1.

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 148 lit. c) rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy kodeks celny ( *2 ), zmienionego rozporządzeniem (WE) nr 648/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 kwietnia 2005 r. ( *3 ) (zwanego dalej „kodeksem celnym”).

2.

Wniosek ten wpisuje się w ramy sporu pomiędzy Staatssecretaris van Financiën (sekretarzem stanu ds. finansów, Niderlandy) a spółką Argos Supply Trading BV (zwaną dalej „Argosem”) w przedmiocie odmowy przez niderlandzkie organy celne udzielenia pozwolenia na korzystanie z procedury uszlachetniania biernego wnioskowanego przez tę spółkę.

3.

Pytanie prejudycjalne wzywa Trybunał do wyjaśnienia zakresu warunków ekonomicznych wymienionych w art. 148 lit. c) kodeksu celnego, jakim podlega udzielenie takiego pozwolenia. Dokładniej, Hoge Raad der Nederlanden (sąd najwyższy Niderlandów) dąży do uzyskania określonych wyjaśnień co do pojęcia „wspólnotowych przetwórców” w rozumieniu tego przepisu, w zakresie w jakim te warunki ekonomiczne odnoszą się do braku poważnego naruszenia ich istotnych interesów.

4.

Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2473/86 z dnia 24 lipca 1986 r. w sprawie procedury uszlachetniania biernego i systemu standardowej wymiany ( *4 ) przewidywało przepisy mające zastosowanie do procedury uszlachetniania biernego do wejścia w życie kodeksu celnego.

5.

Motywy pierwszy, czwarty i szósty tego rozporządzenia stanowiły:

„w ramach międzynarodowego podziału pracy liczne przedsiębiorstwa wspólnotowe korzystają z procedury uszlachetniania biernego, czyli wywozu towarów w celu ich powrotnego przywozu po przetworzeniu, obróbce lub naprawie; a skorzystanie z tej procedury jest uzasadnione względami o charakterze ekonomicznym lub technicznym;

[…]

należy ustanowić system częściowego lub całkowitego zwolnienia z należności celnych przywozowych mających zastosowanie do produktów kompensacyjnych lub do towarów, które je zastępują, w celu uniknięcia sytuacji, w której towary wywożone ze Wspólnoty w celu uszlachetnienia nie podlegają należnościom celnym;

[…]

organy celne powinny odmówić skorzystania z procedury uszlachetniania biernego, jeżeli może to poważnie naruszyć istotne interesy wspólnotowych przetwórców;

[…]” [tłumaczenie nieoficjalne].

6.

W art. 84 i nast. kodeks celny ustanawia różne gospodarcze procedury celne. Obejmują one w szczególności procedury uszlachetniania biernego i przetwarzania pod kontrolą celną.

7.

Zgodnie z art. 85 tego kodeksu „[k]orzystanie z każdej gospodarczej procedury celnej uzależnione jest od uzyskania pozwolenia organów celnych”.

8.

Artykuł 145 rzeczonego kodeksu stanowi:

„1.   Procedura uszlachetniania biernego pozwala […] na dokonanie czasowego wywozu towarów wspólnotowych poza obszar celny Wspólnoty w celu poddania ich procesom uszlachetniania oraz na dopuszczenie do swobodnego obrotu produktów powstałych w wyniku tych procesów, z całkowitym lub częściowym zwolnieniem z należności celnych przywozowych.

2.   Wobec wywożonych czasowo towarów wspólnotowych stosuje się należności celne wywozowe, środki polityki handlowej oraz inne formalności wymagane dla wyprowadzenia towaru wspólnotowego poza obszar celny Wspólnoty.

3.   Niżej wymienione określenia oznaczają:

[…]”.

9.

Zgodnie z art. 148 lit. c) tego kodeksu pozwolenie na korzystanie z procedury uszlachetniania biernego jest udzielane, „jeżeli […] nie spowoduje poważnego naruszenia istotnych interesów wspólnotowych przetwórców (warunki ekonomiczne)”.

10.

Artykuł 151 ust. 1 kodeksu celnego przewiduje, że „[c]ałkowite lub częściowe zwolnienie z należności celnych przywozowych, określone w art. 145, polega na odliczeniu od kwoty należności celnych przywozowych za produkty kompensacyjne dopuszczone do obrotu kwoty należności celnych przywozowych, które miałyby zastosowanie w tym samym dniu do towarów wywiezionych czasowo, jeżeli towary te byłyby przywożone na obszar celny Wspólnoty z kraju, gdzie zostały poddane uszlachetnieniu lub ostatniemu procesowi uszlachetniania”.

11.

Artykuł 114 ust. 2 tego kodeksu ma następujące brzmienie:

„Niżej wymienione określenia oznaczają:

[…]

[…]”.

12.

Artykuł 130 kodeksu celnego stanowi, że „[p]rocedura przetwarzania pod kontrolą celną umożliwia użycie towarów niewspólnotowych na obszarze celnym Wspólnoty w procesach zmieniających ich rodzaj lub stan bez stosowania wobec nich należności celnych przywozowych i środków polityki handlowej oraz umożliwia dopuszczenie do swobodnego obrotu produktów powstających w takich procesach z zastosowaniem właściwych dla nich należności celnych przywozowych. Takie produkty nazywane są produktami przetworzonymi”.

13.

Artykuł 133 rzeczonego kodeksu stanowi:

„Pozwolenie udzielane jest wyłącznie:

[…]

14.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiające unijny kodeks celny (wersja przekształcona) ( *5 ) (zwany dalej „nowym kodeksem celnym”) w art. 211 obecnie przewiduje przesłanki udzielenia pozwolenia mające zastosowanie do wszystkich gospodarczych procedur celnych (zwanych dalej „procedurami specjalnymi”). Na podstawie art. 211 ust. 4 lit. b), który konkretnie dotyczy procedur przetwarzania ( *6 ), pozwolenia udziela się wyłącznie wtedy, gdy m.in. „pozwolenie na korzystanie z procedury przetwarzania nie ma negatywnego wpływu na istotne interesy producentów unijnych”. Zgodnie z art. 288 nowego kodeksu celnego ( *7 ) przepis będzie miał zastosowanie od dnia 1 maja 2016 r.

15.

Rozporządzenie Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiające przepisy w celu wykonania rozporządzenia nr 2913/92 (Dz.U. 1993, L 253, s. 1 – wyd. spec. w jęz. polskim, rozdz. 2, t. 6, s. 3), zmienione rozporządzeniem Komisji (WE) nr 214/2007 z dnia 28 lutego 2007 r. (Dz.U. 2007, L 62, s. 6, zwane dalej „rozporządzeniem wykonawczym”), w tytule III pod nazwą „Gospodarcze procedury celne” zawiera rozdział 1 zatytułowany „Przepisy podstawowe wspólne dla więcej niż jednej procedury”.

16.

W tych ramach art. 502 tego rozporządzenia stanowi:

„1.   Z wyjątkiem sytuacji, gdy warunki ekonomiczne uważane są za wypełnione zgodnie z rozdziałem [6], pozwolenie nie zostaje przyznane bez sprawdzenia warunków ekonomicznych przez organy celne.

[…]

4.   Dla procedury uszlachetnienia biernego (rozdział 6), przez sprawdzenie ustala się, czy:

17.

