52014DC0703

Spis treści

1............ Procedura budżetowa. 3

1.1......... Projekt budżetu (PB) na 2013 r. 3

1.2......... Przyjęcie budżetu na 2013 r. 3

1.3......... Przyjęcie budżetów korygujących. 4

2............ Zarządzanie środkami 4

2.1......... Zarządzanie środkami na zobowiązania. 4

2.1.1...... Programy operacyjne EFRROW.. 4

2.1.2...... Pomoc techniczna. 4

2.2......... Zarządzanie środkami na płatności 4

2.2.1...... Programy operacyjne EFRROW.. 4

2.2.2...... Pomoc techniczna. 5

3............ Realizacja budżetu EFRROW na 2013 r. 5

3.1......... Wprowadzenie. 5

3.2......... Wykorzystanie środków na zobowiązania. 6

3.2.1...... Programy operacyjne EFRROW.. 6

3.2.2...... Pomoc techniczna. 7

3.3......... Wykorzystanie środków na płatności 7

3.3.1...... Programy operacyjne EFRROW.. 7

3.3.2...... Pomoc techniczna. 11

3.4......... Analiza zadeklarowanych wydatków w podziale na osie i działania. 11

3.5......... Realizacja programów EFRROW... 13

1.               Procedura budżetowa

1.1.           Projekt budżetu (PB) na 2013 r.

Dnia 15 kwietnia 2012 r. Komisja przyjęła i przedłożyła władzy budżetowej projekt budżetu (PB) na 2013 r.

Środki zaproponowane dla Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), ujęte w dziale 2 perspektywy finansowej na lata 2007-2013, wyniosły ogółem 14 803 mln EUR w środkach na zobowiązania i 12 744 mln EUR w środkach na płatności.

Tabela 1

Pozycja budżetu || Środki na zobowiązania (w EUR) || Środki na płatności (w EUR)

05.040501 (Programy rozwoju obszarów wiejskich) || 14 788 920 797 || 12 735 000 000

05.040502 (Pomoc techniczna) || 14 535 000 || 8 563 000

Dnia 25 lipca 2012 r. Rada przyjęła swoje stanowisko w sprawie projektu budżetu na 2013 r. W porównaniu z PB przedstawionym przez Komisję środki na płatności dla programów EFRROW zmniejszono o 100 mln EUR, natomiast wysokość środków na zobowiązania utrzymano na zaproponowanym poziomie. Parlament Europejski przyjął swoje stanowisko w sprawie projektu budżetu dnia 23 października 2012 r., zwiększając środki na płatności o 100 mln EUR i przywracając tym samym ich wysokość do poziomu określonego we wniosku Komisji. Zastosowana procedura pojednawcza nie doprowadziła do porozumienia między obu instytucjami. W związku z tym Komisja została poproszona o przedstawienie nowego projektu budżetu, który został przyjęty w dniu 23 listopada 2012 r.

1.2.           Przyjęcie budżetu na 2013 r.

Nowy projekt budżetu został zatwierdzony przez Parlament Europejski w głosowaniu w dniu 12 grudnia 2012 r. Uchwalony budżet EFRROW przedstawiony w rozdziale 05 04 wynosił 14 803 mln EUR w środkach na zobowiązania oraz 12 497 mln EUR w środkach na płatności.

Tabela 2

Pozycja budżetu || Środki na zobowiązania (w EUR) || Środki na płatności (w EUR)

05.040501 (Programy rozwoju obszarów wiejskich) || 14 788 920 797 || 12 488 675 553

05.040502 (Pomoc techniczna) || 14 535 000 || 8 463 833

1.3.           Przyjęcie budżetów korygujących

Ze względu na wyraźnie stwierdzony brak dostępnych środków na płatności Komisja przyjęła w marcu 2013 r. projekt budżetu korygującego nr 2. W dniu 11 września 2013 r. władza budżetowa zatwierdziła w budżecie korygującym nr 2 jedynie część kwot dla programów EFRROW na lata 2007-2013. W dniu 25 września 2013 r. Komisja przyjęła projekt budżetu korygującego nr 8, w którym zwrócono się o dodatkowe środki na płatności. W tym budżecie korygującym część całkowitej wnioskowanej kwoty przeznaczono na zamknięcie poprzednich programów. Władza budżetowa zatwierdziła budżet korygujący w dniu 19 listopada 2013 r. Łączna kwota obu budżetów korygujących udostępnionych dla programów EFRROW na lata 2007-2013 wyniosła 338 mln EUR.

