9.2.2018   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 50/91

—

uwzględniając decyzję Konferencji Przewodniczących z dnia 16 grudnia 2015 r.,

—

uwzględniając projekt Porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej i Komisją Europejską,

—

uwzględniając art. 17 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej,

—

uwzględniając art. 295 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—

uwzględniając wniosek Komisji dotyczący porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa (COM(2015)0216 wraz z załącznikami),

—

uwzględniając Porozumienie ramowe z dnia 20 października 2010 r. w sprawie stosunków między Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską (1) (zwane dalej „porozumieniem ramowym z 2010 r.”),

—

uwzględniając porozumienie międzyinstytucjonalne między Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej i Komisją Wspólnot Europejskich z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie lepszego stanowienia prawa (2) (zwane dalej „porozumieniem międzyinstytucjonalnym z 2003 r.”),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie sprawności regulacyjnej UE oraz pomocniczości i proporcjonalności – 19. sprawozdanie w sprawie lepszego stanowienia prawa za 2011 r. (3),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 16 września 2015 r. w sprawie programu prac Komisji na rok 2016 (4),

—

uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dni 18 i 19 lutego 2016 r.,

—

uwzględniając art. 140 ust. 1 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Konstytucyjnych (A8–0039/2016),

A.

mając na uwadze, że Parlament wielokrotnie wzywał do renegocjacji porozumienia międzyinstytucjonalnego z 2003 r. w celu uwzględnienia nowego otoczenia prawnego ustanowionego na mocy Traktatu z Lizbony, utrwalenia obecnych najlepszych praktyk i zaktualizowania przedmiotowego porozumienia zgodnie z programem lepszego stanowienia prawa;

B.

mając na uwadze, że Komitet Regionów, Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny oraz liczne parlamenty narodowe wyraziły opinie w sprawie komunikatu Komisji z dnia 19 maja 2015 r. zatytułowanego „Program UE – Lepsze wyniki dzięki lepszemu stanowieniu prawa” (COM(2015)0215), wspomnianego wniosku Komisji dotyczącego porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa lub osiągniętego przez instytucje konsensusu dotyczącego nowego Porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa;

C.

mając na uwadze, że we wspomnianej wyżej rezolucji z dnia 16 września 2015 r. Parlament przyjął z zadowoleniem otwarcie negocjacji nad nowym porozumieniem międzyinstytucjonalnym w sprawie lepszego stanowienia prawa oraz przedstawił szereg priorytetów dotyczących w szczególności jakości techniki ustawodawczej Komisji, wieloletniego i rocznego programowania, wzmocnienia oceny skutków projektów aktów prawnych, równego traktowania obu organów władzy ustawodawczej w całym procesie ustawodawczym w odniesieniu do dostępu do informacji, właściwych konsultacji międzyinstytucjonalnych, działań Komisji podejmowanych w następstwie propozycji i zaleceń Parlamentu oraz przedstawiania szczegółowych uzasadnień w przypadku planowanego wycofania wniosku;

D.

mając na uwadze, że negocjacje międzyinstytucjonalne zostały formalnie otwarte dnia 25 czerwca 2015 r.;

E.

mając na uwadze, że dnia 16 grudnia 2015 r. Konferencja Przewodniczących większością głosów zatwierdziła wstępne porozumienie osiągnięte między negocjatorami trzech instytucji w dniu 8 grudnia 2015 r. w odniesieniu do brzmienia nowego Porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa (zwanego dalej „nowym porozumieniem międzyinstytucjonalnym”);

F.

mając na uwadze, że celem nowego porozumienia międzyinstytucjonalnego jest zastąpienie porozumienia międzyinstytucjonalnego z 2003 r. oraz Międzyinstytucjonalnego wspólnego podejścia do oceny skutków z 2005 r., a także mając na uwadze, że załącznik do nowego porozumienia międzyinstytucjonalnego ma zastąpić Wspólne porozumienie w sprawie aktów delegowanych z 2011 r.;

G.

mając na uwadze, że zgodnie z oświadczeniem Parlamentu Europejskiego oraz Komisji zawartym w załączniku II do niniejszej decyzji nowe porozumienie międzyinstytucjonalne pozostaje bez uszczerbku na porozumienie ramowe z 2010 r.;

H.

mając jednak na uwadze, że niektóre postanowienia porozumienia ramowego z 2010 r. w wyniku nowego porozumienia międzyinstytucjonalnego mogą stać się nieaktualne lub wymagać uaktualnienia;

