KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 7.12.2023

COM(2023) 770 final

2023/0448(COD)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań, zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 1255/97 i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1/2005

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

{SEC(2023) 397 final} - {SWD(2023) 399 final} - {SWD(2023) 401 final} - {SWD(2023) 402 final}

UZASADNIENIE

1.KONTEKST WNIOSKU

•Przyczyny i cele wniosku

Uzasadnienie

Komisja przeprowadziła ocenę adekwatności przepisów UE dotyczących dobrostanu zwierząt 4 , którą ukończono w 2022 r. Wykazała ona, że możliwości, jakie stwarza znaczący postęp naukowo-technologiczny, a także zmiany w preferencjach społecznych i coraz większe wyzwania w zakresie zrównoważonego rozwoju, nie znajdują odzwierciedlenia w obecnych przepisach. Ponadto obecne przepisy są trudne do wdrożenia i egzekwowania, co powoduje, że dobrostan zwierząt podczas transportu jest fragmentaryczny i nieoptymalny, a warunki działania na rynku wewnętrznym UE nierówne. Przeprowadzona przez Komisję ocena strategii UE w zakresie dobrostanu zwierząt (2012–2015) 5 również wykazała, że w dziedzinie transportu zwierząt utrzymują się pewne ryzyka braku zgodności.

W szeregu konkluzji Rady konsekwentnie podkreślano potrzebę wprowadzenia wyższych standardów dobrostanu zwierząt, gdy są one transportowane w kontekście działalności gospodarczej 6 . W szczególności w konkluzjach w sprawie dobrostanu zwierząt 7 z 16 grudnia 2019 r. podkreślono kwestię zapewnienia dobrostanu zwierząt podczas międzynarodowego transportu żywych zwierząt na duże odległości, w tym do państw trzecich.

W rezolucji Parlamentu Europejskiego w sprawie strategii „Od pola do stołu” 8 podkreślono, że „należy [...] uwzględnić najnowsze osiągnięcia naukowe w dziedzinie dobrostanu zwierząt, a także wymogi społeczne, polityczne i rynkowe, aby zapewnić wyższe standardy dobrostanu zwierząt”. Ponadto w 2022 r., w nawiązaniu do sprawozdania komisji śledczej PE ds. ochrony zwierząt podczas transportu (komisja ANIT), Parlament Europejski przyjął zalecenie w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu wraz z zaleceniami dotyczącymi zmiany rozporządzenia w sprawie transportu zwierząt 9 .

Europejski Trybunał Obrachunkowy (ETO) wskazał w swoim sprawozdaniu specjalnym z 2018 r. 10 , że nadal stwierdza się uchybienia podczas transportu. W styczniu 2023 r. Europejski Trybunał Obrachunkowy opublikował przegląd przepisów UE dotyczących dobrostanu zwierząt podczas transportu 11 , zawierający podobne zastrzeżenia.

Cele

Celem niniejszej zmiany jest wspieranie zrównoważonej produkcji rolnej i produkcji żywności poprzez zapewnienie lepszego dobrostanu zwierząt i zapobieganie zakłóceniom na rynku wewnętrznym, co przyczyni się do przejścia na zrównoważony pod względem gospodarczym, środowiskowym i społecznym system żywnościowy zgodnie ze strategią „Od pola do stołu”. Z tego powodu w niniejszym wniosku wprowadza się środki sprzyjające lokalnemu ubojowi zwierząt, a tym samym zastępujące transport żywych zwierząt transportem tusz i mięsa. W ten sposób środki te pomogą wzmocnić zasadę krótkich łańcuchów dostaw, jednocześnie zapewniając ochronę zwierzętom przez zapobieganie długotrwałemu transportowi do celów uboju.

Transporty dokonywane w celach innych niż ubój również powinny zostać ograniczone, z zamiarem zastąpienia ich w jak największym stopniu transportami zarodków, nasienia itp., które są znacznie bardziej wydajne pod względem liczby przewożonych zwierząt, a ponadto są przyjazne dla środowiska i generują mniejsze koszty.

Wniosek ma następujące cele ogólne:

–przyczynić się do zrównoważonej produkcji rolnej i produkcji żywności;

–zapewnić lepszy dobrostan zwierząt;

–ściślej powiązać wymogi dotyczące dobrostanu zwierząt z najnowszymi dowodami naukowymi;

–wyjść naprzeciw postulatom społecznym;

–ułatwić egzekwowanie przepisów (w tym przez cyfryzację);

–zapewnić sprawne funkcjonowanie rynku wewnętrznego, zarówno w odniesieniu do zwierząt gospodarskich, jak i zwierząt transportowanych w innych celach gospodarczych.

–ograniczenie negatywnego wpływu na dobrostan zwierząt powiązanego z długotrwałymi przewozami i wielokrotnymi rozładunkami i załadunkami w związku z szeregiem okresów odpoczynku;

–zapewnienie zwierzętom większej powierzchni podczas transportu;

–poprawa warunków transportu zwierząt wrażliwych;

–zapobieganie narażeniu zwierząt na ekstremalne temperatury;

–ułatwienie egzekwowania przepisów UE dotyczących ochrony zwierząt, w tym przez cyfryzację;

–zapewnienie bardziej skutecznej ochrony zwierząt eksportowanych do państw niebędących członkami UE;

–zapewnienie lepszej ochrony psów i kotów transportowanych w związku z działalnością gospodarczą.

Niniejszy wniosek ustawodawczy przyjęto jednocześnie z wnioskiem ustawodawczym dotyczącym dobrostanu psów i kotów oraz ich identyfikowalności. Oba wnioski są ze sobą spójne.

•Spójność z przepisami obowiązującymi w tym obszarze polityki

Wniosek jest zgodny z przepisami UE dotyczącymi kontroli urzędowych w łańcuchu rolno-spożywczym 12 . Wniosek jest również spójny z wnioskiem Komisji w sprawie ustanowienia przepisów dotyczących dobrostanu psów i kotów hodowanych i utrzymywanych w placówkach oraz poprawy identyfikowalności psów i kotów wprowadzanych do obrotu i dostarczanych w Unii.

•Spójność z innymi politykami Unii

Wniosek jest zgodny z celami Europejskiego Zielonego Ładu i strategii „Od pola do stołu”.

W swoim zamierzeniu wniosek ma współdziałać w sposób synergiczny z innymi inicjatywami i politykami UE dotyczącymi zarówno żywych zwierząt, jak i transportu, w szczególności z unijną polityką w zakresie zdrowia zwierząt 13 , unijnymi przepisami w sprawie czasu prowadzenia pojazdu, przerw i okresów odpoczynku kierowców pojazdów ciężarowych 14 oraz przepisami w sprawie ochrony zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych 15 .

Ważną rolę w promowaniu wyższych standardów dobrostanu odgrywa również polityka handlowa UE. Wniosek zawiera nowe i bardziej przejrzyste przepisy dotyczące zasad dobrostanu zwierząt mających zastosowanie do transportu żywych zwierząt z państwa trzeciego do Unii, a także przepisy dotyczące zasad dobrostanu zwierząt mających zastosowanie do transportu żywych zwierząt z Unii do państwa trzeciego przeznaczenia. W obu przypadkach (importu i eksportu) podmioty gospodarcze muszą zagwarantować, by unijne przepisy dotyczące dobrostanu zwierząt były przestrzegane od punktu wyjazdu do punktu przeznaczenia. W obu przypadkach przewidziano pięcioletni okres przejściowy na dostosowanie się podmiotów gospodarczych.

Ponadto do przepisów dotyczących śledzenia pojazdów w czasie rzeczywistym mają zastosowanie przepisy o ochronie danych (w szczególności ogólne rozporządzenie o ochronie danych).

2.PODSTAWA PRAWNA, POMOCNICZOŚĆ I PROPORCJONALNOŚĆ

•Podstawa prawna

Podstawę prawną wniosku stanowi art. 43 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), ponieważ w celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania organizacji rynków zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego, przy jednoczesnym zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony dobrostanu zwierząt, konieczne jest usunięcie barier utrudniających transport żywych zwierząt i mających wpływ na rynek wewnętrzny produktów pochodzenia zwierzęcego.

Wniosek opiera się również na art. 114 TFUE, ponieważ ma także na celu zapewnienie sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego – nie tylko w odniesieniu do zwierząt objętych WPR, ale także innych zwierząt, takich jak psy i koty, zwierzęta futerkowe, niektóre rodzaje dzikich zwierząt i zwierzęta wykorzystywane do celów naukowych, a tym samym wykracza poza rolnictwo i produkcję żywności.

•Pomocniczość (w przypadku kompetencji niewyłącznych)

•Proporcjonalność

•Wybór instrumentu

3.WYNIKI OCEN EX POST, KONSULTACJI Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI I OCEN SKUTKÓW

•Oceny ex post/oceny adekwatności obowiązującego prawodawstwa

•Konsultacje z zainteresowanymi stronami

Przegląd działań konsultacyjnych

Najważniejsze wyniki działań konsultacyjnych

Uwzględnienie wyników przez Komisję

•Gromadzenie i wykorzystanie wiedzy eksperckiej

Zastosowana metodyka

Streszczenie otrzymanych i wykorzystanych opinii

–ograniczenia czasu przewozu,

–zwiększenia dostępnej powierzchni,

–ustalenia górnych limitów temperatury podczas transportu.

Zalecenia uwzględnione we wniosku zmodyfikowano w taki sposób, aby zapewnić techniczną i ekonomiczną wykonalność proponowanych zmian.

Sprawozdania z audytów i konsultacje z krajowymi punktami kontaktowymi ds. transportu zwierząt dostarczyły informacji i najlepszych praktyk.

Sposoby udostępnienia opinii ekspertów

•Ocena skutków

Maksymalny czas przewozu i dostępna powierzchnia podczas transportu

1.maksymalny czas przewozu wynoszący 12 godzin dla wszystkich zwierząt oraz zmiana przepisów dotyczących dostępnej powierzchni zgodnie z zaleceniami EFSA, albo

2.maksymalny czas przewozu wynoszący 9 godzin w przypadku zwierząt przeznaczonych do uboju oraz 21 godzin (z co najmniej 1-godzinnym odpoczynkiem po 10 godzinach) + 24-godzinny odpoczynek z rozładunkiem + 21 godzin (z co najmniej 1-godzinnym odpoczynkiem po 10 godzinach) w przypadku innych zwierząt oraz zmiana przepisów dotyczących dostępnej powierzchni zgodnie z zaleceniami EFSA.

Eksport żywych zwierząt

1.zakaz eksportu przeżuwaczy; albo

2.wprowadzenie nowych, zaostrzonych przepisów dotyczących importu, w tym przepisów zapewniających przestrzeganie środków dotyczących czasu przewozu i dostępnej powierzchni do momentu przybycia do miejsca przeznaczenia, obecność pracownika odpowiedzialnego za dobrostan zwierząt na pokładzie statków oraz wymóg, aby statki pływały pod banderą państw umieszczonych na białej lub szarej liście zgodnie z zasadami bezpieczeństwa morskiego.

Nie oczekuje się znaczącej zmiany emisji z pojazdów ciężarowych i statków do transportu zwierząt, ponieważ nie oczekuje się znaczącej zmiany liczby przewożonych zwierząt.

Transport nieodsadzonych cieląt

1.maksymalny czas przewozu nieodsadzonych cieląt wynoszący 19 godzin (9 godzin + 1 godzina odpoczynku + 9 godzin), pod warunkiem zapewnienia odpowiedniego systemu karmienia (pięcioletni okres przejściowy); oraz

2.minimalny wiek pięciu tygodni i minimalna waga 50 kg w przypadku transportu nieodsadzonych cieląt (dwuletni okres przejściowy).

Transport w wysokich temperaturach

Nowe technologie

1.pozycjonowanie pojazdów ciężarowych w czasie rzeczywistym; oraz

2.centralną bazę danych i aplikację cyfrową.

Poprawa ochrony psów i kotów transportowanych w celach komercyjnych

1.aktualizacja i uszczegółowienie wymogów dotyczących transportu psów i kotów w celach gospodarczych, w tym określenie warunków temperaturowych i minimalnego wieku, jaki muszą osiągnąć zwierzęta przeznaczone do transportu, wynoszącego 15 tygodni; albo

2.aktualizacja i uszczegółowienie wymogów dotyczących psów i kotów, ale z określeniem minimalnego wieku, jaki muszą osiągnąć zwierzęta przeznaczone do transportu, wynoszącego 12 tygodni.

Ocena ogólna

•Sprawność regulacyjna i uproszczenie

•Prawa podstawowe

4.WPŁYW NA BUDŻET

5.ELEMENTY FAKULTATYWNE

•Plany wdrożenia i monitorowanie, ocena i sprawozdania

•Szczegółowe objaśnienia poszczególnych przepisów wniosku

Rozdział I: Przedmiot, zakres stosowania, definicje i przepisy ogólne

W rozdziale tym wyjaśniono zakres stosowania wniosku, wprowadzono definicje i zawarto ogólne wymogi mające zastosowanie do wszystkich operacji transportowych.

Rozdział II: Zezwolenia dla organizatorów i przewoźników

W rozdziale tym określono zasady i warunki wydawania zezwoleń dla organizatorów na organizowanie transportu zwierząt oraz zezwoleń dla przewoźników na transport zwierząt.

Rozdział III: Środki transportu

W rozdziale tym określono obowiązujące w obecnym prawodawstwie warunki zatwierdzania pojazdów drogowych przeznaczonych do transportu zwierząt. Transport lotniczy muszą prowadzić przewoźnicy, którzy są członkami IATA.

Rozdział IV: Obowiązki przed rozpoczęciem przewozu

W rozdziale tym określono wymóg prowadzenia dzienników podróży zarówno w odniesieniu do przewozów długotrwałych, jak i krótkotrwałych. Za zdolność załadowanych zwierząt do transportu odpowiadają opiekunowie.

Rozdział V: Obowiązki podczas transportu i w miejscu przeznaczenia

W rozdziale tym określono obowiązki przewoźników podczas przewozu. Uwzględniono w nim również miejsca gromadzenia.

