—

w imieniu KGH Belgium NV przez E. Geversa oraz J. Geversa, advocaten,

—

w imieniu rządu belgijskiego przez M. Jacobs oraz J.C. Halleux, działających w charakterze pełnomocników,

—

w imieniu Komisji Europejskiej przez B.R. Killmanna oraz W. Roelsa, działających w charakterze pełnomocników,

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 217 rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy kodeks celny (Dz.U. L 302, s. 1), zmienionego rozporządzeniem (WE) nr 82/97 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 grudnia 1996 r. (Dz.U. 1997, L 17, s. 1) (zwanego dalej „kodeksem celnym”).

2

Wniosek ten został złożony w ramach sporu pomiędzy spółką KGH Belgium NV (zwaną dalej „KGH Belgium”) a Belgische Staat, reprezentowanym przez Federale Overheidsdienst Financiën (federalny urząd publiczny ds. finansów, zwany dalej „SPF Finances”), dotyczącego rozstrzygnięcia kwestii, czy organy celne podlegające temu urzędowi ważnie zaksięgowały dług celny w rozumieniu art. 217 ust. 1 kodeksu celnego.

3

Artykuł 217 kodeksu celnego stanowi:

„1.   Każda kwota należności celnych przywozowych lub należności celnych wywozowych wynikających z długu celnego, zwana dalej »kwotą należności«, obliczana jest przez organy celne, z chwilą gdy znajdą się one w posiadaniu niezbędnych informacji, oraz zostaje wpisana do rejestru lub zaewidencjonowana w inny równoważny sposób (zaksięgowanie).

Przepisu pierwszego akapitu nie stosuje się w przypadkach, gdy:

Organy celne mogą odstąpić od księgowania kwoty należności, która zgodnie z art. 221 ust. 3 nie może zostać podana do wiadomości dłużnika w związku z upływem przewidzianego terminu.

2.   Państwa członkowskie ustalają szczegółowe zasady księgowania kwot należności. Zasady te mogą być różne w zależności od tego, czy organy celne, biorąc pod uwagę warunki, w których powstał dług celny, upewniły się lub nie, czy powyższe kwoty będą zapłacone”.

4

Artykuł 221 ust. 1 rzeczonego kodeksu przewiduje:

„Niezwłocznie po dokonaniu zaksięgowania dłużnik zostaje powiadomiony o kwocie należności zgodnie z odpowiednią procedurą”.

5

Ustawa ogólna w sprawie ceł i akcyz, której przepisy koordynuje rozporządzenie królewskie z dnia 18 lipca 1977 r. (Belgisch Staatsblad z dnia 21 września 1977 r., s. 11425) potwierdzone ustawą w sprawie ceł i akcyz z dnia 6 lipca 1978 r. (Belgisch Staatsblad z dnia 12 sierpnia 1978 r., s. 9013), zmieniona od dnia 1 stycznia 1994 r. ustawą zmieniającą ustawę ogólną w sprawie ceł i akcyz z dnia 27 grudnia 1993 r. (Belgisch Staatsblad z dnia 30 grudnia 1993 r., s. 29031) (zwana dalej „LGDA”), stanowi w art. 1:

„Do celów stosowania niniejszej ustawy:

[...]

[...]”.

6

Zgodnie z art. 3 LGDA:

„Zasady księgowania i warunki płatności kwot należności wynikających z długu celnego są określane w rozporządzeniach Wspólnot Europejskich”.

7

Z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym wynika, że spór zawisły przed sądem odsyłającym dotyczy rozstrzygnięcia kwestii, czy organy celne podlegające SPF Finances ważnie zaksięgowały w rozumieniu art. 217 ust. 1 kodeksu celnego dług celny obciążający KGH Belgium.

