KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 27.7.2017
COM(2017) 402 final
2017/0179(NLE)
Wniosek
DECYZJA RADY
w sprawie zawarcia Umowy między Unią Europejską a Barbadosem zmieniającej Umowę między Wspólnotą Europejską a Barbadosem w sprawie zniesienia wiz krótkoterminowych
UZASADNIENIE
1.KONTEKST WNIOSKU
Rozporządzeniem (UE) nr 610/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. (dalej zwanym „zmianą kodeksu granicznego Schengen”) zmieniono konwencję wykonawczą do układu z Schengen, rozporządzenie (WE) nr 562/2006 (kodeks graniczny Schengen) oraz rozporządzenie (WE) nr 810/2009, a oprócz tego zmieniono między innymi definicję pojęcia „pobytu krótkoterminowego” obywateli państw trzecich w strefie Schengen. Począwszy od dnia 18 października 2013 r. w odniesieniu do obywateli państw trzecich planujących podróż do strefy Schengen na pobyt krótkoterminowy – bez względu na to, czy podlegają oni obowiązkowi wizowemu czy są z niego zwolnieni – maksymalny czas dozwolonego pobytu definiuje się jako „90 dni w ciągu każdego 180-dniowego okresu”. W odróżnieniu od definicji, która obowiązywała do dnia 18 października 2013 r. (trzy miesiące w okresie sześciu miesięcy następujących po dacie pierwszego wjazdu), nowe pojęcie jest bardziej precyzyjne, ponieważ określa czas pobytu w dniach, a nie w miesiącach. Oprócz tego termin „po dacie pierwszego wjazdu”, który budził wiele wątpliwości i pytań, został z tej definicji usunięty.
W drodze zmiany kodeksu granicznego Schengen wprowadzono wszystkie niezbędne zmiany w dorobku prawnym UE dotyczącym wiz i granic, czyli w konwencji wykonawczej do układu z Schengen, kodeksie granicznym Schengen, kodeksie wizowym oraz rozporządzeniu (WE) nr 539/2001. Pojęcie pobytu krótkoterminowego pojawia się też jednak w umowach międzynarodowych zawartych przez Unię Europejską. W umowach w sprawie zniesienia wiz zawartych z Antiguą i Barbudą, Bahamami, Barbadosem, Brazylią, Mauritiusem, Saint Kitts i Nevis oraz Seszelami wciąż znajdują się odniesienia do poprzedniej definicji czasu pobytu niewymagającego wizy („trzech miesięcy w okresie sześciu miesięcy następujących po dacie pierwszego wjazdu”).
Dnia 16 lipca 2014 r. Komisja przyjęła zalecenie dotyczące decyzji Rady w sprawie upoważnienia do podjęcia rokowań w celu zmiany umowy w sprawie zniesienia wiz krótkoterminowych między Unią Europejską a wymienionymi wyżej państwami; Rada przyjęła tę decyzję w dniu 9 października 2014 r.. Celem zmiany było wdrożenie w przypadku tych siedmiu państw nowej definicji pobytu krótkoterminowego, określonej w zmianie kodeksu granicznego Schengen. Co więcej, zdefiniowanie „pobytu krótkoterminowego” w umowach w sprawie zniesienia wiz krótkoterminowych w dniach, a nie w miesiącach jest łatwiejsze do zweryfikowania i obliczenia za pomocą środków elektronicznych lub informatycznych, a zatem jest lepiej dostosowane do wymogów scentralizowanych systemów zarządzania granicami, takich jak proponowany system wjazdu/wyjazdu.
Po uzyskaniu upoważnienia Rady Komisja rozpoczęła rokowania w celu zmiany umów w sprawie zniesienia wiz z siedmioma państwami (Antiguą i Barbudą, Bahamami, Barbadosem, Brazylią, Mauritiusem, Saint Kitts i Nevis oraz Seszelami).
