EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52022DC0404

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY EUROPEJSKIEJ, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO‑SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW KONFERENCJA W SPRAWIE PRZYSZŁOŚCI EUROPY Od wizji do konkretnych działań

COM/2022/404 final

Bruksela, dnia 17.6.2022

COM(2022) 404 final

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY EUROPEJSKIEJ, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO‑SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW

KONFERENCJA W SPRAWIE PRZYSZŁOŚCI EUROPY








Od wizji do konkretnych działań


Budując przyszłość Europy, zawsze mieliśmy przed oczami jej historię. Tym ważniejsze jest to dziś, gdy na naszym kontynencie znów dzieją się rzeczy, które wydawały nam się już niewyobrażalne. Gdy Rosja w oburzający sposób próbuje przesuwać granice, ożywiając najtragiczniejsze wspomnienia z naszej historii, ponownie zdajemy sobie sprawę, co nam grozi, jeśli tracimy z oczu naszą przeszłość – i przyszłość. Gdy żyjemy wiecznie chwilą obecną, łudząc się, że zawsze będzie tak samo. Gdy myślimy, że nasz sposób działania jest najlepszy, a co gorsza: że nic się nie zmieni, o ile tylko my sami nie będziemy się zmieniać. Tak nie można! Kto stoi w miejscu, ten się cofa.

Przewodnicząca Ursula von der Leyen 
Uroczystość zakończenia Konferencji w sprawie przyszłości Europy, 9 maja 2022 r.

1.WPROWADZENIE

Od dawna mówi się, że kiedy trzeba, Unia Europejska potrafi działać szybciej i skuteczniej. Często przywoływana wypowiedź Jeana Monneta – „Unia będzie wykuwać się w kryzysach i będzie stanowić sumę rozwiązań swoich problemów” – potwierdzała się nieraz w historii UE, szczególnie zaś w ostatnich dwóch latach, gdy wspólnie stawialiśmy czoła ogólnoświatowej pandemii i brutalnej wojnie napastniczej u naszych granic. Jednocześnie obywatele europejscy coraz głośniej wzywają do zmian i reform i do udoskonalania Unii według ich oczekiwań. Dlatego też w swoich wytycznych politycznych z lipca 2019 r. przewodnicząca Ursula von der Leyen wezwała do zorganizowania Konferencji w sprawie przyszłości Europy w ramach wizji nowego impulsu dla demokracji europejskiej i zobowiązała się do uwzględnienia jej wyników.

Konferencja w sprawie przyszłości Europy, zainaugurowana w Dzień Europy 2021 r., trwała rok i była bezprecedensowym przejawem demokracji deliberatywnej na skalę ogólnoeuropejską – największą w historii. Wzięły w niej udział osoby w różnym wieku, z wszystkich krajów i z różnych środowisk. Wiele z nich nigdy wcześniej nie angażowało się w sprawy europejskie ani nie znało struktury instytucjonalnej Unii Europejskiej. Wszystkie jednak wniosły własny punkt widzenia, różne tożsamości, własne historie opowiadane różnymi językami, wyrażając swoje oczekiwania wobec Europy, aby wspólnie wypracować wizję jej przyszłości.

W ten sposób konferencja poprzez swoich uczestników uwydatniła, jak wartościowe i potrzebne jest lepsze angażowanie obywateli w kształtowanie programów politycznych, które wpływają na ich życie. Konferencja tchnęła nowe życie w wielowarstwowy proces demokratyczny UE i wykazała potencjał autentycznej europejskiej przestrzeni publicznej, w której ludzie z całej Unii mogą działać w najważniejszych dla nich sprawach.

Ujawniło się to w debatach, jakie prowadzili między sobą obywatele i instytucje, prawodawcy i laicy, omawiając fundamentalne zagadnienia naszych czasów i proponując rozwiązania w obszarach, które będą stanowić o przyszłości Europy: od środowiska i zmiany klimatu, poprzez cyfryzację, demokrację, ochronę zdrowia, sprawiedliwość społeczną i równość, poprzez gospodarkę i bezpieczeństwo, aż po wartości i kulturę – i wiele innych kwestii. Na wynik konferencji wpłynęła też oczywiście bieżąca sytuacja, a szczególnie kumulacja kryzysów, z którymi Europa w ostatnich dwóch latach musiała się zmierzyć. Wpływ pandemii COVID-19 na nasze zdrowie i naszą gospodarkę przejawił się we wszystkich dziedzinach. Z kolei niesprowokowana, niczym nieusprawiedliwiona napaść Rosji na Ukrainę dojmująco uwypukliła potrzebę wzmocnienia na arenie światowej pozycji Europy, która – jak czyni to od ponad 70 lat – będzie strzegła pokoju i wartości.

Choć konferencja spełniła swoje zadanie zarówno pod względem ilości przedstawionych propozycji, jak i ich jakości, to ostateczną miarą jej powodzenia będą przemiany, które dzięki niej nastąpią. W tym duchu Komisja Europejska wraz z Parlamentem Europejskim i Radą zobowiązały się we wspólnej deklaracji z marca 2021 r. do podjęcia działań na podstawie tych propozycji, przy czym każda z tych instytucji będzie działać w ramach własnych kompetencji i zgodnie z Traktatami. Przewodnicząca Ursula von der Leyen potwierdziła to zobowiązanie podczas uroczystości zamknięcia konferencji 9 maja 2022 r.

Pierwszym krokiem w tym kierunku jest niniejszy komunikat. Zawiera on przegląd i ocenę działań, które należy podjąć w związku z przedstawionymi propozycjami, oraz wskazuje najlepsze sposoby wyciągnięcia wniosków z Konferencji, tak aby demokrację uczestniczącą uczynić trwałym elementem procesu kształtowania polityki i stanowienia prawa w UE.

2.OD PROPOZYCJI DO DZIAŁAŃ

Propozycje przedstawione w ramach konferencji, ujęte w sprawozdaniu końcowym, które przekazano przewodniczącym Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji Europejskiej, są szeroko zakrojone, ambitne i dalekosiężne. Skupiają się one wokół dziewięciu ogólnych tematów, przy czym zakresy niektórych proponowanych środków w pewnym stopniu się pokrywają.

Konferencja: wiele propozycji, jedna wizja

Pomysły zgromadzone przez cały rok w internecie oraz podczas obywatelskich dyskusji panelowych i innych wydarzeń sformułowano w postaci 49 propozycji i 326 konkretnych środków 1 , które ujęto w ramach dziewięciu tematów:

Zmiana klimatu i środowisko

Zdrowie

Silniejsza gospodarka, sprawiedliwość społeczna i zatrudnienie

UE w świecie

Wartości i prawa, praworządność, bezpieczeństwo

Transformacja cyfrowa

Demokracja europejska

Migracja

Edukacja, kultura, młodzież i sport

Za tymi konkretnymi propozycjami i liczbami stoi wizja Europy, w której każdemu – czy to na wsi, czy w mieście – żyje się łatwiej; Europy, która śmiało stawia czoła wyzwaniom pokoleniowym i która przynosi wymierne skutki w tych kwestiach, które dla obywateli są najważniejsze. Obejmuje to szereg kwestii – od dobrej żywności, poprzez czyste powietrze, po nieskażoną przyrodę; przystępną opiekę zdrowotną, edukację i mieszkania, bezpieczeństwo w szkole i w domu.

Niezależnie od dziedziny, wszystkie propozycje zmierzają do tego, aby Unia przede wszystkim skutecznie zapewniała ochronę socjalną i sprawiedliwość oraz strzegła praworządności i wartości europejskich. Podkreśla się w nich, że Europa ma czerpać ze swojej siły i różnorodności, aby sprostać najtrudniejszym wyzwaniom naszego pokolenia – od pandemii, poprzez wojnę, po dwojaką ekologiczną i cyfrową transformację oraz przemiany demograficzne. W różnych obszarach silnie przewija się także świadomość, że Europa musi być bardziej niezależna i samowystarczalna w obszarach o zasadniczym znaczeniu – w kwestiach energii, zrównoważonej żywności, materiałów i leków, półprzewodników i ekologicznych technologii, cyberbezpieczeństwa, bezpieczeństwa i obrony. W ujęciu łącznym środki zaproponowane w ramach Konferencji zmierzają do tego, aby Unia była bardziej aktywna w kwestiach, które mają istotne znaczenie dla społeczności lub poszczególnych obywateli.

Ocena propozycji

Aby na podstawie propozycji sformułowanych w ramach Konferencji podjąć jak najbardziej przejrzyste i bezpośrednie działania, należy poddać je wstępnej analizie dla ustalenia, co jest konieczne do ich wdrożenia. Aby ocena ta była miarodajna, należy trzymać się ducha i litery propozycji – nie można ich dowolnie ani wybiórczo interpretować. Określono to w załączniku do niniejszego komunikatu. 49 propozycji zgrupowano w obszarach tematycznych – tych samych, które wybrano w ramach Konferencji – i dla każdego z obszarów przedstawiono ocenę Komisji.

W załączniku przedstawiono cztery kategorie działań: realizowane już inicjatywy, które odpowiadają poszczególnym propozycjom; propozycje, do przyjęcia których wzywa się Parlament Europejski i Radę; planowane działania, które przyczynią się do realizacji pomysłów, z uwzględnieniem nowych refleksji w ramach Konferencji; nowe inicjatywy lub obszary prac wynikające z propozycji, wchodzące w zakres kompetencji Komisji.

Pierwsza kategoria obejmuje inicjatywy realizowane już przez Komisję, które bezpośrednio odpowiadają przedstawionym propozycjom. To między innymi Europejskie prawo o klimacie – wiążące prawnie i wprowadzone już w życie przepisy określające cele klimatyczne UE – czy też akt o usługach cyfrowych, który zapewni bezpieczeństwo środowiska internetowego, będzie chronić wolność wypowiedzi i da przedsiębiorstwom cyfrowym nowe możliwości. Do tej kategorii należy również ustanowienie HERA – Urzędu ds. Gotowości i Reagowania na Stany Zagrożenia Zdrowia – dzięki któremu Europa będzie lepiej przygotowana do reagowania na transgraniczne zagrożenia zdrowia. Osiągnięto też już historyczne porozumienia w sprawie płac minimalnych oraz członkostwa kobiet w zarządach spółek. Kategoria ta obejmuje też konkretne inicjatywy służące wzmocnieniu międzynarodowych partnerstw Unii i jej roli w skali globalnej, m.in. za pośrednictwem strategii Global Gateway na rzecz inwestowania w inteligentną, czystą i bezpieczną infrastrukturę na całym świecie, zgodnie z wartościami UE.

Druga kategoria to obszary, w których Komisja przedstawiła już wnioski legislacyjne, a współprawodawcy pracują nad nimi. W niektórych przypadkach Konferencja dostarczyła dodatkowego bodźca do przyspieszenia prac legislacyjnych – jak w przypadku nowego paktu o migracji i azylu, aktu w sprawie sztucznej inteligencji czy inicjatyw na rzecz wzmocnienia gospodarki o obiegu zamkniętym, m.in. w zakresie baterii lub zrównoważonych produktów. W tej kategorii są też propozycje przedstawione w ramach pakietu „Gotowi na 55”, które mają zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia europejskich celów klimatycznych i zmniejszenia uzależnienia energetycznego Europy. Zalicza się tu również inicjatywa na rzecz zwiększenia odporności i suwerenności technologicznej UE, m.in. dzięki aktowi w sprawie czipów.

Trzecia kategoria to obszary, w których Komisja planuje przedstawić wnioski legislacyjne i uwzględni przy tym sugestie uzyskane w ramach Konferencji. To m.in. europejski akt o wolności mediów, który ma chronić pluralizm i niezależność mediów na unijnym rynku wewnętrznym, oraz wniosek legislacyjny służący poprawie dostaw surowców kluczowych dla dwojakiej transformacji, a także nowy europejski plan innowacji. Do tej kategorii należą również ramy legislacyjne, które przyspieszą i ułatwią wdrażanie zrównoważonych systemów żywnościowych. W najbliższych tygodniach i miesiącach Komisja przedstawi także wnioski odpowiadające bezpośrednio niektórym kolejnym propozycjom, np. w zakresie przywracania stanu przyrody czy zakazu wprowadzania na rynek UE produktów wytworzonych z wykorzystaniem pracy przymusowej.

Wreszcie czwarty obszar to przedstawione w ramach Konferencji propozycje całkowicie albo częściowo nowe, które wymagają ze strony Komisji uruchomienia nowych inicjatyw lub przygotowania nowych wniosków. Są to między innymi propozycje służące lepszemu zrozumieniu i uwzględnianiu zagadnień zdrowia psychicznego w całej Europie. Inne zalecenia dotyczą m.in. żywienia i bezpieczeństwa żywnościowego czy też lepszego informowania o wpływie poszczególnych produktów na stan środowiska i dobrostan zwierząt. Zaproponowano również skoordynowane europejskie podejście do monitorowania ciemnej sieci oraz zwrócenie większej uwagi na kwestię wydobywania kryptowalut.

Zasady realizacji działań na podstawie propozycji

Z oceny wynika jasny kierunek działań; wskazuje ona również obszary, w których Komisja będzie musiała przedstawić wnioski. Komisja będzie wybierać możliwie najbardziej pragmatyczne środki realizacji tych działań – czy to prawodawcze, czy inne. Będzie w pełni korzystać z przysługującego jej na mocy Traktatów prawa inicjatywy ustawodawczej, należycie uwzględniając zasady pomocniczości i proporcjonalności oraz lepszego stanowienia prawa. Będzie to obejmować ocenę prawdopodobnego wpływu dostępnych wariantów strategicznych, zapobieganie niekorzystnym skutkom oraz rozważenie, na jakim szczeblu należy podjąć decyzje, aby proces ten był najbardziej efektywny.

