1.

Wnoszący odwołanie, Bundesverband Souvenir – Geschenke – Ehrenpreise eV (zwany dalej „BSGE”), wnosi o uchylenie wyroku Sądu z dnia 5 lipca 2016 r., Bundesverband Souvenir – Geschenke – Ehrenpreise/EUIPO – Freistaat Bayern (NEUSCHWANSTEIN) (T‑167/15, niepublikowany, EU:T:2016:391), w którym Sąd ten oddalił jego skargę zmierzającą do stwierdzenia nieważności decyzji Piątej Izby Odwoławczej Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) z dnia 22 stycznia 2015 r. (sprawa R 28/2014‑5), dotyczącej postępowania w sprawie unieważnienia prawa do znaku między BSGE a Freistaat Bayern (Wolnym Krajem Bawarią, Niemcy) (zwanego dalej „zaskarżonym wyrokiem”).

2.

W dniu 22 lipca 2011 r. na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz.U. 2009, L 78, s. 1) Wolny Kraj Bawaria zgłosił do rejestracji w EUIPO oznaczenie słowne „NEUSCHWANSTEIN” (zwane dalej „spornym znakiem towarowym”) jako unijny znak towarowy.

3.

Nazwa „NEUSCHWANSTEIN” odnosi się do należącego obecnie do Wolnego Kraju Bawarii słynnego zamku Neuschwanstein, położonego w gminie Schwangau (Niemcy), zbudowanego, choć niedokończonego, w latach 1869–1886 pod rządami króla Ludwika II Bawarskiego.

4.

Towary i usługi, dla których wniesiono o rejestrację, należą do klas 3, 8, 14–16, 18, 21, 25, 28, 30, 32–36, 38 i 44 w rozumieniu Porozumienia nicejskiego dotyczącego międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków z dnia 15 czerwca 1957 r., ze zmianami (zwanego dalej „porozumieniem nicejskim”).

5.

Zgłoszenie unijnego znaku towarowego zostało opublikowane w Biuletynie Wspólnotowych Znaków Towarowych nr 166/2011 z dnia 2 września 2011 r., zaś znak towarowy został zarejestrowany w dniu 12 grudnia 2011 r. pod numerem 10144392.

6.

W dniu 10 lutego 2012 r. BSGE wniósł o unieważnienie prawa do spornego znaku towarowego w odniesieniu do wszystkich towarów i usług, o których mowa w pkt 4 niniejszej opinii, na podstawie art. 52 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nr 207/2009 w związku z art. 7 ust. 1 lit. b) i c) tegoż rozporządzenia.

7.

W dniu 21 października 2013 r. Wydział Unieważnień EUIPO oddalił wniosek o unieważnienie prawa do znaku, uznając, że sporny znak towarowy ani nie składa się ze wskazówek mogących służyć do oznaczania pochodzenia geograficznego, ani nie obejmuje innych swoistych właściwości danych towarów lub usług, a zatem nie nastąpiło naruszenie art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009. Co więcej, uznał on, że skoro rozpatrywany znak towarowy ma odróżniający charakter w odniesieniu do danych towarów lub usług, to nie został naruszony art. 7 ust. 1 lit. b) tegoż rozporządzenia. Uznał on wreszcie, że BSGE nie wykazał, iż zgłoszenie spornego znaku towarowego do rejestracji zostało dokonane w złej wierze, nie miało więc miejsca naruszenie art. 52 ust. 1 lit. b) omawianego rozporządzenia.

8.

W dniu 20 grudnia 2013 r. BSGE, działając na podstawie art. 58–64 rozporządzenia nr 207/2009, wniósł do EUIPO odwołanie od decyzji Wydziału Unieważnień.

9.

