—

w imieniu A.D. Alokpa oraz jej synów Jarela i Eji Moudoulou przez adwokatów A. Fatholahzadeha oraz S. Freyermuth,

—

w imieniu rządu luksemburskiego przez P. Frantzen oraz C. Schiltza, działających w charakterze pełnomocników, wspieranych przez adwokat L. Maniewski,

—

w imieniu rządu belgijskiego przez T. Materne’a oraz C. Pochet, działających w charakterze pełnomocników,

—

w imieniu rządu czeskiego przez M. Smolka oraz J. Vláčila, działających w charakterze pełnomocników,

—

w imieniu rządu niemieckiego przez T. Henzego, N. Grafa Vitzthuma oraz A. Wiedmann, działających w charakterze pełnomocników,

—

w imieniu rządu greckiego przez T. Papadopoulou, działającą w charakterze pełnomocnika,

—

w imieniu rządu litewskiego przez D. Kriaučiūnasa oraz V. Balčiūnaitė, działających w charakterze pełnomocników,

—

w imieniu rządu niderlandzkiego przez M. Bulterman oraz C. Wissels, działające w charakterze pełnomocników,

—

w imieniu rządu polskiego przez B. Majczynę oraz M. Szpunara, działających w charakterze pełnomocników,

—

w imieniu Komisji Europejskiej przez D. Maidani oraz C. Tufvesson, działające w charakterze pełnomocników,

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 20 TFUE i 21 TFUE oraz dyrektywy 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich, zmieniającej rozporządzenie (EWG) nr 1612/68 i uchylającej dyrektywy 64/221/EWG, 68/360/EWG, 72/194/EWG, 73/148/EWG, 75/34/EWG, 75/35/EWG, 90/364/EWG, 90/365/EWG i 93/96/EWG (Dz.U. L 158, s. 77).

2

Wniosek ten został złożony w ramach sporu między A.D. Alokpą oraz jej synami Jarelem i Eją Moudoulou a ministre du Travail, de l’Emploi et de l’Immigration (ministrem pracy, zatrudnienia i imigracji, zwanym dalej „ministrem”), dotyczącego decyzji ministra odmawiającej A.D. Alokpie prawa pobytu w Luksemburgu i nakazującej jej opuszczenie terytorium tego państwa członkowskiego.

3

Zgodnie z art. 1 dyrektywy Rady 2003/86/WE z dnia 22 września 2003 r. w sprawie prawa do łączenia rodzin (Dz.U. L 251, s. 12) oraz art. 1 lit. a) dyrektywy Rady 2003/109/WE z dnia 25 listopada 2003 r. dotyczącej statusu obywateli państw trzecich będących rezydentami długoterminowymi (Dz.U. 2004, L 16, s. 44) celem tych dyrektyw jest odpowiednio określenie warunków wykonania prawa do łączenia rodziny przez obywateli państwa trzeciego zamieszkujących legalnie na terytorium państw członkowskich oraz warunków przyznawania i cofania statusu rezydenta długoterminowego udzielanego przez państwo członkowskie obywatelom państw trzecich legalnie zamieszkującym na jego terytorium, jak również praw związanych z tym statusem.

4

Artykuł 2 tej dyrektywy, zatytułowany „Definicje”, stanowi:

„Do celów niniejszej dyrektywy:

5

Artykuł 3 dyrektywy 2004/38, zatytułowany „Beneficjenci”, stanowi w ust. 1:

„Niniejszą dyrektywę stosuje się w odniesieniu do wszystkich obywateli Unii, którzy przemieszczają się do innego państwa członkowskiego lub przebywają w innym państwie członkowskim niż państwo członkowskie, którego są obywatelami, oraz do członków ich rodziny, jak zdefiniowano w art. 2 ust. 2, którzy im towarzyszą lub do nich dołączają”.

6

Artykuł 7 rzeczonej dyrektywy, zatytułowany „Prawo pobytu przez okres przekraczający trzy miesiące”, ma następujące brzmienie:

„1.   Wszyscy obywatele Unii posiadają prawo pobytu na terytorium innego państwa członkowskiego przez okres dłuższy niż trzy miesiące, jeżeli:

2.   Prawo pobytu przewidziane w ust. 1 rozciąga się na członków rodziny, którzy nie są obywatelami jednego z państw członkowskich, towarzyszących lub dołączających do obywatela Unii w przyjmującym państwie członkowskim, o ile tacy obywatele Unii spełniają warunki określone w ust. 1 lit. a), b) lub c).

