WYROK SĄDU PIERWSZEJ INSTANCJI

(pierwsza izba)

z dnia 19 czerwca 2007 r.

Sprawa T‑473/04

Cristina Asturias Cuerno

przeciwko

Komisji Wspólnot Europejskich

Urzędnicy – Wynagrodzenie – Dodatek zagraniczny – Artykuł 4 ust. 1 lit. a) załącznika VII do regulaminu pracowniczego – Praca wykonywana dla organizacji międzynarodowej – Dodatek na zagospodarowanie – Dieta dzienna

Przedmiot: Skarga mająca za przedmiot stwierdzenie nieważności decyzji Komisji z dnia 25 sierpnia 2004 r. oddalającej zażalenie skarżącej z dnia 27 kwietnia 2004 r. i odmawiającej przyznania jej dodatku zagranicznego przewidzianego w art. 4 ust. 1 lit. a) załącznika VII do regulaminu pracowniczego urzędników Wspólnot Europejskich, jak również świadczeń z nim związanych.

Orzeczenie: Stwierdza się nieważność decyzji Komisji z dnia 28 stycznia 2004 r. i z dnia 25 sierpnia 2004 r. Skarżącej przysługuje prawo do dodatku zagranicznego przewidzianego w art. 4 załącznika VII do regulaminu pracowniczego, jak również do dodatku na zagospodarowanie, o którym mowa w art. 5 tego załącznika. W pozostałym zakresie skarga zostaje oddalona. Komisja pokryje wszystkie koszty postępowania.

Streszczenie

1.      Urzędnicy – Skarga – Nieograniczone prawo orzekania

2.      Urzędnicy – Wynagrodzenie – Dodatek zagraniczny – Warunki przyznania

(art. 189 WE; regulamin pracowniczy urzędników, załącznik VII, art. 4 ust. 1 lit. a))

3.      Urzędnicy – Wynagrodzenie – Dodatek zagraniczny – Warunki przyznania

(regulamin pracowniczy urzędników, załącznik VII, art. 4 ust. 1 lit. a))

4.      Urzędnicy – Zwrot kosztów – Dieta dzienna – Warunki przyznania

(regulamin pracowniczy urzędników, art. 20; załącznik VII, art. 10)

1.      Na podstawie art. 91 ust. 1 ostatnie zdanie regulaminu pracowniczego Sądowi przysługuje nieograniczone prawo orzekania w zakresie sporów o charakterze majątkowym. W ramach tego nieograniczonego prawa orzekania Sąd może stwierdzić istnienie prawa do dodatku zagranicznego i innych świadczeń z nim związanych.

(zob. pkt 23)

Odesłanie:

Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑18/91 Costacurta Gelabert przeciwko Komisji, 8 kwietnia 1992 r., Rec. str. II‑1655, pkt 50; sprawa T‑15/93 Vienne przeciwko Parlamentowi, 30 listopada 1993 r., Rec. str. II‑1327, pkt 41; sprawa T‑33/95 Lozano Palacios przeciwko Komisji, 12 grudnia 1996 r., RecFP str. I‑A‑575, II‑1535, pkt 67

2.      Praca w charakterze asystenta członka Parlamentu Europejskiego, wykonywana przez urzędnika przed podjęciem służby we Wspólnotach, odpowiada – do celów zastosowania wyłączenia w zakresie przyznawania dodatku zagranicznego określonego w art. 4 ust. 1 lit. a) tiret drugie zdanie ostatnie załącznika VII do regulaminu pracowniczego – pracy wykonywanej na rzecz organizacji międzynarodowej. Po pierwsze bowiem, asystent parlamentarny świadczy pracę na rzecz Parlamentu, gdyż w ramach swoich zadań i w granicach swoich obowiązków bierze udział w wykonywaniu i realizowaniu funkcji powierzonych Parlamentowi i jego członkom przez traktat. Po drugie, z uwagi na bezpośredni związek z tą instytucją członkowie Parlamentu nie mogą być traktowani jako osoby trzecie w stosunku do niej. Zgodnie z brzmieniem art. 189 WE Parlament Europejski składa się z „przedstawicieli narodów państw”, czyli „członków Parlamentu”. Deputowani stanowią więc zasadniczą część samej instytucji i przy wykonywaniu mandatu stapiają się z Parlamentem. Tymczasem asystenci zatrudniani są przez deputowanych w ramach mandatu wyborczego w celu świadczenia niezbędnej pomocy w pełnieniu obowiązków deputowanego.