Decyzją z dnia 22 stycznia 2015 r. Piąta Izba Odwoławcza EUIPO utrzymała w mocy decyzję Wydziału Unieważnień i oddaliła odwołanie. W szczególności uznała ona, że sporny znak towarowy ani nie wskazuje pochodzenia geograficznego w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009, ani nie jest pozbawiony odróżniającego charakteru wymaganego w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. b) tegoż rozporządzenia. Co więcej, uznała ona, że nie można ustalić, iż Wolny Kraj Bawaria działał w złej wierze w rozumieniu art. 52 ust. 1 lit. b) omawianego rozporządzenia.

10.

Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 2 kwietnia 2015 r. BSGE wniósł skargę o stwierdzenie nieważności decyzji Piątej Izby Odwoławczej EUIPO z dnia 22 stycznia 2015 r.

11.

Na poparcie skargi BSGE podniósł trzy zarzuty, dotyczące, odpowiednio, naruszenia art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009, naruszenia art. 7 ust. 1 lit. c) tego rozporządzenia oraz naruszenia art. 52 ust. 1 lit. b) omawianego rozporządzenia.

12.

Sąd zbadał na wstępie zarzut drugi, w którym BSGE utrzymywał, że Piąta Izba Odwoławcza naruszyła art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009 ze względu na to, iż uznała ona, że sporny znak towarowy nie zawiera opisu rozpatrywanych towarów i usług. Oddalił on ten zarzut, orzekając w istocie w pkt 27 zaskarżonego wyroku, iż skoro zamek Neuschwanstein stanowi przede wszystkim obiekt muzealny, nie jest jako taki miejscem wytwarzania towarów ani świadczenia usług, tak że sporny znak towarowy nie może wskazywać pochodzenia geograficznego towarów i usług nim objętych.

13.

Sąd oddalił także zarzut pierwszy, w którym BSGE utrzymywał, że Piąta Izba Odwoławcza EUIPO naruszyła art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 z uwagi na to, iż uznała ona, że sporny znak towarowy nie jest pozbawiony charakteru odróżniającego. W tym względzie orzekł on w istocie w pkt 41 i 42 zaskarżonego wyroku, że rozpatrywane towary i usługi są towarami przeznaczonymi do bieżącego użytku i usługami życia codziennego, które odróżniają się od towarów pamiątkowych i innych usług związanych z działalnością turystyczną wyłącznie poprzez nadaną im nazwę, oraz że elementem słownym składającym się na sporny znak towarowy jest fantazyjna nazwa niestanowiąca opisu sprzedawanych lub oferowanych towarów i usług.

14.

Sąd oddalił następnie zarzut trzeci, w którym BSGE utrzymywał, że Piąta Izba Odwoławcza naruszyła art. 52 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 z uwagi na to, iż uznała ona, że nie można ustalić, że Wolny Kraj Bawaria działał w złej wierze. Orzekł on bowiem w tym względzie w pkt 55 zaskarżonego wyroku, że BSGE nie przedstawił dowodów pozwalających na wykazanie obiektywnych okoliczności, w których Wolny Kraj Bawaria miał dowiedzieć się o tym, iż BSGE lub inne osoby trzecie sprzedają niektóre z rozpatrywanych towarów i usług.

15.

W konsekwencji Sąd oddalił skargę w całości.

16.

W odwołaniu BSGE wnosi do Trybunału o:

17.

EUIPO wnosi do Trybunału o oddalenie odwołania i obciążenie BSGE kosztami postępowania.

18.

Wolny Kraj Bawaria wnosi do Trybunału o oddalenie odwołania i obciążenie BSGE kosztami postępowania, w tym kosztami przez niego poniesionymi.

19.

Na rozprawie, która odbyła się w dniu 29 listopada 2017 r., zwrócono się do BSGE, EUIPO i Wolnego Kraju Bawarii o skoncentrowanie ich uwag ustnych na drugiej części zarzutu pierwszego i pierwszej części zarzutu drugiego odwołania.

20.

Zgodnie z wnioskiem Trybunału niniejsza opinia została skoncentrowana na drugiej części zarzutu pierwszego i pierwszej części zarzutu drugiego odwołania.

21.