[…]”.

7

Loi du 29 août 2008 portant sur la libre circulation des personnes et l’immigration (ustawa z dnia 29 sierpnia 2008 r. o swobodnym przepływie osób i imigracji, Mémorial A 2008, s. 2024, zwana dalej „ustawą o swobodnym przepływie”) ma na celu dokonanie transpozycji dyrektyw 2003/86 i 2004/38 do luksemburskiego porządku prawnego.

8

Zgodnie z art. 6 tej ustawy:

„(1)   Obywatel Unii posiada prawo pobytu na terytorium Wielkiego Księstwa Luksemburga przez okres dłuższy niż trzy miesiące, jeżeli spełnia jeden z poniższych warunków:

(2)   Rozporządzenie książęce określi zasoby wymagane w ust. 1 pkt 2 i 3 oraz szczegółowe zasady przedstawienia właściwych dowodów.

[…]”.

9

Artykuł 12 omawianej ustawy stanowi:

„(1)   Za członków rodziny uznaje się:

[…]

(2)   Minister może zezwolić wszystkim innym członkom rodziny nieobjętym definicją zawartą w ust. 1, niezależnie od ich przynależności państwowej, na pobyt na terytorium Wielkiego Księstwa Luksemburga, jeżeli spełniony jest jeden z poniższych warunków:

Wniosek o zezwolenie na wjazd i na pobyt członków rodziny, o których mowa w akapicie powyżej, jest poddany szczegółowemu rozpoznaniu uwzględniającemu konkretną sytuację danej osoby.

[…]”.

10

Zgodnie z art. 103 tej samej ustawy:

„Przed wydaniem w stosunku do obywatela państwa trzeciego decyzji o odmowie prawa pobytu, cofnięciu lub nieprzedłużeniu dokumentu pobytowego lub decyzji o wydaleniu z terytorium Wielkiego Księstwa Luksemburga minister uwzględnia w szczególności długość pobytu zainteresowanego na terytorium Wielkiego Księstwa Luksemburga, jego wiek, stan zdrowia oraz sytuację rodzinną i ekonomiczną, stopień jego integracji społecznej i kulturowej, jak również intensywność jego związków z państwem pochodzenia, chyba że jego obecność stanowi zagrożenie dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego”.

Decyzja o wydaleniu z terytorium Wielkiego Księstwa Luksemburga, z wyjątkiem decyzji uzasadnionej poważnymi względami bezpieczeństwa publicznego, nie może zostać wydana względem osoby nieletniej pozbawionej opieki przedstawiciela prawnego, chyba że wydalenie jest konieczne z punktu widzenia jej interesów”.

11

Adzo Domenyo Alokpa, obywatelka Togo, w dniu 21 listopada 2006 r. złożyła w organach luksemburskich wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej w rozumieniu loi du 5 mai 2006 relative au droit d’asile et à des formes complémentaires de protection (ustawy z dnia 5 maja 2006 r. o prawie azylu i uzupełniających formach ochrony, Mémorial A 2006, s. 1402). Wniosek ten został przez te organy oddalony, a właściwa decyzja została utrzymana w mocy przez luksemburskie sądy.

12

W związku z tym A.D. Alokpa złożyła w tych organach wniosek o zgodę na pobyt tolerowany. Wprawdzie początkowo w przedmiocie tego wniosku wniosek również wydano decyzję odmowną, jednak sprawa została ponownie rozpatrzona i – wobec urodzenia przez zainteresowaną w Luksemburgu, w dniu 17 sierpnia 2008 r., bliźniąt oraz wobec faktu, że powinny one być objęte opieką uwzględniającą okoliczność, że urodziły się przedwcześnie – taki status został A.D. Alokpie przyznany do dnia 31 grudnia 2008 r.

13

Przy sporządzaniu aktów urodzenia dzieci A.D. Alokpy zostały one uznane przez obywatela francuskiego J. Moudoulou. Posiadają one francuską przynależność państwową, a w dniach 15 maja i 4 czerwca 2009 r. zostały im wydane paszporty i krajowe francuskie dokumenty tożsamości.