W rozdziale tym przewidziano obowiązek śledzenia pojazdów drogowych w czasie rzeczywistym.

Przewoźnicy są ponadto zobowiązani do zbierania informacji na podstawie określonych wskaźników, analizowania ich i podejmowania działań naprawczych w celu poprawy dobrostanu transportowanych zwierząt.

Rozdział VI: Warunki transportu zwierząt lądowych

W rozdziale tym przewidziano maksymalny czas przewozu zarówno zwierząt przeznaczonych do uboju, jak i zwierząt transportowanych w innych celach. Określono również maksymalny czas przewozu zwierząt nieodsadzonych.

Wprowadzono ograniczenia czasowe przewozów w ekstremalnych temperaturach oraz dodatkowe warunki, które należy spełnić w takich przypadkach.

Rozdział VII: Transport do i z państw trzecich

Rozdział ten zawiera nowe przepisy dotyczące transportu zwierząt do państw trzecich, takie jak certyfikacja organizatorów oraz wydawanie przez właściwe organy państw trzecich odpowiednich poświadczeń przed przewozem statkiem do transportu zwierząt.

Punkty kontroli w państwach trzecich muszą spełniać normy odpowiadające normom obowiązującym w Unii.

Rozdział VIII: Obowiązki właściwych organów

Rozdział ten zawiera przepisy dotyczące szkoleń i świadectw kompetencji podmiotów gospodarczych, a także wymóg wyznaczenia punktów wyjścia. Ponadto rozdział ten zawiera przepisy dotyczące krajowych organów łącznikowych ds. transportu zwierząt, a także przepisy dotyczące analizy danych zebranych na podstawie wskaźników, o których mowa w rozdziale V.

Rozdział IX: Kary

Rozdział ten zawiera przepisy dotyczące kar za naruszenia rozporządzenia, w tym w szczególności za poważne naruszenia.

Rozdział X: Przepisy proceduralne

Rozdział XI: Pozostałe przepisy

Rozdział ten zawiera przepisy dotyczące bardziej rygorystycznych środków krajowych, opracowania aplikacji cyfrowej służącej wdrażaniu i egzekwowaniu rozporządzenia, a także dotyczące odstępstw od istniejących przepisów krajowych w odniesieniu do regionów najbardziej oddalonych.

Rozdział XII: Przepisy przejściowe i końcowe

W rozdziale tym zmienia się rozporządzenie Rady (WE) nr 1255/97 w zakresie punktów kontroli, nakładając wymóg wyposażenia ich stosownie do określonych gatunków i kategorii zwierząt oraz udostępnienia organizatorom systemu rezerwacji.

2023/0448 (COD)

Wniosek

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań, zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 1255/97 i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1/2005

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 43 ust. 2 i art. 114 ust. 1,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 30 ,

uwzględniając opinię Komitetu Regionów 31 ,

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)Rozporządzeniem Rady (WE) nr 1/2005 32 ustanowiono wspólne normy minimalne dotyczące ochrony zwierząt podczas transportu. Od czasu przyjęcia tego rozporządzenia nastąpił rozwój nauki i technologii. Obecnie panuje większa świadomość wymagań dotyczących dostępnej powierzchni oraz potrzeb zwierząt – w szczególności zwierząt nieodsadzonych i zwierząt wodnych – podczas transportu. Znacznie poprawiła się dostępność rozwiązań cyfrowych w zakresie czynności administracyjnych związanych z transportem zwierząt. Wraz ze wzrostem świadomości i obaw obywateli co do dobrostanu zwierząt oraz tendencją do stosowania bardziej zrównoważonych metod produkcji, wiele państw członkowskich zmienia lub przyjmuje przepisy krajowe wykraczające poza minimalne wymogi unijne. Ponadto ocena adekwatności przepisów UE dotyczących dobrostanu zwierząt 33 ujawniła w odniesieniu do rozporządzenia (WE) nr 1/2005 trudności w interpretacji, stosowaniu i egzekwowaniu niektórych przepisów, co sprawia, że warunki działania dla poszczególnych podmiotów są nierówne. Konieczna jest zatem zmiana przepisów dotyczących ochrony zwierząt podczas transportu w taki sposób, aby dostosować je do najnowszych osiągnięć nauki i technologii, a także ułatwić ich stosowanie i egzekwowanie.

(2)Dobrostan zwierząt jest wartością wspólnotową zapisaną w art. 13 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej („TFUE”). Unia i szereg państw członkowskich jest ponadto sygnatariuszami zmienionej Europejskiej konwencji o ochronie zwierząt w transporcie międzynarodowym 34 .

(3)Transport żywych zwierząt jest ważną częścią łańcucha rolno-spożywczego. Ochrona zwierząt podczas transportu jest przedmiotem zainteresowania opinii publicznej i wpływa na postawy konsumentów wobec produktów rolnych. Niniejsze rozporządzenie ma na celu uproszczenie procedur, zmniejszenie obciążenia administracyjnego i ułatwienie egzekwowania zharmonizowanych przepisów, przy jednoczesnym zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony zwierząt podczas transportu. Zapewnienie ochrony zwierząt podczas transportu ma pozytywny wpływ na zdrowie i dobrostan zwierząt oraz przekłada się na lepszą jakość produktów pochodzenia zwierzęcego. 

(4)Niniejsze rozporządzenie ma na celu zapewnienie sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego, w tym w odniesieniu do zwierząt niewykorzystywanych do produkcji żywności, takich jak psy i koty, zwierzęta futerkowe, niektóre rodzaje dzikich zwierząt i zwierzęta wykorzystywane do celów naukowych.

(5)W 2022 r. Parlament Europejski przyjął zalecenia w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu, opracowane na podstawie sprawozdania komisji śledczej ds. ochrony zwierząt podczas transportu w Unii i poza nią (komisja ANIT). W zaleceniach wezwano Komisję i Radę do dokonania gruntownego przeglądu przepisów UE dotyczących ochrony zwierząt podczas transportu na podstawie rzetelnych badań naukowych dotyczących wpływu transportu na zwierzęta wszystkich gatunków i w każdym wieku oraz na podstawie dogłębnej oceny skutków społeczno-gospodarczych, środowiskowych i zdrowotnych, uwzględniającej różne sytuacje i uwarunkowania geograficzne oraz zróżnicowane modele rolnictwa stosowane na terytorium Unii. W raporcie komisji ANIT wskazano również na uchybienia we wdrażaniu przepisów na terenie Unii i zalecono środki, takie jak ograniczenie czasu przewozu, zakaz transportu w ekstremalnych temperaturach, zagwarantowanie, aby transport zwierząt do państw trzecich odbywał się z poszanowaniem zasad ochrony zwierząt podczas całego przewozu aż do momentu przybycia do miejsca przeznaczenia w państwie trzecim. Ponadto Parlament Europejski zwrócił uwagę na potrzebę zastąpienia transportu żywych zwierząt bardziej etycznym systemem, w którym preferencyjnie traktuje się transport nasienia lub zarodków w stosunku do transportu zwierząt hodowlanych, a transport tusz i mięsa w stosunku do transportu zwierząt przeznaczonych do uboju.

(6)We wrześniu 2022 r. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) opublikował pięć opinii naukowych dotyczących różnych konsekwencji i zagrożeń dla dobrostanu podczas transportu małych przeżuwaczy 35 (owiec i kóz), koniowatych 36 (koni i osłów), bydła 37 (w tym cieląt), świń 38 oraz zwierząt przewożonych w kontenerach 39 , w tym ptaków domowych (kurcząt, kur niosek, indyków itp.) i królików („opinie EFSA”). Ogólny wniosek przedstawiony w opiniach EFSA jest taki, że zapewnienie większej powierzchni, obniżenie maksymalnych temperatur i skrócenie do minimum czasu przewozu są niezbędne do poprawy ochrony zwierząt podczas transportu. W związku z tym rozporządzenie (WE) nr 1/2005 powinno zostać zastąpione nowym rozporządzeniem, które będzie zgodne z najnowszymi osiągnięciami wiedzy naukowej i technicznej w tej dziedzinie oraz z wymaganiami konsumentów, a jednocześnie będzie zapobiegać powstawaniu barier w funkcjonowaniu rynku wewnętrznego i handlu żywymi zwierzętami oraz zapewni możliwość egzekwowania nowych przepisów.

(7)Aby zagwarantować spójne i skuteczne stosowanie niniejszego rozporządzenia w Unii w świetle podstawowej zasady, zgodnie z którą zwierzęta nie mogą być transportowane w warunkach powodujących urazy lub niepotrzebne cierpienia, należy ustanowić szczegółowe przepisy uwzględniające szczególne potrzeby poszczególnych gatunków w związku z wykorzystaniem różnych środków transportu. Tego rodzaju szczegółowe przepisy powinny być interpretowane i stosowane zgodnie z zasadą określoną powyżej oraz powinny być aktualizowane w odpowiednim terminie, w szczególności w świetle nowej wiedzy naukowej, z uwzględnieniem nowych opinii EFSA.

(8)Od czasu wejścia w życie rozporządzenia (WE) nr 1/2005 nastąpił znaczny postęp technologiczny w dziedzinie systemów nawigacji i elektronicznych baz danych. Umożliwia to uproszczenie procedur oraz wzmocnienie kontroli i inspekcji w zakresie ochrony zwierząt podczas transportu, prowadząc tym samym do poprawy egzekwowania przepisów unijnych. Ważne jest zatem, aby korzystać z nowych technologii i poszerzać możliwości oferowane przez zintegrowany skomputeryzowany system weterynaryjny (TRACES-NT) – cyfrową platformę certyfikacji i zarządzania obejmującą wszystkie wymogi sanitarne i fitosanitarne, wbudowaną w system zarządzania informacjami w zakresie kontroli urzędowych (IMSOC) 40 .

(9)W niniejszym rozporządzeniu przewidziano zasady, które umożliwiają włączenie do bazy danych TRACES cyfrowych zezwoleń, świadectw zatwierdzenia, świadectw kompetencji, dzienników podróży, śledzenia lokalizacji pojazdów drogowych i prognoz temperatury. System TRACES powinien również zawierać wykazy punktów kontroli w państwach trzecich i punktów wyjścia UE. System ten umożliwia również bardziej realistyczne planowanie przewozów, skuteczną identyfikowalność, lepsze monitorowanie operacji i wskaźników dobrostanu zwierząt, terminowe wprowadzanie środków nadzwyczajnych i pełną analizę danych, a ogólnym celem tych działań jest zapewnienie skuteczniejszego stosowania i lepszego egzekwowania unijnych przepisów dotyczących ochrony zwierząt podczas transportu, a także znaczne zmniejszenie obciążenia administracyjnego.

(10)Obowiązek ochrony zwierząt podczas transportu spoczywający na unijnych operatorach nie ustaje na granicach zewnętrznych Unii. Organizatorzy transportu zwierząt z Unii do miejsca przeznaczenia w państwie trzecim muszą zapewnić zgodność z unijnymi przepisami dotyczącymi ochrony zwierząt podczas transportu również na etapach przewozu, które mają miejsce poza terytorium Unii, oraz do momentu przybycia zwierząt do ostatecznego miejsca przeznaczenia w państwie trzecim. Jest to spójne z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C-424/13 41 . Niniejsze rozporządzenie powinno mieć zatem zastosowanie do transportu zwierząt w przypadku gdy miejsce wyjazdu znajduje się na terytorium Unii i niezależnie od tego, czy miejsce przeznaczenia znajduje się na terytorium Unii, czy w państwie trzecim.

(11)Transport żywych zwierząt z państw trzecich na terytorium Unii dotyczy głównie niektórych gatunków zwierząt i odbywa się zazwyczaj na bezpośrednich trasach. W przypadku importu żywych zwierząt do Unii operatorzy, którzy transportują takie zwierzęta z państwa trzeciego do miejsca przeznaczenia w Unii, powinni zapewnić ochronę zwierząt co najmniej równoważną ochronie zwierząt transportowanych na terytorium Unii i to od momentu załadunku zwierząt na środek transportu w państwie trzecim do momentu przybycia do miejsca przeznaczenia w Unii. Jest to konieczne w świetle obaw obywateli Unii związanych z dobrostanem zwierząt podczas transportu i dotyczących wszystkich zwierząt transportowanych do, z lub na terytorium Unii. Niniejsze rozporządzenie powinno mieć zatem zastosowanie do transportu zwierząt w przypadku gdy miejsce wyjazdu znajduje się na terytorium państwa trzeciego, a miejsce przeznaczenia znajduje się na terytorium Unii. Aby zapewnić właściwe stosowanie wymogów dotyczących takiego transportu w miejscu wyjazdu, właściwy organ państwa trzeciego musi sprawdzić plan danego przewozu i poświadczyć w urzędowym świadectwie zdrowia dotyczącym importu zwierząt do Unii oraz w drodze zatwierdzenia dziennika podróży, że plan przewozu został sporządzony zgodnie z niniejszym rozporządzeniem lub z równoważnymi wymogami. Przewoźnik zwierząt powinien być odpowiedzialny za zapewnienie, aby plan ten był przestrzegany aż do momentu przybycia do miejsca przeznaczenia, oraz powinien przestrzegać obowiązku wypełnienia dziennika podróży.

(12)W przypadku tranzytu zwierząt z państwa trzeciego do innego państwa trzeciego lub do tego samego państwa trzeciego przez terytorium Unii, przepisy Unii powinny mieć zastosowanie podczas tej części przewozu, która odbywa się na terytorium Unii. Chociaż ani miejsce rozpoczęcia, ani miejsce przeznaczenia tego transportu nie znajduje się w Unii, dla dobra zwierząt i z uwagi na obawy obywateli niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do tej części przewozu, która odbywa się na terytorium Unii. Przewoźnicy powinni zapewnić, aby zwierzęta były transportowane w warunkach zgodnych z niniejszym rozporządzeniem, w szczególności w odniesieniu do dostępnej powierzchni, karmienia i pojenia, ponieważ mają one zasadnicze znaczenie dla dobrostanu zwierząt transportowanych na terytorium Unii. W takich przypadkach nie powinien jednak obowiązywać wymóg zachowania zgodności z przepisami dotyczącymi czasu przewozu, ponieważ mogłoby to prowadzić do dalszego wydłużenia czasu przewozu przedmiotowych zwierząt ze względu na konieczność omijania terytorium Unii dłuższymi trasami przez operatorów z państw trzecich, co potencjalnie mogłoby mieć niekorzystny wpływ na dobrostan zwierząt.

