KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 12.12.2017
COM(2017) 737 final
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA RADY I PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
zgodnie z art. 21 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 258/2012 z dnia 14 marca 2012 r. wdrażającego art. 10 Protokołu Narodów Zjednoczonych przeciwko nielegalnemu wytwarzaniu i obrotowi bronią palną, jej częściami i komponentami oraz amunicją, uzupełniającego Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej (protokół NZ w sprawie broni palnej), oraz ustanawiającego zezwolenia na wywóz i środki dotyczące przywozu i tranzytu dla broni palnej, jej części i komponentów oraz amunicji
{SWD(2017) 442 final}
1.Wprowadzenie
1.1.Kontekst
(1) Legalnie wyprodukowana broń palna może być używana przez wiele lat. Bez odpowiednich środków broń palna może łatwo przeniknąć z legalnego obiegu i być nielegalnie sprzedawana z jednego miejsca konfliktu do drugiego lub w środowisku przestępczości zorganizowanej i terroryzmu. Używanie broni palnej jest kluczowym elementem działalności terrorystycznej, a ogólnie często jest typowe dla większości działań przestępczych.
(2) Możliwość pełnego śledzenia legalnego handlu stanowi warunek zwalczania nielegalnego handlu bronią palną i wymaga ścisłej współpracy właściwych organów na szczeblu międzynarodowym. W tym celu protokół do Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej (protokół NZ w sprawie broni palnej) skupia się na zapobieganiu nielegalnemu wytwarzaniu i obrotowi bronią palną, jej częściami, komponentami i amunicją. Zwłaszcza art. 10 ma na celu promowanie, ułatwianie i wzmacnianie współpracy na poziomie globalnym, aby zwalczać nielegalny handel bronią i wprowadzać środki administracyjne służące skutecznej kontroli nad wytwarzaniem, znakowaniem, przywozem i wywozem broni palnej.
(3) W dziedzinie broni strzeleckiej i lekkiej do celów wojskowych ogólna polityka Unii Europejskiej opiera się na strategii przyjętej przez Radę Europejską w 2005 r. W odniesieniu do broni palnej do użytku cywilnego Unia Europejska przyjęła dyrektywę 91/477/EWG w sprawie kontroli nabywania i posiadania broni w celu ustanowienia wspólnych zasad dotyczących posiadania i użytkowania broni palnej w celach cywilnych zgodnych z prawem na jednolitym rynku
. W związku z powyższym Unia posiada również wyłączną kompetencję do zawierania umów międzynarodowych w kwestiach, w odniesieniu do których dysponuje kompetencją wewnętrzną. Dlatego też, aby móc ratyfikować protokół o handlu bronią palną
i zagwarantować śledzenie broni na zewnętrznych granicach Unii Europejskiej, Unia przyjęła rozporządzenie (UE) nr 258/2012.
(4) Ogólny strategiczny cel walki z nielegalnym handlem bronią palną do użytku cywilnego został skonkretyzowany w celach szczegółowych:
·zagwarantowanie zharmonizowanego stosowania we wszystkich państwach członkowskich przepisów rozporządzenia, zgodnie z art. 10 protokołu NZ w sprawie broni palnej;
·przyczynianie się do lepszego śledzenia broni palnej w handlu międzynarodowym (tj. między punktem wywozu i przywozu) w celu lepszego informowania organów krajowych, tak by mogły one lepiej zwalczać nielegalny handel poprzez skuteczniejsze zapobieganie i zwalczanie przestępczości;
·usprawnianie wymiany informacji między organami krajowymi w celu ułatwienia współpracy w ramach śledzenia i kontrolowania broni palnej, a także w celu zapobiegania ewentualnemu przenikaniu jej na nielegalny rynek i ścigania tego rodzaju przestępstw.
