Sprawa C-529/11

Olaitan Ajoke Alarape i Olukayode Azeez Tijani

przeciwko

Secretary of State for the Home Department

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez l’Upper Tribunal (Immigration and Asylum Chamber) Londyn]

„Swobodny przepływ osób — Rozporządzenie (EWG) nr 1612/68 — Artykuł 12 — Rozwiedziony małżonek obywatela państwa członkowskiego, który pracował w innym państwie członkowskim — Pełnoletnie dziecko kontynuujące naukę w przyjmującym państwie członkowskim — Prawo pobytu dla rodzica będącego obywatelem państwa trzeciego — Dyrektywa 2004/38/WE — Artykuły 16 18 — Prawo stałego pobytu przysługujące członkom rodziny obywatela Unii, którzy nie są obywatelami jednego z państw członkowskich — Legalny pobyt — Pobyt oparty na wspomnianym art. 12”

Streszczenie – wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 8 maja 2013 r.

1. Swobodny przepływ osób – Pracownicy – Prawo pobytu członków rodziny – Prawo dostępu dzieci pracownika do kształcenia prowadzonego przez przyjmujące państwo członkowskie i odpowiadające mu prawo pobytu – Osiągnięcie pełnoletności przez dziecko – Brak wpływu – Rozwód rodziców lub utrata statusu pracownika migrującego po stronie jedynego rodzica będącego obywatelem Unii – Brak wpływu

   (rozporządzenie Rady nr 1612/68, zmienione dyrektywą 2004/38, art. 12)

2. Swobodny przepływ osób – Pracownicy – Prawo pobytu członków rodziny – Prawo rodzica dziecka, które osiągnęło pełnoletność i które uzyskało dostęp do kształcenia, do dalszego korzystania z pochodnego prawa pobytu w przyjmującym państwie członkowskim – Dopuszczalność w wypadku potrzeby po stronie dziecka do obecności i troski rodzica – Ocena przez sąd krajowy

   (rozporządzenie Rady nr 1612/68, zmienione dyrektywą 2004/38, art. 12)

3. Swobodny przepływ osób – Pracownicy – Prawo pobytu członków rodziny – Członek rodziny niemający obywatelstwa państwa członkowskiego – Uwzględnienie okresów pobytu wyłącznie w oparciu o art. 23 rozporządzenia nr 1612/68 bez spełnienia wymogów określonych w dyrektywie 2004/38 – Niedopuszczalność

   (rozporządzenie Rady nr 1612/68, art. 12; dyrektywa 2004/38 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 7 ust. 1, 2)

1.  Zobacz tekst orzeczenia.

   (por. pkt 24–27)

2.  Rodzic dziecka, które osiągnęło pełnoletność i które uzyskało dostęp do kształcenia na podstawie art. 12 rozporządzenia nr 1612/68 w sprawie swobodnego przepływu pracowników wewnątrz Wspólnoty, zmienionego dyrektywą 2004/38, może nadal korzystać z pochodnego prawa pobytu na podstawie tegoż artykułu, jeśli jego obecność i piecza są wciąż niezbędne, aby dziecko to mogło kontynuować i ukończyć naukę, czego ocena należy do sądu odsyłającego przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności rozpatrywanej przez niego sprawy.

   (por. pkt 28, 31; pkt 1 sentencji)

3.  Okresy pobytu w przyjmującym państwie członkowskim ukończone przez członków rodziny obywatela Unii, którzy nie są obywatelami jednego z państw członkowskich, wyłącznie w oparciu o art. 12 rozporządzenia nr 1612/68 w sprawie swobodnego przepływu pracowników wewnątrz Wspólnoty, zmienionego dyrektywą 2004/38, i przy niespełnieniu warunków wymaganych do korzystania z prawa pobytu na podstawie tej dyrektywy nie mogą być wzięte pod uwagę dla celów nabycia przez tych członków rodziny prawa stałego pobytu w rozumieniu tej dyrektywy.

   W istocie nabycie prawa stałego pobytu przez niektórych członków rodziny obywatela Unii, którzy nie są obywatelami jednego z państw członkowskich, zależy w każdym razie od tego, po pierwsze, czy obywatel ten sam spełnia warunki określone w art. 16 ust. 1 tej dyrektywy, zgodnie z którymi wymagany jest legalny pobyt na terytorium przyjmującego państwa członkowskiego przez nieprzerwany okres pięciu lat, i po drugie, czy wspomniani członkowie zamieszkiwali z nim w rozpatrywanym okresie.