Zgodnie z art. 503 lit. a) tego rozporządzenia organy celne są uprawnione do sprawdzenia warunków ekonomicznych, angażującego Komisję. Artykuł 504 tegoż rozporządzenia reguluje procedurę na wypadek skorzystania z takiego uprawnienia w następujący sposób:

„1.   W przypadku gdy rozpoczyna się sprawdzanie, zgodnie z art. 503 sprawa zostaje przesłana do Komisji. Zawiera ona wyniki już przeprowadzonego sprawdzenia [badania].

2.   Komisja wysyła potwierdzenie otrzymania sprawy lub, w przypadku podejmowania działań z własnej inicjatywy, powiadamia o tym zainteresowane organy celne. W konsultacji z nimi Komisja określa, czy wymagane jest sprawdzenie [przeprowadzenie badania] warunków ekonomicznych w ramach komitetu.

[…]

4.   Rozstrzygnięcie komitetu jest brane pod uwagę przez zainteresowane organy celne oraz przez jakiekolwiek inne organy celne mające do czynienia z podobnymi pozwoleniami bądź wnioskami.

[…]”.

18.

Na podstawie art. 551 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego „[p]rocedura przetwarzania pod kontrolą celną ma zastosowanie do towarów, których przetworzenie prowadzi do powstania produktów podlegających niższej kwocie należności przywozowych niż ta, która jest stosowana do towarów przywożonych”.

19.

Artykuł 585 ust. 1 tego rozporządzenia, który znajduje się w rozdziale 6 tytułu III pod nagłówkiem „Uszlachetnianie bierne” przewiduje, że „[z] wyjątkiem przypadków, gdy istnieją przesłanki do odmiennej oceny sytuacji, uważa się, że istotne interesy przetwórców wspólnotowych nie zostały poważnie naruszone”.

20.

Międzynarodowa konwencja dotycząca uproszczenia i harmonizacji postępowania celnego podpisana w Kioto w dniu 18 maja 1973 r., w zmienionej wersji (zwana dalej „poprawioną konwencją z Kioto”), weszła w życie w dniu 3 lutego 2006 r. Jak wynika z jej preambuły, konwencja ta ma na celu uproszczenie i harmonizację postępowania celnego umawiających się stron.

21.

Konwencja ta zawiera ogólny załącznik oraz załączniki szczególne ( *8 ). Każdemu załącznikowi towarzyszą wytyczne, których teksty nie są wiążące dla umawiających się stron ( *9 ).

22.

Załącznik szczególny F, zatytułowany „Przetwarzanie”, w rozdziale 2 przewiduje przepisy mające zastosowanie do procedury uszlachetniania biernego. Wytyczne dotyczące załącznika szczególnego F do poprawionej konwencji z Kioto (zwane dalej „wytycznymi z Kioto”) w rozdziale 2 zatytułowanym „Uszlachetnianie bierne” pod tytułem „Warunki ekonomiczne” stanowią:

„Nie udziela się pozwolenia na korzystanie z procedury uszlachetniania biernego, jeżeli zamierzone czynności mogą spowodować poważne naruszenie istotnych interesów krajowych przetwórców lub producentów.

W wypadku procedury uszlachetniania biernego trudno jest określić interesy ekonomiczne kraju, bowiem nawet jeśli procedura ta jest zasadniczo korzystna do zastosowania za granicą, stanowi też element obniżenia kosztów produkcji krajowych producentów.

Należy zatem znaleźć równowagę pomiędzy maksymalnym obniżeniem całkowitych kosztów przedsiębiorców krajowych dzięki możliwości podwykonawstwa za granicą i zastrzeżenia procesów uszlachetniania dla innych przedsiębiorców krajowych, z ryzykiem uczynienia przemysłu krajowego mniej konkurencyjnym” [tłumaczenie nieoficjalne].

23.

Unia przystąpiła do poprawionej konwencji z Kioto decyzją Rady 2003/231/WE z dnia 17 marca 2003 r. dotyczącą przystąpienia Wspólnoty Europejskiej do Protokołu zmian do Międzynarodowej konwencji dotyczącej uproszczenia i harmonizacji postępowania celnego (konwencji z Kioto) ( *10 ). Unia nie przystąpiła jednak do dodatku III do protokołu zmian, który odpowiada załącznikom szczególnym do poprawionej konwencji z Kioto ( *11 ).

24.

W dniu 30 czerwca 2008 r. na podstawie art. 85 kodeksu celnego Argos złożył do niderlandzkiego inspektora celnego wniosek o pozwolenie na procedurę uszlachetniania biernego. Spółka zamierzała objąć tą procedurą benzynę pochodzenia wspólnotowego przeznaczoną na wywóz w celu zmieszania z bioetanolem pochodzącym z państwa trzeciego, który nie został wprowadzony do swobodnego obrotu w Unii. W wyniku tego zmieszania w stosunku około 15 jednostek benzyny na 85 jednostek bioetanolu Argos uzyskałby etanol 85 (zwany dalej „E 85”), biopaliwo możliwe do użycia w niektórych pojazdach odpowiednio przystosowanych, zwanych pojazdami typu „flex fuel”.

25.

Zgodnie z tym wnioskiem Argos zamierzał przeprowadzić to zmieszanie na pełnym morzu. Benzyna i bioetanol miały zostać załadowane w porcie niderlandzkim na pokład statku, do dwóch osobnych komór rozdzielonych przegrodą. Po wyjściu statku poza wody terytorialne Unii przegroda zostałaby usunięta w ten sposób, że doszłoby do wymieszania obydwu składników, a efekt fal wzmacniałby ten proces. Następnie statek wracałby do Niderlandów.

26.

Uzyskana w ten sposób benzyna E 85 zostałaby zgłoszona organom celnym do wprowadzenia do swobodnego obrotu w Unii i objęta cłem przywozowym dla tego produktu (według stawki 6,5% ad valorem). Stosowanie procedury uszlachetniania biernego pozwoliłoby Argosowi na skorzystanie z obniżenia cła do kwoty równej cłu (według stawki 4,7% ad valorem), jakie miałoby zastosowanie w tym samym dniu do benzyny pochodzenia wspólnotowego, gdyby została ona przywieziona i wprowadzona do swobodnego obrotu w Unii z miejsca, w którym została zmieszana.

27.

Inspektor celny przedłożył wniosek Argosa Komisji Europejskiej celem zbadania, czy spełnione były warunki ekonomiczne, od jakich art. 148 lit. c) kodeksu celnego uzależnia udzielenie pozwolenia na procedurę uszlachetniania biernego ( *12 ). Komisja zwróciła się o opinię do Komitetu Kodeksu Celnego (zwanego dalej „Komitetem”) ( *13 ).

28.

Komitet uznał, że należy odmówić Argosowi pozwolenia na procedurę uszlachetniania biernego na tej podstawie, iż warunki te nie zostały spełnione. Wniosek ten został przyjęty na podstawie argumentów przedstawionych przez Komisję na spotkaniu Komitetu, które odbyło się w dniu 11 listopada 2009 r. Komisja twierdziła, że przywieziona benzyna E 85 znajdowała się w bezpośredniej konkurencji z bioetanolem wspólnotowym, ponieważ E 85 składa się głównie z bioetanolu. W 2008 r. niemal połowa zdolności produkcyjnych etanolu przemysłowego Unii nie została wykorzystana. Według Komisji przywóz bioetanolu w znacznych ilościach w konsekwencji spowodowałby poważne naruszenie istotnych interesów wspólnotowych producentów bioetanolu.