Co istotne, w wielu obszarach Komisja będzie musiała podjąć działania niemające charakteru prawodawczego – czy to z powodu swoich ograniczonych uprawnień prawodawczych w danej dziedzinie, czy po prostu dlatego, że takie działania najpewniej doprowadzą do pożądanych rezultatów. Ponadto nie wszystkie propozycje wchodzą w zakres kompetencji Komisji – niektóre z nich wymagają raczej inicjatywy ze strony innych instytucji Unii, państw członkowskich lub władz regionalnych i lokalnych.

Pierwszy zestaw nowych wniosków zostanie ogłoszony przez przewodniczącą Ursulę von der Leyen w jej orędziu o stanie Unii we wrześniu 2022 r. i w towarzyszącym mu liście intencyjnym. Wnioski te, wraz z innymi, znajdą się w programie prac Komisji na 2023 r. Niektóre powinny również znaleźć się wśród wspólnych priorytetów legislacyjnych uzgodnionych między instytucjami UE oraz w przyszłych programach prac Komisji.

Traktaty: jak najlepsze wykorzystanie obecnych możliwości i zmiany w razie potrzeby

Nowe reformy i polityki realizowane w związku z przedstawionymi propozycjami nie powinny wykluczać się wzajemnie z dyskusją o ewentualnych zmianach w Traktatach. Zmiany takie nie powinny być celem samym w sobie. Zdecydowaną większość działań można i należy przeprowadzić na podstawie Traktatów w ich obecnym brzmieniu. Podobnie jak konstytucje państw członkowskich, Traktaty UE są żywym instrumentem. W bieżącej kadencji Komisji instytucje UE i państwa członkowskie zgodnie działały na rzecz pełnego wykorzystywania możliwości oferowanych przez Traktaty UE, czy to przy zamawianiu miliardów dawek szczepionek dla obywateli w całej Europie, czy dla uruchomienia gospodarki przyszłości za pośrednictwem NextGenerationEU. W tym czasie UE wyznaczyła również ambitne, prawnie wiążące zasady dążenia ku neutralności klimatycznej, przeformułowała zasady gry w świecie cyfrowym, a dzięki programowi SURE wspierała małe przedsiębiorstwa, aby nie musiały zwalniać pracowników w czasie pandemii. Wszystko to było możliwe dzięki temu, że w obliczu pilnych wyzwań instytucje wykazały wolę polityczną i działały zgodnie.

W obowiązujących Traktatach istnieje również niewykorzystany potencjał, który może pomóc w realizacji propozycji zebranych w ramach Konferencji – chodzi głównie o klauzule pomostowe, dopuszczające głosowanie większością kwalifikowaną w niektórych obszarach polityki. Wyraźnie wezwała do tego przewodnicząca von der Leyen w swoich wytycznych i orędziu o stanie Unii, odnosząc się m.in. do dziedzin energetyki i podatków, a także do ważnych aspektów wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa – sankcji i praw człowieka.

W ramach Konferencji przedstawiono jednak również koncepcje bardzo innowacyjne, których realizacja będzie wymagać od UE przyjęcia niewypróbowanych dotąd sposobów działania. Niektóre z tych propozycji jednoznacznie wymagają zmian w Traktatach, np. w dziedzinach zdrowia czy obronności.

Konferencja dostarczyła nowego impulsu do odnowienia i udoskonalenia projektu europejskiego poprzez wykorzystanie istniejących już fundamentów, ale i dostosowywanie ich w razie potrzeby do nowych realiów. Jak zadeklarowała przewodnicząca von der Leyen w wystąpieniu na forum Konferencji, Komisja zawsze będzie sprzyjać tym, którzy chcą w drodze reform zapewnić większą skuteczność Unii Europejskiej, między innymi – w razie potrzeby – w drodze zmiany Traktatów.

W tym duchu Komisja z zadowoleniem przyjmuje gotowość Parlamentu Europejskiego do tego, aby po raz pierwszy wykorzystać uprawnienia, przyznane Parlamentowi Traktatem z Lizbony, do proponowania zmian w traktatach. Parlament określił obszary, w których jego zdaniem zmiany w Traktatach należy omówić na forum konwentu. Komisja jest gotowa do tego, aby w pełni odegrać swoją rolę instytucjonalną w myśl procedury określonej w art. 48 Traktatu o Unii Europejskiej, a w szczególności wydawać opinie w odpowiedzi na prośbę o konsultację ze strony Rady Europejskiej.

3.PRZYSZŁOŚĆ: OBYWATELE W CENTRUM DEMOKRACJI EUROPEJSKIEJ

Owocem Konferencji są nie tylko liczne propozycje wysokiej jakości oraz impuls na rzecz reform, ale też pokazanie, jak zaangażowanie obywateli może ożywić europejską przestrzeń publiczną i wzbogacić naszą demokrację na szczeblu europejskim, krajowym, regionalnym i lokalnym. W ramach Konferencji we wszystkich zakątkach Europy odbyły się setki formalnych i nieformalnych debat i dyskusji. Dzięki nowym formom dyskusji, takim jak wielojęzyczna platforma cyfrowa czy europejski panel obywatelski, Europejczycy mogli przedstawiać swoje pomysły w kwestiach, które ich zdaniem są ważne dla budowania przyszłości naszej Unii. Starano się również o pozyskanie opinii tych osób, do których najtrudniej dotrzeć – osób, które rzadko angażują się w politykę, a być może nawet nie głosowały dotąd w wyborach europejskich.

Niektóre innowacyjne rozwiązania w ramach Konferencji stanowią przykład, jak skuteczniej można zapewnić udział obywateli w ustalaniu priorytetów i ambicji oraz w opracowywaniu i kształtowaniu polityki na szczeblu europejskim. Wykorzystując doświadczenia Konferencji i własne dotychczasowe narzędzia, Komisja zaproponuje sposoby zapewnienia obywatelom możliwości odgrywania większej roli w kształtowaniu polityki UE.

Głównym i szczególnie innowacyjnym elementem Konferencji były europejskie panele obywatelskie. Losowo wybrano ok. 800 osób, z których jedną trzecią stanowili ludzie młodzi. Każda z nich uczestniczyła w trzech sesjach dyskusyjnych, na podstawie których przedstawiono zalecenia. Niektóre państwa członkowskie zorganizowały krajowe panele obywatelskie na tych samych zasadach.

Zważywszy na powodzenie tego działania, – w ogólniejszym kontekście kształtowania polityki, zgodnie z zasadami lepszego stanowienia prawa, Komisja umożliwi obrady paneli obywatelskich w celu uzyskania ich zaleceń na potrzeby formułowania niektórych kluczowych wniosków Zależnie od zagadnienia mogą to być panele ogólnoeuropejskie lub mniejsze, tworzone w celu zajęcia się konkretnymi kwestiami politycznymi. Podobnie jak miało to miejsce w ramach Konferencji, uczestnicy powinni być wybierani losowo; skład paneli powinien też jednak odzwierciedlać różnorodność i demografię Europy. Młodzi ludzie powinni stanowić jedną trzecią uczestników. W stosownych przypadkach ocena skutków będzie obejmować „sprawozdanie obywatelskie” przedstawiające wyniki tych procesów partycypacyjnych i deliberatywnych. W przypadkach, w których wszyscy uczestnicy panelu będą młodymi ludźmi, będzie to określane jako „ocena przez młodzież”. Pierwszy taki panel obywatelski nowej generacji zostanie zainaugurowany w kontekście orędzia o stanie Unii z 2022 r.

Wielojęzyczna platforma cyfrowa umożliwiła uczestnikom łatwe dzielenie się pomysłami i omawianie ich przez internet; to na niej również odbywały się liczne wydarzenia organizowane w całej Unii w ramach konferencji. Do maja 2022 r. platformę odwiedziło blisko 5 mln indywidualnych użytkowników; omówiono na niej 18 tys. pomysłów i odbyło się 6 500 wydarzeń, które zgromadziły ponad 750 tys. uczestników.

Zgodnie z apelami uczestników Konferencji o utworzenie internetowych platform konsultacyjnych, portal Komisji „Wyraź swoją opinię” stanie się internetowym punktem ogniskującym uczestnictwo obywatelskie, gdzie znajdą się wszystkie informacje o prowadzonych przez Komisję mechanizmach zaangażowania obywateli. To nowe centralne narzędzie internetowe połączy w sobie główne cechy wielojęzycznej platformy cyfrowej, która działała w ramach Konferencji: możliwość bezpośredniej wymiany między obywatelami i komentowania (we wszystkich językach urzędowych UE dzięki automatycznemu narzędziu tłumaczeniowemu eTranslation), ale również sondaże internetowe i organizowanie publicznych wydarzeń online. Będzie to podstawa nowego ekosystemu demokratycznego zaangażowania i innowacji.

Działania te są częścią ogólniejszych wysiłków Komisji na rzecz wzmocnienia demokracji i przestrzeni publicznej w Europie. Teraz, gdy w różnych częściach świata narastają konflikty i tendencje autorytarne, demokracja i jej odporność tym bardziej wymaga uwagi i pielęgnowania. W ramach europejskiego planu działania na rzecz demokracji Komisja zaproponowała niedawno środki służące wzmocnieniu europejskich partii politycznych. Mogłyby one prowadzić kampanie transgraniczne, co jest jednym ze środków ochrony uczciwości wyborów i otwartej debaty demokratycznej. Komisja przedstawiła również wnioski zmierzające do utrzymania i wzmocnienia praw migrujących obywateli UE, szczególnie w kontekście wyborów europejskich. W podobnym duchu Parlament Europejski zaproponował niedawno reformę prawa wyborczego UE, przewidującą m.in. utworzenie w najbliższych wyborach europejskich list transnarodowych. Komisja będzie wspierać Parlament Europejski na drodze do wypracowania porozumienia w Radzie w sprawie prawa wyborczego.

Jest to również okazja do rozpoczęcia refleksji nad możliwościami wspierania europejskiej tożsamości obywatelskiej dzięki doświadczeniom zdobytym w ramach Konferencji. Chodzi w szczególności o ocenę, jak edukacja i komunikacja mogą stworzyć przestrzeń dla rozwoju tego rodzaju zaangażowania.

4.WNIOSKI

Jak wynika z niniejszego komunikatu i załącznika do niego – Konferencja postawiła przed nami wiele zadań. Przyniosła jednak również wiele wniosków i rozwiązań wartych zachowania w przyszłości, a przede wszystkim dała impuls do udoskonalania Unii i energię do jej dalszego postępu. Konferencja już za nami, ale praca dopiero się zaczyna – trzeba teraz realizować jasno sformułowane propozycje udoskonalania Unii, a także starać się o to, aby wszyscy obywatele nadal mogli otwarcie wypowiadać się na temat polityk, które ich dotyczą.

Konferencja pokazała, że Europejczycy są zdecydowani budować lepszą przyszłość. Widzą, że Unia Europejska może im to umożliwić, i chcą ją budować razem ze swoimi demokratycznie wybranymi przedstawicielami. Chcą budować Europę pokojową, dostatnią, sprawiedliwą i postępową, socjalną i zrównoważoną; Unię, która dba o ludzi, a jednocześnie nie waha się wprowadzać odważne strategie polityczne, które przyniosą korzyści wszystkim pokoleniom. Ich wizja jest jasna, a dzięki licznym inicjatywom przedstawionym w niniejszym komunikacie Komisja będzie mogła przystąpić do jej wdrażania poprzez konkretne działania.

Za wdrożenie wyników konferencji odpowiadają wspólnie uczestniczące instytucje zgodnie z własnymi kompetencjami, z poszanowaniem zasad pomocniczości i proporcjonalności. W tym procesie zasadnicze znaczenie będzie miała jasna, skuteczna komunikacja, sprzyjająca identyfikowaniu się obywateli z tym procesem oraz zaufaniu do jego wyników. Aby utrzymać tę energię i zapewnić obywatelom bieżące informacje, jesienią 2022 r. zostanie zorganizowane wydarzenie informacyjne w ramach Konferencji. Trzy instytucje UE zdadzą wówczas sprawę z bieżącego postępu działań służących realizacji propozycji. Będzie to okazja do jasnego i spójnego wykazania, w jaki sposób wyniki Konferencji łączą się z przyszłymi działaniami, dla których była ona inspiracją.

(1)

Zob. sprawozdanie końcowe na platformie konferencji. 

Top

Bruksela, dnia 17.6.2022

COM(2022) 404 final

ZAŁĄCZNIK

do

KOMUNIKATU KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY EUROPEJSKIEJ, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO‑SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW

KONFERENCJA W SPRAWIE PRZYSZŁOŚCI EUROPY





Od wizji do konkretnych działań


ZAŁĄCZNIK

W niniejszym załączniku przedstawiono niewyczerpujący wykaz aktów prawnych i innych inicjatyw, za pomocą których Komisja wprowadza lub wprowadzi w życie propozycje i środki przedstawione w ramach Konferencji w sprawie przyszłości Europy, które wchodzą w zakres kompetencji Komisji. Komisja opracuje planowane działania i wnioski ustawodawcze inspirowane propozycjami przedstawionymi w ramach Konferencji z pełnym poszanowaniem norm lepszego stanowienia prawa, a także zasad pomocniczości i proporcjonalności, z należytym uwzględnieniem ograniczeń finansowych w ramach obecnego budżetu wieloletniego. Komisja będzie również dążyć do zapewnienia, aby proponowanym inicjatywom towarzyszyły solidne działania i kampanie komunikacyjne, służące docieraniu do obywateli z informacjami o środkach z zakresu polityki UE oraz o ich wpływie i korzyściach, jakie przyniosą one w codziennym życiu obywateli.

