1.

W przeszłości Trybunał niejednokrotnie już zajmował się uregulowaniami państw członkowskich w zakresie opodatkowania grupowego ( 2 ), w tym również przepisami francuskimi ( 3 ), będącymi przedmiotem niniejszego wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym.

2.

Francuskie przepisy o podatku dochodowym od osób prawnych przewidują, że wypłaty z zysków spółek zależnych dokonywane na rzecz spółek dominujących co do zasady nie są opodatkowane po stronie spółki dominującej. Nie dotyczy to jednak proporcji 5%, symbolizującej koszty powstające po stronie spółki dominującej w związku z jej udziałami w spółce zależnej. Koszty te nie podlegają odliczeniu, ponieważ miały na celu osiągnięcie przez spółkę dominującą przychodów zwolnionych z opodatkowania, tj. wypłat z zysków spółek zależnych.

3.

Wynikające z tej konstrukcji częściowe opodatkowanie wypłat z zysków nie ma jednak miejsca w przypadku, gdy spółka dominująca i spółka zależna podlegają łącznemu opodatkowaniu w ramach tzw. intégration fiscale (grupy podatkowej). Ponieważ spółki zagraniczne zostały pozbawione możliwości uczestnictwa w tej formie opodatkowania grupowego, Trybunał musi zbadać, czy taka regulacja jest zgodna ze swobodą przedsiębiorczości i przepisami prawa Unii w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

4.

W okresie, którego dotyczy przedmiot sporu w postępowaniu głównym, art. 43 WE (obecnie art. 49 TFUE) regulował swobodę przedsiębiorczości w sposób następujący:

„Ograniczenia swobody przedsiębiorczości obywateli jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego są zakazane w ramach poniższych postanowień. Zakaz ten obejmuje również ograniczenia w tworzeniu agencji, oddziałów lub filii przez obywateli danego państwa członkowskiego, ustanowionych na terytorium innego państwa członkowskiego.

Z zastrzeżeniem postanowień rozdziału dotyczącego kapitału, swoboda przedsiębiorczości obejmuje podejmowanie i wykonywanie działalności prowadzonej na własny rachunek, jak również zakładanie i zarządzanie przedsiębiorstwami, a zwłaszcza spółkami w rozumieniu artykułu 48 akapit drugi, na warunkach określonych przez ustawodawstwo państwa przyjmującego dla własnych obywateli”.

5.

Artykuł 48 WE (obecnie art. 54 TFUE) następująco rozszerza zakres zastosowania swobody przedsiębiorczości:

„Na potrzeby stosowania postanowień niniejszego rozdziału spółki założone zgodnie z ustawodawstwem państwa członkowskiego i mające swoją statutową siedzibę, zarząd lub główne przedsiębiorstwo wewnątrz Unii są traktowane jak osoby fizyczne mające obywatelstwo państwa członkowskiego.

Przez spółki rozumie się spółki prawa cywilnego lub handlowego, a także spółdzielnie oraz inne osoby prawne prawa publicznego lub prywatnego, z wyjątkiem tych, których działalność nie jest nastawiona na osiąganie zysków”.

6.

W sporze przed sądem odsyłającym zastosowanie znajdują również przepisy dyrektywy Rady 90/435/EWG z dnia 23 lipca 1990 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania stosowanego w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich ( 4 ) (zwanej dalej „dyrektywą o spółkach dominujących i zależnych”), które zgodnie z jej art. 1 ust. 1 stosują się do określonych transgranicznych podziałów zysków. Zgodnie z motywem trzecim dyrektywy służy ona wyeliminowaniu gorszej sytuacji podatkowej grup obejmujących spółki z różnych państw członkowskich w porównaniu do grup spółek z jednego państwa członkowskiego. W tym celu dyrektywa przewiduje w art. 4 ust. 1, w brzmieniu nadanym dyrektywą 2003/123/WE ( 5 ), że:

„Jeśli spółka dominująca lub jej stały zakład, na mocy powiązania spółki dominującej ze spółką zależną, otrzymuje zyski podzielone, to państwo spółki dominującej i państwo jej stałego zakładu, z wyjątkiem sytuacji, gdy spółka zależna ulega likwidacji, albo:

7.