(13)Kodeks zdrowia zwierząt lądowych 42 Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt (WOAH) zawiera wytyczne, określające minimalne globalne normy w odniesieniu do zachowania zwierząt, zakresu odpowiedzialności i poziomu kompetencji poszczególnych podmiotów biorących udział w transporcie zwierząt, wymaganej dokumentacji, planowania przewozów, załadunku oraz postępowania w przypadku odmowy przyjęcia zwierząt. Niniejsze rozporządzenie uwzględnia te wytyczne.

(14)Doświadczenia z egzekwowania rozporządzenia (WE) nr 1/2005, a także orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE, takie jak w sprawie C-301/14 43 , wskazują, że działalność gospodarcza w odniesieniu do transportu zwierząt powinna być rozumiana w szerokim znaczeniu. Transport zwierząt w związku z działalnością gospodarczą nie powinien być rozumiany tylko jako przypadki związane z natychmiastową wymianą pieniędzy, towarów lub usług lub gdy transport odbywa się z zamiarem osiągnięcia zysku. Jeśli transport wchodzi w skład oferty towarów lub usług na danym rynku, należy go uznać za transport związany z działalnością gospodarczą.

(15)Do najważniejszych gatunków zwierząt transportowanych na terenie Unii i z Unii do państw trzecich w celach gospodarczych należą kręgowce, w tym małe przeżuwacze, koniowate, bydło, świnie, ptaki domowe, króliki, oraz zwierzęta wodne, a mianowicie ryby, głowonogi i dziesięcionogi. Aby zapewnić proporcjonalność, zakres niniejszego rozporządzenia należy ograniczyć do tych gatunków. 

(16)Ryby ozdobne są zwykle transportowane ekspresową przesyłką kurierską w małych pudełkach, w woreczkach z wodą specjalnie przystosowanych do potrzeb ryb, a czas trwania przewozu wynosi zwykle poniżej 24 godzin. W związku z tym transport ryb ozdobnych rzadko stanowi poważne zagrożenie dla dobrostanu zwierząt i należy go wyłączyć z zakresu niniejszego rozporządzenia.

(17)W dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/63/UE 44 uregulowano kwestię ochrony zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych. Ze względu na surowe wymagania dotyczące jakości zwierząt potrzebnych do badań i testów, jakiekolwiek pogorszenie stanu zdrowia lub dobrostanu zwierząt po przybyciu do miejsca przeznaczenia ma bezpośredni wpływ na możliwość wykorzystania ich do tych celów. Ponadto procedury naukowe mogą wiązać się z koniecznością wykorzystania zwierząt, które potencjalnie mogą zostać uznane za niezdolne do transportu zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, takich jak niektóre zwierzęta zmodyfikowane genetycznie i zwierzęta, które zostały poddane zabiegom chirurgicznym do celów projektów realizowanych zgodnie z dyrektywą 2010/63/UE. Transport żywych zwierząt do celów naukowych jest realizowany przez wyspecjalizowanych operatorów dysponujących specjalnie zaprojektowanymi pojazdami, wyposażonymi tak, aby zapewnić zdrowie i dobrostan zwierząt podczas planowanych przewozów. Mimo że można wprowadzić rozróżnienie ze względu na cel, w jakim transportuje się te zwierzęta, należy zagwarantować ich dobrostan. Jednak objęcie ich w całości zakresem niniejszego rozporządzenia nie byłoby ani spójne, ani dopuszczalne. Z tych powodów do transportu zwierząt wykorzystywanych lub przeznaczonych do wykorzystania do celów naukowych w ramach projektu zatwierdzonego na mocy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/63/UE nie powinny mieć zastosowania przepisy dotyczące poszczególnych gatunków związane ze zdolnością do transportu, przerw między pojeniami i karmieniami oraz niektóre przepisy dotyczące czasu przewozu, temperatur i okresów odpoczynku.

(18)Doświadczenie w stosowaniu rozporządzenia (WE) nr 1/2005 wskazuje, że operatorzy często wydłużają czas przewozu poza limity określone w odpowiednich przepisach, przewożąc kolejno zwierzęta z gospodarstwa do szeregu miejsc gromadzenia. Zwierzęta są w tych miejscach gromadzone wraz ze zwierzętami z innych gospodarstw i dopiero ostatnie miejsce gromadzenia rejestruje się jako miejsce wyjazdu. W związku z tym należy nałożyć obowiązek przebywania zwierząt przez pewien czas zarówno w miejscu wyjazdu, jak i w miejscu docelowym, a miejsca gromadzenia zwierząt nie mogą być miejscami wyjazdu, jeżeli są one umiejscowione lokalnie, aby zapobiec praktyce „zmian miejsc gromadzenia”.

(19)Możliwość długotrwałego przewozu zwierząt powinni mieć wyłącznie organizatorzy transportu zwierząt, którzy dysponują środkami umożliwiającymi spełnienie wymogów niniejszego rozporządzenia. Należy zatem ustanowić system wydawania zezwoleń dla organizatorów. Organizatorzy powinni być odpowiedzialni za zapewnienie zgodności z przepisami unijnymi od miejsca wyjazdu do miejsca przeznaczenia. Mogą oni zlecić transport zwierząt przewoźnikowi i powinni ponosić odpowiedzialność za zapewnienie zgodności z przepisami unijnymi przez tego przewoźnika i wszelkie inne osoby biorące udział w transporcie. Organizator powinien przedstawić właściwym organom dowód, że jest w stanie zapewnić przestrzeganie unijnych przepisów dotyczących transportu do momentu przybycia zwierząt do miejsca przeznaczenia.

(20)Przewoźnicy i ich pracownicy odgrywają podstawową rolę w transporcie zwierząt i mają istotny wpływ na poziom dobrostanu transportowanych zwierząt. Znaczący wpływ na poziom dobrostanu zwierząt podczas transportu ma codzienne postępowanie przewoźników. Powinni oni posiadać niezbędne kompetencje, aby zapewnić zgodność z niniejszym rozporządzeniem oraz przestrzeganie przepisów przez swoich pracowników, a także powinni posiadać wymagane zatwierdzenie wykorzystywanych środków transportu oraz plany kryzysowe na wypadek sytuacji wyjątkowych. Właściwe jest zatem wprowadzenie systemu zezwoleń dla przewoźników. Powinni oni wykazywać się odpowiedzialnością i przejrzystością w odniesieniu do swojego statusu i działalności. W szczególności powinni zgłaszać wszelkie trudności oraz prowadzić dokładny rejestr działań i wyników.

(21)Środki transportu powinny być zaprojektowane w taki sposób, aby nie powodować urazów ani cierpień zwierząt. W związku z tym właściwe jest określenie wymogów technicznych, które należy spełnić, aby uzyskać zatwierdzenie środka transportu, z uwzględnieniem potrzeb konkretnych gatunków i kategorii przewożonych zwierząt.

(22)Transport lotniczy zwierząt jest znacznie mniej powszechny niż transport drogowy i morski. Ze względu na koszty związane z takim rodzajem transportu, w większości przypadków zwierzęta przewożone drogą lotniczą to zwierzęta domowe i zwierzęta o wysokiej wartości przeznaczone do hodowli lub aktywności sportowych. Transport lotniczy zwierząt odbywa się zgodnie z zasadami technicznymi Zrzeszenia Międzynarodowego Transportu Lotniczego (IATA) określonymi w przepisach dotyczących żywych zwierząt (LAR), opracowanych i corocznie aktualizowanych przez Radę ds. Żywych Zwierząt i Łatwo Psujących się Towarów (LAPB) w celu utrzymania równowagi między zasadami ochrony dobrostanu zwierząt a bezpieczeństwem na pokładzie samolotu, a także z uwzględnieniem specyfiki i ograniczeń transportu lotniczego. Przewoźnicy będący członkami IATA są zobowiązani do przestrzegania norm zawartych w przepisach zarówno przy wykonywaniu operacji transportowych, jak i wyposażaniu samolotów. W związku z tym jedynym dozwolonym środkiem transportu lotniczego zwierząt powinny być samoloty należące do przewoźników będących członkami IATA.

(23)Jak wykazały audyty Komisji i inspekcje właściwych organów, znaczna liczba eksploatowanych obecnie statków do transportu zwierząt w Unii nie spełnia odpowiednich norm bezpieczeństwa morskiego i stanowi zagrożenie zarówno dla zwierząt, jak i załogi. Aby zapewnić zgodność tych statków do transportu zwierząt z normami bezpieczeństwa i prawidłowe funkcjonowanie kluczowych systemów, takich jak wytwarzanie energii elektrycznej, stateczność, wentylacja, odsalanie wody i systemy odwadniające, tylko statki do transportu zwierząt pływające pod banderą państw umieszczonych na białej lub szarej liście na podstawie memorandum paryskim w sprawie kontroli przeprowadzanej przez państwo portu 45 powinny być zatwierdzane do celów transportu zwierząt przez właściwe organy w państwie członkowskim. Ponadto właściwe organy powinny wydawać zezwolenia na załadunek zwierząt na te statki tylko w przypadku gdy profil ryzyka statku jest określony jako ryzyko niskie lub normalne zgodnie z memorandum paryskim w sprawie kontroli przeprowadzanej przez państwo portu.

(24)Rejestry dotyczące zatwierdzania statków do transportu zwierząt prowadzi się obecnie w systemie informatycznym wspierającym nowy system inspekcji ustanowiony na mocy dyrektywy (UE) 2009/16/WE w sprawie kontroli przeprowadzanej przez państwo portu 46 . Hybrydowy europejski system typowania podmiotów i przeprowadzania kontroli (THETIS) to baza danych umożliwiająca przeprowadzanie urzędowych kontroli statków morskich w Unii, w tym statków do transportu zwierząt. Ta baza danych zawiera moduł właściwy dla kontroli urzędowych, uwzględniający wymogi w zakresie ochrony zwierząt. Informacje o statkach uprawnionych do transportu zwierząt powinny być również dostępne w systemie TRACES, aby możliwe były cyfrowe tworzenie, aktualizacja i wypełnianie dzienników podróży w systemie TRACES. Właściwe organy powinny być odpowiedzialne za regularną aktualizację tych informacji.

(25)Zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym (UE) 2023/372 47 po zatwierdzeniu statku do transportu zwierząt i przed każdym przedłużeniem takiego zatwierdzenia urzędowy lekarz weterynarii powinien uczestniczyć w pierwszym przewozie partii zwierząt. Umożliwi to lekarzowi weterynarii przeprowadzenie kontroli urzędowych podczas pierwszego przewozu zwierząt w celu sprawdzenia, czy systemy mechaniczne statku do transportu zwierząt i systemy zarządzania tym statkiem nie są szkodliwe dla dobrostanu zwierząt znajdujących się na statku podczas przewozu.

(26)Dzienniki podróży są ważnym narzędziem umożliwiającym wszystkim podmiotom biorącym udział w transporcie zwierząt i właściwym organom zapoznanie się z planowaną trasą i harmonogramem przewozu oraz sprawdzenie, czy zaplanowana trasa jest realizowana w praktyce, co ułatwia egzekwowanie przepisów. Poszczególne elementy dziennika podróży powinny zapewniać lepsze egzekwowanie norm dobrostanu zwierząt, w szczególności dzięki zwiększeniu identyfikowalności i przejrzystości operacji transportowych. Właściwe organy w państwach członkowskich powinny zatwierdzać dzienniki podróży w przypadku długotrwałych przewozów zarówno na terytorium Unii, jak i do państw trzecich, a także krótkotrwałych przewozów do państw trzecich. Dzienniki podróży powinny być prowadzone całkowicie w formie cyfrowej dzięki wykorzystaniu i rozszerzeniu funkcji oferowanych przez system TRACES. Cyfryzacja dziennika podróży usprawni gromadzenie danych i umożliwi lepszą analizę i identyfikację ryzyka.

(27)W celu zapewnienia, by przewozy nie przekraczały planowanego czasu trwania, oraz w celu poprawy identyfikowalności transportu w przypadku krótkotrwałych przewozów w obrębie Unii należy wprowadzić uproszczony dziennik podróży. Dzienniki podróży, wypełniane przez organizatora i niewymagające zatwierdzenia przez właściwy organ, ułatwią właściwym organom podczas przeprowadzanych przez nie inspekcji i kontroli dokonanie oceny, czy operatorzy wywiązują się z nałożonych na nich obowiązków. Ponadto rozwiązanie to zapewni zarówno właściwym organom, jak i Komisji dostęp do informacji na temat wszystkich operacji transportowych.

(28)Zwierzętami szczególnie wrażliwymi podczas transportu są zwierzęta ciężarne. Ponieważ przewoźnik nie zawsze jest w stanie ocenić stadium ciąży u takich zwierząt, opiekun powinien być odpowiedzialny za dostarczenie przewoźnikowi informacji na temat – odpowiednio – stadium ciąży lub daty inseminacji.

(29)Brak szczegółowych przepisów w prawie Unii dotyczących transportu psów i kotów, w szczególności szczeniąt i kociąt różnych ras, a także różnice w interpretacji i egzekwowaniu istniejących przepisów unijnych przez państwa członkowskie, doprowadziły do tego, że zwierzęta te często są transportowane w warunkach, które stwarzają ryzyko dla ich dobrostanu, a także skutkują tym, że warunki działania operatorów są nierówne. W związku z tym konieczne jest lepsze zdefiniowanie szczegółowych przepisów dotyczących minimalnego wieku transportowanych kotów i psów oraz przerw na karmienie podczas przewozu, wprowadzenie wymogu stosowania profilaktycznych zabiegów weterynaryjnych w celu zapobiegania chorobom związanym ze stresem i specyficznym dla danego gatunku, a tym samym rozszerzenie szczegółowych i zharmonizowanych przepisów dotyczących transportu psów i kotów w celach komercyjnych. W tym samym celu konieczne jest wprowadzenie przepisów, takich jak dotyczących wymagań w zakresie temperatury i wilgotności oraz obowiązku prowadzenia dziennika podróży w przypadku długotrwałych przewozów.