29.

Decyzją z dnia 13 kwietnia 2010 r. inspektor celny, powołując się na te argumenty, oddalił wniosek Argosa.

30.

Gdy Rechtbank te Haarlem (sąd rejonowy w Haarlem) oddalił skargę Argosa, spółka ta wniosła apelację do Gerechtshof te Amsterdam (sądu apelacyjnego w Amsterdamie). Sąd ten zakwestionował orzeczenie sądu pierwszej instancji w szczególności na tej podstawie, że należało ocenić, czy przetworzenie benzyny wspólnotowej w E 85 w ramach procedury uszlachetniania biernego prowadziło do naruszenia interesów nie wspólnotowych producentów bioetanolu, lecz wspólnotowych producentów E 85. Zdaniem tego sądu, jeżeli inspektor celny uznał, iż nie dysponował informacjami wskazującymi na to, że korzystanie z wnioskowanej procedury prowadziło do naruszenia istotnych interesów tych ostatnich producentów, powinien był uznać warunki ekonomiczne tej procedury za spełnione, zgodnie z domniemaniem przewidzianym w art. 585 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego. Sekretarz stanu ds. finansów złożył więc skargę kasacyjną do Hoge Raad der Nederlanden (sądu najwyższego Niderlandów).

31.

Sąd ten jest zdania, że wynik kasacji zależy od interpretacji pojęcia „wspólnotowych przetwórców” w rozumieniu art. 148 lit. c) kodeksu celnego, a dokładniej, od kwestii, czy owo pojęcie w niniejszej sprawie obejmuje wspólnotowych producentów bioetanolu.

32.

Sąd ten żywi wątpliwości zwłaszcza co do kwestii, czy do procedury uszlachetniania biernego należy zastosować przez analogię wniosek, jaki wysnuł Trybunał w wyroku Friesland Coberco Dairy Foods ( *14 ) w odniesieniu do procedury przetwarzania pod kontrolą celną. Z wyroku tego wynika, że do celów badania przestrzegania warunków ekonomicznych tej ostatniej procedury należy wziąć pod uwagę warunki ekonomiczne zarówno wspólnotowych producentów produktu końcowego uzyskanego w wyniku przetwarzania, jak i wspólnotowych producentów surowców wykorzystanych podczas tego przetwarzania.

33.

W tych okolicznościach sąd odsyłający postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym:

„Czy zawarte w art. 148 lit. c) [kodeksu celnego] pojęcie »wspólnotowych przetwórców« w ramach badania warunków gospodarczych [ekonomicznych] procedury uszlachetniania biernego należy interpretować w ten sposób, że są nim również objęci wspólnotowi producenci surowców lub produktów pośrednich, które są identyczne z surowcami lub produktami pośrednimi przetwarzanymi w ramach procedury uszlachetniania jako towary niewspólnotowe?”.

34.

Uwagi na piśmie zostały przedstawione przez Argos, rządy grecki i niderlandzki oraz przez Komisję. W rozprawie w dniu 13 stycznia 2016 r. wzięły udział Argos, rząd niderlandzki i Komisja.

35.

Spór w postępowaniu głównym ma źródło w odmowie przez niderlandzkie organy celne udzielenia spółce Argos pozwolenia na skorzystanie z procedury uszlachetniania biernego dla procesu polegającego na wywozie na pełne morze benzyny wspólnotowej w celu zmieszania jej z bioetanolem niewspólnotowym i następnie przywozie uzyskanej w ten sposób benzyny E 85 ( *15 ).

36.

Jak stwierdziła ta spółka na rozprawie, dokonanie tego procesu na pełnym morzu wynika wyłącznie z chęci skorzystania z różnicy w należnościach celnych pomiędzy bioetanolem a E 85.

37.

Uważany za produkt rolny, bioetanol jest objęty cłem przywozowym odpowiadającym obecnie, według Komisji, kwocie około 40% ad valorem ( *16 ). Po zmieszaniu z benzyną, nawet w nieznacznych proporcjach, produkt ten traci charakter produktu rolnego i staje się produktem chemicznym objętym stawką 6,5% ad valorem ( *17 ).

38.

Taryfa obejmująca produkt końcowy (E 85) jest zatem niższa niż taryfa na surowce lub produkty pośrednie (łącznie zwane dalej „produktami pośrednimi” ( *18 )) pochodzenia niewspólnotowego użyte do uzyskania tego produktu (bioetanolu). Sytuacja taka jest zwykle kwalifikowana jako „anomalia taryfowa”, ponieważ stawki przewidziane przez wspólną taryfę celną co do zasady wzrastają w miarę obróbki produktu ( *19 ).

39.

Argos również wyjaśnił na rozprawie, że początkowo zamierzał uzyskać pozwolenie na zmieszanie wspomnianych produktów w ramach procedury przetwarzania pod kontrolą celną ( *20 ). Zastosowanie tej procedury pozwoliłoby jej na przetworzenie w Unii bioetanolu niewspólnotowego, bez objęcia tego produktu cłem przywozowym, a jedynie produktu powstałego z przetworzenia, pod nazwą „produkt przetworzony” (E 85), objęty (niższą) taryfą przy wprowadzaniu do swobodnego obrotu ( *21 ). Dopiero po otrzymaniu odmowy spółka ta za drugim razem zwróciła się z wnioskiem o pozwolenie na dokonanie tego zmieszania na pełnym morzu w ramach procedury uszlachetniania biernego.

40.

Wydaje mi się użyteczne podkreślenie na tym etapie, że Argos nie wybrał drogi, która polegałaby na zmieszaniu, poza Unią, bioetanolu z benzyną wspólnotową objętą procedurą wywozową ( *22 ). Zastosowanie tej procedury nie podlega bowiem uprzedniemu pozwoleniu ( *23 ). Ponadto każdy przedsiębiorca może mieszać, prościej, bioetanol z benzyną niewspólnotową poza Unią w celu przetworzenia go w produkt objęty pozycją taryfową, z którą wiążą się niższe cła. Korzystanie z takich mieszanek przybrało zresztą znaczne rozmiary ( *24 ).

41.

Dokonując zamierzonego procesu w ramach procedury uszlachetniania biernego Argos skorzystałby jednak nie tylko z zastosowania taryf obejmujących E 85 w miejsce taryf dotyczących czystego bioetanolu, lecz także z obniżenia ceł przywozowych dotyczących E 85 w wysokości kwoty (fikcyjnych) ceł mających zastosowanie do benzyny wywożonej tymczasowo (według stawki 4,7% ad valorem ( *25 )). Procedura ta pozwala bowiem podmiotom z niej korzystającym na odliczenie od kwoty należności celnych za towary uzyskane w wyniku uszlachetniania, zwane „produktami kompensacyjnymi”, kwoty ceł przywozowych, jakie zostałyby nałożone na towary wspólnotowe wywiezione czasowo, gdyby towary te zostały powrotnie przywiezione w tym samym stanie ( *26 ).

42.

W niniejszej sprawie niderlandzki inspektor celny odmówił wydania spółce Argos wnioskowanego pozwolenia na procedurę uszlachetniania biernego na tej podstawie, że nie został spełniony wymóg (określony w ramach „warunków ekonomicznych”), wymieniony w art. 148 lit. c) kodeksu celnego, zgodnie z którym takie pozwolenie może być udzielone, „jeżeli […] nie spowoduje poważnego naruszenia istotnych interesów wspólnotowych przetwórców”.