I.

mając na uwadze, że w nowym porozumieniu międzyinstytucjonalnym przewidziano dalsze negocjacje międzyinstytucjonalne dotyczące w szczególności praktycznych ustaleń na temat współpracy i wymiany informacji w kontekście zawierania umów międzynarodowych, a także kryteriów stosowania art. 290 i 291 TFUE odnoszących się odpowiednio do aktów delegowanych i wykonawczych;

J.

mając na uwadze, że w wyniku nowego porozumienia międzyinstytucjonalnego niektóre przepisy Regulaminu Parlamentu Europejskiego będą wymagały dostosowania, jak na przykład przepisy dotyczące programu prac Komisji oraz weryfikacji podstawy prawnej aktów;

K.

mając na uwadze, że nowe porozumienie międzyinstytucjonalne reguluje, w taki lub inny sposób, główne problemy przedstawione przez parlamentarną Komisję Spraw Konstytucyjnych w dokumencie zatytułowanym „Wkład komisji AFCO w stanowisko Parlamentu Europejskiego na temat negocjacji dotyczących przeglądu Porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa” z dnia 22 kwietnia 2015 r.;

1.

z zadowoleniem przyjmuje porozumienie osiągnięte przez instytucje i uważa, że stanowi ono dobrą podstawę do ustanowienia i rozwijania między nimi nowych, bardziej otwartych i przejrzystych stosunków w celu lepszego stanowienia prawa w interesie obywateli Unii;

2.

w kontekście lepszego stanowienia prawa głęboko ubolewa, że w toku negocjacji dotyczących porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa zaniechano ugruntowanej praktyki w zakresie procedury w komisjach Parlamentu Europejskiego;

3.

w szczególności wyraża zadowolenie z wyników negocjacji dotyczących wieloletniego i rocznego programowania międzyinstytucjonalnego, działań Komisji podejmowanych w następstwie inicjatyw ustawodawczych Parlamentu oraz przedstawiania uzasadnień planowanego wycofania wniosków ustawodawczych i prowadzenia konsultacji w tej sprawie; podkreśla, że uzgodnione silne ukierunkowanie na program prac Komisji nie może być w żaden sposób rozumiane jako uzasadnienie ograniczenia posiadanych przez Parlament uprawnień ustawodawczych ani prawa inicjatywy Parlamentu; wyraża zadowolenie z faktu, iż ustalono, że w razie planowanej zmiany podstawy prawnej danego aktu prawnego prowadzona będzie międzyinstytucjonalna wymiana poglądów, i podkreśla swój stanowczy zamiar sprzeciwiania się wszelkim próbom ominięcia kompetencji Parlamentu Europejskiego w zakresie stanowienia prawa w drodze zmiany podstawy prawnej;

4.

podkreśla znaczenie przepisów nowego porozumienia międzyinstytucjonalnego dotyczących narzędzi lepszego stanowienia prawa (ocena skutków, konsultacje publiczne i konsultacje z zainteresowanymi podmiotami, ewaluacje itp.) służących opartemu na gruntownej wiedzy, pluralistycznemu i przejrzystemu procesowi podejmowania decyzji oraz prawidłowemu stosowaniu ustawodawstwa, przy jednoczesnym zachowaniu prerogatyw ustawodawców; uważa, że oceny skutków muszą być całościowe i zrównoważone i należy w nich rozważyć między innymi koszt nieprzyjęcia niezbędnego ustawodawstwa dla producentów, konsumentów, pracowników, administratorów, a także dla środowiska; wyraża obawę, że zapisy dotyczące ocen skutków nie zobowiązują w wystarczającym stopniu trzech instytucji do włączenia, do ich ocen skutków, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oraz badań konkurencyjności; podkreśla znaczenie dostrzeżenia i uwzględnienia potrzeb MŚP na wszystkich etapach cyklu legislacyjnego; podkreśla, że zgodnie z dokumentem roboczym służb Komisji z dnia 19 maja 2015 r. w sprawie wytycznych dotyczących lepszego stanowienia prawa (SWD(2015)0111), w treści sprawozdań z oceny skutków powinna znaleźć się ocena skutków dla MŚP, w związku z czym zwraca się do Komisji o udzielenie dodatkowych informacji dotyczących tej kwestii; wyraża zadowolenie z wyznaczonego celu poprawy wykonywania i stosowania ustawodawstwa Unii, między innymi dzięki lepszej identyfikacji środków krajowych, które nie są wymagane ustawodawstwem Unii podlegającym transpozycji (nadmiernie rygorystyczne wdrażanie), a także oczekuje, że państwa członkowskie wyraźnie wskażą i udokumentują takie środki, zważywszy że mają one swobodę stosowania wyższych standardów, jeżeli w prawie Unii określone zostały jedynie standardy minimalne;