2.               Zarządzanie środkami

2.1.           Zarządzanie środkami na zobowiązania

2.1.1.       Programy operacyjne EFRROW

W 2013 r. dostępne środki na zobowiązania dla programów EFRROW wynosiły ogółem 14 789 mln EUR. Kwota ta została w pełni wykorzystana w ciągu roku.

Tabela 3

Zarządzanie środkami na zobowiązania w 2013 r. – EFRROW || Pozycja budżetu 05.040501 (kwoty w EUR)

Środki na początku 2013 r. || 14 788 920 797

Środki przeniesione z 2012 r. || -

Środki dostępne w 2013 r. || 14 788 920 797

Środki wykorzystane w 2013 r. || 14 788 920 797

2.1.2.       Pomoc techniczna

Artykuł 69 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 stanowi, że 0,25 % środków wsparcia wspólnotowego na rzecz rozwoju obszarów wiejskich przeznacza się dla Komisji na pomoc techniczną. W budżecie na rok 2013 dostępna na ten cel kwota wynosiła 14,5 mln EUR. Z powyższej kwoty 4,5 mln EUR zostało przesunięte do innych pozycji budżetu. Na koniec 2013 r. całkowita wykorzystana kwota wyniosła 7,6 mln EUR.

2.2.           Zarządzanie środkami na płatności

2.2.1.       Programy operacyjne EFRROW

W uchwalonym budżecie środki na płatności w 2013 r. wynosiły 12 489 mln EUR. Ponadto kwota dochodów przeznaczonych na określony cel (kwoty odzyskane) zebranych w ciągu roku wyniosła 212,2 mln EUR. Monitorowanie realizacji budżetu oraz analiza prognoz wydatków przedłożonych przez państwa członkowskie w 2013 r. wykazały dodatkowe zapotrzebowanie na 338 mln EUR w środkach na płatności. Kwota ta została udostępniona w budżetach korygujących nr 2 i nr 8.

Całkowita kwota wypłacona państwom członkowskim w ramach programów EFRROW w 2013 r. wyniosła 12 951 mln EUR, co pozwala na zapewnienie pełnego wykorzystania uchwalonych środków na płatności dostępnych w tym roku. 80 mln EUR z dochodów przeznaczonych na określony cel zostało przeniesione na 2014 r.

Tabela 4

Zarządzanie środkami na płatności w 2013 r. – EFRROW || Pozycja budżetu 05.040501 (kwoty w EUR)

Środki na początku 2013 r. || 12 488 675 553

Środki przeniesione do poprzednich programów || -7 215 906

Budżet korygujący nr 2 || 299 147 246

Budżet korygujący nr 8 || 39 101 515

Środki odzyskane (dochody przeznaczone na określony cel) || 212 191 255

Środki dostępne w 2013 r. || 13 031 899 663

Środki wykorzystane w 2013 r. || 12 951 405 528

2.2.2.       Pomoc techniczna

W budżecie na rok 2013 kwota środków na płatności wynosiła 8,5 mln EUR. Na koniec roku całkowita kwota płatności wyniosła 6,6 mln EUR, a kwotę 1,8 mln EUR przeniesiono do innych pozycji budżetu, zatem jedynie niewielka kwota pozostała niewykorzystana.

3.               Realizacja budżetu EFRROW na 2013 r.

3.1.           Wprowadzenie

Ostatnie zobowiązania z okresu programowania 2007-2013 zostały wykonane w roku budżetowym 2013. Jeśli chodzi o płatności, tempo realizacji programów rozwoju obszarów wiejskich w 2013 r. utrzymywało się na wysokim poziomie, istnieją jednak znaczne rozbieżności, jeśli chodzi o poziom realizacji programów. W przypadku niektórych z nich proces realizacji był utrudniony przez utrzymujący się wpływ kryzysu gospodarczego i finansowego. Niemniej jednak należy zauważyć, że w roku 2013 poziom realizacji programów rozwoju obszarów wiejskich był prawie tak wysoki jak w roku 2012, kiedy odnotowano najwyższy poziom w tym okresie programowania.

3.2.           Wykorzystanie środków na zobowiązania

3.2.1.       Programy operacyjne EFRROW

W tabeli 5 przedstawiono kwoty wykorzystane w 2013 r. oraz środki przydzielone decyzją Komisji 2006/636/WE (przy czym w 2013 r. nadal obowiązywała jej zmieniona wersja z kwietnia 2010 r.) w podziale na państwa członkowskie.