(30) W wytycznych WOAH dotyczących dobrostanu ryb hodowlanych podczas transportu określono minimalne standardy zgodności na poziomie międzynarodowym i zawarto zalecenia dotyczące obowiązków, planowania, konstrukcji pojazdów, sprzętu, postępowania, wody, przygotowania, kwestii specyficznych dla poszczególnych gatunków, planów kryzysowych, dokumentacji, załadunku i rozładunku. W oparciu o te wytyczne należy ustanowić szczegółowe przepisy dotyczące zwierząt wodnych i aktualizować je, gdy pojawiają się nowe dane naukowe i w miarę dostępności odnośnych opinii EFSA. Ważnym elementem dobrostanu transportowanych zwierząt jest powierzchnia przeznaczona dla nich na pokładzie środka transportu, która zależy od gatunku, kategorii i wielkości zwierząt. W opiniach EFSA zaleca się, aby podczas przebywania na pokładzie zwierzęta miały wystarczającą powierzchnię na zmianę pozycji, picie i odpoczynek. W związku z tym należy zwiększyć dostępną powierzchnię określoną w wymogach rozporządzenia (WE) nr 1/2005 zgodnie z zaleceniami EFSA.

(31)Położenie samolotów, statków morskich i pociągów w czasie rzeczywistym jest obecnie publicznie dostępne ze względu na bezpieczeństwo i w celach informacyjnych. Większość pojazdów drogowych jest już wyposażona w system nawigacji satelitarnej, który rejestruje rzeczywistą trasę i czas trwania przewozu. Informacje te mają kluczowe znaczenie dla właściwych organów w celu prowadzenia kontroli urzędowych i bardziej trafnego typowania podlegających im podmiotów w oparciu o ryzyko. Właściwe organy nie mają jednak dostępu do tych informacji o pojazdach drogowych.

(32)Ograniczenie czasu trwania przewozu odgrywa podstawową rolę w ochronie zwierząt podczas transportu. Są dowody na to, że w praktyce czas przewozu szacowany w planie wstępnym jest często przekraczany, co może mieć poważny negatywny wpływ na dobrostan transportowanych zwierząt. Obecnie właściwy organ nie dysponuje środkami umożliwiającymi sprawdzenie lokalizacji partii w czasie przewozu w celu wytypowania podmiotów do kontroli i inspekcji czasu przewozu i odpoczynku, przeprowadzanych zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2017/625. Utrudnia to właściwym organom skontrolowanie, czy rzeczywisty czas trwania przewozu odpowiada czasowi zadeklarowanemu. Wiele spośród tych problemów można byłoby rozwiązać dzięki informacjom zebranym za pośrednictwem systemu informatycznego korzystającego z narzędzi do pozycjonowania pojazdów w czasie rzeczywistym.

(33)Dostęp do informacji dotyczących czasu, w którym pojazdy drogowe dotarły do określonych kluczowych punktów na trasie przewozu, takich jak punkty kontroli lub miejsce przeznaczenia, umożliwiłby właściwym organom wzmocnienie, a także lepsze planowanie i ukierunkowanie prowadzonych przez nie kontroli. W szczególności mogłyby one skuteczniej wykrywać transporty, w przypadku których dochodzi do przekroczenia maksymalnego czasu przewozu, dzięki czemu możliwe byłoby identyfikowanie transportów, co do których istnieje większe prawdopodobieństwo, że doprowadzą do pogorszenia dobrostanu zwierząt. Wszystkie pojazdy drogowe powinny być zatem wyposażone w system pozycjonowania w czasie rzeczywistym, umożliwiający przekazywanie informacji o ich położeniu w trakcie przewozu i po jego zakończeniu do systemu informatycznego połączonego z systemem TRACES.

(34)Dane dotyczące czasu trwania przewozu i okresów odpoczynku we wszystkich przewozach powinny być rejestrowane i przechowywane w celu przetwarzania informacji wyłącznie do celów kontroli urzędowych i innych czynności urzędowych związanych z tymi kontrolami urzędowymi. Okres przechowywania tych danych powinien wynosić sześć lat, tak aby były one dostępne dla właściwych organów, w szczególności w celu sprawdzenia, czy organizator lub przewoźnik spełnia warunki przedłużenia zezwolenia po upływie pięcioletniego okresu ważności. Dane dotyczące pozycjonowania zarejestrowane w systemie informatycznym połączonym z systemem TRACES powinny być rejestrowane i przechowywane wyłącznie do celów kontroli urzędowych i innych czynności urzędowych związanych z tymi kontrolami. Okres przechowywania tych danych również powinien wynosić sześć lat.

(35)Oprócz rozporządzenia (UE) 2016/679 48 i rozporządzenia (UE) 2018/1725 49  oraz w celu zapewnienia odpowiednich gwarancji w zakresie ochrony danych zastosowanie powinny mieć przepisy dotyczące przetwarzania i kontroli danych określone w rozporządzeniu wykonawczym (UE) 2019/1715 50 i odnoszące się do bazy danych, w której dane te będą przechowywane.

(36)Ważne jest, aby właściwe organy w miejscu wyjazdu posiadały wiedzę na temat kondycji zwierząt po ich przybyciu do miejsca przeznaczenia. Zarówno kierowcy lub, w stosownych przypadkach, osoby obsługujące, jak i opiekunowie w miejscu przeznaczenia powinni wprowadzać do systemu TRACES informacje o stanie zwierząt przybywających do miejsca przeznaczenia, w tym informacje o wskaźnikach dobrostanu zwierząt. Elektroniczna wersja dziennika podróży zapewni właściwym organom zarówno w miejscu wyjazdu, jak i w miejscu przeznaczenia dostęp do tych informacji, umożliwiając im podjęcie działań w przypadku gdy stan zwierząt nie jest odpowiedni lub występują rozbieżności między informacjami przekazanymi przez opiekunów, kierowców lub osoby obsługujące.

(37)Ogólnie rzecz biorąc, dowody naukowe wskazują, że dłuższe przewozy mają bardziej negatywny wpływ na dobrostan zwierząt niż przewozy krótsze. Biorąc pod uwagę obecne rozmieszczenie rzeźni w państwach członkowskich, najnowszą opinię naukową na temat dobrostanu zwierząt podczas transportu oraz mając na celu skrócenie przewozów do minimum, przewóz do miejsca uboju nie powinien trwać dłużej niż 9 godzin. Ogólnie rzecz biorąc, aktualnie funkcjonujące rzeźnie są przystosowane pod względem technologicznym do gatunków i kategorii zwierząt, które są w nich poddawane ubojowi. Aby zapobiec sytuacji, w której ubój nie byłby możliwy, ponieważ na obszarze znajdującym się w zasięgu 9-godzinnego transportu nie ma odpowiednio wyposażonej rzeźni, należy przewidzieć odstępstwo od 9-godzinnego limitu i wyjątkowo umożliwić długotrwałe przewozy do odpowiednio wyposażonych rzeźni, pod warunkiem, że właściwy organ wyda na to zezwolenie.

(38)Opinie EFSA potwierdziły, że zbyt duża liczba postojów z rozładunkiem i załadunkiem w punktach kontroli na trasie przewozu jest niekorzystna dla dobrostanu zwierząt, ponieważ prowadzi do wykonywania dodatkowych czynności przy zwierzętach, a w konsekwencji do dodatkowego stresu i zwiększonego ryzyka narażenia na urazy i infekcje. Z tego powodu długotrwałe przewozy nie powinny obejmować więcej niż jednego okresu odpoczynku z rozładunkiem i załadunkiem. W przypadku przewozów drogowych lub kolejowych dłuższych niż 9 godzin w celach innych niż ubój, oprócz najnowszych opinii naukowych EFSA należy uwzględnić maksymalne okresy prowadzenia pojazdu i minimalne okresy odpoczynku kierowców przewidziane w rozporządzeniu (WE) nr 561/2006 51 , aby lepiej skoordynować je z czasem przewozu i okresami odpoczynku transportowanych zwierząt.

(39)Nieodsadzone zwierzęta są szczególnie wrażliwe podczas transportu i należy zapewnić im karmienie na pokładzie zgodnie z ich potrzebami. Zgodnie z opinią naukową EFSA należy podnieść minimalny wiek i wagę kwalifikujące te zwierzęta do transportu, aby były one bardziej odporne i zdolne do transportu. Ponadto maksymalny czas transportu tych zwierząt nie powinien przekraczać ośmiu godzin, chyba że na pokładzie środka transportu znajduje się system umożliwiający odpowiednie karmienie nieodsadzonych zwierząt mlekiem lub preparatem mlekozastępczym o temperaturze ciała we właściwych warunkach.

(40)Doświadczenie w stosowaniu rozporządzenia (WE) nr 1/2005 wskazuje, że wymóg zapewnienia odpowiedniego karmienia zwierzętom nieodsadzonym jest trudny do spełnienia. Nieodsadzone zwierzęta muszą być karmione mlekiem właściwym dla danego gatunku lub odpowiednim preparatem mlekozastępczym o temperaturze ciała w warunkach zbliżonych do naturalnego karmienia mlekiem i w odstępach czasu zapobiegających wystąpieniu długotrwałego głodu. Systemy karmienia powinny być zaprojektowane w taki sposób, aby umożliwić dostarczenie mleka lub preparatu mlekozastępczego wszystkim zwierzętom na pokładzie, przy minimalnej potrzebie interwencji ze strony osób obsługujących lub kierowców. W ramach czynności konserwacyjnych konieczne jest zapewnienie odpowiedniego czyszczenia i dezynfekcji systemu, aby zapobiec zanieczyszczeniu mleka. System karmienia powinien być dostosowany do okoliczności i rodzaju transportu, w którym ma być używany. W szczególności, gdy zwierzęta są transportowane statkiem typu ro-ro, należy wziąć pod uwagę ograniczoną powierzchnię na tym środku transportu oraz ruch statku. Aby nie dopuścić do powstania rozbieżności między różnymi systemami karmienia, Komisja powinna zatwierdzać te systemy w oparciu o dowody naukowe i techniczne potwierdzające ich przydatność do zamierzonego zastosowania oraz zgodność z przepisami określonymi w niniejszym rozporządzeniu. Komisja powinna również otrzymać wsparcie w wykonywaniu tego zadania ze strony EFSA.

(41)Chociaż w opiniach naukowych EFSA stres związany z ruchem uznano za istotne ryzyko dla dobrostanu zwierząt przewożonych w pojazdach drogowych, to nie sformułowano takich samych wniosków w odniesieniu do stresu związanego z ruchem w środkach transportu morskiego. Czas przewozu środkami transportu drogowego i kolejowego jest ograniczony, a w celu złagodzenia wpływu stresu związanego z ruchem na dobrostan przewożonych zwierząt wymagane jest zapewnienie im okresów odpoczynku. Zwierzęta transportowane drogą morską nie są narażone na ten sam rodzaj ruchu, co zwierzęta transportowane drogą lądową lub kolejową. Ruch statków morskich nie wpływa na stabilność zwierząt w taki sam sposób, jak ruch pojazdów drogowych, gdzie są one narażone na powtarzalne i nieoczekiwane nagłe ruchy. W związku z tym wpływ transportu morskiego na zwierzęta jest mniej szkodliwy dla ich dobrostanu. Jeżeli zwierzęta na pokładzie statków morskich, takich jak statki do transportu zwierząt, kontenerowce i statki typu ro-ro, mają zapewnioną wystarczającą powierzchnię, aby mogły się położyć i odpocząć, mają dostęp do paszy i wody w wystarczających ilościach i w odpowiednich odstępach czasu, czasu spędzonego na morzu nie należy wliczać do czasu przewozu.

(42)Temperatura oddziałująca na zwierzęta podczas transportu jest ważnym czynnikiem wpływającym na ich dobrostan. Pomiar temperatury panującej wewnątrz środka transportu podczas jazdy okazał się trudny i nie pozwala na łatwe podjęcie działań naprawczych. Zachowanie limitów temperatury w pojeździe jest trudne, ponieważ zależy od wielu czynników, w tym wilgotności i dostępnej powierzchni na pokładzie. Transport zwierząt w pojazdach ciężarowych wyposażonych w klimatyzację jest kosztowny i może okazać się nieopłacalny. W związku z tym należy ograniczyć czas przewozu w ekstremalnych temperaturach, aby ograniczyć narażenie zwierząt na ich działanie, a w najbardziej ekstremalnych przypadkach zezwolić na transport zwierząt tylko w nocy. Ponadto należy również zastosować środki, które złagodzą potencjalne negatywne skutki temperatury na pokładzie, takie jak otwarcie otworów wentylacyjnych w pojeździe i zapewnienie zwierzętom większej powierzchni.

(43)Organizatorzy transportu zwierząt do miejsca przeznaczenia w państwie trzecim muszą uzgodnić przeprowadzenie oceny pierwszego przewozu przez jednostkę certyfikującą w celu określenia zdolności organizatora do zapewnienia zgodności z niniejszym rozporządzeniem do momentu przybycia zwierząt do miejsca przeznaczenia w państwie trzecim. Jeżeli warunki określone w niniejszym rozporządzeniu nie są spełnione, właściwy organ powinien zawiesić zezwolenie udzielone organizatorowi w odniesieniu do transportu do państw trzecich. Jednostka certyfikująca powinna dokonywać regularnej oceny przewozów do państw trzecich prowadzonych przez tego organizatora w celu ustalenia, czy organizator nadal dysponuje środkami umożliwiającymi spełnienie wymogów niniejszego rozporządzenia. Jednostki certyfikujące powinny posiadać wymaganą wiedzę i kwalifikacje, gwarantować ciągłą niezależność od organizatorów, przewoźników i wszelkich innych osób lub podmiotów biorących udział w transporcie zwierząt lub ich obsłudze podczas transportu oraz powinny być akredytowane przez krajowe jednostki akredytujące ustanowione zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 765/2008 52 .