(5) Do tych trzech celów należy dodać czwarty, mniej jednoznaczny, który dotyczy potencjalnych skutków stosowania rozporządzenia (UE) nr 258/2012, jeśli chodzi o ułatwianie zgodnych z prawem transakcji międzynarodowych. W tym kontekście trzeba zwrócić uwagę na stały wzrost produkcji broni (w większości amunicji) oraz jej wywozu, na bardzo skoncentrowanym rynku (duże przedsiębiorstwa stanowią 4,8 % wszystkich przedsiębiorstw i odpowiadają za 78,8 % łącznych obrotów). Europejski udział w rynku eksportowym broni natomiast zmniejszył się, ale nie jest to związane z wejściem w życie rozporządzenia.
1.2.Główne przepisy rozporządzenia
(6) Aby osiągnąć te cele, rozporządzenie wprowadza wymóg uzyskania zezwolenia na wywóz broni palnej do użytku cywilnego. Państwa członkowskie mogą stosować jednolitą procedurę w odniesieniu do wywozu zarówno sprzętu wojskowego
, jak i broni palnej do użytku cywilnego. Właściwym organom przysługuje okres na rozpatrzenie wniosków o zezwolenie na wywóz, który nie przekracza sześćdziesięciu dni roboczych.
(7) W związku z tym mają obowiązek sprawdzić, czy wnioskodawca posiada zezwolenie na przywóz danego towaru do docelowego państwa trzeciego, a w stosownych przypadkach, do państwa trzeciego tranzytu (państwa mogą stosować zasadę milczącej zgody na tranzyt).
(8) Państwa członkowskie muszą zapewnić odpowiednią współpracę administracyjną w sprawie odmowy wydania, zawieszenia lub zmiany zezwolenia, aby zapobiec obchodzeniu przepisów i różnicom w traktowaniu transakcji.
(9) Eksporter musi dostarczyć właściwemu organowi państwa członkowskiego wszelkie wymagane dokumenty, w stosownych przypadkach przetłumaczone.
(10) Uproszczone procedury mogą być stosowane w odniesieniu do wywozu czasowego, dokonywanego zwłaszcza przez myśliwych lub strzelców sportowych.
(11) Dane dotyczące broni palnej, zezwoleń na wywóz i osób z nich korzystających powinny być przechowywane przez co najmniej 20 lat.
(12) Sankcje mające zastosowanie w przypadku naruszeń przepisów rozporządzenia powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.
1.3.Cele i metoda oceny
(13) Ocena miała umożliwić ustalenie, czy obowiązujące procedury i przepisy ustanowione w rozporządzeniu przyniosły oczekiwane rezultaty w sposób efektywny i czy nadal jest ono aktualne. Ocena ta może prowadzić, w stosownych przypadkach, do określenia możliwych rozwiązań adekwatnych do wyzwań, które zostały zidentyfikowane, z zastrzeżeniem wyników analizy skutków w przyszłości.
(14) Ocena opierała się na wymianie informacji i konsultacjach z różnymi podmiotami: właściwymi organami krajowymi (w szczególności w ramach Grupy Koordynacyjnej ds. Wywozu Broni Palnej ustanowionej w art. 20 rozporządzenia), przedstawicielami sektora, przedstawicielami użytkowników broni palnej i innymi ekspertami. Ponadto w dniach od 1 marca do 26 maja 2017 r. Komisja zorganizowała internetowe konsultacje społeczne.
(15) Badanie oceniające, które zlecono usługodawcy zewnętrznemu
, opierało się na różnych źródłach (danych statystycznych, aktach prawnych, otwartych danych prywatnych, sprawozdaniach i analizach dostępnych w internecie oraz informacjach od podmiotów, których opinii zasięgnięto), wynikach ankiety internetowej oraz 48 pogłębionych wywiadach. Analiza konkretnych przypadków obejmująca dziesięć reprezentatywnych państw członkowskich umożliwiła bardziej szczegółowe omówienie niektórych kluczowych kwestii. Wnioski z badania skonsultowano z państwami członkowskimi, tak aby uniknąć błędów rzeczowych w tym zakresie.