W 2013 r. środki na zobowiązania dostępne dla programów EFRROW wynosiły 14 789 mln EUR i odpowiadały środkom przydzielonym w tym roku, gdyż nie dokonano żadnych przeniesień z poprzedniego roku. Wszystkie dostępne środki wykorzystano (14 789 mln EUR).

Tabela 5

Decyzja Komisji nr 2006/636/WE (wersja obowiązująca) a kwoty wykorzystane do końca 2013 r.

Pozycja budżetu: 05.040501 || || (w EUR)

PAŃSTWO CZŁONKOWSKIE || Decyzja Komisji 2006/636/WE – środki UE na 2013 r. || Środki przeniesione na zobowiązania w 2013 r. || Kwoty wykorzystane w roku budżetowym 2013

|| (a) || (b) || (c=a+b)

AT || 532 956 948 || - || 532 956 948

BE || 77 776 632 || - || 77 776 632

BG || 395 699 781 || - || 395 699 781

CY || 21 037 942 || - || 21 037 942

CZ || 424 262 250 || - || 424 262 250

DE || 1 429 714 950 || - || 1 429 714 950

DK || 106 488 551 || - || 106 488 551

EE || 113 302 602 || - || 113 302 602

ES || 1 284 264 263 || - || 1 284 264 263

FI || 288 617 053 || - || 288 617 053

FR || 1 278 994 332 || - || 1 278 994 332

GR || 671 747 957 || - || 671 747 957

HU || 584 609 743 || - || 584 609 743

IE || 351 503 589 || - || 351 503 589

IT || 1 441 205 996 || - || 1 441 205 996

LT || 253 898 173 || - || 253 898 173

LU || 13 212 084 || - || 13 212 084

LV || 151 198 432 || - || 151 198 432

MT || 10 663 325 || - || 10 663 325

NL || 102 750 233 || - || 102 750 233

PL || 1 851 146 247 || - || 1 851 146 247

PT || 589 872 156 || - || 589 872 156

RO || 1 356 173 250 || - || 1 356 173 250

SE || 275 759 282 || - || 275 759 282

SI || 113 031 296 || - || 113 031 296

SK || 319 809 578 || - || 319 809 578

UK || 749 224 152 || - || 749 224 152

Ogółem || 14 788 920 797 || - || 14 788 920 797

3.2.2.       Pomoc techniczna

W tabeli 6 przedstawiono środki na zobowiązania przeznaczone na pomoc techniczną wykorzystane w 2013 r. Największa ich część przeznaczona została na Europejską Sieć na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Tabela 6

Pomoc techniczna – Wykorzystanie środków na zobowiązania

Pozycja budżetu: 05.040502 ||  (w EUR)

Opis ||  Kwota wykorzystana

Punkt kontaktowy Europejskiej Sieci na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (ENRD) || 3 680 715

Grupy ekspertów/komitet koordynacyjny/seminaria (ENRD) || 993 109

Technologie informacyjne || 2 234 949

Ochrona symboli || 120 000

Komitet ekspertów oceniający rozwój obszarów wiejskich || 200 000

Publikacje || 332 724

Ogółem || 7 561 497

3.3.           Wykorzystanie środków na płatności

3.3.1.       Programy operacyjne EFRROW

Prawie wszystkie środki na płatności udostępnione w uchwalonym budżecie oraz w budżetach korygujących na rok 2013, powiększone o dochody przeznaczone na określony cel pochodzące ze środków odzyskanych, wynoszące 212,2 mln EUR, zostały wykorzystane. Zaledwie 80 mln EUR z dochodów przeznaczonych na określony cel zostało przeniesione na 2014 r. Tym samym na koniec 2013 r. całkowita kwota wydana na programy EFRROW wyniosła 12 951 mln EUR. Płatności dokonane w 2013 r. były na poziomie nieco niższym niż w roku 2012 r. (-1,3 %).

Poniższa tabela przedstawia kwoty płatności w podziale na okresy objęte poszczególnymi deklaracjami w 2013 r.:

Tabela 7

Płatności w 2013 r. – programy operacyjne EFRROW mln EUR

Zwroty na podstawie wniosków o płatność za II kw. 2012 r. || 1,36

Zwroty na podstawie wniosków o płatność za III kw. 2012 r. || 101,41

Zwroty na podstawie wniosków o płatność za IV kw. 2012 r. || 4 660,86

Zwroty na podstawie wniosków o płatność za I kw. 2013 r. || 2 816,76

Zwroty na podstawie wniosków o płatność za II kw. 2013 r. || 2 034,25

Zwroty na podstawie wniosków o płatność za III kw. 2013 r. || 3 336,77

Ogółem w 2013 r. || 12 951,41

Całkowity zwrot zadeklarowanych wydatków za III kw. 2013 r. dla kilku programów EFRROW nie był możliwy, ponieważ zadeklarowane płatności ogółem wyniosły 95 % zobowiązań. Kwota ta wyniosła 108,1 mln EUR.