W załączniku wymieniono propozycje przedstawione na Konferencji w odniesieniu do każdego z dziewięciu tematów i określono w odniesieniu do nich:

działania już zaproponowane lub rozpoczęte przez Komisję Ursuli von der Leyen;

wnioski ustawodawcze, do przyjęcia których Komisja wzywa Parlament Europejski lub Radę;

planowane działania i akty prawne;

nowe obszary działania zainspirowane Konferencją.

W ramach każdej sekcji kolejność inicjatyw Komisji jest zgodna z kolejnością propozycji i środków przedstawionych w ramach Konferencji. Jeżeli dana inicjatywa lub dany akt prawny UE obejmuje kilka tematów Konferencji, daną inicjatywę lub akt wymienia się tylko raz, w ramach najbardziej odpowiedniej propozycji przedstawionej na Konferencji. Na przykład plan REPowerEU wiąże się z pomysłami dotyczącymi tematów „Silniejsza gospodarka, sprawiedliwość społeczna i zatrudnienie” oraz „Zmiana klimatu i ochrona środowiska”, ale dotyczy przede wszystkim autonomii energetycznej, dlatego plan ten wymieniono w ramach tematu „UE na świecie”.

W załączniku wskazano nie tylko akty prawne, ale także narzędzia i programy komunikacyjne.

Chociaż wiele propozycji przedstawionych w ramach Konferencji jest zgodnych z działaniami i aktami prawnymi planowanymi przez Komisję, propozycje te zostaną uwzględnione przy przygotowywaniu tych planowanych działań i wniosków ustawodawczych. Wyniki Konferencji będą nie tylko stanowić dla Komisji inspirację do zgłębiania nowych obszarów refleksji, ale również wzbogacą jej sposób myślenia na temat działań oraz wniosków ustawodawczych i nieustawodawczych znajdujących się obecnie na etapie planowania.

We wprowadzaniu w życie strategii politycznych UE pomagają liczne fundusze i inne mechanizmy wsparcia. Wiele z nich ma charakter przekrojowy i obejmuje działania w ramach kilku tematów Konferencji. Najważniejsze z nich to:

Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności;

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego;

Europejski Fundusz Społeczny Plus;

Fundusz Spójności (wspierający inwestycje w dziedzinie ochrony środowiska i transportu, w tym infrastruktury);

mechanizm sprawiedliwej transformacji obejmujący Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (wspierający terytoria najbardziej dotknięte transformacją w kierunku neutralności klimatycznej);

Fundusz Solidarności Unii Europejskiej;

tymczasowe ramy pomocy państwa;

fundusze innowacyjne i modernizacyjne;

Instrument „Łącząc Europę” (wspierający wzrost gospodarczy, zatrudnienie i konkurencyjność za sprawą ukierunkowanych inwestycji infrastrukturalnych w transport, energetykę i usługi cyfrowe);

program „Cyfrowa Europa”;

Erasmus+;

Europejski Korpus Solidarności;

program „Kreatywna Europa” wraz programem i-Portunus, programy „Kultura dla Europy” i „Muzyka dla Europy” wspierające mobilność artystów, twórców i osób zawodowo związanych z kulturą;

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich;

Europejski Fundusz Morski, Rybacki i Akwakultury;

program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont Europa”;

Program UE dla zdrowia;

Fundusz Azylu, Migracji i Integracji;

program „Sprawiedliwość”;

program „Obywatele, równość, prawa i wartości”;

Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego;

Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – „Globalny wymiar Europy”;

Instrument Wsparcia Technicznego (zapewniający państwom członkowskim wsparcie i wiedzę fachową na potrzeby opracowywania i wdrażania reform, w tym w zakresie działań w dziedzinie klimatu, transformacji cyfrowej i zdrowia).



1. ZMIANA KLIMATU I OCHRONA ŚRODOWISKA

Konferencja zaowocowała sześcioma propozycjami, które pomogą UE przewodzić działaniom w obszarze zmiany klimatu i ochrony środowiska 1 .

1.Rolnictwo, produkcja żywności, bioróżnorodność i ekosystemy, zanieczyszczenie – bezpieczna, zrównoważona, sprawiedliwa, uwzględniająca ochronę klimatu i przystępna cenowo produkcja żywności, z poszanowaniem zasad zrównoważonego rozwoju, środowiska, ochrony bioróżnorodności i ekosystemów, przy jednoczesnym zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego.

2.Rolnictwo, produkcja żywności, bioróżnorodność i ekosystemy, zanieczyszczenie – ochrona i przywrócenie bioróżnorodności, krajobrazu i oceanów oraz wyeliminowanie zanieczyszczeń.

3.Zmiana klimatu, energetyka, transport – zwiększenie europejskiego bezpieczeństwa energetycznego i osiągnięcie niezależności energetycznej UE przy jednoczesnym zapewnieniu sprawiedliwej transformacji i zagwarantowaniu Europejczykom wystarczającej, przystępnej cenowo i zrównoważonej energii. Przeciwdziałanie zmianie klimatu, wiodąca rola UE na świecie w działaniach na rzecz zrównoważonej energii, i respektowanie globalnych celów klimatycznych.

4.Zmiana klimatu, energetyka, transport – zapewnienie nowoczesnej, ekologicznej i bezpiecznej infrastruktury wysokiej jakości, zapewnienie łączności, w tym w regionach wiejskich i wyspiarskich, w szczególności dzięki przystępnemu cenowo transportowi publicznemu.

5.Zrównoważona konsumpcja, pakowanie i produkcja – poprawa wykorzystania materiałów i zarządzania nimi w UE, aby gospodarka Unii była w większym stopniu oparta na obiegu zamkniętym, bardziej autonomiczna i mniej zależna. Budowanie gospodarki o obiegu zamkniętym w drodze propagowania zrównoważonych produktów i produkcji w UE. Zapewnienie zgodności wszystkich produktów wprowadzanych do obrotu w UE ze wspólnymi normami środowiskowymi UE.

6.Informacje, świadomość, dialog i styl życia – wspieranie wiedzy, świadomości, edukacji i dialogów na temat środowiska, zmiany klimatu, zużycia energii i zrównoważonego rozwoju.

Aby zrealizować propozycje przedstawione w ramach Konferencji, Komisja:

przedstawiła już:

Europejski Zielony Ład;

strategię „Od pola do stołu” na rzecz sprawiedliwych, zdrowych i przyjaznych dla środowiska systemów żywnościowych;

zreformowaną wspólną politykę rolną;

plan działania UE na rzecz eliminacji zanieczyszczeń;

Plan działania dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym;

unijną strategię na rzecz bioróżnorodności 2030;

nową strategię leśną UE 2030;

zobowiązanie do zasadzenia 3 mld drzew do 2030 r. oraz aplikację MapMyTree;

komunikat w sprawie zrównoważonej niebieskiej gospodarki;

misje dotyczące oceanów w ramach programu „Horyzont Europa”;

plan działania w zakresie rolnictwa ekologicznego;

Europejskie prawo o klimacie;

strategię w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważoności;

strategię na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności;

strategię dotyczącą energii słonecznej;

strategię na rzecz energii z morskich źródeł odnawialnych;

rozporządzenie w sprawie unijnej systematyki dotyczącej zrównoważonego rozwoju w sektorze energetycznym;

plan awaryjny na wypadek kryzysu dla sektora transportu;

partnerstwa europejskie, m.in. na rzecz ratowania różnorodności biologicznej, na rzecz przejścia na czystą energię, na rzecz ekologicznego lotnictwa, Wspólne Europejskie Przedsięwzięcie Kolejowe, partnerstwa na rzecz kooperatywnej, opartej na sieci i zautomatyzowanej mobilności, na rzecz czystego wodoru, strategiczny plan działania na rzecz baterii, partnerstwo „W kierunku bezemisyjnego transportu drogowego”, partnerstwo „Processes4Planet” na rzecz neutralnych dla klimatu sektorów energochłonnych;

misje UE mobilizujące instytucje i obywateli do uczynienia 100 miast neutralnymi dla klimatu i inteligentnymi, a także do przywrócenia stanu europejskich oceanów i wód do 2030 r., przystosowania się do zmiany klimatu za sprawą wsparcia co najmniej 150 europejskich regionów i społeczności w uzyskaniu odporności na zmianę klimatu oraz stworzenia 100 żywych laboratoriów i sztandarowych projektów na rzecz zdrowych gleb;

uwzględnianie zasady „nie czyń poważnych szkód” i ambitnych celów w zakresie wydatków związanych z klimatem w wieloletnich ramach finansowych i NextGenerationEU;

podprogramy LIFE w zakresie transformacji w kierunku czystej energii i działań w dziedzinie klimatu;

decyzję w sprawie Europejskiego Roku Kolei;

plan działania na rzecz rozwoju dalekobieżnych i transgranicznych kolejowych przewozów pasażerskich;

inicjatywę „Fala renowacji”;

przegląd dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych oraz Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń;

przegląd planów zrównoważonej mobilności miejskiej w nowych unijnych ramach mobilności miejskiej z 2021 r.;

zalecenie Komisji dotyczące ubóstwa energetycznego;

działanie pilotażowe na rzecz zielonego wodoru w ramach europejskiej przestrzeni badawczej;

komunikat „Zrównoważony obieg węgla” wraz z szeregiem działań, w tym „zintegrowaną oceną użytkowania gruntów w ramach biogospodarki” w celu wsparcia unijnej strategii dotyczącej biogospodarki;

sojusz na rzecz czystego wodoru, służący propagowaniu inwestycji i stymulowaniu wdrażania produkcji i stosowania czystego wodoru;

ścieżki transformacji na rzecz bardziej odpornych, ekologicznych i cyfrowych ekosystemów;

komunikat „Nasze odpady, nasza odpowiedzialność”;

Europejski Pakt na rzecz Klimatu;

nowy europejski Bauhaus;

strategię UE na rzecz zrównoważonych wyrobów włókienniczych o obiegu zamkniętym;

strategię UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu;

platformę sprawiedliwej transformacji;

kodeks postępowania dla przedsiębiorstw działających w sektorze żywności, pomocny w budowaniu społecznie odpowiedzialnego łańcucha wartości w sektorze żywności, zmniejszającego ślad środowiskowy i klimatyczny UE;

zalecenie w sprawie zapewnienia sprawiedliwej transformacji w kierunku neutralności klimatycznej;

wytyczne w sprawie pomocy państwa na ochronę klimatu i środowiska oraz cele związane z energią, a także na system handlu emisjami;

wzywa Parlament Europejski lub Radę do bezzwłocznego przyjęcia:

pakietu „Gotowi na 55”, aby dostosować politykę UE w dziedzinie klimatu, energii, użytkowania gruntów, transportu i opodatkowania do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 % do 2030 r.;

omechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2;

ozmiany dyrektywy w sprawie opodatkowania energii w celu aktualizacji minimalnych stawek podatków od paliw i produktów energetycznych;

odyrektywy w sprawie efektywności energetycznej przewidującej podwyższony cel – 13 % (zamiast 9 %);

orozporządzenia w sprawie użytkowania gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwa;

ozmiany rozporządzenia określającego normy emisji CO2 dla samochodów osobowych i dla lekkich pojazdów użytkowych;

owniosku dotyczącego zmiany rozporządzenia w sprawie przemieszczania odpadów;

owersji przekształconej dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej przewidującego podwyższony cel – 45 % (zamiast 40 %);

ozmiany dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków;

oSpołecznego Funduszu Klimatycznego;

ozmiany rozporządzenia w sprawie infrastruktury paliw alternatywnych; 

oinicjatywy FuelEU Maritime;

oinicjatywy ReFuelEU Aviation;

opakietu dotyczącego gazu zdekarbonizowanego i wodoru;

osystemu handlu emisjami, w tym jego rozszerzenia na budynki i transport drogowy;

ozmiany rozporządzenia w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych;

orozporządzenia w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową;

inicjatywy dotyczącej zrównoważonych produktów;

oceny adekwatności zasady „zanieczyszczający płaci”;

zmiany rozporządzenia w sprawie transeuropejskiej sieci transportowej w celu poprawy jakości sieci kolejowej UE i zapewnienia w ten sposób wysokich standardów w całej bazowej sieci TEN-T do 2030 r. oraz nowych standardów w całej rozszerzonej sieci do 2040 r.;

dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych;

rozporządzenia w sprawie wylesiania i degradacji lasów;

rozporządzenia ustanawiającego ramy ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla zrównoważonych produktów, w tym cyfrowych paszportów produktu;

umożliwienia konsumentom zielonej transformacji;

zmiany rozporządzenia w sprawie wyrobów budowlanych w celu zapewnienia, aby obowiązujące ramy regulacyjne dobrze służyły spełnianiu przez środowisko zbudowane celów UE w zakresie zrównoważonego rozwoju i celów klimatycznych;

wniosku dotyczącego nowego rozporządzenia w sprawie przemieszczania odpadów;

zamierza przedstawić wnioski dotyczące:

wprowadzenia celów dotyczących redukcji ilości odpadów żywnościowych;

twierdzeń dotyczących ekologiczności na etykietach produktów na podstawie metod śladu środowiskowego;

przepisów dotyczących zrównoważonych systemów żywnościowych (w tym etykietowania zrównoważonej żywności);

wytycznych w sprawie odstępstwa od przepisów antymonopolowych w odniesieniu do umów dotyczących zrównoważonego rozwoju w rolnictwie;

Planu działania w celu ochrony zasobów rybnych i ochrony ekosystemów morskich;

wspólnego komunikatu w sprawie programu międzynarodowego zarządzania oceanami;

aktualizacji dyrektywy w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów;

zmian najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości niektórych pestycydów w odniesieniu do przywożonej żywności z uwzględnieniem aspektów środowiskowych o znaczeniu globalnym;

zmian wymogów dotyczących danych, kryteriów zatwierdzania i zasad oceny mikroorganizmów w celu ułatwienia ich dostępu do rynku środków ochrony roślin niskiego ryzyka;

przepisów dotyczących wiążących celów UE w zakresie odbudowy zasobów przyrodniczych;