2.Wdrożenie rozporządzenia
(16) Rozporządzenie (UE) nr 258/2012 jest bezpośrednio stosowane w państwach członkowskich od daty jego publikacji i nie wymaga transpozycji. Z zebranych informacji wynika, że państwa członkowskie zastosowały różne podejścia przy wdrażaniu rozporządzenia. Niektóre zmieniły swoje przepisy krajowe, włączając do nich bezpośrednie odniesienie do rozporządzenia, inne nie wprowadziły żadnych zmian do obowiązujących przepisów i jedynie dostosowały swoje procedury i praktyki za pomocą aktów administracyjnych.
(17) Ogólnie rzecz biorąc, większość państw członkowskich prawidłowo stosuje definicje zawarte w rozporządzeniu, przynajmniej częściowo, w dużej mierze dlatego, że odpowiadają one definicjom zawartym w dyrektywie 91/477/EWG w sprawie broni palnej, które zostały już przetransponowane.
(18) Nie wydaje się, aby którekolwiek państwo stosowało przepisy i procedury rozporządzenia w odniesieniu do transakcji, broni lub osób wyłączonych z zakresu stosowania rozporządzenia. W praktyce może się jednak okazać, że jest inaczej, zwłaszcza jeśli chodzi o broń pozbawioną cech użytkowych lub broń alarmową
. Poza tym właściwe organy napotykają znaczne trudności w określaniu charakteru cywilnego lub wojskowego broni palnej (w szczególności w odniesieniu do broni kategorii ML1)
na podstawie jej właściwości technicznych.
(19) Organy właściwe do wydawania zezwoleń na wywóz bardzo się różnią w poszczególnych państwach członkowskich. W 12 państwach członkowskich szereg organów jest faktycznie zaangażowanych w procedury wydawania zezwoleń na wywóz
.
(20) Rozporządzenie pozostawia państwom członkowskim swobodę w zakresie sposobu składania wniosków o wydanie zezwolenia, dlatego są one różne. Jeśli chodzi o korzystanie z dokumentów elektronicznych, wyniki też są różne. W niektórych krajach elektroniczne procedury wydają się być stosowane z powodzeniem
, a w innych częste zmiany systemu elektronicznego wydawania zezwoleń stanowią znaczne obciążenie dla przedsiębiorstw.
(21) 14 państw członkowskich i Region Waloński postanowiły stosować jednolitą procedurę wydawania zezwoleń na wywóz – jej zasady wyraźnie się różnią w poszczególnych państwach członkowskich.
(22) Prawie wszystkie państwa członkowskie stosują uproszczone procedury dla myśliwych i strzelców sportowych, którzy nie mają obowiązku przedstawiania zezwolenia na wywóz w przypadkach przewidzianych w rozporządzeniu. W opinii zewnętrznego podmiotu oceniającego przepisy rozporządzenia dotyczące procedur uproszczonych nie są jednak stosowane w sposób systematyczny, w szczególności w przypadku powrotnego wywozu w związku z czasowym dopuszczeniem lub czasowym składowaniem, i w sytuacji, gdy od myśliwych lub strzelców sportowych wymaga się uzyskania zezwoleń na wywóz nieprzewidzianych w rozporządzeniu.
(23) Aby uprościć bardzo rygorystyczną procedurę określoną w protokole (pisemne powiadomienie o braku zastrzeżeń), rozporządzenie pozwala państwom członkowskim ograniczyć się do milczącej zgody państwa trzeciego tranzytu. 13 państw członkowskich stosuje zasadę milczącej zgody; taka sama liczba państw wymaga pisemnej zgody.
