(1)

Celem proponowanej europejskiej inicjatywy obywatelskiej zatytułowanej „Wprowadzenie bezwarunkowych dochodów podstawowych w całej UE” (ang. „Start Unconditional Basic Incomes (UBI) throughout the EU”), zmienionej przez grupę organizatorów w odpowiedzi na pismo Komisji z dnia 19 lutego 2020 r. (2), jest „wprowadzenie w całej UE, w ramach prowadzonej przez nią polityki gospodarczej, bezwarunkowych dochodów podstawowych, które zapewnią wszystkim podstawowe środki do życia oraz możliwość uczestniczenia w życiu społecznym. Realizacja tego celu nastąpi w ramach kompetencji przyznanych UE na mocy Traktatów”. Organizatorzy zwracają się do Komisji o przedstawienie wniosku dotyczącego bezwarunkowych dochodów podstawowych w całej Unii, które przyczynią się do zmniejszenia różnic między regionami, w celu wzmocnienia spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej w Unii, oraz wskazują, że „będzie to służyło realizacji celów określonych we wspólnym oświadczeniu Rady Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej wydanym w 2017 r.”, zgodnie z którym „UE i jej państwa członkowskie będą w walce z różnicami w traktowaniu również wspierać skuteczne, trwałe i sprawiedliwe systemy zabezpieczenia społecznego, aby zapewnić bezwarunkowy dochód podstawowy (...)”.

(2)

Załącznik dotyczący przedmiotu, celów i kontekstu proponowanej europejskiej inicjatywy obywatelskiej zawiera cztery kryteria definiujące proponowany „bezwarunkowy dochód podstawowy”: dochód ten powinien być „uniwersalny”, „indywidualny”, „bezwarunkowy” i „wystarczająco wysoki”.

(3)

Traktat o Unii Europejskiej podkreśla rolę obywatelstwa Unii i usprawnia demokratyczne funkcjonowanie Unii, stanowiąc między innymi, że każdy obywatel ma mieć prawo do uczestnictwa w życiu demokratycznym Unii za pośrednictwem europejskiej inicjatywy obywatelskiej.

(4)

W związku z tym procedury i warunki wymagane dla inicjatywy obywatelskiej powinny być jasne, proste, przyjazne użytkownikowi i proporcjonalne do charakteru inicjatywy obywatelskiej, tak aby zachęcić obywateli do udziału i zwiększyć przystępność Unii.

(5)

Grupa organizatorów odnosi się do szeregu postanowień Traktatów uznanych za istotne, w tym do art. 5 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, który stanowi, że państwa członkowskie koordynują swoje polityki gospodarcze w ramach Unii oraz że tym celu Rada przyjmuje środki, w szczególności ogólne kierunki tych polityk. Przepis ten przyznaje Unii kompetencje do koordynacji w dziedzinie gospodarczej i społecznej, nie stanowi jednak podstawy prawnej, która umożliwiłaby Komisji przedstawienie wniosku dotyczącego aktu prawnego Unii.

(6)

Przyjęcie aktu prawnego Unii mającego na celu wprowadzenie w życie Traktatów i dotyczącego „bezwarunkowych dochodów podstawowych w całej UE” dla wszystkich obywateli, jak przewidziano w proponowanej inicjatywie, jest jednak możliwe na podstawie art. 121 ust. 2 Traktatu. Postanowienie to umożliwia Komisji zalecenie, by Rada opracowała projekt ogólnych kierunków polityk gospodarczych państw członkowskich i Unii oraz złożyła sprawozdanie Radzie Europejskiej. Na podstawie konkluzji Rady Europejskiej Rada może przyjąć zalecenie określające te ogólne kierunki.

(7)

Z powyższych względów żadna z części proponowanej inicjatywy nie wykracza w sposób oczywisty poza kompetencje Komisji w zakresie przedłożenia wniosku dotyczącego unijnego aktu prawnego w celu wprowadzenia w życie Traktatów zgodnie z art. 6 ust. 3 lit. c) rozporządzenia (UE) 2019/788.

(8)

Grupa organizatorów przedstawiła odpowiednie dowody na to, że spełnia wymogi określone w art. 5 ust. 1 i 2 rozporządzenia (UE) 2019/788, i wyznaczyła osoby wyznaczone do kontaktów zgodnie z art. 5 ust. 3 akapit pierwszy tego rozporządzenia.

(9)

Proponowana inicjatywa nie jest oczywistym nadużyciem, nie jest oczywiście niepoważna lub dokuczliwa i nie jest w sposób oczywisty sprzeczna z wartościami Unii określonymi w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej ani z prawami zapisanymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej.

(10)

Należy zatem zarejestrować proponowaną inicjatywę obywatelską „Wprowadzenie bezwarunkowych dochodów podstawowych w całej UE”,