(44)W rozporządzeniu Rady (WE) nr 1255/97 53 ustanowiono wymogi dotyczące punktów kontroli i korzystania z nich w Unii. Aby zapewnić zgodność transportu zwierząt z Unii do państw trzecich z niniejszym rozporządzeniem, w szczególności w odniesieniu do czasu przewozu, okresów odpoczynku i warunków przetrzymywania zwierząt podczas okresów odpoczynku, punkty kontroli w państwach trzecich powinny spełniać normy równoważne normom ustanowionym w przepisach Unii, w szczególności w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1255/97.

(45)Operatorzy punktów kontroli w państwach trzecich lub organizatorzy mogą wnioskować o włączenie ich do wykazu, który ma zostać przyjęty przez Komisję, pod warunkiem, że wykażą zgodność z wymogami co najmniej równoważnymi przepisom Unii, w szczególności z rozporządzeniem (WE) nr 1255/97. W tym celu punkty kontroli w państwach trzecich mogą przedstawić dowód w postaci wydanego przez jednostkę certyfikującą świadectwa zgodności z wymogami co najmniej równoważnymi wymogom określonym w prawie Unii, w szczególności rozporządzeniu Rady (WE) nr 1255/97. Komisja przyjmuje wykaz zatwierdzonych punktów kontroli w państwach trzecich w drodze aktów wykonawczych.

(46)Aby zapewnić w lepszy sposób zaspokajanie potrzeb zwierząt podczas odpoczynku w punktach kontroli, należy dostosować je do odpowiednich gatunków i kategorii. Należy wprowadzić system rezerwacji w celu uniknięcia opóźnień lub przepełnienia punktów kontroli. Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (WE) nr 1255/97.

(47)Z doświadczenia wynika, że wyznaczenie punktu wyjścia w Unii ma znaczenie dla zapewnienia sprawnego transportu żywych zwierząt z Unii do państw trzecich. Zwierzęta powinny opuszczać Unię w wyznaczonych punktach wyjścia, które spełniają niezbędne wymogi dotyczące kontroli dobrostanu zwierząt, o których to punktach mowa w art. 21 ust. 2 lit. c) rozporządzenia (UE) 2017/625 54  i które są w stanie zapewnić komunikację między właściwymi organami w miejscach wyjazdu, miejscami gromadzenia, punktami kontroli i zakładami przeznaczenia w tym zakresie. Właściwe organy powinny rejestrować takie wyznaczone punkty w systemie TRACES.

(48)Z doświadczenia wynika, że istnieje ryzyko odrzucenia partii zwierząt transportowanych środkami transportu morskiego przez państwo przeznaczenia na podstawie przedstawionych dokumentów, na przykład świadectw zdrowia. W niektórych przypadkach może wpływać to na dobrostan zwierząt, ponieważ nie można ich odstawić do miejsca wyjazdu ze względu na zdrowie zwierząt. Właściwe organy w miejscu wyjazdu powinny zatwierdzić dziennik podróży wyłącznie w przypadku gdy operatorzy przedstawią im poświadczenie przyjęcia dokumentacji na potrzeby międzynarodowego transportu żywych zwierząt drogą morską podpisane przez właściwy organ portu morskiego w państwie ostatecznego przeznaczenia. W związku z tym niezbędne jest utworzenie wzoru takiego poświadczenia.

(49)Państwa członkowskie powinny ustanowić skuteczne, proporcjonalne i odstraszające sankcje w przypadku naruszeń przepisów niniejszego rozporządzenia oraz zapewnić ich stosowanie. Aby zapewnić spójne i skuteczne stosowanie niniejszego rozporządzenia w całej Unii, należy unikać różnych poziomów egzekwowania przepisów oraz sytuacji, w których różny stopień surowości sankcji stosowanych w związku z nieprzestrzeganiem przepisów niniejszego rozporządzenia w różnych państwach członkowskich prowadzi do planowania operacji transportowych na podstawie mniejszego stopnia surowości sankcji nakładanych w niektórych państwach członkowskich. Należy wskazać te naruszenia niniejszego rozporządzenia, które powodują znaczne ryzyko dla dobrostanu zwierząt, oraz ustanowić minimalne poziomy kar finansowych związane z wartością partii zwierząt w takich przypadkach. Należy również brać pod uwagę stopień częstotliwości występowania naruszenia, a powtarzające się naruszenia należy uznać za poważniejsze. Powinno to zniechęcać do dalszych naruszeń i poprawić egzekwowanie przepisów rozporządzenia. 

(50)W ocenie adekwatności przepisów UE dotyczących dobrostanu zwierząt wykazano na trudności w ocenie skuteczności rozporządzenia (WE) nr 1/2005 w zakresie poprawy dobrostanu zwierząt ze względu na brak wskaźników przewidzianych w tym rozporządzeniu. Należy stworzyć system monitorowania wskaźników dobrostanu zwierząt.

(51)Przewoźników i opiekunów należy zobowiązać do gromadzenia danych na podstawie wskaźników dobrostanu zwierząt istotnych dla ich działalności w zakresie transportu. Analiza danych umożliwi przewoźnikom i opiekunom identyfikację nieprawidłowości w zakresie dobrostanu zwierząt oraz wprowadzenie w razie potrzeby odpowiednich środków naprawczych. Dane na temat wskaźników powinny być również udostępniane właściwym organom i Komisji w systemie TRACES.

(52)W celu aktualizacji przepisów technicznych zawartych w rozdziałach I, II, V i VII załącznika I i w załączniku II, aby dostosować te przepisy do najnowszej wiedzy naukowej i technicznej, gdy jest ona dostępna, należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania aktów zgodnie z art. 290 TFUE. W celu ułatwienia właściwego wdrożenia niniejszego rozporządzenia należy przekazać Komisji uprawnienia do przyjmowania, zgodnie z art. 290 TFUE, aktów w celu aktualizacji wzoru dziennika podróży zawartego w załączniku III oraz wzoru poświadczenia zawartego w załączniku IV. Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów, oraz aby konsultacje te prowadzone były zgodnie z zasadami określonymi w Porozumieniu międzyinstytucjonalnym z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa 55 . W szczególności, aby zapewnić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie udział na równych zasadach w przygotowaniu aktów delegowanych, instytucje te otrzymują wszelkie dokumenty w tym samym czasie co eksperci państw członkowskich, a eksperci tych instytucji mogą systematycznie brać udział w posiedzeniach grup eksperckich Komisji zajmujących się przygotowaniem aktów delegowanych.

(53)W celu zapewnienia jednolitych warunków wdrażania niniejszego rozporządzenia, w tym elementów planów kryzysowych i ich wzorów, przepisów technicznych dotyczących zatwierdzania statków do transportu zwierząt, elementów technicznych niezbędnych do dokonywania zapisów z systemu nawigacyjnego umożliwiającego śledzenie lokalizacji, zatwierdzania systemów karmienia zwierząt nieodsadzonych na pokładzie, treści ocen niezbędnych do certyfikacji organizatorów transportujących zwierzęta do państw trzecich oraz częstotliwości, z jaką należy je przeprowadzać, wykazów punktów kontroli spełniających normy równoważne normom określonym w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1255/97 oraz definicji wskaźników dobrostanu zwierząt i metod ich monitorowania, a także przepisów technicznych dotyczących stosowania systemu TRACES, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 56 .

(54)Ważne jest zapewnienie, aby przepisy krajowe nie były wykorzystywane przez państwa członkowskie w sposób stający na przeszkodzie prawidłowemu stosowaniu przepisów niniejszego rozporządzenia lub wpływający na funkcjonowanie rynku wewnętrznego. Państwa członkowskie powinny powiadomić Komisję o takich przepisach krajowych. Komisja powinna poinformować o nich inne państwa członkowskie. W przypadku gdy przepisy krajowe wchodzą w zakres stosowania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1535 należy zgłosić je Komisji zgodnie z tą dyrektywą.

(55)Z oceny skutków przeprowadzonej w celu przygotowania niniejszego rozporządzenia wynika, że konsekwencją niektórych nowych wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu jest konieczność sporządzania planów i dokonywania inwestycji przez operatorów, których wymogi te dotyczą. W związku z nowymi przepisami dotyczącymi czasu przewozu i karmienia nieodsadzonych zwierząt podczas transportu niezbędne będą zmiany we wzorcach transportu oraz inwestycje w nowe samochody ciężarowe, aby zapewnić większą powierzchnię dla zwierząt i ewentualnie nowe systemy karmienia. Niniejsze rozporządzenie powinno zatem przewidywać stosowne okresy przejściowe, aby uwzględnić czas potrzebny operatorom, których dotyczą zmiany, na dostosowanie się do odpowiednich wymagań określonych w niniejszym rozporządzeniu.

(56)Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie zapewnienie zharmonizowanego podejścia w odniesieniu do ochrony zwierząt podczas transportu, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na jego zakres, skutki oraz transgraniczny i międzynarodowy charakter transportu możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Unii, może ona przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(57)Zgodnie z art. 42 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2018/1725 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał opinię w dniu [DD/MM/YYYY],

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

ROZDZIAŁ I
PRZEDMIOT, ZAKRES STOSOWANIA, DEFINICJE I PRZEPISY OGÓLNE

Artykuł 1

Przedmiot

W niniejszym rozporządzeniu ustanawia się przepisy dotyczące ochrony zwierząt podczas transportu mającego związek z działalnością gospodarczą.

Artykuł 2

Zakres stosowania

1.Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do transportu zwierząt:

–w obrębie terytorium Unii;

–z miejsca wyjazdu w państwie trzecim do miejsca przeznaczenia w Unii;

–z miejsca wyjazdu w Unii do miejsca przeznaczenia w państwie trzecim; oraz

–z punktu kontroli granicznej wprowadzenia do Unii do punktu wyjścia z Unii, jeżeli transport zwierząt obejmuje tranzyt przez terytorium Unii.

2.Transport w następujących celach podlega wyłącznie przepisom art. 4:

a)transport własnych zwierząt przez rolników z użyciem własnych środków transportu w celu wypasu sezonowego;

b)transport własnych zwierząt przez rolników z użyciem własnych środków transportu w celach innych niż wypas na odległość nie większą niż 50 km od gospodarstwa, w którym są trzymane.

c)transport zwierząt w celu uczestnictwa w szkoleniach, wystawach, konkursach, wydarzeniach kulturalnych, cyrkach oraz wydarzeniach jeździeckich i rekreacyjnych;

3.Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do następujących rodzajów transportu:

a)transport zwierząt nie mający związku z działalnością gospodarczą;

b)transport zwierząt bezpośrednio do lub z gabinetów lub klinik weterynaryjnych;

c)transport gatunków chronionych na podstawie Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES) 57 ;

d)transport zwierząt między ogrodami zoologicznymi zgodnie z definicją zawartą w art. 2 dyrektywy Rady 1999/22/WE 58 .

e)transport ryb ozdobnych;

f)bezpośrednie dostawy zwierząt wodnych do przedsiębiorstw spożywczych zaopatrujących konsumenta końcowego.

4.Art. 4 ust. 2 lit. b), art. 20, 26, rozdziały I i V załącznika I oraz pkt 4 załącznika II nie mają zastosowania do transportu zwierząt do celów projektu, na którego realizację wydano pozwolenie na mocy dyrektywy 2010/63/UE 59 .

Artykuł 3

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

1.„zwierzęta” oznacza żywe kręgowce, głowonogi i dziesięcionogi;

2.„miejsce wyjazdu” oznacza:

a)miejsce, w którym zwierzę przebywało przez co najmniej tydzień przed wyjazdem i w którym zostało po raz pierwszy załadowane na środek transportu; albo

b)miejsce gromadzenia, jeżeli zwierzę odebrano w odległości nie większej niż 100 km;

3.„miejsce przeznaczenia” oznacza rzeźnię lub każde inne miejsce, w którym przeprowadzany jest rozładunek zwierząt ze środka transportu i gdzie zwierzęta przebywają przez co najmniej tydzień przed każdym kolejnym wyjazdem;

4.„przewóz” oznacza wszelkie przemieszczanie zwierząt odbywające się przy użyciu co najmniej jednego środka transportu, które rozpoczyna się załadunkiem pierwszego zwierzęcia na pierwszy środek transportu w miejscu wyjazdu i kończy rozładunkiem ostatniego zwierzęcia w miejscu przeznaczenia, oraz związane z tym działania, w tym okresy odpoczynku i transfer z jednego środka transportu do innego;

5.„środki transportu” oznaczają pojazdy drogowe lub kolejowe, statki i samoloty stosowane do transportu zwierząt;

6.„zwierzęta wodne” oznaczają ryby, głowonogi i dziesięcionogi;

7.„organizator” oznacza:

a)przewoźnika, który dokonuje transportu lub zleca transport zwierząt w odniesieniu do całego przewozu lub jego części co najmniej jednemu innemu przewoźnikowi; albo

b)osobę fizyczną lub prawną zawierającą umowę dotyczącą transportu zwierząt z przewoźnikiem; albo

c)osobę, która podpisała sekcję 1 dziennika podróży w systemie TRACES, jak określono w załączniku III.

