Sprawa C-208/05

ITC Innovative Technology Center GmbH

przeciwko

Bundesagentur für Arbeit

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Sozialgericht Berlin)

„Swobodny przepływ pracowników — Swoboda świadczenia usług — Uregulowania krajowe — Zapłata przez państwo członkowskie wynagrodzenia należnego prywatnej agencji pośrednictwa pracy z tytułu znalezienia zatrudnienia — Praca podlegająca obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu w tym państwie — Ograniczenie — Względy uzasadniające — Proporcjonalność”

Opinia rzecznika generalnego P. Légera przedstawiona w dniu 5 października 2006 r.   I - 184

Wyrok Trybunału (trzecia izba) z dnia 11 stycznia 2007 r.   I - 213

Streszczenie wyroku

1. Swobodny przepływ osób – Pracownicy – Postanowienia traktatu – Podmiotowy zakres stosowania

   (art. 39 WE)

2. Swobodny przepływ osób – Pracownicy – Równość traktowania – Swoboda świadczenia usług – Ograniczenia

   (art. 39 WE, 49 WE i 50 WE)

3. Prawo wspólnotowe – Bezpośrednia skuteczność – Bezpośrednio skuteczne postanowienie traktatu – Obowiązki sądów krajowych

1.  Nie można wykluczyć, że prywatna agencja pośrednictwa może w pewnych okolicznościach skorzystać z praw bezpośrednio przyznanych pracownikom wspólnotowym przez art. 39 WE, w sytuacji, gdy agencja ta zajmuje się kojarzeniem i pośredniczeniem między poszukującymi a oferującymi pracę i gdy umowa o pośrednictwo zawarta z osobą poszukującą pracy daje tej agencji status pośrednika w zakresie, w jakim reprezentuje ona taką osobę i szuka dla niej możliwości zatrudnienia.

   Dla swej skuteczności bowiem prawu pracowników do podjęcia, bez dyskryminacji, działalności zarobkowej i jej wykonywania na terytorium innego państwa członkowskiego winno towarzyszyć prawo pośredników, takich jak prywatna agencja pośrednictwa, udzielania im pomocy w znalezieniu zatrudnienia zgodnie z normami regulującymi swobodę przepływu pracowników.

   (por. pkt 24–26)

2.  Artykuły 39 WE, 49 WE i 50 WE stoją na przeszkodzie temu, by uregulowanie krajowe przewidywało, że wypłata przez państwo członkowskie prywatnej agencji pośrednictwa wynagrodzenia należnego tej agencji od osoby poszukującej zatrudnienia z tytułu zatrudnienia tej ostatniej uzależnione było od spełnienia warunku, zgodnie z którym znalezione przez tego pośrednika zatrudnienie podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu na terytorium tego państwa.

   Bowiem osoba poszukująca pracy, której ta agencja znalazła zatrudnienie podlegające obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu w innym państwie członkowskim, znajduje się w sytuacji mniej korzystnej niż gdyby agencja, o której mowa, znalazła zatrudnienie w tym państwie członkowskim, ponieważ w takim przypadku osoba taka skorzystałaby na przejęciu obowiązku wypłaty wynagrodzenia należnego agencji pośrednictwa z tytułu zatrudnienia. Uregulowanie takie tworzy zatem przeszkodę dla swobodnego przepływu pracowników, która może zniechęcić osoby poszukujące pracy, w szczególności te, których środki finansowe są ograniczone, a w konsekwencji prywatne agencje pośrednictwa, do poszukiwania pracy w innym państwie członkowskim, gdy prowizja za zatrudnienie nie zostanie wypłacona przez państwo członkowskie, z którego takie osoby pochodzą.

   Ponadto uregulowanie takie wprowadza ograniczenie w swobodnym przepływie usług ze względu na miejsce wykonania usługi, ponieważ może ono negatywnie wpłynąć na świadczeniobiorcę, to jest na osobę poszukującą pracy, która w sytuacji, gdy znalezione przez prywatną agencję pośrednictwa zatrudnienie znajduje się w innym państwie członkowskim, sama musi zapłacić wynagrodzenie tej agencji. Jeżeli chodzi o prywatną agencję pośrednictwa będącą usługodawcą, to możliwość rozciągnięcia jej działalności na inne państwa członkowskie będzie ograniczona, ponieważ to generalnie właśnie w związku z istnieniem systemu, o którym mowa, znaczna część osób poszukujących pracy skorzystałaby z usług tej agencji oraz to także na podstawie tego systemu ta ostatnia mogłaby znajdować osobie poszukującej pracy zatrudnienie w innym państwie członkowskim bez ponoszenia ryzyka nieotrzymania płatności.

   Okoliczność, że system taki ma na celu usprawnienie pośrednictwa dla pracowników oraz zmniejszenie bezrobocia, ochronę krajowych ubezpieczeń społecznych i ochronę krajowego rynku pracy przed utratą wykwalifikowanej siły roboczej, nie może stanowić uzasadnienia dla takiej przeszkody. Odmawiając bowiem w systematyczny sposób skorzystania z tego systemu osobom poszukującym pracy, które zostały zatrudnione w innych państwach, uregulowanie, o którym mowa, wykracza poza to, co jest konieczne dla osiągnięcia założonych celów.

   (por. pkt 35, 36, 38, 42, 44, 45, 57–59, 61, 62 oraz pkt 1 sentencji)

3.  Do sądu krajowego należy, w ramach maksymalnego zakresu uznania, jakie daje mu prawo krajowe, dokonanie wykładni oraz zastosowanie przepisu prawa krajowego zgodnie z wymogami prawa wspólnotowego, a w razie, gdy taka wykładnia zgodna nie jest możliwa — w odniesieniu do postanowień traktatu, które nadają jednostkom prawa, na które mogą się one powołać przed sądami i które sądy krajowe mają obowiązek chronić — pominięcie stosowania każdego przepisu prawa krajowego, który byłby sprzeczny z takimi postanowieniami.

   (por. pkt 70 oraz pkt 2 sentencji)