Artykuł art. 4 ust. 2 dyrektywy o spółkach dominujących i zależnych stanowi jednocześnie:

„Jednakże każde państwo członkowskie może ustalić, że opłaty odnoszące się do udziałów […] spółki zależnej nie mogą zostać odliczone od podlegającego opodatkowaniu zysku spółki dominującej. Jeśli koszty zarządzania związane z udziałami są w takim przypadku ustalone według stawki ryczałtowej, to ustalona kwota nie może przekraczać 5% wypłaconych zysków spółki zależnej”.

8.

Republika Francuska pobiera od dochodów spółek podatek dochodowy od osób prawnych, uregulowany w code général des impôts (ogólnym kodeksie podatkowym, zwanym dalej „CGI”).

9.

W odniesieniu do zysków z udziałów i związanych z nimi kosztów art. 216 CGI stwierdza ogólnie:

„1.   Zyski netto z akcji i udziałów, dających prawo do korzystania z systemu spółki dominującej […], uzyskane przez spółkę dominującą […] mogą zostać wyłączone z łącznego zysku netto tej spółki, po odliczeniu przypadającej na nie proporcji kosztów i wydatków.

Proporcja kosztów i wydatków […] jest ustalona jednolicie na 5% łącznego przychodu z akcji i udziałów, włączając w to przyznaną ulgę podatkową […]”.

10.

Artykuł 223 A CGI przewiduje, przy spełnieniu pewnych warunków, szczególne zasady łącznego opodatkowania grup podatkowych:

„Spółka może być sama podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych należnego od łącznego dochodu grupy podatkowej złożonej z niej samej i spółek, w których posiada ona co najmniej 95% kapitału w sposób ciągły w toku roku podatkowego, bezpośrednio lub za pośrednictwem spółek należących do grupy. […]

Członkami grupy mogą być jedynie spółki, […] których dochody podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych na zasadach ogólnych […]”.

11.

Zgodnie z art. 223 B CGI łączny dochód grupy podatkowej ustalany jest następująco:

„Łączny dochód jest określany przez spółkę dominującą poprzez zsumowanie dochodów każdej ze spółek grupy, określonych na zasadach ogólnych […].

Jeśli chodzi o określenie dochodów z lat podatkowych rozpoczętych przed dniem 1 stycznia 1993 r. lub zamkniętych od dnia 31 grudnia 1998 r., łączny dochód jest pomniejszany o proporcję kosztów i wydatków uwzględnioną w jej dochodach przez spółkę grupy w związku z jej udziałem w innej spółce grupy […].

[…]”.

12.

Postępowanie główne dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych francuskiej spółki Groupe Steria SCA (zwanej dalej „Groupe Steria”) za lata 2005–2008. Groupe Steria jest spółką dominującą grupy, która korzysta ze szczególnych zasad opodatkowania grup podatkowych.

13.

Groupe Steria chciałaby odliczyć proporcję 5% kosztów i wydatków, która na podstawie art. 216 pkt 1 CGI nie podlega odliczeniu (zwaną dalej „proporcją 5%”), w odniesieniu do zysków z udziałów, jakie jedna z jej krajowych spółek zależnych otrzymała z tytułu udziałów w spółkach mających siedzibę w innych państwach członkowskich Unii. Francuskie organy podatkowe odmówiły uwzględnienia takiego odliczenia, ponieważ na podstawie art. 223 B ust. 2 CGI jest ono możliwe tylko w przypadku, gdy zyski z udziałów pochodzą od podmiotu będącego członkiem grupy podatkowej. Zgodnie z art. 223 A ust. 2 CGI do grupy podatkowej nie mogą zaś należeć spółki mające siedzibę za granicą.

14.

Groupe Steria nie kwestionuje odmówienia spółkom zagranicznym możliwości uczestnictwa w grupie podatkowej. Jest jednak zdania, że francuskie regulacje nie są zgodne ze swobodą przedsiębiorczości w zakresie, w jakim wyłączają możliwość odliczenia proporcji 5% w odniesieniu do udziałów w spółkach, które mogłyby należeć do grupy podatkowej, gdyby ich siedziba nie mieściła się za granicą.

15.