(24) Istnienie wpisu w rejestrze karnym dotyczącego przestępstwa z reguły uzasadnia odmowę wydania zezwolenia na wywóz. Wypis z rejestru karnego nie jest jednak systematycznie wymagany i nic nie wskazuje na to, żeby istnienie takiego naruszenia było zawsze sprawdzane w krajowym rejestrze karnym albo tym bardziej w rejestrach karnych innych państw członkowskich.
(25) 14 % organów krajowych, z którymi przeprowadzono konsultacje, podało, że już zdarzyło im się odmówić wydania zezwolenia na wywóz (dotyczy to niewielkiego odsetka ogólnej liczby wniosków w ciągu roku). Jeśli chodzi o wymianę informacji na temat odmowy wydania zezwolenia, 21 organów krajowych podało, że korzystało z internetowego systemu Grupy Roboczej ds. Wywozu Broni Konwencjonalnej (COARM) nie tyle do powiadamiania o odmowie, ile w celu zasięgnięcia informacji na temat odmowy wydanej przez inne państwa członkowskie. Ogólnie ujmując, państwa członkowskie korzystają z bardzo różnych kanałów wzajemnej komunikacji i wymiany informacji.
(26) Również zasady przechowywania danych są bardzo różnorodne – w niektórych przypadkach minimalny czas przechowywania nie sięga 20 lat wymaganych w rozporządzeniu.
(27) Rozporządzenie przewiduje, że w przypadku podejrzeń państwa członkowskie zwracają się do państwa trzeciego przywozu o potwierdzenie odbioru dostawy broni palnej. O takie potwierdzenie nigdy nie zwraca się jedenaście państw członkowskich – wśród nich są dwaj główni eksporterzy Francja i Zjednoczone Królestwo. Inni główni eksporterzy, wręcz przeciwnie, zawsze żądają takiego potwierdzenia. Te dwa rodzaje stosowanej systematycznie praktyki budzą wątpliwości, jeśli chodzi o dokonanie oceny wniosku w każdym przypadku z osobna.
(28) O ile przy przywozie prawie wszystkie państwa członkowskie zapewniają znakowanie zgodne z protokołem (dodatkowo do niepowtarzalnego oznakowania zgodnie z wymogami dyrektywy 91/477/EWG), pozwalające na identyfikację pierwotnego państwa przywozu w Unii Europejskiej, to jedno z tych państw (Niderlandy) stosuje mniej restrykcyjne podejście, ograniczając się, jak dopuszcza to rozporządzenie, do stosowania przy wprowadzaniu do obrotu niepowtarzalnego oznakowania wskazującego jedynie kraj produkcji.
(29) Na koniec Komisja pragnie odnotować trudności napotkane przy gromadzeniu informacji i często fragmentaryczny charakter informacji przekazywanych przez państwa członkowskie, w tym również podczas opracowywania niniejszego sprawozdania.
3.Wnioski z oceny
3.1.Adekwatność
(30) Z oceny wynika, że cele i środki określone w rozporządzeniu ogólnie są odpowiednie. Nielegalny międzynarodowy handel bronią pozostaje poważnym problemem. Zharmonizowana kontrola przywozu broni palnej na obszar celny nadal jest priorytetem, aby można było określić warunki legalnego handlu. Także w odniesieniu do wywozu rozporządzenie pozostaje w pełni aktualne (bez wątpienia jeszcze bardziej niż w chwili jego przyjęcia) ze względu na brak stabilności politycznej i konflikty zbrojne w wielu krajach położonych blisko UE.
(31) Jedynie europejskie rozporządzenie może zagwarantować zharmonizowane stosowanie przepisów we wszystkich państwach członkowskich zgodnie z art. 10 protokołu NZ w sprawie broni palnej. Zainteresowane strony są zgodne co do tego, że brak zharmonizowanego podejścia uniemożliwia organom ścigania skuteczne zwalczanie nielegalnego handlu bronią. Ponadto bardziej niż kiedykolwiek potrzebne są przepisy dotyczące wymiany informacji między władzami w celach wywiadowczych, analizy ryzyka i zagwarantowania jednolitej interpretacji przepisów dotyczących wywozu i przywozu broni palnej na obszarze celnym Unii Europejskiej.