Rokowania z Barbadosem zakończyły się parafowaniem umowy zmieniającej w dniu 8 lutego 2017 r. Strony uzgodniły, że zastosują nową definicję „pobytu krótkoterminowego” w całym tekście umowy w sprawie zniesienia wiz między UE a Barbadosem. Nowa umowa wiąże się ponadto ze zmianą kilku szczegółów technicznych (zob. niżej), ale wszystkie takie zmiany są nieistotne z punktu widzenia podróżnych.
Szczególną sytuację Zjednoczonego Królestwa i Irlandii uwzględniono w preambule umowy.
2.PODSTAWA PRAWNA, POMOCNICZOŚĆ I PROPORCJONALNOŚĆ
•Podstawa prawna
Umowa wymaga zatwierdzenia przez obie umawiające się strony zgodnie z ich odnośnymi procedurami. Po stronie Unii wymaga to przyjęcia przez Radę decyzji w sprawie podpisania i zawarcia umowy.
Niniejszy wniosek zostaje przedłożony Radzie w celu uzyskania jej upoważnienia do zawarcia umowy zmieniającej Umowę między Wspólnotą Europejską a Barbadosem w sprawie zniesienia wiz krótkoterminowych.
Umowa zapewnia spójność prawną, a także harmonizację między państwami członkowskimi dzięki stosowaniu w niej nowej definicji pobytu krótkoterminowego przewidzianej w zmianie kodeksu granicznego Schengen, w której przedstawiono jasną wykładnię terminu „pobyt krótkoterminowy”.
Podstawą prawną niniejszego wniosku jest art. 77 ust. 2 lit. a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) w związku z jego art. 218.
Unia nie posiada uprawnień do takiej zmiany umów w sprawie zniesienia wiz, aby były one wiążące dla czterech państw stowarzyszonych w ramach stosowania dorobku Schengen, w tym wspólnej polityki wizowej. W celu zapewnienia zharmonizowanego podejścia i wdrożenia postanowień dotyczących czasu dozwolonego pobytu w strefie Schengen do umowy dołączono wspólną deklarację, zgodnie z którą byłoby pożądane, aby Barbados z jednej strony oraz Islandia, Liechtenstein, Norwegia i Szwajcaria z drugiej strony odpowiednio zmieniły wiążące je umowy dwustronne w sprawie zniesienia wiz.
Załączony wniosek stanowi instrument prawny umożliwiający zawarcie umowy. Rada podejmie decyzję kwalifikowaną większością głosów po podpisaniu umowy w imieniu Unii przez osobę wyznaczoną przez prezydencję Rady i po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego zgodnie z art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) TFUE.
•Pomocniczość (w przypadku kompetencji niewyłącznych)
Jeśli jedną z umawiających się stron umowy międzynarodowej jest Unia Europejska, to jakakolwiek zmiana takiej umowy zgodnie z prawem nie może zostać samodzielnie wdrożona przez państwa członkowskie. Umowa w sprawie zniesienia wiz z Barbadosem została zawarta przez Unię Europejską. Niezbędne jest w związku z tym działanie na poziomie Unii.
Oprócz tego zawieranie umów w sprawie zniesienia wiz przez państwa członkowskie wpłynęłoby negatywnie na dorobek prawny UE w dziedzinie wiz (art. 3 ust. 2 TFUE).
•Proporcjonalność
Niniejszy wniosek nie wykracza poza to, co jest niezbędne do osiągnięcia założonego celu, a mianowicie zmiany obowiązującej umowy w sprawie zniesienia wiz między Unią a Barbadosem.
3.WPŁYW NA BUDŻET
Niniejszy wniosek nie wiąże się z dodatkowymi obciążeniami dla budżetu UE.