W dniu 13 sierpnia 2014 r. rozpatrujący sprawę w postępowaniu głównym cour administrative d’appel de Versailles (apelacyjny sąd administracyjny w Wersalu) zwrócił się do Trybunału, na podstawie art. 267 TFUE, z następującym pytaniem prejudycjalnym:

Czy art. 43 WE należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwia się on temu, aby przepisy dotyczące francuskiego systemu integracji podatkowej przyznały integrującej spółce dominującej neutralizację skutków włączenia proporcjonalnej części kosztów i opłat ryczałtowo określonej na 5% kwoty netto otrzymanych przez nią dywidend tylko od spółek będących rezydentami objętych integracją, podczas gdy przepisy te odmawiają jej takiego prawa dla dywidend wypłacanych przez jej spółki zależne z siedzibą w innym państwie członkowskim, które, gdyby były rezydentami, obiektywnie mogłyby, według wyboru, należeć do systemu integracji?

16.

W postępowaniu przed Trybunałem uwagi na piśmie przedstawili: Groupe Steria, Republika Federalna Niemiec, Republika Francuska, Królestwo Niderlandów, Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz Komisja Europejska. Ponadto Groupe Steria, Republika Francuska oraz Komisja przedstawiły swoje stanowiska na rozprawie w dniu 13 maja 2015 r.

17.

Aby udzielić odpowiedzi na postawione pytanie należy zbadać, czy przepisy takie jak przepisy francuskie są zgodne ze swobodą przedsiębiorczości.

18.

Zgodnie z art. 43 akapit pierwszy WE w związku z art. 48 WE ograniczenia swobody przedsiębiorczości spółek z jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego są zakazane. Zakaz ten dotyczy nie tylko państwa przyjmującego, ale także państwa pochodzenia spółki ( 6 ).

19.

Ograniczenie swobody przedsiębiorczości spółki dominującej zachodzi wówczas, gdy państwo pochodzenia traktuje krajową spółkę dominującą wraz z zagraniczną spółką zależną mniej korzystnie niż krajową spółkę dominującą wraz z krajową spółką zależną ( 7 ). Dotyczy to również sytuacji, gdy spółka zależna jest powiązana tylko pośrednio (spółka pośrednio zależna) ( 8 ). W wyroku Papillon Trybunał stwierdził już, że do ograniczenia swobody przedsiębiorczości dochodzi w szczególności wtedy, gdy w ramach francuskiego systemu opodatkowania grup podatkowych spółka dominująca znajduje się w gorszym położeniu na skutek okoliczności, że jej spółki zależne mają siedzibę w innym państwie członkowskim ( 9 ).

20.

Rozpatrywane przepisy francuskie są w rezultacie bardziej korzystne dla spółek dominujących, które posiadają bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 95% udziałów w krajowej spółce, niż dla spółek dominujących, które posiadają tyle samo udziałów w spółce mającej siedzibę w innym państwie członkowskim.

21.

Prawdą jest, że zgodnie z ogólnym przepisem art. 216 pkt 1 CGI w obydwu przypadkach zyski z udziałów są zwolnione z opodatkowania do wysokości 95%. Dzieje się to w ten sposób, że spółka odlicza od zysku zyski z udziałów, jednak z wyłączeniem proporcji 5%. Część ta ma w sposób ryczałtowy wyznaczać wydatki udziałowca związane z posiadanymi udziałami (zwanymi dalej „kosztami udziałów”). Kosztami udziałów byłyby na przykład koszty odsetek od pożyczki zaciągniętej przez spółkę na nabycie udziałów. Koszty udziałów nie powinny zmniejszać dochodu spółki.

22.

Na podstawie szczególnego przepisu art. 223 B ust. 2 CGI proporcja 5% może jednak zostać odliczona od dochodu, w przypadku gdy spółka posiadająca udziały i spółka, w której są posiadane udziały, podlegają łącznemu opodatkowaniu w ramach grupy podatkowej. Ponieważ zaś spółki zagraniczne nie mogą być członkami grupy podatkowej, w efekcie dochodzi do sytuacji, w której możliwość uzyskiwania w ramach grupy podatkowej zysków z udziałów w 100% zwolnionych od podatku istnieje tylko w przypadku posiadania udziałów w spółkach krajowych.

23.