Poniższy wykres przedstawia wykorzystanie środków na płatności w poszczególnych miesiącach roku (od stycznia do grudnia 2013 r.). Na rytm wykorzystania środków wpływają terminy nadsyłania każdej z czterech deklaracji (31 stycznia, 30 kwietnia, 31 lipca i 10 listopada dla wniosków o płatność dotyczących odpowiednio kwartałów: IV kw. 2012, I kw. 2013, II kw. 2013 oraz III kw. 2013), zgodnie z art. 16 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 883/2006.

Wykres pokazuje, że normalny rytm płatności miesięcznych został zaburzony z uwagi na brak dostępnych środków na dokonywanie płatności. Doprowadziło to do opóźnienia w przypadku niektórych zwrotów w pierwszej połowie 2013 r. (od stycznia do czerwca) oraz pod koniec tego roku.

Wykres 1

W tabeli 8 przedstawiono kwoty wypłacone przez Komisję w roku budżetowym 2013 w podziale na państwa członkowskie i okresy objęte poszczególnymi deklaracjami.

Tabela 8

Płatności faktycznie zrealizowane w okresie od 1.1.2013 do 31.12.2013 w podziale na deklaracje wydatków || (w EUR)

PAŃSTWO CZŁONKOWSKIE || II kw. 2012 r. || III kw. 2012 r. || IV kw. 2012 r. || I kw. 2013 r. || II kw. 2013 r. || III kw. 2013 r. || Suma całkowita

