Keywords
Summary

Keywords

1. Skarga o stwierdzenie nieważności – Zarzuty – Brak lub niewystarczający charakter uzasadnienia – Zarzut odrębny od zarzutu braku materialnej legalności

(art. 230 WE i 253 WE)

2. Pomoc przyznawana przez państwa – Pojęcie – Przepisy podatkowe skutkujące zwolnieniem, obniżką podatku lub odroczeniem terminu zapłaty dla niektórych czynności z zakresu restrukturyzacji banków – Włączenie

(art. 87 ust. 1 WE)

3. Pomoc przyznawana przez państwa – Badanie przez Komisję – Badanie systemu pomocy w ogólności – Dopuszczalność – Konsekwencje

(art. 87 ust. 1 WE)

4. Pomoc przyznawana przez państwa – Pojęcie – Charakter selektywny środka – Przepis podatkowy przynoszący korzyści jedynie przedsiębiorstwom z sektora bankowego dokonującym określonych czynności – Włączenie

(art. 87 ust. 1 WE)

5. Pomoc przyznawana przez państwa – Wpływ na wymianę handlową między państwami członkowskimi – Naruszenie konkurencji – Kryteria oceny

(art. 87 ust. 1 WE)

6. Pomoc przyznawana przez państwa – Zakaz – Odstępstwa – Pomoc przyczyniająca się do realizacji istotnego projektu we wspólnym interesie – Pomoc na rozwój jednego sektora działalności gospodarczej – Uprawnienia dyskrecjonalne Komisji – Kontrola sądowa – Granice

(art. 87 ust. 3 lit. b) i c) WE)

Summary

1. W ramach skargi o stwierdzenie nieważności kwestia zasadności uzasadnienia aktu dotyczy materialnej legalności spornego aktu. Dlatego zarzutu bezzasadności uzasadnienia nie można badać na etapie kontroli polegającej na sprawdzeniu, czy dochowany został obowiązek ustanowiony w art. 253 WE.

(por. pkt 26, 55)

2. Pojęcie pomocy jest szersze aniżeli pojęcie subwencji, ponieważ nie tylko obejmuje rzeczywiste świadczenia, takie jak same subwencje, ale również środki, które w różnej formie zmniejszają obciążenia, na które zwykle narażony jest budżet przedsiębiorstwa i które w ten sposób, nie będąc subwencjami w ścisłym tego słowa znaczeniu, mają ten sam charakter i identyczne skutki. Z powyższego wynika, że środek, w drodze którego władze państwowe przyznają pewnym przedsiębiorstwom zwolnienie podatkowe, który wprawdzie nie jest związany z przeniesieniem zasobów państwowych, niemniej stawia beneficjentów w korzystniejszej sytuacji finansowej względem innych podatników, stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 87 ust. 1 WE. Podobnie pomoc państwa może stanowić środek przyznający pewnym przedsiębiorstwom obniżkę podatku lub odroczenie terminu zapłaty normalnie należnego podatku.

Jest tak w ramach uregulowania podatkowego obejmującego restrukturyzację banków, w przypadku przepisów skutkujących albo obniżką podatku związaną ze stosowaniem obniżonej stopy podatkowej lub z zastąpieniem normalnie należnych podatków stałym podatkiem, albo zwolnieniem z podatku, w przypadku gdy dochodzi do rzeczywistego wzrostu wartości składników majątkowych, które nie są konieczne do realizacji celów banku, podczas cesji zwrotnej na rzecz fundacji bankowej, która sama wcześniej przeniosła na niego te dobra, lub w przypadku przekazania przez bank będący cesjonariuszem przysługujących mu udziałów w banku centralnym państwa członkowskiego na rzecz fundacji bankowej, która wcześniej zbyła mu te udziały, w szczególności jeśli te udziały zostały uzyskane początkowo nieodpłatnie i są przenoszone na fundację bankową odpłatnie lub są ponownie poddane wycenie.

Jeśli chodzi o środki przewidujące neutralność finansową dla transakcji cesji zwrotnej, to wniosku tego nie podważa argumentacja, jakoby zapłata normalnie należnego podatku została jedynie przesunięta na dzień ewentualnego późniejszego zbycia tego samego składnika majątkowego. W istocie nie tylko przesunięcie zapłaty długu podatkowego może stanowić pomoc państwa, lecz przede wszystkim cesja zwrotna, taka jak w niniejszym przypadku, skutkuje przeniesieniem własności z jednego podmiotu prawa na inny, co dla spółki bankowej dokonującej cesji zwrotnej na rzecz fundacji bankowej, która jest odrębnym podmiotem prawa, oznacza ostateczne zwolnienie z podatku.

(por. pkt 77–82)

3. W przypadku systemu pomocy w celu zbadania, czy dany system zawiera elementy pomocy, Komisja ma prawo jedynie zbadać ogólne cechy spornego systemu bez obowiązku badania każdego szczególnego przypadku zastosowania. Zatem jeśli jest bezsporne, że z regulacji podatkowej korzyści odnoszą niektóre przedsiębiorstwa, okoliczność, że ewentualnie beneficjentami są także podmioty niebędące przedsiębiorstwami, nie podważa tego twierdzenia, które wystarczy dla zastosowania art. 87 ust. 1 WE.

(por. pkt 91, 92)

4. Artykuł 87 ust. 1 WE zakazuje pomocy, która „sprzyja […] niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów”, tzn. pomocy selektywnej. Pomoc może być selektywna w świetle tego postanowienia, nawet jeśli dotyczy ona całego sektora gospodarczego.