14

W międzyczasie złożony przez A.D. Alokpę wniosek o przedłużenie pobytu tolerowanego został przez organy luksemburskie oddalony, zdecydowały one jednak o zawieszeniu do dnia 5 czerwca 2010 r. wykonania decyzji o wydaleniu. Zawieszenie to nie zostało później przedłużone.

15

W dniu 6 maja 2010 r. A.D. Alokpa złożyła wniosek o zezwolenie na pobyt zgodnie z ustawą o swobodnym przepływie. W odpowiedzi na wezwanie jej przez ministra do uzupełnienia informacji wskazała ona, że nie może osiedlić się wraz z dziećmi na terytorium francuskim, gdzie zamieszkuje ojciec dzieci, z tego powodu, że nie utrzymuje z nim żadnych relacji, a dzieci wymagają opieki medycznej w Luksemburgu ze względu na przedwczesne urodzenie. Decyzją z dnia 14 października 2010 r. minister oddalił ten wniosek.

16

W myśl tej decyzji przede wszystkim prawo pobytu członków rodziny obywatela Unii jest ograniczone do tych bezpośrednich wstępnych, którzy są na jego utrzymaniu, a zatem A.D. Alokpa nie spełnia tego wymogu. Ponadto dzieci A.D. Alokpy nie spełniają też wymogów ustanowionych w art. 6 ust. 1 ustawy o swobodnym przepływie. Ponadto w decyzji wskazano, że opieka medyczna nad dziećmi może być w pełni zapewniona we Francji oraz że A.D. Alokpa nie spełnia też przesłanek wymaganych w ramach pozostałych kategorii pobytu objętych tą ustawą.

17

Adzo Domenyo Alokpa, działając w imieniu własnym i swoich dwojga dzieci, odwołała się od decyzji ministra do tribunal administratif (sądu administracyjnego) (Luksemburg). Wyrokiem z dnia 21 września 2011 r. sąd ten oddalił odwołanie jako bezzasadne. Skargą złożoną w dniu 31 października 2011 r. A.D. Alokpa wniosła od tego wyroku apelację do sądu odsyłającego.

18

Ten ostatni sąd zauważa, iż poza sporem jest, że dzieci A.D. Alokpy nigdy nie doświadczyły życia rodzinnego z ojcem, który ograniczył się do zgłoszenia ich urodzenia i spowodowania, że możliwe stało się wydanie dotyczących dzieci francuskich dokumentów tożsamości. Sąd ten stwierdza też, że A.D Alokpa i jej dzieci w rzeczywistości, po przedłużonym pobycie na oddziale dla noworodków, prowadzą wspólne życie rodzinne w ośrodku opiekuńczym oraz że, ściśle rzecz ujmując, dzieci nie wykonywały przysługującego im prawa do swobodnego przemieszczania się.

19

W tych okolicznościach Cour administrative postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym:

„Czy wykładni art. 20 TFUE, w razie potrzeby w związku z art. 20, 21, 24, 33 i 34 Karty praw podstawowych [Unii Europejskiej] – każdy z tych przepisów z osobna lub rozpatrywane łącznie – należy dokonywać w ten sposób, że sprzeciwia się on temu, by państwo członkowskie, po pierwsze, odmówiło obywatelowi państwa trzeciego, który [posiada na swoim wyłącznym utrzymaniu małe dzieci będące obywatelami] Unii, prawa pobytu w państwie członkowskim zamieszkania tych dzieci, w którym żyją wspólnie z nim od urodzenia, ale którego obywatelstwa nie posiadają, a po drugie, odmówiło temu obywatelowi państwa trzeciego zezwolenia na pobyt i, co więcej, zezwolenia na pracę?

Czy należy uznać, że takie decyzje mogą pozbawić te dzieci w ich państwie zamieszkania, w którym żyją od urodzenia, możliwości skutecznego korzystania z istoty praw związanych ze statusem obywatela Unii również w określonych okolicznościach, gdy ich drugi wstępny w linii prostej, z którym nigdy nie miały one wspólnego życia rodzinnego, zamieszkuje w innym państwie Unii, którego jest obywatelem?”.