świadectw usunięcia dwutlenku węgla;

ram polityki w zakresie tworzyw sztucznych pochodzenia biologicznego oraz biodegradowalnych i kompostowalnych tworzyw sztucznych;

wniosku ustawodawczego w sprawie dobrostanu zwierząt, w tym stopniowego znoszenia i ostatecznie zakazu stosowania systemów klatkowych w odniesieniu do rozszerzonego zakresu zwierząt w ramach skutecznej realizacji europejskiej inicjatywy obywatelskiej „Koniec Epoki Klatkowej”;

przeglądu dyrektywy ramowej w sprawie strategii morskiej, której celem jest ochrona ekosystemu morskiego i różnorodności biologicznej;

przeglądu mandatu Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Morskiego;

zmiany dyrektywy dotyczącej zwalczania zanieczyszczenia pochodzącego ze statków;

zmiany dyrektywy dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych;

zmienionego wykazu zanieczyszczeń wód powierzchniowych i podziemnych;

wytycznych wspierających wdrożenie rozporządzenia w sprawie ponownego wykorzystania wody;

zmiany przepisów dotyczących jakości powietrza dla ułatwienia stosowania zasady „zanieczyszczający płaci”;

zmiany inicjatywy UE na rzecz owadów zapylających w celu lepszej ochrony owadów;

środków służących ograniczeniu niezamierzonego uwalniania mikrodrobin plastiku do środowiska;

komunikatu w sprawie przeformułowania strategicznego planu w dziedzinie technologii energetycznych;

multimodalnych cyfrowych usług mobilności, aby lepiej zintegrować transport publiczny i usługi kolejowe oraz ułatwić cyfrowe planowanie podróży;

inicjatywy CountEmissionsEU w dziedzinie transportu;

zmiany rozporządzenia w sprawie przewozów lotniczych i rozporządzenia w sprawie przydzielania czasu na start lub lądowanie;

Sojuszu na rzecz Bezemisyjnego Lotnictwa w celu przyspieszenia przejścia na loty neutralne pod względem emisji dwutlenku węgla;

pakietu dotyczącego ekologizacji transportu towarowego, w tym wniosku dotyczącego pojazdów ciężkich;

prawodawstwa dotyczącego obserwacji lasów, sprawozdawczości i ram gromadzenia danych w tej dziedzinie;

przeglądu dyrektywy ramowej w sprawie odpadów, m.in. w celu zapobiegania powstawaniu odpadów, harmonizacji systemów zbiórki odpadów i ustanowienia zharmonizowanych unijnych zasad rozszerzonej odpowiedzialności producenta w odniesieniu do wyrobów włókienniczych z ekomodulacją opłat;

reformy celnej, która będzie służyła udoskonaleniu Unii Celnej, zapewniając dla niej silniejsze ramy, pozwalające na lepszą ochronę obywateli UE i jednolitego rynku;

aktu o zdrowiu gleb;

inicjatywy dotyczącej uzasadnienia twierdzeń dotyczących ekologiczności;

przeglądu dyrektywy w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, w tym ewentualnych działań dotyczących systemów zwrotu;

inicjatywy na rzecz zrównoważonej konsumpcji towarów służącej rozwiązaniu problemu celowego postarzania i zapewnieniu prawa do naprawy;

rozszerzenia systemów odpowiedzialności producenta, zapewnienia zachęt do wymiany informacji i dobrych praktyk w zakresie recyklingu odpadów oraz propagowania tej wymiany;

decyzji wykonawczej dotyczącej produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych ustanawiającej przepisy w zakresie obliczania, weryfikacji i zgłaszania zawartości materiałów z recyklingu w jednorazowych butelkach na napoje z tworzyw sztucznych;

norm emisji Euro 7 dla samochodów osobowych, dostawczych, ciężarowych i autobusów;

sprawozdania dotyczącego prognozy strategicznej na temat połączenia transformacji ekologicznej i transformacji cyfrowej w nowym kontekście geopolitycznym;

rozważy nowe obszary działania, takie jak:

prawodawstwo dotyczące roślin produkowanych przy użyciu niektórych nowych technik genomowych;

normy w zakresie dobrostanu zwierząt w odniesieniu do towarów przywożonych;

możliwości etykietowania dotyczącego dobrostanu zwierząt;

wytyczne dotyczące specyficznego dla poszczególnych sektorów stosowania zasady „efektywność energetyczna przede wszystkim”;

ogólnounijna ocena projektów zaktualizowanych krajowych planów w dziedzinie energii i klimatu;

zwiększanie prywatnego finansowania na rzecz efektywności energetycznej;

przeciwdziałanie wpływowi gospodarowania odpadami na środowisko;

środki mające na celu ograniczenie zanieczyszczenia świetlnego;

dalsze propagowanie infrastruktury rowerowej i stref wolnych od ruchu samochodowego (uregulowania dotyczące dostępu pojazdów do obszarów miejskich);

plan działania wspierający transformację energetyczną sektorów rybołówstwa i akwakultury;

wniosek ustawodawczy w sprawie zwiększenia udziału pojazdów bezemisyjnych w publicznych i firmowych flotach samochodowych powyżej określonej wielkości;

ocena konieczności wprowadzenia ogólnounijnego zwolnienia z podatku VAT od biletów kolejowych na przewozy międzynarodowe, aby znacznie obniżyć koszty ponoszone przez pasażerów w ruchu kolejowym.



2.ZDROWIE

Konferencja zaowocowała czterema propozycjami dotyczącymi zdrowia 2 :

7.Zdrowa żywność i zdrowy styl życia – zapewnienie wszystkim Europejczykom dostępu do edukacji na temat zdrowej żywności oraz do zdrowej i przystępnej cenowo żywności jako elementu zdrowego stylu życia.

8.Wzmocnienie systemu opieki zdrowotnej – zwiększenie odporności i jakości systemów opieki zdrowotnej w UE.

9.Szersze rozumienie zdrowia – przyjęcie całościowego podejścia do zdrowia, uwzględniającego – poza chorobami i leczeniem – kompetencje zdrowotne i profilaktykę oraz wspieranie wspólnego zrozumienia wyzwań stojących przed osobami chorymi lub niepełnosprawnymi, zgodnie z podejściem „Jedno zdrowie”, na które należy położyć nacisk jako na horyzontalną i podstawową zasadę obejmującą wszystkie obszary polityki UE.

10.Równy dostęp do opieki zdrowotnej dla wszystkich – ustanowienie „prawa do zdrowia” w drodze zagwarantowania wszystkim Europejczykom równego i powszechnego dostępu do przystępnej cenowo, wysokiej jakości opieki zdrowotnej obejmującej profilaktykę i leczenie.

Aby zrealizować propozycje przedstawione w ramach Konferencji, Komisja:

przedstawiła już:

strategię w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważoności, która ma na celu pobudzenie innowacji na rzecz bezpiecznych i zrównoważonych chemikaliów oraz zwiększenie ochrony zdrowia ludzi i środowiska przed niebezpiecznymi chemikaliami;

plan działania na rzecz rolnictwa ekologicznego i towarzyszący mu pakiet legislacyjny;

europejski plan walki z rakiem, obejmujący 10 inicjatyw przewodnich;

misję badawczą dotyczącą chorób nowotworowych w ramach programu „Horyzont Europa”: wykorzystanie europejskiego planu walki z rakiem do poprawy życia ponad 3 mln osób do 2030 r.;

strategię farmaceutyczną dla Europy;

zalecenia dla poszczególnych krajów w dziedzinie zdrowia w ramach europejskiego semestru – rocznego cyklu koordynacji polityki gospodarczej;

Urząd ds. Gotowości i Reagowania na Stany Zagrożenia Zdrowia (HERA);

rozporządzenie w sprawie wzmocnienia roli Europejskiej Agencji Leków w zakresie gotowości na wypadek sytuacji kryzysowej i zarządzania kryzysowego w odniesieniu do produktów leczniczych i wyrobów medycznych;

partnerstwa europejskie, na przykład w ramach podejścia „Jedno zdrowie”, w odniesieniu do oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe, partnerstwa służące wspieraniu europejskiej przestrzeni badawczej na rzecz badań w dziedzinie zdrowia, partnerstwa na rzecz transformacji systemów ochrony zdrowia i opieki oraz na rzecz gotowości na wypadek pandemii;

zaktualizowane przepisy dotyczące VAT, w tym rozszerzony wykaz zwolnionych z VAT produktów i usług w zakresie zdrowia publicznego;

inicjatywę „Zdrowsi razem” mającą na celu pomoc państwom członkowskim w określeniu i wdrożeniu skutecznych strategii politycznych i działań służących zmniejszeniu obciążenia związanego z poważnymi chorobami niezakaźnymi, uwzględniających również zdrowie psychiczne;

kodeks postępowania w zakresie odpowiedzialnego prowadzenia działalności spożywczej i praktyk handlowych;

zorganizowany dialog na temat bezpieczeństwa dostaw leków w celu wzmocnienia odporności farmaceutycznych łańcuchów dostaw i zapewnienia bezpieczeństwa dostaw, bez uszczerbku dla przystępności cenowej;

europejską chmurę dla otwartej nauki, aby zapewnić specjalne platformy (takie jak europejska platforma danych dotyczących COVID-19) do wymiany danych medycznych, klinicznych i genomowych;

manifest dotyczący unijnych badań naukowych w zakresie COVID-19 w celu zmaksymalizowania dostępności wyników badań w walce z pandemią COVID-19;

rozporządzenie w sprawie rozszerzenia mandatu Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób;

rozporządzenie w sprawie ram środków służących zapewnieniu zaopatrzenia w medyczne środki przeciwdziałania na wypadek kryzysowych sytuacji zagrożenia zdrowia publicznego na poziomie Unii;

obowiązkowe minimalne kryteria dotyczące zamówień na zrównoważoną żywność w szkołach i instytucjach publicznych;

zmianę ram prawnych dotyczących krwi, tkanek i komórek;

opracowywane wraz z państwami członkowskimi zachęty podatkowe do zdrowego odżywiania się;

wzywa Parlament Europejski lub Radę do bezzwłocznego przyjęcia:

rozporządzenia w sprawie poważnych transgranicznych zagrożeń zdrowia;

rozporządzenia w sprawie europejskiego obszaru danych zdrowotnych, którego celem jest poprawa świadczenia opieki zdrowotnej w całej UE, umożliwienie ludziom kontroli nad ich danymi zdrowotnymi, umożliwienie pracownikom służby zdrowia bezpiecznego dostępu do indywidualnych „skróconych kart zdrowia pacjenta” (europejski indywidualny elektroniczny paszport zdrowotny); zapewnienia spójnych, bezpiecznych, godnych zaufania i skutecznych ram wykorzystania danych dotyczących zdrowia;

zamierza przedstawić wnioski dotyczące:

zmiany rozporządzenia w sprawie informacji o żywności dla konsumentów, z uwzględnieniem zharmonizowanych wymogów w zakresie obowiązkowego podawania wartości odżywczej z przodu opakowania w celu umożliwienia konsumentom dokonywania świadomych, zdrowych i zrównoważonych wyborów żywieniowych;

zalecenia dotyczącego bezpiecznych i zrównoważonych materiałów i chemikaliów już na etapie projektowania w celu zapewnienia przemysłowi i organom regulacyjnym wytycznych dotyczących tworzenia nowych materiałów i chemikaliów;

zmienionego prawodawstwa farmaceutycznego zapewniającego szybszy dostęp do wysokiej jakości, bezpiecznych, przystępnych cenowo i ekologicznych leków we wszystkich państwach członkowskich;

zmienionych przepisów dotyczących leków stosowanych w leczeniu chorób rzadkich i leczeniu dzieci;

planu działania na rzecz lepszego gospodarowania składnikami odżywczymi;

zalecenia w sprawie nowotworów zwalczanych drogą szczepień;

aktualizacji zalecenia w sprawie badań przesiewowych w kierunku raka;

innowacyjnych podejść do badań i zamówień publicznych w dziedzinie środków przeciwdrobnoustrojowych i alternatyw dla nich;

nowego działania mającego na celu ułatwienie wymiany i przeszczepiania nerek przez konkretnych biorców i dawców w ramach Programu działań Unii w dziedzinie zdrowia na 2023 r.;

nowej globalnej strategii w dziedzinie zdrowia;

rozważy nowe obszary działania, takie jak:

cyfrowe i umieszczane z przodu opakowania oznakowanie dotyczące śladu ekologicznego produktu;

sposoby na zwiększenie uczestnictwa w Europejskim Tygodniu Zdrowia Publicznego;

pakiet patentowy, w tym inicjatywa dotycząca dodatkowych świadectw ochronnych i licencji przymusowych na patenty;

środki mające na celu przeciwdziałanie wprowadzaniu do obrotu i reklamowaniu produktów, z którymi wiąże się ryzyko zachorowania na raka;

skutki przepisów na rzecz środowisk wolnych od dymu tytoniowego;

nowe, kompleksowe podejście do zdrowia psychicznego.



3. SILNIEJSZA GOSPODARKA, SPRAWIEDLIWOŚĆ SPOŁECZNA, ZATRUDNIENIE

Konferencja zaowocowała sześcioma ogólnymi propozycjami dotyczącymi wzmocnienia gospodarki UE, sprawiedliwości społecznej i zatrudnienia 3 :

11.Zrównoważony wzrost gospodarczy i innowacje – proponuje się, by UE wspierała przejście na model zrównoważonego i odpornego wzrostu gospodarczego, z uwzględnieniem – w ramach europejskiego semestru – transformacji ekologicznej i cyfrowej o silnym wymiarze społecznym oraz przy założeniu wzmocnienia pozycji obywateli, związków zawodowych i przedsiębiorstw. Konwencjonalne wskaźniki makroekonomiczne i PKB można uzupełnić nowymi wskaźnikami w celu uwzględnienia nowych priorytetów europejskich, takich jak Europejski Zielony Ład lub Europejski filar praw socjalnych, oraz lepszego odzwierciedlenia transformacji ekologicznej i cyfrowej oraz dobrostanu ludzi.

