(1)

Art. 30 rozporządzenia w sprawie GSP stanowi, że jeżeli przywóz produktów wymienionych w załączniku I do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) powoduje bądź może powodować poważne zakłócenia na rynkach Unii, Komisja Europejska na wniosek państwa członkowskiego lub z własnej inicjatywy jest zobowiązana przyjąć akt wykonawczy w celu zawieszenia rozwiązań preferencyjnych w odniesieniu do danych produktów.

(2)

15 maja 2024 r. Komisja otrzymała wniosek od Francji, Niemiec, Hiszpanii, Włoch, Węgier i Polski, w którym stwierdzono, że od 2022 r. wielkość przywozu objętego kodami Nomenklatury scalonej (CN) 2207 10 i 2207 20 pochodzącego z Pakistanu spowodowała poważne zakłócenia na unijnym rynku etanolu, i wezwano do uruchomienia art. 30 rozporządzenia w sprawie GSP. Wniosek zawierał dane dostarczone przez unijny przemysł produkcji etanolu.

(3)

Komisja oceniła wniosek państw członkowskich o ustalenie, czy przywóz etanolu z Pakistanu spowodował lub mógł spowodować poważne zakłócenia na rynku unijnym. 15 października 2024 r. Komisja opublikowała na swojej stronie internetowej zaproszenie do przedłożenia informacji i danych istotnych dla stwierdzenia poważnego zakłócenia na rynkach Unii spowodowanego przywozem produktów etanolowych z Pakistanu. 24 października 2024 r. Komisja przeprowadziła dialog z zainteresowanymi stronami, aby wyjaśnić procedurę przewidzianą w art. 30 i zapewnić zainteresowanym stronom planującym złożenie oświadczeń pisemnych możliwość wyjaśnienia swojego stanowiska w tej sprawie.

(4)

Po dokonaniu oceny wszystkich dostępnych informacji i danych, w tym informacji dostarczonych przez państwa członkowskie i przedłożonych przez zainteresowane strony, Komisja sformułowała przedstawione poniżej wnioski.

(5)

Komisja skonsultowała się z Komitetem ds. Wspólnej Organizacji Rynków Rolnych – WORR Roślin Uprawnych i Oliwy z Oliwek zgodnie z art. 30 rozporządzenia w sprawie GSP.

(6)

31 marca 2025 r. Komisja poinformowała rząd Pakistanu i inne zainteresowane strony, które przekazały informacje, o wstępnych wnioskach zawartych w jej ocenie. Uwagi przedstawione w odpowiedzi na te wstępne wnioski zostały należycie uwzględnione i, w stosownych przypadkach, odzwierciedlone w niniejszym rozporządzeniu.

(7)

Zgodnie z art. 31 rozporządzenia w sprawie GSP Komisja poinformuje rząd Pakistanu o przyjęciu niniejszego rozporządzenia wykonawczego, zanim wejdzie ono w życie.

(8)

Etanol objęty kodem CN ex 2207 10 (Alkohol etylowy nieskażony o objętościowej mocy alkoholu 80 % obj. lub większej, otrzymany z produktów rolnych wymienionych w załączniku I do TFUE) i ex 2207 20 (Alkohol etylowy i pozostałe wyroby alkoholowe, o dowolnej mocy, skażone, otrzymane z produktów rolnych wymienionych w załączniku I do TFUE) jest produktem uwzględnionym w załączniku I do TFUE i załączniku IX do rozporządzenia w sprawie GSP.

(9)

Wywóz z Pakistanu objęty dwoma wymienionymi kodami taryfowymi ma preferencyjny bezcłowy dostęp do rynków unijnych z uwagi na to, że Pakistan jest wymieniony w załączniku III do rozporządzenia w sprawie GSP jako kraj korzystający ze szczególnego rozwiązania motywacyjnego dotyczącego zrównoważonego rozwoju i dobrych rządów (GSP+).

(10)

Unijny rynek etanolu jest podzielony na dwa segmenty, różniące się pod względem ostatecznego wykorzystania etanolu: rynek paliwowy i inne rynki. Segmenty te różnią się również poziomem cen, gdyż ceny etanolu paliwowego są ogółem niższe niż ceny etanolu niepaliwowego, przeznaczonego do zastosowań w produkcji żywności i przemyśle (m.in. farmaceutycznym, kosmetycznym i chemicznym). Przede wszystkim te dwa rodzaje etanolu mają różne właściwości (pod względem mocy, czystości lub zawartości wody) i nie są wzajemnie zastępowalne bez dodatkowego przetworzenia. W UE główna różnica polega również na spełnieniu unijnych kryteriów zrównoważonego rozwoju dotyczących biopaliw, gdyż jedynie etanol spełniający te kryteria może być zaliczany do realizacji celów dotyczących wykorzystania energii odnawialnej w transporcie. Wywóz z Pakistanu do Unii konkuruje na rynkach innych niż paliwowy, ponieważ etanol wywożony z Pakistanu (2) nie spełnia kryteriów zrównoważonego rozwoju określonych w obecnie obowiązującej dyrektywie w sprawie energii odnawialnej (3), a zatem nie może być wprowadzany na rynek UE jako etanol paliwowy. W rezultacie 91 % etanolu przywożonego z Pakistanu to etanol niepaliwowy (4). Przywóz etanolu paliwowego ze źródeł odnawialnych jest obecnie objęty wstecznym nadzorem unijnym (5).