20

Tytułem wstępu należy stwierdzić, że nawet jeśli sąd odsyłający ograniczył swe pytania do wykładni art. 20 TFUE, to okoliczność tego rodzaju nie stanowi przeszkody dla dostarczenia mu przez Trybunał wszystkich elementów wykładni prawa Unii, które mogą być użyteczne dla rozstrzygnięcia zawisłej przed nim sprawy, bez względu na to, czy sąd ten zawarł owe kwestie w treści swych pytań (zob. podobnie wyrok z dnia 5 maja 2011 r. w sprawie C-434/09 McCarthy, Zb.Orz. s. I-3375, pkt 24 i przytoczone tam orzecznictwo).

21

Tak więc przedłożone przez sąd odsyłający pytanie należy rozumieć w ten sposób, że zmierza ono zasadniczo do ustalenia, czy w sytuacji takiej, jaka ma miejsce w postępowaniu głównym, wykładni art. 20 TFUE i 21 TFUE trzeba dokonać w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie temu, by państwo członkowskie odmówiło prawa pobytu na swoim terytorium obywatelowi państwa trzeciego, jeżeli obywatel ten ma na swoim wyłącznym utrzymaniu małe dzieci będące obywatelami Unii, przebywające wraz z nim od urodzenia w tym państwie członkowskim, mimo iż nie posiadają obywatelstwa tego państwa członkowskiego ani nie skorzystały ze swego prawa do swobodnego przemieszczania się.

22

W tej kwestii należy przypomnieć, że ewentualne prawa przyznane obywatelom państw trzecich przez przepisy prawa Unii dotyczące obywatelstwa Unii są nie prawami własnymi tych obywateli, lecz prawami pochodnymi, wynikającymi ze skorzystania ze swobody przemieszczania się przez obywatela Unii. Cel i uzasadnienie rzeczonych praw pochodnych, w szczególności prawa wjazdu i pobytu członków rodziny obywatela Unii, opierają się na stwierdzeniu, że odmowa ich uznania mogłaby naruszać swobodę przemieszczania się tego obywatela, zniechęcając go do korzystania z przysługującego mu prawa wjazdu i prawa pobytu na terytorium przyjmującego państwa członkowskiego (zob. podobnie wyrok z dnia 8 maja 2013 r. w sprawie C‑87/12 Ymeraga i Ymeraga‑Tafarshiku, pkt 35 i przytoczone tam orzecznictwo).

23

Należy również podkreślić, że istnieją sytuacje odznaczające się tym, że nawet jeżeli są one regulowane przepisami należącymi a priori do kompetencji państw członkowskich, a mianowicie przepisami dotyczącymi prawa wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich wykraczającego poza zakres stosowania przepisów prawa wtórnego, które pod pewnymi warunkami przewidują przyznanie takich praw, pozostają one w swoistym związku ze swobodą przemieszczania się obywatela Unii, która to swoboda – aby nie doszło do jej naruszenia – stoi na przeszkodzie temu, by rzeczonym obywatelom państw trzecich można było odmówić prawa wjazdu i pobytu na terytorium państwa członkowskiego, w którym przebywa dany obywatel Unii (zob. ww. wyrok w sprawie Ymeraga i Ymeraga‑Tafarshiku, pkt 37).

24

W niniejszej sprawie należy w pierwszej kolejności wskazać, że A.D. Alokpy nie można uznać za beneficjenta dyrektywy 2004/38 w rozumieniu jej art. 3 ust. 1.

25

Z orzecznictwa Trybunału wynika bowiem, że status członka rodziny pozostającego „na utrzymaniu” obywatela Unii, któremu przysługuje prawo pobytu, wiąże się z sytuacją faktyczną, która charakteryzuje się tym, iż utrzymanie materialne członka rodziny jest zapewnione przez uprawnionego do prawa pobytu, w związku z czym w przypadku sytuacji odwrotnej, a mianowicie gdy to uprawniony do prawa pobytu pozostaje na utrzymaniu obywatela państwa trzeciego, ten ostatni nie może powoływać się na cechę wstępnego „na utrzymaniu” wspomnianego uprawnionego w rozumieniu dyrektywy 2004/38 w celu skorzystania z prawa pobytu w przyjmującym państwie członkowskim (wyrok z dnia 8 listopada 2012 r. w sprawie C‑40/11 Iida, pkt 55).

26

W niniejszej sprawie to uprawnieni do pobytu, mianowicie synowie A.D. Alokpy, pozostają w rzeczywistości na jej utrzymaniu, a zatem zainteresowana nie może powoływać się na status wstępnego pozostającego na ich utrzymaniu w rozumieniu dyrektywy 2004/38.