12.Zwiększanie konkurencyjności UE i dalsze pogłębianie jednolitego rynku – proponuje się zwiększenie konkurencyjności i odporności gospodarki, jednolitego rynku i przemysłu Unii Europejskiej, a także ograniczenie jej zależności strategicznych. Należy propagować w UE kulturę przedsiębiorczości, w której zachęca się do tworzenia innowacyjnych przedsiębiorstw różnej wielkości, a w szczególności mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (MMŚP) i start-upów, i w której będą one mogły się rozwijać, przyczyniając się do zwiększenia odporności i spójności społeczeństw. Aby ułatwić realizację wizji bardziej społecznej Europy, potrzebna jest silna funkcjonująca gospodarka rynkowa.

13.Rynek pracy sprzyjający włączeniu społecznemu – proponuje się poprawę funkcjonowania rynków pracy, tak aby zapewniały one bardziej sprawiedliwe warunki pracy i promowały równość płci, a także sprzyjały zatrudnieniu, w tym zatrudnieniu osób młodych i osób ze słabszych grup. UE, jej państwa członkowskie i partnerzy społeczni muszą dążyć do tego, by położyć kres ubóstwu pracujących, zapewnić prawa osobom pracującym za pośrednictwem platform internetowych, zakazać nieodpłatnych stażów i zapewnić sprawiedliwą mobilność pracowników w UE. Należy propagować dialog społeczny i rokowania zbiorowe. Trzeba zapewnić pełne wdrożenie Europejskiego filaru praw socjalnych, w tym jego odnośnych głównych celów na rok 2030, na szczeblu unijnym, krajowym, regionalnym i lokalnym w obszarach „równych szans i dostępu do zatrudnienia” oraz „sprawiedliwych warunków pracy”, z poszanowaniem kompetencji oraz zasad pomocniczości i proporcjonalności, a także włączyć do Traktatów protokół w sprawie postępu społecznego. Należy przy tym respektować tradycje krajowe i autonomię partnerów społecznych oraz współpracować ze społeczeństwem obywatelskim.

14.Silniejsza polityka społeczna – proponuje się ograniczenie nierówności, walkę z wykluczeniem społecznym i zwalczanie ubóstwa. Należy wprowadzić kompleksową strategię na rzecz walki z ubóstwem, która może obejmować m.in. wzmocnienie gwarancji dla dzieci i gwarancji dla młodzieży, wprowadzenie płacy minimalnej, wspólne unijne ramy dla systemów dochodu minimalnego i godne mieszkalnictwo socjalne. Trzeba zapewnić pełne wdrożenie Europejskiego filaru praw socjalnych, w tym jego odnośnych głównych celów na rok 2030, na szczeblu unijnym, krajowym, regionalnym i lokalnym w obszarze „ochrony socjalnej i włączenia społecznego”, z należytym uwzględnieniem odpowiednich kompetencji oraz zasad pomocniczości i proporcjonalności, a także włączyć do Traktatów protokół w sprawie postępu społecznego.

15.Przemiany demograficzne – jako jeden z najważniejszych elementów ogólnej odporności Europy proponuje się stawienie czoła wyzwaniom wynikającym z przemian demograficznych, w szczególności zaradzenie niskiemu współczynnikowi urodzeń i ciągłemu starzeniu się społeczeństwa, przez zapewnienie wsparcia dla osób na różnym etapie życia. Powinno to obejmować kompleksowe działania skierowane do wszystkich pokoleń, od dzieci i młodzieży, przez rodziny i ludność w wieku produkcyjnym, po osoby starsze, które nadal wykazują gotowość do pracy, jak również te, które przechodzą na emeryturę lub potrzebują opieki.

16.Polityka fiskalna i podatkowa – proponuje się, aby UE promowała ukierunkowane na przyszłość inwestycje koncentrujące się na zielonej i cyfrowej transformacji, w znacznym stopniu uwzględniające aspekt społeczny i aspekt płci, biorąc również pod uwagę przykłady NextGenerationEU i instrumentu SURE. UE musi uwzględnić społeczne i gospodarcze skutki wojny w Ukrainie oraz związek między zarządzaniem gospodarczym UE a nowym kontekstem geopolitycznym, a także wzmocnić swój budżet dzięki nowym zasobom własnym. Obywatele chcą, by opodatkowanie w mniejszym stopniu obciążało osoby fizyczne i MŚP, a w większym – podmioty uchylające się od opodatkowania, duże podmioty zanieczyszczające środowisko oraz gigantów branży cyfrowej. Jednocześnie chcą, aby UE wspierała zdolność państw członkowskich i władz lokalnych do samodzielnego finansowania się i korzystania z funduszy UE.

Aby zrealizować propozycje przedstawione w ramach Konferencji, Komisja:

przedstawiła już:

plan działania na rzecz gospodarki społecznej, który ułatwi organizacjom gospodarki społecznej odnoszenie sukcesów i rozwój;

zmianę dyrektywy w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich dotyczących udostępniania na rynku urządzeń radiowych;

komunikat „Polityka konkurencji gotowa na nowe wyzwania”;

zaktualizowaną strategię przemysłową UE i plan zawiązywania sojuszów w obszarach surowców, czystego wodoru, baterii, tworzyw sztucznych o zamkniętym cyklu życia, danych, technologii przetwarzania brzegowego i rozwiązań chmurowych w przemyśle, technologii półprzewodnikowych, paliw odnawialnych i niskoemisyjnych, bezemisyjnego lotnictwa, energii słonecznej, a także unijny standard wspierania start-upów sprzyjający rozwojowi przedsiębiorczości za pośrednictwem sojuszów;

przegląd rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych dotyczących porozumień wertykalnych oraz wytycznych w tym zakresie;

ocenę adekwatności unowocześnienia polityki w dziedzinie pomocy państwa;

komunikat w sprawie krótkoterminowego ubezpieczenia kredytów eksportowych;

zmianę wytycznych w sprawie regionalnej pomocy państwa;

zmianę komunikatu w sprawie ważnych projektów stanowiących przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania;

europejski instrument tymczasowego wsparcia w celu zmniejszenia zagrożeń związanych z bezrobociem w sytuacji nadzwyczajnej (SURE);

zmianę zasad ramowych dotyczących pomocy państwa na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną;

włączenie celów zrównoważonego rozwoju do ram europejskiego semestru;

indeks wyników transformacji zawierający ranking państw według ich postępów w dążeniu do zrównoważonego rozwoju;

partnerstwa europejskie, na przykład „Made in Europe”, w dziedzinie kluczowych technologii cyfrowych oraz inteligentnych sieci i usług;

strategiczne ramy UE dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy;

Europejską Radę ds. Innowacji – program przewodni mający na celu określenie, rozwój i zwiększenie skali przełomowych technologii i rewolucyjnych innowacji;

platformę ds. dostosowania się do wymogów przyszłości – grupę ekspertów wysokiego szczebla, która ma pomóc w uproszczeniu przepisów UE i ograniczeniu związanych z tym zbędnych kosztów;

Plan działania na rzecz Europejskiego filaru praw socjalnych;

wzmocnioną gwarancję dla młodzieży;

europejski program na rzecz umiejętności pomagający osobom fizycznym i przedsiębiorstwom w rozwijaniu nowych i lepszych umiejętności, które będą mogły wykorzystać w praktyce, w tym pakt na rzecz umiejętności;

inicjatywę ALMA (z ang.: Aim, Learn, Master, Achieve – mierz wysoko, ucz się, osiągaj biegłość, realizuj cele) na rzecz pomocy młodzieży w najbardziej niekorzystnej sytuacji, o mniejszych szansach, aby umożliwić im odnalezienie się na rynku pracy i w społeczeństwie w ich własnym kraju;

kryterium kwalifikowalności w ramach programu „Horyzont Europa”, zgodnie z którym podmioty publiczne, organizacje badawcze i instytucje szkolnictwa wyższego muszą realizować plan dotyczący równowagi płci;

nową inicjatywę „Women TechEU” dotyczącą finansowania i wsparcia przedsiębiorstw typu start-up prowadzonych przez kobiety;

manifest STE(A)M na temat edukacji w dziedzinach STEAM uwzględniającej aspekt płci, jak wspomniano w unijnej strategii na rzecz uniwersytetów;

pakt na rzecz obszarów wiejskich – wzmocnione zarządzanie obszarami wiejskimi UE;

europejską platformę na rzecz przeciwdziałania bezdomności;

europejską gwarancję dla dzieci służącą zapewnieniu każdemu dziecku w Europie zagrożonemu ubóstwem lub wyłączeniem społecznym dostęp do kluczowych usług, takich jak opieka zdrowotna, opieka nad dziećmi, edukacja, żywienie i mieszkalnictwo;

dyrektywę w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych;

grupę wysokiego szczebla ds. przyszłości ochrony socjalnej i państwa opiekuńczego w UE;

testy MŚP w ocenach skutków;

nowe europejskie ramy kariery naukowej, propozycję połączenia sił na szczeblu krajowym i europejskim w celu wzmocnienia umiejętności naukowców i mobilności międzysektorowej oraz wspierania zrównoważonego rozmieszczenia utalentowanych naukowców;

działania naprawcze zmierzające do zmniejszenia przepaści innowacyjnej i budowania zdolności w zakresie badań naukowych i innowacji w państwach pozostających w tyle;

Zieloną księgę w sprawie starzenia się;

Zalecenie Komisji w sprawie skutecznego aktywnego wspierania zatrudnienia;

dyrektywę w sprawie poprawy równowagi płci wśród dyrektorów niewykonawczych spółek, których akcje są notowane na giełdzie, i odnośne środki;

komunikat „Plan działania na rzecz sprawiedliwego i prostego opodatkowania wspierającego odbudowę gospodarczą”;

dyrektywę w sprawie zmiany stawek podatku od wartości dodanej, w tym obniżonych stawek VAT na wyposażenie dla dzieci;

wzywa Parlament Europejski lub Radę do bezzwłocznego przyjęcia:

dyrektywy w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju w celu wspierania zrównoważonej i odpowiedzialnej filozofii zarządzania przedsiębiorstwem w globalnych łańcuchach wartości;

dyrektywy w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju;

dyrektywy w sprawie poprawy warunków pracy za pośrednictwem platform internetowych;

dyrektywy w sprawie wzmocnienia stosowania zasady równości wynagrodzeń dla kobiet i mężczyzn za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości za pośrednictwem mechanizmów przejrzystości wynagrodzeń oraz mechanizmów egzekwowania;

wniosku dotyczącego nowych zasobów własnych;

zmiany rozporządzeń w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego;

dyrektywy w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania grup wielonarodowych w Unii;

rozporządzenia w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu;

zamierza przedstawić wnioski dotyczące:

przeglądu zarządzania gospodarczego;

zalecenia w sprawie dochodu minimalnego;

zalecenia w sprawie waloryzacji wiedzy;

zmiany dyrektywy w sprawie azbestu w miejscu pracy;

Europejskiego planu na rzecz innowacji, służącemu rozwiązaniu problemu kluczowych wąskich gardeł w celu zapewnienia maksymalnego wpływu inicjatyw i instrumentów politycznych UE wspierających innowacje;

zmiany rozporządzenia w sprawie wyłączeń grupowych dotyczących porozumień horyzontalnych oraz wytycznych wyjaśniających przedsiębiorstwom, kiedy mogą współpracować ze swoimi konkurentami;

zmiany obwieszczenia w sprawie definicji rynku;

kontroli połączeń w UE – dalszego uproszczenia procedur;

rozporządzenia w sprawie pomocy de minimis;

wytycznych w sprawie układów zbiorowych dotyczących warunków pracy osób samozatrudnionych;

cyfrowego euro;

zakresu i skutków statusu banknotów i monet euro jako prawnego środka płatniczego;

sprawozdania na temat usług podstawowych;

sprawozdania z wdrażania dyrektywy w sprawie czasu pracy;

wytycznych w sprawie oceny skutków dystrybucyjnych;

pakietu służącego poprawie wyników na rynku pracy w odniesieniu do osób z niepełnosprawnościami;

ram w zakresie otwartych finansów;

przeglądu przepisów UE dotyczących usług płatniczych;

strategii dotyczącej inwestycji detalicznych i pakietu legislacyjnego;

„Działalności gospodarczej w Europie: ram opodatkowania dochodów (BEFIT)”;

inicjatywy na rzecz ograniczania roli animatorów ułatwiających uchylanie się od opodatkowania i agresywne planowanie podatkowe;

dyrektywy w sprawie wdrożenia globalnego porozumienia OECD w sprawie realokacji praw do opodatkowania;

projektu pilotażowego dotyczącego europejskiego dowodu zabezpieczenia społecznego;

inicjatywy na rzecz dialogu społecznego;

stosowania i egzekwowania praw UE w zakresie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, w tym urlopu rodzicielskiego, a także podnoszenia świadomości na ten temat;

komunikatu w sprawie drenażu mózgów i towarzyszącej mu inicjatywy na rzecz pozyskiwania mózgów;

zalecenia w sprawie opracowania warunków ramowych gospodarki społecznej;

europejskiej strategii w dziedzinie opieki wraz z wnioskiem dotyczącym przeglądu celów barcelońskich w zakresie wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem oraz wnioskiem dotyczącym zalecenia Rady w sprawie opieki długoterminowej;

drugiego koszyka nowych zasobów własnych;

zmiany zalecenia Rady w sprawie ram jakości staży;

rozważy nowe obszary działania, takie jak:

środki wsparcia regionów będących w pułapkach rozwojowych, w których utrzymuje się niski wzrost gospodarczy;

dalsze prace na rzecz zrównoważonego, cyfrowego i odpornego przemysłu oraz rozwiązania problemu zależności;

działanie w obliczu przemian demograficznych, zwłaszcza starzenia się społeczeństwa i wyludniania;

zintegrowane podejście do pomiaru i monitorowania dobrostanu wykraczające poza PKB;

dalsze rozszerzanie i udoskonalenie wykorzystania narzędzi i procesów cyfrowych w prawie spółek.