Jest tak w przypadku przepisów podatkowych przewidujących zwolnienie, obniżkę podatku bądź odroczenie terminu zapłaty, które stosują się jedynie do sektora bankowego i które w ramach sektora bankowego przynoszą korzyści jedynie przedsiębiorstwom dokonującym określonych operacji. Ponieważ nie są one stosowane do wszystkich podmiotów gospodarczych i stanowią w rzeczywistości odstępstwo od wspólnego systemu podatkowego, nie można ich uznać za ogólne środki polityki podatkowej lub gospodarczej.

Tego rodzaju przepisy podatkowe powinny być zatem zakazane na podstawie art. 87 ust. 1 WE, jako że nie dostosowują one ogólnego systemu do szczególnych cech właściwych przedsiębiorstwom bankowym, lecz zostały pomyślane jako środki służące poprawieniu konkurencyjności niektórych przedsiębiorstw w danym momencie rozwoju sektora.

(por. pkt 94–101)

5. Na mocy art. 87 ust. 1 WE zakazana jest pomoc, która ma wpływ na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi i która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji. W ramach oceny tych dwóch przesłanek Komisja nie ma obowiązku ustalenia realnego wpływu pomocy na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi i rzeczywistego zakłócenia konkurencji, ale jedynie ma obowiązek zbadania, czy pomoc może wpłynąć na wymianę handlową i zakłócić konkurencję.

Należy definitywnie stwierdzić niezgodność pomocy ze wspólnym rynkiem, gdy ma ona lub może mieć wpływ na wymianę handlową wewnątrz Wspólnoty i skutek w postaci zakłócenia istniejącej tam konkurencji. W szczególności gdy pomoc przyznana przez państwo członkowskie umacnia pozycję jednego przedsiębiorstwa w stosunku do innych przedsiębiorstw konkurujących z nim w ramach wewnątrzwspólnotowej wymiany handlowej, należy uznać, że pomoc wywiera wpływ na tę wymianę handlową. W tym względzie okoliczność, że dany sektor gospodarczy został zliberalizowany na poziomie wspólnotowym, może uzasadniać rzeczywisty lub potencjalny wpływ pomocy na konkurencję oraz jej wpływ na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi. Ponadto nie jest konieczne, aby przedsiębiorstwo korzystające z pomocy samo brało udział w wymianie handlowej wewnątrz Wspólnoty. Gdy państwo członkowskie udziela pomocy przedsiębiorstwu, działalność wewnątrzkrajowa może być bowiem podtrzymana lub wzmocniona, tak że przedsiębiorstwa mające siedzibę w innych państwach członkowskich mają mniejsze szanse na penetrację rynku tego państwa członkowskiego. Ponadto umocnienie przedsiębiorstwa, które dotąd nie brało udziału w wymianie handlowej wewnątrz Wspólnoty, może pozwolić mu na penetrację rynku innego państwa członkowskiego.

Powinny być zatem zakazane ulgi podatkowe wzmacniające pozycję przedsiębiorstw korzystających z pomocy względem przedsiębiorstw uczestniczących w wymianie handlowej wewnątrz Wspólnoty, zwłaszcza w kontekście głębokiego procesu liberalizacji na poziomie wspólnotowym w sektorze usług finansowych, który wzmocnił konkurencję, która stała się możliwa wskutek swobodnego przepływu kapitału przewidzianego przez traktat.

(por. pkt 110, 111, 114–119)

6. Przy stosowaniu art. 87 ust. 3 WE Komisji przysługuje szeroki zakres swobodnego uznania, który obejmuje ocenę natury gospodarczej i społecznej, która musi być dokonana w kontekście wspólnotowym. Sąd wspólnotowy kontrolując legalność wykonywania tego rodzaju swobody, nie może zastąpić oceny właściwego organu własną oceną, ale powinien jedynie zbadać, czy ta ocena nie jest dotknięta oczywistym błędem lub nadużyciem władzy.

Wykluczając istnienie „projekt[u] stanowiąc[ego] przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania” w rozumieniu art. 87 ust. 3 lit. b) WE w odniesieniu do niektórych przepisów podatkowych, z których wynika, że służą one głównie poprawieniu konkurencyjności podmiotów mających siedzibę w państwie członkowskim, w celu umocnienia jedynie ich konkurencyjnej pozycji na rynku wewnętrznym, Komisja nie popełnia oczywistego błędu w ocenie. Nie można jej przeciwstawić skutecznie twierdzenia, że przepisy te wpisują się w ramy realizacji procesu prywatyzacji, bowiem taki proces rozpoczęty przez państwo członkowskie nie może być uznany sam w sobie za projekt stanowiący przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania.

Nie popełnia ona również oczywistego błędu w ocenie, stwierdzając, że przepisy – które skutkują zasadniczo poprawieniem konkurencyjności beneficjentów pomocy w sektorze charakteryzującym się intensywną konkurencją międzynarodową i faktycznie służą umocnieniu pozycji beneficjentów pomocy względem konkurentów, którzy z niej nie korzystają – nie spełniają przesłanki niezmienności warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem, którą powinna spełniać pomoc przeznaczona na ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych w rozumieniu art. 87 ust. 3 lit. c) WE.

(por. pkt 135, 138–140, 142, 144, 147–149)