AT || || 836 515 || 331 814 190 || 127 376 837 || 39 750 259 || 27 148 330 || 526 926 131

BE || 1 356 815 || 12 522 568 || 7 950 799 || 7 798 596 || 18 797 420 || 4 294 812 || 52 721 009

BG || || 1 669 350 || 283 363 404 || 23 677 587 || 36 395 710 || 51 535 641 || 396 641 691

CY || || 119 426 || 8 399 421 || 371 423 || 10 335 087 || 3 807 860 || 23 033 218

CZ || || 1 419 545 || 78 076 553 || 190 292 418 || 69 636 922 || 33 650 485 || 373 075 923

DE || || 15 009 317 || 553 463 531 || 166 761 462 || 125 692 227 || 406 432 805 || 1 267 359 343

DK || || 544 800 || 20 819 553 || 11 508 507 || 7 885 609 || 21 761 441 || 62 519 910

EE || || 690 325 || 22 396 132 || 58 167 979 || 23 229 702 || 22 560 634 || 127 044 772

ES || || 5 250 246 || 436 330 470 || 156 449 969 || 172 123 598 || 268 163 498 || 1 038 317 781

FI || || 6 178 408 || 94 976 540 || 23 490 311 || 26 269 035 || 189 316 579 || 340 230 873

FR || || 11 095 350 || 379 275 505 || 156 574 508 || 109 911 877 || 341 945 860 || 998 803 101

GR || || || 34 521 995 || 18 579 197 || 23 489 616 || 149 202 302 || 225 793 111

HU || || 2 738 423 || 155 530 753 || 141 527 471 || 96 526 426 || 94 911 768 || 491 234 841

IE || || || 138 650 958 || 39 835 609 || 33 102 547 || 45 383 475 || 256 972 589

IT || || 10 817 054 || 615 765 572 || 177 179 662 || 201 988 864 || 269 382 496 || 1 275 133 647

LT || || 1 855 015 || 56 882 872 || 91 036 977 || 60 142 448 || 43 010 510 || 252 927 822

LU || || 18 613 || 3 228 406 || 5 102 824 || 772 913 || 972 148 || 10 094 904

LV || || 1 585 282 || 71 590 110 || 44 718 772 || 30 626 181 || 35 512 482 || 184 032 828

MT || || 59 570 || 4 824 853 || 1 069 305 || 1 789 859 || 1 938 604 || 9 682 192

NL || || 898 205 || 26 105 015 || 13 985 390 || 16 642 169 || 41 854 361 || 99 485 140

PL || || 14 777 345 || 525 534 266 || 592 656 005 || 374 453 575 || 313 551 349 || 1 820 972 541

PT || || || 178 295 471 || 88 154 509 || 147 628 609 || 242 371 875 || 656 450 463

RO || || || 211 380 555 || 402 188 251 || 123 832 849 || 454 235 474 || 1 191 637 130

SE || || 4 894 846 || 85 504 587 || 38 310 454 || 25 814 245 || 28 347 423 || 182 871 555

SI || || 544 448 || 52 726 850 || 10 743 015 || 44 473 003 || 18 147 799 || 126 635 115

SK || || 1 956 562 || 100 475 797 || 32 067 414 || 32 127 021 || 30 682 158 || 197 308 952

UK || || 5 932 692 || 182 971 651 || 197 138 808 || 180 808 724 || 196 647 072 || 763 498 948

Ogółem || 1 356 815 || 101 413 906 || 4 660 855 810 || 2 816 763 260 || 2 034 246 495 || 3 336 769 243 || 12 951 405 528

Całkowita kwota 12 951 mln EUR wypłacona w 2013 r. dotyczy wyłącznie zwrotów. W 2013 r. nie dokonywano wypłaty żadnych zaliczek.

Tabela 9 zawiera porównanie płatności EFRROW zrealizowanych na rzecz poszczególnych państw członkowskich w 2013 r. z płatnościami dokonanymi w 2012 r. Łączna kwota płatności zmniejszyła się o 1,3 % (12,95 mld EUR w porównaniu z 13,12 mld EUR).

Tabela 9

Płatności dokonane na rzecz państw członkowskich – porównanie lat 2013 i 2012 || || || (w EUR) ||

PAŃSTWO CZŁONKOWSKIE || 2012 || 2013 || Różnica pomiędzy rokiem 2013 a 2012

Płatności okresowe || Zaliczki || Ogółem || Płatności okresowe || Zaliczki || Ogółem || (w EUR) || (w %)

