnych.

2.3.2. Komitet SIS–VIS (SIS II)

W okresie od stycznia do maja 2013 r. odbyło się pięć posiedzeń Komitetu SIS–VIS w sprawie kwestii technicznych dotyczących SIS II, na których zatwierdzono kilka kluczowych dokumentów dotyczących migracji i testowania. Szczegółowymi kwestiami wynikającymi z określonych rezultatów projektów, jak np. wnioskami o wprowadzenie zmian i migracją, w dalszym ciągu zajmowały się specjalne podgrupy: – zespół ds. zarządzania zmianami, który odbył 3 posiedzenia, i grupa ekspertów ds. migracji, która odbyła 17 posiedzeń.

2.3.3. Planowanie i koordynacja na poziomie krajowym

Ostatnie z posiedzeń krajowych kierowników projektu państw członkowskich, które są organizowane regularnie przez Komisję w celu umożliwienia wymiany szczegółowych informacji na temat wszystkich działań mających wpływ na stan realizacji całego projektu, odbyło się dnia 30 maja 2013 r. Podczas pięciu posiedzeń zorganizowanych w bieżącym okresie sprawozdawczym ponownie omawiano w szczególności ogólny harmonogram, testowanie, migrację, przejście do SIS II, podręcznik operacyjny SIS II i sprawozdania grupy zadaniowej ds. SIS II.

2.3.4. Rada

Koncentrując się na pozostałych zadaniach technicznych i prawnych związanych z końcowym okresem przed uruchomieniem SIS II, Komisja nadal na bieżąco informowała wszystkie właściwe organy Rady o stanie realizacji projektu SIS II, w tym o kwestiach związanych z harmonogramem i aspektach budżetowych. Wszystkie kwestie dotyczące migracji i fazy przejścia w szczególności zostały wyjaśnione na poziomie przygotowań. Jak wspomniano wcześniej, wszystkie prawnie wiążące warunki wstępne wydania decyzji Rady w sprawie daty uruchomienia SIS II zostały spełnione w terminie. Wynikiem tych szczegółowych prac przygotowawczych było wydanie wspomnianej decyzji w trakcie pierwszego podczas irlandzkiej prezydencji Rady posiedzenia Rady ds. WSiSW w dniu 7 marca 2013 r., która jednogłośnie przyjęła dwie decyzje w sprawie uruchomienia SIS II dnia 9 kwietnia 2013 r. (po jednej dla każdego z byłych filarów)[10]. Uruchomieniu SIS II towarzyszyła kampania informacyjna, o której mowa w sekcji 3.3.6.

Do końca okresu intensywnego monitorowania/przekazania obowiązków agencji eu-LISA Komisja dystrybuowała wśród współpracowników zaangażowanych w realizację projektu na szczeblu krajowym cotygodniowy skrócony raport zawierający streszczenie postępów technicznych.

2.3.5. Parlament Europejski

Parlament Europejski w dalszym ciągu wspierał prace nad SIS II. W ramach dążenia do utrzymania przejrzystości oraz lojalnej współpracy międzyinstytucjonalnej, do samego zakończenia projektu Komisja na bieżąco przekazywała Parlamentowi Europejskiemu wszelkie informacje na temat szeregu aspektów dotyczących opracowywania SIS II – Komisja wysłała dwa pisma (w sprawie pomyślnego przeprowadzenia testu kompleksowego oraz przekazania SIS II do eu-LISA) do Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych. Ponadto Komisja przedstawiła Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych stan realizacji projektu podczas posiedzenia w dniu 21 marca 2013 r., tj. krótko przed uruchomieniem SIS II.

2.3.6. Kampania informacyjna dotycząca SIS II

Zgodnie z podstawą prawną SIS II Komisja, we współpracy z krajowymi organami nadzorczymi i Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, zorganizowała kampanię informacyjną towarzyszącą uruchomieniu SIS II, informującą społeczeństwo o celach systemu, przechowywanych danych, organach mających do nich dostęp oraz prawach obywateli[11].

Zgodnie z umową ramową dotyczącą głównych elementów kampanii, zawartą pod koniec 2012 r., opracowane zostały ulotka, plakat i krótka animacja wideo, które Komisja dostarczyła wyznaczonym organom państw członkowskich w celu dalszego rozpowszechniania na szczeblu krajowym (na przejściach granicznych, posterunkach policji, w konsulatach itd.). Kampania informacyjna ma być regularnie wznawiana.

2.3.7. Zarządzanie ryzykiem

Komisja ściśle monitorowała ryzyko związane z projektem SIS II przy wsparciu ze strony jego wykonawcy odpowiedzialnego za zapewnienie jakości oraz co tydzień podejmowała działania następcze w związku z tym ryzykiem w ramach ugruntowanej procedury, w której co miesiąc uczestniczyła Komisja ds. Całościowego Zarządzania Programem.