4. UE NA ŚWIECIE

Konferencja zaowocowała ośmioma ogólnymi propozycjami dotyczącymi UE na świecie 4 :

17.Zmniejszenie zależności UE od podmiotów zagranicznych w sektorach o strategicznym znaczeniu gospodarczym – proponuje się, aby UE podjęła działania w celu wzmocnienia swojej autonomii w kluczowych sektorach strategicznych, takich jak produkty rolne, strategiczne towary gospodarcze, półprzewodniki, produkty medyczne, innowacyjne technologie cyfrowe i środowiskowe oraz energia.

18.Zmniejszenie zależności UE od podmiotów zagranicznych w sektorze energetyki – proponuje się, aby UE osiągnęła większą autonomię w dziedzinie produkcji i dostaw energii w kontekście trwającej zielonej transformacji.

19.Określenie norm w UE i poza nią w stosunkach handlowych i inwestycyjnych – proponuje się, aby UE wzmocniła wymiar etyczny swoich stosunków handlowych i inwestycyjnych.

20.Określenie norm w UE i poza nią w polityce ochrony środowiska – proponuje się, aby UE wzmocniła wymiar ekologiczny swoich stosunków handlowych.

21.Podejmowanie decyzji i spójność wewnątrz Unii – proponuje się, aby UE zwiększyła swoją zdolność do szybkiego i skutecznego podejmowania decyzji, szczególnie w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB), przemawiając jednym głosem i działając jako prawdziwie światowy partner, odgrywając pozytywną rolę na świecie i wnosząc cenny wkład w reagowanie na wszelkie kryzysy.

22.Przejrzystość UE i jej stosunki z obywatelami – proponuje się, aby UE – w szczególności w działaniach na szczeblu międzynarodowym, m.in. w negocjacjach handlowych – poprawiła swoją dostępność dla obywateli za sprawą lepszego informowania, kształcenia, większego udziału obywateli i dbania o przejrzystość swoich działań.

23.UE jako silny podmiot na arenie międzynarodowej w dziedzinie pokoju i bezpieczeństwa – proponuje się, aby UE nadal działała na rzecz propagowania dialogu oraz gwarantowania pokoju i międzynarodowego porządku opartego na zasadach, wzmacniając multilateralizm i opierając się na wieloletnich inicjatywach pokojowych UE, które przyczyniły się do przyznania jej Nagrody Nobla w 2012 r., przy jednoczesnym wzmacnianiu wspólnego bezpieczeństwa w Unii.

24.UE jako silny podmiot na arenie międzynarodowej w dziedzinie budowania relacji – proponuje się, aby w stosunkach z państwami trzecimi UE była silnym podmiotem na arenie światowej w budowaniu stosunków.

Aby zrealizować propozycje przedstawione w ramach Konferencji, Komisja:

przedstawiła już:

ramy mobilności miejskiej;

nowe tymczasowe kryzysowe ramy pomocy państwa;

inicjatywę dla regionów górniczych w okresie transformacji na Bałkanach Zachodnich i w Ukrainie;

środki wsparcia na rzecz odbudowy ukraińskiego ekosystemu badań naukowych i innowacji;

Program działań dla Bałkanów Zachodnich dotyczący badań, innowacji, edukacji, kultury, młodzieży i sportu uruchomiony przez gospodarki państw członkowskich UE i krajów Bałkanów Zachodnich;

strategię Europy na rzecz współpracy międzynarodowej w dziedzinie badań naukowych i innowacji pt. „Globalne podejście do badań naukowych i innowacji”, obejmującą stowarzyszenie partnerów o podobnych poglądach na całym świecie z programem „Horyzont Europa”;

strategię „Zewnętrzne zobowiązania energetyczne UE w zmieniającym się świecie”;

strategię UE wobec Arktyki;

strategię UE dotyczącą Afryki;

strategię Global Gateway;

trzeci unijny plan działania w sprawie równości płci;

Plan działania UE dotyczący praw człowieka i demokracji;

komunikat w sprawie godnej pracy na całym świecie, którego głównym celem jest wyeliminowanie pracy dzieci oraz pracy przymusowej;

strategię UE w zakresie normalizacji;

Strategiczny kompas na rzecz bezpieczeństwa i obrony;

komunikat w sprawie wspólnych zamówień w dziedzinie obronności;

Plan gospodarczo-inwestycyjny dla Bałkanów Zachodnich;

Zielony program działań dla Bałkanów Zachodnich;

Partnerstwo na rzecz sprawiedliwej transformacji energetycznej z Republiką Południowej Afryki,

zielone partnerstwo między Marokiem a UE; 

plan gospodarczo-inwestycyjny dla południowego sąsiedztwa;

zielony sojusz z Japonią;

wspólny komunikat w sprawie odnowionego partnerstwa z państwami Zatoki Perskiej;

plany działania dotyczące współpracy z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego w krajach partnerskich;

strategiczny plan odbudowy RebuildUkraine;

komunikat „Polityka Partnerstwa Wschodniego po 2020 r. – Wzmacnianie odporności – Partnerstwo Wschodnie, które służy wszystkimi”;

analizę luk inwestycyjnych w zakresie obronności;

Plan działań na rzecz korytarzy solidarnościowych między UE a Ukrainą ułatwiających wywóz produktów rolnych z Ukrainy i handel dwustronny między Ukrainą a UE;

zalecenie w sprawie wspólnego unijnego zestawu narzędzi służących rozwiązaniu problemu niedoborów półprzewodników oraz unijnego mechanizmu monitorowania ekosystemu półprzewodników;

Radę UE–USA ds. Handlu i Technologii;

Radę UE–Indie ds. Handlu i Technologii;

rozszerzenie sieci TEN-T na Ukrainę;

porozumienia w sprawie transportu drogowego z Ukrainą i Mołdawią;

nowy Plan dla UE w dziedzinie zwalczania terroryzmu określający kierunek dalszych działań w dziedzinie zwalczania terroryzmu na szczeblu UE, który ma zapewnić lepsze przewidywanie zagrożeń terrorystycznych, zapobieganie im, lepszą ochronę przed nimi i lepsze reagowanie na nie;

zestaw narzędzi pomagających w łagodzeniu ingerencji zewnętrznych w badania naukowe i innowacje;

komunikat „Globalne podejście do badań naukowych i innowacji”;

komunikat „Przegląd polityki handlowej – otwarta, zrównoważona i asertywna polityka handlowa”;

wznowienie negocjacji w sprawie umowy handlowej z Indiami;

partnerstwo cyfrowe UE-Japonia;

wzywa Parlament Europejski lub Radę do bezzwłocznego przyjęcia:

planu REPowerEU;

komunikatu w sprawie krótkoterminowych interwencji na rynku gazu i energii elektrycznej;

europejskiego aktu w sprawie chipów, w tym zmiany jednolitego aktu podstawowego ustanawiającego partnerstwa europejskie;

rozporządzenia w sprawie subsydiów zagranicznych zakłócających rynek wewnętrzny;

wniosku dotyczącego nowych ogólnych systemów preferencji taryfowych;

wniosku dotyczącego instrumentu chroniącego przed wymuszaniem;

dyrektywy w sprawie odzyskiwania i konfiskaty mienia;

zmiany w postaci dodania do dziedzin przestępczości określonych w art. 83 ust. 1 TFUE naruszenia i uchylania się od stosowania unijnych środków ograniczających;

zamierza przedstawić wnioski dotyczące: 

instrumentu na rzecz wzmocnienia europejskich zdolności przemysłowych w dziedzinie obronności przez wspólne zamówienia;

rozporządzenia ustanawiającego wspólny Europejski program inwestycji w dziedzinie obronności;

prawodawstwa europejskiego dotyczącego surowców krytycznych;

instrumentu nadzwyczajnego jednolitego rynku umożliwiającego szybkie reagowanie na przyszłe kryzysy i gwarantującego niezakłócony przepływ towarów i osób oraz dostęp do niezbędnych dostaw i usług;

wsparcia dla służb celnych we wdrażaniu przepisów dotyczących pracy dzieci;

partnerstw cyfrowych zapowiedzianych w strategii na rzecz regionu Indo-Pacyfiku;

przyczyniania się umów handlowych do zrównoważonego rozwoju w świetle wyników przeglądu dotyczącego handlu i zrównoważonego rozwoju;

ratyfikacji niedawno zawartych umów handlowych w celu umocnienia kluczowych stosunków;

planu działania na rzecz młodzieży w działaniach zewnętrznych UE;

strategii w zakresie dronów i bezzałogowych statków powietrznych;

rozważy nowe obszary działania, takie jak:

nowe środki zwiększające ogólne bezpieczeństwo żywnościowe UE;

odporność łańcucha dostaw i przejrzystość w odniesieniu do leków o krytycznym znaczeniu, a także produktów i składników medycznych.



5. WARTOŚCI I PRAWA, PRAWORZĄDNOŚĆ I BEZPIECZEŃSTWO

Konferencja zaowocowała sześcioma ogólnymi propozycjami dotyczącymi wartości i praw, praworządności i bezpieczeństwa 5 :

25.Praworządność, wartości demokratyczne i tożsamość europejska – systematyczne podtrzymywanie praworządności we wszystkich państwach członkowskich.

26.Ochrona danych – zagwarantowanie polityki przetwarzania danych zorientowanej na obywatela i zapewniającej lepszą ochronę.

27.Media, fałszywe informacje, dezinformacja, weryfikacja informacji, cyberbezpieczeństwo – Zwalczanie dezinformacji poprzez dalsze wspieranie niezależności i pluralizmu mediów oraz umiejętności korzystania z mediów.

28.Media, fałszywe informacje, dezinformacja, weryfikacja informacji, cyberbezpieczeństwo (bis) – wzmocnienie roli UE w przeciwdziałaniu zagrożeniom cyberbezpieczeństwa.

29.Przeciwdziałanie dyskryminacji, równość i jakość życia – podjęcie działań w celu harmonizacji warunków życia w całej UE i poprawy społeczno-ekonomicznej jakości życia obywateli Unii.

30.Prawa zwierząt, rolnictwo – podjęcie zdecydowanych działań w celu promowania i zagwarantowania rolnictwa bardziej ekologicznego i zorientowanego na klimat.

Aby zrealizować propozycje przedstawione w ramach Konferencji, Komisja:

przedstawiła już:

roczne sprawozdanie na temat praworządności;

rozporządzenie w sprawie ogólnego systemu warunkowości służącego ochronie budżetu Unii;

materiały informacyjne:

omedia społecznościowe i komunikacja wizualna;

ostrony internetowe w domenie europa.eu w postaci przyjaznej dla urządzeń mobilnych (w tym kącik edukacyjny);

ostrona internetowa EUvsDisinfo;

opublikacje i dane rozpowszechniane przez Urząd Publikacji;

oportal usług audiowizualnych Komisji;

oinformacje o kluczowych inicjatywach politycznych w wersji przystępnej dla dzieci;

dalsze wskazówki ze strony Europejskiej Rady Ochrony Danych;

strategię UE w zakresie unii bezpieczeństwa;

wzmocniony kodeks postępowania w zakresie zwalczania dezinformacji;

nową inicjatywę „Lepszy Internet dla dzieci”;

Europejskie Obserwatorium Mediów Cyfrowych z ewentualną platformą;

ocenę jakości życia w sprawozdaniach dotyczących europejskiego semestru;

strategie Unii równości dotyczące: równouprawnienia płci, praw LGTBIQ, niepełnosprawności, przeciwdziałania rasizmowi i integracji Romów;

Strategię UE w sprawie zwalczania antysemityzmu i wspierania życia żydowskiego;

wzywa Parlament Europejski lub Radę do bezzwłocznego przyjęcia:

zestawu propozycji służących ukróceniu ewidentnie bezpodstawnych lub stanowiących nadużycie postępowań sądowych przeciwko debacie publicznej (znanych jako SLAPP);

rozporządzenia zmieniającego zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów linii lotniczych oraz rozporządzenia w sprawie odpowiedzialności przewoźnika lotniczego;

zamierza przedstawić wnioski dotyczące:

europejskiego aktu o wolności mediów;

unijnej karty osoby niepełnosprawnej;

wzmocnienia roli i niezależności organów ds. równości;

wniosku ustawodawczego w sprawie wzajemnego uznawania rodzicielstwa przez państwa członkowskie;

rozważy nowe obszary działania, takie jak:

inicjatywa dotycząca stowarzyszeń i organizacji non-profit;

coroczna Konferencja poświęcona praworządności, w której oprócz zainteresowanych stron wezmą udział obywatele.



6. TRANSFORMACJA CYFROWA

Konferencja zaowocowała pięcioma ogólnymi propozycjami dotyczącymi tego, w jaki sposób UE może włączyć się w proces transformacji cyfrowej 6 :

31.Dostęp do infrastruktury cyfrowej – równy dostęp do internetu jest podstawowym prawem każdego obywatela Unii. Proponuje się zapewnienie w praktyce dostępu do internetu i usług cyfrowych każdemu mieszkańcowi Europy oraz wzmocnienie suwerenności infrastruktury cyfrowej UE.

