Sprawa C‑329/15

ENEA S.A.

przeciwko

Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Sąd Najwyższy)

Odesłanie prejudycjalne – Pomoc państwa – Pojęcie pomocy przyznawanej przez państwo lub przy użyciu zasobów państwowych – Obowiązek zakupu przez spółkę kapitałową z sektora energetycznego, stanowiącą w całości własność państwa, energii elektrycznej wytworzonej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła

Streszczenie – wyrok Trybunału (piąta izba) z dnia 13 września 2017 r.

1. Pomoc przyznawana przez państwa–Pojęcie–Przyznanie korzyści, które można przypisać państwu–Brak transferu z zasobów państwa–Brak wpływu–Pierwszeństwo kryterium kontroli publicznej nad taką korzyścią

   (art. 107 ust. 1 TFUE)

2. Pomoc przyznawana przez państwa–Pojęcie–Pomoc z zasobów państwowych–Mechanizm obligatoryjnego zakupu energii elektrycznej wytworzonej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła–Obowiązek zakupu spoczywający zarówno na prywatnych, jak i na publicznych przedsiębiorstwach–Finansowanie z ich własnych środków–Wyłączenie

   (art. 107 ust. 1 TFUE)

1.  Zobacz tekst orzeczenia.

   (zob. pkt 17, 20–25)

2.  Artykuł 107 ust. 1 TFUE należy interpretować w ten sposób, że środek krajowy taki jak środek będący przedmiotem sporu w postępowaniu głównym, nakładający zarówno na prywatne, jak i na publiczne przedsiębiorstwa obowiązek zakupu energii wytworzonej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła, nie stanowi interwencji państwa lub przy użyciu zasobów państwowych.

   Z danych będących w posiadaniu Trybunału wynika bowiem, że w niektórych okolicznościach dostawcy energii elektrycznej nabywali energię z kogeneracji po cenie wyższej od ceny stosowanej w ramach sprzedaży odbiorcom końcowym, co prowadziło do dodatkowych kosztów po ich stronie.

   Wobec tego w braku całkowitego przerzucenia takich dodatkowych kosztów na odbiorcę końcowego, ich finansowania za pomocą obowiązkowej opłaty nałożonej przez państwo członkowskie bądź też mechanizmu całkowitej rekompensaty (zob. podobnie wyroki: z dnia 17 lipca 2008 r., Essent Netwerk Noord i in., C‑206/06, EU:C:2008:413; a także z dnia 19 grudnia 2013 r., Association Vent De Colère! i in., C‑262/12, EU:C:2013:851) należy uznać – jak uczynił to rzecznik generalny w pkt 86 opinii – że przedsiębiorstwa zaopatrujące w energię nie były uprawnione przez państwo do zarządzania zasobami państwowymi, lecz finansowały spoczywający na nich obowiązek zakupu przy użyciu własnych zasobów finansowych.

   W odniesieniu do wysuniętego przez ENEA i Komisję argumentu, zgodnie z którym wykonywanie tego obowiązku zakupu ciążyło głównie na przedsiębiorstwach publicznych prawa prywatnego, co pozwala uznać, że ów obowiązek był finansowany za pomocą zasobów państwowych, należy przypomnieć, że zasoby przedsiębiorstw publicznych mogą zostać uznane za zasoby państwowe, gdy państwo to, poprzez wywieranie dominującego wpływu, jest w stanie sterować wykorzystaniem tych zasobów w celu sfinansowania korzyści na rzecz innych przedsiębiorstw (zob. podobnie wyrok z dnia 16 maja 2002 r., Francja/Komisja, C‑482/99, EU:C:2002:294, pkt 38).

   Jak zauważył rzecznik generalny w pkt 91, 94–96 i 100 opinii, sama okoliczność, że państwo posiada większość kapitału części przedsiębiorstw podlegających obowiązkowi zakupu, nie pozwala w postępowaniu głównym wywnioskować stąd istnienia dominującego wpływu umożliwiającego sterowanie wykorzystaniem zasobów tych przedsiębiorstw w rozumieniu orzecznictwa wymienionego w poprzednim punkcie.

   Z okoliczności niniejszej sprawy wynika bowiem, że obowiązek zakupu był stosowany bez zróżnicowania do dostawców energii elektrycznej, bez względu na fakt, czy większość kapitału tych dostawców należała do państwa, czy też do podmiotów prywatnych.

   Co więcej, wbrew temu, co utrzymuje Komisja, stwierdzona w pkt 22 niniejszego wyroku możliwość przypisania środka danemu państwu członkowskiemu nie pozwala wywieść wniosku co do istnienia dominującego wpływu tego państwa na przedsiębiorstwo, w którym jest ono większościowym akcjonariuszem w rozumieniu wyroku z dnia 16 maja 2002 r., Francja/Komisja (C‑482/99, EU:C:2002:294, pkt 38, 39). W odniesieniu do działania państwa jako akcjonariusza większościowego w obrębie danego przedsiębiorstwa nie można bowiem wywieść żadnych idących w tym kierunku okoliczności na podstawie interwencji tego państwa jako ustawodawcy.

   (zob. pkt 29–33, 35, 37; sentencja)