31.5.2013   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 153/1

—

uwzględniając art. 225 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1346/2000 z dnia 29 maja 2000 r. w sprawie postępowania upadłościowego (1) (rozporządzenie w sprawie upadłości),

—

uwzględniając orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 2 maja 2006 r. (2), z dnia 10 września 2009 r. (3) i z dnia 21 stycznia 2010 r. (4),

—

uwzględniając art. 42 i 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej oraz opinie Komisji Gospodarczej i Monetarnej, jak również Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A7-0355/2011),

A.

mając na uwadze, że rozbieżności między krajowymi przepisami prawnymi dotyczącymi upadłości powodują korzyści lub ograniczenia konkurencji oraz trudności dla spółek prowadzących działalność transgraniczną, co może stanowić przeszkodę w pomyślnej restrukturyzacji spółek w stanie upadłości; mając na uwadze, że trudności te sprzyjają zjawisku wybierania sądu ze względu na możliwość korzystniejszego rozstrzygnięcia sprawy (ang. forum-shopping); mając na uwadze, że rynek wewnętrzny skorzystałby na istnieniu równych szans;

B.

mając na uwadze, że należy podjąć środki, by zapobiegać nadużywaniu i rozpowszechnianiu zjawiska wybierania sądu ze względu na możliwość korzystniejszego rozstrzygnięcia sprawy (ang. forum-shopping) oraz że należy zapobiegać prowadzeniu konkurencyjnych postępowań głównych;

C.

mając na uwadze, że chociaż utworzenie materialnego prawa upadłościowego na szczeblu UE nie jest możliwe, istnieją pewne obszary prawa upadłości, w których warto przeprowadzić harmonizację i w których jest ona możliwa;

D.

mając na uwadze coraz większą konwergencję krajowych przepisów prawa upadłościowego w państwach członkowskich;

E.

mając na uwadze, że rozporządzenie w sprawie upadłości zostało przyjęte w 2000 r. i obowiązuje od ponad dziewięciu lat; mając na uwadze, że Komisja powinna przedstawić sprawozdanie na temat stosowania rozporządzenia najpóźniej do dnia 1 czerwca 2012 r.;

F.

mając na uwadze, że rozporządzenie w sprawie upadłości powstało w wyniku bardzo długiego procesu negocjacji, co sprawiło, że liczne skomplikowane kwestie nie weszły w jego zakres, a podejście do wielu spraw było anachroniczne już w chwili jego przyjęcia;

G.

mając na uwadze, że od momentu wejścia w życie rozporządzenia w sprawie upadłości zaszło wiele zmian, dwanaście nowych państw przystąpiło do Unii i doszło do niezwykłego nasilenia zjawiska tworzenia grup spółek;

H.

mając na uwadze, że upadłość ma negatywne skutki nie tylko dla zainteresowanych przedsiębiorstw, lecz także dla gospodarki państw członkowskich, oraz że należy w związku z tym dążyć do tego, by uchronić każdy podmiot gospodarczy, każdego podatnika i pracodawcę przed skutkami upadłości;

I.

mając na uwadze, że podejście do postępowania upadłościowego koncentruje się obecnie raczej na ratowaniu spółki jako alternatywie wobec likwidacji;

J.

mając na uwadze, że prawo upadłościowe powinno stanowić sposób ratowania spółek na szczeblu Unii; mając na uwadze, że takie postępowanie powinno w miarę możliwości służyć dłużnikowi, wierzycielom i pracownikom;

K.

mając na uwadze, że postępowanie upadłościowe nie powinno być wykorzystywane w niewłaściwy sposób przez wierzycieli, którzy chcą uniknąć w ten sposób zwykłej drogi postępowania w dążeniu do realizacji swoich roszczeń, a także mając na uwadze, że w związku z tym konieczne jest wprowadzenie odpowiednich gwarancji procesowych;

L.

mając na uwadze, że należy stworzyć ramy prawne lepiej dostosowane do przypadków tymczasowej niewypłacalności spółki;

M.

mając na uwadze, że w swoim komunikacie z dnia 3 marca 2010 r. pt. „Europa 2020: Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010) 2020), w nawiązaniu do brakujących ogniw i punktów przeciążenia, które utrudniają urzeczywistnienie jednolitego rynku XXI wieku, Komisja stwierdziła, co następuje: „Należy poprawić dostęp MŚP do jednolitego rynku; konieczny jest rozwój przedsiębiorczości, czemu mają służyć konkretne inicjatywy, między innymi uproszczenie prawa spółek (procedury upadłościowe, statut spółki prywatnej itp.) oraz inicjatywy umożliwiające zbankrutowanym przedsiębiorcom ponowne otwarcie działalności.”;