Będąc spółką dominującą w grupie podatkowej korzystającej z łącznego opodatkowania, Groupe Steria posiada pośrednio udziały w spółkach, które mogłyby zostać włączone do grupy podatkowej, gdyby nie okoliczność, że mają siedzibę w innym państwie członkowskim. Z tego powodu regulacja francuska sprawia, że grupa podatkowa Groupe Steria nie ma możliwości przekazywania zysków z udziałów posiadanych pośrednio w sposób zwolniony od opodatkowania nie tylko w 95%, ale w pełnym zakresie, przy czym wynika to wyłącznie z okoliczności, że udziały te są w spółkach mających siedziby w innym państwie członkowskim.

24.

Ponieważ spółki dominujące posiadające udziały w spółkach, których siedziby mieszczą się w innym państwie członkowskim, są traktowane mniej korzystnie niż spółki dominujące posiadające udziały w spółkach krajowych, w rozpatrywanym przypadku dochodzi do ograniczenia swobody przedsiębiorczości.

25.

Ograniczenie swobody przedsiębiorczości może jednak być uzasadnione nadrzędnym względem interesu ogólnego ( 10 ).

26.

Republika Federalna Niemiec wydaje się uznawać, że niniejsze ograniczenie znajduje uzasadnienie w art. 4 ust. 2 dyrektywy o spółkach dominujących i spółkach zależnych. Zgodnie z tym przepisem każde państwo członkowskie może ustalić, że opłaty odnoszące się do posiadanych przez spółkę dominującą z siedzibą w tym państwie udziałów w spółce zależnej mającej siedzibę w innym państwie członkowskim, nie mogą zostać odliczone od zysku spółki dominującej do zryczałtowanej wysokości 5% wypłaty z zysku. Na tę właśnie regulację prawa Unii powołała się w rozpatrywanej sprawie Republika Francuska, argumentując, że uprawnienie udzielone państwom członkowskim na gruncie art. 4 ust. 2 dyrektywy o spółkach dominujących i spółkach zależnych nie może zostać im ponownie odebrane poprzez podniesienie zarzutu naruszenia swobody przedsiębiorczości.

27.

Jednakże Trybunał już kilkakrotnie stwierdził, że państwa członkowskie mogą korzystać z możliwości wynikającej z art. 4 ust. 2 dyrektywy o spółkach dominujących i spółkach zależnych tylko pod warunkiem poszanowania swobody przedsiębiorczości ( 11 ). Dyrektywa o spółkach dominujących i spółkach zależnych w żadnym wypadku nie uzasadnia zatem takiego traktowania transgranicznych wypłat z zysku, które pozostawałoby w sprzeczności z podstawowymi swobodami ( 12 ).

28.

Wynika stąd, że na podstawie art. 4 ust. 2 dyrektywy o spółkach dominujących i zależnych Republika Francuska może ustanowić zakaz odliczania kosztów udziałów tylko w taki sposób, aby regulacja ta nie stała w sprzeczności ze swobodą przedsiębiorczości. W konsekwencji art. 4 ust. 2 dyrektywy o spółkach dominujących i spółkach zależnych nie uzasadnia niniejszego ograniczenia.

29.

Omawiane ograniczenie mogłoby jednak być uzasadnione na gruncie uznanego w utrwalonym orzecznictwie Trybunału względu zachowania rozdziału kompetencji podatkowych między państwa członkowskie ( 13 ).

30.

Z tego właśnie względu w wyroku X Holding Trybunał uznał uprawnienie państwa członkowskiego do wyłączenia z możliwości opodatkowania grupowego spółkek zależnych mających siedzibę w innym państwie członkowskim, uzasadniając to tym, że zyski spółki zależnej niebędącej rezydentem nie podlegają opodatkowaniu w tym państwie członkowskim ( 14 ).

31.

Różni uczestnicy postępowania próbują wyciągać z tego wyroku wniosek, że państwa członkowskie są uprawnione do wyłączania spółek zagranicznych z zakresu swoich uregulowań dotyczących opodatkowania grupowego w odniesieniu do wszelkich konsekwencji, jakie niesie ze sobą opodatkowanie grupowe. Obejmowałoby to również uregulowanie dotyczące odliczenia proporcji 5% w ramach francuskiego opodatkowania grupowego, będące przedmiotem rozpatrywanego sporu.

