Sprawa C-487/07

L'Oréal SA i in.

przeciwko

Bellure NV i in.

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Court of Appeal (England & Wales) (Civil Division)]

„Dyrektywa 89/104/EWG — Znaki towarowe — Artykuł 5 ust. 1 i 2 — Używanie znaku towarowego w reklamie porównawczej — Prawo do zakazania tego używania — Czerpanie nienależnej korzyści z renomy znaku towarowego — Negatywny wpływ na funkcje znaku towarowego — Dyrektywa 84/450/EWG — Reklama porównawcza — Artykuł 3a ust. 1 lit. g) i h) — Warunki dozwolonej reklamy porównawczej — Czerpanie nienależnej korzyści z powszechnej znajomości znaku towarowego — Przedstawienie towaru jako imitacji lub repliki”

Opinia rzecznika generalnego P. Mengozziego przedstawiona w dniu 10 lutego 2009 r.   I ‐ 5189

Wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 18 czerwca 2009 r.   I ‐ 5226

Streszczenie wyroku

1. Zbliżanie ustawodawstw – Znaki towarowe – Dyrektywa 89/104 – Znak towarowy cieszący się renomą – Ochrona rozszerzona na towary lub usługi, które nie są podobne do tych, dla których zarejestrowano znak towarowy (art. 5 ust. 2 dyrektywy) – Przesłanki przyznania rozszerzonej ochrony

   (dyrektywa Rady 89/104, art. 5 ust. 2)

2. Zbliżanie ustawodawstw – Znaki towarowe – Dyrektywa 89/104 – Prawo właściciela znaku towarowego do sprzeciwienia się używaniu przez osobę trzecią identycznego lub podobnego oznaczenia w odniesieniu do identycznych lub podobnych towarów lub usług – Używanie znaku towarowego w rozumieniu art. 5 ust. 1 lit. a) dyrektywy

   (dyrektywy Rady: 84/450, art. 3a ust. 1; 89/104, art. 5 ust. 1 lit. a))

3. Zbliżanie ustawodawstw – Reklama wprowadzająca w błąd i reklama porównawcza – Dyrektywa 84/450 – Reklama porównawcza

   (dyrektywa Rady 84/450, art. 3a ust. 1 lit. g), h))

1.  Artykuł 5 ust. 2 pierwszej dyrektywy 89/104 o znakach towarowych należy interpretować w ten sposób, że stwierdzenie czerpania nienależnej korzyści z charakteru odróżniającego lub renomy znaku towarowego w rozumieniu tego przepisu nie zależy od istnienia prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd ani od niebezpieczeństwa działania na szkodę jego charakteru odróżniającego lub renomy tudzież, bardziej ogólnie, właściciela tego znaku. Odnoszenie przez osobę trzecią korzyści z używania oznaczenia podobnego do renomowanego znaku towarowego stanowi czerpanie nienależnej korzyści z charakteru odróżniającego lub renomy tego znaku, jeżeli ta osoba trzecia próbuje w ten sposób działać w cieniu renomowanego znaku towarowego w celu skorzystania z jego atrakcyjności, reputacji i prestiżu oraz wykorzystać, bez żadnej rekompensaty finansowej, wysiłek handlowy włożony przez właściciela znaku towarowego w wykreowanie i utrzymanie jego wizerunku.

   (por. pkt 50; pkt 1 sentencji)

2.  Artykuł 5 ust. 1 lit. a) pierwszej dyrektywy 89/104 o znakach towarowych należy interpretować w ten sposób, że właściciel zarejestrowanego znaku towarowego jest uprawniony do zakazania używania przez osobę trzecią w reklamie porównawczej, która nie spełnia wszystkich warunków dopuszczenia określonych w art. 3a ust. 1 dyrektywy 84/450 dotyczącej reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej, zmienionej dyrektywą 97/55, oznaczenia identycznego z tym znakiem w odniesieniu do towarów lub usług identycznych z towarami lub usługami, dla których został on zarejestrowany, nawet jeśli używanie to nie może negatywnie wpływać na podstawową funkcję znaku towarowego, jaką jest wskazywanie pochodzenia towarów lub usług, pod warunkiem że wpływa ono lub może negatywnie wpływać na jedną z pozostałych funkcji tego znaku.

   Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 1 zdanie pierwsze dyrektywy 89/104 zarejestrowany znak towarowy przyznaje właścicielowi wyłączne prawo do tego znaku. Na podstawie art. 5 ust. 1 lit. a) tej dyrektywy to wyłączne prawo uprawnia właściciela do zakazania wszelkim osobom trzecim, które nie posiadają jego zgody, używania w obrocie handlowym oznaczenia identycznego z tym znakiem dla towarów lub usług identycznych z tymi, dla których został on zarejestrowany.

   Wyłączne prawo przewidziane w art. 5 ust. 1 lit. a) dyrektywy 89/104 zostało przyznane właścicielowi znaku, aby umożliwić mu ochronę jego szczególnych interesów jako właściciela tego znaku, tzn. umożliwić mu zadbanie o to, aby znak ten mógł spełniać właściwe mu funkcje. W rezultacie wykonywanie tego prawa winno być zastrzeżone dla przypadków, w których używanie oznaczenia przez osoby trzecie wpływa lub może negatywnie wpływać na pełnione przez znak funkcje. Wspomniane powyżej funkcje obejmują nie tylko podstawową funkcję znaku towarowego, jaką jest zagwarantowanie konsumentom wskazania pochodzenia towarów lub usług, lecz również inne jego funkcje, w szczególności funkcję polegającą na zagwarantowaniu jakości tych towarów lub usług czy też funkcje komunikacyjną, inwestycyjną lub reklamową.

   (por. pkt 57, 58, 65; pkt 2 sentencji)

3.  Artykuł 3a ust. 1 dyrektywy 84/450 dotyczącej reklamy wprowadzającej w błąd i reklamy porównawczej, zmienionej dyrektywą 97/55, należy interpretować w ten sposób, że reklamujący, który w sposób wyraźny lub domyślnie wskazuje w reklamie porównawczej, że sprzedawany przez niego towar stanowi imitację towaru noszącego powszechnie znany znak towarowy, przedstawia „towar bądź usługę jako imitację lub replikę” w rozumieniu art. 3a ust. 1 lit. h) tej dyrektywy.

   W istocie specyficznym przedmiotem warunku ustanowionego w art. 3a ust. 1 lit. h) dyrektywy 84/450 jest zakazanie reklamującemu przedstawiania w reklamie porównawczej faktu, że sprzedawany przezeń produkt lub usługa stanowi imitację lub replikę produktu markowego czy markowej usługi. W tym zakresie zakazane są nie tylko przekazy reklamowe wyraźnie przywołujące na myśl ideę imitacji lub repliki, ale również takie przekazy, które ze względu na ogólną prezentację i kontekst gospodarczy danej sprawy mogą wywołać u docelowego kręgu odbiorców takie skojarzenia.

   W tym względzie bez znaczenia pozostaje kwestia, czy przekaz reklamowy informuje, iż chodzi tu o imitację towaru noszącego chroniony znak towarowy w całości, czy też jedynie jego podstawowej cechy.

   Skoro reklama porównawcza, która przedstawia towary reklamującego jako imitację towaru noszącego znak towarowy, jest kwalifikowana przez dyrektywę 84/450 jako sprzeczna z zasadami uczciwej konkurencji i co za tym idzie — jest niedozwolona, odnoszenie przez reklamującego korzyści dzięki takiej reklamie stanowi owoc nieuczciwej konkurencji i winno w konsekwencji zostać uznane za czerpanie nienależnej korzyści z powszechnej znajomości tego znaku towarowego w rozumieniu art. 3a ust. 1 lit. g) wspomnianej dyrektywy.

   (por. pkt 75, 76, 79, 80; pkt 3 sentencji)