W drugiej części zarzutu pierwszego BSGE zarzuca Sądowi naruszenie interesu ogólnego leżącego u podstaw art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009 oraz orzecznictwa wynikającego w szczególności z wyroku z dnia 4 maja 1999 r., Windsurfing Chiemsee (C‑108/97 i C‑109/97, EU:C:1999:230), poprzez orzeczenie w pkt 27 zaskarżonego wyroku, iż zamek Neuschwanstein nie jest jako taki miejscem wytwarzania towarów ani świadczenia usług, tak że sporny znak towarowy nie może wskazywać pochodzenia geograficznego towarów i usług nim objętych.

22.

Zdaniem BSGE zamek Neuschwanstein można umiejscowić pod względem geograficznym, a w konsekwencji oznaczenie „NEUSCHWANSTEIN” może wskazywać pochodzenie geograficzne w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009 ze względu na sprzedaż w tym miejscu towarów i usług objętych spornym znakiem towarowym.

23.

EUIPO i Wolny Kraj Bawaria zgadzają się z analizą przeprowadzoną przez Sąd w pkt 27 zaskarżonego wyroku.

24.

Zdaniem EUIPO z akt sprawy nie wynika, że sporny znak towarowy jest używany do sprzedaży konkretnych pamiątek i oferowania konkretnych usług, w wyniku czego właściwy krąg odbiorców miałby sądzić, iż chodzi o oznaczenie pochodzenia geograficznego. Uważa ono, że towary i usługi objęte spornym znakiem towarowym są przeznaczone do bieżącego użytku, nie mają szczególnych cech charakterystycznych i mogą stać się pamiątkowe wyłącznie wskutek opatrzenia ich oznaczeniem „NEUSCHWANSTEIN”.

25.

Wolny Kraj Bawaria uważa, że art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009 może stanowić podstawę wykluczenia rejestracji nazw przedmiotów, które można umiejscowić geograficznie, jako unijnych znaków towarowych, ale tylko w przypadku gdy rozpatrywane oznaczenie ma obiektywnie opisowy charakter w odniesieniu do towarów i usług objętych zgłoszeniem, co nie ma miejsca w przypadku towarów i usług objętych spornym znakiem towarowym.

26.

Zdaniem bowiem Wolnego Kraju Bawarii przyjemne odczucia lub pozytywne skojarzenia, jakie sporny znak towarowy mógłby wzbudzić we właściwym kręgu odbiorców, oraz miejsce sprzedaży towarów i usług objętych tym znakiem towarowym nie mogą być wystarczające do uznania, że oznaczenie NEUSCHWANSTEIN wskazuje pochodzenie geograficzne w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009.

27.

Artykuł 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009 uniemożliwia rejestrację znaków towarowych złożonych wyłącznie z oznaczeń lub wskazówek mogących służyć w obrocie do określenia między innymi pochodzenia geograficznego towaru lub świadczenia usługi, dla których wnosi się o rejestrację.

28.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem „[w] ten sposób art. [7] ust. 1 lit. c) [rozporządzenia nr 207/2009] służy realizacji celu leżącego w interesie ogólnym, który wymaga, aby oznaczenia lub wskazówki mogące służyć do opisywania kategorii towarów lub usług, dla których wnosi się o rejestrację, mogły być swobodnie używane przez wszystkich, w tym jako znaki wspólne lub w ramach złożonych lub graficznych znaków towarowych. Przepis ten stoi zatem na przeszkodzie zastrzeganiu takich oznaczeń lub wskazówek na rzecz jednego tylko przedsiębiorcy z tytułu ich rejestracji w charakterze znaku towarowego” ( 2 ).

29.

Dokładniej w odniesieniu do oznaczeń i wskazówek mogących służyć do wskazywania pochodzenia geograficznego, a w szczególności nazw geograficznych, Trybunał orzekł, że „istnieje interes ogólny w zachowaniu ich dostępności, w szczególności ze względu na ich zdolność nie tylko do ewentualnego wskazywania jakości i innych właściwości danych kategorii towarów, ale również z uwagi na ich zdolność do wpływania w różny sposób na preferencje konsumentów, przykładowo poprzez przypisanie towarów miejscu, które może wzbudzić pozytywne odczucia” ( 3 ).