5.

zwraca uwagę, że łączny koszt ustawodawstwa może wiązać się ze znacznymi utrudnieniami dla biznesu i osób fizycznych objętych przepisami unijnymi;

6.

przyjmuje do wiadomości pismo pierwszego wiceprzewodniczącego Komisji z dnia 15 grudnia 2015 r. w sprawie funkcjonowania nowej Rady ds. Kontroli Regulacyjnej, która ma nadzorować jakość przeprowadzanych przez Komisję ocen skutków (ale nie uzyskuje prawa do wetowania wniosków ustawodawczych, co stanowi prerogatywę organów wybieralnych); przypomina, że w rezolucji z dnia 27 listopada 2014 r. w sprawie zmiany wytycznych Komisji dotyczących oceny skutków oraz w sprawie roli testu MŚP (5) Parlament zwrócił się o zapewnienie większej niezależności Rady ds. Kontroli Regulacyjnej (uprzednio zwanej „Radą ds. Oceny Skutków”), a zwłaszcza o niepoddawanie jej członków kontroli politycznej; uważa w związku z powyższym, że stworzenie Rady ds. Kontroli Regulacyjnej jest pożądanym pierwszym krokiem w kierunku zapewnienia jej niezależności; podkreśla, że ustawodawcy mogą również przeprowadzić własną ocenę skutków, jeżeli uznają to za niezbędne; zwraca uwagę, że oceny skutków nie zastępują politycznego procesu decyzyjnego; ponadto podkreśla, że nowe porozumienie międzyinstytucjonalne przewiduje wymianę informacji między instytucjami na temat najlepszych praktyk i metodologii związanych z oceną skutków, zapewniając możliwość dokonania w odpowiednim czasie przeglądu funkcjonowania Rady ds. Kontroli Regulacyjnej w celu wypracowania wspólnej metodologii;

7.

z zadowoleniem przyjmuje porozumienie między instytucjami o współpracy w celu aktualizacji i uproszczenia ustawodawstwa oraz wymiany poglądów przed finalizacją programu prac Komisji; podkreśla znaczenie przewidzianego w porozumieniu corocznego badania obciążenia, jako narzędzia pozwalającego określać i monitorować w jasny i przejrzysty sposób wyniki działań Unii, w celu uniknięcia nadmiernej regulacji oraz zmniejszenia obciążeń administracyjnych, które powinno zawierać specjalny wykaz dotyczący MŚP i uwzględniać rozróżnienie między obciążeniami wynikającymi z poszczególnych wniosków Komisji a aktami przyjmowanymi przez poszczególne państwa członkowskie; zaznacza, że to, czy ustanowienie celów ograniczenia obciążeń w konkretnych sektorach jest wykonalne i pożądane, musi zostać ocenione indywidualnie w każdym przypadku, w bliskiej współpracy między instytucjami, przy zwróceniu szczególnej uwagi na jakość ustawodawstwa i z zachowaniem odpowiednich standardów unijnych; oczekuje od Komisji systematycznego przedkładania wniosków o uchylenie tych aktów prawnych, których uchylenie uważane jest konieczne; w związku z powyższym wyraża zadowolenie z faktu, iż trzy instytucje postanowiły, że ocena skutków powinna również uwzględniać wpływ wniosków na obciążenia administracyjne, w szczególności w odniesieniu do MŚP; zdaje sobie sprawę, że właściwe ustawodawstwo Unii może wyeliminować obciążenia administracyjne dla MŚP poprzez zastąpienie 28 rozbieżnych zbiorów norm jednym zbiorem norm dla rynku wewnętrznego;

8.

uważa, że zasadniczo znaleziono zrównoważone rozwiązanie w kwestii aktów delegowanych i wykonawczych, zapewniające przejrzystość i równowagę między ustawodawcami, jednak wskazuje na potrzebę szybkiego osiągnięcia porozumienia w sprawie właściwych kryteriów rozgraniczania aktów delegowanych i wykonawczych, a także sprawnego dostosowania wszystkich aktów podstawowych do ram prawnych wprowadzonych na mocy Traktatu z Lizbony;

9.