32.

Trybunał w żadnym wypadku nie udzielił jednak państwom członkowskim generalnego zezwolenia na wyłączanie spółek zależnych niebędących rezydentami z opodatkowania grupowego w odniesieniu do wszystkich związanych z tym konsekwencji. W wyroku X Holding Trybunał zbadał jedynie, czy uzasadnione jest odmówienie spółce dominującej możliwości rozliczenia strat (Verlustverrechnung) z niebędącą rezydentem spółką zależną w ramach grupy podatkowej ( 15 ). W wyroku tym Trybunał nie zajmował się innymi konsekwencjami wyłączenia spółek zależnych niebędących rezydentami z opodatkowania w ramach grup podatkowych ( 16 ).

33.

W wyroku SCA Group Holding Trybunał stwierdził ponadto, że uprawnienie do wyłączenia spółek niebędących rezydentami z możliwości opodatkowania w ramach grup podatkowych nie uzasadnia jednocześnie automatycznego pozbawienia możliwości uczestnictwa w grupie podatkowej spółek będących rezydentami, powiązanych kapitałowo wyłącznie za pośrednictwem spółki niebędącej rezydentem ( 17 ). Przykładowo nie można by odmówić spółce dominującej możliwości włączenia do grupy podatkowej także spółek pośrednio zależnych wyłącznie z tego powodu, że spółka ta nie była uprawniona do włączenia do grupy podatkowej swojej zagranicznej spółki zależnej ( 18 ).

34.

W konsekwencji w przypadku każdego przywileju podatkowego wynikającego z opodatkowania w ramach grupy podatkowej należy odrębnie ocenić, czy państwa członkowskie mogą w uzasadniony sposób odmówić jego zastosowania w sytuacjach transgranicznych ( 19 ). Korzyść podatkowa, która ogranicza się do grup spółek będących rezydentami nie może w związku z tym być uzasadniona jedynie okolicznością, że została uregulowana w szczególnym przepisie dotyczącym grup podatkowych, który dla celów rozliczania strat może wyłączać ze swojego zakresu stosowania spółki niebędące rezydentami.

35.

Rozpatrywana w niniejszej sprawie korzyść, wynikająca z odliczenia proporcji 5% określającej ryczałtowo koszty udziałów, sama w sobie nie ma związku z podziałem kompetencji podatkowych między państwa członkowskie. Koszty udziałów powstają bowiem wyłącznie po stronie spółki dominującej będącej rezydentem. Nie dotyczy to więc kompetencji podatkowych innego państwa członkowskiego.

36.

Niniejsze ograniczenie nie znajduje zatem uzasadnienia w konieczności zapewnienia rozdziału kompetencji podatkowych między państwa członkowskie.

37.

Uzasadnienie omawianego ograniczenia mogłoby również wynikać z uprawnienia państw członkowskich do zapewnienia spójności ich systemów podatkowych ( 20 ).

38.

W tym celu konieczne byłoby wystąpienie bezpośredniego związku między korzyścią podatkową a wyrównaniem tej korzyści przez określone obciążenie podatkowe ( 21 ). Należy przy tym ocenić bezpośredni charakter związku między korzyścią a obciążeniem w świetle celu regulacji podatkowej ( 22 ). W takich okolicznościach można odmówić podmiotowi, który korzysta z jednej z podstawowych swobód, korzyści podatkowej, jeżeli nie podlega on jednocześnie obciążeniu, jakie system podatkowy danego państwa członkowskiego nierozerwalnie wiąże z daną korzyścią podatkową.

39.

W wyroku Papillon Trybunał stwierdził już, że w przypadku francuskiego opodatkowania grup podatkowych występuje taki bezpośredni związek między korzyścią ze skonsolidowania wyników wszystkich spółek grupy a obciążeniem podatkowym wynikającym z neutralizacji niektórych transakcji pomiędzy spółkami w ramach grupy, które służą wyłączeniu możliwości podwójnego odliczenia strat ( 23 ).

40.

Celem rozpatrywanej regulacji nie jest jednak wyłączenie możliwości podwójnego odliczenia strat, korzyść podatkowa nie polega zaś na możliwości skonsolidowania wyników podatkowych w ramach grupy. Korzyść ta wyraża się raczej w możliwości odliczenia proporcji 5% kosztów udziałów w ramach grupy podatkowej. Należy zatem przeanalizować, czy ta korzyść podatkowa w ramach opodatkowania grupy podatkowej jest bezpośrednio związana z określonym obciążeniem podatkowym.