N.

mając na uwadze, że prawo upadłościowe powinno przewidywać również zasady likwidacji spółki w sposób najmniej szkodliwy i najbardziej korzystny dla wszystkich uczestników, jeżeli okaże się, że spółki nie udało się lub prawdopodobnie nie uda się uratować;

O.

mając na uwadze, że w każdym przypadku należy zbadać przyczyny upadłości przedsiębiorstwa, tzn. ustalić, czy trudności finansowe przedsiębiorstwa mają charakter przejściowy, czy też przedsiębiorstwo jest całkowicie niewypłacalne; mając na uwadze, że przede wszystkim chodzi o to, że aby móc ocenić, czy dłużnik jest wypłacalny, czy też nie, należy ustalić jego wszystkie aktywa i zobowiązania finansowe;

P.

mając na uwadze, że grupy spółek stanowią powszechne zjawisko, lecz kwestia ich niewypłacalności nie została jeszcze rozwiązana na szczeblu Unii; mając na uwadze prawdopodobieństwo, że niewypłacalność grupy spółek może spowodować wszczęcie odrębnych postępowań upadłościowych w ramach różnych jurysdykcji wobec każdego członka grupy w stanie upadłości; mając na uwadze, że w razie braku koordynacji tych postępowań całościowa reorganizacja grupy jest mało prawdopodobna i konieczny może być jej podział na elementy składowe, co spowoduje straty dla wierzycieli, udziałowców i pracowników;

Q.

mając na uwadze, że w przypadku upadłości grup spółek bardzo trudno jest obecnie przeprowadzić postępowanie naprawcze z uwagi na różne uregulowania krajowe obowiązujące w UE, co stanowi zagrożenie dla tysięcy miejsc pracy;

R.

mając na uwadze, że połączenie krajowych rejestrów upadłości oraz stworzenie ogólnodostępnej możliwości szczegółowego przeszukiwania baz danych na temat postępowań upadłościowych umożliwiłoby wierzycielom, udziałowcom, pracownikom i sądom sprawdzenie tego, czy w innym państwie członkowskim wszczęto postępowanie upadłościowe, oraz ustalenie terminów i szczegółów dotyczących zgłaszania roszczeń; mając na uwadze, że takie rozwiązanie sprzyjałoby gospodarnej administracji i zwiększyłoby przejrzystość przy jednoczesnym poszanowaniu ochrony danych;

S.

mając na uwadze, że transgraniczne „testamenty” powinny być prawnie egzekwowalne w odniesieniu do instytucji finansowych i brane pod uwagę w odniesieniu do wszystkich korporacji o znaczeniu systemowym, nawet jeżeli nie są to instytucje finansowe, jako ważny krok prowadzący do stworzenia odpowiednich transgranicznych ram postępowania upadłościowego;

T.

mając na uwadze, że przepisy dotyczące postępowań upadłościowych muszą przewidywać specjalne rozwiązania odnoszące się do wydzielenia zdolnych do funkcjonowania jednostek, które świadczą podstawowe usługi, takie jak systemy płatnicze i inne mechanizmy określone w „testamentach”, oraz mając w związku z tym na uwadze, że państwa członkowskie powinny również dopilnować, aby ich przepisy upadłościowe zawierały odpowiednie postanowienia przewidujące szczególne ustalenia na szczeblu UE dotyczące wydzielenia z niewypłacalnych konglomeratów transgranicznych jednostek zdolnych do funkcjonowania;

U.

mając na uwadze, że w celu osiągnięcia sprawiedliwego wyniku postępowania upadłościowe powinny uwzględniać transfery wewnątrzgrupowe, aby zagwarantować, że, w stosownych przypadkach, w kontekście transgranicznym aktywa podlegają odzyskaniu;

V.

mając na uwadze, że niektórych przedsiębiorstw inwestycyjnych, a w szczególności ubezpieczycieli, nie można rozwiązać na podstawie pobieżnej oceny, lecz wymagają rozwiązania prowadzącego do sprawiedliwej dystrybucji aktywów w czasie; mając na uwadze, że przeniesienie przedsiębiorstwa, jego rozwiązanie lub kontynuacja działalności nie powinny być uniemożliwiane, a w razie potrzeby powinny być potraktowane w sposób priorytetowy;

W.

mając na uwadze, że jakakolwiek decyzja o objęciu całych grup, a nie pojedynczych jednostek prawnych, postępowaniem upadłościowym powinna być ukierunkowana na wynik i powinna uwzględniać ewentualny efekt domina, jak np. uruchomienie innych narzędzi postępowania naprawczego lub wpływ na systemy gwarancji, które obejmują kilka znaków firmowych w obrębie jednej grupy;