(32) Różne zainteresowane strony ogólnie uznają definicje z rozporządzenia (UE) nr 258/2012 za odpowiednie. Tak samo zasady procedur kontroli wywozu wydają się być odpowiednie do ich celu i szczególnego charakteru przedmiotowego towaru.
(33) Przepisy pozostawiające właściwym organom możliwość wyboru stanowią jednak słaby punkt rozporządzenia, którego wdrożenie i interpretacja powinny być z zasady jednolite.
(34) W odniesieniu do przywozu rozporządzenie nie ustanawia zharmonizowanego systemu licencjonowania i w związku z tym jest mało istotne w tym kontekście. To samo odnosi się do zasad tranzytu na terytorium Unii Europejskiej, który jest regulowany przepisami prawa celnego.
3.2.Europejska wartość dodana i trwały charakter działań
(35) Rozporządzenie umożliwiło całej Unii Europejskiej ratyfikację protokołu NZ w sprawie broni palnej. Spowodowało to usunięcie istniejących luk prawnych, które mogłyby być wykorzystywane w celach przestępczych. Zdaniem większości zainteresowanych stron uchylenie rozporządzenia odniosłoby niewielki skutek i żadna z nich nie opowiedziała się za taką opcją. Komisja uważa, że ewentualne uchylenie rozporządzenia skutkowałoby deregulacją wywozu broni palnej do użytku cywilnego oraz większym zróżnicowaniem praktyk i przepisów krajowych w zakresie zezwoleń na przywóz i wywóz.
(36) Należy jednak zauważyć, że ramy regulacyjne i administracyjne cechuje duża różnorodność ze względu na brak jasności niektórych przepisów, złożone powiązania z innymi instrumentami, margines swobody pozostawiony państwom członkowskim w zakresie ich procedur administracyjnych, a także oceny wniosków o wydanie zezwolenia, uznania lub nie milczącej zgody państw trzecich tranzytu, lub ze względu na ogólny charakter przepisów dotyczących wymiany informacji i współpracy administracyjnej. Ponieważ Komisja nie uczestniczy w wymianie informacji na temat przypadków odmowy wydania zezwolenia, nie jest w stanie zapewnić monitorowania na poziomie europejskim ani ostrzegać właściwych władz w przypadku rozbieżności w krajowych podejściach. W związku z tym eksporterzy nadal nie mają do czynienia z prawdziwie jednolitym systemem kontroli eksportu.
(37) Ocena wykazała również, że w momencie przyjęcia rozporządzenia wiele przepisów już istniało i że w wielu państwach członkowskich krajowe procedury nie zostały zmienione w istotny sposób.
(38) W kwestii przywozu i tranzytu przepisy, procedury i metody kontroli podlegają przepisom celnym, a nie przepisom rozporządzenia
– stanowi to wyjaśnienie, dlaczego rozporządzenie nie wniosło wartości dodanej w tym kontekście.
3.3.Skuteczność
(39) Porównanie sytuacji z 2010 r. i sytuacji obecnej pokazuje, że wszystkie państwa członkowskie osiągnęły postęp w stosowaniu protokołu w jednolity sposób. Przepisy rozporządzenia w przydatny sposób umożliwiły zapewnienie śledzenia przepływu broni palnej przez zewnętrzne granice UE.
(40) Nadal jednak niepełna jest harmonizacja działań.
(41) Celem rozporządzenia było przede wszystkim dokonanie wyraźnego rozróżnienia między bronią do użytku wojskowego a bronią do użytku cywilnego w procedurach wywozu, przywozu lub tranzytu. Tymczasem znaczna część państw członkowskich uważa, że w ramach jednolitej procedury mogą stosować tę samą procedurę i te same kryteria do każdego wywozu broni (cywilnej i wojskowej), co nie jest zgodne z celem rozporządzenia, które wyjątkowo pozwala na zastosowanie do tej samej transakcji wywozowej broni cywilnej i wojskowej jednolitego podejścia administracyjnego.