41.

Republika Francuska podniosła w tym zakresie na wstępie, że system opodatkowania grup podatkowych jako taki ma na celu zneutralizowanie skutków transakcji pomiędzy spółkami w ramach grupy dla celów podatkowych. Elementem tej neutralizacji miałoby być sporne w niniejszej sprawie uregulowanie umożliwiające odliczenie proporcji 5%.

42.

W wyroku Papillon Trybunał faktycznie potwierdził już, że ogólnym celem francuskich uregulowań w zakresie opodatkowania grup podatkowych jest zrównanie w jak największym stopniu grupy składającej się ze spółki dominującej i dalszych spółek zależnych, z przedsiębiorstwem mającym kilka zakładów ( 24 ). W świetle tego celu należy co do zasady przyznać, że neutralizacja transakcji pomiędzy spółkami w ramach grupy wywołuje skutki zarówno obciążające jak i korzystne, a między tymi skutkami może występować bezpośredni związek.

43.

W przypadku rozpatrywanej korzyści ostatecznie nie chodzi jednak o występującą między spółkami w ramach grupy transakcję, która wymagałaby zneutralizowania. Korzyść polegająca na możliwości odliczenia proporcji 5% skutkuje wprawdzie tym, że transakcja pomiędzy spółkami z grupy, jaką jest wypłata z zysku, jest w 100% zwolniona z opodatkowania, a tym samym zneutralizowana. Proporcja 5% określa jednak zryczałtowane koszty udziałów, które nie podlegają odliczeniu ( 25 ). W analizowanej sytuacji wynika to bezpośrednio z art. 4 ust. 2 dyrektywy o spółkach dominujących i spółkach zależnych, ponieważ zwolnienie podatkowe transgranicznych wypłat z zysku na gruncie art. 4 ust. 1 tej dyrektywy może podlegać ograniczeniu tylko ze wskazanego tam powodu. Sporna korzyść polega zatem na możliwości odliczenia kosztów udziałów w grupie. Koszty udziałów powstają jednak wyłącznie po stronie spółki dominującej w grupie i co do zasady nie wynikają z transakcji pomiędzy spółkami należącymi do grupy podatkowej. W związku z tym możliwość ich odliczenia w ramach opodatkowania grupy podatkowej nie ma związku z neutralizacją transakcji pomiędzy spółkami w ramach grupy.

44.

Korzyść polegająca na możliwości odliczenia kosztów udziałów, która jest zapewniona w ramach opodatkowania grupy podatkowej, ma co najwyżej pewien związek z neutralizacją transakcji w ramach grupy. Występujący co do zasady brak możliwości odliczania kosztów udziałów jest z punktu widzenia systematyki podatkowej uzasadniony tym, jak zostało również podniesione w toku postępowania, że koszty związane z przychodami zwolnionymi z opodatkowania zwykle nie podlegają odliczeniu. Gdyby jednak wszystkie transakcje w ramach grupy podatkowej potraktować jako nieistniejące dla celów podatkowych, to wypłaty z zysku dokonywane pomiędzy spółkami z grupy nie powinny być zwolnione z opodatkowania. W konsekwencji nie byłoby uzasadnienia dla braku możliwości odliczenia kosztów udziałów, jako że koszty te nie byłyby związane z przychodami zwolnionymi z opodatkowania.

45.

Okoliczność ta nie pozwala jednak na określenie obciążenia podatkowego, jakie mogłoby mieć bezpośredni związek ze sporną korzyścią polegającą na możliwości odliczenia proporcji 5% kosztów. Korzyść ta wynikałaby bowiem wyłącznie z braku uwzględnienia wypłat z zysku w ramach grupy podatkowej, co nie stanowi obciążenia podatkowego, lecz raczej samo w sobie jest korzyścią.

46.