AT || 535 931 653 || - || 535 931 653 || 526 926 131 || - || 526 926 131 || -9 005 523 || -1,68 %

BE || 68 498 081 || - || 68 498 081 || 52 721 009 || - || 52 721 009 || -15 777 072 || -23,03 %

BG || 306 792 409 || - || 306 792 409 || 396 641 691 || - || 396 641 691 || 89 849 282 || 29,29 %

CY || 19 857 677 || - || 19 857 677 || 23 033 218 || - || 23 033 218 || 3 175 541 || 15,99 %

CZ || 418 986 335 || - || 418 986 335 || 373 075 923 || - || 373 075 923 || -45 910 412 || -10,96 %

DE || 1 311 026 530 || - || 1 311 026 530 || 1 267 359 343 || - || 1 267 359 343 || -43 667 188 || -3,33 %

DK || 62 641 099 || - || 62 641 099 || 62 519 910 || - || 62 519 910 || -121 189 || -0,19 %

EE || 129 243 153 || - || 129 243 153 || 127 044 772 || - || 127 044 772 || -2 198 381 || -1,70 %

ES || 821 119 814 || - || 821 119 814 || 1 038 317 781 || - || 1 038 317 781 || 217 197 967 || 26,45 %

FI || 302 322 832 || - || 302 322 832 || 340 230 873 || - || 340 230 873 || 37 908 041 || 12,54 %

FR || 933 171 846 || - || 933 171 846 || 998 803 101 || - || 998 803 101 || 65 631 255 || 7,03 %

GR || 330 814 548 || - || 330 814 548 || 225 793 111 || - || 225 793 111 || -105 021 437 || -31,75 %

HU || 441 382 786 || - || 441 382 786 || 491 234 841 || - || 491 234 841 || 49 852 055 || 11,29 %

IE || 325 682 973 || - || 325 682 973 || 256 972 589 || - || 256 972 589 || -68 710 384 || -21,10 %

IT || 1 307 832 848 || - || 1 307 832 848 || 1 275 133 647 || - || 1 275 133 647 || -32 699 201 || -2,50 %

LT || 235 267 314 || - || 235 267 314 || 252 927 822 || - || 252 927 822 || 17 660 509 || 7,51 %

LU || 10 362 740 || - || 10 362 740 || 10 094 904 || - || 10 094 904 || -267 836 || -2,58 %

LV || 213 228 656 || - || 213 228 656 || 184 032 828 || - || 184 032 828 || -29 195 829 || -13,69 %

MT || 8 942 564 || - || 8 942 564 || 9 682 192 || - || 9 682 192 || 739 628 || 8,27 %

NL || 102 291 084 || - || 102 291 084 || 99 485 140 || - || 99 485 140 || -2 805 944 || -2,74 %

PL || 2 027 038 643 || - || 2 027 038 643 || 1 820 972 541 || - || 1 820 972 541 || -206 066 103 || -10,17 %

PT || 679 279 269 || - || 679 279 269 || 656 450 463 || - || 656 450 463 || -22 828 806 || -3,36 %

RO || 1 101 919 904 || - || 1 101 919 904 || 1 191 637 130 || - || 1 191 637 130 || 89 717 226 || 8,14 %

SE || 293 194 504 || - || 293 194 504 || 182 871 555 || - || 182 871 555 || -110 322 949 || -37,63 %

SI || 122 065 747 || - || 122 065 747 || 126 635 115 || - || 126 635 115 || 4 569 367 || 3,74 %

SK || 272 943 075 || - || 272 943 075 || 197 308 952 || - || 197 308 952 || -75 634 124 || -27,71 %

UK || 734 754 138 || - || 734 754 138 || 763 498 948 || - || 763 498 948 || 28 744 810 || 3,91 %

Ogółem || 13 116 592 223 || - || 13 116 592 223 || 12 951 405 528 || - || 12 951 405 528 || -165 186 695 || -1,26 %

3.3.2.       Pomoc techniczna

W budżecie na rok 2013 kwota środków na płatności wynosiła 6,6 mln EUR. W tabeli 10 poniżej przedstawiono płatności w podziale na główne dziedziny. Najważniejsza ich część przeznaczona została na Europejską Sieć na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Tabela 10

Pomoc techniczna – Wykorzystanie środków na płatności

Pozycja budżetu: 05.040502 || (w EUR)

Opis || Wypłacone środki

Punkt kontaktowy Europejskiej Sieci na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (ENRD) || 4 587 788

Grupy ekspertów/komitet koordynacyjny/seminaria (ENRD) || 610 428

Technologie informacyjne || 983 786

Komitet ekspertów oceniający rozwój obszarów wiejskich || 88 323

Ochrona symboli || 108 000

Publikacje || 177 499

Ogółem || 6 555 824

3.4.           Analiza zadeklarowanych wydatków w podziale na osie i działania

W tabeli 11 przedstawiono, w podziale na państwa członkowskie i na osie/działania, kwoty z wniosków o płatność uwzględnionych w deklaracjach wydatków poniesionych na rozwój obszarów wiejskich w 2013 r. (IV kw. 2012 r. do III kw. 2013 r.), skumulowane wydatki zadeklarowane w okresie od 2007 r. do 2013 r. (IV kw. 2006 r. do III kw. 2013 r.), a także plany finansowe programów EFRROW (na lata 2007-2013; dane dla UE-27).

W 2013 r. wydatki w dalszym ciągu skupione były w osi 2 (47,9 %); następna w kolejności była oś 1 z 29,8 % udziałem w wydatkach, oś 3, na którą przypadało 14,2 % wydatków, oraz oś 4 – 6,6 %. Taki rozkład wydatków nadal nieco odbiega od podziału z planów finansowych na okres programowania 2007-2013 (na osie od 1 do 4 przypada w nich odpowiednio: 32,7 %, 45,5 %, 13,5 % oraz 6,3 %).

Działania w ramach osi 2 rozliczane są przede wszystkim w płatnościach rocznych (np. środki rolno-środowiskowe), podczas gdy oś 1 i 3 oraz, w mniejszym stopniu, oś 4 obejmują głównie działania wieloletnie, które wymagają dłuższych procedur zatwierdzania i realizacji (np. projekty inwestycyjne).

Tabela 11

Zadeklarowane wydatki EFRROW w 2013 r. (IV kw. 2012 r. – III kw. 2013 r.) oraz całkowite skumulowane wydatki (IV kw. 2006 r. do III kw. 2013 r.)

w porównaniu z planami finansowymi*

|| Zadeklarowane wydatki za 2013 r. (IV kw. 2012 r. do III kw. 2013 r.) || Skumulowane wydatki zadeklarowane (IV kw. 2006 r. do III kw. 2013 r.) || Plany finansowe na okres 2007-2013

Oś / działanie EFRROW ||  (mln EUR) || (%) ||  (mln EUR) || (%) ||  (mln EUR) || (%)