32.Umiejętności cyfrowe i umiejętności, które wzmacniają pozycję obywateli – proponuje się, aby UE zadbała o to, by wszyscy obywatele Unii mogli czerpać korzyści z transformacji cyfrowej, wyposażając ich w niezbędne umiejętności i możliwości cyfrowe.

33.Bezpieczne i godne zaufania społeczeństwo cyfrowe, cyberbezpieczeństwo i przeciwdziałanie dezinformacji – proponuje się, aby w celu stworzenia bezpiecznego, odpornego i godnego zaufania społeczeństwa cyfrowego UE zapewniła skuteczne i szybkie wdrożenie obowiązującego prawodawstwa oraz posiadała większe uprawnienia w zakresie zwiększania cyberbezpieczeństwa, zwalczania nielegalnych treści i przestępczości w cyberprzestrzeni, przeciwdziałania zagrożeniom cybernetycznym ze strony podmiotów niepaństwowych i państw autorytarnych oraz usuwania skutków tych zagrożeń, a także przeciwdziałania dezinformacji.

34.Bezpieczne i godne zaufania społeczeństwo cyfrowe, ochrona danych – wspiera się suwerenność danych osób fizycznych, lepszą świadomość oraz skuteczniejsze wdrażanie i egzekwowanie obowiązujących przepisów o ochronie danych (RODO), aby zwiększyć osobistą kontrolę nad własnymi danymi i ograniczyć wykorzystywanie ich niezgodnie z przeznaczeniem.

35.Innowacje cyfrowe wzmacniające gospodarkę społeczną i zrównoważoną – proponuje się, aby UE wspierała działania w zakresie transformacji cyfrowej, które wzmacniają gospodarkę i jednolity rynek w sprawiedliwy i zrównoważony sposób, zwiększają europejską konkurencyjność w dziedzinie technologii i innowacji, wzmacniają jednolity rynek cyfrowy dla przedsiębiorstw każdej wielkości oraz czynią Europę światowym liderem w zakresie transformacji cyfrowej i cyfryzacji ukierunkowanej na człowieka.

Aby zrealizować propozycje przedstawione w ramach Konferencji, Komisja:

przedstawiła już:

komunikat dotyczący cyfrowej dekady;

europejską strategię w zakresie danych;

unijną strategię cyberbezpieczeństwa;

cele dotyczące upowszechnienia szerokopasmowego internetu na obszarach wiejskich w ramach strategii „Od pola do stołu”;

zorganizowany dialog na temat edukacji cyfrowej i umiejętności cyfrowych;

platformę i koalicję na rzecz umiejętności cyfrowych i zatrudnienia;

Europejski Tydzień Kodowania;

wsparcie dyskusji partnerów społecznych, w tym ich bieżących działań w zakresie telepracy i prawa do bycia offline;

Europejskie Centrum Kompetencji w dziedzinie Cyberbezpieczeństwa;

zalecenie dotyczące cyberbezpieczeństwa sieci 5G;

zalecenie dotyczące indywidualnych rachunków szkoleniowych i mikropoświadczeń;

zestaw narzędzi dotyczących łączności;

dyrektywę w sprawie portów ładowarek do urządzeń elektronicznych;

europejską infrastrukturę usług technologii blockchain;

akt w sprawie zarządzania danymi;

akt o usługach cyfrowych;

akt o rynkach cyfrowych;

program WiFi4EU;

program roboczy „Badania naukowe i innowacje w dziedzinie 6G”;

dyrektywę w sprawie środków na rzecz wspólnego wysokiego poziomu cyberbezpieczeństwa w całej Unii (zmienioną dyrektywę w sprawie bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych lub NIS 2);

inicjatywy obejmujące europejską platformę deszyfrującą, centrum innowacji na rzecz bezpieczeństwa wewnętrznego, europejski atlas cyberbezpieczeństwa;

przestrzeń danych językowych tworzącą wzajemnie połączoną i konkurencyjną europejską gospodarkę danych w celu ponownego wykorzystania zasobów przez podmioty publiczne i prywatne;

przegląd dyrektywy w sprawie dostępności stron internetowych;

przegląd skoordynowanego planu w sprawie sztucznej inteligencji;

komunikat w sprawie promowania europejskiego podejścia do sztucznej inteligencji;

wzywa Parlament Europejski lub Radę do bezzwłocznego przyjęcia:

deklaracji praw i zasad cyfrowych w cyfrowej dekadzie;

programu polityki „Droga ku cyfrowej dekadzie”;

rozporządzenia w sprawie poszanowania życia prywatnego oraz ochrony danych osobowych w łączności elektronicznej (rozporządzenie w sprawie e-prywatności);

wniosku dotyczącego dyrektywy w sprawie zwiększenia odporności podmiotów krytycznych – ram dotyczących wszystkich rodzajów ryzyka, mających na celu wspieranie podmiotów krytycznych w państwach członkowskich w zapobieganiu zakłócającym zdarzeniom, stawianiu im oporu, dostosowywaniu się do nich i usuwaniu ich skutków;

rozporządzenia w sprawie operacyjnej odporności cyfrowej sektora finansowego;

aktu w sprawie sztucznej inteligencji;

rozporządzenia w sprawie europejskiej tożsamości cyfrowej;

aktu w sprawie danych dotyczącego zapewnienia sprawiedliwego podziału wartości danych oraz dostępu do nich i ich wykorzystywania w UE we wszystkich sektorach gospodarki;

rozporządzenia ustanawiającego unijny program bezpiecznej łączności – plan stworzenia unijnego systemu bezpiecznej łączności z wykorzystaniem infrastruktury kosmicznej;

zalecenia w sprawie utworzenia wspólnej jednostki ds. cyberbezpieczeństwa, która będzie w zaawansowany i skoordynowany sposób reagować na rosnącą liczbą poważnych cyberincydentów mających wpływ na służby publiczne, przedsiębiorstwa i obywateli w całej UE;

rozporządzenia i dyrektywy w sprawie cyfryzacji transgranicznej współpracy sądowej i dostępu do wymiaru sprawiedliwości w sprawach cywilnych, handlowych i karnych;

rozporządzenia ustanawiającego platformę współpracy wspierającą funkcjonowanie wspólnych zespołów dochodzeniowo-śledczych;

rozporządzenia w sprawie cyfrowej wymiany informacji w sprawach dotyczących terroryzmu:

rozporządzenia w sprawie kryptoaktywów;

dyrektywy w sprawie inteligentnych systemów transportowych;

rozporządzenia w sprawie jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej;

zamierza przedstawić wnioski dotyczące:

europejskiego aktu dotyczącego cyberodporności;

zmienionej dyrektywy w sprawie zmniejszenia kosztów sieci szerokopasmowych;

zmienionych wytycznych dotyczących pomocy państwa dla sieci szerokopasmowych;

zalecenia w sprawie poprawy oferty edukacyjnej i szkoleniowej w zakresie umiejętności cyfrowych;

zalecenia w sprawie czynników sprzyjających edukacji cyfrowej;

stanowiska Unii na Światową Konferencję Radiokomunikacyjną w 2023 r., przewidującego zmianę międzynarodowych przepisów radiowych w sposób sprzyjający swobodnej komunikacji w całej UE;

europejskiego certyfikatu umiejętności cyfrowych;

odpowiedzialności za sztuczną inteligencję;

oceny adekwatności unijnego prawa ochrony konsumentów w zakresie sprawiedliwości cyfrowej;

przeglądu dyrektywy w sprawie odpowiedzialności za produkty;

wniosku w sprawie strategii rządów UE dotyczącej interoperacyjności;

planu działania na rzecz cyfryzacji systemów energetycznych oraz rozwiązania problemu zużycia energii przez infrastrukturę cyfrową;

inicjatywy „GreenData4All” – zaktualizowane przepisy dotyczące geoprzestrzennych danych środowiskowych oraz dostępu do informacji dotyczących środowiska;

inicjatywy dotyczącej VAT w erze cyfrowej;

rozważy nowe obszary działania, takie jak:

wzmocnienie egzekwowania przepisów RODO, w tym refleksja nad procedurą administracyjną dotyczącą stosowania RODO w sprawach transgranicznych, a także intensyfikacja komunikacji na temat przepisów o ochronie danych i zgody oraz poprawa informacji o sposobie wykorzystywania danych;

dalszy rozwój europejskiej tożsamości cyfrowej, w tym ułatwienie transakcji transgranicznych;

europejskie przestrzenie danych dla mobilności i turystyki;

europejskie ramy pomiaru, oceny i informowania obywateli o wpływie cyfryzacji na środowisko;

lepsze egzekwowanie przepisów dotyczących ochrony konsumentów;

alternatywne sposoby rozwiązywania sporów konsumenckich;

inicjatywy na rzecz zwiększenia spójności cyfrowej w oparciu o europejskie ośrodki innowacji cyfrowych;

dalszy rozwój wymiaru wielojęzycznego w kontekście transformacji cyfrowej w UE;

standardowy program dotyczący netykiety i praw użytkowników w internecie;

działania normalizacyjne w zakresie sztucznej inteligencji;

działanie przygotowawcze do monitorowania ciemnej sieci skoordynowanego na poziomie UE.



7.DEMOKRACJA EUROPEJSKA

W trakcie Konferencji w sprawie przyszłości Europy sformułowano pięć ogólnych propozycji dotyczących demokracji europejskiej 7 . Wezwano na niej UE do zajęcia się takimi kwestiami jak:

36.Informowanie obywateli, uczestnictwo i młodzież – zwiększenie uczestnictwa obywateli i młodzieży w demokracji na poziomie Unii Europejskiej w celu zapewnienia Europejczykom „pełnego doświadczenia obywatelskiego” i skutecznego uczestnictwa oraz uwzględniania ich opinii także w okresie między wyborami. Dlatego też dla każdego tematu należy rozważyć najbardziej odpowiednią formę uczestnictwa.

37.Informowanie obywateli, uczestnictwo i młodzież (bis) – sprawienie, by Unia Europejska była bardziej zrozumiała i dostępna, oraz wzmocnienie wspólnej tożsamości europejskiej.

38.Demokracja i wybory – ugruntowanie demokracji europejskiej poprzez wzmocnienie jej podstaw, zwiększenie udziału w wyborach do Parlamentu Europejskiego, wspieranie ponadnarodowej debaty na temat kwestii europejskich oraz zapewnienie silnego związku pomiędzy obywatelami a wybranymi przez nich przedstawicielami.

39.Proces decyzyjny w UE – usprawnienie procesu decyzyjnego w UE w celu zapewnienia zdolności UE do działania, przy jednoczesnym uwzględnieniu interesów wszystkich państw członkowskich oraz zagwarantowaniu przejrzystego i zrozumiałego dla obywateli procesu.

40.Pomocniczość.

Aby zrealizować propozycje przedstawione w ramach Konferencji, Komisja:

przedstawiła już:

europejski plan działania na rzecz demokracji;

sprawozdanie na temat obywatelstwa UE z 2020 r.;

strategię na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami;

ulepszone sposoby angażowania obywateli poprzez portal „Wyraź swoją opinię”, europejską inicjatywę obywatelską i inne formy zaangażowania obywatelskiego;

komunikat w sprawie lepszego stanowienia prawa, a następnie zmienione wytyczne i ulepszony zestaw narzędzi;

zalecenia w sprawie zapewnienia ochrony i bezpieczeństwa dziennikarzom oraz wzmocnienia ich pozycji;

usługi medialne (w zakresie tradycyjnych i nowych mediów) dostarczające mediom w Brukseli i wszystkich państwach członkowskich informacji faktycznych na temat inicjatyw i działań UE;

przedstawicielstwa Komisji Europejskiej;

sieć biur Europe Direct;

kampanie komunikacji instytucjonalnej koncentrujące się szczególnie na dotarciu do młodych Europejczyków;

Kodeks dobrego postępowania administracyjnego;

Punkt Informacji Europejskiej Europe Direct, które odpowiada na pytania obywateli dotyczące UE w 24 językach urzędowych oraz w innych językach, m.in. ukraińskim;

projekt pilotażowy „Tworzenie Europy razem z samorządami lokalnymi”, umożliwiający radnym w samorządach terytorialnych komunikowanie się na temat UE;

projekty badawcze dotyczące sensownej i etycznej komunikacji;

zaangażowanie obywateli w badania naukowe jako zasada programu „Horyzont Europa” i cel operacyjny;

