This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52025PC0107
Proposal for a REGULATION OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL suspending certain parts of Regulation (EU) 2015/478 as regards imports of Ukrainian products into the European Union
Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie zawieszenia niektórych części rozporządzenia (UE) 2015/478 w odniesieniu do przywozu produktów ukraińskich do Unii Europejskiej
Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie zawieszenia niektórych części rozporządzenia (UE) 2015/478 w odniesieniu do przywozu produktów ukraińskich do Unii Europejskiej
COM/2025/107 final
KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 7.3.2025
COM(2025) 107 final
2025/0056(COD)
Wniosek
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
w sprawie zawieszenia niektórych części rozporządzenia (UE) 2015/478 w odniesieniu do przywozu produktów ukraińskich do Unii Europejskiej
UZASADNIENIE
1.KONTEKST WNIOSKU
•Przyczyny i cele wniosku
Niczym niesprowokowana i nieuzasadniona pełnoskalowa inwazja Rosji na Ukrainę 24 lutego 2022 r. wywarła i nadal wywiera głęboki negatywny wpływ na zdolność Ukrainy do wymiany handlowej z resztą świata. W tej trudnej sytuacji Rada Europejska podkreśliła w swoich konkluzjach z dnia 27 października 2023 r. i z dnia 15 grudnia 2023 r. (oraz ponownie 19 grudnia 2024 r.), że będzie nadal zapewniać Ukrainie silne wsparcie polityczne i gospodarcze tak długo, jak będzie to konieczne.
Ukraina zwróciła się do Unii o działania mające maksymalnie ułatwić jej utrzymanie pozycji handlowej w kontaktach z resztą świata oraz pogłębienie stosunków handlowych z UE. Działania te obejmują m.in. liberalizację dostępu produktów wywożonych z Ukrainy do rynku UE w drodze rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/870 z dnia 30 maja 2022 r. 1 oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1077 z dnia 31 maja 2023 r. 2 w sprawie środków tymczasowej liberalizacji handlu będących uzupełnieniem koncesji handlowych mających zastosowanie do ukraińskich produktów na podstawie układu o stowarzyszeniu UE-Ukraina. Rozporządzenie (UE) 2024/1392 weszło w życie dnia 6 czerwca 2024 r. i pozostanie w mocy do dnia 5 czerwca 2025 r. 3 Środki te zwiększyły elastyczność i pewność działania producentów ukraińskich.
Ukraina nadal jest znaczącym eksporterem żelaza i stali – mimo że w wyniku wojny wiele obiektów produkcyjnych uległo zniszczeniu lub znalazło się pod okupacją. Dlatego też należy utrzymać zawieszenie stosowania rozporządzenia (UE) 2015/478 w sprawie wspólnych reguł przywozu 4 . Zawieszenie to jest i powinno pozostać podstawą prawną zawieszenia – w odniesieniu do przywozu z Ukrainy – obecnych unijnych środków ochronnych dotyczących przywozu produktów ze stali, co jest elementem wsparcia udzielanego Ukrainie przez Unię
W związku z tym należy zawiesić stosowanie art. 2, art. 4–7, art. 9–17 i art. 19–21 rozporządzenia (UE) 2015/478 w sprawie wspólnych reguł w zakresie, w jakim dotyczy ono przywozu z Ukrainy.
W związku ze wspomnianą potrzebą dalszego wspierania gospodarczego Ukrainy Komisja składa wniosek w sprawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady przewidującego zawieszenie stosowanie art. 2, art. 4–7, art. 9–17 i art. 19–21 rozporządzenia (UE) 2015/478 w sprawie wspólnych reguł przywozu w odniesieniu do przywozu pochodzącego z Ukrainy.
•Spójność z przepisami obowiązującymi w tej dziedzinie polityki
Zawieszenie rozporządzenia (UE) 2015/478 w sprawie wspólnych reguł przywozu byłoby spójne z silnym wsparciem, jakiego UE udziela Ukrainie za pośrednictwem handlu międzynarodowego – w kontekście rosyjskiej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie.