Ponadto francuskie przepisy w zakresie opodatkowania grup podatkowych, tak jak zostały przedstawione przez sąd odsyłający, tak czy inaczej wcale nie zdają się przewidywać całkowitej neutralizacji transakcji pomiędzy spółkami w ramach grupy. Na podstawie art. 223 B ust. 1 CGI także w ramach opodatkowania grupy podatkowej w pierwszej kolejności ustala się raczej wyniki spółek należących do grupy według zasad ogólnych, a dopiero później łączy się je na poziomie spółki dominującej. Z tego względu również w ramach grupy podatkowej wypłaty z zysku podlegają zwolnieniu tylko na podstawie ogólnych reguł wyrażonych w art. 216 pkt 1 CGI. W konsekwencji także w ramach grupy podatkowej koszty udziałów są z techniczno-podatkowego punktu widzenia związane z przychodami zwolnionymi z opodatkowania.

47.

Należy w związku z tym stwierdzić, że korzyść polegająca na możliwości odliczenia proporcji 5% kosztów udziałów nie wykazuje bezpośredniego związku z obciążeniem podatkowym w ramach neutralizacji transakcji między podmiotami z grupy.

48.

W toku rozprawy Republika Francuska wyraziła również pogląd, że w ramach szczególnych uregulowań dotyczących opodatkowania grup podatkowych wszystkie korzyści i niedogodności tego systemu wykazują wzajemny bezpośredni związek. Korzyść będąca przedmiotem niniejszego sporu polegająca na możliwości odliczenia proporcji 5% miałaby więc mieć bezpośredni związek z ogółem niedogodności, jakie wynikają dla spółek z grupy z opodatkowania w ramach grupy podatkowej.

49.

Takie stanowisko wykracza jednak poza granice możliwego uzasadnienia ze względu na zapewnienie spójności podatkowej.

50.

Sprowadzałoby się ono do umożliwienia państwom członkowskim zapewniania w drodze regulacji szczególnych, mających zastosowanie wyłącznie do rezydentów podatkowych i związanych także z obciążeniem podatkowym, korzyści podatkowych w dowolnym zakresie. Argumentacja Republiki Francuskiej umożliwiałaby przykładowo również udzielenie krajowym spółkom grupowym hojnego zwolnienia od podatku w odniesieniu do ich przychodów wyłącznie w oparciu o uzasadnienie, że szczególne zasady dotyczące opodatkowania w ramach grupy podatkowej wiążą się także z niedogodnościami podatkowymi.

51.

Możliwość powołania się na uzasadnienie w postaci konieczności zapewnienia spójności systemu podatkowego państwa członkowskiego zgodnie z orzecznictwem wymaga wykazania związku między korzyścią a obciążeniem w świetle celu danej regulacji podatkowej ( 26 ). Bez wskazania konkretnego obciążenia podatkowego i jego indywidualnego celu stwierdzenie takiego związku nie jest możliwe.

52.

Rozpatrywanego uregulowania nie da się zatem uzasadnić twierdzeniem, że korzyść podatkowa polegająca na możliwości odliczenia proporcji 5% kosztów udziałów wykazuje bezpośredni związek z ogółem obciążeń podatkowych powstających w ramach szczególnych uregulowań dotyczących opodatkowania grup podatkowych.

53.

W związku z tym w rozpatrywanym przypadku nie da się ustalić bezpośredniego związku między sporną korzyścią podatkową a obciążeniem podatkowym.

54.

Niniejsze ograniczenie swobody przedsiębiorczości nie znajduje zatem uzasadnienia w konieczności zapewnienia spójności podatkowej.

55.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że regulacja taka jak rozpatrywana w postępowaniu głównym narusza swobodę przedsiębiorczości zagwarantowaną w art. 43 akapit pierwszy WE i art. 48 WE.

56.

Proponuję zatem Trybunałowi, by na pytanie przedstawione przez cour administrative d’appel de Versailles odpowiedział następująco:

Swoboda przedsiębiorczości zagwarantowana w art. 43 akapit pierwszy WE i art. 48 WE sprzeciwia się uregulowaniom państwa członkowskiego, które na gruncie szczególnych przepisów dotyczących opodatkowania grup podatkowych, mających zastosowanie wyłącznie do spółek krajowych, zapewniają spółkom należącym do grupy możliwość odliczenia kosztów związanych z udziałami, podczas gdy w pozostałych przypadkach możliwość takiego odliczenia jest wyłączona.