Centrum Kompetencji Komisji Europejskiej ds. Demokracji Uczestniczącej i Deliberatywnej pod kierownictwem Wspólnego Centrum Badawczego;

system eTranslation ułatwiający komunikację we wszystkich językach urzędowych UE;

plan działania na rzecz dostępności stron internetowych, aby wszystkie informacje publikowane przez Komisję w internecie były dostępne dla osób z niepełnosprawnościami;

program „Globalny wymiar Europy na rzecz praw człowieka i demokracji”;

platforma uczestnictwa dzieci, która połączy istniejące mechanizmy uczestnictwa dzieci na poziomie lokalnym, krajowym i unijnym oraz włączy dzieci w proces decyzyjny w UE;

program „Horyzont Europa”, część klastra 2 poświęcona innowacyjnym badaniom nad demokracją i sprawowaniem rządów oraz projekty badawcze dotyczące skutecznych metod wielopoziomowych, wielojęzycznych i wielomodalnych debat obywatelskich na poziomie UE;

sieć na rzecz innowacyjnych rozwiązań dla przyszłości demokracji;

modele pilotażowe ukierunkowanych debat i procesów współtworzenia konkretnych polityk UE;

wzywa Parlament Europejski lub Radę do bezzwłocznego przyjęcia:

wniosku w sprawie przejrzystości i targetowania reklamy politycznej;

zmiany rozporządzenia w sprawie finansowania europejskich partii politycznych ;

zmiany dyrektywy Rady w sprawie praw wyborczych przemieszczających się obywateli UE w wyborach do Parlamentu Europejskiego;

zmiany dyrektywy Rady w sprawie praw wyborczych przemieszczających się obywateli UE w wyborach lokalnych;

zamierza przedstawić wnioski dotyczące:

sprawozdania na temat obywatelstwa UE – 2023 r.;

poświęcenia czasu i zasobów na zorganizowanie paneli obywatelskich w celu pogłębienia wybranych kluczowych tematów i pomocy w przygotowaniu szczególnie ważnych zestawów kluczowych inicjatyw oraz uzyskania informacji zwrotnych przed rozpoczęciem procesu legislacyjnego;

organizowania mniejszych, ukierunkowanych procesów deliberatywnych lub procesów współtworzenia/współprojektowania, prowadzonych na mniejszą skalę, w celu rozwiązania konkretnych kwestii politycznych w sposób bardziej opłacalny i w krótszym czasie;

spójnego i konstruktywnego podejścia do zapewnienia udziału młodzieży w kształtowaniu polityki poprzez jej systematyczny udział w panelach obywatelskich, w prowadzonych na mniejszą skalę procesach deliberatywnego współtworzenia polityki oraz poprzez zwrócenie szczególnej uwagi na wpływ planowanej polityki na młode pokolenie;

dalszego rozwoju portalu „Wyraź swoją opinię”, aby stał się on jeszcze łatwiej dostępnym internetowym ośrodkiem gromadzącym wszystkie informacje na temat prowadzonych przez Komisję mechanizmów zaangażowania obywateli. Platforma zostanie wzmocniona poprzez zintegrowanie funkcji deliberatywnych platformy Konferencji oraz innych istotnych funkcji „technologii obywatelskich”, w tym wydarzeń partycypacyjnych online;

dalszego wzmacniania interakcji w internecie i poza nim oraz promowania zaangażowania obywateli na poziomie lokalnym;

włączenia informacji i komunikacji ukierunkowanych na obywateli w cały proces kształtowania polityki, aby wspierać aktywność obywatelską i demokratyczne uczestnictwo – m.in. przed wyborami do Parlamentu Europejskiego – w duchu wspólnej odpowiedzialności instytucji UE, państw członkowskich wszystkich szczebli i społeczeństwa obywatelskiego;

używania zrozumiałego języka we wszystkich formach komunikacji publicznej, dostosowanego do kanałów i formatów komunikacji z poszczególnymi grupami odbiorców;

opracowania nowego systemu składania i rozpatrywania wniosków o dostęp do dokumentów, w tym publicznego portalu dla obywateli;

dalszego rozwijania punktów Europe Direct w lokalne centra kontaktowe UE;

rozważy nowe obszary działania, takie jak:

pomoc w budowaniu zdolności wśród podmiotów krajowych, regionalnych i lokalnych w celu uruchomienia nowej generacji zdecentralizowanych dialogów obywatelskich opartych na podejściu deliberatywnym;

opracowanie Europejskiej Karty Uczestnictwa Obywatelskiego skierowanej do wszystkich uczestników lub współorganizatorów działań promujących ogólne zasady niezbędne do skutecznego zaangażowania obywatelskiego;

uczynienie obywatelstwa europejskiego bardziej namacalnym dla obywateli, w tym poprzez wzmocnienie praw z nim związanych oraz zapewnienie wiarygodnych i łatwo dostępnych informacji na jego temat;

promowanie materiałów dydaktycznych pochodzących z europejskich projektów współpracy w „Kąciku edukacyjnym” Komisji oraz opracowanie nowych materiałów dydaktycznych, w których podkreślone zostanie znaczenie aktywnego obywatelstwa i umiejętności korzystania z mediów;

zwiększenie przejrzystości procesu decyzyjnego w UE poprzez umożliwienie obserwatorom dokładnego śledzenia procesu decyzyjnego. Tacy przedstawiciele mogliby być zapraszani przez trzy instytucje do obserwowania wybranych międzyinstytucjonalnych procesów decyzyjnych UE dotyczących tematów będących przedmiotem szerszego zainteresowania, a następnie „relacjonować” rozwój wydarzeń obywatelom w Europie.



8. MIGRACJA

Konferencja zaowocowała pięcioma ogólnymi propozycjami dotyczącymi migracji 8 :

41.Legalna migracja – wzmocnienie roli UE w dziedzinie legalnej migracji.

42.Migracja nieuregulowana – wzmocnienie roli UE w zwalczaniu wszelkich form migracji nieuregulowanej oraz zwiększenie ochrony granic zewnętrznych Unii Europejskiej, przy jednoczesnym poszanowaniu praw człowieka.

43.Migracja nieuregulowana (bis) – jednolite stosowanie we wszystkich państwach członkowskich wspólnych zasad dotyczących pierwszego przyjęcia migrantów.

44.Azyl, integracja – wzmocnienie roli UE i zreformowanie europejskiego systemu azylowego w oparciu o zasadę solidarności i sprawiedliwego podziału odpowiedzialności.

45.Azyl, integracja (bis) – poprawa polityki integracyjnej we wszystkich państwach członkowskich.

Aby zrealizować propozycje przedstawione w ramach Konferencji, Komisja:

przedstawiła już:

rozporządzenia w sprawie działań na rzecz uchodźców w Europie w ramach polityki spójności;

uruchomienie dyrektywy o tymczasowej ochronie w celu pomocy osobom uciekającym przed agresją Rosji wobec Ukrainy;

dyrektywę w sprawie niebieskiej karty w odniesieniu do warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w Unii Europejskiej w celu podjęcia pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji;

rozporządzenie w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej;

kompleksowe i przynoszące obopólne korzyści partnerstwa z głównymi krajami pochodzenia i tranzytu w ramach Europejskiego paktu o imigracji i azylu;

odnowiony plan działania na rzecz zwalczania przemytu migrantów;

Nowy program na rzecz regionu śródziemnomorskiego;

rozporządzenie w sprawie Agencji Unii Europejskiej ds. Azylu;

plan działania na rzecz integracji i włączenia społecznego na lata 2021–2027;

strategię dotyczącą przyszłości strefy Schengen;

strategię UE na rzecz dobrowolnych powrotów i reintegracji;

komunikat pt. „Przyciąganie umiejętności i talentów do UE”;

wzywa Parlament Europejski lub Radę do bezzwłocznego przyjęcia:

nowego paktu o migracji i azylu;

pakietu dotyczącego umiejętności i talentów – dyrektywy w sprawie rezydentów długoterminowych i dyrektywy w sprawie jednego zezwolenia;

kodeksu granicznego Schengen;

rozporządzenia w sprawie sytuacji instrumentalizacji w obszarze migracji i azylu;

zmienionego rozporządzenia w sprawie procedur azylowych;

wersji przekształconej dyrektywy ustanawiającej minimalne normy dotyczące przyjmowania osób ubiegających się o azyl;

rozporządzenia w sprawie zarządzania azylem i migracją;

rozporządzenia w sprawie środków przeciwko przewoźnikom, którzy prowadzą lub ułatwiają handel ludźmi lub przemyt migrantów;

zamierza przedstawić wnioski dotyczące:

ogólnounijnej kampanii informacyjnej na temat migracji;

wieloletniej kampanii informacyjnej mającej na celu zwiększenie widoczności unijnego narzędzia do określania profilu umiejętności obywateli państw trzecich;

rozważy nowe obszary działania, takie jak:

przeciwdziałanie niedoborom zatrudnienia i siły roboczej odzwierciedlającym kontekst geopolityczny;

ocena prawodawstwa dotyczącego przeciwdziałania handlowi ludźmi i w razie potrzeby zaproponowanie jego zmiany;

przyspieszenie prac związanych z pierwszym przyjęciem.



9. EDUKACJA, KULTURA, MŁODZIEŻ I SPORT

Konferencja zaowocowała czteroma ogólnymi propozycjami dotyczącymi edukacji, kultury, młodzieży i sportu 9 :

46.Edukacja – UE i jej państwa członkowskie powinny dążyć do utworzenia do 2025 r. włączającego europejskiego obszaru edukacji, w ramach którego wszyscy obywatele, w tym mieszkańcy obszarów wiejskich i regionów oddalonych, będą mieli równy dostęp do edukacji o wysokiej jakości i możliwość uczenia się przez całe życie.

47.Europejskie kwestie dotyczące młodzieży – UE i jej państwa członkowskie muszą we wszystkich stosownych strategiach politycznych, w tym w polityce regionalnej Unii Europejskiej, skupić się na konkretnych potrzebach osób młodych, by zaoferować im jak najlepsze warunki do nauki i pracy oraz rozpoczęcia samodzielnego życia, a jednocześnie włączyć ich w życie demokratyczne i procesy decyzyjne, także na szczeblu europejskim. Organizacje młodzieżowe mają do odegrania kluczową rolę.

48.Kultura i wymiany – w celu promowania kultury wymiany oraz wspierania tożsamości europejskiej i różnorodności europejskiej w różnych dziedzinach, państwa członkowskie, przy wsparciu Unii Europejskiej, powinny ułatwiać wymiany europejskie w różnych dziedzinach, promować wielojęzyczność, stwarzać możliwości dzielenia się kulturami europejskimi, chronić europejskie dziedzictwo kulturowe i kulturę oraz podejmować działania zapewniające odpowiednią ochronę osób zawodowo związanych z kulturą na poziomie UE.

49.Sport – sport ma kluczowe znaczenie dla naszych społeczeństw – pozwala bronić naszych wartości, zapewniać zdrowy tryb życia i starzenia się, promować kulturę wymiany, a także celebrować różnorodność dziedzictwa europejskiego.

Aby zrealizować propozycje przedstawione w ramach Konferencji, Komisja:

przedstawiła już:

komunikat w sprawie utworzenia europejskiego obszaru edukacji do 2025 r.;

Europejską strategię na rzecz szkół wyższych;

zalecenie w sprawie budowania mostów na rzecz skutecznej europejskiej współpracy w szkolnictwie wyższym, w którym określono działania mające ułatwić dalsze studia transgraniczne i współpracę transgraniczną do połowy 2024 r., takie jak wspólne dyplomy oparte na wspólnie tworzonych kryteriach europejskich;

Plan działania w dziedzinie edukacji cyfrowej (2021–2027);

zalecenie w sprawie kształcenia i szkolenia zawodowego;

portal europejskiego obszaru edukacji mający na celu budowanie bardziej odpornych i sprzyjających włączeniu społecznemu systemów kształcenia i szkolenia;

zalecenie w sprawie mikropoświadczeń;

środki mające na celu wzmocnienie synergii pomiędzy EURES i Europass, rozszerzenie bazy członków/partnerów w EURES, pełną wymianę CV i wakatów oraz automatyczne dopasowywanie;

wymiany między nauczycielami (eTwinning, europejska platforma internetowa dla szkół School Education Gateway, europejska platforma edukacji szkolnej);

koalicję na rzecz edukacji dla klimatu;

zalecenie w sprawie kształcenia mieszanego na rzecz wysokiej jakości szkolnictwa podstawowego i średniego sprzyjającego włączeniu społecznemu;

Europejski Rok Młodzieży (2022);

zalecenie w sprawie wolontariatu młodzieży, które ułatwi transnarodowy wolontariat młodzieży w ramach Europejskiego Korpusu Solidarności;

strategię UE na rzecz praw dziecka;

ocenę zalecenia w sprawie wysokiej jakości systemów wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem;

coroczny Europejski Tydzień Sportu, kampanie BeActive i BeInclusive;

kampanię „HealthyLifestyle4All” mającą na celu powiązanie sportu i aktywnego stylu życia z polityką zdrowotną, żywnościową i innymi politykami oraz zmobilizowanie organów publicznych i ruchu sportowego do przyłączenia się do tej inicjatywy poprzez złożenie własnych zobowiązań;

zalecenie w sprawie wspólnej europejskiej przestrzeni danych na potrzeby dziedzictwa kulturowego;

program wzajemnego uczenia się w zakresie dziedzictwa kulturowego skierowany do miast i regionów;

„Głosy kultury” – zorganizowany dialog z sektorem kultury;

zalecenie w sprawie uczenia się na rzecz zielonej transformacji i zrównoważonego rozwoju;

utworzenie grupy ekspertów ds. dobrego samopoczucia w szkole;

zamierza przedstawić wnioski dotyczące:

zalecenia w sprawie ścieżek do szkolnego sukcesu, które koncentruje się na wspieraniu uczniów mających problemy z nabyciem umiejętności podstawowych, na kwestii świadectwa ukończenia szkoły średniej oraz na zmniejszeniu liczby osób młodych, którzy przedwcześnie porzucili naukę;

przeglądu unijnego programu „Owoce, warzywa i mleko w szkole”;

kampanii uświadamiającej, że warto uczyć się przedmiotów ścisłych;

wieloletniej kampanii informacyjnej mającej na celu zwiększenie widoczności EURES;

aktualizacji ram mobilności edukacyjnej;

rozważy nowe obszary działania, takie jak:

dalsze doskonalenie platformy informacyjnej służącej wymianie i gromadzeniu informacji związanych z edukacją.

(1)

 Tych sześć propozycji obejmuje łącznie 57 konkretnych środków.

(2)

Te cztery propozycje obejmują łącznie 24 konkretne środki.

(3)

Tych sześć propozycji obejmuje łącznie 61 konkretnych środków.

(4)

Tych osiem propozycji obejmuje łącznie 42 konkretne środki.

(5)

Tych sześć propozycji obejmuje łącznie 24 konkretne środki.

(6)

Tych pięć propozycji obejmuje łącznie 40 konkretnych środków.

(7)

Tych pięć propozycji obejmuje łącznie 35 konkretnych środków.

(8)

Tych pięć propozycji obejmuje łącznie 16 konkretnych środków.

(9)

Te cztery propozycje obejmują łącznie 24 konkretne środki.

Top