Wniosku tego nie podają w wątpliwość ani przepisy prawa, zgodnie z którymi deputowany i asystent zawierają umowę na zasadach prawa prywatnego, w której wyraźnie stwierdza się, że Parlament nie może być traktowany jako pracodawca asystenta lub jako strona umowy i w której wyłącza się wszelką odpowiedzialność ze strony tej instytucji w odniesieniu do skarg asystenta, ani też postanowienia umowy, wykonujące te przepisy. Zarówno te przepisy, jak i postanowienia umowy wydają się bowiem służyć jedynie wyłączeniu odpowiedzialności Parlamentu w stosunku do asystentów w zakresie kwestii należących do obszaru zobowiązań umownych, podatkowych i zabezpieczenia społecznego. Niemniej jednak istnienie lub brak więzi prawnej między dwiema stronami zależy od charakteru i treści związków występujących między nimi, czego ustalenie należy wyłącznie do oceny Sądu i nie zależy od sposobu ich zakwalifikowania przez same strony. Z kolei fakt, że Parlament reguluje podstawowe kwestie dotyczące statusu asystentów, sprawuje kontrolę administracyjną w odniesieniu do kwestii zatrudniania ich przez deputowanych i co do zasady bezpośrednio odpowiada za wypłacanie im wynagrodzenia za wykonywaną pracę lub świadczone usługi, ukazuje jak sztuczne byłoby uznawanie Parlamentu za podmiot trzeci względem asystentów, a także uznanie, iż brak jest bezpośredniej więzi prawnej między tą instytucją i asystentami parlamentarnymi jej członków.

(zob. pkt 48, 51, 52, 57, 60, 61, 63, 69, 70)

Odesłanie:

Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑1/90 Pérez-Mínguez Casariego przeciwko Komisji, 20 marca 1991 r., Rec. str. II‑143, pkt 38; sprawa T‑115/92 Hogan przeciwko Parlamentowi, 15 lipca 1993 r., Rec. str. II‑895, pkt 36; sprawa T‑586/93 Kotzonis przeciwko KSE, 22 marca 1995 r., Rec. str. II‑665, pkt 21; sprawa T‑276/01 Garroni przeciwko Parlamentowi, 10 czerwca 2004 r., Zb.Orz.SP str. I‑A‑177, II‑795, pkt 52

3.      Artykuł 4 ust. 1 lit. a) załącznika VII do regulaminu pracowniczego należy interpretować tak, że za podstawowe kryterium w przyznaniu dodatku zagranicznego uznaje on zwykłe miejsce zamieszkania urzędnika przed wstąpieniem do służby, przy czym zwykłe miejsce zamieszkania to miejsce, w którym zainteresowany ustanowił, z zamiarem nadania mu trwałego charakteru, stały bądź zwykły ośrodek swych interesów życiowych. Sama okoliczność zamieszkiwania za granicą w celu ukończenia nauki uniwersyteckiej lub odbycia stażu zawodowego nie pozwala domniemywać, że istniała wola trwałego przeniesienia centrum interesów życiowych do tego państwa.

(zob. pkt 73, 74)

Odesłanie:

Trybunał: sprawa C‑452/93 P Magdalena Fernández przeciwko Komisji, 15 września 1994 r., Rec. str. I‑4295, pkt 21

Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑251/02 E przeciwko Komisji, 13 grudnia 2004 r., Zb.Orz.SP str. I‑A‑359, II‑1643, pkt 53; sprawa T‑229/02 Dedeu i Fontcuberta przeciwko Komisji, 25 października 2005 r., Zb.Orz.SP str. I‑A‑303, II‑1377, pkt 66

4.      Aby ustalić do celów przyznawania diet dziennych, czy urzędnik musiał zmienić miejsce zamieszkania w celu spełnienia wymogów z art. 20 regulaminu pracowniczego, pod uwagę brane jest to miejsce, w którym utrzymuje on centrum swoich interesów życiowych. W tym zakresie możliwe jest, że przez określony czas będą istniały dwa miejsca zamieszkania, z których jedno będzie zwykłym miejscem zamieszkania, zaś drugie będzie miejscem wykonywania głównej działalności zawodowej. Nie można więc wywnioskować na podstawie samej okoliczności, że zainteresowany pracował w okresie poprzedzającym jego zatrudnienie w innym miejscu niż miejsce zatrudnienia, że przejawiał chęć ustanowienia tam trwałego centrum swoich interesów życiowych, jeśli informacje wynikające z okoliczności dotyczących jego życia zawodowego i osobistego zaprzeczają w rzeczywistości, że taki był jego zamiar.

(zob. pkt 84, 87)

Odesłanie:

Trybunał: sprawa C‑43/94 P Parlament przeciwko Vienne, 11 sierpnia 1995 r., Rec. str. I‑2441, pkt 21; ww. sprawa Lozano Palacios przeciwko Komisji, pkt 47; ww. sprawa E przeciwko Komisji, pkt 73