111 Kształcenie zawodowe i działania informacyjne || 132,4 || 1,0 % || 518,6 || 0,8 % || 947,0 || 1,0 %

112 Podejmowanie działalności przez młodych rolników || 392,0 || 3,0 % || 2096,2 || 3,2 % || 2 841,2 || 3,0 %

113 Wcześniejsze emerytury || 349,3 || 2,7 % || 2051,9 || 3,1 % || 2 491,0 || 2,6 %

114 Korzystanie z usług doradczych || 26,7 || 0,2 % || 89,3 || 0,1 % || 198,0 || 0,2 %

115 Tworzenie systemu usług z zakresu zarządzania, pomocy i… || 5,7 || 0,0 % || 24,8 || 0,0 % || 50,3 || 0,1 %

121 Modernizacja gospodarstw rolnych || 1470,1 || 11,3 % || 8203,3 || 12,5 % || 11 636,0 || 12,1 %

122 Podwyższenie wartości gospodarczej lasów || 44,5 || 0,3 % || 211,2 || 0,3 % || 369,4 || 0,4 %

123 Zwiększenie wartości dodanej produktów rolnych i leśnych || 576,2 || 4,4 % || 2991,0 || 4,5 % || 5 540,0 || 5,8 %

124 Współpraca na rzecz rozwoju nowych produktów || 37,5 || 0,3 % || 113,3 || 0,2 % || 295,4 || 0,3 %

125 Infrastruktura związana z rozwojem i dostosowywaniem… || 591,3 || 4,5 % || 2338,4 || 3,6 % || 4 786,7 || 5,0 %

126 Przywracanie potencjału produkcji rolnej || 78,3 || 0,6 % || 348,6 || 0,5 % || 654,1 || 0,7 %

131 Spełnianie norm opartych na prawodawstwie unijnym || 3,9 || 0,0 % || 59,5 || 0,1 % || 69,1 || 0,1 %

132 Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywienia || 16,3 || 0,1 % || 65,4 || 0,1 % || 131,1 || 0,1 %