30.

Na podstawie tego względu interesu ogólnego Trybunał orzekł, że należy zweryfikować, czy nazwa geograficzna oznacza miejsce wykazujące w odczuciu zainteresowanych odbiorców, rzeczywiście lub potencjalnie, związek z kategorią rozpatrywanych towarów lub usług, oraz czy, jeśli tak jest, należy odmówić rejestracji tej nazwy jako unijnego znaku towarowego ( 4 ).

31.

Wymóg istnienia lub możliwości ustanowienia podobnego związku między rozpatrywanym towarem lub usługą a nazwą geograficzną wynika bowiem z samego pojęcia „pochodzenia geograficznego”. W ten sposób dla odmowy rejestracji nazwy geograficznej jako unijnego znaku towarowego konieczne jest, aby ta nazwa mogła wskazywać pochodzenie, mianowicie istnienie związku między towarem lub usługą a nazwą geograficzną ( 5 ), ponieważ nazwa geograficzna sama w sobie nie wykazuje w sposób automatyczny takiego pochodzenia. Zgodnie z niezwykle obrazowym przykładem podanym przez rzecznika generalnego G. Cosmasa, nikt nie może sądzić, że pióra „Montblanc” pochodzą z góry o tej samej nazwie ( 6 ).

32.

Niemniej jednak, jak orzekł Trybunał, istnienie tego związku między towarem a miejscem geograficznym nie zależy wyłącznie od miejsca, w którym ten towar został wyprodukowany lub mógł zostać wyprodukowany, ale może także zależeć od innych elementów wiążących, jak miejsce, w którym ten towar został wymyślony i zaprojektowany ( 7 ).

33.

W tym względzie Sąd orzekł w pkt 27 zaskarżonego wyroku, że zamek Neuschwanstein nie jest miejscem geograficznym, ale miejscem muzealnym, którego główną funkcją jest zachowanie dziedzictwa, a nie wytwarzanie lub sprzedaż towarów pamiątkowych czy świadczenie usług. Co więcej, zdaniem Sądu zamek Neuschwanstein nie jest znany z artykułów pamiątkowych, które nie są wytwarzane w obrębie zamku, lecz jedynie tam sprzedawane w celach turystycznych. Co za tym idzie, Sąd orzekł, że oznaczenie „NEUSCHWANSTEIN” nie może wskazywać pochodzenia geograficznego w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009.

34.

Prawdą jest, że w tym punkcie swojego wyroku Sąd poczynił szereg ustaleń faktycznych, które nie mogą być kwestionowane w postępowaniu odwoławczym, z wyjątkiem przypadku przeinaczenia faktów, czego BSGE nie podnosi.

35.

Niemniej jednak kwalifikacja prawna pewnych okoliczności faktycznych, w tym w szczególności określenie pochodzenia geograficznego poprzez oznaczenie „NEUSCHWANSTEIN”, może być badana w ramach rozpatrywanego odwołania.

36.

Moim zdaniem kwestia tego, czy – jak utrzymuje BSGE – zamek Neuschwanstein stanowi miejsce geograficzne albo czy jest słynny do tego stopnia, że w odczuciu właściwego kręgu odbiorców nazwa „Neuschwanstein” przeważa nad nazwą miejsca, w którym zamek się znajduje (mianowicie gmina Schwangau), nie jest decydująca. Rozstrzygające jest natomiast to, że oznaczenia lub wskazówki składające się na unijny znak towarowy mogą służyć za podstawę opisania pochodzenia geograficznego towarów lub usług objętych tym znakiem towarowym.

37.