X.

mając na uwadze, że należałoby zastanowić się nad definicją zharmonizowanych procedur i norm dofinansowania konglomeratów transgranicznych, w szczególności w kwestii zamiany długu na kapitał własny;

Y.

mając na uwadze, że mimo iż prawo pracy należy do kompetencji państw członkowskich, prawo dotyczące niewypłacalności może mieć wpływ na prawo pracy oraz że w kontekście postępującej globalizacji – a nawet kryzysu gospodarczego – należy przeanalizować kwestię niewypłacalności z perspektywy prawa pracy, gdyż różnice w definiowaniu „zatrudnienia” oraz „pracownika” w państwach członkowskich nie powinny stanowić zagrożenia dla praw pracowników w przypadku niewypłacalności; mając jednak na uwadze, że jakakolwiek debata na temat szczególnych zagadnień związanych z niewypłacalnością nie powinna automatycznie stać się pretekstem do regulowania prawa pracy na szczeblu UE;

Z.

mając na uwadze, że dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/94/WE z dnia 22 października 2008 r. w sprawie ochrony pracowników na wypadek niewypłacalności pracodawcy (5) ma na celu zagwarantowanie minimalnego stopnia ochrony pracowników w przypadku niewypłacalności, zapewniając jednocześnie państwom członkowskim odpowiedni stopień elastyczności; mając na uwadze, że istnieją różnice w zakresie wdrożenia przepisów w poszczególnych państwach członkowskich i że należy te różnice przeanalizować;

AA.

mając na uwadze, że dyrektywa 2008/94/WE wyraźnie obejmuje swoim zakresem stosowania pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin, pracowników zatrudnionych w oparciu o umowę na czas określony i pracowników o czasowym stosunku pracy; mając na uwadze, że niezbędne jest wzmocnienie ochrony na wypadek niewypłacalności także z myślą o pracownikach zatrudnionych w oparciu o umowy nietypowe;

AB.

mając na uwadze, że brak obecnie harmonizacji, jeżeli chodzi o ranking wierzycieli, co ogranicza przewidywalność wyników postępowania sądowego; mając na uwadze, że roszczenia pracowników muszą być traktowane bardziej priorytetowo w stosunku do roszczeń innych wierzycieli;

AC.

mając na uwadze, że zakres zastosowania dyrektywy 2008/94/WE, a w szczególności rozumienie terminu „zaległe roszczenie”, jest zbyt szeroki, ponieważ szereg państw członkowskich stosuje węższą decyzję wynagrodzenia (tzn. z wyłączeniem odprawy, premii, zwrotu kosztów itp.), czego wynikiem może być brak realizacji znacznych roszczeń;

AD.

mając na uwadze, że do kompetencji państw członkowskich należy definicja terminów „wynagrodzenie” i „płaca”, pod warunkiem, że są one zgodne z ogólnymi zasadami równouprawnienia i niedyskryminacji między pracownikami, w celu zapewnienia, że każdy przypadek upadłości, który może potencjalnie mieć negatywny wpływ na pracowników, jest uwzględniany przy wypłacie odszkodowania zgodnie z celem socjalnym przyświecającym dyrektywie 2008/94/WE i minimalnymi kwotami, które zostaną określone;

AE.

mając na uwadze, że w związku z umowami o pracę w UE oraz różnorodnością takich umów w państwach członkowskich nie ma obecnie możliwości zdefiniowania terminu „pracownik” na szczeblu europejskim;

AF.

mając na uwadze, że należy w jak największym stopniu unikać wyłączeń z zakresu zastosowania dyrektywy 2008/94/WE;

AG.

mając na uwadze, że działania legislacyjne, o które wnioskuje się w niniejszej rezolucji, powinny – zgodnie z apelem Parlamentu – opierać się na szczegółowych ocenach skutków;

1.

zwraca się do Komisji o przedłożenie na podstawie art. 50, art. 81 ust. 2 lub art. 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej jednego lub kilku wniosków dotyczących unijnego prawa regulującego upadłość spółek, zgodnie ze szczegółowymi wytycznymi określonymi w załączniku do niniejszego sprawozdania, aby zapewnić równe szanse w oparciu o pogłębioną analizę wszelkich wykonalnych alternatyw;

2.

potwierdza, że zalecenia te są zgodne z prawami podstawowymi oraz zasadą pomocniczości;

3.

uważa, że skutki finansowe składanego wniosku muszą zostać pokryte z odpowiednich środków budżetowych;

4.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji, a także szczegółowych zaleceń przedstawionych w załączniku, Komisji oraz Radzie.