W przedmiotowym okresie sprawozdawczym Komisja musiała skoncentrować się na następujących rodzajach ryzyka:

· gotowości państw członkowskich (aplikacji użytkowników końcowych), zwłaszcza terminowej realizacji „planu B” w Finlandii;

· ograniczonego czasu, jaki pozostał na wypadek nieprzewidzianych zdarzeń w harmonogramie migracji.

3. Priorytety w przyszłości

Po uruchomieniu SIS II głównym priorytetem jest utrzymanie jego pełnej operacyjności, szczególnie poprzez:

· zapewnienie niezbędnej infrastruktury na potrzeby systemu i jego operacyjności;

· umożliwienie zmiany komponentów krajowych zgodnie ze zmianami uzgodnionymi w odniesieniu do systemu centralnego;

· traktowanie biur Sirene priorytetowo, zarówno pod względem zapewnienia odpowiedniego personelu, jak i właściwej pomocy technicznej;

· wdrożenie pełnego planu przywrócenia gotowości do pracy po katastrofie/planu ciągłości działania;

· zapewnienie odporności SIS II na ewentualne przypadki naruszenia bezpieczeństwa.

4. Podsumowanie

System informacyjny Schengen jest najważniejszym elementem współpracy Schengen. SIS II, jako nowoczesny system informatyczny, który w porównaniu ze swoim poprzednikiem oferuje wiele ulepszonych funkcji oraz zapewnia nowe kategorie danych, jest kluczowym narzędziem wspomagającym funkcjonowanie strefy Schengen pod względem bezpieczeństwa oraz swobodnego przepływu osób.

W związku z tym od samego początku stanowi on projekt przewodni Komisji.

Ogólne opracowanie SIS II było niewątpliwie bardzo wymagającym zadaniem. Tworzenie tak skomplikowanego systemu przy jednoczesnym zaspokojeniu wysokich oczekiwań jego użytkowników oraz spełnieniu zmieniających się wymagań okazało się sporym wyzwaniem, zarówno pod względem technicznym, jak i politycznym, a w konsekwencji zajęło więcej czasu, niż pierwotnie przewidywano.

W 2009 r. przeprowadzono główną ocenę. W jej wyniku w 2010 r. wdrożono ulepszoną strukturę zarządzania, zaktualizowane specyfikacje techniczne, nowy plan działania, a także zmienione ramy budżetowe w celu ukończenia projektu. Pomimo różnych wyzwań projekt SIS II był od tamtego czasu realizowany z zachowaniem terminów i przyznanego budżetu. W wyniku pomyślnego przeprowadzenia dwóch testów fazy kluczowej potwierdziła się solidność i skuteczność działania systemu centralnego, a także słuszność leżących u ich podstaw kluczowych wyborów dotyczących struktury i techniki. Po wspomnianych testach przeprowadzono testy fazy końcowej oraz faktyczną migrację danych z SIS 1 do SIS II, a wszystkie te działania zostały zakończone pomyślnie.

W związku z tym dzięki potwierdzonemu zaangażowaniu wszystkich zainteresowanych stron na rzecz zakończenia projektu SIS II został pomyślnie ukończony w przedmiotowym okresie sprawozdawczym i uruchomiony w dniu 9 kwietnia zgodnie z terminem wyznaczonym przez Radę ds. WSiSW w marcu 2013 r. Od tego czasu SIS II działa bez zastrzeżeń.

Ponadto doświadczenia zdobyte podczas realizacji projektu SIS II będą przydatne przy rozwijaniu nowych istotnych wielkoskalowych systemów informatycznych w tej dziedzinie, szczególnie systemu wjazdu/wyjazdu oraz programu rejestrowania podróżnych przewidzianych w ramach inicjatywy "Inteligentne granice".

Wykonanie budżetu

|| od 2002 r. do czerwca 2013 r. || od stycznia do czerwca 2013 r.

(w EUR) || Środki na zobowiązania || Środki na płatności || Środki na zobowiązania || Środki na płatności

Rozwój (HP/Steria) || 85 882 789 || 73 566 165 || 35 121 || 2 773 328

Rozwój (Atos) || 3 921 248 || 3 548 261 || 0 || 247 219

Wsparcie i zapewnienie jakości || 16 063 293 || 13 612 454 || 210 379 || 1 000 068

Sieć || 45 335 129 || 32 154 296 || 0 || 1 778 679

Przygotowanie do zarządzania operacyjnego || 12 986 242 || 9 376 235 || 0 || 66 901

Bezpieczeństwo || 1 358 310 || 386 914 || 0 || 0

Analizy / konsultacje || 1 086 628 || 985 020 || 22 217 || 21 813

Kampania informacyjna || 183 943 || 108 846 || 0 || 75 473

Koszty podróży służbowych ekspertów || 4 867 236 || 2 814 072 || 3 482 456 || 2 231 362

Inne || 14 874 || 14 874 || 0 || 0

OGÓŁEM: || 171 699 692 || 136 567 137 || 4 067 173 || 8 194 842

Posiedzenia Komitetu SIS–VIS (SIS II) i grup roboczych

a) Posiedzenia zorganizowane w przedmiotowym okresie sprawozdawczym

STYCZEŃ 2013 r.