przyznaje, że środki uzgodnione w celu poprawy wzajemnej wymiany poglądów i informacji między Parlamentem i Radą jako ustawodawcami stanowią krok naprzód; uważa jednak, że środki te powinny być nadal rozwijane, w szczególności w zakresie wzajemnego dostępu do informacji i posiedzeń, w celu zapewnienia prawdziwej równowagi między ustawodawcami i ich równego traktowania w ramach procedury ustawodawczej oraz zagwarantowania zgodności z zasadą wzajemnej i lojalnej współpracy między instytucjami; ostrzega, że przewidziane w porozumieniu nieformalne wymiany poglądów nie powinny przekształcić się w nowe forum nieprzejrzystych negocjacji międzyinstytucjonalnych;

10.

przypomina, że TFUE ustanawia zwykłą procedurę ustawodawczą z trzema czytaniami; zwraca uwagę, że w przypadku pełnego wykorzystania przez Parlament i Radę swoich prerogatyw w toku procedury ustawodawczej standardową procedurą powinno być porozumienie w drugim czytaniu, natomiast porozumienie w pierwszym czytaniu powinno być stosowane tylko wówczas, gdy została w tej sprawie podjęta przemyślana i wyraźna decyzja;

11.

z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie do zapewnienia przejrzystości procedur ustawodawczych, jednak podkreśla potrzebę bardziej wymiernych przepisów i narzędzi do jej osiągnięcia, w szczególności w odniesieniu do zawierania porozumień w pierwszym czytaniu;

12.

uważa również, że należy w większym stopniu skorzystać z ustaleń dotyczących dialogu politycznego z parlamentami narodowymi; podkreśla w związku z powyższym istotną rolę nadaną w Traktacie z Lizbony parlamentom narodowym i zaznacza, że oprócz roli polegającej na monitorowaniu przestrzegania zasad pomocniczości i proporcjonalności, mogą one mieć i mają pozytywny wkład w dialog polityczny; zachęca do lepszego wykorzystania istniejących mechanizmów pomocniczości i proporcjonalności, przewidzianych w traktatach; zwraca uwagę na potrzebę bardziej elastycznego traktowania terminu 8 tygodni, w którym parlamenty narodowe zgłaszają uzasadnione opinie zawierające powody niezgodności z zasadą pomocniczości;

13.

apeluje o dokonanie kompleksowej oceny przyszłych skutków nowego porozumienia międzyinstytucjonalnego dla porozumienia ramowego z 2010 r. i innych powiązanych obowiązujących porozumień międzyinstytucjonalnych, pamiętając o potrzebie zabezpieczenia pozycji i prerogatyw Parlamentu Europejskiego i uproszczenia struktury wielu ustaleń regulujących stosunki międzyinstytucjonalne;

14.

uważa, że takiego uproszczenia należy dokonać po tym, jak wprowadzone zostaną wszystkie praktyczne ustalenia dotyczące nowego porozumienia międzyinstytucjonalnego, w wyniku czego instytucje mogłyby ocenić, czy dostosowanie do nowego porozumienia międzyinstytucjonalnego może być konieczne w świetle zdobytego do tego czasu doświadczenia we wdrażaniu nowego porozumienia międzyinstytucjonalnego;

15.

podkreśla znaczenie prawidłowego wdrażania oraz zapewnienia, by przestrzegane były zobowiązania podjęte w nowym porozumieniu międzyinstytucjonalnym oraz przewidziane w nim terminy;

16.

podkreśla, że w szczególności wymienione poniżej kwestie wymagają podjęcia działań następczych na szczeblu technicznym lub politycznym, z czynnym udziałem wszystkich komisji parlamentarnych posiadających odpowiednie doświadczenie oraz wiedzę, z której należy skorzystać:

17.

zatwierdza projekt porozumienia zawarty w załączniku I do niniejszej decyzji;

18.

zatwierdza oświadczenie Parlamentu i Komisji zawarte w załączniku II do tej decyzji;

19.

zwraca się do komisji przedmiotowo właściwej o przeanalizowanie, w jakiej mierze zmiany lub wykładnia Regulaminu bądź zmiany parlamentarnych praktyk, administracji i kanałów kontaktów z innymi instytucjami są niezbędne do wdrożenia nowego porozumienia międzyinstytucjonalnego;

20.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do podpisania nowego porozumienia międzyinstytucjonalnego wraz z przewodniczącym Rady i przewodniczącym Komisji i do zarządzenia jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;

21.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej decyzji wraz z załącznikami Radzie i Komisji.