•Spójność z innymi politykami Unii
Unia Europejska zdecydowanie potępiła wojnę napastniczą Rosji przeciwko Ukrainie i podjęła bezprecedensowe kroki w celu udzielenia Ukrainie wsparcia w tej wyjątkowej sytuacji. Wsparcie to przyjęło postać pomocy finansowej (w tym pomocy makrofinansowej na rzecz środków nadzwyczajnych i odbudowy), dostaw sprzętu wojskowego, przyjęcia szeroko zakrojonych sankcji wobec Rosji i Białorusi oraz zacieśnienia współpracy w ramach układu o stowarzyszeniu. Co więcej, w czerwcu 2022 r. Ukrainie przyznano status kraju kandydującego do UE, a w grudniu 2023 r. rozpoczęły się negocjacje akcesyjne.
Proponowane rozporządzenie byłoby zatem realizacją zobowiązania Unii, wynikającego z art. 21 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE), do zapewnienia spójności różnych dziedzin jej działań zewnętrznych. Byłoby także zgodne z art. 207 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), który wymaga, aby wspólna polityka handlowa była prowadzona zgodnie z zasadami i celami działań zewnętrznych Unii.
2.PODSTAWA PRAWNA, POMOCNICZOŚĆ I PROPORCJONALNOŚĆ
•Podstawa prawna
Podstawę prawną wniosku stanowi art. 207 ust. 2 TFUE.
•Pomocniczość (w przypadku kompetencji niewyłącznych)
Zasada pomocniczości nie ma zastosowania, ponieważ zgodnie z art. 3 ust. 1 lit. e) TFUE wspólna polityka handlowa należy do wyłącznych kompetencji Unii.
•Proporcjonalność
Niniejszy wniosek jest niezbędny do osiągnięcia celu, jakim jest wsparcie gospodarcze Ukrainy w jej obecnych trudnościach, m.in. w obszarze wymiany handlowej z Unią.
•Wybór instrumentu
Niniejszy wniosek jest zgodny z art. 207 ust. 2 TFUE, w którym przewidziano środki wspólnej polityki handlowej.
3.WYNIKI OCEN EX POST, KONSULTACJI Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI I OCEN SKUTKÓW
•Oceny ex post/oceny adekwatności obowiązującego prawodawstwa
Nie dotyczy.
•Konsultacje z zainteresowanymi stronami
Nie dotyczy.
•Gromadzenie i wykorzystanie wiedzy eksperckiej
Nie dotyczy.
•Ocena skutków
Aby środki liberalizacji handlu w odniesieniu do Ukrainy mogły nadal być stosowane po wygaśnięciu rozporządzenia (UE) 2024/1392 w dniu 5 czerwca 2025 r., przedmiotowe rozporządzenie musi wejść w życie 6 czerwca 2025 r. Z uwagi na tę pilną potrzebę nie było wystarczająco dużo czasu na przeprowadzenie oceny skutków. Postanowienia układu o stowarzyszeniu dotyczące handlu i kwestii związanych z handlem zostały jednak poddane ocenie skutków w kontekście zrównoważonego rozwoju, którą zleciła Dyrekcja Generalna ds. Handlu Komisji Europejskiej w 2007 r. i którą uwzględniono w procesie negocjacji w sprawie pogłębionej i kompleksowej strefy wolnego handlu (DCFTA). Ocena ta potwierdziła, że wdrożenie postanowień dotyczących handlu i kwestii związanych z handlem będzie miało pozytywne skutki gospodarcze zarówno dla UE, jak i dla Ukrainy.
•Sprawność regulacyjna i uproszczenie
Środek nie prowadzi do zwiększenia obciążeń regulacyjnych dla przedsiębiorstw.
•Prawa podstawowe
Środki te są zgodne z tymi samymi podstawowymi zasadami, które zapisano w układzie o stowarzyszeniu między UE a Ukrainą. W szczególności w art. 2 układu o stowarzyszeniu z Ukrainą przewidziano, że istotnymi elementami układu są (i) poszanowanie zasad demokratycznych, praw człowieka i podstawowych wolności oraz (ii) poszanowanie zasady praworządności.