9, 16, 23, 30 ||  Komisja ds. Całościowego Zarządzania Programem SIS II

24 || Komitet SIS–VIS (posiedzenie w składzie technicznym SIS II)

24 || Posiedzenie krajowych kierowników projektu SIS II

10, 17, 25, 31 || Posiedzenie grupy ekspertów ds. migracji do SIS II

29 || Posiedzenie zespołu ds. zarządzania zmianami SIS II

LUTY 2013 r.

5, 13, 21, 27 || Komisja ds. Całościowego Zarządzania Programem SIS II

26 || Komitet SIS–VIS (posiedzenie w składzie technicznym SIS II)

26 || Posiedzenie krajowych kierowników projektu SIS II

7, 14, 21, 28 || Posiedzenie grupy ekspertów ds. migracji do SIS II

6 || Posiedzenie zespołu ds. zarządzania zmianami SIS II

MARZEC 2013 r.

5, 14, 20, 26 || Komisja ds. Całościowego Zarządzania Programem SIS II

22 || Komitet SIS–VIS (posiedzenie w składzie technicznym SIS II)

22 || Posiedzenie krajowych kierowników projektu SIS II

7, 14, 21 || Posiedzenie grupy ekspertów ds. migracji do SIS II

21 || Posiedzenie zespołu ds. zarządzania zmianami SIS II

KWIECIEŃ 2013 r.

3, 17, 25 || Komisja ds. Całościowego Zarządzania Programem SIS II

26 || Komitet SIS–VIS (posiedzenie w składzie technicznym SIS II)

26 || Posiedzenie krajowych kierowników projektu SIS II

4, 11, 18, 25 ||  Posiedzenie grupy ekspertów ds. migracji do SIS II

MAJ 2013 r.

2, 7 || Komisja ds. Całościowego Zarządzania Programem SIS II

30 || Komitet SIS–VIS (posiedzenie w składzie technicznym SIS II)

30 || Posiedzenie krajowych kierowników projektu SIS II

2, 16 ||  Posiedzenie grupy ekspertów ds. migracji do SIS II

[1]               Rozporządzenie Rady (WE) nr 1104/2008 z dnia 24 października 2008 r. w sprawie migracji z systemu informacyjnego Schengen (SIS 1+) do systemu informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II) (Dz.U. L 299 z 8.11.2008, s. 1).

[2]               Decyzja Rady 2008/839/WSiSW z dnia 24 października 2008 r. w sprawie migracji z systemu informacyjnego Schengen (SIS 1+) do systemu informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II) (Dz.U. L 299 z 8.11.2008, s. 43).

[3]               Art. 55 ust. 3 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 1987/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II) (Dz.U. L 381 z 28.12.2006, s. 4) i art. 71 ust. 3 lit. c) decyzji Rady 2007/533/WSiSW z dnia 12 czerwca 2007 r. w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II) (Dz.U. L 205 z 7.8.2007, s. 63).

[4]               SIRENE – wniosek o informacje uzupełniające na wejściach krajowych.

[5]               (Dz.U. L 71 z 14.3. 2013, s. 1) (Dz.U. L 359 z 29.12. 2012, s. 32).

[6]               Wspólny art. 15 rozporządzenia (WE) nr 1987/2006 (Dz.U. L 381 z 28.12.2006) i decyzji Rady 2007/533/WSiSW (Dz.U. L 205 z 7.8.2007).

[7]               Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1077/2011 z dnia 25 października 2011 r. ustanawiające Europejską Agencję ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (Dz.U. L 286 z 1.11.2011, s. 1).

[8]               Art. 12 ust. 1 lit. y) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1077/2011 z dnia 25 października 2011 r. ustanawiającego Europejską Agencję ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (Dz.U. L 286 z 1.11.2011, s. 1).

[9]               Dz.U. C 103 z 9.4.2013, s. 1.

[10]             Decyzja Rady z dnia 7 marca 2013 r. ustalająca datę rozpoczęcia stosowania rozporządzenia (WE) nr 1987/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania systemu informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II) (Dz.U. L 87 z 27.3.2013, s. 10) i decyzja Rady z dnia 7 marca 2013 r. ustalająca datę rozpoczęcia stosowania decyzji 2007/533/WSiSW w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II) (Dz.U. L 87 z 27.3.2013, s. 8).

[11]             Wspólny art. 19 rozporządzenia (WE) nr 1987/2006 (Dz.U. L 381 z 28.12.2006) i decyzji Rady 2007/533/WSiSW (Dz.U. L 205 z 7.8.2007).