To z tego właśnie względu BSGE zarzuca Sądowi nieuznanie miejsca sprzedaży artykułów pamiątkowych za element wiążący, który może uzasadnić związek między towarami a oznaczeniem „NEUSCHWANSTEIN” i wskazywać w ten sposób pochodzenie geograficzne w rozumieniu pkt 36 wyroku z dnia 4 maja 1999 r., Windsurfing Chiemsee (C‑108/97 i C‑109/97, EU:C:1999:230).

38.

Nie podzielam tego zarzutu z następujących względów.

39.

Należy na wstępie zauważyć, że z prawnego punktu widzenia towary objęte spornym znakiem towarowym nie obejmują artykułów pamiątkowych, ale towary należące dla klas wskazanych w pkt 3 zaskarżonego wyroku, jak na przykład podkoszulki, noże, widelce, talerze, czajniczki itp. Zgodnie bowiem z porozumieniem nicejskim nie ma klasy zatytułowanej „artykuły pamiątkowe”, ponieważ, gdyby istniała, taka klasa byłaby tak różnorodna, że nie mogłaby opisywać szczególnej kategorii towarów. Co więcej, jako przedmioty przypominające o osobie, miejscu lub wydarzeniu, pamiątki są przedmiotami wywołującymi emocje. Ludzkie emocje nie mogą zaś być objęte unijnym znakiem towarowym, ponieważ nie stanowią towarów lub usług w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009. Z tego powodu – wbrew temu, co twierdzi BSGE – w rozpatrywanym odwołaniu nie chodzi o pochodzenie geograficzne artykułów pamiątkowych, ale towarów przeznaczonych do bieżącego użycia.

40.

Jeśli chodzi o miejsce sprzedaży jako element wiążący towar z miejscem geograficznym, z brzmienia punktu 36 wyroku z dnia 4 maja 1999 r., Windsurfing Chiemsee (C‑108/97 i C‑109/97, EU:C:1999:230), wynika, że Trybunał nie ograniczył elementów wiążących do miejsca wytwarzania rozpatrywanych towarów, ponieważ orzekł, iż „nie można wykluczyć, że związek między kategorią towarów a miejscem geograficznym zależy od innych elementów wiążących, na przykład okoliczności, że towary zostały wymyślone i zaprojektowane w rozpatrywanym miejscu geograficznym”.

41.

Nie oznacza to jednak nieuchronnie, że miejsce sprzedaży może stanowić element wiążący między towarem lub usługą a rozpatrywanym miejscem, i to nawet w przypadku artykułów pamiątkowych. Jak przyznaje BSGE w pkt 28 odwołania, jest całkiem możliwe, że artykuł pamiątkowy opatrzony spornym znakiem towarowym jest sprzedawany poza otoczeniem zamku Neuschwanstein. Samo istnienie tej możliwości wzmacnia argument, zgodnie z którym miejsce sprzedaży artykułu opatrzonego spornym znakiem towarowym niekoniecznie jest elementem wiążącym ten artykuł z zamkiem Neuschwanstein.

42.

Wreszcie miejsce sprzedaży jako takie nie może wykazać pochodzenia geograficznego, ponieważ miejsce sprzedaży towaru nie opisuje jego właściwości, jakości ani innych cech ( 8 ), a w konsekwencji właściwy krąg odbiorców nie może przypisywać towarowi właściwości, jakości lub innych cech na podstawie okoliczności, że został on zakupiony w określonym miejscu geograficznym. Właściwy krąg odbiorców może natomiast dopatrywać się podobnego związku między towarem a miejscem geograficznym jego wytworzenia lub jego wymyślenia i zaprojektowania poprzez uznanie, że towarowi przysługują właściwości, jakość lub inne cechy (w szczególności technika, tradycja, rzemiosło) ze względu na to, iż został on wytworzony lub wymyślony i zaprojektowany w określonym miejscu geograficznym. Na przykład właściwy krąg odbiorców przypisuje pewne cechy porcelanie z Limoges, tak że jeśli chodzi o towary porcelanowe, oznaczenie „Limoges” stanowi opis pochodzenia geograficznego.

43.