43.

Sąd odsyłający w istocie dąży do ustalenia, czy pojęcie „wspólnotowych przetwórców” w rozumieniu tego przepisu obejmuje wyłącznie wspólnotowych producentów produktów podobnych do produktu kompensacyjnego, jaki planuje się wytworzyć w ramach procedury uszlachetniania biernego (E 85), czy również wspólnotowych producentów produktów podobnych do niewspólnotowych produktów pośrednich przeznaczonych do włączenia do towarów wywożonych czasowo podczas ich uszlachetniania (bioetanol).

44.

Zanim przejdę do tego pytania, odpowiem na niektóre argumenty powołane przez rząd grecki i Komisję, ponieważ, mimo iż te ostatnie formalnie nie podniosły niedopuszczalności pytania, argumenty te zasadniczo mają na celu przekonanie Trybunału o hipotetycznym charakterze owego pytania.

45.

Rząd grecki twierdzi, że procedura uszlachetniania biernego nie ma zastosowania do czynności odbywających się na pełnym morzu, ponieważ art. 151 ust. 1 kodeksu celnego w świetle jego brzmienia wymaga, aby planowane procesy odbywały się w określonym „kraju”.

46.

Zauważam w tym względzie, że sformułowanie użyte w powołanym art. 151 ust. 1 tego kodeksu nie pojawia się w innych istotnych przepisach. Artykuł 145 ust. 1 rzeczonego kodeksu i art. 502 ust. 4 rozporządzenia wykonawczego odnoszą się bowiem odpowiednio do procesów uszlachetniania „poza obszar[em] celny[m] Wspólnoty” i „poza Wspólnotą”.

47.

Biorąc pod uwagę tę rozbieżność terminologiczną, należy poszukiwać interpretacji jak najbardziej zgodnej z celem tej procedury. Zasadniczo polega ona na unikaniu sytuacji, gdy towary wspólnotowe pochodzące ze swobodnego obrotu i wywiezione czasowo celem ich uszlachetnienia nie są obciążone należnościami przy ich powrotnym przywozie w postaci produktów kompensacyjnych ( *27 ). Zamierzone zwolnienie ma zastosowanie niezależnie od miejsca, do jakiego towary zostały chwilowo wysłane.

48.

w świetle takiego celu nie ma znaczenia, że towary te są kierowane na terytorium państwa trzeciego lub do strefy nienależącej do terytorium żadnego państwa (jak pełne morze), o ile strefa ta znajduje się poza obszarem celnym Unii.

49.

W konsekwencji uważam, że procedura uszlachetniania biernego może mieć zastosowanie, gdy dane procesy zachodzą na pełnym morzu ( *28 ).

50.

Na wstępie Komisja kwestionuje założenie sądu odsyłającego oparte na oświadczeniu inspektora celnego na rozprawie przed Gerechtshof te Amsterdam (sądem apelacyjnym w Amsterdamie), zgodnie z którym skorzystanie z procedury uszlachetniania biernego w niniejszej sprawie nie powoduje poważnego naruszenia istotnych interesów wspólnotowych producentów E 85 ( *29 ). W tym kontekście Komisja odsyła do protokołu ze spotkania Komitetu w dniu 11 listopada 2009 r. ( *30 ), z którego wynika, że wspólnotowi producenci zarówno bioetanolu, jak i E 85 uważają, iż ich interesy zostałyby poważnie naruszone poprzez udzielenie pozwolenia na skorzystanie z tej procedury. Zdaniem Komisji pytanie prejudycjalne jest pozbawione podstaw przy założeniu, że zastosowanie tej procedury poważnie naruszałoby istotne interesy wspólnotowych producentów E 85.

51.

Nie wypowiadając się w kwestii, czy Komitet rzeczywiście uznał, iż proces planowany przez Argos mógł poważnie naruszyć istotne interesy wspólnotowych producentów tak bioetanolu, jak i E 85 ( *31 ), zauważam, że takie stwierdzenie w każdym razie nie może skutkować niedopuszczalnością pytania.

52.

Po pierwsze, w zakresie, w jakim argumenty Komisji prowadzą bowiem do zakwestionowania stanu faktycznego takiego, jaki został opisany w postanowieniu odsyłającym, podkreślam, że ocena faktów należy do kompetencji sądu krajowego. Zatem Trybunał może jedynie orzekać o wykładni lub ważności tekstu prawa wspólnotowego w oparciu o fakty przedstawione mu przez sąd krajowy ( *32 ).

53.

Po drugie, jak stwierdził Trybunał w wyroku Friesland Coberco Dairy Foods ( *33 ), wnioski Komitetu nie mają charakteru wiążącego dla krajowych organów celnych ( *34 ). W konsekwencji, nawet gdyby inspektor celny postanowił inaczej ( *35 ), taka okoliczność nie mogłaby unieważnić jego decyzji ani w rezultacie uczynić pytania prejudycjalnego hipotetycznym.

54.

Po potwierdzeniu dopuszczalności tego pytania przeanalizuję je teraz co do istoty.

55.

Według Argosa pojęcie „wspólnotowych przetwórców” w niniejszym wypadku obejmuje wyłącznie wspólnotowych producentów E 85. Inni uczestnicy uważają natomiast, że pojęcie to obejmuje także wspólnotowych producentów bioetanolu.

56.

Te przeciwstawne stanowiska opierają się w szczególności na rozbieżnych informacjach wywnioskowanych z wyroku Friesland Coberco Dairy Foods ( *36 ), w którym Trybunał zinterpretował art. 133 lit. e) kodeksu celnego. Przepis ten ustanawia warunki ekonomiczne procedury przetwarzania pod kontrolą celną i wymaga do tego w szczególności braku ujemnego wpływu na istotne interesy „wspólnotowych producentów podobnych towarów”. W wyroku tym Trybunał stwierdził, że przy badaniu tych warunków należy uwzględnić „nie tylko rynek gotowych produktów, lecz również sytuację ekonomiczną na rynku surowców używanych do produkcji tych produktów” ( *37 ).

57.

Rządy grecki i niderlandzki oraz Komisja opowiadają się za stosowaniem per analogiam do procedury uszlachetniania biernego wniosku wypracowanego przez Trybunał w powyższym wyroku. Natomiast Argos podnosi, że owego wniosku nie można rozszerzać na tę procedurę, mając na względzie różnice dotyczące, z jednej strony, treści przepisów ustanawiających warunki ekonomiczne procedur przetwarzania pod kontrolą celną i uszlachetniania biernego, a z drugiej strony, ich odpowiednich celów.

58.

Ze względów, które przedstawię poniżej, przekonuje mnie pierwsze z tych stanowisk.

59.

Na pierwszy rzut oka niektóre argumenty tekstowe mogą przemawiać za ścisłym odczytaniem art. 148 lit. c) kodeksu celnego.

60.

Przede wszystkim termin „przetwórcy” w swoim ogólnym znaczeniu oznacza prowadzenie działalności polegającej na zmianie stanu istniejącego wcześniej produktu. Pojęcie „wspólnotowych przetwórców” oznaczałoby zatem, jak twierdzi Argos, tylko producentów, którzy przetwarzają pośrednie produkty wspólnotowe podobne do towarów wywożonych czasowo (benzyna) w obrębie Unii w celu uzyskania produktu końcowego podobnego do produktu kompensacyjnego (E 85) ( *38 ).