4. WYNIKI OCEN EX POST, KONSULTACJI Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI I OCEN SKUTKÓW
•Konsultacje z zainteresowanymi stronami
Dnia 9 października 2014 r. Rada przyjęła wytyczne negocjacyjne, w których upoważniła Komisję do podjęcia rokowań z Barbadosem w celu zmiany umowy pomiędzy stronami w sprawie zniesienia wiz. O postępach w przebiegu rokowań informowano państwa członkowskie w trakcie posiedzeń Grupy Roboczej ds. Wiz.
5.ELEMENTY FAKULTATYWNE
•Wynik rokowań
Komisja uważa, że cele wyznaczone przez Radę w jej wytycznych negocjacyjnych zostały osiągnięte i że projekt umowy może zostać przyjęty przez Unię.
Ostateczną treść umowy można podsumować następująco:
a. Czas pobytu
Umowa przewiduje, że obywatele Unii Europejskiej oraz obywatele Barbadosu mogą podróżować bez wiz na terytorium drugiej umawiającej się strony przez okres nieprzekraczający 90 dni w ciągu każdego 180-dniowego okresu (zamiast maksymalnie trzech miesięcy w okresie sześciu miesięcy następujących po dacie pierwszego wjazdu). Nowa definicja ma zastosowanie w całym tekście Umowy między Unią Europejską a Barbadosem w sprawie zniesienia wiz krótkoterminowych.
b. Przepisy końcowe – zawieszenie umowy (art. 8 ust. 4)
W art. 8 ust. 4 umowy ostatnie zdanie otrzymuje brzmienie: „Z chwilą ustania powodów zawieszenia stosowania niniejszej Umowy Umawiająca się Strona, która zawiesiła stosowanie niniejszej Umowy, niezwłocznie informuje o tym fakcie drugą Umawiającą się Stronę i przywraca stosowanie niniejszej Umowy.”. Przez dodanie do dotychczasowego tekstu słów: „i przywraca stosowanie niniejszej Umowy” w zmienionej umowie sprecyzowano, że zawieszenie zniesienia wiz zostanie zakończone, jeśli ustaną powody takiego zawieszenia. W tej kwestii powyższa zmiana zapewnia dostosowanie brzmienia umowy w sprawie zniesienia wiz z Barbadosem do wszystkich pozostałych umów w tej sprawie podpisanych przez Unię w latach 2015–2016. W dniu 14 czerwca 2016 r. zasięgnięto opinii Grupy Roboczej ds. Wiz w sprawie tej zmiany i żadne państwo członkowskie nie zgłosiło zastrzeżeń.
c. Zastąpienie słów „Wspólnota” i „wspólnotowy” słowami „Unia” i „unijny”
Od czasu wejścia w życie Traktatu z Lizbony w dniu 1 grudnia 2009 r. jedynie Unia Europejska posiada osobowość prawną. Termin „Wspólnota Europejska” wciąż jednak widnieje w umowach międzynarodowych, które weszły w życie przed Traktatem z Lizbony – jest tak m.in. w przypadku Umowy między Wspólnotą Europejską a Barbadosem w sprawie zniesienia wiz krótkoterminowych. Umowa zmieniająca przewiduje zatem zastąpienie słów „Wspólnota” i „wspólnotowy” słowami „Unia” i „unijny” w całym tekście umowy.
d. Wspólne deklaracje
Do umowy dołączono dwie wspólne deklaracje:
– w sprawie wykładni 90 dni w ciągu każdego 180-dniowego okresu oraz
– dotyczącą Islandii, Norwegii, Szwajcarii i Liechtensteinu.
e. Wejście w życie
Umowa wejdzie w życie pierwszego dnia szóstego miesiąca następującego po dniu, w którym ostatnia z umawiających się stron zawiadomi drugą stronę o zakończeniu procedur ratyfikacyjnych. Aby zagwarantować pewność prawa i umożliwić podróżnym jego zrozumienie i przestrzeganie, niezbędny jest wystarczająco długi okres przejściowy. Okres sześciu miesięcy po zakończeniu ratyfikacji umowy umożliwi podróżnym zakończenie pobytów krótkoterminowych obliczanych w całości zgodnie z poprzednią definicją, zanim wejdzie w życie nowa definicja pobytu krótkoterminowego, a wraz z nią – liczony wstecz okres referencyjny wynoszący 180 dni.