8

Postępowanie główne, tak jak zostało przedstawione przez sąd odsyłający, dotyczy stwierdzenia nieważności decyzji administratora ds. ceł i akcyz z dnia 19 marca 2009 r., a także decyzji dyrektora regionalnego ds. ceł i akcyz w Antwerpii z dnia 4 lipca 2008 r., na mocy których KGH Belgium jest zobowiązana do uiszczenia długu celnego w wysokości 3620,52 EUR.

9

W dniu 26 listopada 2009 r. SPF Finances wniósł powództwo wzajemne mające na celu orzeczenie, że decyzja z dnia 4 lipca 2008 r. jest uzasadniona i ważna, a ustalenie należności celnych jest ostateczne i nie podlega zakwestionowaniu.

10

Przed sądem odsyłającym KGH Belgium podniosła, że z art. 217 ust. 2 kodeksu celnego wynika, iż państwa członkowskie są zobowiązane określić w ustawodawstwie krajowym szczegółowe zasady księgowania, o którym mowa w art. 217 ust. 1 kodeksu celnego, tak aby dłużnik mógł sprawdzić, czy krajowe organy celne rzeczywiście dokonały tego zaksięgowania, podczas gdy zdaniem SPF Finances żaden obowiązek tego rodzaju nie ciąży na tych państwach.

11

Ponadto zdaniem KGH Belgium w braku właściwych przepisów w prawie belgijskim dług celny nie mógł być ważnie zaksięgowany w rozumieniu art. 217 ust. 1 kodeksu celnego.

12

Według SPF Finances każde zaewidencjonowanie długu celnego w jakikolwiek sposób wystarczy do tego, by stwierdzić ważne zaksięgowanie w rozumieniu art. 217 ust. 1 kodeksu celnego.

13

SPF Finances twierdzi, że chociaż Belgia nie ma obowiązku ustanowienia w prawie krajowym przepisów określających szczegółowe zasady księgowania, przepisy takie istnieją jednak w prawie belgijskim.

14

Zdaniem sądu odsyłającego, jeżeli faktycznie wymagane jest ustanowienie przepisu prawa belgijskiego, który określałby szczegółowe zasady księgowania, nasuwa się pytanie, czy obowiązujące przepisy belgijskie określają, stosownie do art. 217 ust. 2 kodeksu celnego, szczegółowe zasady księgowania w rozumieniu art. 217 ust. 1 kodeksu celnego.

15

W tych okolicznościach rechtbank van eerste aanleg te Antwerpen postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

16

W uwagach na piśmie rząd belgijski podnosi, że przedłożone pytania wykraczają w pewnym zakresie poza właściwość Trybunału. Zważywszy na sposób ich sformułowania przez sąd odsyłający, pytania te prowadziłyby Trybunał do przyjęcia rozstrzygnięcia w kwestii zgodności niektórych przepisów krajowych z art. 217 ust. 2 kodeksu celnego. Tymczasem Trybunał nie jest właściwy w zakresie orzekania co do zgodności prawa krajowego państwa członkowskiego z prawem Unii.

17

W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, chociaż w ramach postępowania wszczętego na podstawie art. 267 TFUE zadanie Trybunału nie polega na dokonywaniu oceny zgodności ustawodawstwa krajowego z prawem Unii ani na dokonywaniu wykładni ustawodawczych lub wykonawczych przepisów krajowych, to jest on właściwy do udzielenia sądowi odsyłającemu wszelkich wskazówek w zakresie wykładni prawa Unii umożliwiających temu sądowi ocenę powyższej zgodności w celu wydania orzeczenia w zawisłej przed nim sprawie (zob. w szczególności wyroki: z dnia 15 grudnia 1993 r. w sprawie C-292/92 Hünermund i in., Rec. s. I-6787, pkt 8; z dnia 6 marca 2007 r. w sprawach połączonych C-338/04, C-359/04 i C-360/04 Placanica i in., Zb.Orz. s. I-1891, pkt 36; a także z dnia 10 listopada 2011 r. w sprawie C-126/10 Foggia - SGPS, Zb.Orz. s. I-10923, pkt 29).