(42) Brak przepisów dotyczących znakowania przy wywozie broni pozbawionej cech użytkowych lub broni alarmowej uniemożliwia jej śledzenie. Poza tym możliwość śledzenia losów przesyłek nie jest zagwarantowana w trakcie operacji tranzytowych na terytorium celnym Unii Europejskiej (jest to regulowane przepisami celnymi a nie przepisami rozporządzenia).
(43) Jeśli chodzi o okres przechowywania danych, zdaniem zewnętrznego podmiotu oceniającego dziewięć państw członkowskich prawdopodobnie nie przestrzega minimalnego okresu 20 lat, co uniemożliwia prowadzenie szczegółowego archiwum rejestrującego przemieszczanie broni palnej. Co więcej, różne praktyki prowadzenia krajowych zbiorów danych (brak wspólnego rejestru krajowego) wpływają na jakość śledzenia broni. Podobnie dzieje się w przypadku braku powiązania między rejestrami transferów wewnątrzunijnych i zezwoleń na wywóz, co utrudnia ogólne odtworzenie przemieszczania broni.
(44) W odniesieniu do wymiany informacji współprawodawca zdecydował się przyjąć przepisy bardziej ogólne, podczas gdy pierwotny wniosek Komisji
zawierał szczegółowe zasady. Przepisy te okazały się niewystarczające do tego, by osiągnąć zamierzony cel. Z jednej strony, państwa członkowskie nie sprawdzają w sposób systematyczny, czy wnioskodawca dostał odmowę wydania zezwolenia lub czy odebrano mu takie zezwolenie w innych państwach członkowskich. Z drugiej strony, kontrola odbywa się przede wszystkim w systemie COARM, z którego do powiadamiania o odmowie i wycofaniu zezwolenia korzysta tylko ograniczona liczba państw. W związku z tym 43 % organów krajowych podało, że już przyznały eksporterom zezwolenia na wywóz dla zasadniczo identycznych transakcji, które były przedmiotem odmowy ze strony innego państwa członkowskiego.
(45) Ponadto, chociaż wejście w życie rozporządzenia nie miało wpływu na ciągły wzrost europejskiego wywozu broni palnej, większość eksporterów uważa, że rozpatrywanie wniosków, mimo że jest zgodne z rozporządzeniem, nadal trwa zbyt długo. Margines swobody pozostawiony państwom członkowskim w ramach procedury przyznawania licencji prowadzi do różnic powszechnie krytykowanych przez specjalistów z tej branży, ponieważ generują one dodatkowe koszty.
3.4.Efektywność
(46) Podmioty gospodarcze uważają, że koszty przewyższają korzyści, jednak ta opinia nie jest oparta na obiektywnej ocenie, lecz na odczuciu, które niekoniecznie musi odnosić się do samego rozporządzenia. Z punktu widzenia Komisji nie wykazano, że cele rozporządzenia zostały osiągnięte po zbyt wysokich kosztach lub przy nadmiernych komplikacjach. Większość kosztów związanych ze stosowaniem rozporządzenia ma charakter administracyjny i wiąże się z obowiązkiem przestrzegania przepisów oraz zapewnienia zgodności, co jest bezpośrednim skutkiem różnych praktyk poszczególnych państw członkowskich. Władze publiczne ponoszą natomiast koszty kontroli i wdrożenia rozporządzenia (w tym koszty egzekwowania jego przepisów).