   W tym względzie co się tyczy po pierwsze warunków, które powinien spełnić obywatel Unii, przez pojęcie legalnego pobytu, należy rozumieć pobyt zgodny z warunkami przewidzianymi w tejże dyrektywie, w szczególności z warunkami określonymi w jej art. 7 ust. 1. Wobec tego pobyt, który jest zgodny z prawem państwa członkowskiego, lecz nie spełnia warunków określonych w art. 7 ust. 1 dyrektywy 2004/16, nie może być uznany za „legalny” w rozumieniu jej art. 1 ust. 38.

   Co się tyczy po drugie, nabycia prawa stałego pobytu przez członków rodziny obywatela Unii, którzy nie są obywatelami jednego z państw członkowskich, obowiązek zamieszkiwania z tym obywatelem w przyjmującym państwie członkowskim w rozpatrywanym okresie pociąga za sobą konieczne i równoczesne istnienie przysługującego im prawa pobytu na podstawie art. 7 ust. 2 dyrektywy 2004/38 jako członkom rodziny towarzyszącym temu obywatelowi lub do niego dołączającym. W konsekwencji w celu owego nabycia mogą zostać uwzględnione jedynie okresy pobytu tych członków rodziny, którzy spełniają wymóg towarzyszenia lub dołączenia w przyjmującym państwie członkowskim do obywatela Unii, który sam spełnia wymogi określone w art. 7 ust. 1 lit. a), b) lub c) dyrektywy 2004/38.

   W związku z powyższym okoliczność, że członek rodziny obywatela Unii niebędący obywatelem jednego z państw członkowskich przebywał w państwie członkowskim wyłącznie na podstawie art. 12 rozporządzenia nr 1612/68, nie może z tego względu mieć żadnego wpływu na nabycie prawa stałego pobytu w rozumieniu dyrektywy 2004/38.

   (por. pkt 34–37, 39, 40, 48; pkt 2 sentencji)

Sprawa C-529/11

Olaitan Ajoke Alarape i Olukayode Azeez Tijani

przeciwko

Secretary of State for the Home Department

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez l’Upper Tribunal (Immigration and Asylum Chamber) Londyn]

„Swobodny przepływ osób — Rozporządzenie (EWG) nr 1612/68 — Artykuł 12 — Rozwiedziony małżonek obywatela państwa członkowskiego, który pracował w innym państwie członkowskim — Pełnoletnie dziecko kontynuujące naukę w przyjmującym państwie członkowskim — Prawo pobytu dla rodzica będącego obywatelem państwa trzeciego — Dyrektywa 2004/38/WE — Artykuły 16 18 — Prawo stałego pobytu przysługujące członkom rodziny obywatela Unii, którzy nie są obywatelami jednego z państw członkowskich — Legalny pobyt — Pobyt oparty na wspomnianym art. 12”

Streszczenie – wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 8 maja 2013 r.

1. Swobodny przepływ osób — Pracownicy — Prawo pobytu członków rodziny — Prawo dostępu dzieci pracownika do kształcenia prowadzonego przez przyjmujące państwo członkowskie i odpowiadające mu prawo pobytu — Osiągnięcie pełnoletności przez dziecko — Brak wpływu — Rozwód rodziców lub utrata statusu pracownika migrującego po stronie jedynego rodzica będącego obywatelem Unii — Brak wpływu

   (rozporządzenie Rady nr 1612/68, zmienione dyrektywą 2004/38, art. 12)

2. Swobodny przepływ osób — Pracownicy — Prawo pobytu członków rodziny — Prawo rodzica dziecka, które osiągnęło pełnoletność i które uzyskało dostęp do kształcenia, do dalszego korzystania z pochodnego prawa pobytu w przyjmującym państwie członkowskim — Dopuszczalność w wypadku potrzeby po stronie dziecka do obecności i troski rodzica — Ocena przez sąd krajowy

   (rozporządzenie Rady nr 1612/68, zmienione dyrektywą 2004/38, art. 12)