61.

Następnie art. 148 lit. c) kodeksu celnego odwołuje się do istotnych interesów „wspólnotowych przetwórców”, podczas gdy art. 133 lit. e) tego kodeksu przywołuje interesy „wspólnotowych producentów”. Można byłoby słusznie bronić tezy, że używając odmiennej terminologii w tych dwóch przepisach prawodawca zamierzał przypisać im odrębne znaczenie.

62.

Wreszcie, mimo że kodeks celny nie definiuje pojęcia „przetwórców”, osiem z 23 wersji językowych tego kodeksu wykorzystuje terminy mające te same korzenie, aby określić „przetwórców” w rozumieniu art. 148 lit. c) tego kodeksu i „procesy uszlachetniania” zdefiniowane w art. 114 ust. 2 lit. c) tego kodeksu ( *39 ). Przykładowo, angielska wersja językowa art. 148 lit. c) kodeksu celnego stosuje termin „processors”, który odsyła do wyrażenia „processing” zdefiniowanego w art. 114 ust. 2 lit. c) owego kodeksu. Podobnie przepisy te w niderlandzkiej wersji językowej wspomnianego kodeksu używają odpowiednio terminów „veredelaars” i „veredelingshandelingen”.

63.

Argumenty te nie mogą jednak rozproszyć wszystkich niejasności dotyczących interpretacji art. 148 lit. c) tego kodeksu.

64.

Wersje kodeksu celnego w językach: bułgarskim, estońskim, chorwackim, litewskim i fińskim używają bowiem tych samych wyrazów do określenia „producentów” w rozumieniu art. 133 lit. e) i „przetwórców” w rozumieniu art. 148 lit. c) tego kodeksu. Wyrazy te, które na francuski tłumaczy się słowem „producteurs”, nie oznaczają oddziaływania na wcześniej istniejący produkt.

65.

Ponadto w jedenastu wersjach językowych ( *40 ) termin określający „przetwórców”, użyty w tym ostatnim przepisie, ma te same korzenie co wyrażenie odpowiadające „przetworzeniu” znajdującemu się w art. 114 ust. 2 lit. c) tiret drugie owego kodeksu ( *41 ). Wykładnia czysto językowa prowadziłaby zatem do uwzględnienia wyłącznie interesów przedsiębiorców wspólnotowych wykonujących czynności „przetwarzania” w Unii. Wykluczałaby ona natomiast interesy tych, którzy wykonują tam czynności „obróbki” lub „naprawy”, które jednak stanowią też „procesy uszlachetniania” w rozumieniu art. 114 ust. 2 lit. c) tegoż kodeksu.

66.

W tych okolicznościach uważam, że Trybunał nie może zwolnić się z analizy celów i kontekstu art. 148 lit. c) kodeksu celnego. W szczególności, w świetle rozbieżności pomiędzy wersjami językowymi tego przepisu, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem należy go interpretować „na podstawie ogólnej systematyki i celu regulacji, której część on stanowi” ( *42 ). Z poniżej przedstawionych względów aspekty te narzucają szeroką wykładnię owego przepisu.

67.

Poprzez odstępstwo od zasad przewidzianych w ramach wspólnych procedur celnych, które stanowią przywóz i wywóz, gospodarcze procedury celne pozwalają na uniknięcie niektórych konsekwencji uważanych za szkodliwe dla przemysłu wspólnotowego, które wynikają z zastosowania tych zasad.

68.

Procedura przetwarzania pod kontrolą celną ma na celu utrzymanie w Unii procesów przetwarzania, ponieważ „nałożenie należności celnych na towary zgodnie z ich opisem taryfowym lub ich stanem w momencie przywozu prowadzi do zastosowania wobec nich wyższej stawki niż byłoby to ekonomicznie uzasadnione, która zachęca do przeniesienia pewnych rodzajów działalności gospodarczej poza teren [Unii]” ( *43 ) [tłumaczenie nieoficjalne]. W tym celu system ten pozwala na przetwarzanie w Unii towarów niewspólnotowych bez stosowania wobec nich należności celnych przywozowych, ponieważ tylko produkty przetworzone zostają nimi objęte ( *44 ).

69.

Dokładniej, procedura przetwarzania pod kontrolą celną znajduje zastosowanie, gdy cła przywozowe na produkty przetworzone są niższe niż cła obejmujące produkty pośrednie użyte w procesie przetwórczym ( *45 ). Procedura ta wywodzi zatem swą rację bytu z anomalii taryfowych, które, gdyby nie można było im zaradzić, zachęcałyby do przeniesienia działalności przetwórczej poza Unię.

70.

Procedura uszlachetniania biernego pozwala z kolei uniknąć tego, aby towary wspólnotowe wywożone w celu ich uszlachetnienia nie zostały objęte należnościami celnymi przy ich powrotnym przywozie w postaci produktów kompensacyjnych ( *46 ). System ten ułatwia zatem przeniesienie poza Unię niektórych czynności uszlachetniania, które prawodawca wspólnotowy uznał za uzasadnione ze względów technicznych lub ekonomicznych w ramach międzynarodowego podziału pracy ( *47 ).

71.

Jednakże korzyści, jakiej przysparzają te procedury ich beneficjentom, odpowiada potencjalnie szkoda wyrządzona innym interesom przemysłu wspólnotowego ( *48 ). Świadom takiego ryzyka, prawodawca zadbał o zapewnienie równowagi pomiędzy istniejącymi interesami, uzależniając udzielenie pozwolenia na skorzystanie z nich od przestrzegania określonych warunków ekonomicznych. W ramach zarówno procedury przetwarzania pod kontrolą celną, jak i procedury uszlachetniania biernego mają one na celu uniknięcie, aby stosowanie tych procedur, poprzez dążenie do stymulowania działalności przemysłowej ich beneficjentów, zagrażało „istotnym interesom” innych przedsiębiorców wspólnotowych ( *49 ). Warunki te uniemożliwiają zatem, aby skorzystanie z owych procedur stanowiących odstępstwa od wspólnych systemów celnych osłabiało ponadto przemysł wspólnotowy, który wspiera.

72.

Moim zdaniem to w tym kontekście prawodawca określił warunki ekonomiczne gospodarczych systemów celnych w sposób szeroki i równolegle przyznał znaczne uprawnienia dyskrecjonalne właściwym organom celnym, aby zbadać ich poszanowanie, a także Komitetowi, który w danym wypadku został zobowiązany do wspierania ich w tym celu.

73.

Zatem terminologia użyta w przepisach dotyczących tych warunków powstrzymuje się od objęcia ich badania zbyt wąskim zakresem. Przepisy te nie określają ani szczególnych elementów, jakie należy uwzględnić w ramach tego badania, ani objętych nim rynków. W szczególności art. 133 lit. e) kodeksu celnego odwołuje się do istotnych interesów wspólnotowych producentów „podobnych towarów”, nie wyjaśniając stopnia podobieństwa lub wymaganej zastępowalności. Z kolei art. 148 lit. c) kodeksu celnego i art. 502 ust. 4 rozporządzenia wykonawczego wymieniają istotne interesy „wspólnotowych przetwórców”, nie precyzując rynków, jakich dotyczy ich działalność. Podobnie nowy kodeks celny odsyła lakonicznie do interesów „producentów [Unii]” ( *50 ).