8.„długotrwały przewóz” oznacza przewóz przekraczający 9 godzin;

9.„właściwy organ” oznacza właściwy organ zgodnie z definicją określoną w art. 3 pkt 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625;

10.„system TRACES” oznacza skomputeryzowany system do celów wymiany danych, informacji i dokumentów, o którym mowa w art. 133 ust. 4 rozporządzenia (UE) 2017/625;

11.„przewoźnik” oznacza operatora, którego działalność gospodarcza polega na transporcie zwierząt we własnym imieniu lub w imieniu strony trzeciej;

12.„krótkotrwały przewóz” oznacza przewóz, który nie przekracza 9 godzin;

13.„osoba obsługująca” oznacza osobę bezpośrednio odpowiedzialną za dobrostan transportowanych zwierząt, która towarzyszy im podczas przewozu drogowego lub transportu kolejowego;

14.„pojazd” oznacza środek transportu wyposażony w koła, posiadający napęd lub holowany;

15.„pracownik odpowiedzialny za dobrostan zwierząt” oznacza osobę bezpośrednio odpowiedzialną za dobrostan zwierząt transportowanych statkami do transportu zwierząt przez cały okres przewozu drogą morską;

16.„statek do transportu zwierząt” oznacza statek morski, który został zbudowany lub przystosowany do transportu zwierząt lądowych innych niż ptactwo domowe lub króliki;

17.„kontener” oznacza każdą klatkę, pudło, zbiornik lub inną sztywną strukturę stosowaną do transportu zwierząt, nie stanowiącą środka transportu;

18.„kontenerowiec” oznacza statek, na którym zwierzęta lądowe inne niż ptactwo domowe lub króliki przewożone są w przenośnych kontenerach;

19.„zwierzęta lądowe” oznaczają utrzymywane zwierzęta koniowate, bydło, świnie, owce, kozy, jeleniowate, króliki i ptactwo domowe, w tym drób;

20.„statek typu ro-ro” oznacza statek z urządzeniami umożliwiającymi wtaczanie na statek i wytaczanie ze statku pojazdów drogowych lub kolejowych;

21.„kontener dla dużych zwierząt” oznacza kontener używany do transportu zwierząt lądowych innych niż ptactwo domowe i króliki w środkach transportu drogowego, kolejowego lub kontenerowcami;

22.„urzędowy lekarz weterynarii” oznacza urzędowego lekarza weterynarii zgodnie z definicją w art. 3 pkt 32 rozporządzenia (UE) 2017/625;

23.„miejsce gromadzenia” oznacza zakład gromadzenia zwierząt zarejestrowany zgodnie z art. 97 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2016/429, w którym bydło, owce, kozy, koniowate lub świnie pochodzące z więcej niż jednego gospodarstwa są tymczasowo łączone w celu utworzenia partii; 

24.„punkty kontroli” oznaczają punkty kontroli zgodnie z definicją zawartą w art. 1 rozporządzenia (WE) nr 1255/97;

25.„czas przewozu” oznacza okres, w którym zwierzęta są przemieszczane środkami transportu, w tym czas załadunku i rozładunku zwierząt; 

26.„opiekun” oznacza osobę fizyczną lub prawną, z wyjątkiem przewoźnika, odpowiedzialną za zwierzęta lub je obsługującą, w charakterze czasowym lub stałym;

27.„punkt wyjścia” oznacza punkt wyjścia zgodnie z definicją określoną w art. 3 pkt 39 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625;

28.„punkt kontroli granicznej” oznacza punkt kontroli granicznej zdefiniowany w art. 3 pkt 38 rozporządzenia (UE) 2017/625.

29.„systemy pozycjonowania” oznaczają systemy infrastruktury dostarczającej ogólnoświatowe, ciągłe, dokładne i gwarantowane usługi pomiaru czasu i pozycjonowania niezbędne do celów niniejszego rozporządzenia;

30.„okres odpoczynku” oznacza nieprzerwany okres w ciągu przewozu, w trakcie którego zwierzęta nie są przemieszczane środkami transportu;

31.„transport zgodny z zasadami bioasekuracji” oznacza transport zwierząt do celów dyrektywy 2010/63/UE, który zapewnia barierę fizyczną chroniącą zwierzęta przed przeniesieniem zanieczyszczeń mikrobiologicznych i zapewnia ich dobrostan poprzez zapewnienie paszy, wody i warunków środowiskowych odpowiednich dla zwierząt danego gatunku i etapu ich rozwoju, w tym wystarczającą powierzchnię do odpoczynku i rozciągnięcia się;

32.„jednostka certyfikująca” oznacza podmiot prawny akredytowany zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 765/2008 i działający zgodnie z normą ISO/IEC/17065 dotyczącą oceny zgodności w zakresie wymogów dla organów certyfikujących wyroby, procesy i usługi;

33.„nieujarzmione zwierzę koniowate” oznacza zwierzę koniowate, które nie może zostać związane lub prowadzone na uwięzi bez spowodowania niepotrzebnego pobudzenia, bólu lub cierpienia.

Artykuł 4

Przepisy ogólne dotyczące transportu zwierząt

1.Nie wolno transportować zwierząt lub nakazywać transport zwierząt w sposób powodujący lub mogący spowodować niepotrzebne cierpienie.

2.Każda osoba transportująca zwierzęta lub zlecająca transport zwierząt zapewnia zgodność z następującymi wymogami:

a)podjęto wcześniej wszystkie niezbędne czynności celem skrócenia do minimum długości przewozu, aby ograniczyć najczęściej występujące zagrożenia dla dobrostanu zwierząt, w tym cierpienie z powodu głodu, pragnienia, zmęczenia, zranienia lub dyskomfortu termicznego;

b)zwierzęta są zdolne do odbycia całego transportu;

c)środki transportu są zaprojektowane, skonstruowane, utrzymywane i eksploatowane w sposób pozwalający zapobiec zranieniu lub zbędnemu cierpieniu oraz w sposób zapewniający bezpieczeństwo zwierząt;

d)urządzenia do załadunku i wyładunku są zaprojektowane, skonstruowane, utrzymywane i eksploatowane w sposób zapobiegający zranieniu i zbędnemu cierpieniu zwierząt oraz w sposób zapewniający ich bezpieczeństwo;

e)każda osoba fizyczna odpowiedzialna za zwierzęta na dowolnym etapie ich transportu, ma kompetencje w tym zakresie oraz w zakresie obsługi transportowanych zwierząt oraz wykonuje swoje zadania bez użycia przemocy lub jakiejkolwiek metody mogącej spowodować zranienie lub niepotrzebne cierpienie zwierząt;

f)transport odbywa się bez zbędnej zwłoki;

g)poziom dobrostanu zwierząt jest regularnie kontrolowany i utrzymywany na odpowiednim poziomie;

h)powierzchnia podłogi i wysokość środków transportu oraz urządzeń do wyładunku i załadunku są dostosowane do gatunku, rozmiaru, kategorii zwierząt, które są transportowane, oraz do planowanego przewozu;

i)woda, pasza i odpoczynek są zapewnione zwierzętom w regularnych odstępach czasu w trakcie przewozu oraz odpowiadają ilościowo i jakościowo danemu gatunkowi zwierząt oraz ich potrzebom fizjologicznym;

j)zwierzętom wodnym zapewnia się wystarczającą ilość wody o wystarczającej jakości.

ROZDZIAŁ II
ZEZWOLENIA DLA ORGANIZATORÓW I PRZEWOŹNIKÓW

Artykuł 5

Wniosek o zezwolenie dla organizatora na długotrwałe przewozy

1.Organizatorzy mogą dokonywać ustaleń w odniesieniu do długotrwałego przewozu transportowanych zwierząt jedynie wówczas, gdy posiadają zezwolenie udzielone zgodnie z art. 6.

2.Organizator składa w systemie TRACES wniosek do właściwego organu o zezwolenie na transport zwierząt obejmujący długotrwały przewóz, korzystając z formularza zawartego w sekcji 1 załącznika V. We wniosku określa się, czy organizator zamierza zorganizować transport zwierząt do państw trzecich, czy też nie.

3.Organizatorzy występują z wnioskiem o zezwolenie wyłącznie do jednego właściwego organu i wyłącznie w jednym państwie członkowskim.

4.Wniosek, o którym mowa w ust. 2, zawiera dowody potwierdzające spełnienie następujących warunków:

a)organizator ma siedzibę lub – w przypadku organizatora mającego siedzibę w państwie trzecim – ma przedstawicielstwo w państwie członkowskim odpowiedniego właściwego organu;

b)organizator jest w stanie spełnić kryteria określone w art. 14.

Artykuł 6

Udzielanie, przedłużanie ważności, zawieszanie i cofnięcie zezwolenia dla organizatora

1.Właściwy organ udziela zezwolenia, o którym mowa w art. 5, w systemie TRACES przy użyciu formularza zawartego w sekcji 1 załącznika V, o ile spełnione są warunki określone w art. 5 ust. 4.

2.W zezwoleniu, o którym mowa w ust. 1, określa się gatunki i kategorie zwierząt oraz rodzaj lub rodzaje transportu, których dotyczy, oraz czy obejmuje ono transport zwierząt do państw trzecich, czy też nie.

Zezwolenie jest ważne przez okres nieprzekraczający pięciu lat od daty wystawienia.

3.Na miesiąc przed wygaśnięciem zezwolenia organizator może złożyć wniosek o przedłużenie jego ważności w systemie TRACES. Wniosek o przedłużenie ważności zawiera dowody potwierdzające spełnienie warunków określonych w art. 5 ust. 4, w stosownych przypadkach świadectwo przewidziane w art. 33 oraz udokumentowaną analizę monitorowania wskaźników w odniesieniu do okresu ważności poprzedniego zatwierdzenia oraz, w stosownych przypadkach, udokumentowane dowody wprowadzenia środków, jeżeli wartości określające ilościowo wskaźniki przekraczają progi przewidziane w art. 26 ust. 3. Właściwy organ udziela przedłużenia ważności lub odrzuca wniosek o przedłużenie ważności i rejestruje przedłużenie ważności lub odrzucenie w systemie TRACES oraz, w przypadku odrzucenia, podaje jego przyczyny.

4.Jeżeli organizator nie spełnia już warunków przewidzianych w art. 5 ust. 4 lub w art. 33 ust. 6, właściwy organ nakazuje zawieszenie zezwolenia zgodnie z art. 138 ust. 2 lit. j) rozporządzenia (UE) 2017/625 i niezwłocznie rejestruje zawieszenie w systemie TRACES. W stosownych przypadkach właściwy organ zawiesza część zezwolenia obejmującą transport do państwa trzeciego.

Właściwy organ przekazuje organizatorowi pisemne oświadczenie, w którym wskazuje powody zawieszenia oraz zalecenia dotyczące usunięcia stwierdzonych niedociągnięć.

Właściwy organ znosi zawieszenie, jeżeli organizator przedstawi dowody potwierdzające usunięcie niedociągnięć, na podstawie których dokonano zawieszenia jego zezwolenia.

W przypadku transportu wewnątrz Unii, jeżeli organizator nie usunie niedociągnięć w terminie jednego miesiąca od zawieszenia, właściwy organ cofa zezwolenie.

W przypadku transportu do państwa trzeciego, jeżeli organizator nie usunie niedociągnięć w terminie trzech miesięcy od zawieszenia, właściwy organ cofa zezwolenie.

Artykuł 7

Wniosek o zezwolenie dla przewoźnika w odniesieniu do krótkotrwałych przewozów

1.Przewoźnicy mogą dokonywać krótkotrwałego przewozu transportowanych zwierząt wyłącznie wówczas, gdy posiadają:

a)zezwolenie w odniesieniu do krótkotrwałych przewozów udzielone zgodnie z art. 9 ust. 1 w odniesieniu do przewożonych gatunków i kategorii; albo

b)zezwolenie w odniesieniu do długotrwałych przewozów udzielone zgodnie z art. 9 ust. 1 w odniesieniu do przewożonych gatunków i kategorii;

2.Przewoźnik wstępuje do właściwego organu w systemie TRACES z wnioskiem o zezwolenie na transport zwierząt obejmujący krótkotrwały przewóz, korzystając z formularza zawartego w sekcji 2 załącznika V. Wniosek zawiera dowody potwierdzające spełnienie następujących warunków:

a)przewoźnik ma siedzibę lub – w przypadku przewoźnika mającego siedzibę w państwie trzecim – ma przedstawicielstwo w państwie członkowskim odpowiedniego właściwego organu;

b)przewoźnik dysponuje wystarczającą liczbą właściwego personelu i wyposażeniem oraz posiada pisemne instrukcje dla personelu dotyczące pojenia, karmienia zwierząt i opieki nad nimi oraz procedury operacyjne umożliwiające personelowi przestrzeganie niniejszego rozporządzenia;

c)kierowcy i osoby obsługujące zatrudnione przez przewoźnika lub świadczące na jego rzecz usługi odbyli odpowiednie szkolenia i posiadają świadectwa kompetencji przewidziane w art. 38;

d)ani przewoźnik, ani jego przedstawiciele w państwie członkowskim, w którym złożono wniosek, nie dopuścili się poważnego naruszenia, o którym mowa w art. 44, w ciągu 5 lat poprzedzających datę złożenia wniosku.

Do celów lit. d), jeżeli przewoźnik lub jego przedstawiciele dopuścili się poważnego naruszenia w tym okresie, wykazują w sposób zadowalający właściwy organ, że podjęli wszelkie niezbędne środki w celu uniknięcia dalszych naruszeń.

Artykuł 8

Wniosek o zezwolenie dla przewoźnika w odniesieniu do długotrwałych przewozów

1.Przewoźnicy mogą transportować zwierzęta w przypadku długotrwałego przewozu jedynie wówczas, gdy posiadają zezwolenie udzielone zgodnie z art. 9 ust. 1. Takie zezwolenia są również ważne w przypadku krótkotrwałych przewozów.

2.Przewoźnik występuje do właściwego organu w systemie TRACES z wnioskiem o zezwolenie na transport zwierząt obejmujący długotrwały przewóz, korzystając z formularza zawartego w sekcji 3 załącznika V. Przewoźnicy przedkładają wniosek o zezwolenie wyłącznie jednemu właściwemu organowi i wyłącznie w jednym państwie członkowskim.