(47) Pierwotny wniosek Komisji miał na celu rozwiązanie problemów kosztów administracyjnych związanych z różnymi krajowymi procedurami i przepisami. Ocena nie wykazała jednak, żeby rozporządzenie miało w tym kontekście pozytywny wpływ, jaki założył prawodawca, zwłaszcza z powodu niepełnej harmonizacji. To stwierdzenie jest tym bardziej niepokojące, że 76% podmiotów stanowią mikroprzedsiębiorstwa.
(48) Szczegółową analizę skutków finansowych rozporządzenia utrudnia poufność i fragmentaryczny charakter danych handlowych i rządowych. Podmioty gospodarcze uważają, że bilans kosztów i korzyści rozporządzenia jest ujemny, natomiast w ocenie przedstawicieli organów publicznych jest on nieznacznie dodatni.
3.5.Spójność i uzupełniający charakter
(49) Spójność rozporządzenia z innymi instrumentami prawnymi była na początku zagwarantowana, w szczególności spójność definicji i zakresu stosowania tego rozporządzenia oraz dyrektywy 91/477/EWG, dzięki czemu można było przypisać to samo znaczenie różnym pojęciom. Spójność ta została jednak osłabiona modyfikacją dyrektywy dokonaną w maju 2017 r., która zasadniczo zmieniła jej zakres przedmiotowy (kategorie broni zakazanej, obowiązek znakowania broni pozbawionej cech użytkowych, broni alarmowej lub broni salutacyjnej i akustycznej, pojęcie „istotnego komponentu”) i zakres podmiotowy (kolekcjonerzy, muzea).
(50) Istnieje szereg obszarów, w których rozporządzenie (UE) nr 258/2012 i wspólny wykaz uzbrojenia objętego wspólnym stanowiskiem UE 2008/944/WPZiB się pokrywają. Państwa członkowskie różnie interpretują zakres takiego pokrywania się obszarów, co utrudnia równe traktowanie zasadniczo podobnych transakcji. W ocenie potwierdzono jednak, że powiązania z unijnym kodeksem celnym są dobre.
4.Wnioski i dalsze kroki
(51) Powody uzasadniające istnienie rozporządzenia pozostają ważne. Niestabilność międzynarodowego środowiska politycznego w różnych regionach świata i wzmocnienie przepisów wewnętrznych w Unii Europejskiej coraz silniej uzasadniają istnienie rozporządzenia, aby można było zapewnić odpowiednią kontrolę nad handlem bronią palną do użytku cywilnego, która dostaje się na terytorium Unii Europejskiej i która je opuszcza. Chociaż zasadniczo przenikanie broni dotyczy broni wojskowej, solidne ramy handlu bronią cywilną są wciąż niezbędne ze względu na istnienie „szarych stref”, a także po to, by uniknąć sytuacji, w których stosowanie elastyczniejszych procedur w dziedzinie pokrewnej ułatwiałoby przenikanie broni.
(52) Ocena Komisji dotycząca wdrożenia rozporządzenia (UE) 258/2012 prowadzi do niejednoznacznych wniosków. Nawet jeżeli w znacznym stopniu osiągnięto cele rozporządzenia, to jednak jego słabą stroną są brak precyzji i złożone powiązania z innymi normami prawa europejskiego.
(53) Regularna wymiana informacji z organami krajowymi, przeprowadzone badanie i konsultacje publiczne umożliwiły określenie pomysłów mogących pomóc w rozwiązaniu problemów, które zidentyfikowano w trakcie tego przeglądu.
(54) Komisja zamierza w pełni wywiązać się ze swoich obowiązków, aby wesprzeć państwa członkowskie oraz zapewnić pełne wdrożenie rozporządzenia, w tym w stosownych przypadkach w drodze formalnej komunikacji, jeżeli analiza wykaże, że stosowane praktyki nie są zgodne z rozporządzeniem.
(55) W ramach swoich kompetencji w zakresie przyjmowania aktów delegowanych Komisja może zaktualizować załącznik 1 do rozporządzenia i dostosować tabelę korelacji kategorii broni palnej i kodów Nomenklatury scalonej, aby uwzględnić wyniki przeglądu dyrektywy 91/477/EWG (bez uszczerbku dla zakresu stosowania rozporządzenia i jego definicji).