W niniejszej sprawie BSGE nie twierdzi, że właściwy krąg odbiorców przypisuje lub może przypisywać określone właściwości, jakość lub inne cechy towarom i usługom objętym spornym znakiem towarowym na podstawie okoliczności, że zostały one sprzedane w obrębie zamku Neuschwanstein. Jak bowiem Sąd orzekł w pkt 27 zaskarżonego wyroku, „zamek Neuschwanstein nie jest znany z artykułów pamiątkowych, które sprzedaje, ani z usług, które oferuje”.

44.

Z tych powodów jestem zdania, że orzekając w pkt 27 zaskarżonego wyroku, iż sporny znak towarowy nie może wskazywać pochodzenia geograficznego towarów i usług nim objętych, Sąd nie naruszył prawa przy interpretacji i zastosowaniu art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009. Co za tym idzie, należy oddalić drugą część zarzutu pierwszego.

45.

W pierwszej części zarzutu drugiego BSGE utrzymuje w istocie, że orzekając w pkt 41 i 42 zaskarżonego wyroku, iż sporny znak towarowy ma odróżniający charakter, Sąd naruszył art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009, ponieważ samo opatrzenie oznaczeniem „NEUSCHWANSTEIN” artykułów pamiątkowych nie może być wystarczające do odróżnienia towarów i usług objętych spornym znakiem towarowym od towarów i usług sprzedawanych i świadczonych w okolicy zamku Neuschwanstein.

46.

Co więcej, BSGE utrzymuje, że Sąd popadł w swoim rozumowaniu w błędne koło, stwierdzając w pkt 41 zaskarżonego wyroku, iż oznaczenie „NEUSCHWANSTEIN” oznacza nie tylko zamek jako miejsce muzealne, ale także sam sporny znak towarowy. Dotyczy to także pkt 42 zaskarżonego wyroku, w którym Sąd orzekł, że sporny znak towarowy pozwala na sprzedawanie i świadczenie pod tym szyldem towarów i usług, których jakość może być kontrolowana przez Wolny Kraj Bawarię, podczas gdy nie wskazuje to na odróżniający charakter oznaczenia „NEUSCHWANSTEIN”, ale jest konsekwencją rejestracji tego oznaczenia jako unijnego znaku towarowego. W ten sposób Sąd przedwcześnie podjął decyzję co do tego, czy omawiane oznaczenie może stanowić unijny znak towarowy, czy nie.

47.

EUIPO i Wolny Kraj Bawaria uważają, że pierwsza część zarzutu drugiego jest niedopuszczalna, ponieważ nie podniesiono w niej kwestii prawnej oraz zmierza ona do przeprowadzenia przez Trybunał ponownej oceny odróżniającego charakteru oznaczenia „NEUSCHWANSTEIN”. EUIPO podkreśla, że w obrocie gospodarczym często zdarza się, iż muzea, spółki obsługujące obiekty kultury lub miejsca turystyczne lub kulturalne sprzedają towary odpowiednio pod własnymi nazwami; zaś te nazwy używane są jako znaki towarowe.

48.

Posiłkowo Wolny Kraj Bawaria podnosi, że pierwsza część zarzutu drugiego jest bezzasadna. Sąd ustalił bowiem, że zainteresowanemu kręgowi odbiorców znana jest okoliczność, iż atrakcje turystyczne oraz muzea stanowią przedsiębiorstwa, które nie tylko świadczą usługi rozrywki kulturalnej, lecz obecnie także wytwarzają i sprzedają towary pod nazwą swego przedsiębiorstwa dla uzupełnienia głównych usług. Słusznie również Sąd orzekł w pkt 43 zaskarżonego wyroku, że właściwy krąg odbiorców nie postrzega spornego znaku towarowego wyłącznie jako odniesienia do zamku, ale przynajmniej również jako „wskazanie pochodzenia handlowego rozpatrywanych towarów i usług”.

49.

