Sprawa C-14/07

Ingenieurbüro Michael Weiss und Partner GbR

przeciwko

Industrie- und Handelskammer Berlin

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Bundesgerichtshof)

„Współpraca sądowa w sprawach cywilnych — Rozporządzenie (WE) nr 1348/2000 — Doręczanie dokumentów sądowych i pozasądowych — Brak tłumaczenia załączników do dokumentu — Konsekwencje”

Opinia rzecznika generalnego V. Trstenjak przedstawiona w dniu 29 listopada 2007 r.   I - 3371

Wyrok Trybunału (trzecia izba) z dnia 8 maja 2008 r.   I - 3401

Streszczenie wyroku

1. Współpraca sądowa w sprawach cywilnych – Doręczanie dokumentów sądowych i pozasądowych – Rozporządzenie nr 1348/2000 – Dokument wszczynający postępowanie – Pojęcie

   (rozporządzenie Rady nr 1348/2000, art. 8 ust. 1)

2. Współpraca sądowa w sprawach cywilnych – Doręczanie dokumentów sądowych i pozasądowych – Rozporządzenie nr 1348/2000 – Doręczenie dokumentu sporządzonego w języku innym niż język urzędowy państwa członkowskiego, do którego dokument został przekazany

   (rozporządzenie Rady nr 1348/2000, art. 8 ust. 1)

3. Współpraca sądowa w sprawach cywilnych – Doręczanie dokumentów sądowych i pozasądowych – Rozporządzenie nr 1348/2000 – Doręczenie dokumentu sporządzonego w języku innym niż język urzędowy państwa członkowskiego, do którego dokument został przekazany

   (rozporządzenie Rady nr 1348/2000, art. 8 ust. 1 lit. b))

4. Współpraca sądowa w sprawach cywilnych – Doręczanie dokumentów sądowych i pozasądowych – Rozporządzenie nr 1348/2000 – Doręczenie dokumentu sporządzonego w języku innym niż język urzędowy państwa członkowskiego, do którego dokument został przekazany

   (rozporządzenie Rady nr 1348/2000, art. 8 ust. 1)

1.  Pojęcie doręczanego dokumentu, o którym mowa w art. 8 ust. 1 rozporządzenia nr 1348/2000 w sprawie doręczania w państwach członkowskich sądowych i pozasądowych dokumentów w sprawach cywilnych i handlowych, gdy dokument ten obejmuje dokument wszczynający postępowanie, należy rozumieć jako dokument lub dokumenty, których doręczenie pozwanemu, dokonane w odpowiednim czasie, umożliwia mu wykonywanie jego praw w ramach postępowania sądowego w państwie, z którego pochodzi dokument. Dokument taki powinien umożliwić zidentyfikowanie w sposób pewny co najmniej przedmiotu i podstawy powództwa, jak również wezwanie do stawienia się przed sądem lub, w zależności od rodzaju toczącego się postępowania, możliwość wniesienia środka zaskarżenia. Dokumenty, które pełnią jedynie funkcję dowodów i nie są niezbędne do zrozumienia przedmiotu i podstawy powództwa, nie stanowią integralnej części dokumentu wszczynającego postępowanie w rozumieniu tego rozporządzenia.

   (por. pkt 73)

2.  Artykuł 8 ust. 1 rozporządzenia nr 1348/2000 w sprawie doręczania w państwach członkowskich sądowych i pozasądowych dokumentów w sprawach cywilnych i handlowych należy interpretować w ten sposób, że adresat doręczanego dokumentu wszczynającego postępowanie nie ma prawa do odmowy odbioru tego dokumentu, o ile dokument ten umożliwia mu wykonywanie jego praw w ramach postępowania sądowego w państwie członkowskim, z którego pochodzi dokument, gdy do tego dokumentu dołączone są załączniki składające się z dokumentów, które nie zostały sporządzone w języku państwa członkowskiego, do którego przekazywane są dokumenty, lub zrozumiałym dla adresata języku państwa członkowskiego, z którego pochodzi dokument, lecz które pełnią jedynie funkcję dowodową i nie są niezbędne dla zrozumienia przedmiotu i podstawy powództwa.

