OPINIA EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO

z dnia 8 maja 2020 r.

w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia w sprawie ustanowienia europejskiego instrumentu tymczasowego wsparcia w celu zmniejszenia ryzyka bezrobocia w związku z sytuacją nadzwyczajną (SURE) spowodowaną pandemią COVID-19

(CON/2020/14)

(2020/C 190/01)

Wprowadzenie i podstawa prawna

W dniu 2 kwietnia 2020 r. Komisja Europejska przyjęła wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie ustanowienia europejskiego instrumentu tymczasowego wsparcia w celu zmniejszenia ryzyka bezrobocia w związku z sytuacją nadzwyczajną (SURE) spowodowaną pandemią COVID-19 (zwanego dalej „projektem rozporządzenia”) (1).

Właściwość EBC do wydania opinii wynika z drugiego akapitu art. 127 ust. 4 Traktatu, jako że projekt rozporządzenia dotyczy funkcji monetarnych i operacji ESBC wykonywanych na podstawie przepisów rozdziału IV Statutu Europejskiego Systemu Banków Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego (zwanego dalej „Statutem ESBC”), a w szczególności art. 17 i art. 21 ust. 2 Statutu ESBC, które stanowią, że EBC i krajowe banki centralne (KBC) mogą otwierać rachunki m.in. dla organów publicznych i działać jako agenci skarbowi na rzecz m.in. instytucji Unii i instytucji rządowych szczebla centralnego.

Rada Prezesów wydała niniejszą opinię zgodnie ze zdaniem pierwszym art. 17 ust. 5 Regulaminu Europejskiego Banku Centralnego.

1.   Uwagi ogólne

Instrument, który zostanie ustanowiony na mocy projektu rozporządzenia („instrument SURE”) będzie zapewniał wsparcie finansowe w formie pożyczek udzielanych przez Unię Europejską państwom członkowskim, które w wyniku pandemii COVID-19 doświadczają poważnych zakłóceń gospodarczych lub są nimi istotnie zagrożone, w celu finansowania mechanizmów zmniejszonego wymiaru czasu pracy lub podobnych rozwiązań służących ochronie pracowników i osób samozatrudnionych, a tym samym zmniejszenia skali bezrobocia i utraty dochodów (2). Całkowita ilość środków przeznaczonych na udzielanie pożyczek wynosi 100 miliardów EUR. EBC z zadowoleniem przyjmuje zatwierdzenie przez Radę Europejską porozumienia Eurogrupy w sprawie trojakiego rodzaju zabezpieczeń: dla pracowników, firm i państw, tj. instrumentu SURE, wraz ze wsparciem z tytułu kryzysu pandemicznego w ramach Europejskiego Mechanizmu Stabilności oraz ogólnoeuropejskim funduszem gwarancyjnym (3).

2.   Uwagi szczegółowe

Zgodnie z art. 10 ust. 1 projektu rozporządzenia Komisja dokonuje z EBC koniecznych ustaleń w zakresie zarządzania pożyczkami. Zgodnie z art. 10 ust. 2 projektu rozporządzenia do celów zarządzania środkami otrzymanymi w ramach pomocy finansowej państwo członkowskie korzystające z pomocy otwiera specjalny rachunek prowadzony przez jego krajowy bank centralny. Przekazuje ono również kwotę główną wraz z odsetkami należnymi w ramach pożyczki na rachunek Unii prowadzony przez EBC na dwadzieścia dni roboczych systemu TARGET2 przed upływem odpowiedniego terminu wymagalności.

Jak wskazano powyżej, zgodnie z art. 17 oraz art. 21 ust. 2 Statutu ESBC, EBC i krajowe banki centralne mogą otwierać rachunki i działać jako agenci skarbowi na rzecz Komisji i państw członkowskich. Na tej podstawie EBC i krajowe banki centralne wykonywały w przeszłości zadania dotyczące zarządzania operacjami zaciągania i udzielania pożyczek w ramach programów dostosowań ekonomicznych, takich jak europejski mechanizm stabilizacji finansowej (EFSM) (4) oraz instrument średnioterminowej pomocy finansowej Unii (MTFA), które umożliwiają udzielanie kredytów państwom członkowskim, które doświadczają trudności z bilansem płatności bieżących lub przepływami kapitału lub są nimi istotnie zagrożone (5). W celu zapewnienia, aby organizacja operacji ESBC mogła być przez ESBC traktowana jako kwestia o charakterze wewnętrznym, zaleca się, aby odnosić się do przekazywania przez państwo członkowskie korzystające z pomocy płatności należnych w ramach pożyczek na rachunki w ESBC przed upływem odpowiedniego terminu wymagalności.

Niniejsza opinia zostanie opublikowana na stronie internetowej EBC.

(1)  COM(2020) 139 final.

(2)  Zob. art. 1 ust. 2 projektu rozporządzenia.

(3)  Zob. oświadczenie wprowadzające do konferencji prasowej prezes EBC Christine Lagarde oraz wiceprezesa EBC Luisa de Guindosa, Frankfurt nad Menem, 30 kwietnia 2020 r., dostępne na stronie internetowej EBC: www.ecb.europa.eu.

(4)  Zob. art. 8 ust. 1 rozporządzenia Rady (UE) nr 407/2010 z dnia 11 maja 2010 r. ustanawiającego europejski mechanizm stabilizacji finansowe (Dz.U. L 118 z 12.5.2010, s. 1) oraz decyzję Europejskiego Banku Centralnego EBC/2010/17 z dnia 14 października 2010 r. w sprawie zarządzania operacjami zaciągania i udzielania pożyczek wykonywanymi przez Unię w ramach europejskiego mechanizmu stabilizacji finansowej (Dz.U. L 275 z 20.10.2010, s. 10).

(5)  Zob. art. 9 rozporządzenia Rady (WE) nr 332/2002 z dnia 18 lutego 2002 r. ustanawiającego instrument średnioterminowej pomocy finansowej dla bilansów płatniczych państw członkowskich (Dz.U. L 53 z 23.02.2002, s. 1) oraz decyzję Europejskiego Banku Centralnego EBC/2003/14 z dnia 7 listopada 2003 r. dotyczącą administrowania operacjami zaciągania i udzielania pożyczek, zawartymi przez Wspólnotę Europejską w ramach instrumentu średnioterminowej pomocy finansowej (Dz.U. L 297 z 15.11.2003, s. 35).