3.Wniosek przewidziany w ust. 2 zawiera dowody potwierdzające spełnienie następujących warunków:

a)przewoźnik spełnia warunki określone w art. 7 ust. 2; oraz

b)przewoźnik posiada następujące dokumenty:

(i)ważne świadectwa zatwierdzenia, jak określono w art. 12 lub 13 w odniesieniu do środków transportu, których przewoźnik zamierza używać podczas danego długotrwałego przewozu;

(ii)dokument zawierający szczegółowy opis procedur umożliwiających przewoźnikowi śledzenie i rejestrowanie ruchu pojazdów i statków, za które odpowiadają, oraz procedur kontaktowania się z poszczególnymi kierowcami w każdej chwili podczas długotrwałego przewozu;

(iii)plan kryzysowy w nagłych przypadkach w trakcie planowanego transportu.

4.W celu zapewnienia jednolitej formy planów kryzysowych w nagłych przypadkach w trakcie długotrwałego przewozu, o których mowa w lit. b) ppkt (iii), Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów wykonawczych zgodnie z art. 49 w celu określenia minimalnych wymogów dotyczących treści planu kryzysowego dla różnych rodzajów przewozów oraz ustanowienia i aktualizacji w razie potrzeby standardowych wzorów formularzy na potrzeby przedkładania tych planów kryzysowych.

Artykuł 9

Udzielanie, przedłużanie ważności, zawieszanie i cofnięcie zezwolenia dla przewoźnika

1.Właściwy organ udziela przewoźnikowi zezwolenia w systemie TRACES na krótkotrwałe lub długotrwałe przewozy zgodnie z wymogami art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 przy użyciu formularzy zawartych odpowiednio w sekcjach 2 i 3 załącznika V, o ile spełnione są warunki określone odpowiednio w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2.

2.W zezwoleniu, o którym mowa w ust. 1, określa się gatunki i kategorie zwierząt oraz rodzaj transportu, których dotyczy, oraz czy obejmuje ono długotrwałe czy krótkotrwałe przewozy.

Zezwolenie jest ważne przez okres nieprzekraczający pięciu lat od daty wystawienia.

3.Na miesiąc przed wygaśnięciem zezwolenia na krótkotrwałe lub długotrwałe przewozy przewoźnik może złożyć wniosek o przedłużenie ważności zezwolenia w systemie TRACES. Wniosek o przedłużenie ważności zawiera dokumenty wymagane na podstawie art. 7 ust. 2 lub art. 8 ust. 2 oraz udokumentowaną analizę monitorowania wskaźników w odniesieniu do okresu ważności poprzedniego zatwierdzenia oraz, w stosownych przypadkach, udokumentowane dowody wprowadzenia środków, jeżeli wartości określające ilościowo wskaźniki przekraczają progi przewidziane w art. 26 ust. 3.

4.Właściwy organ udziela przedłużenia ważności lub odrzuca wniosek o przedłużenie ważności i rejestruje przedłużenie ważności lub odrzucenie w systemie TRACES oraz, w przypadku odrzucenia, podaje jego przyczyny.

5.Przewoźnik powiadamia odpowiedni właściwy organ o wszelkich zmianach w dokumentach, o których mowa w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, w terminie nie dłuższym niż pięć dni roboczych od chwili zajścia zmian.

6.Jeżeli przewoźnik nie spełnia już warunków przewidzianych w art. 7 ust. 2 lub art. 8 ust. 2, właściwy organ nakazuje zawieszenie zezwolenia zgodnie z art. 138 ust. 2 lit. j) rozporządzenia (UE) 2017/625 i niezwłocznie rejestruje zawieszenie w systemie TRACES.

Właściwy organ przekazuje przewoźnikowi pisemne oświadczenie, w którym wskazuje powody zawieszenia oraz zalecenia dotyczące usunięcia stwierdzonych niedociągnięć.

Właściwy organ znosi zawieszenie, jeżeli przewoźnik przedstawi dowody potwierdzające usunięcie niedociągnięć, na podstawie których dokonano zawieszenia jego zezwolenia.

Jeżeli przewoźnik nie usunie niedociągnięć w terminie jednego miesiąca od zawieszenia, właściwy organ cofa zezwolenie.

Artykuł 10

Szkolenie kierowców, osób obsługujących i pracowników odpowiedzialnych za dobrostan zwierząt

Przewoźnik zapewnia kierowcom, osobom obsługującym i pracownikom odpowiedzialnym za dobrostan zwierząt, o których to pracownikach mowa w art. 21, udział w jednym z zatwierdzonych szkoleń w zakresie dobrostanu zwierząt, o których to szkoleniach mowa w art. 37 ust. 1 lit. b). Szkolenie takie musi być odpowiednie do ich zadań, gatunków, kategorii zwierząt, którymi się zajmują, oraz wykorzystywanych środków transportu.

ROZDZIAŁ III
ŚRODKI TRANSPORTU

Artykuł 11

Przepisy ogólne dotyczące środków transportu

1.Długotrwały przewóz drogowy lub kolejowy zwierząt dozwolony jest jedynie po wcześniejszej inspekcji środków transportu oraz ich zatwierdzeniu zgodnie z art. 12.

2.Transport zwierząt statkiem do transportu zwierząt na odległość większą niż 10 mil morskich z portu Unii dozwolony jest jedynie po wcześniejszej inspekcji statku do przewozu zwierząt oraz jego zatwierdzeniu zgodnie z art. 13.

3.Ust. 1 i 2 stosuje się do kontenerów używanych w transporcie drogowym, kolejowym lub kontenerowcami zwierząt lądowych innych niż ptaki domowe i króliki.

4.    Zwierzęta mogą być transportowane wyłącznie samolotami należącymi do przewoźników będących członkami Zrzeszenia Międzynarodowego Transportu Lotniczego.

5.    Zwierzęta mogą być transportowane statkiem typu ro-ro tylko w przypadku gdy spełnione są wymogi określone w rozdziale II pkt 3 załącznika 1.

Artykuł 12

Świadectwo zatwierdzenia środka transportu drogowego lub kolejowego oraz kontenerów dla dużych zwierząt

1.Przewoźnik występuje do właściwego organu w systemie TRACES z wnioskiem o świadectwo zatwierdzenia środka transportu drogowego lub kolejowego zwierząt do długotrwałego przewozu lub o świadectwo zatwierdzenia kontenerów na duże zwierzęta, korzystając z formularza określonego w sekcji 5 załącznika V.

2. Właściwy organ wydaje przewoźnikowi świadectwo zatwierdzenia środka transportu w systemie TRACES przy użyciu formularza określonego w sekcji 5 załącznika V, o ile środek transportu spełnia następujące warunki:

a)środek transportu nie jest przedmiotem wniosku skierowanego do innego właściwego organu w tym samym lub innym państwie członkowskim ani świadectwa zatwierdzenia wydanego przez inny właściwy organ w tym samym lub innym państwie członkowskim, ani decyzji o odrzuceniu wniosku wydanej przez inny właściwy organ w tym samym lub innym państwie członkowskim;

b)środek transportu został poddany inspekcji przez właściwy organ i uznany za spełniający wymogi zawarte w rozdziałach II i VI załącznika I mające zastosowanie do zaprojektowania, konstrukcji i utrzymania środków transportu drogowego przeznaczonych do długotrwałych przewozów.

3.Właściwy organ rejestruje w systemie TRACES każde odrzucenie wniosku o świadectwo zatwierdzenia wraz z uzasadnieniem swojej decyzji.

Świadectwo zatwierdzenia jest ważne przez okres nieprzekraczający pięciu lat od daty wystawienia.

4.Na miesiąc przed wygaśnięciem świadectwa zatwierdzenia, o którym mowa w ust. 2, przewoźnik może złożyć wniosek o przedłużenie jego ważności w systemie TRACES zgodnie z wymogami określonymi w ust. 1 i 2.

5.Przewoźnik powiadamia właściwy organ o wszelkich modyfikacjach, przebudowach lub uszkodzeniach środka transportu, które mogą mieć wpływ na dobrostan transportowanych zwierząt, w ciągu pięciu dni od takiej modyfikacji, przebudowy lub uszkodzenia.

6.Jeżeli środek transportu nie spełnia już warunków przewidzianych w ust. 2, właściwy organ nakazuje zawieszenie świadectwa zgodnie z art. 138 ust. 2 lit. j) rozporządzenia (UE) 2017/625 i rejestruje zawieszenie w systemie TRACES.

Właściwy organ przekazuje przewoźnikowi pisemne oświadczenie, w którym wskazuje powody zawieszenia oraz zalecenia dotyczące usunięcia stwierdzonych niedociągnięć.

Właściwy organ znosi zawieszenie, jeżeli przewoźnik przedstawi dowody potwierdzające usunięcie niedociągnięć, na podstawie których dokonano zawieszenia jego świadectwa.

Jeżeli przewoźnik nie usunie niedociągnięć w terminie jednego miesiąca od zawieszenia, właściwy organ cofa świadectwo.

Artykuł 13

Świadectwo zatwierdzenia statku do transportu zwierząt

1.Przewoźnik występuje do właściwego organu w systemie TRACES z wnioskiem o świadectwo zatwierdzenia statku do transportu zwierząt, korzystając z formularza określonego w sekcji 6 załącznika V. Wniosek zawiera następujące dokumenty:

a)dokument zawierający szczegółowe informacje dotyczące wnioskodawcy i statku do transportu zwierząt, w tym, w stosownych przypadkach, datę przebudowy, plan statku z rozmieszczeniem zagród, systemów oświetlenia, odprowadzania wody, systemu przeciwpożarowego i wentylacyjnego;

b)dokument opisujący sposób działania systemów wymienionych w lit. a) oraz sposób, w jaki źródła energii są w stanie dostarczyć wystarczającą ilość energii do obsługi tych systemów.

2.Właściwy organ wydaje przewoźnikowi świadectwo zatwierdzenia statku do transportu zwierząt w systemie TRACES przy użyciu formularza określonego w sekcji 6 załącznika V, o ile statek spełnia następujące warunki:

a)statek dokona pierwszego przewozu z państwa członkowskiego, w którym złożono wniosek;

b)statek nie jest przedmiotem wniosku skierowanego do innego właściwego organu w tym samym lub innym państwie członkowskim ani świadectwa zatwierdzenia wydanego przez inny właściwy organ w tym samym lub innym państwie członkowskim, ani decyzji o odrzuceniu wniosku wydanej przez inny właściwy organ w tym samym lub innym państwie członkowskim;

c)statek został poddany inspekcji przez właściwy organ i uznany za spełniający wymogi zawarte w rozdziałach II i IV załącznika I mające zastosowanie do konstrukcji i wyposażenia statków do transportu zwierząt;

d)statek pływa pod banderą państw umieszczonych na białej lub szarej liście na podstawie memorandum paryskim w sprawie kontroli przeprowadzanej przez państwo portu.

Zatwierdzenie statku do transportu zwierząt zawiesza się, chyba że urzędowy lekarz weterynarii przeprowadził kontrole urzędowe na pokładzie statku do transportu zwierząt podczas całego pierwszego rejsu statku po zatwierdzeniu i przed przedłużeniem ważności takiego zatwierdzenia, a kontrole te wykazały, że konstrukcja i wyposażenie statku do transportu zwierząt nie zagrażają dobrostanowi zwierząt na pokładzie, lub wprowadzono skuteczne środki naprawcze.

3.Właściwy organ rejestruje w systemie TRACES każde odrzucenie wniosku o zatwierdzenie wraz z uzasadnieniem swojej decyzji.

Świadectwo zatwierdzenia jest ważne przez okres nieprzekraczający pięciu lat od daty wystawienia.

4.Na miesiąc przed wygaśnięciem świadectwa zatwierdzenia statku do transportu zwierząt, o którym mowa w ust. 2, przewoźnik może złożyć wniosek o przedłużenie ważności świadectwa w systemie TRACES zgodnie z wymogami określonymi w ust. 1 i 2.

5.Przewoźnik powiadamia odpowiedni właściwy organ o wszelkich modyfikacjach, przebudowach lub uszkodzeniach statku, które mogą mieć wpływ na dobrostan transportowanych zwierząt, w ciągu pięciu dni od takiej modyfikacji, przebudowy lub uszkodzenia lub jeżeli wymóg określony w ust. 2 lit. d) nie jest już spełniany.

6.Jeżeli statek nie spełnia już warunków przewidzianych w ust. 2, właściwy organ nakazuje zawieszenie świadectwa zgodnie z art. 138 ust. 2 lit. j) rozporządzenia (UE) 2017/625 i rejestruje zawieszenie w systemie TRACES.

Właściwy organ przekazuje przewoźnikowi pisemne oświadczenie, w którym wskazuje powody zawieszenia oraz zalecenia dotyczące usunięcia stwierdzonych niedociągnięć.

Właściwy organ znosi zawieszenie, jeżeli przewoźnik przedstawi dowody potwierdzające usunięcie niedociągnięć, na podstawie których dokonano zawieszenia jego świadectwa.

Jeżeli przewoźnik nie usunie niedociągnięć w terminie jednego miesiąca od zawieszenia, właściwy organ cofa świadectwo.

7.Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów wykonawczych zgodnie z art. 49 w odniesieniu do:

a)ustanowienia elektronicznej bazy danych na potrzeby rejestrowania inspekcji na statkach do transportu zwierząt do celów niniejszego artykułu oraz kontroli urzędowych przeprowadzanych na podstawie rozporządzenia (UE) 2017/625;

b)składu zespołów inspektorów do celów przeprowadzania inspekcji, o których mowa w ust. 1;

c)szczegółowych przepisów dotyczących obecności urzędowego lekarza weterynarii na pokładzie do celów zatwierdzenia statku do transportu zwierząt.

ROZDZIAŁ IV
OBOWIĄZKI PRZED ROZPOCZĘCIEM PRZEWOZU

Artykuł 14

Obowiązki organizatorów

1.Organizatorzy są odpowiedzialni za zapewnienie, aby cały przewóz z miejsca wyjazdu do miejsca przeznaczenia w Unii lub w państwie trzecim był zgodny z niniejszym rozporządzeniem.