   W istocie z jednej strony z analizy licznych przepisów konwencji haskiej z 1965 r., konwencji brukselskiej z dnia 27 września 1968 r. o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych, zmienionej konwencją z 26 maja 1997 r. w sprawie doręczania w państwach członkowskich Unii Europejskiej dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych i handlowych, rozporządzeń nr 1348/2000 i nr 44/2001 oraz informacji przekazanych przez państwa członkowskie zgodnie z art. 14 ust. 2 rozporządzenia nr 1348/2000 wynika, że tłumaczenie dokumentu wszczynającego postępowanie wykonane przez powoda nie jest uważane za element niezbędny w celu wykonania prawa do obrony pozwanego, który powinien jedynie dysponować wystarczającym czasem, aby mógł zlecić tłumaczenie dokumentu i przygotować obronę.

   Z drugiej strony z autonomicznej wykładni pojęcia dokumentu wszczynającego postępowanie wynika, że dokument taki powinien zawierać pismo lub pisma, gdy są one nierozłącznie ze sobą powiązane, które umożliwiają pozwanemu zrozumienie przedmiotu i podstawy roszczenia powoda, jak również tego, że toczy się postępowanie sądowe, w trakcie którego pozwany może wykonywać jego prawa. Natomiast dokumenty, które pełnią jedynie funkcję dowodową, odrębną od celu samego doręczenia, i nie są nierozłącznie powiązane z pozwem, tak iż nie są one niezbędne do zrozumienia przedmiotu i podstawy powództwa, nie stanowią integralnej części dokumentu wszczynającego postępowanie w rozumieniu tego przepisu. Do sądu krajowego należy zbadanie, czy treść dokumentu wszczynającego postępowanie jest wystarczająca, aby umożliwić pozwanemu wykonywanie jego praw, czy też nadawca powinien usunąć uchybienie w postaci braku tłumaczenia niezbędnego załącznika.

   (por. pkt 52, 56, 64, 65, 69, 75, 78; pkt. 1 sentencji)

3.  Artykuł 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 1348/2000 w sprawie doręczania w państwach członkowskich sądowych i pozasądowych dokumentów w sprawach cywilnych i handlowych należy interpretować w ten sposób, że fakt, iż adresat doręczonego dokumentu określił w umowie zawartej z powodem w ramach wykonywanej działalności zawodowej, że językiem do prowadzenia korespondencji jest język państwa członkowskiego, z którego pochodzi dokument, nie stanowi domniemania znajomości języka, lecz jest wskazówką, którą sąd może wziąć pod uwagę, badając, czy adresat rozumie język państwa członkowskiego, z którego pochodzi dokument w sposób pozwalający mu wykonywanie jego praw.

   (por. pkt 88; pkt 2 sentencji)

4.  Artykuł 8 ust. 1 rozporządzenia nr 1348/2000 w sprawie doręczania w państwach członkowskich sądowych i pozasądowych dokumentów w sprawach cywilnych i handlowych należy interpretować w ten sposób, iż adresat dokumentu wszczynającego postępowanie nie może w każdym razie powoływać się na ten przepis w celu odmowy odbioru załączników do dokumentu, które nie zostały sporządzone w języku państwa członkowskiego, do którego przekazywane są dokumenty, lub w zrozumiałym dla adresata języku państwa członkowskiego, z którego pochodzi dokument, gdy w ramach wykonywanej działalności zawodowej zawarł on umowę, w której uzgodniono, że językiem do prowadzenia korespondencji jest język państwa członkowskiego, z którego pochodzi dokument, i gdy załączniki, po pierwsze, dotyczą rzeczonej korespondencji, a po drugie, zostały sporządzone w uzgodnionym języku.

   W istocie tłumaczenie załączników może być wymagane, gdy treść tego dokumentu, który został przetłumaczony, nie jest wystarczająca do zidentyfikowania przedmiotu i podstawy powództwa, a tym samym umożliwienia pozwanemu wykonywania jego praw. Takie tłumaczenie nie jest jednak konieczne, gdy z okoliczności faktycznych wynika, że adresat dokumentu wszczynającego postępowanie zna treść tych załączników. Dzieje się tak, w przypadku gdy jest on ich autorem lub przyjmuje się, że rozumie ich treść, na przykład ponieważ podpisał umowę w ramach prowadzonej działalności zawodowej, w której określono, że językiem korespondencji jest język państwa członkowskiego, z którego pochodzi dokument, oraz że załączniki, po pierwsze, dotyczą rzeczonej korespondencji, a po drugie, zostały sporządzone w uzgodnionym języku.

   (por. pkt 90–92; pkt 3 sentencji)