Środki liberalizacji handlu byłyby również zgodne z Kartą praw podstawowych UE z trzech powodów. Po pierwsze bezpośrednim skutkiem tych środków byłoby umożliwienie stosowania wobec przywozu z Ukrainy mniejszych ograniczeń, niż miałoby to miejsce, gdyby zastosowano wobec niego nadzór i środki ochrony. Po drugie nie istnieje ryzyko niewywiązania się przez Unię z obowiązku ochrony praw podstawowych określonych w Karcie, ponieważ ochrona wszelkich przedmiotowych praw podstawowych będzie, w razie potrzeby, możliwa za pomocą innych środków. Po trzecie – w odniesieniu do nierównego traktowania importerów lub użytkowników produktów pochodzących z Ukrainy w porównaniu z importerami lub użytkownikami produktów pochodzących z innych państw trzecich, niezwolnionych z nadzoru ani środków ochrony – takie nierówne traktowanie stosuje się też w innych przypadkach, w których na mocy dwustronnych umów handlowych zawartych przez Unię wprowadzane są zwolnienia przywozu ze środków ochronnych. Jest to uzasadnione działanie (oparte na stosownej podstawie prawnej) w ramach wspólnej polityki handlowej Unii w celu zacieśnienia integracji gospodarczej.
4.WPŁYW NA BUDŻET
Nie dotyczy.
5.ELEMENTY FAKULTATYWNE
•Plany wdrożenia i monitorowanie, ocena i sprawozdania
Nie dotyczy.
•Dokumenty wyjaśniające (w przypadku dyrektyw)
Nie dotyczy.
•Szczegółowe objaśnienia poszczególnych przepisów wniosku
Ze względu na sytuację gospodarczą w Ukrainie rozporządzenie będące przedmiotem wniosku ma służyć ochronie warunków dostępu do rynku dla przywozu z Ukrainy przez zawieszenie niektórych przepisów dotyczących nadzoru i środków ochrony przewidzianych w rozporządzeniu (UE) 2015/478 w sprawie wspólnych reguł przywozu.
2025/0056 (COD)
Wniosek
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
w sprawie zawieszenia niektórych części rozporządzenia (UE) 2015/478 w odniesieniu do przywozu produktów ukraińskich do Unii Europejskiej
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 207 ust. 2,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 5 ,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1)Układ o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ukrainą, z drugiej strony (zwany dalej układem o stowarzyszeniu) 6 stanowi podstawę stosunków między Unią a Ukrainą. Zgodnie z decyzją Rady 2014/668/UE 7 , tytuł IV układu o stowarzyszeniu, który dotyczy handlu i zagadnień związanych z handlem, był tymczasowo stosowany od dnia 1 stycznia 2016 r., zaś wszedł w życie dnia 1 września 2017 r., po ratyfikowaniu przez wszystkie państwa członkowskie.
(2)Układ o stowarzyszeniu wzmacnia i poszerza stosunki pomiędzy stronami w sposób ambitny i innowacyjny w celu ułatwienia i osiągnięcia stopniowej integracji gospodarczej zgodnie z prawami i obowiązkami wynikającymi z członkostwa stron w Światowej Organizacji Handlu.
(3)Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/478 z dnia 11 marca 2015 r. 8 określa wspólne reguły dla przywozu pochodzącego z większości państw trzecich, w tym Ukrainy. Zawiera również przepisy dotyczące nadzoru i środków ochronnych.
(4)Niczym niesprowokowana i nieuzasadniona pełnoskalowa inwazja Rosji na Ukrainę 24 lutego 2022 r. wywarła i nadal wywiera głęboki negatywny wpływ na zdolność Ukrainy do wymiany handlowej z resztą świata. Dzieje się tak między innymi w przypadku żelaza i stali w wyniku okupacji lub zniszczenia zakładów produkcyjnych. Dotyczy to również innych sektorów ukraińskiej gospodarki.
(5)W tych okolicznościach, aby złagodzić negatywne skutki gospodarcze wojny napastniczej Rosji przeciwko Ukrainie, należy z korzyścią dla Ukrainy zwolnić przywóz z tego państwa do Unii z unijnych środków nadzoru i środków ochronnych. W tym celu konieczne jest zawieszenie stosowania w odniesieniu do przywozu z Ukrainy niektórych przepisów rozporządzenia (UE) 2015/478 w sprawie wspólnych reguł przywozu.