18

W niniejszym przypadku, zważywszy na brzmienie rzeczonych pytań, należy uznać, że obejmują one wniosek o dokonanie wykładni art. 217 ust. 2 kodeksu celnego, która ma umożliwić sądowi odsyłającemu określenie szczegółowych zasad zaksięgowania kwot należności celnych, wymaganego sposobu jego dokonania, a także rozstrzygnięcie kwestii, czy tylko wpisanie dokładnej kwoty należności celnych stanowi zaksięgowanie.

19

W związku z powyższym wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym należy uznać za dopuszczalny.

20

W swych trzech pytaniach, które należy rozważyć łącznie, sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy wykładni art. 217 ust. 2 kodeksu celnego należy dokonywać w ten sposób, że zobowiązuje on państwo członkowskie do zdefiniowania w swoich przepisach krajowych szczegółowych zasad zaksięgowania kwot należności wynikających z długu celnego, że wymaga on szczególnego sposobu zaewidencjonowania dla dokonania takiego zaksięgowania oraz że wyłącznie wpisanie dokładnej kwoty należności celnej stanowi zaksięgowanie.

21

Należy przypomnieć, iż z art. 217 ust. 1 akapit pierwszy kodeksu celnego wynika, że zaksięgowanie polega na wpisaniu przez organy celne kwoty należności celnych przywozowych lub należności celnych wywozowych, która wynika z długu celnego, do rejestru lub na jej zaewidencjonowaniu w inny równoważny mu sposób (wyrok z dnia 16 lipca 2009 r. w sprawie C-126/08 Distillerie Smeets Hasselt i in., Zb.Orz. s. I-6809, pkt 22).

22

Należy również zauważyć, że zgodnie z art. 217 ust. 2 tegoż kodeksu państwa członkowskie ustalają szczegółowe zasady zaksięgowania, które mogą być różne w zależności od tego, czy organy celne, biorąc pod uwagę warunki, w których powstał dług celny, upewniły się lub nie, czy kwota należności wynikająca z tego długu będzie zapłacona.

23

W ten sposób, ponieważ art. 217 kodeksu celnego nie przewiduje szczegółowych zasad „zaksięgowania” w rozumieniu tego przepisu ani też w związku z tym nie przewiduje żadnych minimalnych wymogów technicznych lub formalnych, zaksięgowanie to powinno być dokonane w taki sposób, aby zapewniało, że właściwe organy celne wpisują dokładną kwotę należności celnych przywozowych lub należności celnych wywozowych, która wynika z długu celnego, do rejestru lub ewidencjonują ją w inny, równoważny sposób, aby umożliwić między innymi, by zaksięgowanie odnośnych kwot zostało ustalone w sposób pewny również względem zobowiązanego do zapłaty (wyrok z dnia 28 stycznia 2010 r. w sprawie C-264/08 Direct Parcel Distribution Belgium, Zb.Orz. s. I-731, pkt 23).

24

W rezultacie państwa członkowskie nie są zobowiązane zdefiniować w swoich przepisach krajowych szczegółowych zasad zaksięgowania należności celnych, gdyż wewnętrzne zasady administracji celnej są w tym względzie wystarczające.

25

Ponadto co się tyczy charakteru wymaganego sposobu zaewidencjonowania, Trybunał orzekł już, że z uwagi na zakres uznania, jaki art. 217 ust. 2 kodeksu celnego przyznaje państwom członkowskim, należy przyjąć, że państwa te mogą przewidzieć, iż zaksięgowanie kwoty należności wynikającej z długu celnego następuje przez wpisanie tej kwoty do protokołu sporządzonego przez właściwe organy celne w celu stwierdzenia naruszenia obowiązującego prawa celnego (ww. wyroki: w sprawie Distillerie Smeets Hasselt i in., pkt 25; a także w sprawie Direct Parcel Distribution Belgium, pkt 24).

