(1)

Zgodnie z art. 126 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) państwa członkowskie są zobowiązane unikać nadmiernego deficytu budżetowego.

(2)

Pakt stabilności i wzrostu opiera się na dążeniu do korzystania ze zdrowych finansów państwa jako środka służącego umocnieniu warunków stabilności cen oraz silnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego tworzeniu miejsc pracy.

(3)

Procedura nadmiernego deficytu na podstawie art. 126 TFUE, doprecyzowana w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1467/97 (1) (wchodzącym w skład paktu stabilności i wzrostu), przewiduje podjęcie decyzji w sprawie stwierdzenia istnienia nadmiernego deficytu. Protokół nr 12 w sprawie procedury dotyczącej nadmiernego deficytu, załączony do Traktatu o Unii Europejskiej i TFUE, zawiera dodatkowe postanowienia w sprawie wdrażania procedury nadmiernego deficytu. W rozporządzeniu Rady (WE) nr 479/2009 (2) określono szczegółowe zasady i definicje do celów stosowania tych postanowień.

(4)

Art. 126 ust. 5 TFUE wymaga, aby Komisja, jeżeli uzna, że w państwie członkowskim istnieje nadmierny deficyt lub że taki deficyt może wystąpić, kierowała opinię do danego państwa członkowskiego i informowała o tym Radę. Uwzględniając sprawozdanie Komisji przyjęte zgodnie z art. 126 ust. 3 TFUE oraz opinię Komitetu Ekonomiczno-Finansowego przyjętą zgodnie z art. 126 ust. 4 TFUE, Komisja stwierdziła, że w Rumunii istnieje nadmierny deficyt. W dniu 4 marca 2020 r. Komisja skierowała zatem do Rumunii opinię w tej sprawie i poinformowała o tym Radę (3).

(5)

Zgodnie z art. 126 ust. 6 TFUE Rada rozważa ewentualne uwagi danego państwa członkowskiego przed podjęciem decyzji o istnieniu nadmiernego deficytu, którą powinno poprzedzać dokonanie ogólnej oceny. W przypadku Rumunii ta ogólna ocena prowadzi do następujących wniosków.

(6)

Z danych zgłoszonych przez władze rumuńskie w dniu 30 września 2019 r., które zostały następnie zatwierdzone przez Eurostat, wynika, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych Rumunii wyniósł 3 % produktu krajowego brutto (PKB) w 2018 r., a dług sektora instytucji rządowych i samorządowych – 35 % PKB. Po uwzględnieniu skorygowanych wartości PKB ogłoszonych przez rumuński krajowy urząd statystyczny po publikacji komunikatu prasowego Eurostatu wskaźniki te zmieniły się nieznacznie – deficyt wyniósł 2,9 % PKB, a dług –34,7 % PKB w 2018 r. Na 2019 r. w zgłoszeniu wskazano na przewidziany deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych na poziomie 2,8 % PKB.

(7)

W dniu 10 grudnia 2019 r. rząd przyjął strategię fiskalno-budżetową na lata 2020–2022 (zwaną dalej „strategią fiskalną”), określającą docelowy deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych na poziomie 3,8 % PKB w 2019 r. Poziom ten znacznie przekracza wartość referencyjną określoną w TFUE, która wynosi 3 % PKB. Przekroczenie w 2019 r. wartości referencyjnej określonej w TFUE nie ma charakteru wyjątkowego, gdyż nie jest wynikiem ani nadzwyczajnego zdarzenia, ani znacznego pogorszenia koniunktury gospodarczej w rozumieniu TFUE oraz paktu stabilności i wzrostu. W prognozie Komisji z zimy 2020 r. przewidziano, że wzrost realnego PKB wyniesie 3,9 % w 2019 r. i 3,8 % w 2020 r., natomiast luka produktowa będzie zbliżona do zera. Wpływ działań jednorazowych, które polegały na zwrocie opłaty środowiskowej od samochodów, wyniósł w 2019 r. 0,1 % PKB. Przewidywane przekroczenie wartości referencyjnej TFUE nie ma charakteru tymczasowego do celów TFUE ani paktu stabilności i wzrostu. Zimowa prognoza Komisji z 2020 r., uzupełniona o zmienne budżetowe, przewiduje, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych wyniesie 4 % PKB w 2019 r., 4,9 % w 2020 r. i 6,9 % w 2021 r. Głównym źródłem tego prognozowanego wzrostu deficytu są znaczne podwyżki emerytur. W strategii fiskalnej rząd prognozuje ponadto, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych utrzyma się powyżej wartości referencyjnej TFUE w 2020 r. i 2021 r. i wyniesie 3,6 % PKB w 2020 r. i 3,4 % w 2021 r. Przewidziane w TFUE kryterium deficytu na pierwszy rzut oka nie jest zatem spełnione.

(8)

W 2018 r. dług sektora instytucji rządowych i samorządowych w Rumunii wyniósł 34,7 % PKB. Zarówno w strategii fiskalnej, jak i w zimowej prognozie Komisji z 2020 r., poszerzonej o zmienne budżetowe, przewidziano, że dług sektora instytucji rządowych i samorządowych będzie wzrastać do 2021 r., ale utrzyma się poniżej wartości referencyjnej określonej w TFUE. W strategii fiskalnej przewidziano, że dług sektora instytucji rządowych i samorządowych wzrośnie do 37,8 % PKB w 2021 r. Komisja prognozuje jeszcze większy wzrost, do poziomu 41,9 % PKB w 2021 r. Kryterium długu określone w TFUE jest zatem spełnione.

(9)

Zgodnie z wymogami art. 126 ust. 3 TFUE Komisja przeanalizowała też wszystkie istotne czynniki w sprawozdaniu sporządzonym na podstawie art. 126 ust. 3 TFUE. Zgodnie z art. 2 ust. 4 rozporządzenia (WE) nr 1467/97, jeśli relacja długu publicznego do PKB nie przekracza wartości referencyjnej, odpowiednie czynniki uwzględnia się przy podejmowaniu kroków prowadzących do decyzji w sprawie istnienia nadmiernego deficytu. W ocenie zgodności Rumunii z kryterium deficytu uwzględniono odpowiednie czynniki, w szczególności brak skutecznych działań od 2017 r. w odpowiedzi na zalecenie Rady w ramach procedury znaczącego odchylenia, ograniczone postępy Rumunii w zakresie reform strukturalnych i wysokie ryzyko dla stabilności finansów publicznych Rumunii w perspektywie średnio- i długoterminowej. Czynniki te nie wpłynęły na wniosek, zgodnie z którym określone w TFUE kryterium deficytu nie jest spełnione,