74.

Ponadto organy celne ani nie są zobowiązane do konsultacji z Komisją w kontekście tego badania ( *51 ), ani, gdy postanowią zasięgnąć takiej konsultacji a Komisja z kolei zwróci się do Komitetu, nie są związane wnioskami Komitetu ( *52 ).

75.

W świetle tych rozważań jestem zdania, że rzeczone warunki ekonomiczne powinny być interpretowane i stosowane elastycznie ( *53 ), aby umożliwić właściwym organom celnym w pełni odegranie roli gwarantów równowagi istniejących interesów. Wydaje mi się ponadto uzasadnione, mając na względzie stanowiący odstępstwo charakter gospodarczych procedur celnych, aby warunki ograniczające udzielenie pozwolenia na skorzystanie z nich podlegały szerokiej interpretacji.

76.

Natomiast wydaje mi się sprzeczne z ratio legis procedury uszlachetniania biernego, aby w drodze ścisłej interpretacji warunków ekonomicznych tej procedury owe organy nie miały możliwości uwzględnienia istotnych interesów niektórych przedsiębiorców wspólnotowych, nawet jeśli stwierdzą, że przyznanie możliwości skorzystania z tej procedury mogłoby im przynieść poważną szkodę.

77.

Innymi słowy, służenie celom warunków ekonomicznych tej procedury, jak wynika z pkt 71 niniejszej opinii, moim zdaniem nie dopuszcza rozróżnienia według tego, że zagrożone interesy dotyczą rynku produktów gotowych, produktów pośrednich lub surowców biorących udział w uszlachetnianiu.

78.

Takie odczytanie nie niesie ponadto ryzyka nadmiernego ograniczenia praw wnioskodawców ani utrudnienia procedury udzielenia zezwolenia na procedurę uszlachetniania biernego.

79.

Przypomnę w tym względzie, że na podstawie art. 502 ust. 1 w związku z art. 585 ust. 5 rozporządzenia wykonawczego warunki ekonomiczne procedury uszlachetniania biernego są uważane za spełnione, jeśli nie ma przeciwnych wskazań, w którym to wypadku należy zbadać ich poszanowanie. Ciężar dowodu spełnienia tych warunków nie spoczywa zatem na wnioskodawcy pozwolenia: to do organów celnych należy wykazanie ich nieprzestrzegania. Organy te nie są zresztą w żaden sposób zobowiązane do systematycznego badania rzeczonych warunków w świetle różnych istotnych interesów przemysłu wspólnotowego, jakie mogłyby się liczyć: badanie takie ma miejsce tylko w wypadku istnienia wskazań ryzyka poważnego naruszenia takich interesów.

80.

Moim zdaniem jest to połączenie owego mechanizmu domniemania i elastyczności przyznanej organom celnym, która pozwala pogodzić, z jednej strony, wspieranie interesów wnioskodawców, jak i skuteczność procedur udzielania pozwolenia, a z drugiej strony, ochronę interesów przemysłu wspólnotowego jako całości.

81.

Jak wykazano w pkt 67–71 niniejszej opinii, warunki ekonomiczne związane z procedurami przetwarzania pod kontrolą celną i uszlachetniania biernego służą temu samemu celowi. W całości dążą one do uniknięcia, aby stymulujący skutek stosowania tych procedur dla sektora przemysłu wspólnotowego nie został wyeliminowany przez poważną szkodę wyrządzoną innym jego sektorom. W konsekwencji istniejące interesy moim zdaniem zasługują na uwzględnienie w taki sam sposób w ramach badania warunków ekonomicznych każdej z tych procedur.

82.

W wyroku Friesland Coberco Dairy Foods Trybunał uznał już, że warunki ekonomiczne procedury przetwarzania pod kontrolą celną mają na celu brak ujemnego wpływu na interesy nie tylko wspólnotowych producentów produktów gotowych podobnych do produktów przetworzonych, ale także wspólnotowych producentów produktów pośrednich wykazujących podobieństwo do produktów, które są używane do wytworzenia tych produktów gotowych ( *54 ).

83.

Na poparcie takiego wniosku Trybunał stwierdził, że procedura ta, zwalniając beneficjentów należności celnych od produktów pośrednich przywiezionych z państw trzecich i wykorzystanych w procesie przetwórczym mogłaby zagrozić istotnym interesom ewentualnych wspólnotowych producentów produktów podobnych do tych produktów pośrednich ( *55 ).

84.

To rozumowanie moim zdaniem ma przełożenie per analogiam na procedurę uszlachetniania biernego.

85.

Wprawdzie, ułatwiając uszlachetnianie towarów wspólnotowych poza Unią procedura uszlachetnienia biernego istotnie zagraża interesom przedsiębiorstw wspólnotowych, które przetwarzają te same towary wewnątrz Unii ( *56 ).

86.

Ponadto proces uszlachetniania może oznaczać – lecz nie musi – włączenie produktów niewspólnotowych do towarów (wspólnotowych) wywożonych czasowo. Stosowanie procedury uszlachetniania biernego, w odróżnieniu od przetwarzania pod kontrolą celną, nie powoduje natomiast żadnej korzyści taryfowej z punktu widzenia towarów niewspólnotowych ewentualnie włączonych podczas tego procesu (zwolnienie dotyczy jedynie towarów wywożonych czasowo) ( *57 ). Zdolność owej procedury do przynoszenia szkody interesom wspólnotowych producentów produktów pośrednich nie rzuca się więc bezpośrednio w oczy.

87.

Nawet jeśli w mojej opinii argument ten może wyjaśnić wybór odmiennego brzmienia w większości wersji językowych art. 133 lit. e) i art. 148 lit. c) kodeksu celnego, to i tak procedura uszlachetniania biernego w niektórych sytuacjach może prowadzić do takiego samego konfliktu interesów jak procedura przetwarzania pod kontrolą celną.

88.

Sytuacja faktyczna w sporze głównym zwróciła uwagę na to, że jeżeli taryfy celne na produkty kompensacyjne są niższe od taryf obejmujących niewspólnotowe produkty pośrednie włączone do procesu uszlachetniania biernego, proces taki prowadzi do takiego samego rezultatu jak proces przeprowadzony w ramach procedury przetwarzania pod kontrolą celną.

89.

Po zakończeniu jednego, jak i drugiego z tych procesów cła przywozowe obejmują wyłącznie produkty gotowe, według taryf mających do nich zastosowanie. Niewspólnotowe produkty pośrednie włączone do uszlachetniania lub przetwarzania nie są natomiast objęte cłem jako takie. Zatem niewspólnotowe produkty pośrednie są modyfikowane w celu uzyskania produktu dopuszczonego do swobodnego obrotu w Unii poprzez zapłatę należności celnych niższych od tych, które obciążałyby przywóz owych produktów pośrednich w braku takiej modyfikacji.

90.

Jedyna różnica między tymi dwoma procesami, z punktu widzenia nałożenia ceł, polega zatem na dodatkowej korzyści celnej uzyskanej przez beneficjenta procedury uszlachetniania biernego, czyli zwolnieniu z (fikcyjnych) ceł przywozowych na towary wspólnotowe wywożone czasowo.