Podobnie jak EUIPO i Wolny Kraj Bawaria uważam, że w zakresie, w jakim BSGE zarzuca Sądowi uzasadnienie odróżniającego charakteru oznaczenia „NEUSCHWANSTEIN” stwierdzeniem, iż oznaczenie to określa nie tylko zamek jako muzeum, ale także sporny znak towarowy jako taki, zmierza on do przeprowadzenia przez Trybunał ponownej oceny omawianego oznaczenia, które jego zdaniem nie ma odróżniającego charakteru i może być postrzegane przez właściwy krąg odbiorców wyłącznie jako odnoszące się do zamku. Jak więc wynika z utrwalonego orzecznictwa Trybunału ( 9 ), taka argumentacja nie może być przedmiotem odwołania, z zastrzeżeniem przeinaczenia okoliczności faktycznych i dowodów, które nie zostało podniesione w niniejszej sprawie.

50.

Natomiast w zakresie, w jakim BSGE zarzuca Sądowi niewystarczające uzasadnienie stwierdzenia, zgodnie z którym sporny znak towarowy ma odróżniający charakter, podnosi on kwestię prawną, która może zostać jako taka podniesiona w ramach odwołania ( 10 ).

51.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem uzasadnienie wyroku powinno przedstawiać w sposób jasny i jednoznaczny rozumowanie Sądu, pozwalając zainteresowanym na poznanie powodów wydanego orzeczenia, a Trybunałowi na dokonanie jego kontroli ( 11 ).

52.

Moim zdaniem pkt 41–43 zaskarżonego wyroku nie cechują się niewystarczającym uzasadnieniem ze względów przedstawionych poniżej.

53.

W pkt 41 zaskarżonego wyroku wskazano w istocie, że towary i usługi objęte spornym znakiem towarowym to towary służące do bieżącego użytku i usługi życia codziennego, które odróżniają się od artykułów pamiątkowych i innych usług związanych z działalnością turystyczną jedynie poprzez swoją nazwę, ponieważ oznacza ona nie tylko zamek jako miejsce muzealne, ale także sporny znak towarowy jako taki. Jeśli chodzi o towary i usługi objęte tym znakiem towarowym, Sąd orzekł, że rozpatrywane towary są nie wytwarzane, lecz jedynie sprzedawane w obrębie zamku Neuschwanstein oraz że rozpatrywane usługi nie wszystkie były oferowane na miejscu.

54.

Opis rozpatrywanych towarów i usług jako towarów i usług przeznaczonych do bieżącego użytku i życia codziennego, które różnią się od innych towarów (artykułów pamiątkowych) i usług dotyczących działalności turystycznej jedynie poprzez swoją nazwę, stanowi ustalenie faktyczne, którego BSGE nie może kwestionować w postępowaniu odwoławczym, poza przypadkiem przeinaczenia, którego on nie podniósł. Dotyczy to także ustalenia, zgodnie z którym z jednej strony towary objęte spornym znakiem towarowym nie zostały wytworzone w obrębie zamku Neuschwanstein, ale są tam sprzedawane, oraz z drugiej strony usługi objęte spornym znakiem towarowym nie wszystkie są oferowane na miejscu.

55.

Wbrew temu, co utrzymuje BSGE, rozumowanie Sądu polegające na orzeczeniu, że oznaczenie „NEUSCHWANSTEIN” jest jednocześnie spornym znakiem towarowym i nazwą zamku, w którym towary i usługi objęte tym znakiem towarowym są sprzedawane, nie ma charakteru błędnego koła.

56.

Jeśli bowiem jak w niniejszej sprawie oznaczenie „NEUSCHWANSTEIN” nie opisuje pochodzenia geograficznego towarów i usług objętych tym oznaczeniem, nic zatem z założenia nie stoi na przeszkodzie, aby Wolny Kraj Bawaria zarejestrował jako unijny znak towarowy nazwę miejsca muzealnego, którego jest właścicielem. W tym przypadku jest zwykłą rzeczą, że nazwa tego miejsca i znak towarowy są identyczne.

57.