(6)Komisja powinna mieć możliwość czasowego zawieszenia stosowania niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do określonego produktu w drodze aktu wykonawczego. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 9 . Czas trwania zawieszenia powinien być wystarczająco długi, aby umożliwić Komisji złożenie wniosku, a Parlamentowi i Radzie przyjęcie rozporządzenia zawieszającego, zmieniającego lub uchylającego niniejsze rozporządzenie.
(7)Niniejsze rozporządzenie powinno być stosowane przez trzy lata, a jego stosowanie powinno być automatycznie przedłużane na kolejne okresy trzech lat, chyba że Parlament Europejski lub Rada sprzeciwią się takiemu przedłużeniu trzy miesiące przed dniem wygaśnięcia.
(8)Ponieważ w dniu 5 czerwca 2025 r. wygasa rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1392 10 , które przewiduje m.in. skutki równoważne skutkom niniejszego rozporządzenia, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie w dniu 6 czerwca 2025 r.,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Artykuł 1
Środki liberalizacji handlu
W odniesieniu do przywozu do Unii pochodzącego z Ukrainy zawiesza się stosowanie art. 2, art. 4–7, art. 9–17 i art. 19–21 rozporządzenia (UE) 2015/478 w sprawie wspólnych reguł przywozu.
Artykuł 2
Tymczasowe zawieszenie
Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktu wykonawczego w celu zawieszenia stosowania niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do określonego produktu na okres zasadniczo nieprzekraczający dwunastu miesięcy, jeżeli przywóz tego produktu pochodzący z Ukrainy wzrośnie do poziomu, który znacząco przyczyniałby się do wyrządzenia poważnej szkody przemysłowi Unii produkującemu produkt podobny lub bezpośrednio konkurencyjny, bądź też do zagrożenia taką szkodą. Taki akt wykonawczy przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 3 ust. 2.
Artykuł 3
Procedura komitetowa
1.W odniesieniu do art. 4 niniejszego rozporządzenia Komisję wspiera Komitet ds. Środków Ochronnych. Komitet ten jest komitetem w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 182/2011.
2.W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 5 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.
Artykuł 4
Wejście w życie i rozpoczęcie stosowania
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 6 czerwca 2025 r.
Niniejsze rozporządzenie stosuje się przez początkowy okres trzech lat.
Stosowanie niniejszego rozporządzenia zostaje automatycznie przedłużone na kolejne okresy trzech lat, chyba że Parlament Europejski lub Rada sprzeciwią się takiemu przedłużeniu najpóźniej trzy miesiące przed końcem każdego okresu.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia r.
W imieniu Parlamentu Europejskiego W imieniu Rady
Przewodnicząca Przewodniczący
OCENA SKUTKÓW FINANSOWYCH REGULACJI W PRZYPADKU WNIOSKÓW, KTÓRYCH WPŁYW NA BUDŻET OGRANICZA SIĘ WYŁĄCZNIE DO DOCHODÓW
1.TYTUŁ WNIOSKU:
Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zawieszenia niektórych części rozporządzenia (UE) 2015/478 w odniesieniu do przywozu produktów ukraińskich do Unii Europejskiej
2.LINIE BUDŻETOWE:
Rozdział 12, art. 120.
3.WPŁYW FINANSOWY
☒ Wniosek nie ma wpływu finansowego
◻ Wniosek nie ma wpływu finansowego na wydatki, lecz ma następujący wpływ finansowy na dochody:
|
Linia budżetowa |
Dochody |
Okres:
(w mln EUR do jednego miejsca po przecinku) |
|
Rozdział 12, art. 120 |
Nie ma wpływu na zasoby własne |
Nie dotyczy |
|
Ogółem |
* Okres jednego roku od wejścia w życie rozporządzenia
4.ŚRODKI ZWALCZANIA NADUŻYĆ FINANSOWYCH
Aby zapobiec nadużyciom finansowym, uprawnienie do korzystania ze środków handlowych przewidzianych w rozporządzeniu będącym przedmiotem wniosku powinno być uzależnione od (i) przestrzegania przez Ukrainę wszystkich odnośnych warunków uzyskania korzyści na mocy układu o stowarzyszeniu (w tym reguł pochodzenia danych produktów i procedur z nimi związanych) oraz (ii) zaangażowania Ukrainy w bliską współpracę administracyjną z Unią (jak przewidziano w układzie o stowarzyszeniu).