27

Jednak w sytuacji podobnej do tej, która ma miejsce w postępowaniu głównym, gdy obywatel Unii urodził się w przyjmującym państwie członkowskim i nie korzystał ze swego prawa do swobodnego przemieszczania się, Trybunał stwierdził, że wyrażenie „dysponują” koniecznymi środkami, figurujące w przepisie analogicznym do art. 7 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2004/38, należy rozumieć w ten sposób, że obywatele Unii powinni mieć w dyspozycji takie środki, przy czym przepis ten nie wprowadza żadnych wymogów dotyczących pochodzenia tych środków; w szczególności mogą być one dostarczane przez obywatela państwa trzeciego, rodzica danych obywateli będących małymi dziećmi (zobacz podobnie, w odniesieniu do instrumentów prawa Unii poprzedzających tę dyrektywę, wyrok z dnia 19 października 2004 r. w sprawie C-200/02 Zhu i Chen, Zb.Orz. s. I-9925, pkt 28, 30).

28

W konsekwencji stwierdzono, że odmówienie rodzicowi, obywatelowi państwa członkowskiego lub państwa trzeciego, sprawującemu rzeczywiście opiekę nad małoletnim obywatelem Unii, możliwości przebywania z tym dzieckiem w przyjmującym państwie członkowskim, pozbawiałoby wszelkiej skuteczności (effet utile) prawa pobytu tego ostatniego, jako że korzystanie z prawa pobytu przez małe dziecko w sposób nieunikniony pociąga za sobą prawo tego dziecka do towarzystwa osoby rzeczywiście sprawującej nad nim opiekę, a zatem osoba ta powinna mieć możliwość zamieszkania z nim w przyjmującym państwie członkowskim w okresie jego tam pobytu (zob. ww. wyroki: w sprawie Zhu i Chen, pkt 45; a także w sprawie Iida, pkt 69).

29

Tak więc skoro art. 21 TFUE oraz dyrektywa 2004/38 przyznają prawo pobytu w przyjmującym państwie członkowskim będącemu małym dzieckiem małoletniemu obywatelowi innego państwa członkowskiego, który spełnia wymogi z art. 7 ust. 1 lit. b) tej dyrektywy, to te same przepisy umożliwiają rodzicowi, który rzeczywiście sprawuje pieczę nad tym obywatelem, przebywanie z nim w przyjmującym państwie członkowskim (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie Zhu i Chen, pkt 46, 47).

30

W niniejszej sprawie do sądu odsyłającego należy ustalenie, czy dzieci A.D. Alokpy spełniają wymogi ustanowione w art. 7 ust. 1 dyrektywy 2004/38, a tym samym czy przysługuje im prawo pobytu w przyjmującym państwie członkowskim na podstawie art. 21 TFUE. W szczególności sąd ten powinien ustalić, czy dzieci te posiadają – samodzielnie lub za pośrednictwem ich matki – wystarczające środki i pełne ubezpieczenie zdrowotne w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2004/38.

31

Jeżeli wymogi ustanowione w art. 7 ust. 1 dyrektywy 2004/38 nie zostały spełnione, to art. 21 TFUE należy interpretować w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie temu, by odmówić A.D. Alokpie prawa pobytu na terytorium luksemburskim.

32

W drugiej kolejności, jeżeli chodzi o art. 20 TFUE, Trybunał stwierdził, że istnieją sytuacje bardzo szczególne, w których na zasadzie wyjątku – mimo że prawo wtórne dotyczące prawa pobytu obywateli państw trzecich nie podlega zastosowaniu i mimo że dany obywatel Unii nie skorzystał z przysługującej mu swobody przemieszczania się – nie powinno się odmówić prawa pobytu obywatelowi państwa trzeciego będącemu członkiem rodziny wspomnianego obywatela z uwagi na to, że w przeciwnym wypadku naruszona zostałaby skuteczność (effet utile) obywatelstwa Unii, z którego taki obywatel korzysta, jeżeli w konsekwencji takiej odmowy byłby on w rzeczywistości zmuszony do opuszczenia terytorium Unii, rozpatrywanego jako całość, gdyż w ten sposób zostałby pozbawiony możliwości skutecznego skorzystania z istoty praw przyznanych przez status obywatela Unii (zob. ww. wyroki: w sprawie Iida, pkt 71; a także Ymeraga i Ymeraga‑Tafarshiku, pkt 36).