3. Swobodny przepływ osób — Pracownicy — Prawo pobytu członków rodziny — Członek rodziny niemający obywatelstwa państwa członkowskiego — Uwzględnienie okresów pobytu wyłącznie w oparciu o art. 23 rozporządzenia nr 1612/68 bez spełnienia wymogów określonych w dyrektywie 2004/38 — Niedopuszczalność

   (rozporządzenie Rady nr 1612/68, art. 12; dyrektywa 2004/38 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 7 ust. 1, 2)

1.  Zobacz tekst orzeczenia.

   (por. pkt 24–27)

2.  Rodzic dziecka, które osiągnęło pełnoletność i które uzyskało dostęp do kształcenia na podstawie art. 12 rozporządzenia nr 1612/68 w sprawie swobodnego przepływu pracowników wewnątrz Wspólnoty, zmienionego dyrektywą 2004/38, może nadal korzystać z pochodnego prawa pobytu na podstawie tegoż artykułu, jeśli jego obecność i piecza są wciąż niezbędne, aby dziecko to mogło kontynuować i ukończyć naukę, czego ocena należy do sądu odsyłającego przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności rozpatrywanej przez niego sprawy.

   (por. pkt 28, 31; pkt 1 sentencji)

3.  Okresy pobytu w przyjmującym państwie członkowskim ukończone przez członków rodziny obywatela Unii, którzy nie są obywatelami jednego z państw członkowskich, wyłącznie w oparciu o art. 12 rozporządzenia nr 1612/68 w sprawie swobodnego przepływu pracowników wewnątrz Wspólnoty, zmienionego dyrektywą 2004/38, i przy niespełnieniu warunków wymaganych do korzystania z prawa pobytu na podstawie tej dyrektywy nie mogą być wzięte pod uwagę dla celów nabycia przez tych członków rodziny prawa stałego pobytu w rozumieniu tej dyrektywy.

   W istocie nabycie prawa stałego pobytu przez niektórych członków rodziny obywatela Unii, którzy nie są obywatelami jednego z państw członkowskich, zależy w każdym razie od tego, po pierwsze, czy obywatel ten sam spełnia warunki określone w art. 16 ust. 1 tej dyrektywy, zgodnie z którymi wymagany jest legalny pobyt na terytorium przyjmującego państwa członkowskiego przez nieprzerwany okres pięciu lat, i po drugie, czy wspomniani członkowie zamieszkiwali z nim w rozpatrywanym okresie.

   W tym względzie co się tyczy po pierwsze warunków, które powinien spełnić obywatel Unii, przez pojęcie legalnego pobytu, należy rozumieć pobyt zgodny z warunkami przewidzianymi w tejże dyrektywie, w szczególności z warunkami określonymi w jej art. 7 ust. 1. Wobec tego pobyt, który jest zgodny z prawem państwa członkowskiego, lecz nie spełnia warunków określonych w art. 7 ust. 1 dyrektywy 2004/16, nie może być uznany za „legalny” w rozumieniu jej art. 1 ust. 38.

   Co się tyczy po drugie, nabycia prawa stałego pobytu przez członków rodziny obywatela Unii, którzy nie są obywatelami jednego z państw członkowskich, obowiązek zamieszkiwania z tym obywatelem w przyjmującym państwie członkowskim w rozpatrywanym okresie pociąga za sobą konieczne i równoczesne istnienie przysługującego im prawa pobytu na podstawie art. 7 ust. 2 dyrektywy 2004/38 jako członkom rodziny towarzyszącym temu obywatelowi lub do niego dołączającym. W konsekwencji w celu owego nabycia mogą zostać uwzględnione jedynie okresy pobytu tych członków rodziny, którzy spełniają wymóg towarzyszenia lub dołączenia w przyjmującym państwie członkowskim do obywatela Unii, który sam spełnia wymogi określone w art. 7 ust. 1 lit. a), b) lub c) dyrektywy 2004/38.

   W związku z powyższym okoliczność, że członek rodziny obywatela Unii niebędący obywatelem jednego z państw członkowskich przebywał w państwie członkowskim wyłącznie na podstawie art. 12 rozporządzenia nr 1612/68, nie może z tego względu mieć żadnego wpływu na nabycie prawa stałego pobytu w rozumieniu dyrektywy 2004/38.

   (por. pkt 34–37, 39, 40, 48; pkt 2 sentencji)