(11)

Na podstawie dostępnych danych i informacji Komisja uważa, że istnieją dowody na istnienie poważnych zakłóceń na unijnym rynku etanolu niepaliwowego, polegających na znacznym wzroście przywozu po znacznie niższych cenach w porównaniu z cenami producentów unijnych oraz na spadku produkcji unijnej. Komisja przeanalizowała okres od 2021 r. do 2024 r. i oceniła zmiany, które zaszły w całym tym okresie ze względu na potencjalnie wyjątkowy charakter roku 2022, który cechował się presją inflacyjną wywołaną przez rosyjską wojnę napastniczą przeciwko Ukrainie oraz zmiany wynikające z dostosowań po pandemii COVID-19. Ponadto dane za lata 2021 i 2024 są pełniejsze dzięki wynikom wstecznego nadzoru unijnego (6).

(12)

Dokładniej rzecz ujmując, z danych celnych UE wynika, że w latach 2021–2024 znacznie wzrósł przywóz do UE etanolu niepaliwowego objętego dwoma wymienionymi wyżej kodami taryfowymi. Na podstawie tych danych (7) szacuje się, że wielkość tego przywozu wzrosła z około 376 000 ton w 2021 r. (8) do 726 000 ton w 2024 r., co oznacza wzrost o ponad 90 % (9).

(13)

Z danych celnych UE wynika, że eksporterzy etanolu niepaliwowego z niektórych państw (10) stosują niższe ceny niż producenci unijni (11). W 2024 r. ceny importowe ze wszystkich źródeł przywozu były niższe od cen naliczanych przez producentów unijnych.

(14)

Ponadto dane zebrane od unijnego przemysłu etanolu i z niezależnych źródeł wskazują, że unijna produkcja etanolu niepaliwowego znacznie spadła w latach 2022–2023 (o 10 % w latach 2021–2022 i o kolejne 9 % w 2023 r.). W 2024 r. produkcja etanolu niepaliwowego w UE nieznacznie wzrosła – o 11 % w porównaniu z 2023 r. – ale nadal była o 8 % niższa niż w 2021 r. Z niezależnych prognoz (12) wynika, że udział producentów unijnych w rynku wahał się od 73 % w 2021 r. do 67 % w 2022 r., 66 % w 2023 r. i 73 % w 2024 r., a prognozy na 2025 r. wskazują, że udział unijnych producentów w rynku prawdopodobnie zmniejszy się z powodu niższej produkcji i rosnącej konsumpcji. Unijny przemysł etanolu zgłosił również, że według zebranych przezeń danych unijna sprzedaż etanolu niepaliwowego stanowiła 75 % rynku UE w okresie od czwartego kwartału 2023 r. do trzeciego kwartału 2024 r., zaś w całym roku 2021 wskaźnik ten wynosił 77 %.

(15)

Podsumowując, Komisja uważa, że gwałtowny wzrost przywozu po znacznie niższych cenach oraz spadek produkcji w UE wskazują na istnienie poważnych zakłóceń na unijnym rynku etanolu niepaliwowego w latach 2021–2024. Chociaż niektóre dostępne dane za 2024 r. wskazują na niewielkie odbicie, nie było ono wystarczające, aby unijna produkcja wróciła do poziomu z 2021 r., co wskazuje na dalsze występowanie poważnych zakłóceń.

(16)

Po ustaleniu, że na unijnych rynkach etanolu niepaliwowego występują poważne zakłócenia w rozumieniu art. 30 rozporządzenia w sprawie GSP, Komisja zbadała, czy istnieje związek przyczynowy między przywozem produktu objętego postępowaniem z Pakistanu a poważnymi zakłóceniami na unijnym rynku. Komisja zbadała również, czy poważne zakłócenia mogą być przypisane czynnikom innym niż przywóz z Pakistanu.

(17)

Dane i informacje, którymi dysponuje Komisja, wskazują na to, że zmiany, jakie zaszły w przywozie z Pakistanu, zbiegają się w czasie z poważnymi zakłóceniami na rynkach unijnych.