2.Organizatorzy są odpowiedzialni za plan przewozu od miejsca wyjazdu do miejsca przeznaczenia. Organizator musi przestrzegać przepisów dotyczących dziennika podróży, o którym mowa w art. 15, oraz podpisuje w systemie TRACES sekcję 1 dziennika podróży określonego w pkt 1 i 2 załącznika III. 

3.Organizatorzy zapewniają, aby w przypadku każdego przewozu:

a)zwierzęta przeznaczone do transportu przebywały w miejscu wyjazdu przez co najmniej jeden tydzień przed rozpoczęciem przewozu;

b)poszczególne etapy przewozu były skoordynowane, zwłaszcza gdy są wykonywane przez różnych operatorów, w taki sposób, aby dobrostan zwierząt nie uległ pogorszeniu na skutek niewystarczającej koordynacji różnych części przewozu lub między różnymi podmiotami;

c)przy organizacji przewozu uwzględniona była prognoza temperatury, jeżeli jest to istotne w przypadku danych gatunków i kategorii zwierząt zgodnie z art. 31 i rozdziałem V załącznika I;

d)wyznaczona była osoba odpowiedzialna za dostarczanie w każdej chwili właściwym organom w miejscu wyjazdu informacji o planowaniu, wykonaniu i zakończeniu przewozu, miejscach gromadzenia, punktach kontroli i zakładach przeznaczenia.

Artykuł 15

Dziennik podróży w przypadku wszystkich długotrwałych i krótkotrwałych przewozów do państw trzecich

1.W przypadku długotrwałych i krótkotrwałych przewozów do państw trzecich organizatorzy przed przewozem wypełniają w systemie TRACES sekcję 1 dziennika podróży określonego w pkt 1 załącznika III.

2.Jeżeli dziennik podróży dotyczy długotrwałego lub krótkotrwałego przewozu do państwa trzeciego, organizator przedkłada w systemie TRACES dziennik podróży do zatwierdzenia przez właściwy organ w miejscu wyjazdu co najmniej dwa dni, ale nie wcześniej niż pięć dni przed planowaną datą rozpoczęcia przewozu. Przewóz nie może rozpocząć się, dopóki właściwy organ nie zatwierdzi dziennika podróży zgodnie z ust. 4.

3.Dziennik podróży zawiera potwierdzenie rezerwacji w punkcie kontroli, jeżeli zgodnie z planem przewozu czas przewozu może przekroczyć 21 godzin.

4.Właściwy organ zatwierdza dziennik podróży w systemie TRACES, o ile spełnione są następujące warunki:

a)dziennik podróży jest możliwy do zrealizowania i zgodny z niniejszym rozporządzeniem;

b)przewoźnicy wskazani w dzienniku podróży posiadają odpowiednie zezwolenia na transport, ważne świadectwa zatwierdzenia środka transportu oraz ważne świadectwa kompetencji kierowców i osób obsługujących.

5.Jeżeli warunki przewidziane w ust. 4 nie są spełnione, właściwy organ wymaga od organizatora zmiany ustaleń dotyczących planowanego przewozu w taki sposób, aby był zgodny z niniejszym rozporządzeniem.

6.Właściwe organy zapewniają, aby dzienniki podróży dotyczące długotrwałych i krótkotrwałych przewozów do państw trzecich były przechowywane w systemie TRACES przez maksymalnie sześć lat na potrzeby późniejszych kontroli urzędowych zgodnie z art. 21 rozporządzenia (UE) 2017/625.

Artykuł 16

Dziennik podróży w przypadku krótkotrwałych przewozów na terytorium Unii

1.W przypadku krótkotrwałych przewozów na terytorium Unii organizatorzy wypełniają w systemie TRACES dziennik podróży, jak określono w pkt 2 załącznika III.

2.Dzienniki podróży w przypadku krótkotrwałych przewozów na terytorium Unii przechowuje się w systemie TRACES przez sześć lat na potrzeby kontroli urzędowych zgodnie z art. 21 rozporządzenia (UE) 2017/625.

Artykuł 17

Obowiązki opiekunów przed przewozem

1.Opiekunowie w miejscu wyjazdu są odpowiedzialni za zapewnienie, aby zwierzęta, które mają być załadowane na środek transportu, były zdolne do transportu.

W przypadku zwierząt ciężarnych opiekun w miejscu wyjazdu podaje w dzienniku podróży datę unasienniania lub domniemaną datę krycia naturalnego.

2. Załadunek zwierząt na środek transportu jest nadzorowany przez lekarza weterynarii.

ROZDZIAŁ V
OBOWIĄZKI PODCZAS TRANSPORTU I W MIEJSCU PRZEZNACZENIA

Artykuł 18

Obowiązki ogólne przewoźników

1.Przewoźnik transportuje zwierzęta zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, w szczególności z odpowiednimi przepisami dotyczącymi transportowanych gatunków określonymi w załączniku I w odniesieniu do zwierząt lądowych i w załączniku II w odniesieniu do zwierząt wodnych, do chwili przybycia do miejsca przeznaczenia w Unii lub w państwie trzecim.

2.Przewoźnik jest odpowiedzialny za zdolność zwierząt do transportu od załadunku zwierząt w miejscu wyjazdu do rozładunku zwierząt w miejscu przeznaczenia.

3.W przypadku transportu drogowego lub kolejowego przewoźnik powierza obsługę zwierząt kierowcom i osobom obsługującym posiadającym świadectwo kompetencji, o którym mowa w art. 38.

4.W przypadku transportu drogowego lub kolejowego przewoźnik zapewnia obecność osoby obsługującej dla każdej partii zwierząt w następujących sytuacjach:

a)kiedy zwierzęta są transportowane w zabezpieczonych, odpowiednio wentylowanych kontenerach, zawierających w razie potrzeby wystarczającą ilość paszy i wody w niewywracalnych pojemnikach, w przypadku przewozu trwającego dwa razy dłużej od przewidywanego czasu przewozu;

b)kiedy kierowca pełni funkcję osoby obsługującej.

5.W przypadku transportu drogowego lub kolejowego, w którym etap przewozu obejmuje transport statkiem typu ro-ro, przewoźnik i osoba odpowiedzialna za załadunek pojazdów na statek zapewniają, aby statek spełniał wymogi określone w rozdziale II pkt 3 załącznika 1.

Artykuł 19

Obowiązki organizatorów, przewoźników, kierowców i osób obsługujących podczas transportu drogowego lub kolejowego

1.Kierowca lub osoba obsługująca kontroluje zwierzęta co najmniej co 4,5 godziny, aby ocenić ich dobrostan i zdolność do transportu.

2.Kierowca i osoba obsługująca niezwłocznie powiadamiają przewoźnika i organizatora zgodnie z procedurami określonymi w planie kryzysowym, o którym mowa w art. 8, o wszelkich poważnych zdarzeniach, które mogą mieć negatywny wpływ na dobrostan zwierząt. Organizator przekazuje te informacje odpowiedniemu właściwemu organowi.

3.Przewoźnik jest odpowiedzialny za każde zwierzę, które w trakcie podróży stanie się niezdolne do transportu z powodu niewłaściwego wykonywania zadań przez osobę obsługującą lub kierowcę.

4.Podczas transferu z jednego środka transportu na inny kierowca lub osoba obsługująca zapewnia zgodność z przepisami technicznymi określonymi w rozdziałach I i III załącznika I w odniesieniu do transportowanych zwierząt.

Artykuł 20

Obowiązki opiekunów w miejscach gromadzenia, punktach kontroli i miejscach przeznaczenia

1.W stosownych przypadkach opiekunowie zwierząt przebywających w miejscach gromadzenia, punktach kontroli i miejscach przeznaczenia zapewniają zgodność z przepisami technicznymi określonymi w rozdziale I pkt 1–3 załącznika I oraz w pkt 4 załącznika II.

2.Opiekunowie w miejscach gromadzenia lub w punktach kontroli rejestrują stan, w jakim przybyły zwierzęta, oraz wypełniają i podpisują w systemie TRACES sekcję 3 dziennika podróży określonego w pkt 1 załącznika III.

Artykuł 21

Pracownik odpowiedzialny za dobrostan zwierząt na statkach do transportu zwierząt

1.W przypadku przewozu statkiem do transportu zwierząt przewoźnik wyznacza pracownika odpowiedzialnego za dobrostan zwierząt, który jest przeszkolony i posiada świadectwo kompetencji zgodnie z art. 38.

2.Pracownik odpowiedzialny za dobrostan zwierząt podlega przewoźnikowi i działa pod jego bezpośrednim zwierzchnictwem oraz powiadamia bezpośrednio przewoźnika i organizatora o sprawach związanych z dobrostanem zwierząt.

3.Pracownik odpowiedzialny za dobrostan zwierząt jest odpowiedzialny za:

a)opiekę nad zwierzętami i ich kontrolę co najmniej dwa razy dziennie w celu oceny ich dobrostanu i zdolności do transportu oraz wprowadzanie odpowiednich środków w celu utrzymania ich dobrostanu;

b)powiadamianie właściwego organu w miejscu wyjazdu i organizatora zgodnie z procedurami określonymi w planie kryzysowym, o którym mowa w art. 8 ust. 3 lit. b) pkt (iii), o wszelkich poważnych zdarzeniach, które mogą mieć negatywny wpływ na dobrostan zwierząt;

c)zapewnienie zgodności z rozporządzeniem nr 1099/2009 w przypadku uśmiercania zwierząt podczas przewozu na morzu w celu położenia kresu ich cierpieniu.

4.Organizator informuje kapitana statku do transportu zwierząt o obowiązkach pracownika odpowiedzialnego za dobrostan zwierząt podczas transportu określonych w ust. 3.

Artykuł 22

Miejsca gromadzenia

1.Operatorzy miejsc gromadzenia zapewniają swoim pracownikom szkolenia w zakresie przepisów technicznych określonych w rozdziale I pkt 1 i rozdziale III pkt 1 załącznika I.

2.Operatorzy miejsc gromadzenia:

a)zapewniają obsługę zwierząt jedynie przez personel, który ukończył szkolenia dotyczące odpowiednich przepisów technicznych określonych w załączniku I;

b)regularnie informują pracowników i inne osoby dopuszczone do miejsca gromadzenia o ich obowiązkach i zobowiązaniach wynikających z niniejszego rozporządzenia oraz karach za jakiekolwiek naruszenie niniejszego rozporządzenia;

c)udostępniają na stałe pracownikom i osobom dopuszczonym do miejsca gromadzenia dane kontaktowe właściwego organu, który powiadamia się o wszelkich naruszeniach niniejszego rozporządzenia;

d)w przypadku naruszenia niniejszego rozporządzenia przez jakąkolwiek osobę obecną w miejscu gromadzenia wprowadzają niezbędne środki w celu usunięcia naruszenia i zapobieżenia jego ponownemu wystąpieniu, bez uszczerbku dla jakichkolwiek działań podjętych przez właściwy organ;

e)przyjmują, monitorują i egzekwują przepisy wewnętrzne niezbędne do zapewnienia zgodności z lit. a)–d).

3.Miejsca gromadzenia nie wskazuje się jako miejsca przeznaczenia w dzienniku podróży, o którym mowa w art. 15 i 16.

Artykuł 23

Opóźnienia podczas transportu

1.Organizatorzy i, w stosownych przypadkach, właściwy organ wprowadzają niezbędne środki, aby zapobiec wszelkim opóźnieniom podczas transportu lub ograniczyć je do minimum.

2.Właściwe organy zapewniają szczególne ustalenia w miejscach wyjazdu, miejscach gromadzenia, punktach kontroli, zakładach przeznaczenia, punktach wyjścia i punktach kontroli granicznej pozwalające na traktowanie transportu zwierząt w sposób priorytetowy, w tym zapewnienie pasów szybkiej obsługi, tak aby zwierzęta były w razie potrzeby poddawane inspekcji bez zbędnej zwłoki.

Artykuł 24

System pozycjonowania środków transportu

1.Środki transportu drogowego są wyposażone w system pozycjonowania łączący się z systemem informacyjnym, o którym mowa w ust. 3, z uwzględnieniem wymogów technicznych, o których mowa w ust. 8.

2.System pozycjonowania, o którym mowa w ust. 1, rejestruje położenie pojazdów drogowych w krótkich odstępach czasu i działa podczas przewozu z miejsca wyjazdu do miejsca przeznaczenia.

3.Zapisy uzyskane z systemów pozycjonowania środków transportu są przechowywane w systemie informacyjnym dostępnym dla systemu TRACES, ustanowionym przez Komisję zgodnie z ust. 7.

4. Przy wypełnianiu sekcji 1 dziennika podróży określonego w pkt 1 załącznika III organizatorzy określają lokalizację następujących punktów przewozu:

a) miejsca wyjazdu;

b) punktów kontroli;

c) punktu wyjścia z Unii i przejść granicznych między państwami członkowskimi; oraz

d) miejsca przeznaczenia.

5.Po zakończeniu przewozu system TRACES pobiera dane z systemu informacyjnego, o którym mowa w ust. 3, dotyczące czasu dotarcia środka transportu do lokalizacji określonych w ust. 4. Informacje te będą przechowywane w systemie TRACES do celów kontroli urzędowych, w tym analizy zakończonych przewozów.

6.Komisja może korzystać z informacji, o których mowa w ust. 5, do celów przygotowywania sprawozdań rocznych, o których mowa w art. 114 rozporządzenia (UE) 2017/625, po anonimizacji danych osobowych, oraz do celów organizowania audytów w państwach członkowskich.

7.Do dnia [trzy lata od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] r. Komisja opracuje system informacyjny, o którym mowa w ust. 3.

8.Do dnia [trzy lata od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia] r. Komisja w drodze aktów wykonawczych ustanawia niezbędne protokoły techniczne, aby umożliwić systemom pozycjonowania, o których mowa w ust. 1, przekazywanie informacji o położeniu pojazdu z określoną precyzją odnośnie do jego lokalizacji geograficznej do systemu informacyjnego, o którym mowa w ust. 3, do celów korzystania z systemu informacyjnego i protokołów pobierania wymaganych informacji z systemu informacyjnego przez system TRACES.