Następnie, w pkt 42 zaskarżonego wyroku, Sąd orzekł, że oznaczenie „NEUSCHWANSTEIN” nie opisuje towarów i usług objętych spornym znakiem towarowym, opierając się na okoliczności, iż to jedynie opatrzenie nim rozpatrywanych towarów i usług pozwala na odróżnienie ich od towarów i usług innych przedsiębiorstw.

58.

Przede wszystkim, jak wskazałem w pkt 39 niniejszej opinii, w porozumieniu nicejskim brak jest klasy towarów lub usług nazwanej „artykułami pamiątkowymi”. W konsekwencji Sąd słusznie zbadał kwestię tego, czy oznaczenie „NEUSCHWANSTEIN” jest opisowe względem objętych nim towarów i usług przeznaczonych do bieżącego użytku i życia codziennego, a nie względem artykułów pamiątkowych.

59.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem unijny znak towarowy nie może być opisowy, lecz powinien „umożliwiać identyfikację towaru, dla którego wnosi się o rejestrację, jako pochodzącego z określonego przedsiębiorstwa, a więc odróżnienie tego towaru od towarów innych przedsiębiorstw” ( 12 ).

60.

Sąd słusznie orzekł, że skoro jest to fantazyjna nazwa oznaczająca „nowy łabędzi kamień”, oznaczenie NEUSCHWANSTEIN nie może opisywać towarów i usług objętych spornym znakiem towarowym, ponieważ nie opisuje ono ich właściwości, jak opisywałoby je na przykład oznaczenie słowne „ecoDoor” w odniesieniu do towarów cechujących się efektywnością energetyczną ( 13 ).

61.

W niniejszej sprawie jedyny związek, jaki mógłby istnieć zdaniem BSGE między oznaczeniem „NEUSCHWANSTEIN” a towarami i usługami objętymi spornym znakiem towarowym, stanowi miejsce ich sprzedaży w otoczeniu zamku o tej samej nazwie. Jak już zaś wyjaśniłem w pkt 42 niniejszej opinii, miejsce sprzedaży nie jest właściwością towarów i usług objętych spornym znakiem towarowym ( 14 ).

62.

Można więc łatwo zgodzić się z rozumowaniem Sądu, zgodnie z którym to samo opatrzenie nieopisowym oznaczeniem „NEUSCHWANSTEIN” (niemającym, w odczuciu zainteresowanego kręgu odbiorców, żadnego związku z rozpatrywanymi towarami i usługami poza miejscem ich sprzedaży w obrębie zamku o tej samej nazwie) pozwala właściwemu kręgowi odbiorców na odróżnienie rozpatrywanych towarów i usług od towarów i usług innych przedsiębiorstw.

63.

W pkt 43 zaskarżonego wyroku Sąd oddalił argument BSGE i Piątej Izby Odwoławczej, zgodnie z którym oznaczenie „NEUSCHWANSTEIN” jest reklamą lub sloganem. Natomiast stwierdził on, że pozwala ono właściwemu kręgowi odbiorców zarówno na odróżnienie pochodzenia handlowego towarów i usług objętych spornym znakiem towarowym, jak i na nawiązanie do wizyty w zamku. Ta podwójna funkcja stanowi bowiem nieuniknioną konsekwencję decyzji właściciela miejsca muzealnego o zarejestrowaniu nazwy tego miejsca jako unijnego znaku towarowego, co nie jest w żaden sposób zakazane. W tym znaczeniu Sąd uzasadnił odróżniający charakter oznaczenia „NEUSCHWANSTEIN” tym, że pozwala ono właściwemu kręgowi odbiorców na skojarzenie towarów i usług objętych spornym znakiem towarowym z Wolnym Krajem Bawarią.

64.

Z tych powodów uważam, że należy oddalić pierwszą część zarzutu drugiego.

65.

Z tych powodów, i bez uszczerbku dla badania innych zarzutów odwołania, proponuję Trybunałowi oddalenie drugiej części zarzutu pierwszego i pierwszej części zarzutu drugiego odwołania.