133 Działania informacyjne i promocyjne || 20,1 || 0,2 % || 66,8 || 0,1 % || 167,3 || 0,2 %

141 Gospodarstwa rolne niskotowarowe || 73,7 || 0,6 % || 609,7 || 0,9 % || 807,3 || 0,8 %

142 Stowarzyszenia producentów || 34,7 || 0,3 % || 153,0 || 0,2 % || 240,7 || 0,3 %

143 Płatności bezpośrednie (BG + RO) || 1,3 || 0,0 % || 7,1 || 0,0 % || 15,8 || 0,0 %

144 Gospodarstwa rolne w fazie restrukturyzacji || 14,2 || 0,1 % || 146,9 || 0,2 % || 200,4 || 0,2 %

Oś 1 || 3 868,3 || 29,8 % || 20 095,0 || 30,5 % || 31 440,6 || 32,7 %

211 Płatności dla rolników z tytułu naturalnych utrudnień na… || 1079,7 || 8,3 % || 6 265,6 || 9,5 % || 6 725,5 || 7,0 %

212 Płatności z tytułu naturalnych utrudnień dla rolników na… || 993,7 || 7,6 % || 6 357,2 || 9,7 % || 7 500,9 || 7,8 %

213 Płatności dla obszarów Natura 2000 oraz płatności związane… || 40,8 || 0,3 % || 165,9 || 0,3 % || 583,2 || 0,6 %

214 Płatności rolno-środowiskowe || 3338,0 || 25,7 % || 18 599,1 || 28,2 % || 22 929,9 || 23,9 %

215 Płatności z tytułu dobrostanu zwierząt || 95,7 || 0,7 % || 399,0 || 0,6 % || 885,1 || 0,9 %

216 Inwestycje nieprodukcyjne || 113,1 || 0,9 % || 328,8 || 0,5 % || 544,2 || 0,6 %

221 Pierwsze zalesianie gruntów rolnych || 194,6 || 1,5 % || 1 225,6 || 1,9 % || 1 710,9 || 1,8 %

222 Pierwsze zakładanie systemów rolnoleśnych na gruntach rolnych || 0,2 || 0,0 % || 0,5 || 0,0 % || 10,7 || 0,0 %

223 Pierwsze zalesianie gruntów nierolnych || 25,2 || 0,2 % || 116,0 || 0,2 % || 256,6 || 0,3 %

224 Płatności dla obszarów Natura 2000 || 15,6 || 0,1 % || 33,2 || 0,1 % || 74,9 || 0,1 %

225 Płatności leśno-środowiskowe || 11,4 || 0,1 % || 40,9 || 0,1 % || 134,4 || 0,1 %

226 Przywrócenie potencjału leśnego oraz wprowadzenie działań… || 199,1 || 1,5 % || 962,2 || 1,5 % || 1 622,1 || 1,7 %

227 Inwestycje nieprodukcyjne || 120,1 || 0,9 % || 380,4 || 0,6 % || 772,6 || 0,8 %

Oś 2 || 6 227,14 || 47,9 % || 34 874,30 || 53,0 % || 43 751,13 || 45,5 %

311 Różnicowanie w kierunku działalności pozarolniczej || 183,9 || 1,4 % || 714,0 || 1,1 % || 1 236,8 || 1,3 %

312 Tworzenie i rozwój działalności gospodarczej || 249,0 || 1,9 % || 881,3 || 1,3 % || 2 046,0 || 2,1 %

313 Zachęcanie do prowadzenia działalności związanej z turystyką || 140,7 || 1,1 % || 482,8 || 0,7 % || 1 227,0 || 1,3 %

321 Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej || 561,7 || 4,3 % || 1963,2 || 3,0 % || 3 649,8 || 3,8 %

322 Odnowa i rozwój wsi || 503,1 || 3,9 % || 2299,1 || 3,5 % || 3 338,9 || 3,5 %

323 Zachowanie i poprawa stanu dziedzictwa wsi || 183,4 || 1,4 % || 682,2 || 1,0 % || 1 201,6 || 1,2 %

331 Szkolenia i informowanie || 15,5 || 0,1 % || 58,6 || 0,1 % || 112,7 || 0,1 %

341 Nabywanie umiejętności, aktywizacja i wdrażanie… || 9,7 || 0,1 % || 73,6 || 0,1 % || 121,9 || 0,1 %

Oś 3 || 1 847,15 || 14,2 % || 7 154,7 || 10,9 % || 12 934,5 || 13,5 %

411 Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju || 61,5 || 0,5 % || 145,4 || 0,2 % || 530,7 || 0,6 %

412 Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju || 10,5 || 0,1 % || 21,3 || 0,0 % || 152,7 || 0,2 %

413 Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju || 624,0 || 4,8 % || 1707,6 || 2,6 % || 4143,7 || 4,3 %

421 Wdrażanie projektów współpracy || 19,3 || 0,1 % || 47,0 || 0,1 % || 232,3 || 0,2 %

431 Funkcjonowanie lokalnej grupy działania… || 148,4 || 1,1 % || 545,8 || 0,8 % || 973,9 || 1,0 %

Oś 4 || 863,6 || 6,6 % || 2467,1 || 3,7 % || 6 033,4 || 6,3 %

511 Pomoc techniczna || 191,3 || 1,5 % || 833,5 || 1,3 % || 1533,2 || 1,6 %

611 Płatności bezpośrednie dla BG i RO || -0,3 || 0,0 % || 437,0 || 0,7 % || 437,8 || 0,5 %

Suma całkowita || 12 997,1 || 100,0 % || 65 861,7 || 100,0 % || 96 130,7 || 100,0 %

* Państwa członkowskie deklarują wydatki co kwartał. W odniesieniu do roku n deklaracje za IV kw. są jednak składane w styczniu roku n +1. W związku z tym odpowiednie zwroty środków w roku n są dokonywane przez Komisję na rzecz państw członkowskich od IV kw. roku n-1 do III kw. roku n.

3.5.           Realizacja programów EFRROW

Wykres 2 przedstawia poziom realizacji finansowej programów rozwoju obszarów wiejskich poszczególnych państw członkowskich: płatności od początku okresu programowania do 2013 r., w tym za IV kw. 2013 r., które zostaną zwrócone w roku budżetowym 2014 r., w porównaniu ze środkami na zobowiązania w latach 2007-2013 zgodnie z planem finansowym. Jako że rok 2013 był ostatnim rokiem, w którym zaciągnięto zobowiązania, wskaźnik realizacji jest równy wskaźnikowi absorpcji (płatności dokonane od początku okresu programowania w porównaniu z całkowitą alokacją w latach 2007-2013). Średni wskaźnik realizacji finansowej EFRROW dla wszystkich programów EFRROW wynosi 80 %.

Wykres 2 pokazuje, że większość państw członkowskich wykorzystała ponad 80 % środków na lata 2007-2013.

Do końca 2013 r. stosowanie zasady N+2 doprowadziło do stosunkowo niewielkich umorzeń w odniesieniu do programów rozwoju obszarów wiejskich. Umorzenia te wynoszą łącznie 164,6 mln EUR i odnoszą się do lat 2008, 2009 i 2010. Umorzenia w odniesieniu do roku 2011 zostaną dokonane w roku 2014.