26

Artykuł 217 ust. 2 kodeksu celnego nie przewiduje żadnego obowiązku wykorzystania jako sposobu zaewidencjonowania rejestrów, gdyż wystarczający może być nośnik papierowy lub nośnik elektroniczny, pod warunkiem że wpisana zostanie do niego dokładna kwota należności celnych.

27

Jeśli chodzi bowiem o wpisanie dokładnej kwoty należności celnych, które mają być zaksięgowane, w pkt 23 niniejszego wyroku przypomniano, iż zaksięgowanie to powinno być dokonane w taki sposób, aby zapewniało, że właściwe organy celne wpisują dokładną kwotę należności celnych przywozowych lub należności celnych wywozowych, która wynika z długu celnego, do rejestru lub ewidencjonują ją w inny, równoważny sposób.

28

Jeżeli jednak kwota ta jest nieprawidłowa, przekazana kwota jest również nieważna. Może być ona jednak skorygowana w rejestrze przez organy celne, które ponownie powiadomią o niej dłużnika.

29

Zgodnie bowiem z art. 221 ust. 1 kodeksu celnego powiadomienie o kwocie podlegających zapłacie należności celnych powinno zostać poprzedzone zaksięgowaniem tej kwoty przez organy celne państwa członkowskiego, a w braku zaksięgowania zgodnie z art. 217 ust. 1 kodeksu celnego kwota ta nie może zostać pobrana przez te organy, które zachowują jednak możliwość ponownego powiadomienia o niej, z zachowaniem przesłanek przewidzianych w art. 221 ust. 1 kodeksu celnego i przepisów dotyczących przedawnienia obowiązujących w chwili, w której powstał dług celny (zob. w szczególności postanowienie z dnia 9 lipca 2008 r. w sprawie C-477/07 Gerlach & Co., pkt 30; a także ww. wyrok w sprawie Direct Parcel Distribution Belgium, pkt 39).

30

W rezultacie w świetle powyższych uwag na przedłożone pytania należy odpowiedzieć, iż wykładni art. 217 ust. 2 kodeksu celnego należy dokonywać w ten sposób, że ponieważ artykuł ten nie określa szczegółowych zasad zaksięgowania w rozumieniu tego przepisu, pozostawia on państwom członkowskim zadanie ustanowienia szczegółowych zasad zaksięgowania kwot należności celnych wynikających z długu celnego, przy czym państwa te nie mają obowiązku zdefiniowania w swoich przepisach krajowych zasad dokonania tego zaksięgowania, które powinno nastąpić w sposób zapewniający, że właściwe organy celne wpisują dokładną kwotę należności celnych przywozowych lub należności celnych wywozowych, wynikającą z długu celnego, do rejestru lub ewidencjonują ją w inny, równoważny sposób, tak aby umożliwić między innymi, że zaksięgowanie danych kwot jest ustalone w sposób pewny również względem zobowiązanego do zapłaty.

31

Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (piąta izba) orzeka, co następuje:

Wykładni art. 217 ust. 2 rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy kodeks celny, zmienionego rozporządzeniem (WE) nr 82/97 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 grudnia 1996 r., należy dokonywać w ten sposób, że ponieważ artykuł ten nie określa szczegółowych zasad zaksięgowania w rozumieniu tego przepisu, pozostawia on państwom członkowskim zadanie ustanowienia szczegółowych zasad zaksięgowania kwot należności celnych wynikających z długu celnego, przy czym państwa te nie mają obowiązku zdefiniowania w swoich przepisach krajowych zasad dokonania tego zaksięgowania, które powinno nastąpić w sposób zapewniający, że właściwe organy celne wpisują dokładną kwotę należności celnych przywozowych lub należności celnych wywozowych, wynikającą z długu celnego, do rejestru lub ewidencjonują ją w inny, równoważny sposób, tak aby umożliwić między innymi, że zaksięgowanie danych kwot jest ustalone w sposób pewny również względem zobowiązanego do zapłaty.