Umowa zmieniająca nie ma wpływu na pozostałe postanowienia dotychczasowej Umowy między Wspólnotą Europejską a Barbadosem w sprawie zniesienia wiz krótkoterminowych, w tym na jej terytorialny zakres stosowania.
6.PODSUMOWANIE
W świetle powyższych ustaleń Komisja proponuje, by Rada zatwierdziła, po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, Umowę między Unią Europejską a Barbadosem zmieniającą Umowę między Wspólnotą Europejską a Barbadosem w sprawie zniesienia wiz krótkoterminowych.
2017/0179 (NLE)
Wniosek
DECYZJA RADY
w sprawie zawarcia Umowy między Unią Europejską a Barbadosem zmieniającej Umowę między Wspólnotą Europejską a Barbadosem w sprawie zniesienia wiz krótkoterminowych
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 77 ust. 2 lit. a) w związku z art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) ppkt (v),
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
uwzględniając zgodę Parlamentu Europejskiego,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1)Decyzją z dnia 30 listopada 2009 r. Rada zawarła Umowę między Wspólnotą Europejską a Barbadosem w sprawie zniesienia wiz krótkoterminowych. Umowa stanowi, że obywatele Unii Europejskiej oraz Barbadosu mogą podróżować bez wiz na terytorium drugiej umawiającej się strony „maksymalnie przez okres trzech miesięcy w okresie sześciu miesięcy”.
(2)Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 610/2013 wprowadzono przekrojowe zmiany w dorobku prawnym UE dotyczącym wiz i granic oraz zdefiniowano pobyt krótkoterminowy jako okres nieprzekraczający 90 dni w ciągu każdego 180-dniowego okresu.
(3)W umowie między Unią a Barbadosem w sprawie zniesienia wiz krótkoterminowych należy uwzględnić tę nową definicję, aby zapewnić pełną harmonizację unijnego systemu pobytu krótkoterminowego.
(4)Komisja prowadziła negocjacje w imieniu Unii w celu zawarcia Umowy z Barbadosem zmieniającej Umowę między Wspólnotą Europejską a Barbadosem w sprawie zniesienia wiz krótkoterminowych („Umowa”).
(5)Zgodnie z decyzją Rady (UE) 2017/[…] Umowa została podpisana.
(6)Niniejsza decyzja stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, które nie mają zastosowania do Zjednoczonego Królestwa zgodnie z decyzją Rady 2000/365/WE. Zjednoczone Królestwo nie uczestniczy w związku z tym w przyjęciu niniejszej decyzji, nie jest nią związane ani jej nie stosuje.
(7)Niniejsza decyzja stanowi rozwinięcie przepisów dorobku Schengen, które nie mają zastosowania do Irlandii zgodnie z decyzją Rady 2002/192/WE. Irlandia nie uczestniczy w związku z tym w przyjęciu niniejszej decyzji, nie jest nią związana ani jej nie stosuje.
(8)Należy zatwierdzić Umowę,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Artykuł 1
Niniejszym zatwierdza się, w imieniu Unii, Umowę między Unią Europejską a Barbadosem zmieniającą Umowę między Wspólnotą Europejską a Barbadosem w sprawie zniesienia wiz krótkoterminowych („Umowa”).
Tekst Umowy dołącza się do niniejszej decyzji.
Artykuł 2
Przewodniczący Rady dokonuje w imieniu Unii powiadomienia przewidzianego w art. 2 Umowy.
Artykuł 3
Niniejsza decyzja wchodzi w życie z dniem jej przyjęcia.
Sporządzono w Brukseli dnia r.
W imieniu Rady
Przewodniczący