(56) W badaniu oceniającym, które zlecono usługodawcy zewnętrznemu, zalecono również podjęcie szeregu działań o charakterze nieustawodawczym, aby usprawnić wymianę najlepszych praktyk, opracować wytyczne dotyczące wdrożenia rozporządzenia i lepiej wykorzystać możliwości Grupy Koordynacyjnej ds. Wywozu Broni Palnej.
(57) W odniesieniu do wymiany informacji wskazano, że korzystna byłaby poprawa systemu COARM w celu wymiany opinii w kwestiach związanych z rozporządzeniem (UE) nr 258/2012 oraz wprowadzenie zasady bezpośredniego dostępu przez właściwe organy. Otwartą kwestią pozostają zasady udziału służb celnych, zarówno w przypadku tranzytu zewnętrznego na obszarze Unii Europejskiej, między biurem odprawy celnej a urzędem wyprowadzenia albo między urzędem wprowadzenia a biurem odprawy celnej.
(58) Ogólnie rzecz biorąc i abstrahując od możliwych wyjaśnień służących poprawie stosowania rozporządzenia, niektóre stwierdzone problemy zachęcają do tego, by rozważyć możliwość dokonania rewizji rozporządzenia zgodnie z zasadami lepszego stanowienia prawa. Z zastrzeżeniem ostatecznej decyzji Komisji, w stosownych przypadkach po odpowiednio przeprowadzonej ocenie skutków, już teraz można nakreślić kierunki refleksji.
(59) Z oceny wynika, że spójność niektórych definicji rozporządzenia z innymi przepisami powinna zostać wzmocniona („części” i „istotne komponenty”, „wywóz czasowy”, „broń palna pozbawiona cech użytkowych” itp.).
(60) Wskazane byłoby również doprecyzowanie zasad dotyczących procedur uproszczonych. Jeżeli wytyczne okażą się niewystarczające, inne opcje mogłyby obejmować zachęty do stosowania globalnych zezwoleń lub odniesienia do statusu przedsiębiorcy upoważnionego do korzystania z ułatwień w zakresie bezpieczeństwa i ochrony.
(61) Aby zapewnić wiarygodną analizę ryzyka, można by rozważyć zbliżenie metod rozpatrywania wniosków o udzielenie zezwolenia na wywóz, zwłaszcza poprzez systematyczne sprawdzanie informacji w rejestrach karnych państw członkowskich (a nie tylko w kraju złożenia wniosku).
(62) W celu ułatwienia procedur administracyjnych, wzorując się na wewnętrznym systemie dyrektywy 91/477/EWG w sprawie broni palnej, Komisja i państwa członkowskie powinny rozważyć wprowadzenie elektronicznego systemu składania wniosków, co również ułatwiłoby wymianę informacji na temat odmów, umożliwiłoby interoperacyjność różnych systemów, a także gromadzenie wiarygodnych danych statystycznych. Taki interoperacyjny system elektronicznego zarządzania wnioskami mógłby również skutkować mniejszym zapotrzebowaniem na tłumaczenia dokumentów, którymi zajmują się już właściwe organy innego państwa członkowskiego.
(63) Można by też rozważyć ogólne stosowanie zasady milczącej zgody państw trzecich tranzytu (lub tylko w przypadku niektórych z nich) – o ile pozwoliłoby to skrócić czas trwania procedur dla eksporterów.
(64) Ponadto można by zadbać o doprecyzowanie przepisów rozporządzenia dotyczących przywozu, by zgodnie z protokołem NZ w sprawie broni palnej przywożona broń była systematycznie znakowana w sposób zharmonizowany umożliwiający identyfikację pierwszego państwa członkowskiego przywozu.