33

Tak więc, jeżeli sąd odsyłający stwierdzi, że art. 21 TFUE nie stoi na przeszkodzie temu, by odmówić A.D. Alokpie prawa pobytu na terytorium luksemburskim, to sąd ten powinien również sprawdzić, czy takie prawo nie mogłoby jej jednak zostać przyznane na zasadzie wyjątku z uwagi na to, że w przeciwnym wypadku naruszona zostałaby skuteczność (effet utile) obywatelstwa Unii przysługującego dzieciom zainteresowanej, jako że w konsekwencji takiej odmowy dzieci te byłyby w rzeczywistości zmuszone do opuszczenia terytorium Unii rozpatrywanego jako całość i pozbawione w ten sposób możliwości skutecznego skorzystania z istoty praw przyznanych przez ten status.

34

W tej kwestii należy stwierdzić, że – jak wskazał rzecznik generalny w pkt 55, 56 opinii – A.D. Alokpa, jako matka Jarela i Eji Moudoulou oraz osoba samodzielnie sprawująca nad nimi rzeczywistą pieczę od dnia ich urodzenia, mogłaby korzystać z prawa pochodnego do towarzyszenia im i przebywania z nimi na terytorium francuskim.

35

Wynika stąd, że co do zasady odmowa ze strony organów luksemburskich przyznania A.D. Alokpie prawa pobytu nie może wywoływać skutku w postaci zobowiązania jej dzieci do opuszczenia terytorium Unii, rozpatrywanego jako całość. Do sądu odsyłającego należy jednak ustalenie, w świetle wszystkich okoliczności sporu w postępowaniu głównym, czy tak jest w istocie.

36

W świetle ogółu powyższych rozważań na przedłożone Trybunałowi pytanie należy udzielić następującej odpowiedzi: w sytuacji takiej, jaka ma miejsce w postępowaniu głównym, wykładni art. 20 TFUE i 21 TFUE należy dokonywać w ten sposób, że nie stoją one na przeszkodzie temu, by państwo członkowskie odmówiło prawa pobytu na swoim terytorium obywatelowi państwa trzeciego, który to obywatel ma na swoim wyłącznym utrzymaniu małe dzieci będące obywatelami Unii, przebywające wraz z nim od urodzenia w tym państwie członkowskim, mimo iż nie posiadają obywatelstwa tego państwa członkowskiego ani nie skorzystały ze swego prawa do swobodnego przemieszczania się, o ile rzeczeni obywatele Unii nie spełniają wymogów ustanowionych w dyrektywie 2004/38 lub taka odmowa nie pozbawia tych obywateli możliwości skutecznego skorzystania z istoty praw przyznanych przez status obywatela Unii. Dokonanie stosownych ustaleń należy do sądu odsyłającego.

37

Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym; do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (druga izba) orzeka, co następuje:

W sytuacji takiej, jaka ma miejsce w postępowaniu głównym, wykładni art. 20 TFUE i 21 TFUE należy dokonywać w ten sposób, że nie stoją one na przeszkodzie temu, by państwo członkowskie odmówiło prawa pobytu na swoim terytorium obywatelowi państwa trzeciego, który to obywatel ma na swoim wyłącznym utrzymaniu małe dzieci będące obywatelami Unii, przebywające wraz z nim od urodzenia w tym państwie członkowskim, mimo iż nie posiadają obywatelstwa tego państwa członkowskiego ani nie skorzystały ze swego prawa do swobodnego przemieszczania się, o ile rzeczeni obywatele Unii nie spełniają wymogów ustanowionych w dyrektywie 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich, zmieniającej rozporządzenie (EWG) nr 1612/68 i uchylającej dyrektywy 64/221/EWG, 68/360/EWG, 72/194/EWG, 73/148/EWG, 75/34/EWG, 75/35/EWG, 90/364/EWG, 90/365/EWG i 93/96/EWG, lub taka odmowa nie pozbawia tych obywateli możliwości skutecznego skorzystania z istoty praw przyznanych przez status obywatela Unii. Dokonanie stosownych ustaleń należy do sądu odsyłającego.