91.

W takim wypadku proces uszlachetniania biernego powoduje taki sam konflikt interesów – i zaostrza go wskutek takiego zwolnienia – jaki stwierdził Trybunał w wyroku Friesland Coberco Dairy Foods w kontekście procedury przetwarzania pod kontrolą celną ( *58 ).

92.

W niniejszym wypadku, łącząc benzynę z bioetanolem Argos uzyskiwał korzyść z taryf celnych znacznie niższych od taryf obejmujących przywóz czystego bioetanolu. Niewątpliwie mogłoby to negatywnie wpłynąć na konkurencyjną pozycję wspólnotowych producentów bioetanolu. Taka niekorzystna sytuacja, która wynika z pierwszej części przywozu jako takiego etanolu E 85 w miejsce nieskażonego bioetanolu pogorszyłaby się jeszcze, gdyby na podstawie procedury uszlachetniania biernego cła obciążające przywóz E 85 zostały obniżone o kwotę odpowiadającą (fikcyjnym) cłom na składnik benzyny tego produktu.

93.

Ponadto konsekwencje wskazanej wyżej anomalii taryfowej byłyby tym bardziej znaczne, że bioetanol wchodzi w skład produktu kompensacyjnego w wysokości około 85%. Wnioski Komitetu wskazują zresztą, że, jak potwierdził Argos na rozprawie, E 85 będąca przedmiotem spornego wniosku była przeznaczona, przynajmniej częściowo, do włączenia do benzyny w celu uzyskania typowego paliwa o niższej zawartości bioetanolu (5%), o nazwie E5 ( *59 ). Ta benzyna E 85 miałaby zatem to samo wykorzystanie (poprzez dostosowanie proporcji mieszanych składników) jak czysty bioetanol przeznaczony do zmieszania z benzyną. Właśnie te względy skłoniły Komitet i inspektora celnego do stwierdzenia ryzyka poważnego naruszenia istotnych interesów wspólnotowych producentów bioetanolu.

94.

Bezsporne jest, że korzystanie z procedury przetwarzania pod kontrolą celną do celów dokonania zmieszania planowanego na obszarze celnym Unii mogłoby być przyznane tylko w wypadku braku ryzyka poważnego zagrożenia interesów wspólnotowych producentów bioetanolu. Argos bezskutecznie zresztą domagał się w tym celu pozwolenia ( *60 ).

95.

W tych okolicznościach korzystanie z procedury uszlachetniania biernego nie mogłoby być przyznane a fortiori, ponieważ może wyrządzić interesom wspólnotowych producentów bioetanolu szkodę jeszcze poważniejszą niż ta, jaka wynikałaby ze stosowania procedury przetwarzania pod kontrolą celną.

96.

W konsekwencji uważam, że szeroką interpretację wypracowaną przez Trybunał w wyroku Friesland Coberco Dairy Foods ( *61 ) należy utrzymać także w ramach procedury uszlachetniania biernego.

97.

Argumentacja rozwinięta przez Trybunał tytułem uzupełnienia w pkt 51 tego wyroku, zgodnie z którą przyjęte przezeń podejście „jest jedyną wykładnią, która uwzględnia wymogi wspólnych polityk wspólnotowych, w tym wspólnej polityki rolnej [WPR]”, wydaje mi się równie istotna w niniejszej sprawie. Produkcja bioetanolu w Unii jest bowiem uważana za działalność wchodzącą w zakres WPR, którą mają chronić wysokie należności celne. Proces, jakiego dotyczy wniosek Argosa, skutkowałby uniknięciem tych należności przy skorzystaniu ponadto ze zwolnienia przewidzianego na podstawie procedury uszlachetniania biernego.

98.

Wyjaśnię ponadto, że proponowane przeze mnie stanowisko nie jest sprzeczne z pkt 21 wyroku Wacker Werke, do którego Argos odniósł się w uwagach na piśmie. W wyroku tym Trybunał uznał wprawdzie, że ewentualne wystąpienie anomalii taryfowych przyznających korzyść celną danemu podmiotowi gospodarczemu stanowi „nieodłączne ryzyko” – które należy tolerować – procedury uszlachetniania biernego ( *62 ). Stwierdzenie takie należy jednak odczytywać w świetle jego kontekstu.

99.

W sprawie, która doprowadziła do wydania tego wyroku, rozpatrywana anomalia taryfowa polegała na zróżnicowaniu należności celnych nie pomiędzy produktami kompensacyjnymi i towarami niewspólnotowymi włączonymi podczas uszlachetniania, lecz pomiędzy produktami kompensacyjnymi i towarami wspólnotowymi wywożonymi czasowo. Sprawa ta dotyczyła wyłącznie kwestii, czy do celów obliczania wartości celnej towarów wywożonych czasowo niezbędnej do obliczenia zwolnienia na podstawie tej procedury miało znaczenie, że nałożone na nie (fikcyjne) cła przywozowe przewyższały cła obejmujące produkty kompensacyjne – tak że skorzystanie z procedury uszlachetniania biernego potencjalnie prowadziłoby do całkowitego zwolnienia z ceł przywozowych. Nie chodziło zatem o ocenę, czy konsekwencje anomalii taryfowych mogą bądź nie mogą zostać wzięte pod uwagę przy badaniu warunków ekonomicznych procedury uszlachetniania biernego.

100.

W tym aspekcie pkt 21 wyroku Wacker Werke moim zdaniem nie dostarcza żadnych istotnych wyjaśnień w ramach niniejszej sprawy. W każdym razie Trybunał zadbał o zróżnicowanie stwierdzenia, zgodnie z którym ryzyko wynikające z istnienia anomalii taryfowych co do zasady powinno być tolerowane ( *63 ).

101.

Jak podnoszą rząd grecki i Komisja, treść innych instrumentów prawa międzynarodowego i prawa Unii wspiera bronioną przeze mnie interpretację.

102.

Zatem wytyczne z Kioto wykluczają korzystanie z procedury uszlachetniania biernego, jeżeli planowane procesy mogą poważnie naruszać istotne interesy „krajowych przetwórców lub producentów” ( *64 ). Mimo że wytyczne te nie mają wiążącego charakteru i Unia w każdym razie nie przystąpiła do załącznika, który interpretują ( *65 ), stanowią one jednak istotny element kontekstu. Oferują one bowiem pewne wyjaśnienia co do sposobu, w jaki strony poprawionej konwencji z Kioto pojmują cele i interesy dotknięte procedurą uszlachetniania biernego.

103.

Ponadto art. 211 ust. 4 lit. b) nowego kodeksu celnego, który obejmuje wszystkie procedury przetworzenia ( *66 ), obecnie przewiduje, że pozwolenie na skorzystanie z jednej z nich może być udzielone tylko wtedy, gdy w szczególności nie ma negatywnego wpływu na „istotne interesy producentów [Unii]” ( *67 ). Warunki ekonomiczne tych procedur mają zatem na celu, od dnia 1 maja 2016 r., istotne interesy wszystkich producentów Unii, którzy wytwarzają produkty podobne do produktów przetworzonych lub do produktów pośrednich użytych do przetworzenia.

104.

Nic nie wskazuje na to, aby prawodawca zamierzał w ten sposób wprowadzić istotną zmianę warunków ekonomicznych procedury uszlachetniania biernego ( *68 ). Zmiana ta wydaje się więc odpowiadać trosce o uproszczenie legislacyjne mające na celu zebranie w tym samym przepisie warunków ekonomicznych mających zastosowanie do różnych procedur celnych.