(18)

W latach 2021–2022 przywóz etanolu z Pakistanu (13) wzrósł o prawie 300 % – ze 132 396 ton do 393 590 ton. W 2023 r. przywóz ten nieznacznie się zmniejszył – do 324 151 ton – ale nadal był o 244 % wyższy od przywozu z 2021 r. W 2024 r. przywóz etanolu z Pakistanu spadł do 215 929 ton (14). Poziom ten jest jednak wciąż znacznie wyższy niż w 2021 r. W 2024 r. przywóz z Pakistanu stanowił 27 % całego przywozu etanolu niepaliwowego, co oznacza, że Pakistan jest największym źródłem tego przywozu do UE (15).

(19)

W tym okresie cena stosowana w przywozie z Pakistanu była stale niższa od ceny sprzedaży naliczanej przez przemysł unijny. Ściślej rzecz biorąc, w 2024 r. cena importowa pakistańskiego etanolu niepaliwowego objętego dwoma wymienionymi kodami taryfowymi była znacznie niższa niż cena sprzedaży przemysłu UE (16) (o około -25 %). Stanowi to znacznie większą różnicę cen niż ta, którą odnotowano w 2021 r. (7 %).

(20)

Ponadto, jak wskazano powyżej, w tym samym okresie zmniejszyła się unijna produkcja etanolu niepaliwowego.

(21)

Gwałtowny wzrost pakistańskiego przywozu po niższych cenach niż produkcja unijna zbiegł się zatem w czasie z występowaniem poważnych zakłóceń.

(22)

Komisja oceniła również, czy do poważnych zakłóceń na rynkach unijnych mogły przyczynić się inne czynniki niż przywóz z Pakistanu. Przeanalizowała dostępne dane, aby ocenić w szczególności potencjalny wpływ przywozu z innych państw.

(23)

Z danych celnych Unii wynika, że w 2024 r. przywóz z Pakistanu stanowił 27 % całego przywozu etanolu niepaliwowego. Drugim co do wielkości państwem pochodzenia przywozu były Stany Zjednoczone – w latach 2021–2024 odnotowano znaczny wzrost udziału w przywozie etanolu niepaliwowego z tego państwa, z niemal zera do 24 %.

(24)

Z danych celnych Unii wynika, że w 2024 r. ceny przywozu etanolu niepaliwowego ze Stanów Zjednoczonych były niższe o 15 % od cen przywozu z Pakistanu oraz niższe o 35 % od cen stosowanych przez producentów unijnych.

(25)

Na podstawie tych danych można stwierdzić, że do poważnych zakłóceń na rynku przyczynił się przywóz zarówno z Pakistanu, jak i ze Stanów Zjednoczonych, który w 2024 r. stanowił łącznie około 50 % przywozu etanolu niepaliwowego. Niemniej żadne z tych państw – ani Pakistan, ani Stany Zjednoczone – nie jest wystarczająco dominującym źródłem przywozu pod względem przywożonych wielkości czy różnicy w cenie, aby wyeliminować związek przyczynowy w przypadku drugiego z nich.

(26)

Stany Zjednoczone nie mają preferencyjnego dostępu do unijnego rynku, natomiast wywóz z Pakistanu korzysta z bezcłowego dostępu do Unii. Istnieje istotna różnica między bezcłowym dostępem, z którego korzysta Pakistan w ramach preferencji GSP+, a stawkami celnymi stosowanymi względem Stanów Zjednoczonych zgodnie z klauzulą najwyższego uprzywilejowania (KNU) (17).

(27)

Jeśli chodzi o inne istotne źródła przywozu etanolu niepaliwowego w 2024 r., Gwatemala odpowiadała za 9 % tego przywozu, natomiast ze Zjednoczonego Królestwa pochodziło 8 %, z Peru – 5 %, z Republiki Południowej Afryki – 5 % i z Brazylii – również 5 %. Etanol niepaliwowy pozyskiwany z tych państw był przywożony po cenach niższych niż z Pakistanu, z wyjątkiem Zjednoczonego Królestwa, w którym ceny te są wyższe niż w przypadku innych źródeł przywozu, ale niższe od cen unijnych. Chociaż wydaje się, że większość tych alternatywnych źródeł przywozu oferuje konkurencyjne ceny, ich ograniczony zasięg na rynkach unijnych świadczy o tym, że mają one mniejszy wpływ niż Pakistan i Stany Zjednoczone.