105.

Mając na względzie powyższe rozważania, uważam, iż art. 148 lit. c) kodeksu celnego należy interpretować w ten sposób, że pojęcie „wspólnotowych przetwórców” w rozumieniu tego przepisu obejmuje nie tylko wspólnotowych producentów produktów podobnych do produktów kompensacyjnych, których dotyczy wniosek o wydanie pozwolenia na procedurę uszlachetniania biernego, lecz także wspólnotowych producentów produktów podobnych do niewspólnotowych surowców lub produktów pośrednich przeznaczonych do włączenia do towarów wspólnotowych wywożonych czasowo podczas procesów uszlachetniania, których ów wniosek dotyczy.

106.

Przypomnę w tym kontekście, że skutki, jakie stosowanie procedury uszlachetniania biernego może spowodować względem istotnych interesów tej czy innej kategorii producentów, powinny być rzeczywiście zbadane jedynie według wskazówek, zgodnie z którymi skorzystanie z tej procedury mogłoby poważnie naruszyć owe interesy ( *69 ).

107.

Pomocniczo Komisja zarzuca w istocie, na wypadek udzielenia przez Trybunał odpowiedzi przeczącej na pytanie prejudycjalne, że skorzystanie z procedury uszlachetniania biernego w niniejszej sprawie jest praktyką stanowiącą nadużycie.

108.

Mimo że w niniejszym wypadku proponuję odpowiedź twierdzącą na pytanie prejudycjalne, a sąd odsyłający nie zwrócił się do Trybunału z pytaniem o ewentualne istnienie nadużycia prawa ( *70 ), w trosce o kompletność odniosę się pokrótce do tej problematyki.

109.

Na wstępie podkreślę pomocniczy i wyjątkowy charakter doktryny nadużycia prawa, która stanowi „zawór bezpieczeństwa” pozwalający na odmowę przyznania korzyści uznanej za nieuzasadnioną lub zarządzenie jej zwrotu, podczas gdy prawne przesłanki uzyskania takiej korzyści są ponadto spełnione na płaszczyźnie formalnej.

110.

Na podstawie art. 4 ust. 3 rozporządzenia (WE, Euratom) nr 2988/95 ( *71 ) i zgodnie z utrwalonym orzecznictwem istnienie praktyki stanowiącej nadużycie zakłada połączenie elementu subiektywnego i obiektywnego. Element pierwszy oznacza, że zasadniczym celem danej praktyki jest wykorzystanie korzyści wynikającej z regulacji wspólnotowej poprzez sztuczne stworzenie wymaganych dla jej uzyskania przesłanek ( *72 ). Element drugi wyznacza zbiór okoliczności obiektywnych, wskazując, że mimo formalnego poszanowania przesłanek przewidzianych przez regulacje wspólnotowe zamierzony przez nie cel nie został osiągnięty ( *73 ). Wprawdzie Trybunał może dostarczyć w tym względzie pewnych wskazówek, jednak ostatecznie to do właściwych sądów krajowych należy zbadanie, czy elementy te są spełnione, przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy ( *74 ).

111.

W świetle tych zasad należy dostarczyć sądowi odsyłającemu określonych wskazówek, które mogą być mu pomocne w dokonaniu oceny.

112.

W tym względzie przypominam z góry, że, jak zauważyłem w pkt 35 niniejszej opinii, objęcie benzyny wspólnotowej procedurą uszlachetniania biernego w ramach procesu opisanego we wniosku Argosa w opinii tej spółki nie odpowiada żadnym względom technicznym ani ekonomicznym innym niż uzyskanie korzyści celnych.

113.

W tych okolicznościach, z jednej strony można byłoby stwierdzić element subiektywny, o ile skierowanie na pełne morze benzyny wspólnotowej w celu jej połączenia z bioetanolem wykazuje sztuczny charakter i ma na celu jedynie uniknięcie wyższych należności celnych nakładanych na bioetanol przy skorzystaniu ze zwolnienia z (fikcyjnych) ceł nakładanych na benzynę wywożoną czasowo.

114.

Z drugiej strony, te same względy wiodą mnie do podejrzenia, że przyznanie spółce Argos możliwości skorzystania z tej procedury nie spełnia celu, dla którego została ona utworzona. Jak wynika z pkt 70 niniejszej opinii, polega on na uniknięciu nałożenia należności celnych na towary wspólnotowe wywożone tymczasowo w celu ich uszlachetnienia, jeżeli przeniesienie procesów uszlachetniania odpowiada względom technicznym lub ekonomicznym.

115.

Zatem nawet przy założeniu, że sąd krajowy uzna za nadużycie skorzystanie z procedury uszlachetniania biernego dla procesu przewidzianego w niniejszej sprawie, taka kwalifikacja nie obejmowałaby zwykłej praktyki polegającej na zmieszaniu poza Unią 85% bioetanolu i 15% benzyny i przywozie do Unii uzyskanej w ten sposób benzyny E 85 według obowiązujących ją taryf zamiast taryf nałożonych na bioetanol w stanie czystym ( *75 ).

116.

Moim zdaniem nie ma wątpliwości, że taki proces nie może być zakwalifikowany jako nadużycie. Nikt bowiem nie kwestionuje, że właściwości i wykorzystanie E 85 różnią się od właściwości i wykorzystania bioetanolu ( *76 ). Bowiem, nawet jeśli takie zmieszanie miałoby na celu głównie uniknięcie taryf mających zastosowanie do bioetanolu, odpowiadałoby ono także określonym autonomicznym względom technicznym lub ekonomicznym. Brakowałoby zatem przynajmniej subiektywnego elementu nadużycia prawa.

117.

W świetle powyższych rozważań doktryna nadużycia prawa moim zdaniem może stanowić przeszkodę dla skorzystania z procedury uszlachetniania biernego w sytuacji takiej jak w postępowaniu głównym, z zastrzeżeniem weryfikacji przez sąd odsyłający. Natomiast doktryna ta co do zasady nie może uniemożliwiać importerom korzystania z anomalii taryfowej poprzez przekształcenie bioetanolu przeznaczonego do przywozu do Unii w etanol E 85 w celu zmiany pozycji taryfowej. Ostatecznie do prawodawcy należy sprostowanie takiej anomalii, jeśli uzna on to za stosowne.

118.

Proponuję, aby Trybunał odpowiedział na pytanie skierowane przez Hoge Raad der Nederlanden (sąd najwyższy Niderlandów) w następujący sposób:

Artykuł 148 lit. c) rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy kodeks celny, zmienionego rozporządzeniem Komisji (WE) nr 214/2007 z dnia 28 lutego 2007 r. należy interpretować w ten sposób, że pojęcie „wspólnotowych przetwórców” w rozumieniu tego przepisu obejmuje nie tylko wspólnotowych producentów produktów podobnych do produktów kompensacyjnych, których dotyczy wniosek o pozwolenie na procedurę uszlachetniania biernego, lecz również wspólnotowych producentów produktów podobnych do niewspólnotowych surowców lub produktów pośrednich przeznaczonych do włączenia do towarów wspólnotowych wywożonych czasowo podczas procesów uszlachetniania, których dotyczy ten wniosek.