(28)

Podsumowując, w okresie odniesienia (2021–2024) gwałtowny wzrost przywozu z Pakistanu po cenach znacznie niższych niż unijne ceny sprzedaży zbiegł się w czasie z presją cenową na unijny rynek etanolu niepaliwowego, co w znacznym stopniu przyczyniło się do zakłóceń na tym rynku. W obliczu gwałtownego wzrostu przywozu po niższych cenach przemysł UE zmniejszył swoją produkcję, co doprowadziło do znacznego zmniejszenia jego udziału w rynku, w szczególności w latach 2022 i 2023. Brak innych czynników, które zanegowałyby wpływ pakistańskiego przywozu na poważne zakłócenia na rynku UE, skłania Komisję do stwierdzenia, że przywóz z Pakistanu znacząco przyczynił się do tych zakłóceń. Niezależnie od niewielkich oznak odbicia zaobserwowanych w 2024 r., przywóz z Pakistanu pozostaje największym zewnętrznym źródłem etanolu niepaliwowego na rynku unijnym, utrzymując się znacznie powyżej poziomów przywozu z 2021 r. i znacznie poniżej cen stosowanych przez producentów unijnych, a równocześnie korzystając z preferencji taryfowych przyznanych w ramach rozwiązania GSP+. Zawieszenie tych preferencji przybliżyłoby pakistańskie ceny do cen stosowanych przez przemysł etanolu niepaliwowego w UE, a tym samym złagodziłoby poważne zakłócenia obserwowane na rynku unijnym.

(29)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Komitetu ds. Preferencji Ogólnych, o której mowa w art. 39 ust. 3 rozporządzenia w sprawie GSP .

(30)

Etanol pochodzący z Pakistanu jest przywożony w ilościach i po cenach, które powodują poważne zakłócenia na rynku unijnym, w związku z czym uzasadnione jest zastosowanie środków na podstawie art. 30 rozporządzenia w sprawie GSP. Wielkość przywozu etanolu niepaliwowego objętego kodami CN 2207 10 i 2207 20 z Pakistanu od 2021 r. powoduje poważne zakłócenia na unijnym rynku tego towaru. Zawieszenie preferencji powinno dotyczyć przywozu z Pakistanu objętego kodami taryfowymi 2207 10 i 2207 20 , z wyłączeniem etanolu wykorzystywanego jako paliwo, objętego kodami TARIC 2207 10 00 11 (Alkohol etylowy produkowany z produktów rolnych (wymienionych w załączniku I do TFUE), z wyjątkiem produktów zawierających ponad 0,3 % (m/m) wody mierzonej zgodnie z normą EN 15376) oraz 2207 20 00 11 (Alkohol etylowy produkowany z produktów rolnych (wymienionych w załączniku I do TFUE), z wyjątkiem produktów zawierających ponad 0,3 % (m/m) wody mierzonej zgodnie z normą EN 15376).

(31)

W tym kontekście Komisja ustaliła, że wniosek państw członkowskich zawierał wystarczające dowody wskazujące na to, że etanol niepaliwowy pochodzący z Pakistanu był przywożony w ilościach powodujących poważne zakłócenia w przemyśle Unii. Wniosek ten potwierdzają również dane dostarczone przez inne niezależne źródła. Proponowane środki są zatem konieczne i uzasadnione w świetle art. 30 rozporządzenia w sprawie GSP.

(32)

Niektóre zainteresowane strony zakwestionowały to, że dane potwierdzają stwierdzenie poważnych zakłóceń, ze względu na zwiększenie udziału przemysłu UE w rynku. Komisja dostrzega poprawę warunków rynkowych, jednak nie następuje ona w takim stopniu, aby zaprzeczało to istnieniu poważnych zakłóceń.

(33)

Niektóre zainteresowane strony twierdziły również, że Komisja nie uwzględniła odpowiednio innych potencjalnych czynników, takich jak przywóz z innych państw trzecich, wahania cen energii czy zmiany popytu w UE. Komisja odrzuca te argumenty. Chociaż nie wyklucza to, że te inne czynniki mogły również przyczynić się do poważnych zakłóceń, dowody wskazują, że przywóz z Pakistanu był istotną przyczyną, a żaden inny czynnik nie przerwał łańcucha związku przyczynowego.

(34)

Niektóre zainteresowane strony zakwestionowały dokonaną przez Komisję ocenę różnicy cen między przywozem z Pakistanu a cenami naliczanymi przez przemysł Unii, ponieważ twierdziły one, że nie uwzględniono w tej ocenie kosztów transportu i przechowywania. Komisja odrzuca ten argument, ponieważ przy ocenie poważnych zakłóceń uwzględnienie tych kosztów nie jest konieczne.

(35)

W art. 30 rozporządzenia w sprawie GSP nie przewidziano okresu, na jaki mogą być zawieszone preferencje. Z uwagi na cele rozwojowe systemu GSP, a także biorąc pod uwagę czas obowiązywania ogólnych środków ochronnych w ramach tego systemu, właściwe i proporcjonalne jest zawieszenie preferencji na okres dwóch lat, po upływie którego Komisja może przeanalizować potrzebę przywrócenia normalnych stawek wspólnej taryfy celnej, m.in. w świetle rozwoju sytuacji rynkowej oraz wywozu etanolu paliwowego i niepaliwowego przez Pakistan,